Đề cương TT HCM-HMU
ÿþ HÌC VIÆN CÔNG NGHÆ B¯U CHÍNH VIÄN THÔNG
SÁCH H¯ÚNG DªN HÌC T¬P
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH
(Dùng cho sinh viên hÇ ào t¡o ¡i hÍc të xa)
L°u hành nÙi bÙ
HÀ NØI - 2007
HÌC VIÆN CÔNG NGHÆ B¯U CHÍNH VIÄN THÔNG
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH
Biên so¡n : ThS. NGUYÄN THÊ HÒNG VÂN
CN. Ö MINH S N
LÜI NÓI ¦U
à phåc vå cho viÇc tñ nghiên céu và hÍc tp cça sinh viên theo ph°¡ng théc ào t¡o
të xa cça HÍc viÇn công nghÇ B°u chính ViÅn thông. BÙ môn Mác-Lênin thuÙc khoa C¡ b£n
I - HÍc viÇn công nghÇ B°u chính ViÅn thông tÕ chéc biên so¡n tp sách H°Ûng d«n hÍc
tp môn t° t°ßng HÓ Chí Minh. Tp sách °ãc biên so¡n dña trên c¡ sß giáo trình t°
t°ßng HÓ Chí Minh (dùng trong các tr°Ýng ¡i hÍc, cao ³ng) cça BÙ Giáo dåc ào t¡o,
do nhà xu¥t b£n chính trË QuÑc gia phát hành nm 2005
Tài liÇu °ãc trình bày d°Ûi d¡ng h°Ûng d«n hÍc tp gÓm 7 ch°¡ng sát vÛi giáo trình
t° t°ßng HÓ Chí Minh cça BÙ Giáo dåc - ào t¡o và tài liÇu h°Ûng d«n gi£ng d¡y, hÍc tp
các môn khoa hÍc Mác-Lênin, t° t°ßng HÓ Chí Minh tháng 1 nm 2007. Tài liÇu s½ giúp cho
ng°Ýi hÍc ti¿p thu và n¯m vïng mÙt cách có hÇ thÑng nhïng nÙi dung c¡ b£n cça t° t°ßng
HÓ Chí Minh, sñ vn dång cça £ng CÙng s£n ViÇt nam trong quá trình ho¡ch Ënh chç
tr°¡ng °Ýng lÑi chi¿n l°ãc, sách l°ãc trong cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc cing nh° quá
trình kiên trì giï vïng Ënh h°Ûng i lên chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt nam.
Nôi dung °ãc biên so¡n theo trình tñ: Nêu rõ måc ích yêu c§u, trÍng tâm trÍng iÃm
cça bài, nhïng nÙi dung c¡ b£n, nhïng nguyên t¯c chÉ ¡o ho¡t Ùng nhn théc và ho¡t Ùng
thñc tiÅn °ãc rút ra të nhïng nÙi dung c¡ b£n. HÇ thÑng câu hÏi ·t ra giúp ng°Ýi hÍc có
thà tñ mình xây dñng Á c°¡ng à hÍc tp °ãc tÑt h¡n.
Trong quá trình biên so¡n, các tác gi£ ã r¥t cÑ g¯ng song ch¯c ch¯n không tránh khÏi
nhïng thi¿u sót, h¡n ch¿ nh¥t Ënh, r¥t mong °ãc các Óng nghiÇp và các b¡n sinh viên
óng góp ý ki¿n à l§n tái b£n sau °ãc hoàn chÉnh h¡n.
Xin trân trÍng cám ¡n !
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
CH¯ NG I
KHÁI NIÆM, NGUÒN GÐC, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH
MäC ÍCH YÊU C¦U
HÍc tp, nghiên céu ch°¡ng I c§n n¯m vïng nhïng nÙi dung chç y¿u sau ây:
- Ñi t°ãng và ph°¡ng pháp nghiên céu môn t° t°ßng HÓ Chí Minh
- Khái niÇm t° t°ßng HÓ Chí Minh
- Các nguÓn gÑc hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
- Các giai o¡n chç y¿u cça quá trình hình thành và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh
- Ý ngh)a và sñ c§n thi¿t cça viÇc hÍc tp và nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh Ñi
vÛi sñ nghiÇp cách m¡ng cça £ng và nhân dân ta cing nh° Ñi vÛi b£n thân ng°Ýi hÍc
NØI DUNG CHÍNH
I. ÐI T¯âNG VÀ PH¯ NG PHÁP NGHIÊN CèU CæA BØ MÔN T¯ T¯ÞNG HÒ
CHÍ MINH
1.1. Ñi t°ãng nghiên céu.
Ñi t°ãng nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh bao gÓm hÇ thÑng quan iÃm lý lun vÁ
cách m¡ng ViÇt Nam trong dòng ch£y cça thÝi ¡i mÛi mà cÑt lõi là t° t°ßng Ùc lp tñ do;
vÁ mÑi quan hÇ giïa lý lun vÛi thñc tiÅn cça hÇ thÑng quan iÃm lý lun cách m¡ng HÓ Chí
Minh; vÁ mÑi quan hÇ biÇn chéng trong sñ tác Ùng qua l¡i cça t° t°ßng Ùc lp tñ do vÛi t°
t°ßng gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng giai cáp, gi£i phóng con ng°Ýi; vÁ Ùc lp dân tÙc vÛi
chç ngh)a xã hÙi; vÁ các quan iÃm c¡ b£n trong hÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh
Trên c¡ sß Ñi t°ãng, bÙ môn t° t°ßng HÓ Chí Minh có nhiÇm vå i sâu nghiên céu và
làm rõ:
" NguÓn gÑc, quá trình hình thành và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh.
" NÙi dung, b£n ch¥t cách m¡ng và khoa hÍc, ·c iÃm cça các quan iÃm trong hÇ
thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh.
" Vai trò nÁn t£ng, kim chÉ nam hành Ùng cça t° t°ßng HÓ Chí Minh Ñi vÛi cách
m¡ng ViÇt Nam và giá trË t° t°ßng cça Ng°Ýi trong kho tàng t° t°ßng, lý lun cách
m¡ng th¿ giÛi cça thÝi ¡i.
1.2. Ph°¡ng pháp nghiên céu:
1.2.1. Chç ngh)a duy vt biÇn chéng và chç ngh)a duy vt lËch sí là c¡ sß ph°¡ng pháp
lun khoa hÍc à nghiên céu, hÍc tp, vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh:
Nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh là trên c¡ sß lý lun, quan iÃm và ph°¡ng pháp
cça chç ngh)a Mác-Lênin à tÕng k¿t kinh nghiÇm, phân tích mÙt cách úng ¯n nhïng ·c
3
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
iÃm cça ¥t n°Ûc à tìm ra nhïng quy lut phát triÃn cça cách m¡ng ViÇt Nam. Ñi vÛi HÓ
Chí Minh khi vn dång ph°¡ng pháp biÇn chéng duy vt, không giáo iÁu, rp khuôn, luôn
xem xét sñ vt trong vn Ùng và phát triÃn và trong quá trình phát triÃn lËch sí. Cå thÃ:
" Lý lun g¯n liÁn vÛi thñc tiÅn.
" Quan iÃm thÑng nh¥t biÇn chéng giïa lp tr°Ýng giai c¥p vÛi lp tr°Ýng dân tÙc,
giïa dân tÙc vÛi thÝi ¡i.
" Quan iÃm phát triÃn, sáng t¡o, Õi mÛi.
" Quan iÃm toàn diÇn nh°ng có trÍng tâm, trÍng iÃm cå thÃ.
" Quan iÃm lËch sí cå thÃ.
" Quan iÃm d) b¥t bi¿n, éng v¡n bi¿n .
1.2.3 Tuân thç nguyên t¯c thÑng nh¥t tính £ng và tính khoa hÍc: nhn théc và thà hiÇn
sñ thÑng nh¥t giïa tính £ng và tính khoa hÍc mang tính nguyên t¯c s½ giúp ng°Ýi nghiên
céu b£o £m tính chân thñc cça t° t°ßng HÓ Chí Minh; Óng thÝi góp ph§n phê phán quan
iÃm th§n thánh hóa ho·c h¡ th¥p ý ngh)a cça viÇc nghiên céu, hÍc tp và vn dång t° t°ßng
HÓ Chí Minh vào cuÙc sÑng sinh Ùng hàng ngày.
1.2.4 K¿t hãp ch·t ch½ ph°¡ng pháp logic vÛi ph°¡ng pháp lËch sí: Ph°¡ng pháp lËch sí
giúp chúng ta nhn théc vÁ m·t lËch sí quá trình t° duy cça HÓ Chí Minh, qua ó giúp chúng
ta nhn théc logic v¥n Á (tính quy lut cça t° duy), të ó tìm ra cÑt lõi cça t° duy và h°Ûng
phát triÃn cça ti¿n trình lËch sí.
1.2.5. Vn dång các ph°¡ng pháp liên ngành: ThÑng kê, tÕng hãp, phân tích, so sánh, iÁu
tra xã hÙi hÍc, ti¿p xúc nhân chéng lËch sí& .
II. KHÁI NIÆM VÀ HÆ THÐNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH
2.1. Khái niÇm t° t°ßng HÓ Chí Minh
¡i hÙi l§n thé VII, £ng CÙng s£n ViÇt Nam (6-1991) kh³ng Ënh: £ng l¥y chç
ngh)a Mác-Lênin và t° t°ßng HÓ Chí Minh làm nÁ t£ng t° t°ßng, kim chÉ nam cho hành
Ùng cça £ng và dân tÙc.
Báo cáo chính trË cça Ban Ch¥p hành Trung °¡ng £ng t¡i ¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc
l§n thé IX có vi¿t: T° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt hÇ thÑng quan iÃm toàn diÇn và sâu s¯c
vÁ nhïng v¥n Á c¡ b£n cça cách m¡ng ViÇt Nam, të cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân
¿n cách m¡ng XHCN; là k¿t qu£ cça sñ vn dång sáng t¡o và phát triÃn chç ngh)a Mác-
Lênin vào iÁu kiÇn cå thà cça n°Ûc ta, k¿ thëa và phát triÃn các giá trË truyÁn thÑng tÑt ¹p
cça dân tÙc, ti¿p thu tinh hoa cça nhân lo¡i 1
ây là Ënh h°Ûng cho các nghiên céu ti¿p tåc i sâu vào tìm hiÃu t° t°ßng cça Ng°Ýi
à trên c¡ sß ó i tÛi mÙt khái niÇm có kh£ nng bao quát °ãc nhïng nÙi dung lÛn trong
t° t°ßng HÓ Chí Minh.
1
(£ng CÙng s£n ViÇt Nam: Vn kiÇn ¡i hÙi ¡i biÃu toàn quÑc l§n thé IX, NXB. Chính
trË quÑc gia, Hà nÙi, 2001, tr.83)
4
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
T° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt hÇ thÑng quan iÃm toàn diÇn và sâu s¯c vÁ nhïng v¥n
vÁ c¡ b£n cça cách m¡ng ViÇt Nam, të cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân ¿n cách m¡ng
XHCN; là k¿t qu£ cça sñ vn dång sáng t¡o và phát triÃn chç ngh)a Mác Lênin vào iÁu
kiÇn cå thà cça n°Ûc ta, Óng thÝi là sñ k¿t tinh tinh hoa dân tÙc và trí tuÇ thÝi ¡i, nh±m
gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng giai c¥p và gi£i phóng con ng°Ýi
Nh° vy:
" T° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt hÇ thÑng quan iÃm toàn diÇn và sâu s¯c vÁ nhïng
v¥n Á c¡ b£n cça cách m¡ng ViÇt Nam, të cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân
¿n cách m¡ng XHCN;
" Là k¿t qu£ cça sñ vn dång sáng t¡o và phát triÃn chç ngh)a Mác-Lênin vào hoàn
c£nh cå thà cça ViÇt Nam;
" Là sñ k¿ thëa và phát triÃn các giá trË truyÁn thÑng tÑt ¹p cça dân tÙc, ti¿p thu tinh
hoa vn hoá cça nhân lo¡i;
2.2. HÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh:
Bao gÓm mÙt sÑ nÙi dung c¡ b£n sau:
1. T° t°ßng vÁ dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc.
2. T° t°ßng vÁ CNXH và con °Ýng quá Ù lên CNXH.
3. T° t°ßng vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam.
4. T° t°ßng vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc.
5. T° t°ßng vÁ quân sñ.
6. T° t°ßng vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân và vì dân.
7. T° t°ßng vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i.
8. T° t°ßng ¡o éc HÓ Chí Minh
9. T° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh.
10. T° t°ßng vn hoá HÓ Chí Minh.
Trên ây là nhïng nÙi dung chç y¿u trong t° t°ßng chính trË, t° t°ßng vn hoá-¡o
éc, t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh. Tuó tëng Ñi t°ãng, tëng l)nh vñc, các nhà khoa hÍc
có thà nghiên céu, khái quát, bÕ xung các nÙi dung phù hãp vÛi yêu c§u cça mình vào hÇ
thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh, xây dñng thành mÙt hÇ thÑng hoàn chÉnh, khoa hÍc.
Nghiên céu và hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh ß các tr°Ýng ¡i hÍc và Cao ³ng trong
c£ n°Ûc chúng ta tp trung vào các nÙi dung chç y¿u sau:
1. T° t°ßng vÁ dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc.
2. T° t°ßng vÁ CNXH và con °Ýng quá Ù lên CNXH.
3. T° t°ßng vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam; vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do
dân và vì dân.
4. T° t°ßng vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc. k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh
thÝi ¡i.
5
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
5. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn và vn hóa.
2.3. Chéc nng cça môn hÍc t° t°ßng HÓ Chí Minh:
T° t°ßng HÓ Chí Minh n±m trong hÇ thÑng các môn khoa hÍc cça chç ngh)a Mác-
Lênin. Do ó có hai chéc nng quan trÍng nh¥t:
MÙt là, chéc nng nhn théc: Thông qua viÇc nghiên céu, hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí
Minh, môn hÍc giúp cho ng°Ýi hÍc nhn théc °ãc quy lut phát triÃn cça xã hÙi ViÇt Nam,
të cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân ¿n cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a. Trên c¡ sß ó góp
ph§n hình thành nên lý lun Õi mÛi vÁ kinh t¿, chính trË, xã hÙi& trong sñ nghiÇp xây dñng
và b£o vÇ tÕ quÑc hiÇn nay. Chéc nng này °ãc coi là nÁn t£ng t° t°ßng cça toàn £ng và
toàn dân ta.
Hai là, chéc nng hành Ùng giúp cho ng°Ýi hÍc:
- Có kh£ nng th©m Ënh °ãc các chç tr°¡ng, chính sách cça £ng và nhà n°Ûc.
- Góp ph§n giáo dåc tinh th§n phát huy truyÁn thÑng oàn k¿t, ý chí tñ c°Ýng, ph¥n
¥u cho sñ nghiÇp gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng xã hÙi, gi£i phóng con ng°Ýi.
- Nghiên céu, hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt trong nhïng ph°¡ng pháp Ã
nâng cao trình Ù lý lun cho t¥t c£ ng°Ói hÍc nói chung và các cán bÙ £ng viên nói riêng.
Chéc nng này °ãc coi nh° kim chÉ nam cho mÍi hành Ùng cça chúng ta.
Hai chéc nng trên quan hÇ ch·t ch½ vÛi nhau. HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh chÉ khi t°
t°ßng úng thì hành Ùng mÛi úng.
