Jane Austen sinh ngày 16 tháng 12 năm 1775 tại Steventon, Hants, Anh, và là người thứ bảy trong tám người con của Mục sư George Austen (1731-1805), cai quản giáo xứ Steventon, và bà Cassandra Leigh (1739-1827). Người thân thiết nhất trong cuộc đời tác giả là cô chị Cassandra; cả hai không bao giờ kết hôn. Ông bố là một học giả luôn khuyến khích con cái tính ham học hỏi. Tuy thế, tác giả không được tiếp thu nhiều giáo dục từ nhà trường mà chủ yếu được ông bố dạy học, và cũng có điều kiện đọc nhiều sách vở. Không khí gia đình sống động và yêu thương, cộng thêm những mối quan hệ rộng rãi với họ hàng và bạn hữu, đã cung cấp bối cảnh cho các tác phẩm của tác giả.

Từ tuổi nhỏ, Jane Austen đã bắt đầu viết những vở kịch ngắn và tiểu phẩm nhằm tạo vui thú trong gia đình, tiếp theo là một ít thơ và văn xuôi. Tác giả đã sử dụng khung cảnh đời sống của mình - vùng nông thôn, giáo xứ, láng giềng và những thị trấn miền quê, cùng những chuyến thăm viếng đến các thành phố Bath và London để lấy chất liệu cho những tình huống, cá tính và đề tài trong các tác phẩm của mình.

Tác phẩm Sense and Sensibility được viết vào năm 1784 dưới tựa đề Elinor và Marianne, qua nhiều bổ sung và chuyển thể đến năm 1811 mới được xuất bản, chỉ ghi tác giả là "một phụ nữ", và với chi phí tác giả tự bỏ ra. Tương tự, truyện Pride and Prejudice được phác thảo trong thời gian 1796-1797 và xuất bản lần đầu tiên năm 1813. Thêm truyện Mansfield Park được xuất bản năm 1814, và Emma năm 1815. Một nhà phê bình văn học có uy tín đã ca ngợi "tác giả không tên" là ngòi bút tuyệt diệu của "tiểu thuyết hiện đại" trong truyền thống mới về hiện thực. Tất cả tác phẩm xuất bản lúc Jane Austen còn sống vẫn đề tên tác giả vô danh. Sau khi tác giả qua đời, lần đầu tiên tên thật của tác giả mới xuất hiện năm 1817, trên truyện Persuasion.

Năm 1802, tác giả dường như nhận lời kết hôn với Harris Bigg-Wither, 21 tuổi, nhưng cô thay đổi ý định. Không ai biết rõ về cuộc đời tình ái của tác giả ngoại trừ những mẩu chuyện mâu thuẫn nhau. Cô chị Cassandra luôn muốn bảo vệ chi tiết đời tư của em gái mình, nên sau khi tác giả qua đời, cô đã tiêu hủy rất nhiều thư từ của tác giả để lại. Nhưng các tác phẩm cho thấy tác giả thông hiểu kinh nghiệm của tình yêu và của tình tuyệt vọng.

Sống với gia đình của mình trong suốt cuộc đời, tác giả bắt đầu chớm căn bệnh Addison (thoái hóa tuyến thượng thận) vào năm 1816 và qua đời ngày 18 tháng 7 năm 1817, chỉ hưởng thọ 42 tuổi.

Tác phẩm Pride and Prejudice

Pride and Prejudice (Kiêu hãnh và định kiến) có lẽ là truyện được yêu thích nhất trong số các tác phẩm của Jane Austen. Truyện kể về cuộc đối đầu giữa Elizabeth Bennet, con gái của một gia đình trung lưu, và Fitzwilliam Darcy, một địa chủ giàu có. Mặc dù họ để tâm tìm hiểu lẫn nhau, tác giả đã đảo ngược ý niệm thông thường về "thuở ban đầu": tính kiêu hãnh về giai cấp và tài sản của mình cùng định kiến về vị thế thấp kém của gia đình Elizabeth khiến Darcy lúc đầu muốn tránh xa cô, trong khi cô Elizabeth cũng kiêu hãnh vì lòng tự trọng của mình và có định kiến về cung cách trưởng giả của Darcy, trở nên một người con gái không giống như những người con gái khác chung quanh Darcy. Elizabeth, với cá tính nhạy bén, dí dỏm và cứng cỏi, được xem là một trong những nhân vật lôi cuốn nhất trong nền văn học Anh.

