Giông gió cuộc đời một doanh nhân - Kỳ 1

TP - Chuyện của một doanh nhân dưới đây phần nào cận cảnh những khó khăn của khởi nghiệp, sự khốc liệt của thương trường và những chiêm nghiệm nhân tình thế thái quanh đồng tiền. Hy vọng, đây sẽ là kinh nghiệm cho bạn trẻ trên đường lập nghiệp.

Cao Trung đang hướng dẫn thợ xây trường

Tình huynh đệ: Cay đắng

Mưu sinh từ dưới đáy xã hội để xây dựng sự nghiệp nhưng bỗng chốc mất tất cả, lại vật lộn trong mất mát và nỗi đau đời. Cuộc thoát xác ngoi lên có lần đưa con người ấy đến cận kề cái chết. Đó là chuyện có nước mắt, máu và những mất mát không diễn thành lời của Cao Trung - một doanh nhân tuổi 40!

Huynh đệ ngày gặp lại

Những ngày học THPT (1992 - 1994), Cao Trung được bạn bè nhận xét là rụt rè, dễ mủi lòng, yêu văn chương, có máu hiệp sỹ và anh cũng nhận là thế.

Cao Trung có một cuộc kết nghĩa vườn đào khá đình đám trong giới học trò với một người bạn nghèo. Người này lớn tuổi hơn và ra Hà Nội lập nghiệp sớm hơn Cao Trung mấy năm. Cũng học hành đàng hoàng nhưng anh này cũng long đong kiếm sống ở Hà Nội.

Hè cuối năm lớp 12, Cao Trung ra Hà Nội gặp Long - huynh trưởng (anh em kết nghĩa). Đây là lần đầu chàng trai nhà quê Nghệ An ra Thủ đô. Cao Trung tìm đến nhà Long với hình dung như phim kiếm hiệp.

Thế nhưng, sau cái bắt tay nhanh và bữa cơm gượng gạo ở nhà trọ, đêm đầu tiên ngủ tại nhà Long, Cao Trung nghe trọn cuộc đấu khẩu giữa vợ chồng huynh trưởng. Họ bàn cách đẩy cậu em khỏi nhà và khỏi Hà Nội sao cho êm thấm vì không muốn liên lụy sau này.

Đêm ấy, Cao Trung không ngủ vì không ngờ cuộc đoàn viên huynh đệ lại diễn ra theo cách này. Sáng sớm hôm sau, Cao Trung rời nhà anh kết nghĩa.

Năm 1994, Cao Trung đỗ Đại học Ngoại ngữ. Nhà nghèo, Cao Trung phải tự lo mọi thứ. Ngoài giờ học, anh ra đường Láng hành nghề cắt tóc. Vốn có khiếu hài hước lại thêm kiến thức văn chương nên câu chuyện giữa Cao Trung và khách trong lúc cắt tóc thường rất vui vẻ.

Nhiều vị khách tốt bụng trả cao, bồi dưỡng thêm cho anh sinh viên Cao Trung vui tính. Mười mấy năm đã trôi qua mà Cao Trung vẫn nhớ tên, cơ quan của mấy chú, mấy bác tốt bụng thương anh lúc nghèo khó.

Gốc xà cừ Cao Trung treo gương hành nghề, hút hết khách của người khác nên anh bị nhắc nhở. Sau 2 năm gắn bó với cây kéo, anh bỏ nghề vì không muốn cãi nhau.

Cao Trung xin được chân rửa bát tại nhà hàng Đông Đô. Thấy anh chăm chỉ, lại có học nên chủ cất nhắc đưa lên phục vụ bàn. Nhưng chẳng bao lâu xảy ra chuyện tranh cãi với mấy người phục vụ khác, bị hiểu lầm, xúc phạm, Cao Trung bỏ làm.

Từ những cuộc mưu sinh trên hè phố, giờ đây tuổi 27, Cao Trung có được một sự nghiệp có thể nói là đã nở mặt với đời. Khi đó anh nghĩ đến huynh trưởng của mình đang long đong làm thợ đụng. Cao Trung mời huynh về quản lý vốn cho mình. Và chuyện đó bắt đầu cho một bi kịch.

