Voor dit volgende interview is Ermenzuil uitgenodigd. Met het gelijknamige gedicht is Ermenzuil de winnaar van de gedicht award! Ermenzuil, zou je jezelf kort willen voorstellen en de lezers van dit interview een tipje van de sluier willen geven over jouw winnende gedicht?

Hallo, ik ben Ermenzuil, wat zoveel betekent als 'grootse zuil' uit de Germaanse mythologie (waarschijnlijk een boom). Ik ben erg geïnteresseerd in talen, taalkunde, en in het bijzonder ook het Nederlands, met nadruk op ouder Nederlands. Ik heb 'Ermenzuil te Doggerland' geschreven. Het is een 'lang' heldendicht met Germaanse tint, op stafrijm (=soort medeklinkerrijm) geschreven. Om maar gelijk met een leuk feitje over mijn werk te beginnen: ik heb er een muziekstuk bij gecomponeerd, maar de muziek kwam vóór het gedicht. Dat wil zeggen, ik neuriede aanvankelijk een melodietje en heb op basis daarvan het metrum bedacht. Op dat metrum kon ik vervolgens dichtregels bedenken.

Je doet mee aan de wedstrijd en hebt een prompt gekozen voor je gedicht. Nu moet je het gedicht natuurlijk nog schrijven. Hoe heb je dit aangepakt? Wil je ons meenemen in het proces van hoe jouw gedicht tot stand is gekomen?

Ik kon eigenlijk al vrij snel een korte verhaallijn voor het gedicht bedenken. Vervolgens heb ik dat in drieën opgedeeld (zoals een tricolon/drieslag), en ook dat weer in drieën, zodat ik negen hoofdstukken met elk hun eigen thema had. Dat maakte het schrijven een stuk makkelijker en maakte het ook mogelijk om achronologisch te werken. Ik heb ook aan Germaanse mythologie gedacht en hoe ik het erin kon verwerken. Zo leek het me dus leuk om de Ermenzuil (mezelf!) erin te verwerken, aangezien het mythologische waarde had, en het gebruik van Oudnederlandse namen. Het dichten zelfs was daarentegen veel lastiger. Dat licht ik zo toe.

Schuilt er een verhaal achter het gedicht?

Naast het verhaal van Hildebrand, dat zich overduidelijke op de voorgrond afspeelt, is er voor mij ook het persoonlijke verhaal van het stafrijm. Er zijn in het Oudnederlands geen stafrijmgedichten overgeleverd, in tegenstelling tot het Oudsaksisch (met het verhaal 'Heliand') en het Oudengels ('Beowulf'). Dit gedicht was voor mij dan ook vooral: wat als we dat wel hadden? Hoe zou het klinken? Welnu, Ermenzuil te Doggerland is mijn gissing naar een mogelijk Oudnederlands heldendicht.

Dat klinkt onwijs interessant! Schrijf jij je gedichten meestal in één ruk, wanneer de inspiratie plots toeslaat, of bouw je alles stap voor stap op?

Het schrijfproces was verre van makkelijk, omdat ik voortdurend met het stafrijm rekening moest houden. Ik heb ook altijd wel het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT) erbij gehad, alsook synoniemenlijsten en mijn eigen woordenlijsten (ik houd lijsten bij van interessante woorden, ong. 1100 stuk). Het was dus zorgvuldig opbouwen met oog op de medeklinkers, zodat ze rijmen, en de lettergrepen, zodat ze binnen het metrum vallen, dus zomaar in één ruk schrijven zat er niet in.

Wil je iets specifieks bereiken met dit gedicht? Hoop je dat het bepaalde emoties zal uitlokken bij de lezers?

Ik hoop dat het een oers gevoel opwekt, alsof het aloud verhaal is dat mondeling van generatie op generatie is doorverteld, en dat het laat zien dat Nederlandse stafrijm zeker meer aandacht verdient.

Ik denk dat we het er allemaal mee eens zijn dat dit je is gelukt. Hoe ben je begonnen met het schrijven van gedichten?

Ik heb voor 'Ermenzuil te Doggerland' slechts twee korte gedichten geschreven en één daarvan was verplicht voor school. Dat ik een derde ben gaan schrijven is in zoverre misschien wel een toevallige samenloop van omstandigheden: ik ontdekte Wattpad rond de tijd dat Dutch Awards begon én rond de tijd dat ik voor het eerst over stafrijm las én rond de tijd dat ik met In de Ban van de Ring was begonnen. Het belang van dat laatste zal ik zo toelichten. Ik had al vaker eraan gedacht om echt eens iets te gaan schrijven, alleen de aanzet miste nog.

Wat vind jij het meest uitdagend aan het schrijven van een gedicht?

In verband met de stafrijm was het echt de woordkeuze. Tevens, heb ik er nogal een handje van om bij elk woord dat ik vind een kwartier lang in de woordopbouw, woordherkomst en gerelateerde woorden te duiken.

Wat is het beste advies dat je ooit hebt gekregen? En wat is een advies die je andere schrijvers mee wilt geven?

Het beste advies dat ik probeer te volgen is consistentie: op de meeste avonden heb ik geprobeerd een klein stukje verder te schrijven. Tuurlijk hoeft dat niet altijd te lukken, maar op een consistente grondslag kan je tenminste voortbouwen. Mijn eigen advies voor het dichten: zie dichten als een taalspelletje. Speel met woorden! Wat maakt het jou nou uit dat een woord niet in het woordenboek staat? Als je er een gevoel of gedachte mee kan overbrengen, volstaat dat.

Wat motiveert jou om gedichten te schrijven? Heb je een inspiratiebron?

Ik vind vooral het talige aspect leuk. Een hoop inspiratie komt voor mij dan ook uit individuele woorden. Zo wilde ik ergens het woord 'bruin' in de betekenis 'beer' gebruiken. Daaruit kwam de inspiratie om een heel hoofdstuk aan een beer te wijden. Hetzelfde gebeurde met het woord 'zwanenzang', dat 'laatste werk voor iemands dood' betekent. Aanvankelijk wilde ik niet dat Hildebrand zou sterven. Maar het woord 'zwanenzang' had het voor het zeggen en de inspiratie (alsook Hildebrands ondergang) volgde.

Je kan duidelijk zien dat je veel plezier beleeft in het schrijven van gedichten. Lees je zelf ook veel gedichten? Let je dan ook op hoe anderen gedichten schrijven, of volg je helemaal je eigen manier?

Tegelijkertijd met het schrijven voor Dutch Awards, heb ik het werk van Tolkien gelezen. Ook hij heeft enkele stafrijmgedichten geschreven en daarvan heb ik de stafrijmstijl doorgelezen. Maar het heeft geen zin om het helemaal na te volgen: wat in het Engels werkt hoeft niet in het Nederlands te werken. Dus hoewel ik er mijn eigen draai aan wilde geven, was het wel fijn om wat hedendaagse voorbeelden te hebben van stafrijm (ik spreek namelijk noch Oudsaksisch, noch Oudengels).

Heb je een onderwerp waar je graag gedichten over schrijft, of schrijf je wat er maar in je hoofd opkomt?

Ik schrijf nog niet zoveel, maar ik vind het vooral leuk om zo te schrijven, dat het Nederlands straalt, en daar komt meestal een Germaanse/Oudnederlandse achtergrond bij kijken.

Super bedankt voor dit kijkje achter de schermen!