Sách này đã được dịch ra tiếng Việt với tựa đề Kiêu hãnh và Định kiến, do Hội Nhà văn xuất bản.

Bình chọn.

Trong cuộc bình chọn dân chúng Anh năm 2005 do đài BBC tổ chức, Jane Austen được chọn là nhà văn nữ người Anh được ưa thích nhất mọi thời đại. Riêng quyển Pride and Prejudice được chọn là tác phẩm của người Anh được ưa thích thứ nhì mọi thời đại (chỉ thua Lord of the Ring - Chúa tể của Chiếc nhẫn - do ảnh hưởng của điện ảnh).Kiêu hãnh và định kiến

Diệp Minh Tâm dịch

Tập 1 - Chương 1

Chương 1

Có một sự thật mà ai cũng công nhận, đấy là: một người đàn ông có một tài sản khá hẳn sẽ muốn có một người vợ. Dù cho người ta chỉ biết rất ít về cảm nghĩ hay quan điểm của người đàn ông như thế, khi anh ta đến cư ngụ trong vùng, sự thật ấy đã in sâu vào đầu óc của những gia đình sống xung quanh, đến nỗi họ xem người đàn ông này là tài sản hợp pháp của cô con gái này hay cô con gái kia của họ.

Vào một ngày, bà Bennet nói với chồng mình:

- Ông thân yêu, ông có biết tin đã có người thuê Netherfield Park chưa?

Ông Bennet trả lời rằng ông chưa biết.

Bà vợ nói tiếp:

- Có người đã đến thuê rồi. Bà Long đã đi đến đấy, và đã kể cho tôi nghe tất cả việc này.

Ông Bennet lắng nghe và không trả lời. Bà vợ mất hết kiên nhẫn nói:

- Ông có muốn biết ai vừa dời đến không?

- Chính bà đang muốn kể cho tôi nghe đấy thôi.

Thế là đủ khuyến khích cho bà nói tiếp.

- Ông phải biết, bà Long đã cho tôi hay rằng có một công tử còn trẻ, giàu có, gốc gác ở miền Bắc, đến thuê Netherfield. Cậu ta đã đến vào hôm thứ hai trên một cỗ xe bốn ngựa kéo. Cậu ấy rất thích chỗ này nên đồng ý ngay với giá ông Morris đưa ra. Và cậu ấy hẳn sẽ đến trước ngày lễ thánh Michael (ngày 29 tháng 9), nhưng tuần tới sẽ có vài gia nhân đến trước.

- Thế anh ta tên gì vậy?

- Bingley.

- Anh ta đã có vợ hay vẫn còn độc thân?

- À, chắc là vẫn còn độc thân. Một người độc thân với khoản lợi tức lớn, bốn hay năm nghìn bảng mỗi năm. Kể ra đó là điều hay cho mấy đứa con gái nhà ta!

- Hay như thế nào? Chuyện ấy thì có gì liên quan đến mấy đứa con gái nhà ta?

- Ông ơi! Ông phải hiểu là tôi đang nghĩ đến việc anh ta sẽ cưới một trong mấy đứa nhà ta chứ.

- Thế anh chàng ấy có ý định như thế khi đến đây à?

- Ý định? Làm sao ông có thể nói càn như thế? Chỉ có điều rằng anh ấy có thể yêu một trong các con ta, vì thế ông phải đi viếng thăm anh ta càng sớm càng tốt.

- Tôi chẳng thấy có cơ hội nào cả. Bà và mấy đứa có thể đi, hay là để mấy đứa tự đi, như vậy có thể tốt hơn. Vì bà còn đẹp hơn chúng nó, tôi e rằng anh Bingley lại mến bà hơn.

- Thôi ông ơi, ông lại tâng bốc tôi rồi. Chắc chắn tôi đã từng có thời xuân sắc, nhưng bây giờ tôi không thể coi mình là đặc biệt. Khi một người đàn bà đã có năm đứa con gái trưởng thành thì không nên nghĩ đến sắc đẹp của mình nữa.

- Ờ, chỉ khi nào người đàn bà ấy không có sắc đẹp gì đáng để nghĩ đến.

- Nhưng mà này, ông đi gặp cậu Bingley ngay khi anh ta đến đây nhé.

- Kể ra thì cũng quá sức tôi rồi. Bà biết đấy...

