Thực hiện:GV Bùi Thị Thu Vân
Đơn vị: THPT Điểu Cải

Bạo lực học đường không phải là vấn đề mới nhưng thời gian gần đây mang tính chất phức tạp và nguy hiểm. Phần lớn học sinh có ý thức đạo đức tốt, chủ động tích cực trong học tập và rèn luyện, trở thành con ngoan, trò giỏi ...Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận học sinh chưa nhận thức và có hành vi đúng đắn, thích thể hiện bản thân một cách thái hóa, thiếu khả năng kiềm chế và ứng xử. Từ những mâu thuẫn tưởng chừng như hết sức đơn giản nhưng trong phút chốc những học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường lại trở thành những hung thủ của các vụ án mạng nghiêm trọng. Đây là vấn đề đang được toàn xã hội quan tâm. Vì thế với vai trò là giáo viên chủ nhiệm chúng ta cần phải có những biện pháp cụ thể như sau:
1/Giáo viên chủ nhiệm là người thay mặt hiệu trưởng, quản lý toàn diện học sinh, do đó để làm tốt việc này đòi hỏi giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ về đặc điểm tình hình của lớp thông qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Đây là dịp để kiện toàn lại đội ngũ cán bộ trong lớp, bổ sung những cái chưa làm được và phát huy những mặt mạnh mà lớp đã có. GVCN cần trao đổi với giáo viên bộ môn về tình hình của lớp, trao đổi với ban giám hiệu, thầy cô giám thị, cha mẹ học sinh để có thêm những thông tin từ đó có một phương pháp chủ nhiệm tốt với một kế hoạch toàn diện và hợp lý. Khi có tình huống đột xuất xảy ra, phải xử lý khéo léo, liên hệ với cha mẹ học sinh để giải quyết mau lẹ, có hiệu quả. Bên cạnh đó GVCN phải thường xuyên học tập nâng cao trình độ, trau dồi đạo đức nhà giáo để xứng đáng là tấm gương tốt cho học sinh noi theo.
2/GVCN không ngừng cải tiến các tiết sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần và các hoạt động tập thể thông qua đó để nắm bắt diễn biến tâm lý học sinh, từ đó có biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh hiệu quả hơn. Để học sinh nhận thức được các vấn đề có liên quan trong giờ sinh hoạt, GVCN cho học sinh tự đánh giá ưu khuyết điểm và tự đánh giá kết quả (theo mẫu), GVCN kết thông qua đó cần nêu bật những mặt tốt mà các em đã làm được để khích lệ học sinh vươn lên hơn nữa và động viên các em khác noi theo đồng thời phê phán những cái xấu và đẩy lùi những tồn tại. Khi phê phán cần phải thận trọng và đúng mực, giáo viên phải lắng nghe ý kiến của các em, phải phân tích khuyết điểm lỗi lầm của các em mắc phải cho đến khi các em chấp nhận một cách tự nguyện, có như thế mới sửa sai được và đặc biệt sau đó phải theo dõi, giúp đỡ, động viên học sinh sửa chữa khuyết điểm, cần phải tỏ rõ thái độ nghiêm khắc nhưng không có lời nói, cử chỉ thô bạo, xỉ nhục hoặc các nhục hình xúc phạm đến học sinh.Trong nội dung của mỗi buổi sinh hoạt nên đưa vào một gương điển hình về sự vượt khó trong học tập, gương thành đạt trong cuộc sống để các em tự suy nghĩ và vận dụng vào cuộc sống của mình; luôn động viên học sinh tham gia vào các hoạt động của nhà trường vì đây là sân chơi bổ ích giáo dục cho học sinh biết sống tập thể, vì mọi người xây dựng lòng tự hào về tập thể lớp trong học sinh.
3/Giáo viên chủ nhiệm với vai trò là cố vấn tổ chức hoạt động tự quản của tập thể học sinh đồng thời là một nhà tư vấn tâm lý: học sinh THPT là những em ở lứa tuổi đang khẳng định mình, giàu ước mơ, có khả năng tự quản, tổ chức hoạt động tập thể ...Tuy nhiên lứa tuổi chưa có đủ kinh nghiệm do đó khi thành công thì tự tin quá mức, ngược lại khi thất bại thì dễ chán nản và không có ý chí vươn lên. Vì vậy chức năng cố vấn có ý nghĩa giáo dục quan trọng nhất đối với GVCN. Bằng nghệ thuật sư phạm, GVCN kích thích tư duy sáng tạo ở học sinh, phát năng trí tuệ vốn có của từng em trong học tập, đề xuất các nội dung, các giải pháp, cách tổ chức hoạt động thực hiện các mục tiêu giáo dục của nhà trường; giúp học sinh lĩnh hội được một cách đúng mức các chuẩn mực đạo đức qui định. GVCN phải quán triệt toàn diện nội dung giáo dục, kế hoạch hoạt động của lớp, của cán sự lớp chủ nhiệm bao gồm: học tập, rèn luyện đạo đức, văn hóa, thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể, hoạt động chính trị xã hội, quan hệ giao tiếp .... diễn ra trong nhà trường và ngoài xã hội.
