Ngôi nhà cổ của ông bà nội tôi nằm sâu trong con ngõ nhỏ quanh co của cái lòng  phố cổ, nơi từng bước chân chạm vào đều vang lên những âm thanh rất riêng . Ngôi nhà cũ với mái ngói rêu phong, tường vôi loang lổ màu thời gian, như một bức tranh trầm mặc giữa lòng phố thị. Những viên gạch đỏ mộc mạc trải khắp sân, nơi lũ trẻ chúng tôi từng nghịch ngợm chơi trò trốn tìm, ô ăn quan, vẽ lên bức tranh tuổi thơ đầy kỷ niệm.

Cánh cổng sắt đen sẫm, lạnh lùng và uy nghiêm như cánh cổng thời gian, mở ra một thế giới khác bên trong. Mỗi khi có gió, cánh cửa lại khẽ kêu kẽo kẹt, như tiếng thì thầm của những năm tháng xưa cũ khiến tôi lúc nào nghe lại cũng thấy rợn người. Bước vào sân, người ta dễ dàng bắt gặp dàn trầu bà xanh um bò kín bức tường, những chậu cây cảnh tươi tốt do chính tay ông nội tôi vun trồng, chăm bẵm. Mùi hoa nhài thoang thoảng trong gió, nhẹ nhàng mà quyến rũ, như đưa ta về những ngày hè oi ả, khi bà nội tôi ngồi trên chiếc ghế mây, thủ thỉ kể chuyện xưa cho tôi nghe.

Ngôi nhà nội tôi được xây theo kiểu cổ xưa, mái dốc cao lợp ngói âm dương, từng viên ngói như ghi dấu thời gian đã đi qua. Cửa gỗ lim nặng nề, khép mở một cách kiêu hãnh, từng chi tiết chạm khắc tinh xảo như kể lại câu chuyện về những bàn tay khéo léo của các nghệ nhân. Trong nhà, hương trầm quyện với mùi gỗ cũ, làm không khí trở nên ấm cúng và thân thuộc, nhắc nhớ về những dịp Tết sum vầy, khi cả gia đình quây quần bên mâm cơm truyền thống.

Phòng khách rộng lớn với bộ bàn ghế khảm trai, từng hoa văn khắc họa sắc nét câu chuyện về cuộc sống người xưa. Chiếc tủ chè cũ kỹ với lớp sơn mài bóng loáng đã cũ, bên trong là những bộ tách trà sứ trắng xanh cổ điển, vật phẩm mà chỉ những nhà Hà Nội xưa mới có. Trên tường treo những bức tranh thủy mặc, những tấm hoành phi câu đối đỏ thắm, tạo nên không gian đậm chất người miền Bắc.

Gian bếp nhỏ, nơi lưu giữ hương vị của những bữa cơm đạm bạc mà đậm đà tình thân, là nơi bà nội tôi thường xuyên lui tới. Bếp lửa rực hồng, lúc nào cũng sẵn nồi nước chè xanh đậm đà, mà mỗi lần đi xa về, tôi chỉ cần hớp một ngụm là như uống cả một trời kỷ niệm.

Mỗi góc nhỏ trong ngôi nhà đều là một ký ức, một mảnh ghép của cuộc sống xưa cũ của tôi và ông bà. Những buổi chiều mùa thu, tôi ngồi bên hiên nhà nhìn lá vàng rơi lác đác, nghe tiếng chuông chùa vọng lại từ xa, lòng tôi bỗng chốc tĩnh lặng đến lạ, như một dòng sông yên ả trôi qua những thăng trầm cuộc đời. Nhà nội tôi không chỉ là nơi chốn của tôi mỗi khi bị bố mẹ đánh đòn,mà còn là cội nguồn, là tâm hồn của những người con xa xứ như tôi, là nơi để trở về trong những khoảnh khắc mộng mị nhất của đời người.

