Khi mặt trời dần lên khỏi đỉnh núi, tỏa thứ ánh sáng vàng nhạt xuyên qua màn sương mù dày đặc, Trần Anh – trong thân xác Triệu An – vừa bắt đầu dọn lại căn nhà cũ thì nghe thấy tiếng chân chạy hối hả từ phía lối nhỏ sau vườn.

"An ca!"

Cậu quay đầu lại. Một bóng người cao gầy, tóc rối, tay cầm bó củi nhỏ đang lao tới. Đó là A Tiêu – thằng bạn chí cốt duy nhất còn lại.

A Tiêu mặc áo vải đen vá chằng vá đụp, mồ hôi nhễ nhại, khuôn mặt khô khốc nhưng ánh mắt đầy sức sống. Dáng vẻ như con chó hoang đã sống sót qua nhiều mùa đông.

"Nghe bà Mễ nói sáng nay có người thấy anh ngồi ngoài sân... Tưởng anh lại bỏ đói mình ba ngày như tháng trước, tôi chạy qua xem."

Trần Anh gượng cười. Cậu không biết Triệu An thật đã từng sống ra sao, nhưng rõ ràng là cực khổ đến tận cùng.

"Không sao đâu." Cậu đáp. "Tôi tỉnh rồi. Và không định bỏ ăn nữa."

A Tiêu lặng người nhìn cậu. Dường như có gì đó trong giọng nói Triệu An đã thay đổi – vững hơn, có sức nặng hơn. Nhưng A Tiêu không hỏi, chỉ gật đầu, rồi khẽ nói:

"Lát nữa A Lệ mang qua ít rau với cháo gạo lứt. Nấu từ chiều qua, để trong tro nóng. Ăn tạm."

A Lệ – em gái A Tiêu – khoảng mười bốn tuổi. Mắt to, da ngăm, ít nói, hay nép sau lưng anh trai. Cha mẹ mất từ khi hai anh em còn nhỏ, họ lớn lên nhờ sự cưu mang của mẹ Triệu An. Bà Trương từng chia cả gạo cuối cùng trong nhà để nuôi thêm hai đứa, dù lúc đó nhà bà cũng không đủ no.

Kể từ khi bà mất, hai anh em A Tiêu vẫn lén để lại rau, cá, hay ít muối trước cửa nhà Triệu An mỗi tuần – không bao giờ gõ cửa, không bao giờ đòi đáp lễ.

Trong một thế giới mà lòng tốt là xa xỉ, A Tiêu và A Lệ là ánh sáng hiếm hoi còn sót lại trong ký ức rách nát của Triệu An.

Trần Anh siết chặt bàn tay. Trong hệ thống vừa mở lại, một thông báo nhỏ hiện ra:

Kết nối xã hội đầu tiên: A Tiêu – trung thành cấp 1
Mối quan hệ: Bạn thân
Gợi ý: Giao phó vai trò hỗ trợ cơ bản trong nhóm (gánh vác, săn bắn, quan sát dân tình)
Lưu ý: Tăng thiện cảm với A Lệ có thể kích hoạt kỹ năng đặc biệt ẩn.

Cậu mỉm cười, quay sang nhìn A Tiêu:

"Cảm ơn. Từ hôm nay... tôi sẽ sống khác."

"Khác kiểu gì?" A Tiêu nheo mắt nghi ngờ.

"Kiểu mà mấy người trong làng không còn dám gọi tôi là 'thằng ăn bám của mẹ' nữa."

A Tiêu phá lên cười, vỗ vai bạn.

"Vậy thì bắt đầu bằng việc vá cái mái nhà rách kia đi. Tôi mang dây thừng với tấm ván qua sau giờ ngọ."

Buổi chiều chênh vênh trên triền núi.

Mái nhà Triệu An đã mục gần nửa bên trái. Mưa xuống thì dột, gió lên thì kêu rít như tiếng cú rúc. A Tiêu dùng dao phạt dây mây, buộc lại những thanh tre cong vẹo, còn Triệu An thì leo lên mái, giẫm trên đòn tay mà chằng lại từng viên ngói cũ.