Anh lại lang thang tìm việc và gặp được một tay có số má hành nghề bốc vác ở chợ Long Biên. Cao Trung theo anh này mỗi đêm đi bốc vác hàng. Thế rồi, trong một lần tranh giành địa bàn làm ăn, Cao Trung bị cuốn vào cuộc ẩu đả và bị chém rách đầu phải cấp cứu.

Ra viện lại nghĩ cách kiếm sống, Cao Trung học mót cách đóng giầy rồi ra một góc phố Cầu Diễn ngồi hành nghề. Thế nhưng, sau một lần làm hỏng giầy khách, Cao Trung phải vay tiền mua giầy mới để đền. Cụt vốn, Cao Trung bỏ nghề đóng giầy, đi làm gia sư.

Trong lúc giật gấu vá vai, Cao Trung gặp một cao thủ (theo cách nói của anh) ở một xưởng vẽ. Anh được cắp tráp hầu cao thủ này. Làm tại xưởng vẽ, Cao Trung vượt qua quãng đời sinh viên sóng gió và tích cóp được chút vốn nhỏ. Anh nghĩ đến giấc mơ doanh nhân.

Vòng xoáy tiền - tình

Ra trường, Cao Trung hùn vốn với bạn mở trung tâm ngoại ngữ. Đã quá thấm giá trị của đồng tiền trong thời gian mưu sinh ăn học, Cao Trung cùng bạn chắt chiu từng cơ hội, tạo dựng uy tín đến từng học viên.

Có duyên với nghề, lại thêm may mắn, hợp thời nên trung tâm ngoại ngữ của Cao Trung phất lên. Gần 2 năm, Cao Trung có trong tay 6 trung tâm ngoại ngữ tại Hà Nội.

Có trong tay tiền tỷ, Cao Trung nghĩ cách làm ăn lâu dài. Anh xin phép mở trường trung cấp nghề và thành lập Cty riêng. Mọi việc đều thuận!

Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm (ngoài cùng bên trái), cùng đại diện T.Ư Đoàn giao lưu với học sinh trường của Cao Trung nhân Tháng Thanh niên, tháng 3-2007

Từ những cuộc mưu sinh trên hè phố, giờ đây tuổi 27, Cao Trung có được một sự nghiệp có thể nói là đã nở mặt với đời. Khi đó anh nghĩ đến huynh trưởng của mình đang long đong làm thợ đụng. Cao Trung mời huynh về quản lý vốn cho mình.

Tình yêu và việc kinh doanh của Cao Trung cứ nảy nở, tốt lành!

Thời gian này một cô gái Hà thành gốc Nghệ An có cảm tình đặc biệt với Cao Trung. Theo Cao Trung, cô gái này không đẹp nhưng có cách tiếp cận có duyên. Cô ấy lấy lý do buồn chuyện mẹ cặp bồ, tìm đến Cao Trung. Những cuộc tâm sự, gỡ rối giữa hai người thường rất dài.

Cao Trung, khi đó có trong tay tiền tỷ, nhiều cô gái vây quanh nhưng nguyện làm bờ vai vững cho nàng. Tình yêu đến đúng với tính cách thương người, nghĩa hiệp của Cao Trung.

Nhưng, mầm họa đã gieo trong những ngày tháng an lành nhất của Cao Trung. Ta đâu đề phòng từ phía những người yêu/Cây đổ về nơi không có vết rìu (Hữu Thỉnh) là câu thơ Cao Trung thích, cũng là diễn tả chính xác tình cảnh của anh.

Quá bất ngờ trước thành quả của đệ, huynh trưởng kể hết với vợ rồi họ lên kế hoạch. Trong 2 năm âm thầm mua cổ phần, mua chuộc cổ đông lớn, chuẩn bị kín kẽ cho cuộc lật đổ Cao Trung khỏi vị trí chủ tịch HĐQT.

Âm mưu ấy chu đáo đến mức Cao Trung bất ngờ chết đứng như Từ Hải. Trong một cuộc họp đột xuất của HĐQT, Cao Trung bước vào thấy một bó hoa tươi để trên bàn. Đó là ngày Long hoàn tất kế hoạch và cảm ơn đệ Cao Trung bằng bó hoa thay cho lời muốn nói.