III. IÀU KIÆN LÊCH Sì XÃ HØI, NGUÒN GÐC VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH.
3.1. iÁu kiÇn lËch sí xã hÙi
3.1.1. Xã hÙi ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX.
Xã hÙi ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX là mÙt xã hÙi phong ki¿n, nông nghiÇp l¡c hu.
Phong trào yêu n°Ûc chÑng Pháp phát triÃn m¡nh m½ vÛi các xu h°Ûng khác nhau và
sñ b¿ t¯c vÁ °Ýng lÑi cách m¡ng.
" Phong trào cça các sù phu yêu n°Ûc theo ý théc hÇ phong ki¿n: vÛi t° t°ßng tôn
quân, ch°a tin t°ßng vào nhân dân. Måc tiêu ánh Pháp à phåc hÓi ch¿ Ù phong
ki¿n: Tiêu biÃu nh° Tr°¡ng Ënh, NguyÅn Trung Trñc ß MiÁn Nam, Phan ình
Phùng ß MiÁn Trung, NguyÅn ThiÇn Thut, NguyÅn Quang Bích ß MiÁn B¯c... Sñ
th¥t b¡i cça các cuÙc khßi ngh)a này vÁ b£n ch¥t thà hiÇn sñ b¥t lñc, sñ l×i thÝi cça
hÇ t° t°ßng phong ki¿n tr°Ûc nhiÇm vå lËch sí.
" Sang §u th¿ k÷ XX: phong trào yêu n°Ûc chuyÃn d§n sang xu h°Ûng dân chç t°
s£n vÛi các phong trào ông du, Duy tân, ông kinh ngh)a thåc... nÕi lên m¡nh m½
và rÙng kh¯p nh°ng nhanh chóng th¥t b¡i vì °Ýng lÑi cách m¡ng không rõ ràng,
không huy Ùng °ãc mÍi t§ng lÛp nhân dân, t° t°ßng c§u viÇn n°Ûc ngoài, không
Ùc lp tñ chç...
Tóm l¡i: Xã hÙi ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX là xã hÙi thuÙc Ëa nía
phong ki¿n vÛi hai mâu thu«n c¡ b£n:
6
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
" MÙt là, mâu thu«n giïa toàn thà dân tÙc ViÇt Nam vÛi thñc dân Pháp xâm l°ãc và
tay sai.
" Hai là: mâu thu«n giïa nhân dân ViÇt Nam mà chç y¿u là nông dân vÛi giai c¥p Ëa
chç phong ki¿n.
à gi£i quy¿t các mâu thu«n khách quan ó, các phong trào yêu n°Ûc ã nÕ ra liên ti¿p
nh°ng Áu không thành công. Sñ th¥t b¡i cça phong trào yêu n°Ûc nói lên sñ khçng ho£ng
vÁ °Ýng lÑi chính trË ß ViÇt Nam, do ó, òi hÏi khách quan cça thñc tiÅn lúc này là ph£i
tìm ki¿m mÙt °Ýng lÑi mÛi à gi£i phóng dân tÙc ViÇt Nam. HÓ Chí Minh ra i tìm °Ýng
céu n°Ûc là mÙt t¥t y¿u lËch sí.
3.1.2. Quê h°¡ng và gia ình:
HÓ Chí Minh tên tht là NguyÅn Sinh Cung sinh ngày 19-5-1890 (Sau này Bác có r¥t
nhiÁu tên: NguyÅn T¥t Thành, NguyÅn Ái QuÑc, Vn Ba, Lý Thuõ, Th§u Chín, V°¡ng,
Lin...)
HÓ Chí Minh sinh ra trong mÙt gia ình nhà nho yêu n°Ûc, g§n gii vÛi nhân dân. Cha
Bác là Cå NguyÅn Sinh S¯c - mÙt nhà nho yêu n°Ûc, th°¡ng dân, có t° t°ßng ti¿n bÙ. Cå là
t¥m g°¡ng cho các con vÁ ý chí kiên c°Ýng, v°ãt khó, vÁ sñ hi¿u hÍc. iÁu này ã có £nh
h°ßng r¥t sâu s¯c ¿n HÓ Chí Minh trong quá trình hình thành nhân cách và b£n l)nh à sau
này, khi b¯t g·p chç ngh)a Mác-Lênin, Ng°Ýi ã nâng lên thành t° t°ßng cÑt lõi vÁ °Ýng
lÑi chính trË cça mình.
Quê h°¡ng NghÇ An là m£nh ¥t giàu truyÁn thÑng yêu n°Ûc chÑng gi·c ngo¡i xâm
vÛi nhïng anh hùng nÕi ti¿ng nh°: Mai Thúc Loan, NguyÅn BiÃu, ·ng Dung, Phan BÙi
Châu, Phan ình Phùng...
Làng Kim Liên cing có nhïng liÇt sù chÑng Pháp nh°: V°¡ng Thúc Mu, NguyÅn
Sinh Quy¿n... và c£ anh, chË cça NguyÅn T¥t Thành cing tham gia ho¡t Ùng chÑng Pháp
Áu bË b¯t giam và tù §y. Do ó, không ph£i ng«u nhiên mà NghÇ An l¡i sinh ra vË anh hùng
gi£i phóng dân tÙc, nhà t° t°ßng, nhà vn hoá kiÇt xu¥t.
3.1.3. ThÝi ¡i:
CuÑi th¿ k÷ XIX, CNTB ã chuyÃn sang giai o¡n CNTB Ùc quyÁn (CNQ), vÛi ·c
iÃm quan trÍng nh¥t cça nó là xâm chi¿m thuÙc Ëa.ThÑng trË và xâm chi¿m thuÙc Ëa ã
©y m¡nh phong trào ¥u tranh gi£i phóng dân tÙc trên th¿ giÛi==> CuÙc ¥u tranh chÑng
chç ngh)a thñc dân giành Ùc lp dân tÙc, g¯n bó vÛi cuÙc ¥u tranh cça giai c¥p vô s£n th¿
giÛi là ·c iÃm mÛi cça thÝi ¡i.
Sñ th¥t b¡i cça các phong trào céu n°Ûc cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX. NguyÅn T¥t
Thành tuy ch°a nhn théc °ãc ·c iÃm cça thÝi ¡i, nh°ng Ng°Ýi cing th¥y rõ con °Ýng
céu n°Ûc cça các bc tiÁn bÑi cách m¡ng là không phù hãp, không em l¡i k¿t qu£. Ng°Ýi
ph£i i tìm mÙt con °Ýng mÛi. Måc ích ra i lúc §u là tìm hiÃu t¡i sao và b±ng cách nào
mà các n°Ûc ph°¡ng Tây giàu m¡nh? cái gì ©n d¥u ±ng sau nhïng câu châm ngôn lý t°ßng
vÁ Tñ do, Bình ³ng, Bác ái?
Mong muÑn mß rÙng t§m nhìn b±ng ra i tìm mÙt con °Ýng céu n°Ûc mÛi b±ng mÙt
trái tim yêu n°Ûc, mÙt bÙ óc thông minh khát khao hiÃu bi¿t và b±ng hai bàn tay lao Ùng -
7
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
NguyÅn T¥t Thành ã v°ãt qua ba ¡i d°¡ng, bÑn châu låc và kho£ng g§n 30 n°Ûc ã giúp
cho Ng°Ýi nhn théc °ãc b£n ch¥t cça chç ngh)a ¿ quÑc, cing nh° hoàn c£nh cça các
n°Ûc thuÙc Ëa, phå thuÙc trên th¿ giÛi cùng c£nh ngÙ vÛi dân tÙc mình.
CuÑi nm 1917, NguyÅn Ái QuÑc të Anh trß vÁ Pháp, trung tâm vn minh °¡ng thÝi
vÛi kh©u hiÇu Tñ do-Bình ³ng-Bác ái, và là k» thù cça dân tÙc ViÇt Nam. NguyÅn Ái QuÑc
ã sát cánh vÛi nhïng ng°Ýi ViÇt Nam yêu n°Ûc và nhïng chi¿n sù cách m¡ng të nhïng
n°Ûc thuÙc Ëa cça thñc dân Pháp, thñc dân Anh ang ho¡t Ùng ß ây. Ng°Ýi gia nhp
£ng xã hÙi Pháp, mÙt chính £ng duy nh¥t cça n°Ûc Pháp bênh vñc các dân tÙc thuÙc Ëa;
Nm 1919: t¡i hÙi nghË Véc xây, NguyÅn Ái QuÑc gíi b£n yêu sách cça nhân dân An
Nam òi các quyÁn tñ do dân chç tÑi thiÃu...cho ViÇt Nam, nh°ng không °ãc ch¥p nhn.
Të sñ tht ó NguyÅn Ái QuÑc nhn théc °ãc r±ng: muÑn °ãc gi£i phóng các dân tÙc chÉ
có thà trông cy vào b£n thân mình.
Cách m¡ng tháng M°Ýi Nga nm 1917 và Lênin thành lp QuÑc t¿ CÙng s£n III (tháng
3-1919) d«n ¿n sñ phân hoá trong nÙi bÙ các £ng dân chç xã hÙi ß nhiÁu n°Ûc, cuÙc ¥u
tranh trong nÙi bÙ các £ng này là ß l¡i QuÑc t¿ II hay gia nhp QuÑc t¿ III.
Tháng 7- 1920, s¡ th£o l§n thé nh¥t lun c°¡ng vÁ v¥n Á dân tÙc và v¥n Á thuÙc
Ëa cça Lênin ng trên báo Luymanitê ã t¡o ra sñ chuyÃn bi¿n sâu s¯c trong nhn théc cça
Bác. Cå thÃ:
" Të nhn théc vÁ quan hÇ áp béc dân tÙc ¿n nhn théc vÁ quan hÇ áp béc giai c¥p
và mâu thu«n giïa giai c¥p vô s£n vÛi giai c¥p t° s£n.
" Të nhn théc vÁ quyÁn Ùc lp tñ do cça các dân tÙc bË áp béc, Ng°Ýi i tÛi nhn
théc vÁ quyÁn tñ do dân chç cça con ng°Ýi, vÁ v¥n Á gi£i phóng con ng°Ýi và gi£i
phóng loài ng°Ýi.
" Xác Ënh k» thù chung cça các dân tÙc thuÙc Ëa, cça giai c¥p công nhân và nhân
dân lao Ùng quÑc t¿ là CNQ, Ng°Ýi th¥y rõ giai c¥p vô s£n và nhân dân lao Ùng
ß các n°Ûc chính quÑc là b¡n Óng minh cça các dân tÙc thuÙc Ëa trong cuÙc ¥u
tranh gi£i phóng dân tÙc..
Të ó, Ng°Ýi tìm ra con °Ýng céu n°Ûc, gi£i phóng dân tÙc: MuÑn céu n°Ûc và gi£i
phóng dân tÙc không có con °Ýng nào khác con °Ýng cách m¡ng vô s£n.
Të nhïng nhn théc cñc kó quan trÍng này. CuÑi tháng 12-1920, t¡i ¡i hÙi £ng xã
hÙi Pháp hÍp ß Tua, NguyÅn Ái QuÑc ã bÏ phi¿u tán thành viÇc £ng xã hÙi Pháp ra nhp
QuÑc t¿ III. Ng°Ýi trß thành mÙt trong nhïng ng°Ýi sáng lp £ng CÙng s£n Pháp và là
ng°Ýi cÙng s£n ViÇt Nam §u tiên. Sñ kiÇn này ánh d¥u b°Ûc ngo·t trong cuÙc Ýi cách
m¡ng cça NguyÅn Ái QuÑc vÛi 3 d¥u ¥n: të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n vÛi chç ngh)a Mác-
Lênin; tìm th¥y con °Ýng gi£i phóng dân tÙc; të ng°Ýi yêu n°Ûc trß thành ng°Ýi cÙng s£n.
K¿t lun: Hoàn c£nh lËch sí ra Ýi t° t°ßng HÓ Chí Minh chính là sñ vn Ùng, phát
triÃn cça t° t°ßng yêu n°Ûc viÇt Nam nhïng nm cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX; là sñ g·p
gá giïa trí tuÇ m«n c£m, thiên tài cça HÓ Chí Minh vÛi trí tuÇ thÝi ¡i, chç ngh)a Mác-
Lênin. Të sñ ti¿p thu nhn théc ban §u, trong quá trình ho¡t Ùng cách m¡ng, lãnh ¡o cách
8
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
m¡ng ViÇt Nam, HÓ Chí Minh ã vn dång sáng t¡o, bÕ sung, phát triÃn nhïng quan iÃm
mÛi, t¡o thành hÇ thÑng t° t°ßng cça Ng°Ýi.
3.2. NguÓn gÑc hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
3.2.1. Các giá trË t° t°ßng và vn hoá truyÁn thÑng ViÇt Nam:
Chç ngh)a yêu n°Ûc và ý chí b¥t khu¥t ¥u tranh dñng n°Ûc và giï n°Ûc, ây là dòng
chç l°u ch£y xuyên suÑt tr°Ýng kó lËch sí ViÇt Nam, là chu©n mñc cao nh¥t, éng §u b£ng
giá trË vn hoá tinh th§n ViÇt Nam, Óng thÝi là hành trang quan trÍng cça nguyÅn T¥t Thành
khi rÝi tÕ quÑc ra i tìm °Ýng céu n°Ûc.
Tinh th§n nhân ngh)a, truyÁn thÑng oàn k¿t, t°¡ng thân t°¡ng ái °ãc hình thành và
phát triÃn të nhu c§u ng°Ýi dân ViÇt Nam ph£i chÑng chÍi vÛi thiên tai kh¯c nghiÇt, vÛi các
th¿ lñc ngo¡i xâm hung b¡o, dã °ãc HÓ Chí Minh k¿ thëa trong suÑt quá trình lãnh ¡o sñ
nghiÇp cách m¡ng ViÇt Nam.
TruyÁn thÑng l¡c quan, yêu Ýi b¯t nguÓn të niÁm tin vào b£n thân, vào chân lý, vào
chính ngh)a...
TruyÁn thÑng c§n cù ding c£m, thông minh sáng t¡o trong s£n xu¥t và chi¿n ¥u, tinh
th§n ham hÍc hÏi và không ngëng mß rÙng cía ón tinh hoa vn hoá nhân lo¡i trên c¡ sß giï
vïng b£n s¯c cça dân tÙc, chÍn lÍc, ti¿p thu c£i bi¿n nhïng cái hay, cái tÑt thành nhïng giá
trË riêng cça mình. HÓ Chí Minh là hình £nh sinh Ùng và trÍn v¹n cça truyÁn thÑng ó.
3.2.2. Tinh hoa vn hoá nhân lo¡i:
a. T° t°ßng và vn hoá Ph°¡ng ông:
" Nho giáo: Tuy nho giáo có nhïng y¿u tÑ duy tâm, l¡c hu nh°ng nho giáo cing có
nhïng y¿u tÑ tích cñc nh°:
Tri¿t lý hành Ùng, t° t°ßng hành th¿ nhp ¡o giúp Ýi;
Lý t°ßng vÁ mÙt xã hÙi bình trË, °Ûc vÍng mÙt xã hÙi an ninh hoà måc; mÙt th¿
giÛi ¡i Óng.
Tri¿t lý nhân sinh: tu thân d°áng tính, të thiên tí tÛi thé dân, ai cing ph£i l¥y tu
thân làm gÑc.
