*Chính quyền thời Đinh:

    Sau khi đã thống nhất đất
nước , Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế xưng là Đinh Tiên Hoàng , đặt tên nước là Đại Cồ Việt , niên hiệu là Thái Bình , đóng đô ở Hoa Lư ( Ninh Bình ngày nay ) .
     Chính quyền thời Đinh được kiện toàn thêm một bước . Ở trung ương đứng đầu là vua có quyền lực cao nhất , giúp vua có Ban Văn , Ban Võ và Cao Tăng . Chính quyền địa phương gồm các cấp : đạo , giáp , xã .
Nhà vua phong vương cho các hoàng tử , cử tướng lĩnh thân cận nắm giữ chức vụ chủ chốt , cho đúc tiền để lưu hành trong nước . Những người phạm tội nặng bị xử phạt rất nghiêm khắc . Nhà Đinh tổ chức quân đội gồm 10 đạo , sai xứ sang giao hảo với nhà Tống .
      Những việc làm của Đinh Tiên Hoàng là sự khẳng định ở mức độ cao hơn vị thế độc lập của Đại Cồ Việt .

       * Cuộc kháng chiến chống quân Tống ( 981 )
  
    Cuối năm 979 , Đinh Tiên Hoàng và con trai trưởng là Đinh Liễn bị ám sát. Con thứ là Đinh Toàn mới 6 tuổi lên nối ngôi . Lê Hoàn được được cử làm phụ chính . Nhân cơ hội đó , nhà Tống âm mưu xâm lược Đại Cồ Việt . Triều đình đồng lòng suy tôn Lê Hoàn lên làm vua để lãnh đạo khánh chiến a.
      Đầu năm 981 , quân Tống do Hầu Nhân Bảo làm tổng chỉ huy , theo hai đường thủy , bộ tiến đánh Đại Cồ Việt .
        Trước tình hình thế trận khó khăn , Lê Hoàn trực tiếp tổ chức , lãnh đạo kháng chiến . Nhiều trận chiến ác liệt đã diễn ra ở Đại La , Lục Đầu Giang , Bạch Đằng , Tây Kết ,... khiến quân giặc bị tổn thất nặng nề . Tướng Hầu Nhân Bảo tử trận , quân Tống đại bại , buộc phải rút về nước

      Cuộc kháng chiến chống Tống thắng lợi vẻ vang đã bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc , chứng tỏ bước phát triển mới của quốc gia Đại Cồ Việt .
 
     *sau khi thắng quân Tống chính quyền thời Tiền Lê :
   Lê Hoàn lập ra nhà Tiền Lê , đổi niên hiệu là Thiên Phúc , tiếp tục công cuộc xây dựng quốc gia độc lập .

    Chính quyền Trung ương do vua đứng đầu , nắm bắt mọi quyền hành . Giúp vua có thái sư ( quan đứng đầu chiều ) và đại sư ( nhà sư có danh tiếng ) . Dưới vua là các quan văn , quan võ . Các con vua được phong vương và trấn giữ các vùng hiểm yếu .
      
       Ở địa phương , cả nước chia thành 10 đạo . Đến năm 1002, vua cho đổi đạo thành lộ , phủ , châu rồi đến giáp . Đơn vị cấp cơ sở là xã . Các quan lại địa phương chưa được sắp xếp đầy đủ .

        Quân đội được xây dựng gồm.hai bộ phận: cấm quân ( bảo vệ vua và kinh thành ) và quân đóng tại các địa phương .

       Chiều đình chú trọng việc xây dựng pháp luật như định ra luật lệnh ( năm 1002 ) và tăng cường quan hệ ngoại giao với nhà Tống .