Quá bất ngờ với kế hoạch của Long, Cao Trung phản ứng tức thì bằng cách vứt tất cả ra đi.

Sau khi mất hết cơ đồ, người yêu bé nhỏ mà Cao Trung muốn chở che đã nói thế này: Giờ anh không có gì hết. Chúng ta chia tay.

Cao Trung đứng chết lặng ở trụ sở Cty vì chuyện diễn ra quá chóng vánh, vì tự ái anh quyết ra đi và sẽ thành lập Cty mới. Trước khi chia tay, Cao Trung muốn kéo một số người thân cận mà anh thu nạp từ khi họ còn nghèo khổ đi cùng mình để lập Cty mới.

Trong buổi chia tay đông đủ nhân viên, huynh trưởng tiếp quản Cty và lật bài ngửa: Thời của Cao Trung đã hết. Ai ở lại sẽ được trả lương gấp đôi. Cao Trung hỏi: Ai theo tôi thì đứng dậy. Không một ai, họ rụt cổ, né ánh mắt Cao Trung đang quét tìm người trung thành.

Anh trở về căn phòng Chủ tịch HĐQT dọn đồ đạc. Xong, ra lan can hút thuốc. Bỗng, Cao Trung choáng váng, ngã từ tầng 3 xuống đất.

Người ta vội vã gọi taxi. Rời Cty đến bệnh viện với Cao Trung chỉ có một cô gái...

Ky 2: Nàng tiên và ác quỷ

Mất Cty, mất người thân trong chát đắng và sau đó là chuỗi ngày dài dưỡng bệnh nhưng Cao Trung vẫn chưa cắt nghĩa hết vì sao mọi chuyện lại diễn ra khó lường thế.

Tinh huynh đệ: Cay đắng

Rồi thử thách nữa lại đến: Nàng tiên và ác quỷ cùng xuất hiện trong cuộc sống Cao Trung. Một sai lầm chết người đã đưa Cao Trung đến địa ngục.

Nhân vật tại Hội thảo quốc tế về phát triển nguồn nhân sự trong bối cảnh toàn cầu hóa do Bộ GD&ĐT và Viện Đại học Mở tổ chức tháng 4-2009

Ba tháng điều trị, Thảo cô gái thầm thương Cao Trung và là người duy nhất theo anh khi gặp nạn. Thảo là điểm tựa để Cao Trung vượt qua nỗi đau trong lòng và vết thương trên thân thể.

Hai người bấu víu vào nhau, ra khỏi khó khăn, nguyện sẽ ở bên nhau. Cao Trung cũng đã đến Phú Thọ quê Thảo để đặt vấn đề quan hệ tình cảm nghiêm túc giữa hai người với bố mẹ Thảo.

Sau khi mất Cty, mất tình huynh đệ, Cao Trung vẫn còn ngôi nhà và chút tiền. Anh bán nhà to, mua nhà bé, lấy tiền dư ấy mở Cty và bắt đầu cuộc sống mới. Bằng mối làm ăn cũ và những bạn tốt, Cao Trung dần gượng dậy. Bên cạnh luôn có Thảo, người hy sinh tất cả cho anh. Anh gọi Thảo là nàng tiên.

Nhưng, bóng ma quá khứ hiện về đưa Cao Trung trở lại địa ngục. Một sai lầm chết người xuất phát từ lòng thương và nghĩa hiệp sai địa chỉ đã đưa Cao Trung đến chốn xa xăm, lạnh lẽo.

Cô gái bé bỏng mà Cao Trung muốn chở che đã rời bỏ anh khi anh vừa mất Cty, nay trở lại với nỗi ăn năn lớn. Bị cự tuyệt cô ta quỳ cả tiếng đồng hồ rồi ngất lịm trước nhà Cao Trung. Từ đó cô này nằm viện và theo lời gia đình cô ta chỉ có Cao Trung mới cứu nổi. Gần như cô này bị tâm thần.

