- Khái niệm: là hình thức tổ chức của cơ quan quyền lực tối cao, cơ cấu trình tự và mối quan hệ giữa chúng với nhau cũng như mức độ tham gia của nhân dân vào việc thiết lập các cơ quan này.

*  chính thể quân chủ: là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước tập trung toàn bộ hoặc một phần vào tay người đứng đầu nhà nước ( nguyên thủ quốc gia ) hình thành theo nguyên tắc truyền ngôi ( thế tập ).
  vua, hoàng đế, quốc trưởng là nguyên thủ quốc gia của các nước theo chính thể này. Nhà nước theo chính thể quân chủ được gọi là nhà nước quân chủ. Chính thể quân chủ được chia thành quân chủ tuyệt đối và quân chủ hạn chế.

+ Quân chủ tuyệt đối: là hình thức chính thể quân chủ, trong đó nguyên thủ quốc gia ( vua, hoàng đế ) có quyền lực vô hạn.
+ Quân chủ hạn chế: là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước được trao một phần cho người đứng đầu nhà nước, còn một phần được trao cho một cơ quan cao cấp khác ( như Nghị viện trong nhà nước tư sản hoặc Hội nghị đại diện đẳng cấp trong nhà nước phong kiến).

¡. Quân chủ nhị nguyên: Là hình thức chính thể trong đó giữa Nhà Vua và nghị viện có sự phân chia đều quyền lực.
¡. Quân chủ đại nghị: Là hình thức chính thể trong đó nhà vua không nắm giữ quyền lực Nhà nước mà chỉ tượng trưng, đại  diện cho quốc gia.

* Chính thể cộng hòa: là hình thức chính thể, trong đó quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về một cơ quan bầu ra trong một thời hạn nhất định.
+ Chính thể cộng hòa có hai hình thức chủ yếu

a. Cộng hòa quý tộc.

!. cơ quan đại diện do giới quý tộc bầu ra.
!. chỉ tồn tại ở kiểu nhà nước chủ nô và nhà nước phong kiến
b. Cộng hòa dân chủ: là hình thức chính thể, trong đoa người đại diện do dân bầu ra.

+ Chính thể cộng hòa trong các nhà nước tư sản có hai biến dạng chính:

a. Cộng hòa đại nghị.
!. Nghị viện có vị trí, vai trò quan trọng trong cơ chế thực thi quyền lực nhà nước.
!. Nguyên thủ quốc gia ( tổng thống) do nghị viện bầu ra, chịu trách nhiệm trước nghị viện.
!. Chính phủ do các đảng chính trị chiếm đa số ghế trong nghị viện thành lập và chịu trách nhiệm trước nghị viện, nghị viện có thể bỏ phiếu không tín nhiệm chính phủ.
b. Cộng hòa tổng thống

!. Tổng thống có vai trò và vị trí rất quan trọng.
   Tổng thống do nhân dân trực tiếp( hoặc gián tiếp qua cử tri)  bầu ra.
    Tổng thống vừa là nguyên thủ quốc gia vừa là người đứng đầu chính phủ.

!. Chính phủ không phải do nghị viện thành lập. Các thành viên chính phủ do Tổng thống bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước tổng thống.

c. Cộng hoà lưỡng tính.

- Cộng hoà "lưỡng tính" nghĩa là vừa mang tính chất cộng hoà đại nghị, vừa mang tính chất cộng hoà tổng thống.

- Chính thể cộng hoà "lưỡng tính" có những đặc điểm cơ bản sau:

+ Nghị viện do nhân dân bầu ra.

+ Trung tâm bộ máy quyền lực là tổng thống. Tổng thống cũng do dân bầu, có quyền hạn rất lớn kể cả quyền giải tán Nghị viện, quyền thành lập chinh phủ, hoạch định chính sách quốc gia.

+ Chính phủ có Thủ tướng đứng đầu, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Tổng thống, chịu trách nhiệm trước Tổng thống và Nghị viện.