Bên cạnh đó GVCN phải thường xuyên trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, sở thích của học sinh. Khi trò chuyện với học sinh cần phải có thái độ chân thành và cởi mở. Biết lắng nghe những băn khoăn, trăn trở tâm tình của học sinh. Hãy coi học trò là những người bạn để chia sẻ, để đồng cảm để từ đó mới có thể phác họa được chân dung đời sống tâm hồn của học sinh. Song, cũng phải chống lại tư tưởng "Cá mè một lứa".
4/ Phối hợp giữa GVCN với gia đình, giáo viên bộ môn, các thầy cô trong các phòng ban trong nhà trường và xã hội
4.1. Mối quan hệ với cha mẹ học sinh: việc kết hợp với cha mẹ học sinh để cùng nhau giáo dục học sinh cũng không kém phần quan trọng. Phải làm cho cha mẹ học sinh tin tưởng nhà trường, thấy việc gởi con mình vào trường là quyết định đúng. Mối quan hệ này được thể hiện qua các buổi họp giữa GVCN với cha mẹ học sinh; tạo được uy tín vững vàn, bản lĩnh trong buổi họp đầu năm. GVCN sẽ thông báo những văn bản, thông tư, nội quy trường đến cha mẹ học sinh. Họp bàn bạc để đi đến thống nhất ý kiến, từ đó cha mẹ học sinh sẽ đồng tình ủng hộ GVCN trong việc giáo dục con mình
4.2.Mối quan hệ với giáo viên bộ môn: Tạo điều kiện hình thành mối quan hệ tốt đẹp giữa giáo viên bộ môn và học sinh, thường xuyên nhắc nhở học sinh tôn trọng tất cả các thầy cô giáo, nhất là các thầy cô giáo trẻ; kiên quyết xử lý những học sinh vô lễ, thiếu tôn trọng thầy cô, chây lười trong học tập. Khi được thông báo học sinh vi phạm, GVCN luôn lắng nghe thông tin từ hai phía mới có hướng giáo dục tốt; tạo điều kiện để giáo viên bộ môn có thể hiểu được tình hình lớp dẫn đến thông cảm, thương yêu, đối xử công bằng với học sinh; truyền đạt những nhận xét của giáo viên bộ môn đến học sinh (khen – chê) để các em rút kinh nghiệm phấn đấu .
43.Mối quan hệ với các thầy cô phụ trách các phòng ban trong trường: Đề xuất với ban giám hiệu để xử lý khi học sinh vi phạm; thường xuyên trao đổi với thầy cô giám thị để nắm tình hình học sinh lớp mình chủ nhiệm; kết hợp chặt chẽ với các phòng ban như phòng học vụ để nắm các giấy tờ cần thiết liên quan đến học sinh của mình, thông báo học sinh bổ túc kịp thời
4.4.Mối quan hệ với các lực lượng xã hội: liên kết các lực lượng xã hội trong giáo dục thế hệ trẻ là một nguyên tắc nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục, để thực hiện tốt chức năng phối hợp lực lượng xã hội không chỉ dừng ở nhận thức, mà quan trọng hơn cả là xây dựng được chương trình hoạt động nhằm thống nhất, khép kín quá trình hoạt động, không gian và thời gian tác động đến học sinh của lớp chủ nhiệm .
5/GVCN tham gia vào công tác đánh giá xếp loại hạnh kiểm, xét thi đua, khen thưởng và kỷ luật học sinh với tư cách là người bảo vệ quyền lợi chính đáng cho học sinh.
5.1. Đánh giá một quá trình "nghiêm túc – khoa học". Hãy đánh giá đúng khả năng học tập, rèn luyện của học sinh; đừng vì "Bệnh thành tích thi đua, tỷ lệ yếu kém" ... mà làm qua loa, bình quân trong đánh gía xếp loại học sinh .