"Hai năm không sửa, may mà nhà vẫn chưa sập hẳn." A Tiêu lẩm bẩm.

Triệu An nhìn xuống, vừa buộc dây vừa nói:

"Cũng tại tôi... bỏ bê mọi thứ sau khi mẹ mất. Giờ muốn làm lại, phải bắt đầu từ mái nhà."

"Ừ." A Tiêu ngẩng đầu nhìn lên. "Mà làng này... chẳng ai quan tâm ai đâu. Lâu rồi, chẳng còn ai sửa nhà, ai bệnh cũng tự lo. Trưởng thôn chỉ biết thu lúa đầu mùa, còn lại mặc kệ."

Triệu An chống tay, nhíu mày.

"Trưởng thôn họ gì?"

"Họ Hà. Tên Hà Hữu Vinh. Ông ta là người có học trong vùng, biết chữ Hán, có dấu đỏ của phủ huyện đóng cho làm quản sự, nên ai cũng nể. Nhưng mà... ông ta chỉ lo cho mấy nhà giàu trong làng thôi. Ai nghèo thì sống chết mặc bay."

Một làn gió lạnh thổi qua, kéo theo mùi mốc từ mái cũ. Triệu An hạ giọng:

"Tôi muốn vào rừng chiều nay."

A Tiêu ngạc nhiên: "Vào rừng? Giờ này à? Không sợ sói à?"

Triệu An đáp chắc nịch: "Không sao. Tôi quen đường. Ngày xưa còn nhỏ, cha tôi là thầy thuốc – dược sỹ Đông y. Mẹ cũng thế. Hai người thường dắt tôi vào rừng tìm thuốc, hái rau dại, bắt ếch, đan giỏ... Mọi ngóc ngách quanh sườn núi tôi đều nhớ."

A Tiêu nhìn bạn, sững lại. Dường như có điều gì đó khác hẳn trong ánh mắt Triệu An lúc này. Sáng suốt hơn. Bình tĩnh hơn. Không còn là thằng bạn yếu ớt ngày xưa.

"Đi thì tôi đi cùng."

Rừng chiều im ắng. Tán cây rậm rạp giao nhau thành một mái vòm tự nhiên, ánh sáng xuyên qua khe lá chỉ còn lại vệt lốm đốm trên mặt đất ẩm. Mùi đất rừng, lá mục, và hơi nước lạnh thấm vào da thịt.

Triệu An quỳ một gối xuống cạnh bụi cây rậm, tay vén nhẹ lớp cỏ dại mọc che bên ngoài. Ánh mắt cậu dừng lại trên một cụm rễ nhỏ tỏa ra hình ngôi sao, lá thon dài, xanh đậm, cuống tím nhạt.

Cậu đưa tay chạm nhẹ, rồi nhíu mày, thì thầm:

"Thiên niên kiện... nhưng không phải loại thường. Gặp được cây ba niên, rễ đã có mạch, vị thuốc mạnh hơn gấp ba."

Bên cạnh, A Tiêu định cúi xuống nhổ, nhưng Triệu An lắc đầu, giơ tay ngăn lại.

"Không được dùng tay trần. Loại này dễ lẫn với rễ bạc đầu thảo – độc nhẹ, ngâm lâu dễ tê người. Phải tách đất theo hướng xoắn, tránh gãy rễ chính."

Cậu rút ra một lưỡi dao con bằng xương cũ, lưỡi mòn nhưng sắc bén, rồi bắt đầu nhẹ nhàng đào theo đường vòng cung. Đất mềm, nhưng rễ cây quấn sâu. Mỗi nhát đào đều phải chính xác – sai một ly là mất giá trị.

Ánh nắng chiều chiếu xiên qua đám lá, ánh lên giọt mồ hôi lăn trên trán cậu. Không khí rừng im lặng đến lạ thường – chỉ có tiếng thở nhẹ của cậu và tiếng dao xương tách đất.

