Câu 2:  Mối quan hệ  biện chứng giữa vật chất và ý thức  –  Ý nghĩa phương pháp luận.

*> Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức:

- Vai trò của vật chất đối với ý thức:  Trong mối quan hệ  với ý thức, vật chất là cái có trước, ý thức  là cái có sau; vật chất là nguồn gốc của ý thức; vật chất quyết định ý thức; ý thức là sựphản ánh đối với vật chất.

Ý thức là sản phẩm của một dạng vật chất có tổ  chức cao là bộ  óc người nên chỉ  khi có con người mới có ý thức. Trong mối quan hệ giữa con người với thế giới vật chất thì con người là kết quả quá trình phát triển lâu dài của thế giới vật chất, là sản phẩm của thế giới vật chất.

Các yếu tố tạo thành nguồn gốc tự nhiên, nguồn gốc xã hội của ý thức hoặc là chính bản thân thế  giới vật chất hoặc là những dạng tồn tại của vật chất nên vật chất là nguồn gốc của ý thức.

Ý thức là sự  phản ánh thế  giới vật chất, là hình  ảnh chủ  quan về  thế  giới vật chất nên nội dung của ý thức được quyết định bởi vật chất. Sự  vận động và phát triển của ý thức, hình thức biểu hiện của ý thức bị các quy luật sinh học, các quy luật xã hội và sự tác động của môi trường sống quyết định.

-Vai trò của ý thức đối với vật chất:  Trong mối quan hệ với vật chất, ý thức có thể tác động trở lại vật chất thông qua hoạt động thực tiễn của con người.

Vì ý thức là ý thức của con người nên nói đến vai trò của ý thức là nói đến vai trò của con người.

Sự  tác động trở  lại của ý thức đối với vật chất diễn ra theo hai hướng: tích cực hoặc tiêu cực.bằng việc định hướng cho hoạt động của con người, ý thức có thể  quyết định hành động của con người, hoạt động thực tiễn của con người đúng hay sai, thành công hay thất bại, hiệu quả hay không hiệu quả.

Ý thức chỉ có khả năng tác động trở lại vật chất, sự tác động ấy không phải tự thân mà phải thông qua hoạt động thực tiễn (hoạt động vật chất) của con người.

* Ý nghĩa phương pháp luận:

-Xuất phát từ  thực tế  khách quan, tôn trọng khách quan là xuất phát từ  tính khách quan của vật chất, có thái độ tôn trọng đối với hiện thực khách quan, mà căn bản là tôn trọng quy luật, nhận thức và hành động theo quy luật; tôn trọng vai trò quyết định của đời sống vật chất đối với đời sống tinh thần của con người, của xã hội.

- Phát huy tính năng động chủ quan là phát huy vai trò tích cực, năng động, sáng tạo của ý thức và phát huy vai trò nhân tố con người trong việc vật chất hóa tính tích cực, năng động, sáng tạo ấy.

-Thực hiện nguyên tắc tôn trọng khách quan, phát huy tính  năng động chủ quan trong nhận thức và thực tiễn đòi hỏi phải phòng, chống và khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí.

Câu 3:  Giá trị  khoa học của lý luận hình thái ktế  -  xã hội. Sự  vận dụng lý luận hình thái ktế  -  xã hội của ĐCSVN trong sự  nghiệp xd CNXH ở nước ta hiện nay.

*Giá trị khoa học của lý luận hình thái ktế - xã hội:

-  SX vật chất chính là cơ sở  của đời sống xã hội, phương thức SX quyết định trình độ phát triển của nền SX và do đó cũng là nhân  tố  quyết định trình độ  phát triển của đời sống xã hội và lịch sử nói chung.

- Xã hội không phải là sự kết hợp một cách ngẫu nhiên, máy móc giữa các cá nhân, mà là một cơ thể  sống động. Các phương diện của đời sống xã hội tồn tại trong một hệ  thống cấu trúc thống nhất chặt chẽ, tác động qua lại lẫn nhau.

-Sự vận động, phát triển của xã hội là một quá trình lịch sử  -  tự  nhiên, tức là quá trình diễn ra theo các quy luật khách quan chứ không phải theo ý muốn chủ quan. Cho nên muốn nhận thức đúng đắn đs – xh thì phải đi sâu nghiên cứu …

* Vận dụng lý luận hình thái KT-XH vào sự nghiệp xây dụng CNXH :

- Lựa chọn con đường tiến lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN:

+ Đảng và nhà nước ta đã khẳng định: Độc lập dt gắn liền vs CNXH, con đg đi lên CNXH là phù hợp vs xu hướng của thời đại và đk cụ thể của nước ta.

+ Con đường đi lên của nước ta là sự phát triễn quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN,bỏ qua việc xác lập vị trí thống trị của quan hệ SX và kiến trúc thượng tầng TBCN,nhưng tiếp thu kế thừa những thành tựu mà nhân loại đã đạt được dưới chế  độ  TBCN,đặc biệt về  KH và CN  để  phát triển nhanh lực lượng SX, xd nền ktế hiện đại.

- Xd và phát triển nền ktế  thị  trường định hướng XHCN:đảng và nhà nước  ta chủ trương thực hiện nhất quán và lâu dài chính sách phát triển nền ktế  hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế  thị  trường có sự  quản lý của nhà nước theo định hướng XHCN..có nhiều hình thức sở  hữu,nhiều thành phần ktế,trong đó ktế  nhà nước giữ  vai trò chủ đạo,ktế nhà nước cùng với ktế tập thể ngày càng trở thành nền tảng vững chắc.

- CNH-HĐH trong wa trình xd CNXH:

CNH-HĐH ở nước ta là nhằm xd cơ sở vật chất, kỹ thuật cho CNXH, chống lại nguy cơ tụt hậu xa hơn vê k tế so vs nhiều quôc gia TBCN

- Kết hợp chặt chẽ giữa kt-ct và các mặt khác của đs xh:

+ Gắn liền vs pt kte là ko ngừng đổi mới h thống ctri, nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đg, xd nhà nc pháp quyền              xhcn, nâng cao vai tro của các tổ chức quần chúng, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dt trong sự nghiệp xd và be Tổ quốc.

+ Đồng thời vs sự pt k tế là ptrien văn hóa, nâng cao đs tinh thần, pt giáo dục đào tạo, giải quyết các vấn đề xh nhằm thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh; xh công bằng, dân chủ, văn minh.