iÇn th¿ ho¡t Ùng:

- Khái niÇm: Là lo¡i iÇn th¿ xu¥t hiÇn ß c¡ thà chÉ ß nhïng n¡i có sóng h°ng ph¥n truyÁn qua. Vùng sóng tÛi s½ iÇn th¿ âm h¡n vùng khác.

- T¿ bào ß tr¡ng thái bình th°Ýng chÉ có iÇn th¿ t)nh. MuÑn có iÇn th¿ ho¡t Ùng thì ph£i kích thích t¿ bào vÛi méc Ù ç m¡nh (v°ãt ng°áng) b±ng các ph°¡ng pháp c¡ hÍc, iÇn hÍc, hóa hÍc,&

- iÇn th¿ ho¡t Ùng là mÙt biÃu hiÇn cça nhïng bi¿n Õi trong t¿ bào, nó có d¡ng và t§n sÑ khác nhau Ñi vÛi các lo¡i t¿ bào khác nhau. Ng°Ýi ta th°Ýng ghi °ãc hai d¡ng bi¿n Õi chính cça iÇn th¿ ho¡t Ùng là d¡ng 1 pha và 2 pha.

- D¡ng 1 pha thu °ãc khi c¯m mÙt cñc lên vùng o và cñc kia vào môi tr°Ýng chu©n. Trên hình 3 mô t£ iÇn th¿ ho¡t Ùng o °ãc ß dây th§n kinh Ñc sên Heliaspersa b±ng vi iÇn cñc (Ó thË a) và ß sãi tråc khÕng lÓ cá mñc b±ng iÇn cñc kim lo¡i (Ó thË b).

- D¡ng iÇn th¿ ho¡t Ùng 2 pha o °ãc trên sãi dây th§n kinh Ùng v­t b±ng ph°¡ng pháp vi iÇn cñc, mô t£ ß các Ó thË hình 4.

a- Dây th§n kinh không có sóng truyÁn qua . Kim iÇn k¿ chÉ sÑ 0.

b- Sóng qua vùng iÇn cñc 1, khi ó trên bÁ m·t t¿ bào vùng iÇn cñc 1 xu¥t hiÇn ñ bi¿n Õi tr¡ng thái Ùt ngÙt và có sñ phân bÑ l¡i các ion nên iÇn th¿ trß nên âm h¡n so vÛi vùng không có sóng. Kim iÇn k¿ quay theo °Ýng ab (pha thé 1).

c- Sóng truyÁn qua toàn bÙ o¡n kh£o sát, toàn vùng të 1 ¿n 2 tích iÇn âm nên có cùng iÇn th¿, kim iÇn k¿ trß vÁ vi trí 0 theo °Ýng bc.

d- Sóng i khÏi vùng iÇn cñc 1 nh°ng v«n còn ß 2 nên iÇn th¿ Õi d¥u và kim iÇn k¿ quay theo chiÁu ng°ãc l¡i the(,< B À

Ä

'

-

À

Ú

" ˜ ¼À ^bŒø-ü-@#B#öòëòëòëòëáëÖëòëòëòëÔëòëòëòëòU hý

-hý

-mH*sH*hý

-hý

-6]

hý

-hý

-hý

-hý

-hý

-5\(> À

'

" ˜þ2^Œø-@#B#úúúúúúúúúúúúúúøgdý

-B#ýo °Ýng cd (pha thé 2).

e- Sóng ra khÏi vùng kh£o sát, sñ kích thích trong vùng k¿t thúc và trß vÁ tr¡ng thái phân bÑ iÇn tích ban §u. Kim iÇn k¿ trß vÁ 0 theo °Ýng de.

- iÇn th¿ ho¡t Ùng có ·c iÃm là Ù lÛn bi¿n Õi nhanh theo thÝi gian. Trong các tham sÑ ·c tr°ng cho iÇn th¿ ho¡t Ùng thì thÝi gian (thÝi gian à iÇn th¿ ¡t cñc ai, thÝi gian kéo dài xung,...), d¡ng Ó thË xung, tÑc Ù truyÁn xung,& là nhïng tham sÑ °ãc quan tâm nh¥t.

- iÇn th¿ ho¡t Ùng phå thuÙc nhiÁu y¿u tÑ, nh° nhiÇt Ù (nhiÇt Ù th¥p làm cho xung iÇn kéo dài, nhiÇt Ù cao làm xung ng¯n l¡i) hay tr¡ng thái sinh lý (c¡ thà mÇt mÏi £nh h°ßng ¿n mô h°ng ph¥n, làm cho iÇn th¿ ho¡t ông không Õn Ënh) và cing chËu tác Ùng cça các ch¥t gây éc ch¿ nh° cafein, stricnin,&

- Þ thñc v­t, t°¡ng tñ nh° Ùng v­t cing xu¥t hiÇn iÇn th¿ ho¡t Ùng khi bË kích thích. N¿u kích thích y¿u (d°Ûi ng°áng) thì iÇn th¿ ß t¡i ch× mà không lan truyÁn. VÛi kích thích ç m¡nh thì iÇn th¿ ho¡t Ùng cing bi¿n Õi t°¡ng tñ ß Ùng v­t. Ch³ng h¡n sñ xu¥t hiÇn iÇn th¿ ho¡t Ùng hai pha ß cây x¥u hÕ, cây b¯t ruÓi,& Ñi vÛi thñc v­t thì iÇn th¿ truyÁn xung trong hÇ m¡ch d«n ß cành cây là áng quan tâm nh¥t.