Nho giáo Á cao vn hoá, lÅ giáo t¡o ra truyÁn thÑng hi¿u hÍc...
HÓ Chí Minh ã khai thác Nho giáo, lña chÍn nhïng y¿u tÑ tích cñc, phù hãp à phåc
vå nhiÇm vå cách m¡ng. Trong các tác ph©m cça mình, HÓ Chí Minh ã sí dång khá nhiÁu
mÇnh Á cça nho giáo và °a vào ó nhïng nÙi dung và ý ngh)a mÛi
" Pht giáo: Pht giáo vào ViÇt Nam r¥t sÛm và có £nh h°ßng r¥t m¡nh ¿n nhân
dân ta. Pht giáo là tôn giáo nên có nhiÁu m·t tiêu cñc không tránh khÏi, nh°ng
nhïng m·t tích cñc cing à l¡i d¥u ¥n r¥t sâu s¯c trong t° duy, hành Ùng, cách
éng xí cça con ng°Ýi ViÇt Nam. ó là:
T° t°ßng vË tha, të bi, bác ái, th°¡ng ng°Ýi;
N¿p sÑng có ¡o éc, trong s¡ch gi£n dË, chm lo làm iÁu thiÇn.
Tinh th§n dân chç ch¥t phác, chÑng phân biÇt ³ng c¥p.
9
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
Á cao lao Ùng, chÑng l°Ýi bi¿ng.
ThiÁn phái Trúc lâm ViÇt Nam chç tr°¡ng sÑng không xa Ýi, g¯n bó vÛi dân,
vÛi n°Ûc, tham gia vào cÙng Óng, vào cuÙc ¥u tranh chÑng k» thù cça dân
tÙc.
Ngoài ra t° t°ßng cça lão tí, chç ngh)a Tam dân cça Tôn Trung S¡n cing °ãc Ng°Ýi
tìm hiÃu à th¥y trong ó nhïng iÁu có thà vn dång ß n°Ûc ta.
b. T° t°ßng và vn hoá Ph°¡ng Tây:
HÍc ti¿ng Pháp và làm quen vÛi vn hoá Pháp të khi hÍc tr°Ýng tiÃu hÍc ông Ba và
tr°Ýng QuÑc hÍc Hu¿, h¡n 30 nm sÑng và ho¡t Ùng cách m¡ng ß Châu Âu cho nên Ng°Ýi
chËu £nh h°ßng sâu s¯c nÁn vn hoá dân chç và cách m¡ng Ph°¡ng Tây:
" Mù: VÛi ý chí ¥u tranh cho tñ do, Ùc lp, cho quyÁn sÑng cça con ng°Ýi trong
tuyên ngôn Ùc lp 1776 cça n°Ûc Mù.
" Pháp: Ng°Ýi °ãc ti¿p xúc trñc ti¿p vÛi các tác ph©m cça các nhà t° t°ßng khai
sáng nh°: vÛi các nhà t° t°ßng khai sáng nh°: Vonte, Môngtexki¡, Rútxô,... vÛi
nhïng lý lun cça ¡i cách m¡ng Pháp nm 1789 nh° tinh th§n pháp lut cça
Môngtexki¡, Kh¿ °Ûc xã hÙi cça Rútxô, tuyên ngôn dân quyÁn và nhân quyÁn;
" Ho¡t Ùng trong phong trào công nhân Pháp, HÓ Chí Minh hÍc °ãc t° t°ßng dân
chç và të ó hình thành °ãc phong cách làm viÇc dân chç trong sinh ho¡t chính
trË.
°ãc sñ dìu d¯t cça các nhà cách m¡ng và trí théc ti¿n bÙ Pháp, NguyÅn Ái QuÑc ã
tëng b°Ûc tr°ßng thành, ti¿p nhn, g¡n lÍc làm giàu trí tuÇ cça mình à có thà të t§m cao cça
tri théc nhân lo¡i suy ngh), lña chÍn, k¿ thëa và Õi mÛi, vn dång và phát triÃn vào hoàn
c£nh cå thà cça cách m¡ng ViÇt Nam.
3.2.3. Chç ngh)a Mác-Lênin là c¡ sß th¿ giÛi quan và ph°¡ng pháp lun cça t° t°ßng HÓ
Chí Minh.
Nhïng bài hÍc rút ra të nhïng phong trào yêu n°Ûc cça th¿ hÇ cha anh, vÛi 10 nm
(1911-1920) bôn ba ß n°Ûc ngoài ã giúp NguyÅn T¥t Thành phát triÃn và hoàn thiÇn nguÓn
vÑn chính trË, vn hóa và Ýi sÑng thñc tiÅn xã hÙi à hình thành nên b£n l)nh chính trË cça
ng°Ýi chi¿n sù cách m¡ng. Chính b£n l)nh chính trË ¥y ã giúp NguyÅn Ái QuÑc ã ti¿p thu
chç ngh)a Mác-Lênin vÛi tinh th§n Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o không sao chép, giáo iÁu khi
vn dång vào thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam.
VÛi t° duy hành Ùng, Ng°Ýi ti¿p thu chç ngh)a Mác-Lênin còn do yêu c§u cça thñc
tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam, ó là con °Ýng céu n°Ûc, giành Ùc lp dân tÙc. Ng°Ýi ¿n vÛi
chç ngh)a Mác-Lênin të chç ngh)a yêu n°Ûc Ng°Ýi nghiên céu chç ngh)a Mác mÙt cách
sâu s¯c, khoa hÍc, n¯m ch¯c cái tinh th§n, b£n ch¥t à vn dång phù hãp
Chç ngh)a Mác-Lênin là nguÓn gÑc lý lun trñc ti¿p quy¿t Ënh b£n ch¥t t° t°ßng HÓ
Chí Minh °ãc thà hiÇn:
10
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
" Tháng 7/1920 HÓ Chí Minh Íc S¡ th£o l§n thé nh¥t nhïng lun c°¡ng vÁ v¥n Á
dân tÙc và v¥n Á thuÙc Ëa cça Lênin là b°Ûc quy¿t Ënh nh£y vÍt vÁ ch¥t trong
quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh.
" Chç ngh)a Mác-Lênin ã cung c¥p cho HÓ Chí Minh th¿ giÛi quan và ph°¡ng pháp
lun duy vt biÇn chéng, Ã tÕng k¿t lËch sí và kinh nghiÇm thñc tiÅn, tích luù ki¿n
théc tìm ra con °Ýng céu n°Ûc mÛi.
" Chç ngh)a Mác-Lênin ã giúp HÓ Chí Minh v°ãt h³n lên phía tr°Ûc so vÛi nhïng
ng°Ýi yêu n°Ûc °¡ng thÝi, kh¯c phåc cuÙc khçng ho£ng vÁ °Ýng lÑi gi£i phóng
dân tÙc, v¡ch ra con °Ýng céu n°Ûc úng ¯n: gi£i phóng dân tÙc b±ng con °Ýng
cách m¡ng vô s£n.
Nh° vy, chç ngh)a yêu n°Ûc là c¡ sß ban §u và là Ùng lñc thôi thúc HÓ Chí Minh
¿n vÛi chç ngh)a Mác-Lênin. Còn chç ngh)a Mác-Lênin ã nâng chç ngh)a yêu n°Ûc truyÁn
thÑng ß HÓ Chí Minh lên mÙt t§m cao mÛi, t¡o ra b°Ûc phát triÃn mÛi vÁ ch¥t phù hãp vÛi
thÝi ¡i mÛi.
3.2.4. Nhïng nhân tÑ chç quan thuÙc vÁ ph©m ch¥t con ng°Ýi NguyÅn Ái QuÑc:
NguyÅn Ái QuÑc là ng°Ýi có t° duy Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o, có §u óc phê phán tinh
t°Ýng, sáng suÑt trong nghiên céu tìm hiÃu các cuÙc cách m¡ng t° s£n hiÇn ¡i à tìm ra
°ãc b£n ch¥t cça các cuÙc cách m¡ng ó.
Ng°Ýi ã có mÙt quá trình khÕ công hÍc tp, rèn luyÇn à ti¿p thu có chÍn lÍc nhïng
tinh hoa tri théc nhân lo¡i, sÛm v°¡ng tÛi Énh cao tri théc nhân lo¡i à t¡o nên tri théc và
kinh nghiÇm cça riêng mình
Ng°Ýi có tâm hÓn cça mÙt nhà yêu n°Ûc, mÙt chi¿n sù cÙng s£n nhiÇt tình cách m¡ng,
mÙt trái tim yêu n°Ûc, th°¡ng dân, mÙt tinh th§n sµn sàng hy sinh vì nÁn Ùc lp tñ do cça tÕ
quÑc, vì sñ nghiÇp gi£i phóng con ng°Ýi, gi£i phóng nhân lo¡i.
VÛi ph©m ch¥t cá nhân cça mình, NguyÅn Ái QuÑc ã ti¿p nhn, chÍn lÍc, chuyÃn hoá
°ãc nhïng tri théc cça nhân lo¡i và dân tÙc thành trí tuÇ cça b£n thân mình, Ng°Ýi ã tìm
ra cho dân tÙc mình mÙt con °Ýng, mÙt h°Ûng i úng ¯n phù hãp vÛi xu th¿ cça thÝi ¡i:
ó là con °Ýng cách m¡ng vô s£n, con °Ýng i lên chç ngh)a xã hÙi
3.3. Quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
3.3.1. Giai o¡n hình thành t° t°ßng yêu n°Ûc và chí h°Ûng cách m¡ng (1890 -1911)
Ngay të khi còn nhÏ, NguyÅn Sinh Cung ã ti¿p thu nÁn vn hoá QuÑc hÍc và Hán
hÍc, b°Ûc §u ti¿p nhn nÁn vn hoá ph°¡ng Tây të tr°Ýng quÑc hÍc Hu¿; chéng ki¿n n×i
thÑng khÕ cça ng°Ýi dân m¥t n°Ûc, cing nh° tinh th§n ¥u tranh b¥t khu¥t cça th¿ hÇ cha
anh. NhÝ ó hoài bão céu n°Ûc céu dân trong Ng°Ýi b¯t §u hình thành cùng vÛi quy¿t Ënh
chÍn h°Ûng i, cách i à sÛm tÛi thành công
3.3.2. Giai o¡n tìm tòi, kh£o nghiÇm và hình thành t° t°ßng céu n°Ûc theo lp tr°Ýng
vô s£n (Të 1911 - 1920)
11
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
ây là giai o¡n NguyÅn T¥t Thành bôn ba kho£ng 30 n°Ûc trên các châu låc à tìm
hiÃu các cuÙc cách m¡ng lÛn trên th¿ giÛi và kh£o sát cuÙc sÑng cça nhân dân các dân tÙc bË
áp béc.
Tháng 7/1920, °ãc nghiên céu S¡ th£o l§n thé nh¥t nhïng lun c°¡ng vÁ v¥n Á dân
tÙc và v¥n Á thuÙc Ëa cça Lênin. NguyÅn Ái QuÑc ã tìm th¥y con °Ýng céu n°Ûc gi£i
phóng dân tÙc.
Tháng 12/1920 Ng°Ýi biÃu quy¿t tán thành éng vÁ quÑc t¿ III, tham gia thành lp
£ng cÙng s£n Pháp ã ánh d¥u b°Ûc chuyÃn bi¿n vÁ ch¥t trong t° t°ßng NguyÅn Ái QuÑc:
të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n chç ngh)a Lênin, të giác ngÙ dân tÙc ¿n giác ngÙ giai c¥p, të
ng°Ýi yêu n°Ûc trß thành ng°Ýi cÙng s£n.
3.3.3. Giai o¡n hình thành vÁ c¡ b£n t° t°ßng con °Ýng cách m¡ng ViÇt Nam (1921 -
1930)
ây là thÝi kó NguyÅn Ái QuÑc có nhïng ho¡t Ùng lý lun và thñc tiÅn sôi nÕi, phong
phú. Cå thÃ:
" Ng°Ýi ho¡t Ùng tích cñc trong ban nghiên céu thuÙc Ëa cça £ng cÙng s£n Pháp,
tham gia sáng lp hÙi liên hiÇp thuÙc Ëa, xu¥t b£n báo Le Paria nh±m tuyên truyÁn
chç ngh)a Mác-Lênin vào các n°Ûc thuÙc Ëa trong ó có ViÇt Nam.
" Tháng 10/1923, t¡i Mátxc¡va, NguyÅn Ái QuÑc tham dñ hÙi nghË nông dân quÑc t¿
và °ãc b§u làm u÷ viên oàn chç tËch QuÑc t¿ Nông dân. Sau ó, Ng°Ýi ti¿p tåc
tham gia ¡i hÙi QuÑc t¿ CÙng s£n l§n thé V và ¡i hÙi cça mÙt sÑ tÕ chéc quÑc t¿
nh°: QuÑc t¿ thanh niên, QuÑc t¿ Céu t¿ Ï, QuÑc t¿ Công hÙi Ï.
" CuÑi nm 1924, Ng°Ýi tÛi Qu£ng châu (Trung quÑc); tháng 6/1925 Ng°Ýi thành
lp HÙi ViÇt Nam cách m¡ng thanh niên, ra báo thanh niên, mß các lÛp hu¥n luyÇn
chính trË, ào t¡o cán bÙ. ây là thÝi kó NguyÅn Ái QuÑc trñc ti¿p chu©n bË vÁ
chính trË, t° t°ßng và tÕ chéc à chu©n bË cho viÇc thành lp £ng cÙng s£n ViÇt
Nam.
" Các vn kiÇn cça thÝi kó này nh° các bài vi¿t trên báo Le Paria, B£n án ch¿ Ù
thñc dân Pháp (1925); T¡p chí thanh niên (1925-1927); °Ýng cách mÇnh
(1927) và nhïng bài vi¿t trên các t¡p chí: CÙng s£n, Ýi sÑng công nhân, thông tin
quÑc t¿... là nhïng công cå quan trÍng trong giáo dåc nhïng ng°Ýi ViÇt Nam yêu
n°Ûc theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n.
Ngày 3-7/2/1930 HÙi nghË hãp nh¥t các tÕ chéc cÙng s£n ß ViÇt Nam °ãc tÕ chéc
d°Ûi sñ chç trì trñc ti¿p cça NguyÅn Ái QuÑc, hÙi nghË ã thông qua Chánh c°¡ng v¯n t¯t,
Sách l°ãc v¯n t¯t, Ch°¡ng trình tóm t¯t, iÁu lÇ v¯n t¯t cça £ng CÙng s£n ViÇt Nam và lÝi
kêu gÍi nhân dËp thành lp £ng.
Các vn kiÇn quan trÍng nói trên ã trß thành c°¡ng l)nh §u tiên cça £ng ta - c°¡ng
l)nh gi°¡ng cao ngÍn cÝ Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi, và ánh d¥u sñ hình thành c¡
b£n t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ con °Ýng cách m¡ng cça ViÇt Nam.
12
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
3.3.4. Giai o¡n v°ãt qua khó khn, thí thách kiên trì vÛi con °Ýng ã Ënh cho cách
m¡ng ViÇt Nam (1930 - 1941)
Nhïng chç tr°¡ng sáng t¡o cça HÓ Chí Minh không °ãc QuÑc t¿ cÙng s£n çng hÙ bßi
lúc ó QuÑc t¿ cÙng s£n còn bË chi phÑi bßi quan iÃm t£ khuynh . Theo sñ chÉ ¡o cça
QuÑc t¿ CÙng s£n, HÙi nghË trung °¡ng tháng 10 -1930 cça £ng ta ã ra nghË quy¿t thç tiêu
Chánh c°¡ng và Sách l°ãc v¯n t¯t, Õi tên £ng CÙng s£n ViÇt Nam thành £ng CÙng s£n
ông D°¡ng.
