Z prawami autorskimi na Wattpadzie mamy styczność na co dzień. Wciąż słyszymy o plagiatach czy też nadmiernym "inspirowaniu się" czyjąś pracą. Mało kto jednak poświęca więcej niż kilka sekund uwagi opcji, która pojawia się przy tworzeniu opowieści. Większość z nas za każdym razem, niemalże na ślepo, wybiera "wszystkie prawa zastrzeżone". Pozostałe opcje? Brzmią obco, niezrozumiale i właściwie nie do końca wiemy, co oznaczają. Wbrew pozorom nie są jednak aż tak skomplikowane – wystarczy sięgnąć do regulaminu Wattpada...

Albo zapoznać się z treścią tego artykułu, czyli wersją polską i uproszczoną.

Wszystkie prawa zastrzeżone

Użytkownik deklaruje, że utwór jest całkowicie jego własnością i zachowuje prawo do wyłącznej jego modyfikacji, komercjalizacji i dystrybucji. Prawo to jednak wciąż pozwala innym na cytowanie pracy w recenzjach lub innych dziełach, za podaniem autora lub wykonywanie okładek czy fanartów/fanficków.

Domena Publiczna

Znana także pod nazwą "żadne prawa zastrzeżone". Ogólnie rzecz biorąc, użytkownik zrzeka się wszelkich praw do publikowanego tekstu. Czytelnik może zrobić z nim, co mu się żywnie podoba – wydrukować i sprzedać, nakręcić film na jego podstawie – bez podawania autora.

Creative Commons

Prawo Creative Commons pozwala nam zrzec się części praw autorskich, dzięki czemu na podstawie naszej opowieści może zostać nakręcona ekranizacja lub ktoś może ją wydrukować i sprzedać pod naszym nazwiskiem. Zazwyczaj wybierane jest, gdy ktoś chce nawiązać z kimś współprace. Prawo Creative Commons dzieli się na kilka podtypów:

– Atribbution – każdy może sprzedać lub wykorzystać w jakiś sposób twoją pracę, ale musi w sposób jawny podać cię, jako jej autora
– Non Commercial – każdy może użyć twojej pracy, tak długo, jak na tym nie zarabia.
– No Derivative – twoja praca może być użyta tak długo, jak nie zostanie w żaden sposób zmodyfikowana.
– Share Alike – twoja praca może być użyta tak długo, jak rezultat jej wykorzystania też będzie objęty prawem Creative Commons.

Wattpad daje nam w tym zakresie nieco więcej opcji do wyboru – możemy wybrać "mieszanki", które łączą Non Commercial z Share Alike lub No Derivative.

Nazwy w tej kategorii nie zostały przetłumaczone, gdyż w opcjach do wyboru Wattpad używa angielskich wersji.

W jaki sposób publikowanie opowieści na Wattpadzie chroni twoje prawa autorskie?

W Polsce prawo autorskie nie musi być rejestrowane w urzędzie, zatem wystarczy oznaczona opcja, by tekst mógł być nim objęty. Musi jednak spełniać trzy wymagania – być rezultatem pracy człowieka, przejawiać w sobie działalność twórczą oraz mieć indywidualny ustalony charakter (być udostępniony w sposób publiczny, dzięki czemu ktoś poza autorem ma swobodny dostęp do pracy – jako ustalenie liczy się nawet pokazanie fragmentu opowiadania koleżance).

Wattpad daje nam głównie to, że dla wszystkich widoczna jest data publikacji opowiadania, co może służyć jako dowód w ewentualnym postępowaniu sądowym lub nawet przy zgłoszeniu opowiadania na Wattpadzie jako łamiące prawa autorskie. Mimo wszystko strona nie gwarantuje, że nie dojdzie do próby skopiowania twojego tekstu.

Co robić, gdy ktoś łamie prawa autorskie?

Jeśli splagiatowana została twoja praca, sprawa jest dość prosta. Za pomocą formularzu zgłoszeniowego możesz powiadomić administracje Wattpada o problemie i pozostawić dalesze działania im. Możemy także upoważnić innych do zrobienia tego samego i poparcia nas swoimi zgłoszeniami. To może jednak trochę potrwać - zarówno twoja praca, jak i plagiat zostaną najpierw przeczytane, by móc podjąc obiektywną decyzję. Żadna praca, niezależnie od ilości zgłoszeń, nie będzie usunięta "na ślepo". Dodatkowo regulamin zaznacza, że podobna tematyka czy wątki nie są wystarczającym powodem, by uznać tekst za plagiat.

Zazwyczaj jednak zależy nam na szybkim rozwiązaniu problemu. Co robić w takiej sytuacji? Najlepiej spróbować zwrócić się do autorki plagiatu w wiadomości prywatnej. Rozmowa zazwyczaj wystarcza, by przemówić komuś do rozsądku - zaskakująco często okazuje, się też, że podobieństwa między pracami to przypadek i można się między sobą jakoś dogadać. Jeśli to nie zadziała, dobrym pomysłem może być nagłośnienie sprawy, na przykład na grupach na facebook'u. Jeśli autorka zauważy, że duża ilość czytelników rozpoznaje w jej dziele plagiat, prawdopodobnie zdecyduje się je usunąć.

Kiedy widzimy na Wattpadzie plagiat lub jawne przepisanie słowo w słowo wydanych książek, najlepiej zwrócić się z tym do ambasadorek, załączając w wiadomości zarówno link do plagiatu, jak i do dowolnego miejsca, gdzie można znaleźć plagiatowaną książkę w internecie, na przykład strony na Lubimy Czytać czy Empiku. Oczywiście do ambasadorek można zwrócić się także, jeśli plagiatowana jest nasza własna opowieść.

Na koniec

Jeśli już wybraliście opcje praw autorskich dla waszego opowiadania, należy pamiętać jeszcze o kilku rzeczach. Po pierwsze wybór dotyczy tylko elementów opowiadania, które możecie objąć prawem autorskim. To znaczy, że jeżeli załączymy w nim muzykę, słowa piosenki czy wizerunek celebryty prawo autorskie ich nie obejmuje. Prawo autorskie nie dotyczy także okładki waszego opowiadania.

Artykuł wyszedł spod skrzydła Ellleanor