Từ khi còn yêu nhau, bố mẹ cô gái coi Cao Trung là cái gai trong mắt, viên sỏi trong giày. Ông bố là người xứ Nghệ nhưng căm thù đồng hương. Cứ nghe giọng trọ trẹ là ông nổi điên, tìm cách chọc ngoáy, gây sự (Cao Trung đoán ngày trước ông bị đồng hương phản bội). Thế nhưng, khi con gái bị bệnh, ông muốn Cao Trung cưới ngay!

Máu hiệp sỹ lại nổi, Cao Trung đành phản bội nàng tiên của mình. Cao Trung nói ý định quay lại với người yêu cũ đang bệnh, Thảo khóc nhiều nhưng vẫn chấp nhận. Thảo rời Hà Nội và nói với Cao Trung rằng, phải kiên định con đường mình đi, phải đứng dậy không người ta coi khinh. Em xa Hà Nội vì không thể nhìn anh chăm sóc người khác... Từ đó đến nay, Cao Trung không gặp lại cô ấy nữa.

"Tôi không sao quên âm thanh lạch cạch của xe đạp mỗi khi Thảo đến nấu cơm, chăm tôi trong những ngày tôi bị bệnh. Tôi nhớ hình dáng dỏng thon và bữa cơm nghèo khó hoạn nạn chỉ có tôi và Thảo. Tôi nhớ những lời động viên của Thảo..." - Cao Trung nhớ lại trong day dứt.

Trở lại chuyện người yêu cũ Cao Trung bị bệnh. Rất nhanh đám cưới giữa Cao Trung và cô gái này diễn ra. Sau đó, từ bệnh viện đến căn phòng nhỏ ở Vũ Ngọc Phan (Hà Nội), Cao Trung sống những giây phút mà anh lạy trời biết bao giờ con mới ra khỏi tình cảnh này.

Cô gái mà anh gọi là vợ ấy bắt Cao Trung hầu hạ từ việc to đến việc bé và mỗi lần nổi đóa là cô gào thét, ném bát, bàn ghế vào mặt Cao Trung.

Ngay cả bữa ăn, nếu làm vợ phật ý, Cao Trung ăn cả cái bát vào mặt. Không ít lần Cao Trung đã ăn bát cơm chan máu vì vợ nổi đóa. Có lẽ vì thế mà bố mẹ vợ sẵn sàng trao con gái yêu cho Cao Trung. Mẹ Cao Trung từ Nghệ An ra chơi nhiều lần khóc thầm vì cách đối xử của con dâu.

Cao Trung toàn tâm toàn ý chăm lo cho vợ. Gần một năm trời vợ Cao Trung khỏi bệnh.

Một hoạt động chào mừng Tháng Thanh niên 2007 của nữ sinh trường do Cao Trung đầu tư

Vợ khỏe, Cao Trung quay lại chăm lo Cty. Còn vợ, đi học và trở lại... yêu người khác. Lòng dạ đổi thay, vợ Cao Trung vẫn giữ cái kiểu nổi đóa nhưng giờ là nổi đóa của người khỏe mạnh biết toan tính, chứ không phải bệnh tật như trước.

Với lối nói chuyện hay trích dẫn thơ, Cao Trung ngân nga: Viên xúc xắc mùa thu ru trong cỏ/Mắt anh nhìn sáu mặt bão mưa giăng (thơ Hoàng Nhuận Cầm, người anh yêu quý).

"Viên xúc xắc đã gieo nhưng sáu mặt vẫn biến cố, tôi không bao giờ nghĩ mình sẽ bình yên và an tâm với mặt xúc xắc đã lật ngửa. Tôi đón nhận và yêu cuộc sống như nó vốn có. Sẵn sàng chấp nhận, cố gắng vượt qua..." - Cao Trung chiêm nghiệm.

Một lần mẹ Cao Trung từ quê ra chơi ngủ lại, bà vốn chân chất quê mùa, mỗi lần lên giường ngủ thì hai xoa một đập (dùng hai chân đập vào nhau cho sạch trước khi đi ngủ) vợ Cao Trung cạnh khóe rằng, bẩn như cú mà ngủ tại phòng ai dám ngủ nữa.