¡i hÙi VII QuÑc t¿ CÙng s£n (tháng 8/1935) tr°Ûc nguy c¡ chç ngh)a phát xít và
chi¿n tranh th¿ giÛi mÛi, QuÑc t¿ CÙng s£n ã nghiêm kh¯c tñ phê bình vÁ nhïng sai l§m
t£ khuynh và quy¿t Ënh thành lp M·t trn Dân chç chÑng phát xít ã chéng minh nhïng
quan iÃm úng ¯n, sáng t¡o cça NguyÅn Ái QuÑc và HÙi nghË thành lp £ng.
CuÑi tháng 9 nm 1938, QuÑc t¿ CÙng s£n ã quy¿t Ënh iÁu Ùng HÓ Chí Minh vÁ
công tác ß ông d°¡ng. ây là iÁu kiÇn thun lãi à HÓ Chí Minh bi¿n t° t°ßng cça mình
thành séc m¡nh qu§n chúng °a cách m¡ng ViÇt Nam i ¿n tháng lãi.
Giai o¡n phát triÃn và th¯ng lãi cça t° t°ßng HÓ chí Minh (1941 -1969)
" Tháng 2/1941 Ng°Ýi vÁ n°Ûc.
" Tháng 5/1941 Ng°Ýi triÇu tp và chç trì hÙi nghË TW l§n thé 8 (khoá I) ·t nhiÇm
vå gi£i phóng dân tÙc lên hàng §u, quy¿t Ënh thành lp m·t trn ViÇt Minh nh±m
oàn k¿t mÍi lñc l°ãng yêu n°Ûc, chÑng ¿ quÑc, giành Ùc lp dân tÙc.
" 2-9-1945. HÓ Chí Minh Íc tuyên ngôn Ùc lp khai sinh ra n°Ûc ViÇt Nam dân
chç cÙng hoà, HÓ Chí Minh °ãc b§u làm chç tËch n°Ûc.
" 1946-1954 d°Ûi sñ lãnh ¡o cça HÓ Chí Minh, nhân dân ViÇt Nam b°Ûc vào cuÙc
kháng chi¿n chÑng thñc dân Pháp l§n thé hai vÛi chç tr°¡ng vëa kháng chi¿n vëa
ki¿n quÑc, kháng chi¿n toàn dân, toàn diÇn, lâu dài và dña vào séc mình là chính,
chi¿n tranh nhân dân ã trß thành c¡ sß cho °Ýng lÑi kháng chÑng thñc dân Pháp
cça £ng và nhà n°Ûc ta, të ó ã làm nên chi¿n th¯ng iÇn Biên Phç lëng l«y
nm châu.
" Sau 1954, ¥t n°Ûc t¡m thÝi bË chia c¯t, ¥t n°Ûc ta b°Ûc vào thÝi kó vëa xây dñng
Chç ngh)a xã hÙi ß MiÁn B¯c, vëa ¥u tranh gi£i phóng MiÁn Nam. ây cing là
thÝi kó t° t°ßng HÓ Chí Minh °ãc bÕ sung, phát triÃn và hoàn thiÇn trên mÙt lo¡t
v¥n Á c¡ b£n cça cách m¡ng ViÇt Nam: °Ýng lÑi chi¿n tranh nhân dân và quÑc
phòng toàn dân; vÁ quá Ù lên CNXH ß mÙt n°Ûc thuÙc Ëa, nía phong ki¿n, nông
nghiÇp l¡c hu không qua TBCN; VÁ °Ýng lÑi chi¿n l°ãc cça hai miÁn; vÁ xây
dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân và vì dân; vÁ xây dñng £ng cÙng s£n ViÇt Nam.
" Nm 1969 Chç tËch HÓ Chí Minh qua Ýi ã Ã l¡i mÙt b£n di chúc thiêng liêng
cho c£ dân tÙc. ây là nhïng lÝi cn d·n cuÑi cùng §y tâm huy¿t, th¯m °ãm tình
ng°Ýi cça Bác, mÙt di s£n vô cùng quý báu cça dân tÙc và nhân lo¡i.
13
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
IV. Ý NGH(A CæA VIÆC HÌC T¬P T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH.
Lun gi£i nhïng óng góp, sáng t¡o cça HÓ Chí Minh Ñi vÛi vn minh nhân lo¡i, ·c
biÇt là vÛi chç ngh)a Mác-Lênin.
Sñ vn dång sáng t¡o t° t°ßng cça Ng°Ýi vào sñ nghiÇp cách m¡ng ViÇt Nam, nh¥t là
Ñi vÛi sñ nghiÇp Õi mÛi hiÇn nay.
T° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt hÇ thÑng tri théc áng tin cy °ãc HÓ Chí Minh khái
quát thành hÇ thÑng lý lun chính trË, nhïng quy lut phÕ bi¿n và ·c thù cça cách m¡ng ViÇt
Nam. Cå thÃ:
1. T° t°ßng HÓ Chí Minh là chç ngh)a Mác-Lênin ß ViÇt Nam:
Nghiên céu hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh là Ã kiên Ënh måc tiêu, nâng cao nhn
théc t° t°ßng, c£i ti¿n ph°¡ng pháp và phong cách công tác cça chúng ta, góp ph§n °a
công cuÙc Õi mÛi i tÛi nhïng th¯ng lãi mÛi.
2. CÑt lõi t° t°ßng HÓ Chí Minh là Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi,
Nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh à có thà vn dång trong thÝi kó Õi mÛi, à mß
cía, hãp tác, liên doanh, phát triÃn kinh t¿ mà v«n giï vïng °ãc Ùc lp, chç quyÁn dân
tÙc, không i chÇch h°Ûng måc tiêu b£n ch¥t cça CNXH, ph£i t¡o ra °ãc nng lñc nÙi sinh
cho sñ phát triÃn bÁn vïng ¥t n°Ûc, cái cÑt lõi cça nng lñc nÙi sinh ó là nhïng Ënh
h°Ûng giá trË cça t° t°ßng HÓ Chí Minh không có gì quý h¡n Ùc lp tñ do , là yêu tÕ
quÑc, yêu nhân dân ph£i g¯n liÁn vÛi yêu CNXH .
3. T° t°ßng HÓ Chí Minh là m«u mñc cça tinh th§n Ùc lp, tñ chç, Õi mÛi, sáng t¡o.
HÍc tp nét ·c s¯c nh¥t trong tinh th§n HÓ Chí Minh, phong cách HÓ Chí Minh: Ùc
lp, tñ chç; Õi mÛi, sáng t¡o. Luôn luôn xu¥t phát të thñc t¿, h¿t séc tránh l·p l¡i nhïng lÑi
ci, °Ýng mòn, không ngëng Õi mÛi và sáng t¡o
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. Ñi t°ãng nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh.
2. Ph°¡ng pháp nghiên céu, hÍc tp t° t°ßng.
3. Trình bày khái niÇm và hÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh.
4. Phân tích chéc nng cça môn t° t°ßng HÓ Chí Minh.
5. iÁu kiÇn lËch sí -xã hÙi ViÇt Nam và th¿ giÛi £nh h°ßng tÛi sñ hình thành và phát
triÃn cça t° t°ßng HÓ Chí Minh.
6. Phân tích £nh h°ßng cça truyÁn thÑng vn hóa dân tÙc Ñi vÛi sñ hình thành t°
t°ßng HÓ Chí Minh.
7. Phân tích £nh h°ßng cça tinh hoa vn hóa nhân lo¡i Ñi vÛi sñ hình thành t° t°ßng
HÓ Chí Minh.
8. Phân tích vai trò cça chç ngh)a Mác-Lênin Ñi vÛi viÇc hình thành t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
14
Ch°¡ng 1: Khái niÇm, nguÓn gÑc, quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh
9. Phân tích vai trò cça nhân tÑ chç quan (các ph©m ch¥t riêng có ß Ng°Ýi) trong viÇc
hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh.
10. Hãy trình bày giai o¡n hình thành t° t°ßng yêu n°Ûc và chí h°Ûng cách m¡ng
(1890-1911) và giai o¡n tìm tòi, kh£o nghiÇm cça NguyÅn T¥t Thành trên con
°Ýng tìm °Ýng céu n°Ûc(1911-1920).
11. Hãy trình bày giai o¡n hình thành c¡ b£n t° t°ßng vÁ con °Ýng cách m¡ng ViÇt
Nam cça NguyÅn Ái QuÑc (1921-1930).
12. Hãy trình bày giai o¡n NguyÅn Ái QuÑc v°ãt qua thí thách, kiên trì con °Ýng,
kiên trì con °Ýng ã xác Ënh cho cách m¡ng ViÇt Nam (1930-1941).
13. Hãy trình bày giai o¡n phát triÃn và th¯ng lãi cça t° t°ßng HÓ Chí Minh (1941-
1969).
14. Hãy trình bày ý ngh)a cça viÇc hÍc tp môn t° t°ßng HÓ Chí Minh.
15
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
CH¯ NG II
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC
VÀ CÁCH M NG GI¢I PHÓNG DÂN TØC
MäC ÍCH YÊU C¦U
HÍc tp và nghiên céu ch°¡ng này c§n n¯m vïng nhïng nÙi dung sau ây:
- C¡ sß lý lun và thñc tiÅn cça viÇc hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân
tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
- Nhïng quan iÃm c¡ b£n cça HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i
phóng dân tÙc
- Nhïng giá trË to lÛn cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng
dân tÙc trong thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam. Vn dång t° t°ßng quan trÍng này cça ng°Ýi
vào sñ nghiÇp Õi mÛi ß ViÇt Nam hiÇn nay.
NØI DUNG CHÍNH
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC
V¥n Á dân tÙc mà HÓ Chí Minh Á cp là v¥n Á dân tÙc thuÙc Ëa mà thñc ch¥t là v¥n
Á ¥u tranh gi£i phóng cça các dân tÙc thuÙc Ëa nh±m thç tiêu sñ thÑng trË cça n°Ûc ngoài,
giành Ùc lp dân tÙc, xoá bÏ ách áp béc bóc lÙt thñc dân, thñc hiÇn quyÁn dân tÙc tñ quy¿t,
thành lp nhà n°Ûc dân tÙc Ùc lp.
Khi cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ã trß thành mÙt bÙ phn cça cách m¡ng vô s£n th¿
giÛi, viÇc nhân théc và gi£i quy¿t v¥n Á dân tÙc có quan hÇ ¿n toàn bÙ °Ýng lÑi chi¿n
l°ãc, sách l°ãc cça cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
1.1. Ùc lp tñ do là quyÁn thiêng liêng b¥t kh£ xâm ph¡m
Dân tÙc viÇt Nam vÑn có truyÁn thÑng yêu n°Ûc và ¥u tranh cho Ùc lp tñ do.
TruyÁn thÑng này t¡o nên séc sÑng vïng bÁn, m¡nh m½ chi phÑi mÍi ho¡t Ùng cça cÙng
Óng ng°Ýi ViÇt Nam.
Ñi vÛi ng°Ýi dân bË ô hÙ thì cái quý nh¥t trên Ýi là Ùc lp cça TÕ quÑc và tñ do
cça nhân dân . HÓ Chí Minh tëng nói: Cái mà tôi c§n nh¥t trên Ýi là: Óng bào tôi °ãc tñ
do, tÕ quÑc tôi °ãc Ùc lp. Trong quá trình tìm °Ýng céu n°Ûc, HÓ Chí Minh ã tìm hiÃu
tuyên ngôn Ùc lp cça Mù 1776, tuyên ngôn nhân quyÁn và dân quyÁn 1791 cça Pháp, të
ó Ng°Ýi khái quát nên chân lý: T¥t c£ các dân tÙc trên th¿ giÛi Áu sinh ra bình ³ng, dân
tÙc nào cing có quyÁn sÑng, quyÁn sung s°Ûng và quyÁn tñ do.
Nm 1919 HÓ Chí Minh gíi b£n yêu sách 8 iÃm òi các quyÁn tñ do dân chç cho
nhân dân ViÇt Nam tÛi hÙi nghË hoà bình Vec-xây. B£n yêu sách ch°a Á cp tÛi v¥n Á Ùc
lp hay tñ trË, mà tp trung vào hai nÙi dung c¡ b£n:
16
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
MÙt là: òi quyÁn bình ³ng vÁ ch¿ Ù pháp lý cho ng°Ýi b£n xé ông d°¡ng nh° Ñi
vÛi ng°Ýi châu Âu.
Hai là: òi các quyÁn tñ do dân chç tÑi thiÃu cho nhân dân: tñ do ngôn lun, tñ do báo
chí, tñ do lp hÙi, tñ do c° trú, tñ do hÙi hÍp.
B£n yêu sách ã không °ãc bÍn ¿ quÑc ch¥p nhn. NguyÅn ái QuÑc k¿t lun: MuÑn
gi£i phóng dân tÙc, không thà bË Ùng trông chÝ vào sñ giúp á bên ngoài, mà tr°Ûc h¿t ph£i
dña vào séc m¡nh cça chính dân tÙc mình
Trong chính c°¡ng v¯n t¯t, sách l°ãc v¯n t¯t cing nh° trong lÝi kêu gÍi sau khi thành
lp £ng, HÓ Chí Minh xác Ënh måc tiêu chính trË cça £ng ta là: a) ánh Õ ¿ quÑc chç
ngh)a Pháp và bÍn phong ki¿n. b) làm cho n°Ûc Nam °ãc hoàn toàn Ùc lp.
Tháng 5/1941 t¡i hÙi nghË TW 8: HÓ Chí Minh chÉ rõ trong lúc này quyÁn lãi dân tÙc
gi£i phóng cao h¡n h¿t th£y . Ng°Ýi chÉ ¡o thành lp m·t trân ViÇt minh, ra báo ViÇt Nam
Ùc lp, và Ng°Ýi úc k¿t ý chí ¥u tranh cça dân tÙc ViÇt Nam trong câu nói b¥t hç: Dù có
ph£i Ñt cháy c£ dãy tr°Ýng s¡n cing ph£i kiên quy¿t giành cho °ãc Ùc lp tñ do .
Tuyên ngôn Ùc lp ngày 2-9-1945: n°Ûc ViÇt Nam có quyÁn h°ßng tñ do và Ùc lp.
Toàn thà dân tÙc ViÇt Nam quy¿t em t¥t c£ tinh th§n và lñc l°ãng, tính m¡ng và cça c£i Ã
giï vïng quyÁn tñ do, Ùc lp ¥y .
Tháng 12-1946 kháng chi¿n toàn quÑc bùng nÕ Ng°Ýi ra lÝi kêu gÍi vang dy núi
sông: Không! chúng ta thà hy sinh t¥t c£ ché nh¥t Ënh không chËu m¥t n°Ûc, nh¥t Ënh
không chËu làm nô lÇ .
