"Tình người đa đoan."

Kiên chọn cách im lặng. Anh có vẻ xem như cuộc nói chuyện ấy không tồn tại. Anh đưa nó về nhà trọ, lại đi chợ như mọi khi, bình luận về chuyện thời sự, hỏi han nó về sức khỏe, vật dụng gia đình. Nó biết nó đã đẩy anh vào tình huống khó xử. Nhưng nó không hối hận. Trước sau gì khối lòng của nó cũng phải tường tỏ. Để dẫu nó có chết, nó cũng được một lần, thanh thản với chính mình.

Một ngày chủ nhật tháng mười hai, trời có nắng, hanh hao. Anh sửa bình nóng lạnh cho phòng kế bên, có hai cô sinh viên ở trọ. Nó giặt giũ. Bích và một người phụ nữ lớn tuổi tới phòng. Bà có lẽ đã hơn sáu mươi tuổi, quàng một cái khăn nhung, tóc hoa râm búi gọn.

- Mẹ Hải! - Anh vội trở về phòng khi nghe thấy tiếng Bích gọi - Sao hôm nay mẹ lại tới chỗ con thế này?

Kiên xắn áo vào nhà tắm rửa tay rồi pha nước, ngồi trò chuyện cùng bà. Anh cũng bảo nó bỏ lại chậu quần áo, ra cùng anh.

- Hôm nay mẹ sang nhà Bích chơi - Bà nói, nhìn quanh căn phòng - Bích lại rủ mẹ sang đây. Đúng là không ai bằng được thằng Kiên của mẹ, ở đâu cũng gọn gàng. À - bà nhìn nó - con là bạn cùng chỗ làm với Kiên à?
- Không đâu mẹ - Bích cướp lời Kiên khi thấy anh ngần ngừ - Anh Kiên nuôi cậu ấy như em trai.

Bà lắc đầu, chép miệng.

- Thế con tên là gì?
- Cháu tên An - Nó nói.
- Con ăn uống thêm vào. Trông con xanh và gầy quá. Con trai không được thế đâu con ạ. Mình phải khỏe mạnh mới đương đầu với đời được. Mình có khỏe khoắn, mình làm gì cũng mới được con ạ.

Giọng bà không dịu dàng, cách nói còn như của một người phụ nữ quen nhiều lời dạy bảo trẻ con. Nhưng An đã nghe bà nói mà cúi đầu lặng lẽ, và chỉ một lúc, ngoảnh mặt cố che nước mắt.

- Mẹ ạ - Kiên nắm chặt lấy tay nó - Em ấy mất mẹ từ thấm bé ...
- Khổ - Bà đứng dậy, rời khỏi giường và xuống ngồi dưới chiếu, quàng tay ôm nó, thở dài - Đứa nào cũng khổ. Đứa nào mẹ cũng thương ... Đã lớn ngần này tuổi rồi. Phải mạnh mẽ lên con ạ. Không ai thương thì con cứ đến với mẹ. Chứ đừng có đầu hàng cuộc đời, con ạ ...

Căn phòng hướng nắng, chút ấm áp của một ngày đông đã phủ màu vàng rượp lên tóc nó, dù những cơn gió se se vẫn thoảng qua làm tờ lịch tường phất phơ nhè nhẹ.

- Ô hay cái thằng này - Mẹ Hải cốc đầu nó khi nó xin phép đứng dậy đi giặt nốt chậu quần áo, trong lúc Kiên xuống dưới tiễn Bích về nhà cho kịp giờ cơm trưa với nhà chồng - Sẹo đau thế, còn vào nước lạnh, nó giật lên nhức sao mà chịu được. Để mẹ giặt cho.
- Không mẹ ơi - Nó vội kéo bà - Không sao đâu. Thỉnh thoảng con mới giặt đồ. Bình thường anh Kiên làm hết con đứng nhìn cũng không đành.
- Anh em ở với nhau không phải so đo thế - Bà nghiêm giọng - Thằng nào khỏe thì thằng ấy làm việc nặng. Mẹ không thiên vị thằng nào nhưng mẹ cũng không bắt phải công bằng quá. Mình sống với nhau, thương nhau, chứ tị nhau tí việc vặt thì còn giúp nhau những việc lớn thế nào được.

Nhưng bà vẫn giặt nốt chậu quần áo cho chúng. Bà còn quát Kiên sa sả:

- Chúng mày ăn mặc thế này mà được à? Cái quần này mẹ thấy mấy năm nay rồi. Mua cái khác. Không thì bảo mẹ tiện chợ mẹ mua cho.
- Không cần đâu mẹ ơi - Anh cười trừ - Nó đã rách đâu.
- Thời nào rồi! Đi làm có tiền hẳn hoi rồi còn ăn mặc thế con gái nó nhìn nó cười đấy con ạ. Mà lâu rồi con vẫn nói chuyện với Quyên đấy chứ?
- Vâng. Cũng thỉnh thoảng. Tháng trước cô ấy bảo sắp có con đầu lòng. Cô ấy bảo siêu âm con trai đấy mẹ ạ.