- Nhưng mà ông phải nghỉ đến mấy đứa con. Chỉ cần nghĩ một trong chúng sẽ đạt được những gì. Ngài William và phu nhân Lucas cũng nhất quyết đi chỉ vì mục đích ấy. Ông hẳn biết họ thường không thích thăm viếng người mới đến. Thật ra ông phải đi, nếu không mấy mẹ con tôi không có lý do nào đến nếu như ông không đi.

- Bà thật là cẩn thận quá đáng. Tôi tin chắc rằng anh Bingley sẽ lấy làm vui lòng khi gặp bà, còn tôi sẽ gửi bà mang đi ít dòng để cho anh ta hiểu rằng tôi sẵn lòng chấp nhận, nếu anh ta chọn một trong mấy đứa con gái của mình, mặc dù tôi sẽ có ít chữ đề cao con Lizzy.

- Tôi mong rằng ông không làm như thế. Lizzy không có gi hơn những đứa kia cả, và tôi thấy nó không đẹp bằng nửa Jane, không tươi tắn bằng nửa Lydia, nhưng ông vẫn luôn thương nó hơn cả!

- Thế bà cho rằng những đứa kia có gì đáng giới thiệu?

- Ông Bennet, làm thế nào mà ông lại có thể sỉ nhục con cái như thế ? Ông cứ trêu cho tôi bực mình để làm vui thôi. Ông không thông cảm cho thần kinh nhạy cảm của tôi tí nào cả!

- Bà nhầm rồi. Tôi rất tôn trọng thần kinh của bà. Ít nhất là trong hai mươi năm qua tôi đã nghe bà nói nhiều về thần kinh của bà đấy thôi.

- Hừ! Ông không thể biết tôi đã chịu khổ sở thế nào...

- Nhưng tôi mong bà sẽ sớm vượt qua, và tiếp tục sống để thấy nhiều thanh niên có bốn nghìn bảng mỗi năm đến cư ngụ ở vùng này.

- Nếu có hai chục người như thế đến đây nhưng ông không chịu gặp gỡ họ thì cũng vô ích thôi.

- Khi nào có đủ hai mươi người thì tôi sẽ đi gặp tất cả.

Cá tính của ông Bennet là sự pha trộn giữa láu lình, trào phúng châm biếm, dè dặt, và thất thường, đến nỗi mấy chục năm sống chung vẫn không đủ cho bà vợ hiểu nổi ông. Đầu óc của bà giản đơn hơn. Bà có tính cảm thông hẹp hòi, kiến thức nghèo nàn, và tính khí vô chừng. Khi không được như ý, bà tưởng như mình bị lo lắng. Cả đời bà chỉ lo mỗi việc là kiếm chồng cho năm cô con gái. Việc thăm viếng và trao đổi chuyện phiếm là cách khuây khỏa của bà.Kiêu hãnh và định kiến

Diệp Minh Tâm dịch

Tập 1 - Chương 2

Chương 2

Ông Bennet là một trong số những người đi thăm viếng Bingley sớm nhất. Ông luôn có ý định đi gặp anh, mặc dù ông luôn nói với vợ rằng ông không muốn đi. Cho đến buổi tối sau lần gặp gỡ, bà vợ mới biết được tin này. Khi nhìn cô con gái thứ hai đang trang trí cái mũ, thình lình ông nói với cô:

- Lizzy, bố hy vọng cậu Bingley sẽ thích cái mũ này.

Bà phật ý:

- Chúng ta không thể biết anh ta thích gì vì chúng ta không đi thăm viếng anh ấy.

Elizabeth nói:

- Mẹ quên rồi sao? Chúng ta sẽ gặp anh ta trong buổi họp mặt, và bà Long đã hứa là sẽ giới thiệu ta với anh ta.

- Mẹ không tin bà Long sẽ làm như thế. Bà ta còn hai đứa cháu gái. Bà ta là một con người ích kỉ, đạo đức giả, không tin được.

Ông Bennet xen vào

- Tôi cũng không tin, nên tôi thấy mừng rằng bà không có ý nhờ vả bà ấy.

Bà Bennet không màng trả lời, nhưng không thề dằn lòng, bà quay sang mắng các cô con gái.

- Kitty, đừng có ho mãi như thế. Phải thương lấy thần kinh mẹ một chút. Mẹ muốn vỡ đầu ra đây này.

Ông bố đế vào:

- Kitty ho không được kín đáo gì cả, ho không đúng lúc.