Trong cuÙc kháng chi¿n chÑng Mù céu n°Ûc HÓ Chí Minh °a ra chân lý: Không có
gì quý h¡n Ùc lp tñ do . ây là måc tiêu chi¿n ¥u, là nguÓn séc m¡nh làm nên chi¿n
th¯ng, Óng thÝi cing là nguÓn Ùng viên vÛi các dân tÙc bË áp béc trên th¿ giÛi
1.2. K¿t hãp nhu§n nhuyÅn dân tÙc vÛi giai c¥p, Ùc lp dân tÙc vÛi chç ngh)a xã hÙi,
chç ngh)a yêu n°Ûc vÛi chç ngh)a quÑc t¿.
Trong lËch sí, v¥n Á dân tÙc bao giÝ cing °ãc nhn théc và gi£i quy¿t trên lp
tr°Ýng cça mÙt giai c¥p nh¥t Ënh. Theo hÍc thuy¿t Mác-Lênin, chÉ éng vïng trên lp
tr°Ýng cça giai c¥p vô s£n thì mÛi gi£i quy¿t úng ¯n và thành công v¥n Á dân tÙc. C.Mác
kh³ng Ënh: giai c¥p vô s£n m×i n°Ûc tr°Ûc h¿t ph£i giành l¥y chính quyÁn, ph£i tñ v°¡n
lên thành giai c¥p dân tÙc, ph£i tñ mình trß thành dân tÙc, tuy hoàn toàn không ph£i theo
ngh)a nh° giai c¥p t° s£n hiÃu 2
ThÝi Mác-ngghen xu¥t phát të yêu c§u và måc tiêu cça cách m¡ng vô s£n ß châu Âu,
các ông tp trung nhiÁu h¡n vÁ v¥n Á giai c¥p, các ông không i sâu gi£i quy¿t v¥n Á dân
tÙc; nh¥t là các ông ch°a có iÁu kiÇn bàn nhiÁu vÁ v¥n Á dân tÙc thuÙc Ëa. úng nh°
Lênin nhn xét, Ñi vÛi hai ông, v¥n Á dân tÙc là thé y¿u so vÛi v¥n Á giai c¥p vô s£n.
¿n thÝi ¡i cça Lênin, chç ngh)a ¿ quÑc ã thành hÇ thÑng th¿ giÛi. Thñc tiÅn ó ã
t¡o iÁu kiÇn cho Ng°Ýi xây dñng hÍc thuy¿t vÁ cách m¡ng thuÙc Ëa. Theo Lênin, cuÙc ¥u
2
sd, tr. 623 -624
17
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
tranh cça giai c¥p vô s£n ß chính quÑc s½ không thà giành °ãc th¯ng lãi n¿u nó không bi¿t
liên minh vÛi cuÙc ¥u tranh chÑng chç ngh)a ¿ quÑc cça các dân tÙc bË áp béc ß thuÙc Ëa.
Bßi vy kh©u hiÇu cça Mác °ãc phát triÃn thành vô s£n toàn th¿ giÛi và các dân tÙc bË áp
béc toàn th¿ giÛi oàn k¿t l¡i . HÓ Chí Minh ánh giá cao t° t°ßng cça Lênin, Ng°Ýi cho
r±ng: Lênin ã ·t tiÁn Á cho mÙt thÝi ¡i mÛi, tht sñ cách m¡ng trong các n°Ûc thuÙc
Ëa
a. Quan iÃm cça HÓ Chí Minh:
- HÓ Chí Minh ã nhn théc °ãc mÑi quan hÇ ch·t ch½ giïa dân tÙc và giai c¥p
trong cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n. Tuy nhiên, khi
vn dång ph£i bi¿t sáng t¡o cho phù hãp vÛi nhiÇm vå cå thà cça cách m¡ng gi£i phóng dân
tÙc ß thuÙc Ëa, phù hãp vÛi ·c iÃm lËch sí cå thà cça các n°Ûc ph°¡ng ông.
- Các dân tÙc ph£i bi¿t dña vào séc cça chính mình, Óng thÝi ph£i bi¿t tranh thç sñ
oàn k¿t, çng hÙ cça giai c¥p vô s£n và nhân dân th¿ giÛi à tr°Ûc h¿t giành Ùc lp dân tÙc,
të th¯ng lãi này ti¿n lên làm cách m¡ng XHCN, góp ph§n vào ti¿n trình cách m¡ng th¿ giÛi
- Ñi vÛi các v¥n Á ß thuÙc Ëa, v¥n Á mâu thu«n dân tÙc nÕi lên hàng §u, gay g¯t,
quy¿t liÇt. Vì vy, tr°Ûc h¿t ph£i ·t lãi ích cça dân tÙc lên trên h¿t. HÓ Chí Minh nêu ra
lun iÃm: Các dân tÙc thuÙc Ëa tr°Ûc h¿t ph£i ¥u tranh giành l¡i Ùc lp cho dân tÙc, có
Ùc lp dân tÙc rÓi mÛi có Ëa bàn à ti¿n lên làm cách m¡ng XHCN và óng góp thi¿t thñc
vào sñ nghiÇp cách m¡ng Vô s£n th¿ giÛi.
- Þ các n°Ûc thuÙc Ëa, chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh th§n dân tÙc là mÙt Ùng lñc
lÛn cça ¥t n°Ûc. ây là chç ngh)a dân tÙc chân chính. VÛi dân tÙc ViÇt Nam ó chính là
chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh th§n dân tÙc chân chính cça nhân dân ViÇt Nam ã °ãc hun úc
qua hàng nghìn nm lËch sí - là mÙt Ùng lñc tinh th§n vô giá trong các cuÙc ¥u tranh
chÑng ngo¡i xâm, b£o vÇ Ùc lp dân tÙc, nó khác h³n chç ngh)a dân tÙc xô vanh, vË k÷ cça
giai c¥p t° s£n.
Sñ sáng t¡o cça HÓ Chí Minh ß ây là sñ phân tích hoàn c£nh cça các n°Ûc ông
D°¡ng: kinh t¿ còn l¡c hu, sñ phân hoá giai c¥p ch°a triÇt Ã, do ó, cuÙc ¥u tranh giai
c¥p ß ây không diÅn ra quy¿t liÇt nh° ß Ph°¡ng Tây. Trong khi ó tinh th§n dân tÙc chân
chính ß các n°Ûc này diÅn ra r¥t m¡nh m½. Vì vy, nhïng ng°Ýi cÙng s£n ph£i bi¿t n¯m l¥y
ngÍn cÝ dân tÙc à gi£i quy¿t v¥n Á dân tÙc trên lp tr°Ýng cça giai c¥p vô s£n.
b. Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi CNXH.
Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi là sñ vn dång rõ rÇt nh¥t, tp trung nh¥t cça HÓ
Chí Minh vÁ sñ k¿t hãp giïa v¥n Á dân tÙc và giai c¥p trong cách m¡ng ViÇt Nam. Sñ g¯n
bó thà hiÇn ngay khi Ng°Ýi trß thành ng°Ýi cÙng s£n và c£ quá trình phát triÃn t° duy lý lun
cça Ng°Ýi.
Theo HÓ Chí Minh chÉ có gi£i phóng giai c¥p mÛi có thà gi£i phóng dân tÙc, c£ hai
cuÙc gi£i phóng này chÉ có thà là sñ nghiÇp cça CNCS & cça cách m¡ng trên th¿ giÛi 3 Bßi
3
HÓ Chí Minh: toàn tp, NXB. Chính trË quÑc gia, Hà NÙi,2000, t.1, tr.416
18
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
vì chÉ có CNXH, CNCS mÛi gi£i phóng °ãc các dân tÙc bË áp béc và nhïng ng°Ýi lao Ùng
trên th¿ giÛi khÏi ách nô lÇ. Xoá bÏ áp béc dân tÙc, mà không xoá bÏ tình tr¡ng bóc lÙt và áp
béc giai c¥p thì nhân dân lao Ùng v«n ch°a °ãc gi£i phóng, do ó, phát triÃn ¥t n°Ûc theo
con °Ýng cça CNXH là b£o £m vïng ch¯c cho nÁn Ùc lp cça dân tÙc
Ùc lp dân tÙc là iÁu kiÇn tiên quy¿t à ti¿n lên CNXH và CNXH là c¡ sß b£o £m
vïng ch¯c cho Ùc lp dân tÙc
T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ sñ g¯n bó thÑng nh¥t giïa Ùc lp dân tÙc và CNXH vëa
ph£n ánh quy lut khách quan cça sñ nghiÇp gi£i phóng dân tÙc trong thÝi ¡i cách m¡ng vô
s£n, vëa ph£n ánh mÑi quan hÇ khng khít giïa måc tiêu gi£i phóng dân tÙc vÛi måc tiêu gi£i
phóng giai c¥p và gi£i phóng con ng°Ýi. VÛi HÓ Chí Minh, chç ngh)a yêu n°Ûc truyÁn thÑng
ã phát triÃn thành chç ngh)a yêu n°Ûc hiÇn ¡i, Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi CNXH.
c. Ùc lp cho dân tÙc mình Óng thÝi Ùc lp cho t¥t c£ các dân tÙc.
HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh: quyÁn tñ do, Ùc lp là quyÁn b¥t kh£ xâm ph¡m cça các
dân tÙc: dân tÙc nào cing có quyÁn sÑng, quyÁn sung s°Ûng và quyÁn tñ do . ây chính là
sñ g¯n bó giïa tinh th§n dân tÙc tñ quy¿t vÛi ngh)a vå quÑc t¿; giïa chç ngh)a yêu n°Ûc
chân chính vÛi chç ngh)a quÑc t¿ trong sáng v.v.
Vì vy nm 1914, khi ß Anh, Ng°Ýi ã em toàn bÙ sÑ tiÁn dành dåm °ãc të Óng
l°¡ng ít Ïi à çng hÙ quù kháng chi¿n cça ng°Ýi Anh và nói vÛi b¡n mình r±ng: chúng ta
ph£i tranh ¥u cho tñ do, Ùc lp cça các dân tÙc khác nh° là tranh ¥u cho dân tÙc ta vy.
Ng°Ýi tôn trÍng quyÁn tñ quy¿t cça các dân tÙc. Nh°ng Ng°Ýi chç tr°¡ng çng hÙ cách
m¡ng Trung QuÑc,Lào, Cmpuchia & vì theo HÓ Chí Minh giúp b¡n là tñ giúp mình
K¿t lun:
T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc vëa mang tính khoa hÍc úng ¯n, vëa có
tính ch¥t cách m¡ng sâu s¯c thà hiÇn sñ k¿t hãp nhu§n nhuyÅn giïa dân tÙc và giai c¥p, chç
ngh)a yêu n°Ûc chân chính vÛi chç ngh)a quÑc t¿ trong sáng, Ùc lp cho dân tÙc mình Óng
thÝi Ùc lp cho t¥t c£ các dân tÙc. iÁu ó hoàn toàn phù hãp vÛi nhân Ënh cça
ngghen:" nhïng t° t°ßng dân tÙc chân chính trong phong trào công nhân bao giÝ cing là
nhïng t° t°ßng quÑc t¿ chân chính .
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CÁCH M NG GI¢I PHÓNG DÂN TØC.
Chç tËch HÓ Chí Minh trong quá trình ho¡t Ùng lý lun và thñc tiÅn cça mình ã nêu
lên °ãc mÙt hÇ thÑng các lun iÃm vÁ cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc nh° sau:
2.1. Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi ph£i i theo con °Ýng cça cách m¡ng
vô s£n
Nghiên céu phong trào yêu n°Ûc và gi£i phóng dân tÙc ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX §u
th¿ k÷ XX, NguyÅn Ái QuÑc khâm phåc tinh th§n yêu n°Ûc cça các bc tiÁn bÑi nh°ng
Ng°Ýi cing nhn th¥y rõ nhïng h¡n ch¿ cça các con °Ýng céu n°Ûc ó là ch°a có °Ýng
lÑi và ph°¡ng pháp ¥u tranh úng ¯n nên cách m¡ng không thành công.
Sau nhiÁu nm bôn ba tìm °Ýng céu n°Ûc cho dân tÙc, Ng°Ýi nghiên céu, kh£o sát
nhiÁu cuÙc cách m¡ng trên th¿ giÛi. Trong ó có 3 cuÙc cách m¡ng iÃn hình: cách m¡ng Mù
19
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
(1776), cách m¡ng Pháp (1789), cách m¡ng tháng 10 cça Nga Ng°Ýi i ¿n k¿t lun: Cách
m¡ng Pháp và cách m¡ng Mù Áu là nhïng cuÙc cách m¡ng không triÇt à và Cách m¡ng
Nga là cuÙc cách m¡ng triÇt à nh¥t vì: Cách m¡ng Nga ã uÕi °ãc vua, t° b£n, Ëa chç rÓi
l¡i ra séc cho công nông các n°Ûc và các dân tÙc bË áp béc, các thuÙc Ëa làm cách m¡ng Ã
p Õ t¥t c£ ¿ quÑc chç ngh)a và t° b£n trong th¿ giÛi. Të ó, Ng°Ýi kh³ng Ënh: muÑn
céu n°Ûc và gi£i phóng dân tÙc không có con °Ýng nào khác con °Ýng cách m¡ng vô
s£n.
HÓ Chí Minh ví: Chç ngh)a ¿ quÑc nh° mÙt con Éa có hai vòi, mÙt vòi bám vào giai
c¥p vô s£n ß chính quÑc, mÙt vòi bám vào giai c¥p vô s£n ß thuÙc Ëa. MuÑn ánh b¡i chç
ngh)a ¿ quÑc ph£i Óng thÝi c¯t c£ hai cái vòi cça nó i, téc là ph£i k¿t hãp cách m¡ng vô
s£n ß chính quÑc vÛi cách m¡ng gi£i phóng ß thuÙc Ëa; ph£i xem cách m¡ng ß thuÙc Ëa
nh° là mÙt trong nhïng cái cánh cça cách m¡ng vô s£n , phát triÃn nhËp nhàng vÛi cách
m¡ng vô s£n.
ây là lun iÃm h¿t séc quan trÍng thà hiÇn sñ sáng t¡o cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ
cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc: i theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n các dân tÙc thuÙc Ëa s½
tìm ki¿m °ãc nhïng Óng minh tin cy, không bË ¡n Ùc trong ¥u tranh ; áp éng °ãc
nguyÇn vÍng cça dân tÙc, cça nhân dân, Óng thÝi phù hãp vÛi xu th¿ cça thÝi ¡i cách
m¡ng vô s£n °ãc mß ra të cách m¡ng tháng M°Ýi ; £m b£o cho cách m¡ng gi£i phóng dân
tÙc th¯ng lãi triÇt à - Ùc lp dân tÙc g¯n vÛi tñ do h¡nh phúc cça nhân dân
2.2. Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi ph£i do £ng cça giai c¥p công
nhân lãnh ¡o.
Trong phong trào céu n°Ûc, gi£i phóng dân tÙc tr°Ûc 1930 các hÙi, £ng, oàn thà ã
xu¥t hiÇn nh° Duy tân hÙi, ViÇt Nam quang phåc hÙi, ViÇt Nam quÑc dân £ng. Nhïng tÕ
chéc này do thi¿u mÙt °Ýng lÑi chính trË úng ¯n, thi¿u tÕ chéc ch·t ch½, thi¿u c¡ sß rÙng
rãi trong qu§n chúng nên ã không thà lãnh ¡o phong trào gi£i phóng dân tÙc và d§n d§n
tan rã cùng vÛi khuynh h°Ûng céu n°Ûc phong ki¿n hay t° s£n.
