DVHCC trong bối cảnh CCHC nhà nước.

Khi điều kiện kinh tế - xã hội trên thế giới và ở mỗi quốc gia có sự biến đổi lớn lao, xu thế dân chủ hóa và đòi hỏi của nhân dân đối với NN trong việc cung ứng DVC ngày càng cao hơn. NN ko còn là một quyền lực đứng trên nhân dân và cai trị nhân dân nữa, mà có trách nhiệm phục vụ nhân dân, thể hiện bằng các hoạt động cung ứng DVC của NN cho các tổ chức và nhân dân.

DVC là những họat động phục vụ các lợi ích chung thiết yếu, các quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân, do NN trực tiếp đảm nhận hay ủy quyền cho các cơ sở ngòai NN thực hiện nhằm đảm bảo trật tự, lợi ích chung và công bằng.

DVC không phải là quản lý NN. Nếu như DVC thể hiện mqh giữa người cung ứng và khách hàng, là dịch vụ cụ thể giữa người cung ứng với khách hàng, nó xuất phát từ yêu cầu của tổ chức và công dân, được thu tiền trực tiếp từ khách hàng đối với 1 số dịch vụ theo quy định của pháp luật; thì quản lý NN lại thể hiện mqh giữa chủ thể quản lý và đối tượng quản lý, là quan hệ tương tác giữa các cơ quan hành chính NN với nhau trong thực thi nh/vụ, nó xuất phát từ yêu cầu của bộ máy NN và ko được thu tiền trực tiếp của khách hàng, được bù đắp hoàn toàn từ ngân sách.

Trong nền HCNN tùy theo tính chất phục vụ của DVC là thể phân loại DVC thành:

+ Các hoạt động phục vụ các lợi ích chung, thiết yếu của cộng đồng

+ Các hoạt động phục vụ các quyền và nghĩa vụ có tính hành chính – pháp lý của các tổ chức và công dân.

Xét theo lĩnh vực mà có sự phân loại các DVC, đó là: DVC trong lĩnh vực sự nghiệp; VDC trong lĩnh vực công ích và DVC trong lĩnh vực hành chính NN (còn gọi là hành chính công).

DVHCC là các hoạt động của cơ quan HCNN để giải quyết công việc của các tổ chức và công dân theo thẩm quyền. Bao gồm các hoạt động như cấp phép (các loại giấy tờ NN cấp cho các chủ thể là tổ chức, công dân để chính thức xác nhận quyền hợp pháp- chẳng hạn như Hiến pháp quy định công dân có quyền tự do kinh doanh, Luật Doanh nghiệp lại quy định cụ thể hơn bằng các điều luật, đồng thời tổ chức, các nhân được cấp phép phải đảm bảo các đ/k nhất định theo quy định- chẳng hạn như thủ tục cấp phép thành lập doanh nghiệp tư nhân, quy định đ/k về vốn điều lệ, trụ sở...); cấp giấy xác nhận, chứng thực (công chứng các loại giấy tờ, đảm bảo tính hợp pháp theo quy định); Giải quyết các khiếu nại, tố cáo và xử lý các vi phạm HC (vi phạm an toàn giao thông, môi trường...)...; Các tổ chức, cá nhân được hưởng những dịch vụ này không theo q/hệ cung- cầu ngang giá trên thị trường, mà thông qua việc đóng lệ phí hoặc phí cho các cơ quan HCNN, phần lệ phí này mang tính chất hỗ trợ cho ngân sách NN.

Đặc trưng của DVHC công là:

- Luôn gắn với thẩm quyền HC- pháp lý của NN (như việc ban hành văn bản pháp luật, văn bản HC- pháp lý, thực hiện quyền tổ chức điều hành XH theo pháp luật, bằng pháp luật) khác với 2 lĩnh vực sự nghiệp và công ích;

- Phục vụ cho hoạt động quản lý của NN, hoạt động này nảy sinh từ chính chức năng quản lý của NN (như việc đăng kiểm, đào tạo lái xe...nảy sinh từ hoạt động quản lý NN về an toàn giao thông);

- Tính không vụ lợi, hầu hết ko thu tiền và nếu có chỉ là ước lệ, việc trả tiền cho dịch vụ ko phải là giá cả dịch vụ (chẳng hạn việc tách hộ khẩu phải nộp 1 khoản tiền lệ phí nhỏ hơn rất nhiều lần so với chi phí thực tế);

- Mọi công dân đều có quyền ngang nhau trong tiếp nhận và sử dụng dịch vụ hành chính công.

Khi đk kinh tế - xã hội trên thế giới và ở mỗi quốc gia có sự biến đổi lớn lao, xu thế dân chủ hóa và đòi hỏi của nhân dân đối với NN trong việc cung ứng DVC ngày càng cao hơn. NN ko còn là một quyền lực đứng trên nhân dân và cai trị nhân dân nữa, mà có trách nhiệm phục vụ nhân dân. Hiện nay, NN ta đã chú trọng đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động DVHC công, coi đó là 1 khâu quan trọng trong thực hiện chương trình cải cách nền hành chính NN theo hướng hiện đại.