Bà lắc đầu, chép miệng.

- Thế con có tính lấy vợ không? 30 tuổi rồi. Ít ỏi gì.
- Con vẫn muốn có cái nhà trước đã. Mà tiền thì cứ trượt giá mãi - Anh gãi đầu bối rối - Con cứ nghĩ đi làm gom được vài trăm triệu là đủ, ai dè, giờ không có tiền tỉ không mua được.
- Con ạ. Con là đứa khá nhất của mẹ. Thế mà giờ ai cũng thấy lo cho con. Đến giờ công việc cũng ổn rồi, tuổi tác cũng cứng rồi, con liệu kiếm một người vợ đã. Rồi hai vợ chồng làm ăn mua nhà mua cửa sau cũng được. Miễn là lấy được người hợp tâm đầu, sống hạnh phúc cho các mẹ được yên tâm. Rồi sớm có cháu. Cái quan trọng nhất đời người là thấy được tương lai của mình trong các thế hệ sau.

Bà thở dài não nượt.

- Chứ con cứ lủi thủi thế này mãi, có làm ra tiền, có mua được nhà thì ích gì, hả con? Cái Quyên nó vin vào cớ ấy để bỏ con. Chứ nó gia đình cũng có điều kiện, nếu nó yêu con, gia đình nó vun vén cho một chút thì có được một cái nhà có khó đâu. Thôi, con cứ xem yêu được ai thì yêu, không thì để mẹ nhờ người ta mai mối cho.

Bất giác nó nhận ra anh đang nhìn nó. Nhưng khi bắt gặp ánh mắt của nó, anh liền ngoảnh đi.

- Vâng. Mẹ ạ - Anh đáp.
- Còn thằng An. Bình thường có ăn uống được không? Không để mẹ đem cho ít thuốc bổ. Cứ nhìn đứa nào gầy ốm là mẹ xót ruột. Có phải năm 45 đâu mà cứ kham khổ thế.

Mãi đến chiều Kiên mới đưa mẹ Hải về. Nó đi theo tiễn mẹ ra đến ngõ, cố cười thật tươi để mẹ yên tâm ra về. Bà đúng là một người luôn phải nuôi trẻ con, luôn nuôi nấng trẻ con, nó thấy bà nói với chúng nó cũng như nói với những đứa trẻ. Bà nói nhiều, nói dài dòng, nhưng chan chứa tình cảm. Như sợ mình chỉ cần bớt một vài từ, đứa trẻ nghe bà sẽ không hiểu hết ý của bà, sẽ thấy tủi thân. Nó nghĩ bà giống như mọi người mẹ khác, mà cũng khác mọi người mẹ khác. Chưa bao giờ nó hiểu được tấm lòng của một người phụ nữ có thể bao dung đến thế, tình cảm đến thế, vô vụ lợi đến thế, không thứ gì trên đời có thể so sánh được.

Nhưng khi bà đi khỏi, khi đầu óc nó không phải loay hoay với những lời quan tâm của bà, những gì bà nói với Kiên khiến nó thẫn thờ. Nó nhìn lên tờ lịch vẫn bay bay trong gió lạnh. Một năm sắp qua. Kiên sắp ba mươi mốt tuổi.

Nhà trọ có hai gia đình, một gia đình ở tầng một, một gia đình ở tầng hai. Họ đều đang có con nhỏ. Hàng ngày nó vẫn nhìn những người mẹ bế bồng, cưng nựng, dỗ ăn từng thìa bột, thìa cháo, nhìn những ông bố để con trên vai, rong con đi chơi, hay bi bô đồ chơi với con. Nó vẫn theo thói quen, nhìn vào những đứa trẻ ấy để nghĩ đến mình. Chưa bao giờ nó thử, nhìn vào những người cha, người mẹ đang tươi cười mãn nguyện ấy và nghĩ cho Kiên.

Một người như anh sẽ là một người cha tốt, và con của anh sẽ là những đứa trẻ hạnh phúc. Nó đứng ngay cạnh cửa sổ, nhìn ra bên ngoài. Trời lộng nắng, lộng gió. Tương lai một con người, ý nghĩa cuộc sống của một con người, hình như đúng như mẹ Hải nói, nằm trong đứa con của mình. Nó cũng hiểu vì sao anh lại im lặng khi nghe tâm tư của nó. Nếu nó là một cô gái, câu chuyện này đã khác.

Nó nhớ đến những gì Thành nói, mẹ Hải nói. Nếu nó là một đứa con gái, tình yêu này đã khác. Mối tình này đã khác. Đâu có đường cùng đạo tuyệt. Đâu có ngang trời ngược đất. Nó ngẩng đầu, cười khẩy. Cười khẩy với cả chút ánh nắng đang mân mê làm ấm mái tóc của mình.