HÓ Chí Minh ã sÛm kh³ng Ënh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi ph£i
·t d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng cça giai c¥p công nhân. ó là £ng cách m¡ng nh¥t, chân
chính nh¥t. Không có £ng lãnh ¡o, cách m¡ng không thà th¯ng lãi. £ng ó ph£i °ãc
xây dñng theo các nguyên t¯c £ng kiÃu mÛi cça Lênin, °ãc vi trang b±ng chç ngh)a Mác-
Lênin.
Trên thñc t¿ cách m¡ng ViÇt Nam të 1930 ¿n nay ã chéng minh °ãc sñ kh³ng Ënh
ó cça HÓ Chí Minh.
2.3. Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là sñ nghiÇp oàn k¿t toàn dân, trên c¡ sß cça liên
minh công - nông.
VÛi nhãn quan chính trË s¯c bén, HÓ Chí Minh ã sÛm nhn rõ mâu thu«n chç y¿u, nÕi
bt trong xã hÙi ViÇt Nam thuÙc Ëa nía phong ki¿n, ó là mâu thu«n giïa toàn thà dân tÙc
ViÇt Nam bË áp béc, bóc lÙt vÛi chç ngh)a ¿ quÑc Pháp và bÍn bán n°Ûc, ph£n bÙi quyÁn
lãi dân tÙc. Trên c¡ sß ó Ng°Ýi kh³ng Ënh:
20
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
- Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là công viÇc chung cça c£ dân chúng ché không ph£i
là viÇc cça mÙt hai ng°Ýi, vì vy ph£i oàn k¿t rÙng rãi toàn dân không phân biÇt thã thuyÁn,
dân cày, phú nông, Ëa chç, t° b£n b£n xé, ai có lòng yêu n°Ûc th°¡ng nòi s½ cùng nhau
thÑng nh¥t m·t trn, thu góp toàn lñc em t¥t c£ ra giành quyÁn Ùc lp, tñ do cho dân tÙc,
ánh tan gi·c Pháp - Nht. iÁu này °ãc thà hiÇn rõ trong chính sách tp hãp qu§n chúng
cça HÓ Chí Minh ngay trong c°¡ng l)nh thành lp £ng CÙng s£n ViÇt Nam tháng 2-1930.
Th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng 8/1945 ã chéng tÏ séc m¡nh v) ¡i cça nhân dân, làm c¡ sß
cho HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: lñc l°ãng nhân dân là lñc l°ãng v) ¡i h¡n h¿t. Không ai
chi¿n th¯ng °ãc lñc l°ãng ó .
- Tp trung mÍi lñc l°ãng trong m·t trn à chÑng l¡i c°Ýng quyÁn nh°ng trong sñ
oàn k¿t rÙng rãi ¥y thì công-nông là gÑc cça cách m¡ng . ây là lñc l°ãng bË hai, ba t§ng
áp béc, là lñc l°ãng ông £o nh¥t và có tinh th§n cách m¡ng triÇt à nh¥t.
ây là t° t°ßng Ùc lp cça Bác, không chËu £nh h°ßng cça khuynh h°Ûng t£ trong
quÑc t¿ cÙng s£n.
2.4. Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc c§n °ãc ti¿n hành chç Ùng, sáng t¡o và có kh£
nng giành th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng vô s£n ß chính quÑc.
ây là lun iÃm mÛi m» và sáng t¡o cça HÓ Chí Minh
Do iÁu kiÇn lËch sí ch°a cho phép, hÍc thuy¿t Mác-Lênin ch°a Á cp nhiÁu tÛi cách
m¡ng gi£i phóng dân tÙc. Trong khi ó, trong phong trào cÙng s£n quÑc t¿ ã tëng tÓn t¡i
quan iÃm ánh giá th¥p vai trò, vË trí cça cách m¡ng thuÙc Ëa và cho r±ng cách m¡ng thuÙc
Ëa phå thuÙc cách m¡ng vô s£n chính quÑc, cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc chÉ có thà th¯ng
lãi khi cách m¡ng chính quÑc thành công..
HÓ Chí Minh ra i tìm °Ýng céu n°Ûc të mÙt n°Ûc thuÙc Ëa, b£n thân Ng°Ýi là
ng°Ýi dân ß n°Ûc thuÙc Ëa, là ng°Ýi cÙng s£n ln lÙi trên phong trào th¿ giÛi nên Ng°Ýi có
quan iÃm riêng: vn mÇnh cça giai c¥p vô s£n th¿ giÛi và ·c biÇt là vn mÇnh cça giai c¥p
vô s£n ß các n°Ûc i xâm l°ãc thuÙc Ëa, g¯n ch·t vÛi vn mÇnh cça giai c¥p bË áp béc ß các
thuÙc Ëa, nÍc Ùc và séc sÑng cça con r¯n Ùc t° b£n chç ngh)a ang tp trung ß các thuÙc
Ëa , n¿u khinh th°Ýng cách m¡ng ß thuÙc Ëa téc là muÑn ánh ch¿t r¯n ±ng uôi 4
Do nhn théc °ãc thuÙc Ëa là mÙt khâu y¿u trong hÇ thÑng cça chç ngh)a ¿ quÑc,
do ánh giá úng ¯n séc m¡nh cça chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh th§n dân tÙc. Ngay të nm
1924 HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh: cách m¡ng thuÙc Ëa và cách m¡ng chính quÑc có liên hÇ
ch·t ch½ vÛi nhau, nh°ng cách m¡ng thuÙc Ëa có thà th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng chính quÑc,
thúc ©y cách m¡ng chính quÑc và trong khi thç tiêu mÙt trong nhïng iÁu kiÇn tÓn t¡i cça
chç ngh)a t° b£n là chç ngh)a ¿ quÑc, hÍ có thà giúp á nhïng ng°Ýi anh em mình ß
ph°¡ng Tây trong nhiÇm vå gi£i phóng hoàn toàn 5
4
HÓ Chí Minh: toàn tp, NXB. Chính trË quÑc gia, Hà NÙi,2000, t.1, tr.273-274.
5
Sd, t.1, tr.36
21
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
Cách m¡ng thuÙc Ëa có kh£ nng chç Ùng giành th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng vô s£n ß
chính quÑc. Nh°ng công cuÙc gi£i phóng ó chÉ có thà thñc hiÇn °ãc b±ng sñ n× lñc cça
nhân dân thuÙc Ëa; ph£i em séc ta mà tñ gi£i phóng cho ta.
ây là mÙt lun iÃm sáng t¡o, có giá trË lý lun và thñc tiÅn to lÛn, mÙt cÑng hi¿n r¥t
quan trÍng vào kho tàng lý lun Mác-Lênin, ã °ãc th¯ng lãi cça cách m¡ng gi£i phóng dân
tÙc ß ViÇt Nam chéng minh.
2.5. Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ph£i °ãc thñc hiÇn b±ng con °Ýng b¡o lñc, k¿t
hãp lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng vÛi lñc l°ãng vi trang trong nhân dân.
Theo hÍc thuy¿t Mác-Lênin, có nhiÁu ph°¡ng théc giành chính quyÁn cách m¡ng të
tay giai c¥p thÑng trË, song k» thù không bao giÝ tñ nguyÇn giao chính quyÁn cho nhân dân.
Vì vy, cách m¡ng muÑn th¯ng lãi ph£i dùng b¡o lñc cça qu§n chúng nhân dân.
Ñi vÛi các n°Ûc thuÙc Ëa, các th¿ lñc ¿ quÑc sí dång b¡o lñc à xâm l°ãc và thÑng
trË thuÙc Ëa, àn áp dã man các phong trào yêu n°Ûc, ây là hành Ùng b¡o lñc cça k» thÑng
trË Ñi vÛi ng°Ýi bË thÑng trË. Vì th¿ con °Ýng à giành và giï Ùc lp dân tÙc chÉ có thà là
con °Ýng cách m¡ng b¡o lñc. ây là b¡o lñc cça qu§n chúng gÓm lñc l°ãng chính trË và
lñc l°ãng vi trang vÛi hai hình théc ¥u tranh k¿t hãp vÛi nhau là ¥u tranh chính trË và ¥u
tranh vi trang.
HÓ Chí Minh kh³ng Ënh à i tÛi giành chính quyÁn cách m¡ng thì con °Ýng b¡o lñc
tr°Ûc h¿t ph£i là cuÙc khßi ngh)a vi trang cça qu§n chúng. Và trong thÝi ¡i mÛi, thÝi ¡i
cça cách m¡ng vô s£n thì cuÙc khßi ngh)a vi trang ó ph£i có sñ liên k¿t, çng hÙ cça cách
m¡ng vô s£n th¿ giÛi, cách m¡ng Nga, thm chí trùng hãp vÛi cách m¡ng vô s£n Pháp.
Trong quá trình lãnh ¡o cách m¡ng, nhÝ bi¿t k¿ thëa truyÁn thÑng và kinh nghiÇm
ánh gi·c giï n°Ûc cça dân tÙc, vn dång sáng t¡o lý lun b¡o lñc cách m¡ng cça chç ngh)a
Mác-Lênin, ti¿p thu tinh hoa lý lun và kinh nghiÇm quân sñ cça th¿ giÛi, HÓ Chí Minh ã
Á ra và hoàn chÉnh d§n vÁ lý lun b¡o lñc cách m¡ng ß ViÇt Nam.
Lý lun b¡o lñc cça HÓ Chí Minh có nhïng nÙi dung c¡ b£n sau:
B¡o lñc cách m¡ng ß VN là séc m¡nh tÕng hãp cça hai y¿u tÑ chính trË và quân sñ,
hai lñc l°ãng là lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng và lñc l°ãng vi trang nhân dân.
Cách m¡ng b¡o lñc là sí dång séc m¡nh tÕng hãp à chÑng l¡i b¡o lñc ph£n cách
m¡ng, giành l¥y chính quyÁn và b£o vÇ chính quyÁn .
Tuó tình hình cå thà mà quy¿t Ënh hình théc ¥u tranh chính trË và hình théc ¥u
tranh vi trang cho thích hãp; sí dång úng và khéo léo k¿t hãp hai hình théc ¥u
tranh ó Ã giành th¯ng lãi cho cách m¡ng.
VÛi quan iÃm cách m¡ng b¡o lñc nh° vy, HÓ Chí Minh và £ng ta ·c biÇt coi trÍng
viÇc xây dñng lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng, coi ó là iÃm tña à xây dñng lñc l°ãng
vi trang nhân dân; tÕ chéc các hình théc ¥u tranh të th¥p ¿n cao, të nhÏ ¿n lÛn, phù hãp
vÛi tëng lúc, tëng n¡i cå thÃ; k¿t hãp nÕi dy cça qu§n chúng vÛi ti¿n công cça lñc l°ãng vi
trang nhân dân, të khßi ngh)a tëng ph§n ti¿n tÛi tÕng khßi ngh)a giành chính quyÁn trong c£
n°Ûc.
22
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
Kh³ng Ënh gi£i phóng dân tÙc b±ng con °Ýng cách m¡ng b¡o lñc, song HÓ Chí
Minh luôn chç Ùng, tích cñc °a ra gi£i pháp à tranh thç kh£ nng hoà bình và phát triÃn
cça cách m¡ng.
T° t°ßng b¡o lñc cách m¡ng và t° t°ßng nhân ¡o hoà bình thÑng nh¥t vÛi nhau trong
t° t°ßng HÓ Chí Minh. Ng°Ýi chç tr°¡ng yêu n°Ûc th°¡ng dân, yêu th°¡ng con ng°Ýi, yêu
chuÙng hoà bình, tñ do, công lý, tranh thç mÍi kh£ nng hoà bình à gi£i quy¿t xung Ùt,
nh°ng mÙt khi không tránh khÏi chi¿n tranh thì ph£i kiên qyt¿t ti¿n hành chi¿n tranh, kiên
quy¿t dùng b¡o lñc cách m¡ng, dùng khßi ngh)a và chi¿n tranh cách m¡ng à giành, giï và
b£o vÇ hoà bình, vì Ùc lp tñ do cça dân tÙc. Thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam ã chéng
minh t° t°ßng này cça HÓ Chí Minh là úng ¯n.
III. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC TRONG
CÔNG CUØC ÔI MÚI HIÆN NAY.
MÙt là: Kh¡i dy séc m¡nh cça chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh thàn dân tÙc, nguÓn
Ùng lñc m¡nh m½ Ã xây dñng và b£o vÇ ¥t n°Ûc.
- NÙi lñc hiÃu mÙt cách toàn diÇn bao gÓm: con ng°Ýi, trí tuÇ, truyÁn thÑng dân tÙc,
truyÁn thÑng cách m¡ng, ¥t ai, tài nguyên, vÑn li¿ng... nh°ng tñu trung l¡i, y¿u tÑ quan
trÍng nh¥t, quy¿t Ënh nh¥t v«n là nguÓn lñc con ng°Ýi vÛi t¥t c£ séc m¡nh thà ch¥t và tinh
th§n cça nó.
- Con ng°Ýi ViÇt Nam vÑn có truyÁn thÑng g¯n k¿t cÙng Óng, có ý chí kiên c°Ýng b¥t
khu¥t, không chËu làm nô lÇ, không cam phn nghèo hèn... iÁu này °ãc kh³ng Ënh trong
lËch sí dân tÙc m¥y nghìn nm qua và trñc ti¿p trong hai cuÙc kháng chi¿n chÑng Pháp và
chÑng Mù. Trong công cuÙc Õi mÛi hiÇn nay c§n ti¿p tåc phát huy tryÁn thÑng ó Ã trß
thành nÙi lñc °a ¥t n°Ûc phát triÃn lên.
Hai là: Quán triÇt t° t°ßng HÓ Chí Minh, nhn théc và gi£i quy¿t v¥n Á dân tÙc
trên quan iÃm giai c¥p.
- Kh³ng Ënh vai trò lËch sí cça giai c¥p công nhân, và vai trò lãnh ¡o cça ©ng cÙng
s£n ViÇt Nam - £ng duy nh¥t lãnh ¡o cách m¡ng ViÇt Nam h¡n 70 nm qua.
- oàn k¿t rÙng rãi các giai t§ng nh°ng l¥y liên minh công-nông-trí théc là nÁn t£ng t°
t°ßng.
- Trong ¥u tranh giành và giï chính quyÁn, c§n thi¿t ph£i bi¿t sí dång b¡o lñc cách
m¡ng cça qu§n chúng à chÑng l¡i b¡o lñc ph£n cách m¡ng cça k» thù.
- Kiên Ënh måc tiêu Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi
Trên ây là nhïng quan iÃm có tính nguyên t¯c, b¥t bi¿n mà chúng ta c§n vn dång
quán triÇt trong b¥t cé hoàn c£nh nào
Trong tình hình th¿ giÛi còn nhiÁu bi¿n Ùng nh° hiÇn nay, khi xã hÙi còn ¥u tranh
giai c¥p, n¿u bÏ r¡i quan iÃm giai c¥p, nh¥n m¡nh v¥n Á nhân lo¡i thì s½ làm suy y¿u
phong trào cách m¡ng th¿ giÛi, d«n ¿n sñ tan rã cça ch¿ Ù XHCN. Song n¿u chÉ nh¥n
m¡nh tÛi v¥n Á dân tÙc thì d«n ¿n chç ngh)a xô vanh, tÛi ¥u tranh s¯c tÙc, tôn giáo, tranh
ch¥p lãnh thÕ, làm m¥t Õn Ënh chính trË th¿ giÛi...
