1. Khái niệm

Đạo luật hình sự là cuốn "sổ tay sống tốt" của xã hội, trong đó ghi rõ: làm gì thì yên ổn, làm gì thì bị "bế đi", không có chỗ cho kiểu "thích thì làm, sai thì chối".

Ở Việt Nam, quan trọng nhất là Bộ luật Hình sự - một kiểu "menu hình phạt" liệt kê đủ các món, từ phạt nhẹ nhàng như cảnh cáo đến "combo" ngồi tù dài hạn. Luật này không chỉ để dọa, mà còn để đảm bảo ai phạm tội thì bị xử lý đúng, không ai vô tội mà tự nhiên "dính chưởng". Bên cạnh đó, còn có các văn bản hướng dẫn để tránh tình trạng "áp dụng linh tinh, phán như thần".

Tóm lại, đạo luật hình sự chính là ranh giới rõ ràng giữa "tự do" và "tự lo", ai không muốn trở thành nhân vật chính trong một vụ án hình sự thì tốt nhất cứ sống cho đúng luật!

2. Nguồn của bộ luật hình sự

Nguồn của Bộ luật Hình sự chính là những "nguyên liệu" tạo nên bộ luật này, chứ không phải ai đó ngồi buồn buồn rồi bịa ra. Bao gồm mấy nguồn chính:

1. Hiến pháp - "Ông tổ" của pháp luật, Bộ luật Hình sự muốn viết gì cũng phải theo, không thể thích là sáng tạo tùy hứng.

2. Các điều ước quốc tế - Việt Nam có ký mấy cái "hợp đồng chơi chung" với thế giới, nên luật cũng phải cập nhật cho hợp thời, chứ không thể đi ngược xu thế.

3. Tập quán pháp lý & án lệ - Có những nguyên tắc và vụ án nổi tiếng đã đi vào lịch sử, giúp luật sư, thẩm phán không phải mỗi lần xét xử là "căng não" như thi vấn đáp.

4. Thực tiễn pháp lý - Luật phải dựa vào thực tế tội phạm, không ai rảnh đi làm luật phạt người... ăn cơm bằng tay trái cả!

Tóm lại, Bộ luật Hình sự không phải "luật trời rơi xuống" mà được tổng hợp từ nhiều nguồn đáng tin cậy. Cứ sống đúng luật, không ai phải lo bị "triệu hồi" đi làm việc với cơ quan chức năng!

3. Hiệu lực bộ luật hình sự Việt Nam

Hiệu lực của Bộ luật Hình sự Việt Nam chính là phạm vi phủ sóng của luật này, đảm bảo không ai phạm tội mà có thể chạy bo thành công. Gồm 3 phần chính:

1. Hiệu lực về thời gian - Luật chỉ xử những hành vi xảy ra sau khi nó có hiệu lực, không có chuyện đào mộ tội lỗi từ thời đồ đá. Nhưng nếu luật mới có lợi hơn thì có thể áp dụng ngược lại, kiểu như chương trình ưu đãi bất ngờ cho người phạm tội.

2. Hiệu lực về không gian - Luật này áp dụng từ bắc chí nam, từ đất liền ra biển, từ vỉa hè đến tầng thượng, không có vùng miễn nhiễm. Đi nước ngoài mà làm bậy, về nước vẫn có thể bị triệu hồi, không ai thoát được nếu rơi vào diện xử lý.

3. Hiệu lực đối với con người - Ai cũng phải tuân theo, không có kiểu chức to thì vô hình trước pháp luật. Nhưng một số người có quyền miễn trừ ngoại giao thì được bật chế độ thần thánh, muốn xử lý họ phải theo quy trình đặc biệt.

Tóm lại, Bộ luật Hình sự không phải trò chơi, không có chỗ để bug luật, ai phạm tội thì cứ xác định tinh thần mà đối diện. Cách né luật tốt nhất là sống đàng hoàng.