Một lúc sau, rễ cây được lấy lên nguyên vẹn, vàng óng như tơ khô. Triệu An đặt nó cẩn thận vào lá chuối non, cuốn lại bằng dây mây.

Cậu ngước mắt nhìn quanh, rồi nở nụ cười nhẹ:

"Ngày xưa cha tôi bảo: muốn lấy thuốc quý, phải có tâm như người cúng tổ. Không phải chỉ là hái – mà là mượn. Mượn của núi, phải trả lại bằng sự cẩn trọng và biết ơn."

A Tiêu đứng bên, nghe mà không hiểu hết, nhưng cảm nhận được sự trang nghiêm trong hành động đó.

Trên đường đi tiếp, Triệu An không chỉ hái mà còn đánh dấu những nơi có dược liệu quý, dùng ký hiệu riêng bằng vết khía trên cây, đá chồng hoặc vết cắt trên lá – thói quen cũ từ khi theo cha mẹ vào rừng khi còn nhỏ.

Đến một khe suối, cậu dừng lại bên một bãi đá ẩm thấp, cúi xuống ngửi mùi đất, rồi cười mỉm:

"Ngưu tất rừng... ở đây. Loại này rễ đen, thân mềm, nhưng nếu thấy có kiến đỏ bò quanh, thì chắc chắn là loại cực phẩm – vị ngọt hậu, dưỡng cốt bổ huyết."

Cậu dùng que tre nhẹ nhàng xới đất, mắt vẫn dõi theo những đường gân lá – từng động tác đều chậm rãi, chắc chắn, như một nghi lễ đã diễn ra trăm lần.

Hai người men theo con suối cạn, bên cạnh là lùm tre, rễ cây vắt ngang như bẫy tự nhiên. Triệu An cúi người, chỉ vào một đám lá xanh tím ẩn dưới đá:

"Đây là tử đồng diệp, chữa sưng đau, rắn cắn. Ít ai nhận ra vì mọc sát cỏ độc."

A Tiêu tròn mắt: "Tôi tưởng cái này là cỏ chó đẻ, nhai vào đắng nghét!"

"Không phải. Ngửi kĩ đi, có mùi the như bạc hà, nhưng sau lưng lá có gân tím. Cái này phơi khô được 3 lượng."

Rồi cậu nhổ cả gốc, cho vào túi vải.

Trên đường đi, Triệu An còn tìm thêm được mấy bụi thuốc nữa:

Thiên niên kiện – chữa phong thấp, mọc gần gốc cây mục.

Ngưu tất rừng – tốt cho gân cốt, thường bị nhầm với cỏ ngọt.

Mạch môn hoang – củ nhỏ, mọc chùm, vị mát, ít người dùng do khó phân biệt với cây độc.

Cậu còn dạy A Tiêu cách dùng bẹ tre non đan tạm giỏ, dùng dây mây kết quai đeo. Đến gần tối, cả hai đã hái đầy một giỏ nhỏ dược liệu và ít rau rừng ăn được: rau sam, cải trời, ngọn su su hoang.

Khi ánh chiều tắt hẳn, Triệu An đứng lặng nhìn giỏ thuốc vừa hái, lòng dâng lên ký ức xa xưa. Ngày ấy, cậu còn là đứa bé sáu tuổi, men theo lưng cha trong rừng, được dạy từng cái tên cỏ, từng cách ngửi đất để đoán mùa thuốc.

"Con nhớ không? Lá ba chạc chỉ mọc sau cơn mưa đầu mùa xuân. Muốn tìm hoàng bá, phải men theo khe đá có rêu trắng. Hái thuốc, không được tham. Lấy một phần, chừa hai phần cho năm sau..."

Giọng cha như còn văng vẳng trong rừng.

Trở về thực tại, Triệu An cúi đầu khẽ nói:

"Cha, mẹ... Hai người yên tâm. Dù con đang ở đâu, con vẫn còn nhớ hết."