23
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
Ba là: Chm lo xây dñng khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc, gi£i quy¿t tÑt mÑi quan hÇ giïa
các dân tÙc anh em và trong cÙng Óng dân tÙc ViÇt Nam.
- ¡i oàn k¿t các dân tÙc anh em trên lãnh thÕ VËêt nam là mÙt nhân tÑ quy¿t Ënh
th¯ng lãi cça sñ nghiÇp dñng n°Ûc và giï n°Ûc.
- Trong thÝi kó Õi mÛi £ng ta ti¿p tåc gi°¡ng cao ngÍn cÝ oàn k¿t, cå thÃ:
Tng c°Ýng và mß rÙng khÑi ¡i oàn k¿t toàn dân, l¥y liên minh công-nông-trí
théc làm nÁn t£ng, l¥y måc tiêu Ùc lp, thÑng nh¥t tÕ quÑc, ti¿n lên dân giàu, n°Ûc
m¡nh, xã hÙi công b±ng, dân chç, vn minh... làm iÃm t°¡ng Óng.
Trong xây dñng và cçng cÑ khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc, ph£i chm lo gi£i quy¿t tÑt
h¡n nïa mÑi quan hÇ giïa các dân tÙc anh em trong ¡i gia ình các dân tÙc ViÇt
Nam. ây là mÙt trong nhïng nhân tÑ quy¿t Ënh th¯ng lãi cça sñ nghiÇp dung
n°Ûc và giï n°Ûc. ¡i hÙi £ng IX ã nêu: v¥n Á dân tÙc và oàn k¿t các dân tÙc
luôn luôn có vË trí chi¿n l°ãc trong sñ nghiÇp cách m¡ng và Á ra måc tiêu cho
miÁn núi là:
" Xây dñng k¿t c¥u h¡ t§ng kinh t¿ xã hÙi, phát triÃn s£n xu¥t hàng hoá,
xoá ói, gi£m nghèo;
" Giï gìn và phát huy b£n s¯c dân tÙc;
" ·c biÇt quan tâm tÛi vùng g·p nhiÁu khó khn, vùng tr°Ûc ây là cn
cé cách m¡ng và kháng chi¿n, tích cñc thñc hiÇn chính sách °u tiên
trong viÇc ào t¡o bÓi d°áng cán bÙ dân tÙc thiÃu sÑ.
" ChÑng kó thË chia r½ dân tÙc, chÑng t° t°ßng dân tÙc lÛn, dân tÙc h¹p
hòi, dân tÙc cñc oan, kh¯c phåc t° t°ßng dân tÙc tñ ti, m·c c£m dân
tÙc.
K¿t lun:
T° t°ßng dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là mÙt nÙi dung lÛn, nÕi bt trong
hÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh. VÛi t° t°ßng này, HÓ Chí Minh ch³ng nhïng ã °a n°Ûc
VN ¿n Ùc lp tñ do, thÑng nh¥t trÍn v¹n, mà còn góp ph§n to lÛn vào sñ nghiÇp gi£i phóng
các dân tÙc thuÙc Ëa và phå thuÙc trên th¿ giÛi. VÛi nhïng óng góp ó HÓ Chí Minh ã
°ãc nhân lo¡i tôn vinh là anh hùng gi£i phóng dân tÙc và danh nhân vn hoá th¿ giÛi.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. T¡i sao Ùc lp tñ do là quyÁn thiêng liêng b¥t kh£ xâm ph¡m?
2. Quan iÃm cça chç ngh)a Mác-Lênin vÁ quan hÇ giïa dân tÙc và giai c¥p?
3. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ sñ k¿t hãp giïa dân tÙc vÛi giai c¥p
4. Phân tích nÙi dung t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç
ngh)a xã hÙi
5. Phân tích nÙi dung t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Ùc lp cho dân tÙc mình Óng thÝi
Ùc lp cho t¥t c£ các dân tÙc.
24
Ch°¡ng 2: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
6. Nêu nhïng nÙi dung c¡ b£n cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng
dân tÙc.
7. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn
th¯ng lãi ph£i i theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n.
8. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng
lãi ph£i do £ng cça giai c¥p công nhân lãnh ¡o.
9. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là sñ nghiÇp
oàn k¿t toàn dân, trên c¡ sß liên minh công - nông.
10. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc c§n °ãc
ti¿n hành chç Ùng, sáng t¡o và có kh£ nng giành th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng vô
s£n ß chính quÑc.
11. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ph£i °ãc
thñc hiÇn b±ng con °Ýng b¡o lñc, k¿t hãp lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng vÛi
lñc l°ãng vi trang trong nhân dân.
12. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc trong công cuÙc Õi mÛi hiÇn
nay?
25
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
CH¯ NG III
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A XÃ HØI VÀ CON
¯ÜNG QUÁ Ø LÊN CHæ NGH(A Xà HØI Þ VIÆT NAM
MäC ÍCH YÊU C¦U:
- HiÃu °ãc nguÓn gÑc và quá trình hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ CNXH và
con °Ýng quá Ù lên CNXH ß ViÇt Nam.
- HiÃu rõ °ãc nÙi dung t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ CNXH và con °Ýng quá Ù lên
CNXH ß ViÇt Nam.
- Cçng cÑ lòng tin vào sñ th¯ng lãi cça CNXH ß ViÇt Nam và xác Ënh trách nhiÇm
cça b£n thân vÛi ¥t n°Ûc, vÛi quá trình xây dñng CNXH ß ViÇt Nam.
NHîNG NØI DUNG CHÍNH
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A XÃ HØI.
1.1. Con °Ýng hình thành t° duy HÓ Chí Minh vÁ CNXH ß ViÇt Nam.
Vn dång và quán triÇt quan iÃm duy vt vÁ lËch sí cça hÍc thuy¿t Mác xít, HÓ Chí
Minh th¥y rõ lËch sí xã hÙi loài ng°Ýi là quá trình tñ nhiên cça sñ thay th¿ l§n l°ãt các
ph°¡ng théc s£n xu¥t. Quy lut phÕ bi¿n, ti¿n hoá chung này °ãc quy¿t Ënh bßi sñ vn
Ùng không ngëng cça lñc l°ãng s£n xu¥t. NÙi dung c¡ b£n cça hÍc thuy¿t vÁ hình thái kinh
t¿ - xã hÙi °ãc HÓ Chí Minh gi£i thích ¡n gi£n: Cách s£n xu¥t và séc s£n xu¥t phát triÃn
và bi¿n Õi mãi, do ó, mà t° t°ßng cça ng°Ýi, ch¿ Ù xã hÙi, v. v... cing phát triÃn và bi¿n
Õi. Chúng ta Áu bi¿t të Ýi x°a ¿n Ýi nay cách s£n xu¥t të ch× dùng cành cây, búa á,
phát triÃn d§n ¿n máy móc, séc iÇn, séc nguyên tí. Ch¿ Ù xã hÙi cing phát triÃn të
CSNT, ¿n ch¿ Ù nô lÇ, ¿n ch¿ Ù phong ki¿n, ¿n ch¿ Ù TBCN và ngày nay g§n mÙt nía
loài ng°Ýi ang ti¿n lên ch¿ Ù XHCN và ch¿ Ù CSCN. Sñ phát triÃn và ti¿n bÙ ó không ai
ngn c£n °ãc 6
Të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n vÛi chç ngh)a Mác-Lênin, HÓ Chí Minh còn ti¿p cn
chç ngh)a xã hÙi të chç ngh)a yêu n°Ûc và të ph°¡ng diÇn ¡o éc, cå thÃ:
HÓ chí Minh ti¿p cn CNXH të lp tr°Ýng yêu n°Ûc và khát vÍng gi£i phóng dân
tÙc: vÛi HÓ Chí Minh chÉ có chç ngh)a xã hÙi mÛi céu °ãc nhân lo¡i, mÛi thñc sñ
em l¡i Ùc lp, tñ do, bình ³ng cho các dân tÙc.
HÓ Chí Minh ti¿p cn CNXH të ph°¡ng diÇn ¡o éc. Theo HÓ Chí Minh:
6
(T9. tr 282).
26
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
" Theo Ng°Ýi, chç ngh)a xã hÙi vÛi måc tiêu và c¡ sß kinh t¿ công hïu vÁ t° liÇu
s£n xu¥t cça nó s½ i ¿n gi£i phóng cho c£ loài ng°Ýi khÏi áp béc bóc lÙt, chç
ngh)a xã hÙi là sñ hài hoà giïa cá nhân và tp thÃ, nó hoàn toàn xa l¡ và Ñi lp
vÛi chç ngh)a cá nhân. Chính vì vy, th¯ng lãi cça chç ngh)a xã hÙi không thÃ
tách rÝi th¯ng lãi cça cuÙc ¥u tranh trë bÏ chç ngh)a cá nhân.
" Lên án m¡nh m½ chç ngh)a cá nhân, nh°ng HÓ Chí Minh không hÁ phç nhn
cá nhân, theo Ng°Ýi xã hÙi tôn trÍng mÍi cá nhân, Óng thÝi cá nhân bi¿t Á
cao lãi ích xã hÙi, có thà hy sinh lãi ích cá nhân vì lãi ích xã hÙi.
HÓ Chí Minh Không có ch¿ Ù nào tôn trÍng con ng°Ýi, chú ý xem xét nhïng lãi ích
cá nhân úng ¯n và b£o £m cho nó °ãc tho£ mãn b±ng ch¿ Ù XHCN 7
Nh° vy Ñi vÛi HÓ Chí Minh chç ngh)a xã hÙi là giai o¡n phát triÃn mÛi cça ¡o éc
nh±m gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng con ng°Ýi và gi£i phóng c£ loài ng°Ýi
HÓ Chí Minh ti¿p cn chç ngh)a xã hÙi të truyÁn thÑng lËch sí vn hoá và con
ng°Ýi ViÇt Nam.
Dân tÙc ViÇt Nam có truyÁn thÑng oàn k¿t, tính k¿t c¥u cÙng Óng cao - ây là
nhân tÑ thun lãi à ViÇt Nam i vào chç ngh)a xã hÙi.
Vn hoá ViÇt Nam l¥y nhân ngh)a là gÑc, có truyÁn thÑng trÍng dân, khoan dung,
hoà måc à hoà Óng. Vn hoá ViÇt Nam là vn hoá trÍng trí théc, hiÁn tài. ây là
mÙt trong nhïng c¡ sß °a HÓ Chí Minh ¿n vÛi chç ngh)a xã hÙi.
Con ng°Ýi ViÇt Nam có tâm hÓn trong sáng giàu lòng vË tha, yêu th°¡ng Óng lo¡i,
k¿t hãp °ãc cái chung vÛi cái riêng, gia ình vÛi tÕ quÑc, dân tÙc và nhân lo¡i.
Tóm l¡i: Quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi là sñ thÑng nh¥t biÇn chéng
giïa các nhân tÑ kinh t¿, chính trË, xã hÙi vÛi các nhân tÑ nhân vn, ¡o éc, vn hoá.
1.2.Quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ nhïng ·c tr°ng b£n ch¥t cça chç ngh)a xã hÙi
1.2.1. Quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam:
MÙt sÑ kiÃu quan niÇm th°Ýng g·p trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Chç ngh)a xã hÙi.
- Quan niÇm vÁ chç ngh)a xã hÙi mÙt cách tÕng quát: Xem xét Chç ngh)a xã hÙi,
CNCS nh° mÙt ch¿ Ù xã hÙi hoàn chÉnh bao gÓm nhiÁu m·t khác nhau cça Ýi sÑng, là con
°Ýng gi£i phóng nhân lo¡i c§n lao, áp béc
HÓ Chí Minh chÉ có CNCS mÛi céu nhân lo¡i, em l¡i cho mÍi ng°Ýi không phân
biÇt chçng tÙc, và nguÓn gÑc sñ tñ do, bình ³ng, bác ái, oàn k¿t ¥m no trên trái ¥t, viÇc
làm cho mÍi ng°Ýi và vì mÍi ng°Ýi, niÁm vui, hoà bình, h¡nh phúc, nói tóm l¡i là nÁn cÙng
hoà th¿ giÛi chân chính, xoá bÏ nhïng biên giÛi TBCN cho ¿n nay chÉ là nhïng béc t°Ýng
dài ngn c£n nhïng ng°Ýi lao Ùng trên th¿ giÛi hiÃu nhau và yêu th°¡ng nhau 8.
7
(T9 tr291)
8
(T1. tr461
27
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
Ho·c: MuÑn cho CNCS thñc hiÇn °ãc c§n ph£i có kù nghÇ, có ¥t nông nghiÇp và
t¥t c£ mÍi ng°Ýi Áu °ãc phát triÃn h¿t kh£ nng cça mình 9
- Quan niÇm vÁ chç ngh)a xã hÙi dña vào mÙt m·t nào ó trong xã hÙi:
Ví då:
VÁ phân phÑi s£n ph©m HÓ Chí Minh chÉ rõ: Ai làm nhiÁu thì n nhiÁu, ai làm ít
thì n ít, ai không làm thì không n, t¥t nhiên là trë nhïng ng°Ýi già c£, au y¿u và
tr» em... 10
VÁ kinh t¿: HÓ Chí Minh th°Ýng nh¥n m¡nh hai y¿u tÑ: Ch¿ Ù sß hïu và quan hÇ
phân phÑi: làm theo nng lñc h°ßng theo lao Ùng.
VÁ chính trË: HÓ Chí Minh th°Ýng nh¥n m¡nh b£n ch¥t cça chç ngh)a xã hÙi, ó là
nÁn dân chç kiÃu mÛi, mÙt nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân. Nhà n°Ûc XHCN và
dân chç nhân dân chÉ lo lãi ích cho nhân dân, tr°Ûc h¿t là nhân dân lao Ùng,
ngày càng °ãc ti¿n bÙ vÁ vt ch¥t và tinh th§n, làm cho trong xã hÙi không có
ng°Ýi bóc lÙt ng°Ýi 11
- Quan niÇm vÁ chç ngh)a xã hÙi b±ng cách xác Ënh måc tiêu, chÉ rõ ph°¡ng tiÇn,
ph°¡ng h°Ûng à ¡t °ãc måc tiêu ó (ây là kiÃu Ënh ngh)a phÕ bi¿n mà HÓ Chí Minh
hay dùng):
Ví då:
HÓ Chí Minh ·t câu hÏi: Chç ngh)a xã hÙi là gì? và Ng°Ýi tñ tr£ lÝi là mÍi
ng°Ýi °ãc n no m·c ¥m, sung s°Ûng, tñ do 12
Ho·c: Chç ngh)a xã hÙi là gì? Là no ¥m. Gì nïa? Là oàn k¿t, vui kho» , ho·c
Ng°Ýi thêm vào mÙt mÇnh Á mÛi Chç ngh)a xã hÙi là nh±m nâng cao Ýi sÑng
vt ch¥t và vn hoá cça nhân dân và do nhân dân tñ xây dñng l¥y 13
Có khi Bác tr£ lÝi trñc ti¿p vÁ måc ích cça Chç ngh)a xã hÙi: Måc ích cça Chç
ngh)a xã hÙi là không ngëng nâng cao méc sÑng cça nhân dân 14
1.2.2. ·c tr°ng cça chç ngh)a xã hÙi
Të nhïng lÝi phát biÃu ng¯n gÍn, gi£n dË, mÙc m¡c trên cça Bác, chúng ta có thà khái
quát lên nhïng ·c tr°ng b£n ch¥t sau ây cça Chç ngh)a xã hÙi vÁ các m·t chính trË, kinh t¿,
vn hoá, xã hÙi và con ng°Ýi:
9
(T4. tr272)
10
(T4. tr272).