Một cái tát trời giáng Cao Trung tặng ngay cho vợ. Cứ như có sự sắp xếp, mẹ vợ, bố vợ ào vào đánh Cao Trung và đuổi anh khỏi nhà.

Nhanh như khi cưới vậy, cuộc ly dị hoàn thành mau lẹ và tốt đẹp theo sở nguyện của nhà vợ. Có lẽ Cao Trung hoàn thành nhiệm vụ nuôi dưỡng xong một con bệnh nên người ta vứt ra đường như một con chó (lời Cao Trung). Mẹ vợ còn tuyên bố sẽ cho con rể sạt nghiệp.

Mất vợ nhưng Cao Trung nhận được nhiều đơn kiện và công an gọi hỏi, nhà báo hẹn gặp phỏng vấn, sau tuyên bố của mẹ vợ. Một cuộc tổng tiến công vào những sai sót, điểm yếu của Cty Cao Trung. Anh xuất nhiều tỷ đồng đỡ cú phản đòn từ nhà vợ cũ. Sau khi tin chắc con rể không thể gượng dậy, họ buông tha.

Bí mật đào sâu chôn chặt?

Sau khi thoát khỏi cú phản đòn của nhà vợ, Cao Trung có một số phương án kinh doanh táo bạo, bước đầu có hiệu quả. Thế rồi, một tối, có người báo tin: Cao Trung đang thập tử nhất sinh trong Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội. Còn nguyên trong tôi cảm xúc buổi tối chạy từ cơ quan đến bệnh viện khi nghe tin dữ về Cao Trung.

Trong đầu tôi hình ảnh Cao Trung hiện về như những thước phim quay chậm. Tôi cứ lẩn thẩn nghĩ, ông trời đã bất công khi thử thách quá mạnh tay với con người đầy nhiệt huyết, yêu cuộc sống thiết tha nhưng xuất thân quá nghèo khó, lập nghiệp quá đơn độc...

Phòng cấp cứu của bệnh viện Bạch Mai, Cao Trung nằm đó, cơ thể giật liên hồi, miệng ngậm ống thở, sùi bọt mép... Bác sỹ xé toạc chiếc áo sơ mi trắng của Cao Trung, lộ vòng ngực vạm vỡ nhưng nhịp tim thì đang lịm dần.

Tại một góc, kíp trực cấp cứu gấp gáp hội chẩn. Bên cơ thể Cao Trung đang thoi thóp, bác sỹ vừa hô hấp, vừa dùng máy ngăn cản sự dừng lại của nhịp tim. Ngồi quỳ sụp bên chiếc gường cấp cứu, một cô gái xinh đẹp, nắm lấy tay Cao Trung khóc nức nở, gọi tên anh...

Ngoài hành lang nhốn nháo tiếng than, tiếng khóc của người thân Cao Trung. Có một người đàn ông dáng thanh mảnh đứng bấm điện thoại gọi liên hồi cho ai đó (sau này có người nói đó là anh kết nghĩa của Cao Trung, người đẩy Cao Trung ra đường và lấy mất Cty. Đến nay tôi cũng không hiểu vì sao anh ta lại có mặt ở bệnh viện, vì thương hay chờ tin gì khi Cao Trung gặp nạn).

Hai nhân viên đưa Cao Trung đi cấp cứu lúc này đang đứng rúm ró ở cầu thang, mặt tái nhợt, áo rách tả tơi, đi chân đất... Tôi hỏi anh ấy vì sao mà cấp cứu, một người nói trong tiếng thở gấp gáp: Có người gọi bọn em đến đưa anh ấy đi. Đến thì anh ấy gần như đã chết...

Nhưng vì sao anh ấy như thế - tôi hỏi. Hai người này không nói thêm mà hỏi vặn anh là nhà báo à, rồi lẳng lặng ra đứng chỗ khác.

Liền sau đó là những ngày Cao Trung ở giữa ranh giới sống - chết. Mãi hai tháng sau, bác sỹ mới khẳng định, Cao Trung có thể sống, nhưng chưa chắc đã thành người vì não thiếu oxy khá lâu.

