2. Gian lận và sai sót

(Fraud and Error)

2.1 Gian lận (Fraud)

* Khái niệm:

Là những hành vi chủ ý lừa dối có liên quan đến việc tham ô, biển thủ tài sản hoặc xuyên tạc các thông tin tài chính hoặc giấu giếm tài sản.

* Biểu hiện của gian lận

+ Giả mạo chứng từ, sửa chữa hoặc xử lý chứng từ theo ý kiến chủ quan

+ Giấu giếm thông tin, tài liệu

+ Ghi chép các nghiệp vụ không có thật

+ Cố ý áp dụng sai chế độ tài chính kế toán

+ Xảy ra lặp đi lặp lại

+ Gắn với một lợi ích kinh tế nào đó: ăn cắp, làm giả chứng từ; giấu diếm các khoản nợ xấu

2.2. Sai sót (Error)

* Khái niệm:

Là những lỗi không cố ý nhưng làm ảnh hưởng đến hệ thống thông tin và báo cáo tài chính.

* Biểu hiện:

+ Lỗi về tính toán số học hay ghi chép sai

+ Bỏ sót hoặc hiểu sai sự việc

+ áp dụng sai chế độ kế toán, tài chính nhưng không cố ý

2.3. Những nhân tố ảnh hưởng đến mức độ gian lận và sai sót

* Các nhân tố bên trong:

+ Hiệu quả của ICS

+ Trình độ và đạo đức của các nhà quản lý

+ Trình độ và ý thức của nhân viên

+ Cơ cấu tổ chức bộ máy

+ Tính chất của ngành nghề và đơn vị

Các nhân tố bên trong (tiếp)

+ Đặc tính của tài sản

+ Thiếu sót của hệ thống kế toán và KSNB

+ Lương của cán bộ nhân viên...

* Các nhân tố bên ngoài:

- Chiến lược KD và sức ép bất thường lên doanh nghiệp:

+ Khách hàng đầu ra

+ Nguồn cung cấp đầu vào

+Yêu cầu về thành tích

+ Yêu cầu về thời gian

Các nhân tố bên ngoài (tiếp)

- Chính sách pháp luật thiếu đồng bộ, nhiều điểm yếu, nhiều kẽ hở

- Các biến động kinh tế vĩ mô: lạm phát, lãi suất, tỷ giá...

- Đối thủ cạnh tranh

- Tăng trưởng kinh tế

+ Môi trường kỹ thuật công nghệ

+ Khi doanh nghiệp nhảy sang kinh doanh 1 lĩnh vực mới