Kitty trả lời một cách khổ sở:

- Con đâu có vui gì mà ho như thế chứ.

- Khi nào thì đến buổi dạ vũ của con?

- Hai tuần nữa.

Bà mẹ thảng thốt nói:

- À thì ra thế. Bà Long sẽ chỉ trở lại ngày trước đấy, nên bà không thể giới thiệu anh ấy, vì bà vẫn chưa quen biết gì anh ta cả.

- Vậy thì bà có lợi thế hơn so với bạn của bà, cứ giới thiệu Mr Bingley với con nhỏ.

- Không thể được, ông ạ, không thể được, khi tôi vẫn còn chưa quen biết anh ta. Sao ông có thể đùa cợt như thế?

- Tôi khen bà đã thận trọng. Hai tuần thì có quá ít thời gian để làm quen. Ta không thể biết người mà ta mới quen nghĩ gì chỉ sau có hai tuần, Nhưng nếu ta không bạo dạn, người khác sẽ đánh bạo làm. Dù sao đi nữa bà Long và hai cô cháu cũng muốn thử thời vận. Nếu ta không tiến tới, bà ta sẽ cho rằng ta có ý nhường, bà ta sẽ nắm lấy cơ hội.

Các cô gái nhìn chằm chằm ông bố. Bà Bennet chỉ nói:

- Vô lý, thật vô lý!

- Bà nói thế có nghĩa gì? Bà có nghĩa rằng cách thức giới thiệu và sự căng thẳng trong việc này là vô lý không? Tôi không thể đồng ý với bà về điểm này. Mary con có ý kiến gì không? Bố biết con thích suy nghĩ chín chắn, thích đọc sách hay, lại hay trích dẫn từ sách vở mà.

Mary muốn nói điều gì đấy hợp lý, nhưng không thể nghĩ ra.

Ông tiếp:

- Trong khi Mary đang tìm ý, ta hãy trở lại cậu chuyện anh chàng Bingley.

Bà vợ cao giọng:

- Tôi quá mệt vì cái tên Bingley này rồi.

- Tôi lấy làm tiệc nghe bà nói như thế, nhưng tại sao bà không nói lúc trước? Nếu sáng nay tôi biết như vậy, chắc chắn tôi đã không đi gặp anh ta. Thật là vô phúc, nhưng vì tôi đã gặp anh ta, bây giờ chúng ta không thể tránh khỏi mối quen biết này.

Sự kinh ngạc của các cô gái chính là điều mà ông mong muốn; riêng bà Bennet còn kinh ngạc hơn cả các cô con gái, tuy nhiên sau những khoảnh khắc xáo động là niềm vui; bà cho rằng đấy là việc bà vẫn hằng mong muốn.

- Ông Bennet yêu dấu, ông tốt bụng làm sao! Nhưng tôi biết cuối cùng tôi vẫn phải thuyết phục ông. Tôi biết rõ ông rất thương các con, nên ông không thể bỏ qua mối quen biết như thế này. Thật là tôi vui quá! Kể ra ông đùa như sáng nay cũng hay, ông đi mà không nói một lời nào cho đến tận bây giờ.

Ông Bennet quay qua Kitty và nói:

- Kitty, bây giờ con có thể ho tùy thích.

Ông vừa nói vừa bước ra khỏi phòng, cảm thấy mệt mỏi vì những lời phấn khích của bà vợ.

Khi cánh của phòng đã đóng lại, bà bảo các con:

- Thấy không, các con có một người cha tuyệt vời. Mẹ không hiểu các con sẽ đền đáp tấm lòng chăm lo của bố các con ra sao, ngay ngay cả mẹ cũng không biết. Mẹ không ngại cho các con biết, với tuổi bố mẹ bây giờ tạo mối quen biết mới mỗi ngày thì không lấy gì làm dễ chịu, nhưng bố mẹ sẵn lòng làm tất cả mọi chuyện vì các con. Lydia, mặc dù con là con út, nhưng mẹ tin chắc cậu Bingley sẽ khiêu vũ với con trong buổi dạ vũ sắp tới.

Lydia nói cứng cỏi:

- Con không sợ. Tuy con là út nhưng con cao hơn các chị.

Và trong cả buổi tối còn lại họ thi nhau phỏng đoán khi nào Mr Bingley sẽ đến thăm ông Bennet để đáp lễ, và bàn bạc nhau bao giờ thì có thể mời anh đến dùng bữa tối.