Theo đó, thể chế, pháp luật về hoạt động DVHC công được tích cực xây dựng và từng bước hoàn thiện đảm bảo ngày càng tốt hơn quyền dân chủ của nhân dân.

Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước được điều chỉnh, sắp xếp phù hợp hơn, cung ứng DVHCC ngày càng tốt hơn trong điều kiện mới.

Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong hoạt động DVHC công có bước được nâng lên, đáp ứng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ.

Thủ tục hành chính có bước đổi mới, hiệu lực, hiệu quả, kỉ luật, kỉ cương được tăng cường hơn. Nhiều nơi đã áp dụng được các phương tiện kỹ thuật điện tử, tin học để nâng cao chất lượng DVHCC như đăng ký cấp phép kinh doanh, cấp phép đầu tư, đăng ký xe máy...

Tuy nhiên, thể chế, luật pháp về hoạt động DVHC công tuy có nhiều đổi mới, nhưng còn bất cập

Chức năng, nhiệm vụ của một số cơ quan trong hoạt động DVHCC chưa đủ rõ, còn trùng lặp; cơ cấu tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, chưa phù hợp nên còn nhiều bất cập, khiếm khuyết.

Chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức trong hoạt động DVHCC chưa đáp ứng kịp yêu cầu; tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí còn nghiêm trọng.

Thủ tục hành chính còn nhiều vướng mắc, gây phiền hà cho tổ chức và công dân; kỉ luật, kỉ cương cán bộ, công chức chưa nghiêm kém hiệu lực, hiệu quả.

Nguyên nhân của tình trạng trên là :

- Chủ trương và nhận thức về hoạt động DVHC công còn lúng túng, chưa đủ rõ.

- Sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng và chính quyền các cấp trong hoạt động DVHCC còn thiếu thống nhất, chưa kiên quyết.

- DVHCC vẫn được được xem là dịch vụ thiết yếu 1 chiều do NN cung ứng và quản lý, còn người dân thì có trách nhiệm tiếp nhận và sử dụng khi cần thiết nên dễ dẫn đến tệ quan liêu, cửa quyền và gây khó khăn cho dân trong sử dụng DVHCC.

Để giải quyêt những hạn chế, bất cập trên, cần tập trung vào các giải pháp chủ yếu sau:

- Đổi mới nhận thức về chức năng của NN, về nền HC phục vụ nhân dân, đảm bảo sự tiếp cận dễ dàng và công bằng của công dân đối với DVHCC;

- Tiếp tục hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền các cấp; giảm đầu mối, bỏ cấp trung gian theo hướng xây dựng hệ thống cơ quan HC thống nhất, thông suốt, hiện đại và đúng với vai trò. Thực hiện nhất quán nguyên tắc: một việc chỉ giao cho một cơ quan, một người chịu trách nhiệm chính.

- Tập trung chỉ đạo rà soát và cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi nhất cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và nhu cầu chính đáng của người dân, như : thành lập, giải thể, phá sản doanh nghiệp; đăng ký kinh doanh và chứng nhận đầu tư; đầu tư xây dựng công trình, dự án và nhà ở; quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản; xuất nhập khẩu; nộp thuế; hộ tịch, hộ khẩu, giấy chứng minh nhân dân, hộ chiếu, thị thực nhập cảnh; công chứng, chứng thực; thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp…

- Khẩn trương rà soát các loại thủ tục hành chính, bãi bỏ hoặc sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc trình cấp trên xem xét sửa đổi theo hướng tạo thuận tiện cho nhân dân và doanh nghiệp. Xử lí nghiêm những cá nhân và tổ chức tuỳ tiện đặt ra các quy định trái pháp luật, trái thẩm quyền, gây khó khăn, phiền hà cho nhân dân. Đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan hành chính trong hoạt động DVHCC.

- Công bố công khai các thủ tục (các loại giấy tờ, biểu mẫu) và quy trình giải quyết công việc, thời gian giải quyết, phí và lệ phí theo quy định để nhân dân biết và thực hiện thuận lợi. Tập trung cải cách theo hướng đơn giản, minh bạch, công khai về thủ tục hành chính. Xây dựng và đưa vào thực hiện các quy định về quyền được thông tin của người dân, tạo điều kiện để người dân tham gia, giám sát hoạt động của cơ quan cung ứng dịch vụ HCC.

- Tiếp tục đẩy mạnh việc thực hiện có hiệu quả cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại các cơ quan hành chính nhà nước.

- Hiện đại hoá nền hành chính: Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng nâng cao tính chuyên nghiệp của bộ máy hành chính, của cán bộ, công chức, đặc biệt là kỹ năng hành chính và áp dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của cơ quan hành chính.

- Quy hoạch và xây dựng công sở theo hướng tập trung và từng bước hiện đại, có đủ điều kiện và phương tiện làm việc, tạo thuận lợi cho người dân khi đến liên hệ và giải quyết công việc.

- Tiếp tục phát huy mạnh mẽ quyền làm chủ của nhân dân. Quán triệt sâu sắc trong nhận thức và hành động của cả hệ thống cơ quan hành chính nhà nước ý thức phục vụ dân, gần dân, giúp dân, học dân. Khắc phục tình trạng vô trách nhiệm hoặc đùn đẩy khó khăn của cán bộ, công chức cho người dân và doanh nghiệp.