Cao Trung đã sống, dần hồi phục nhưng người ta chuyển anh đến khoa Thần kinh. Những ngày dưỡng bệnh, anh ít nói và thường đánh trống lảng khi ai đó đề cập chuyện của anh.

Những ngày này Cao Trung râu mọc tua tủa, ánh mắt sắc lạnh đi lại âm thầm trong phòng khiến nhiều người nghĩ đến viễn cảnh ảm đạm của Cao Trung. Thế rồi như có phép mầu, Cao Trung trở lại là chính mình trong quá trình hồi phục nhanh đến bất ngờ.

Có cái gì đó như là sự sắp đặt của số phận trong tai họa này của Cao Trung. Từ khi ở giữa ranh giới sống - chết đến lúc nằm trên giường bệnh khoa Thần kinh là quãng thời gian vừa tồi tệ vừa tạo cớ để Cao Trung quên những gì cần quên. Đó cũng là cách để anh không phải trả lời cho bất kỳ ai vì sao anh ra nông nỗi này.

Với tôi, nhìn vào ánh mắt ấm áp, cái bắt tay chặt hôm thăm anh ở khoa Thần kinh, tôi biết Cao Trung muốn truyền cho tôi thông điệp rằng anh vẫn ổn. Thật kỳ lạ là, khoa Thần kinh này cũng là nơi vợ cũ Cao Trung điều trị.

Những ngày sắp xuất viện, trên giường bệnh, Cao Trung vẫn vạch kế hoạch này, dự án nọ và liên tục yêu cầu cán bộ chủ chốt của Cty vào trao đổi công việc tại phòng điều trị.

Có điều lạ là, đến nay không một ai hiểu vì sao Cao Trung phải cấp cứu trong tình cảnh như vậy. Đây là bí mật khó hiểu nhất trong đời Cao Trung.

Trong câu chuyện với bạn bè, anh muốn chuyển thông điệp rằng, có một Cao Trung đã chết, sống bây giờ là Cao Trung khác. Nhìn ánh mắt Cao Trung, tôi biết anh đã thay đổi.

Kỳ cuối.

Giông gió cuộc đời, sai lầm, thất bại không ai tránh khỏi nhưng nếu là do sự trở mặt của bạn bè, nỗi đắng cay lúc này lại càng tăng lên gấp bội phần...

Chuyện của một doanh nhân dưới đây (kỳ cuối) phần nào cận cảnh những khó khăn của khởi nghiệp, sự khốc liệt của thương trường và những chiêm nghiệm nhân tình thế thái quanh đồng tiền. Hy vọng, đây sẽ là kinh nghiệm cho bạn trẻ trên đường lập nghiệp.

Cao Trung nói rằng, anh đã thành công trong vận dụng Phật pháp để học cách tha thứ. Anh tha thứ cho những ai gây đau khổ cho mình và mong họ sống vui. Đó cũng là cách Cao Trung bắt đầu trang mới trong cuộc đời mình với cõi lòng bình yên để sẵn sàng đón nhận và giải quyết những khó khăn... (Rời bệnh viện, trở về từ cõi chết - một trang mới trong đời Cao Trung lại mở ra).

Kỳ 3: Nếu được trở lại tuổi hai mươi.

Trở lại chuyện làm ăn của Cao Trung sau khi huynh đệ tương tàn, gia đình tan nát. Cô gái khóc nức nở khi Cao Trung cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai có tên là Lan Thanh. Tốt nghiệp đại học, Lan Thanh được nhận vào làm việc tại Cty Cao Trung.

Chứng kiến anh vật lộn tìm lối ra cho Cty, Lan Thanh đã đề nghị được giúp đỡ. Gia đình khá giả, cộng với tình yêu dành cho Cao Trung, Lan Thanh bàn với bố mẹ đầu tư cho anh một khoản vốn lớn giúp anh vượt khó.

Cao Trung là nhà sản xuất ý tưởng và ý tưởng nào cũng hay, cũng tốt đẹp và khả thi, nếu... có tiền. Điều này thì bạn bè, đồng nghiệp đều khẳng định sức sáng tạo, sức nghĩ không ngơi nghỉ của Cao Trung.

