Soba to japoński makaron gryczany, który na równi z sushi, makaronem udon lub tempurą, stanowi jeden z najbardziej charakterystycznych elementów kuchni japońskiej. Soba po japońsku oznacza zarówno grykę, makaron gryczany, jak i potrawę, w skład której makaron ten wchodzi.
Makaron soba ma wiele odmian, a samo słowo rozpowszechniło się w Japonii tak bardzo, że stało się synonimem potraw z wszelkiego rodzaju makaronem, nawet tym nie zawierającym gryki. Podstawowego rozróżnienia soba dokonuje się w zależności od stosunku mąki gryczanej do mąki pszennej. Makaron soba w 100% przygotowany z mąki gryczanej nazywany jest kikouchi-soba i wymaga od przygotowującego nie lada kunsztu i wyczucia. Najbardziej rozpowszechniona jest jednak tzw. hachini-soba czyli „SOBA 8/2", do której przygotowania używa się mąki gryczanej i pszennej w stosunku 80% i 20%.