- Xử lí nghiêm các hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà cho dân trong quá trình quản lí hành chính. Tạo lập cơ sở pháp luật nhằm bảo đảm quyền giám sát trực tiếp của nhân dân đối với hoạt động của bộ máy hành chính, tăng cường các hình thức dân chủ trực tiếp để người dân tham gia vào công việc của Nhà nước ngày càng thực chất và có hiệu quả.

Thực hiện Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước của CP, những năm qua chính quyền QT đã tăng cường thực hiện công tác cải cách thể chế, quan tâm trên các lĩnh vực, đặc biệt là thể chế về hoạt động DVHCC như thu hút đầu tư, xây dựng khu công nghiệp, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ các thành phần kinh tế phát triển, phân cấp, ủy quyền cho các sở và cấp huyện nhằm đáp ứng yêu cầu của công cuộc phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế của tỉnh.

Tổ chức và hoạt động của UBND và các cơ quan chuyên môn của UBND ở cấp tỉnh, huyện đã giảm tối đa sự chồng chéo chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, các quy định về phân cấp quản lý trong hệ thống cơ quan hành chính trên các lĩnh vực quản lý nhà nước ngày càng được đẩy mạnh. Mối quan hệ với nhân dân tiếp tục được hoàn thiện theo hướng mở rộng dân chủ.

Những thủ tục về DVHC công bức xúc, liên quan trực tiếp tới người dân và doanh nghiệp, như đất đai, xây dựng, hộ tịch, hộ khẩu, đầu tư, đăng ký doanh nghiệp, hải quan, thuế, kho bạc, xuất nhập khẩu... đã được rà soát sửa đổi, đơn giản hóa và thuận lợi hơn, ví dụ như thủ tục hành chính về đăng ký kết hôn, khai sinh, xác nhận hộ nghèo, xác nhận thành phần dân tộc, cấp giấy chứng minh thư, cấp hộ chiếu phổ thông, chứng thực, đăng ký kinh doanh... Thái độ, phong cách làm việc cũng như về trình độ, năng lực cán bộ, công chức trong hoạt động DVHC công đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ người dân và doanh nghiệp đã phát huy hiệu quả, bước đầu tạo lòng tin, thói quen của nhân dân trong việc tiếp xúc với các dịch vụ của cơ quan nhà nước.

Mặc dù đã có những kết quả tiến bộ đáng ghi nhận nhưng hoạt động DVHC công chưa nhất quán, hiệu quả còn thấp so với mục tiêu đặt ra, chưa tương xứng với yêu cầu, quy mô đổi mới toàn diện theo tinh thần nghị quyết của Đảng và mục tiêu chung mà chương trình CP đề ra. Hệ thống thể chế thiếu đồng bộ, thống nhất, vẫn còn chồng chéo.

Đội ngũ cán bộ, công chức trong các cơ quan hành chính chưa đáp ứng đủ yêu cầu trong tình hình mới;

Ứng dụng công nghệ thông tin còn nhiều khiếm khuyết.

Trên cơ sở kết quả đạt được và những hạn chế, bất cập trong thời gian tới để nâng cao hoạt động DVHC công ở tỉnh QT cần tiếp tục được triển khai, quán triệt thực hiện theo những phương hướng và giải pháp sau:

Thứ nhất, Nâng cao hoạt động DVHCC phải được thực hiện trong tiến trình cải cách nền hành chính NN; tiếp tục làm rõ và đúng chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm của từng cơ quan hành chính, thực hiện phân công, phân cấp rõ ràng và phù hợp nhằm tạo đk thuận lợi cho người dân, tổ chức và các DV khi tiếp cận DVHCC.

Thứ hai, cụ thể các văn băn bản của TW về tổ chức và hoạt động của các cơ quan hành chính theo hướng phù hợp với địa phương tỉnh QT. Tiếp tục rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính; công khai hóa các thủ tục hành chính.

Thứ ba, tập trung rà soát, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của UBND và các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, huyện; đẩy mạnh phân cấp; đổi mới cơ chế hoạt động của các cơ quan hành chính để rút ngắn thời gian khi giải quyết công việc.

Thứ tư, cải cách chế độ công vụ, công chức, tiếp tục hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn chức danh cán bộ, công chức; xây dựng cơ cấu công chức gắn với vị trí việc làm; thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực công tác với cán bộ công chức.

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào hoạt động của cơ quan hành chính trong tỉnh, cung cấp các dịch vụ hành chính công trực tuyến để tạo thuận lợi cho tổ chức và cá nhân trong các giao dịch với cơ quan hành chính.

Cung ứng DVHCC là trách nhiệm của NN trước XH, là sự thể hiện trực tiếp nhất vai trò của NN trước các tổ chức và công dân. Cải cách DVHCC đang trở thành một nội dung quan trọng trong cải cách hoạt động của BMNN, nhằm nâng cao hiệu quả và hiệu lực hoạt động của NN, làm cho NN đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của công dân.