Cuộc đồng cam cộng khổ giữa Lan Thanh và Cao Trung khiến họ thương nhau hơn và đi đến hôn nhân. Được tiếp sức, những ý tưởng của Cao Trung cộng thêm các khoản đầu tư có trọng tâm, trọng điểm đã dần khả thi và triển khai có hiệu quả trên thực tế.

Cao Trung vực dậy Cty, mở trường, tuyển thêm người giỏi. Nhiều cuộc hợp tác làm ăn với những Cty lớn đã đưa Cao Trung trở lại đỉnh cao những năm đầu lập nghiệp và đặt những nền tảng vững cho tương lai.

Giờ anh đã có 3 Cty, 1 ngôi trường và gia đình hạnh phúc (vợ chồng Lan Thanh - Cao Trung có 2 cậu con trai). Một mình điều hành 3 Cty vượt bão suy thoái kinh tế, không gục ngã và đang dần đi lên đã phần nào cho thấy sự đúng đắn trong chiến lược kinh doanh của Cao Trung sau khi trải nhiều thất bại. (Cao Trung tham gia một hội thảo quốc tế).

Anh đang có ý tưởng thành lập một hiệp hội các doanh nghiệp trong lĩnh vực Cty anh đang hoạt động. Anh cho rằng, ở Việt Nam doanh nghiệp tư nhân đang phát triển nhỏ lẻ, làm ăn chụp giật, manh mún và thiếu hoài bão. Không ít người mở doanh nghiệp nhưng gặp khó là dễ nản và thoái chí.

Báo chí cũng đã đưa tin mỗi năm có hàng trăm doanh nghiệp biến mất khỏi địa bàn Hà Nội là thế. Sự manh mún trong làm ăn thể hiện ra đáng buồn nhất là khi đi đàm phán với đối tác nước ngoài. Đôi khi doanh nghiệp cùng nhà lại đá nhau, chơi nhau, loại bỏ nhau trong quá trình đàm phán với đối tác, để rồi người ta bỏ đi làm ăn với doanh nghiệp nước khác.

Theo Cao Trung, nếu tập hợp nhau lại trong những lĩnh vực hoạt động hẹp thì doanh nghiệp tư nhân sẽ mạnh hơn, đoàn kết và hiểu nhau hơn. Anh cũng muốn doanh nghiệp tư nhân tỏa sáng hơn nữa để xã hội, cơ quan quản lý nhìn nhận tốt hơn, đối xử công bằng hơn trong vay vốn và các chính sách đãi ngộ khác. (Cao Trung đang trình bày tham luận tại hội thảo Phát triển nguồn nhân sự trong bối cảnh toàn cầu hóa, tháng 4-2009).

Trước khi câu chuyện đầy riêng tư của anh lên báo, tôi đã thuyết phục vợ chồng Cao Trung nhiều lần. Cao Trung rất bối rối, không muốn cuộc sống phơi bày, thiên hạ gièm pha; Lan Thanh thì cũng chẳng vui vẻ gì vì có quá nhiều chuyện cần quên hoặc muốn giữ cho riêng mình.

Tôi nói, nếu chuyện này có ích cho nhiều người đặc biệt là người trẻ - nghèo như anh trên đường lập nghiệp thì cũng nên chịu hy sinh một chút bạn đọc được biết, soi chiếu như một kinh nghiệm. Cao Trung cười: Tôi chỉ sợ người ta ghét bỏ thôi!

Nếu thời gian quay ngược

Tôi đặt vấn đề: Có một số doanh nhân thành đạt khi nói chuyện với giới trẻ thường không cởi lòng về con đường họ đi đã chông gai, đau khổ như thế nào để có được thành công như hôm nay, mà chỉ đưa ra vài công thức, vài lời khuyên đơn giản khi khởi nghiệp, khiến không ít bạn trẻ khó hình dung được khó khăn để tránh vết xe đổ của người đi trước. Với những vất vả mà anh đã trải qua, hẳn lập nghiệp, khởi sự doanh nghiệp không phải là quy tắc đơn giản mà có cả máu và nước mắt.