5.2.Với những học sinh cá biệt cần quan tâm, thường xuyên theo dõi và liên lạc chặt chẽ với PHHS để có biện pháp giáo dục kịp thời. Cần có những biện pháp cứng rắn kiên quyết, đồng thời phải gần gũi, tìm hiểu hoàn cảnh để giúp các em tránh những suy nghĩ lệch lạc về bản thân, tạo niềm tin, chỗ dựa tinh thần cho các em phấn đấu sửa chữa, vươn lên thành người tốt.
5.3. Với quá trình xử lý: Cần thực hiện đúng nội dung Thông tư số: 08/ TT ngày 21/03/1988 của Bộ GD & ĐT Hướng dẫn về việc khen thưởng và thi hành kỷ luật học sinh, đảm bảo nguyên tắc cơ bản.Phải tiến hành "Kịp thời, chính xác, công bằng, đúng trình tự quy định"; lấy giáo dục làm chính, tránh xu hướng chỉ xử lý phát hiện những sai trái và kỷ luật mà không dành thời gian để định hướng, uốn nắn, giúp học sinh tự giác thực hiện; đồng thời giữ nghiêm kỷ luật, phát huy ưu điểm, bồi dưỡng những nhân tố tích cực để khắc phục những thiếu sót của những nhân tố tiêu cực. Cần tạo dư luận đúng đắn trong nhà trường và ngoài xã hội, để "ủng hộ cái tốt, phê phán cái xấu". Có lúc cần phải kiên quyết xử lý kỷ luật, bằng những hình thức thích hợp: đình chỉ học tập hoặc cao hơn...điều mà nhà Giáo dục không muốn, nhưng là cần thiết để đảm bảo tính nghiêm khắc – kỷ cương của nhà trường, của pháp luật xã hội đối với những học sinh vi phạm
5.4. Với quá trình sau xử lý: Sau khi xử lý học sinh vi phạm, cần có kế hoạch theo dõi, phối hợp với phụ huynh học sinh, chính quyền địa phương tạo cho học sinh phấn đấu sửa chữa khuyết điểm để tiến bộ.
Việc khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh được thực hiện đúng đắn sẽ góp phần tích cực vào việc cũng cố và phát triển phong trào thi đua 2 tốt: "Dạy tốt – Học tốt" và thực hiện hiệu quả cuộc vận động 2 không: "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục" trong mỗi nhà trường.
Kính thưa quý vị đại biểu và toàn thể hội nghị!
Trước thực trạng đạo đức của học sinh hiện nay có chiều hướng giảm sút nghiêm trọng, tình trạng bạo lực học đường gia tăng một cách đáng báo động. Hơn lúc nào hết, chúng ta cần phải hướng đến thế hệ tương lai với tinh thần trách nhiệm và tình yêu thương cao cả. Việc giáo dục đạo đức cho học sinh là đòi hỏi cấp bách của xã hội do đó ngoài việc dạy chữ cho tốt còn phải lưu tâm, hết lòng giáo dục các em phát triển toàn diện cả tài lẫn đức, xây dựng cho các em hoàn thiện những giá trị cơ bản của con người Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế tri thức.
Song để làm tốt điều này trước hết người giáo viên phải vừa như người mẹ dịu dàng, người thầy nghiêm khắc, người bạn gần gũi, trọng tài phân minh. Phải làm cho học sinh tôn trọng, kính yêu, tin tưởng, là xây dựng được một tập thể lớp đoàn kết, gắn bó. Muốn đạt được điều đó, mọi hành động của giáo viên phải xuất phát từ tình thương yêu học sinh như con em mình, phải giáo dục học sinh bằng tình cảm. Giáo viên chủ nhiệm phải phát huy được vai trò cố vấn cho học sinh, phát huy được tính sáng tạo của các em, vai trò chỉ đạo và giám sát chặt chẽ mọi hoạt động của lớp cùng với sự hỗ trợ đắc lực của ban cán sự lớp. Bên cạnh đó giáo dục đạo đức học sinh còn phụ thuộc vào những vấn đề cơ bản về giáo dục đạo đức như sau:
Ø Con đường dạy học các môn học trong và ngoài nhà trường
Ø Con đường hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường.
Tuy nhiên do thời gian có hạn, các biện pháp đưa ra chưa có tính khả thi cao, nhưng ít nhiều nó cũng giúp cho chúng ta hạn chế được tình trạng bạo lực học đường của học sinh trong giai đoạn hiện nay, giúp cho chúng ta định hướng lại một số việc cần phải làm trong thời gian sắp tới để góp phần thành công vào công tác giáo dục đạo đức cho học sinh và hạn chế tình trạng bạo lực học đường.
Cuối cùng, kính chúc quý vị đại biểu dồi dào sức khỏe, hạnh phúc; chúc hội nghị thành công tốt đẹp.