---

Bích đến nhà nó vào buổi trưa thứ ba. Giờ đó không bao giờ Kiên ở nhà. Vì thế nó biết chị chủ đích muốn gặp nó.

- Em có theo đạo không? - Chị nói.
- Em không.
- Ừm. Sắp đến Giáng Sinh rồi.

Nó rót cho chị cốc nước, biết chị đang tìm một cách vào đề khác thay vì sự liên tưởng vụng về ấy.

- Anh Kiên đã nói với em sắp tới anh ấy đi xem mắt chưa?
- Dạ chưa - Nó điềm đạm.
- Hai mươi ba này anh ấy đi xem mắt. Chị muốn bảo anh Kiên mua luôn một món quà giáng sinh cho cô ấy. Dù sao nó cũng thành một dịp chung rồi, chứ không phải dịp riêng của người Công giáo nữa.

- Vâng.
- Cô gái này hai mươi lăm tuổi, là con gái một người họ hàng của mẹ Hải. Học ngoại thương. Gia đình tuy ở quê nhưng cũng khá lắm. Chính chị cũng nói chuyện với cô ấy rồi. Cô ấy rất ưng anh Kiên.
- Vâng.
- Nếu như lần này tốt đẹp, chị và mẹ Hải rất muốn tạo điều kiện cho họ được ở chung. Nên nếu được thì em thuê một phòng khác, ở cùng nhà này cũng được. Nhưng phải để hai anh chị được riêng tư.
- Vâng.
- Em đừng nghĩ là chị với mẹ nghĩ xấu về em. Chỉ là mọi người đều muốn anh ấy sớm có gia đình. Chứ nhìn anh ấy cứ đơn độc mãi, chẳng ai đành lòng được ... Mà sao, em không đi làm?
- Vâng.
- Em không thể cứ ăn bám anh ấy thế này được! Sau này anh ấy con vợ, còn con, sao nuôi em được mãi. Mà em xem, em cũng là con trai trưởng thành đàng hoàng rồi, đời thiếu gì việc? Em cũng phải tự lo lấy thân em đi chứ?

Nó im lặng.

- Em phải hiểu, có tự làm ra đồng tiền của mình thì mới thấy nó đáng quý. Có tự gây dựng cuộc sống của mình thì mới thấy nó có giá trị. Còn không thể cứ vin vào cái cớ hoàn cảnh gia đình để nhu nhược. Biết bao nhiêu người sinh ra đã mồ côi, có người còn tật nguyền, dị dạng, họ vẫn sống, quyết tâm mà sống. Thế sao em không làm được?

Bích không uống một ngụm nước nào, cô đứng dậy.

- Chị xin lỗi đã nói em nặng lời. Chỉ vì chị không chịu được cái cảnh em cứ bám ríu mãi lấy anh Kiên. Mà từng đồng tiền của anh ấy đều là mồ hôi công sức của anh ấy, chứ có phải là trên trời rơi xuống đâu!

Bích bỏ đi.

An đóng cửa.

Nó đem cốc nước vào phòng tắm. Nó sẽ đổ nước, tráng cốc, lau khô cốc, để lại lên giá cốc. Nhẽ ra là thế. Nhưng khi bắt gặp mình trong gương, nó quăng cái cốc thủy tinh vào tấm gương. Nó bước ra nhà, đập xuống đất bất cứ thứ gì nó với được trong tay. Những chiếc bát, lọ hoa, cốc chén, xoong, nồi, đồng hồ, lịch tường, lịch bàn ... Nó ném xuống đất, liên hồi, liền tay. Nó giằng những đồ vật đang treo, nó xé thành từng mảnh những món quần áo, chăn, gối. Nó đâm con dao xuống cái đệm, róc lên từng thớ bông.

Không một tiếng khóc, không một lời nói.

An ngồi rồi nằm ngửa giữa căn phòng còn bay những mẩu bông, những lát giấy dán tường. Nó nằm trên những mảnh vỡ ngổn ngang. Và nước mắt lăn xuống.

Mọi người đập cửa phòng nó. Nó nghe thấy giọng của một trong mấy đứa con gái phòng bên cạnh:

- Anh An ơi! Có chuyện gì thế! Cái gì mà rầm rầm lên thế?

Nó nằm nghiêng người, co gối lên. Con dao nó nắm chặt trong tay ép vào ngực nó, lạnh ngắt.

Lọ hoa thạch thảo nó và anh mua hôm chủ nhật. Những cánh hoa giờ nằm ngơ ngác trên những mảnh thủy tinh, vẫn còn đọng nước. Lòng nó như một chén trà đã đầy ứ, gắng gượng níu những giọt nước trên miệng chén. Chỉ một cánh hoa thạch thảo rơi cũng đủ làm mặt nước rung rinh, sóng sánh. Thế mà, một trận cuồng phong lại ập tới.