Tiền là vật ngoài thân, có đó mất đó, không quá đau. Còn người, còn của, ông cha nói rồi. Đáng tiếc nhất của tôi khi làm doanh nghiệp là mất nhiều người thân, phần vì đồng tiền khiến họ phản bội, phần vì lỗi từ cá tính của tôi - Cao Trung.

Cao Trung nói: Con đường lập nghiệp của tôi khá đơn độc nhưng những vấp váp, khó khăn thì cũng không phải là không có điểm chung với nhiều người. Tôi chỉ nói chuyện của tôi không dám khuyên ai cả, nếu ai thấy có ích cho mình thì đó là điều vui.

Nếu được sống lại tuổi 20 trở đi, tôi xin sửa những điều này:

1. Qúa nhiều tình cảm, cảm xúc lại đặt không đúng chỗ do thiếu lý trí dẫn đường nên khiến tôi đánh mất Cty, mất tình huynh đệ, sai lầm trong hôn nhân, phụ tình người yêu tốt...

Nếu tôi bình tĩnh phán xét, tham khảo ý kiến người thân, người giỏi hơn mình thì mọi việc chắc là không đi quá xa như thế. Tôi nghĩ nên điều độ với tình cảm của mình để không khổ thân, khổ người khác. Đôi khi, thương không đúng chỗ, đúng cách còn hại gấp nhiều lần hơn không thương.

2- Nghĩa hiệp, tự ái, thiếu nguyên tắc... cũng đẩy tôi đến chỗ bỏ Cty trốn chạy. Đáng lẽ tôi phải bền bỉ đấu tranh cho cái đúng, loại bỏ những kẻ xấu, kẻ phản bội, giữ thành quả lao động của mình thì lại chọn cách vứt bỏ theo kiểu anh hùng rơm.

Và điều đáng tiếc của tôi khi khởi nghiệp quá nghèo lại không có ai để hỏi han, tham khảo khi khó khăn (nói vui là đi lên từ con số âm) nên long đong cũng là dễ hiểu.

Có thể nói tôi không có bạn lớn, anh lớn, thầy lớn trên đường lập nghiệp mà phải vật lộn để hiểu ra, rút kinh nghiệm để vượt qua khó khăn. Điều này khiến tôi phải trả giá đắt cho những thành công nhỏ của mình.

3- Tôi thích câu triết lý này: Muốn vượt qua sa mạc nóng bỏng thì phải đi như lạc đà, chứ không phải là ngựa hí từ những bước đầu tiên. Tôi bây giờ đang cố gắng đi như lạc đà. Đây cũng là điều đơn giản đối với mọi người nhưng tôi đã trả giá đắt để hiểu ra điều giản dị như vậy.

...Qua bao năm làm kiếp con người, chịu kha khá đòn đời nhưng Cao Trung luôn yêu thương con người, sống vị tha, có trách nhiệm. Mỗi lần gặp, thấy anh ôm ghi-ta hát sau giờ làm việc, lại thấy ở anh lấp lánh bài học của sự bền bỉ vươn lên, của sự tha thứ và yêu đời.

Một góc khác của con người doanh nhân, Cao Trung vẫn rất đằm thắm. Trên Blog của anh đăng nhiều bài thơ, chủ yếu là nỗi thương nhớ con sông, bờ ao và tuổi thơ đầy kỷ niệm...

Sóng gió cuộc đời và thương trường đã không cho Cao Trung ngơi nghỉ từ khi anh ra Hà Nội học hành, lập nghiệp. Bao khó khăn đang ở phía trước nhưng Cao Trung giờ kín kẽ và an toàn hơn trên đường của mình. Điều đó được chắt ra từ những đau khổ và thất bại, chứ không phải từ những thành công vang dội, đáng tự hào.

Để kết thúc bài viết, tác giả cũng xin thưa điều này, chúng tôi chỉ viết về con người của Cao Trung, về những vất vả trong kinh doanh với mong muốn giúp được ai đó, nhất là bạn đọc trẻ trong khởi sự doanh nghiệp, lập nghiệp. Công việc kinh doanh và cuộc sống của Cao Trung không ai dám cam đoan điều gì...

Theo: Giông gió cuộc đời một doanh nhân (Lê Anh Đạt/TPO. )