Ngôi nhà của ông bà nội tôi nằm nép mình nơi cuối con ngõ nhỏ, uốn lượn như một dải lụa mềm mại vắt ngang qua lòng phố cổ.  Mặt tiền ngôi nhà không rộng, chỉ đủ cho hai chiếc xe đạp nép mình vào nhau, thế nhưng lại mang trong mình một vẻ đẹp cổ kính đến kiêu kỳ. Mái ngói đỏ rêu phong, từng viên ngói xếp lớp đều đặn như mái tóc bạc của người già đã trải qua bao mùa mưa nắng.

Cánh cổng sắt đã phai màu theo năm tháng, khép lại như một lời nhắn nhủ thầm kín rằng đây là chốn không dễ gì ai cũng bước vào. Đám dây leo hoang dại chẳng biết từ bao giờ đã tràn qua cánh cổng, phủ kín những thanh sắt lạnh lẽo, như muốn nuốt trọn cả lối đi. Bức tường vôi loang lổ, nơi thời gian hằn in lên những vệt nứt, vết tróc, lại làm ta nhớ đến những vết sẹo trong lòng phố cũ – có lẽ cũng như lòng người, đôi khi chẳng cần quá hoàn mỹ, chỉ cần cũ kỹ và đầy ắp những câu chuyện đã là đủ đẹp rồi.

Trước nhà nội tôi, cây hoa sữa đứng đó như một người bạn lâu năm, tỏa bóng mát che chắn ngôi nhà khỏi những ánh nắng gay gắt mùa hè. Mỗi mùa hoa sữa về, mùi hương nồng nàn bay khắp con ngõ, lẩn khuất trong từng kẽ lá, thấm đẫm vào từng ngọn gió thu heo may. Người qua kẻ lại hít hà, khen thơm cũng có mà chê ngái cũng không ít. Mùi hoa sữa đấy, có người bảo yêu, có người lại bảo ghét; tựa như những mối tình Hà Nội vậy – vừa thân thương, vừa phức tạp, cứ quẩn quanh mãi không rời.

Cây hoa sữa chẳng hề cầu kỳ, hoa của nó trắng nhỏ li ti, nhưng chỉ một thoáng đã đủ làm người ta ngột ngạt vì cái mùi hương nồng nàn, dai dẳng, đến độ ai lỡ ngửi phải thì cũng khó lòng mà quên. Chẳng rõ là vì nhớ nhung hay vì bị tra tấn khứu giác. Cái cây đấy đứng đấy, cứ hiên ngang như thế mà tỏa hương, chẳng cần bận tâm đến việc ai khen, ai chê, cứ như thể nó đã là một phần không thể thiếu của ngôi nhà, cũng như của lòng phố cổ này.

Những buổi sáng mùa thu, khi sương còn đọng lại trên tán lá, hoa sữa lại rơi đầy trước sân, kết thành một tấm thảm trắng muốt mà mộng mị, như cố tình tô điểm thêm cho cái vẻ ngoài đã quá đỗi thơ mộng của ngôi nhà. Chỉ có điều, mùi hương ấy đôi khi khiến những ai mộng mơ ngẩn ngơ, còn những ai thực tế hơn thì vội vàng bước qua, phẩy tay như muốn xua tan cái cảm giác bức bối mà hoa sữa vô tình gieo vào lòng. Nhưng rồi, dẫu là yêu hay ghét, hoa sữa vẫn cứ bám trụ nơi đây, như chính cái hồn cốt của Hà Nội, chẳng thể nào vứt bỏ, chẳng thể nào lãng quên.

Ngôi nhà của ông bà nội tôi, với cây hoa sữa đứng lặng lẽ trước hiên, như một bức tranh già cỗi mà kiêu sa, đậm chất kinh kỳ xưa cũ. Một nét đẹp chẳng cần phô trương, chẳng cần hào nhoáng, mà chỉ cần tồn tại đó, với tất cả những gì là cũ kỹ, là tinh tế, là nhớ nhung, và cũng đầy kiêu hãnh.