Câu 5: hệ tiêu hóa và sự tiến hóa cảu hệ tiêu hóa ở các nhóm động vật

1.      vai trò, chức năng của hệ tiêu hóa

phần lớn động vật là sinh vật dị dưỡng cho nên chúng cần năng lượng để cung cấp cho các hoạt động sống và năng lượng tích lũy, kiến tạo. tất cả các năng lượng này đều được lấy từ các sinh vật khác và nó phải được thu nhận, đồng hóa, dị hóa và thải ra ngoài. Các quá trình này được thực hiện nhờ chức năng của hệ tiêu hóa.

- dựa vào nguồn thức ăn người ta phân  loại động vật thành động vật ăn tạp, động vật ăn động vật, động vật ăn thực vật

- có 2 hình thức tiêu hóa:

+ tiêu hóa nội bào: là quá trình tieu hóa được thực hiên trực tiếp trong tế bào

+ tiêu hóa ngoại bào: là quá trình tiêu hóa được thực hiện trong ống tiêu hóa

2. cấu trúc sinh học của hệ tiêu hóa

Trong quá trình phát triển chủng loại hệ tiêu hóa tiến hóa từ chưa có ống tiêu hóa đến có ống tiêu hóa. Hệ tiêu hóa hoàn chỉnh ở động vật bậc cao gồm ống tiêu hóa và tuyến tiêu hóa. ống tiêu hóa gồm: miệng – hầu – thực quản – dạ dày – ruột non – ruột già

-          miệng là phần đầu của ông tiêu hóa có răng lưỡi và tuyến nước bọt có chức năng tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học

-          hầu là 1 ống thẳng, là nơi giao nhau giữa đường hô hấp và đường tiêu hóa, nó có chức năng dẫn truyền thức ăn. ở 1 số động vật ở nước trên hầu còn thủng khe mang.

-          Thực quản là 1 ống dẫn thức ăn đến dạ dày. Thành cảu thực quản có cấu tạo tương đối giống dạ dày

-          Dạ dày là đoạn phình to của ống tiêu hóa, có chức năng tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học. dạ dày có nhiều kiều khác nhau tùy vào nhóm loài và thức ăn. Thành dạ dày đực cấu tạo bởi 3 lớp: lớp niêm mạc, thanh mạc và cơ. ở dạ dày có 1 số tuyến tiết chất phân hủy gluxit.

-          Ruột non là nơi tiêu hóa hóa học, hấp thu phần lớn chát dinh dưỡng đồng thời đẩy chất cặn bã vào ruột già

Tuyến tiêu hóa gồm: tuyến gan, mật, tụy và nước bọt.

2.      sự phát triển tiến hóa của cơ quan tiêu hóa

-    Ở động vật nguyên sinh tiêu hóa nội bào bằng 2 hình thức là ẩm bào và thực

-    Thân lỗ tiêu hóa nội bào bằng không bào tiêu hóa

-    Ruột khoang và giun dẹp có dạng túi tiêu hóa, vừa tiêu hóa nội bào vừa tiêu hóa ngoại bào

-    Giun vòi xuất hiện ruột sau để hình thành ống tieu hóa. Chúng tiêu hóa ngoại bào

-    Từ giun tròn đến thú chỉ có hệ tiêu hóa dạng ống, thức ăn được tiêu hóa trong ống tiêu hóa

Động vật ở thang tiến hóa càng cao thì hệ tiêu hóa ngày càng phát triển và càng hoàn thiện.

Cấu tạo hệ tiêu hóa ở người là hoàn thiện nhất với dạ dày 1 túi điển hình cho loài ăn tạp.