11
(T8. tr276)
12
(T8. tr396).
13
(T10. Tr461. 556).
14
(T10. Tr159).
28
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- Chç ngh)a xã hÙi là mÙt ch¿ Ù do nhân dân làm chç, nhà n°Ûc ph£i phát huy
quyÁn làm chç cça nhân dân à huy Ùng °ãc tính tích cñc và sáng t¡o cça nhân
dân vào sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi.
- Chç ngh)a xã hÙi có nÁn kinh t¿ phát triÃn cao, dña trên LLSX hiÇn ¡i và ch¿ Ù
công hïu vÁ các t° liÇu s£n xu¥t chç y¿u, nh±m không ngëng nâng cao Ýi sÑng vt
ch¥t và tinh th§n cho nhân dân, tr°Ûc h¿t là nhân dân lao Ùng.
- Chç ngh)a xã hÙi là xã hÙi phát triÃn cao vÁ vn hoá, ¡o éc, con ng°Ýi có cuÙc
sÑng vt ch¥t và tinh th§n phong phú, ñoc t¡o iÁu kiÇn à phát triÃn h¿t mÍi kh£
nng sµn có cça mình.
- Chç ngh)a xã hÙi là mÙt xã hÙi công b±ng và hãp lý, làm theo nng lñc h°ßng theo
lao Ùng, các dân tôc bình ³ng, miÁn núi °ãc giúp á Ã ti¿n kËp miÁn xuôi.
- Chç ngh)a xã hÙi là công trình tp thà cça nhân dân, do nhân dân tñ xây dñng l¥y
d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng.
Tóm l¡i:
- Quan niÇm vÁ Chç ngh)a xã hÙi cça HÓ Chí Minh là mÙt quan niÇm khoa hÍc, hoàn
chÉnh, hÇ thÑng, dña trên hÍc thuy¿t hình thái kinh t¿ - xã hÙi cça Mác, và có bÕ
sung thêm mÙt sÑ ·c tr°ng khác ph£n ánh truyÁn thÑng, ·c iÃm cça ViÇt Nam.
- Theo HÓ Chí Minh Chç ngh)a xã hÙi là mÙt xã hÙi dân giàu, n°Ûc m¡nh, công
b±ng, dân chç, ¡o éc và vn minh, mÙt xã hÙi °u viÇt nh¥t trong lËch sí, mÙt xã
hÙi tñ do và nhân ¡o.
- ¡i hÙi toàn quÑc l§n thé VII ã thông qua c°¡ng l)nh xây dñng ¥t n°Ûc trong
thÝi kó quá Ù lên Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam ã trình bày rõ quan iÃm cça
£ng ta vÁ Chç ngh)a xã hÙi vÛi 6 ·c tr°ng c¡ b£n nh¥t.
1.3. Quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ måc tiêu và Ùng lñc cça chç ngh)a xã hÙi
1.3.1. Nhïng måc tiêu c¡ b£n c§n ¡t tÛi trong quá trình xây dñng và hoàn thiÇn Chç ngh)a
xã hÙi ß ViÇt Nam
Måc tiêu cça chç ngh)a xã hÙi chính là nhïng ·c tr°ng b£n ch¥t cça chç ngh)a xã
hÙi sau khi °ãc nhn théc à ¡t tÛi trong quá trình xây dñng và phát triÃn chç ngh)a xã
hÙi.
Theo HÓ Chí Minh, måc tiêu chung cça chç ngh)a xã hÙi là Ùc lp tñ do cho dân tÙc
và h¡nh phúc cho nhân dân
HÓ Chí Minh quan niÇm måc tiêu cå thà cça chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam là:
- Måc tiêu chính trË: Ch¿ Ù chính trË mà chúng ta xây dñng là ch¿ Ù do nhân dân
làm chç. Nhân dân thñc hiÇn quyÁn làm chç cça mình chç y¿u b±ng nhà n°Ûc d°Ûi sñ lãnh
¡o cça £ng, trong nhà n°Ûc ó quyÁn lñc thuÙc vÁ nhân dân, chính phç là §y tÛ cça dân.
29
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- Måc tiêu kinh t¿: NÁn kinh t¿ mà chúng ta xây dñng là mÙt nÁn kinh t¿ xã hÙi chç
ngh)a vÛi công nghiÇp và nông nghiÇp hiÇn ¡i, khoa hÍc kù thut tiên ti¿n 15
NÁn kinh t¿ xã hÙi chç ngh)a ph£i °ãc t¡o lp trên c¡ sß ch¿ Ù sß hïu công cÙng vÁ
t° liÇu s£n xu¥t, chÉ có sß hïu công cÙng mÛi b£o £m xoá bÏ v)nh viÅn áp béc, bóc lÙt do
ch¿ Ù t° hïu sinh ra. Tuy nhiên ß thÝi kó quá Ù, nÁn kinh t¿ ó còn tÓn t¡i bÑn hình théc
sß hïu chính: toàn dân, HTX, sß hïu cça ng°Ýi lao Ùng riêng l», và mÙt ít TLSX thuÙc sß
hïu cça nhà t° b£n.
Ñi vÛi các n°Ûc l¡c hu ch°a tr£i qua ch¿ Ù TBCN thì công nghiÇp hoá - hiÇn ¡i
hoá là mÙt quy lut t¥t y¿u và phÕ bi¿n. không có nÁn công nghiÇp hiÇn ¡i thì không thà có
Chç ngh)a xã hÙi, bßi vì Chç ngh)a xã hÙi chÉ có thà th¯ng CNTB khi nó t¡o ra °ãc mÙt
nÁn kinh t¿ phát triÃn cao, g¯n liÁn vÛi sñ phát triÃn cça séc s£n xu¥t, cça khoa hÍc và công
nghÇ
- Måc tiêu vn hoá - xã hÙi:
NÁn vn hóa mà £ng ta và HÓ Chí Minh chç tr°¡ng xây dñng là nÁn vn hoá vì con
ng°Ýi, phåc vå cho con ng°Ýi. ó là nÁn vn hoá có nÙi dung xã hÙi chç ngh)a và tính dân
tÙc sâu s¯c; bi¿t ti¿p thu có chÍn lÍc tinh hoa vn hoá nhân lo¡i, k¿t hãp vÛi k¿ thëa và phát
triÃn nhïng giá trË vn hoá truyÁn thÑng cça dân tÙc ViÇt Nam
- VÁ quan hÇ xã hÙi:
Xã hÙi mà chúng ta xây dñng là mÙt xã hÙi công b±ng, dân chç, có quan hÇ tÑt ¹p
giïa ng°Ýi vÛi ng°Ýi; các chính sách xã hÙi °ãc quan tâm thñc hiÇn; ¡o éc, lÑi sÑng xã
hÙi phát triÃn lành m¡nh. MÙt xã hÙi tôn trÍng sñ bình ³ng giïa nam giÛi và phå nï.
1.3.2. Ùng lñc cça Chç ngh)a xã hÙi:
Ùng lñc °ãc hiÃu mÙt cách tóm t¯t là t¥t c£ nhïng nhân tÑ góp ph§n thúc ©y sñ
phát triÃn kinh t¿ - xã hÙi thông qua ho¡t Ùng cça con ng°Ýi.
HÇ thÑng Ùng lñc r¥t phong phú, theo Bác có 3 nhân tÑ quan trÍng là: vÑn, kù thut
hiÇn ¡i và con ng°Ýi, trong ó con ng°Ýi là quan trÍng nh¥t, bßi vì, xét tÛi cùng, các Ùng
lñc muÑn phát huy °ãc tác dång ph£i thông qua con ng°Ýi, do ó, bao trùm lên t¥t c£ v«n
là Ùng lñc con ng°Ýi trên c£ hai bình diÇn: cÙng Óng và cá nhân.
Phát huy séc m¡nh cça con ng°Ýi trên bình diÇn cÙng Óng
- Thành ph§n: bao gÓm t¥t c£ các t§ng lÛp nhân dân nh°: công nhân, nông dân, trí
théc... các tÕ chéc oàn thÃ, các dân tÙc và tôn giáo, Óng bào trong n°Ûc và kiÁu bào ß
n°Ûc ngoài... trong dó có c£ giai c¥p t° s£n dân tÙc, vì theo HÓ Chí Minh, xây dñng Chç
ngh)a xã hÙi không ph£i chÉ là v¥n Á giai c¥p mà còn là v¥n Á dân tÙc, không ph£i là sñ
riêng cça giai c¥p công nhân và nông dân, mà là sñ nghiÇp cça toàn dân tÙc.
15
(T9 tr 588).
30
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- Phát huy séc m¡nh toàn dân thông qua vai trò lãnh ¡o cça £ng, các chç tr°¡ng
chính sách cça nhà n°Ûc và vai trò cça các tÕ chéc chính trË xã hÙi nh° m·t trn tÕ quÑc,
công oàn, oàn thanh niên và các tÕ chéc hÙi trong qu§n chúng v.v
Phát huy séc m¡nh cça con ng°Ýi vÛi t° cách cá nhân ng°Ýi lao Ùng
HÓ Chí Minh Á cp mÙt hÇ thÑng nÙi dung, biÇn pháp, vt ch¥t và tinh th§n, nh±m
t¡o séc m¡nh thúc ©y ho¡t Ùng cça ng°Ýi lao Ùng:
- Tác Ùng vào nhu c§u và lãi ích cça con ng°Ýi: HÓ Chí Minh hiÃu hành Ùng cça
con ng°Ýi luôn luôn g¯n liÁn vÛi nhu c§u và lãi ích cça hÍ. i lên Chç ngh)a xã hÙi là mÙt
trn tuy¿n mÛi, càng ph£i bi¿t kích thích nhïng Ùng lñc mÛi, ó là lãi ích cá nhân chính
áng cça ng°Ýi lao Ùng.
- HÓ Chí Minh phê phán m¡nh m½ chç ngh)a cá nhân, nh°ng Ng°Ýi r¥t quan tâm tÛi
lãi ích cá nhân chính áng, coi trÍng Ùng lñc cá nhân, tìm tòi c¡ ch¿ chính sách à k¿t hãp
hài hoà lãi ích xã hÙi và lãi ích cá nhân nh°: khoán, th°ßng, ph¡t trong kinh t¿.
- Tác Ùng vào các Ùng lñc chính trË - tinh th§n:
MÙt là: Phát huy quyÁn làm chç và ý théc làm chç cça ng°Ýi lao Ùng trong sß hïu,
trong quá trình s£n xu¥t và phân phÑi. iÁu này òi hÏi cán bÙ lãnh ¡o ph£i thñc hành dân
chç vì ó là cái chìa khoá v¡n nng có thà gi£i quy¿t mÍi khó khn , tuyÇt Ñi không °ãc
chuyên quyÁn Ùc oán. Óng thÝi Ng°Ýi nh¯c nhß ph£i quan tâm bÓi d°áng ý théc làm
chç, tâm lý làm chç cho ng°Ýi lao Ùng à ng°Ýi lao Ùng ph£i bi¿t gánh vác, lo toan không
÷ l¡i, không trông chÝ.
Hai là: Thñc hiÇn công b±ng xã hÙi chính là t¡o Ùng lñc cho xã hÙi
Không sã thi¿u chÉ sã không công b±ng
Không sã nghèo chÉ sã lòng dân không yên
Công b±ng ché không ph£i cào b±ng mÙt cách bình quân, kém, giÏi nh° nhau, làm
triÇt tiêu m¥t Ùng lñc kinh t¿ - xã hÙi.
Ba là: Sí dång vai trò iÁu chÉnh cça các nhân tÑ tinh th§n khác: chính trË, vn hoá,
¡o éc, pháp lut. Cå thÃ:
Xây dñng lý t°ßng chính trË Ã ng°Ýi lao Ùng có ý théc giác ngÙ
XHCN, mÙt lòng mÙt d¡ ph¥n ¥u cho chç ngh)a xã hÙi 16
Phát triÃn dân trí.
Giáo dåc vÁ pháp lý - ¡o éc, con ng°Ýi °ãc giáo dåc cao vÁ pháp lý-
¡o éc thì kh£ nng v°¡n tÛi cái tÑt, cái ¹p, cái úng càng cao. CÑng
hi¿n cça hÍ cho chç ngh)a xã hÙi càng tñ giác, tích cñc và hiÇu qu£.
Tóm l¡i: muÑn xây dñng Chç ngh)a xã hÙi, tr°Ûc h¿t c§n có nhïng con ng°Ýi xã hÙi
chç ngh)a . Con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a theo quan iÃm cça HÓ Chí Minh ph£i là con ng°Ýi
có tinh th§n và nng lñc làm chç, có ¡o éc c§n kiÇm, liêm chính, chí công vô t°; có ki¿n
16
(Sd t.9 tr.457).
31
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
théc khoa hÍc - kù thut, nh¡y bén vÛi cái mÛi; có tinh th§n sáng t¡o, dám ngh), dám làm...
ó chính là nguÓn lñc quan trÍng nh¥t à xây dñng thành công Chç ngh)a xã hÙi.
Ngoài nhïng Ùng lñc trên, HÓ Chí Minh còn nh¯c nhiÁu ¿n vai trò lãnh ¡o cça
£ng, hiÇu lñc c¡ ch¿, chính sách cça nhà n°Ûc cùng các vai trò các tÕ chéc thành viên
khác.
Kh¯c phåc nhïng trß lñc kìm hãm sñ phát triÃn cça Chç ngh)a xã hÙi
à phát huy cao Ù Ùng lñc cça chç ngh)a xã hÙi, c§n ph£i phát huy nhïng trß lñc
kìm hãm sñ phát triÃn cça chç ngh)a xã hÙi. Ã làm tÑt °ãc òi hÏi này theo HÓ Chí Minh
thì toàn £ng, toàn dân, cán bÙ, £ng viên ph£i làm tÑt các viÇc sau:
- Ph£i ¥u tranh chÑng chç ngh)a cá nhân, cn bÇnh » ra hàng trm thé bÇnh nguy
hiÃm: Chç ngh)a cá nhân là k» Ëch hung ác cça Chç ngh)a xã hÙi, ng°Ýi cách m¡ng ph£i
tiêu diÇt nó, còn chç ngh)a cá nhân, chç ngh)a xã hÙi ch°a thà th¯ng lãi hoàn toàn. HÓ Chí
Minh chç tr°¡ng b£o £m lãi ích cá nhân nh°ng ph£i tiêu diÇt chç ngh)a cá nhân.
- Ph£i ¥u tranh chÑng tham ô lãng phí, quan liêu, nó là b¡n Óng minh cça thñc dân
phong ki¿n. nó phá ho¡i Ùng lñc quan trÍng nh¥t cça chç ngh)a xã hÙi là con ng°Ýi.
- Ph£i th°Ýng xuyên chÑng chia r½, bè phái, m¥t doàn k¿t, vô k÷ lut vì nhïng hành
Ùng ¥y làm gi£m sút uy tín và ngn trß sñ nghiÇp cça £ng, ngn trß b°Ûc ti¿n cça cách
m¡ng 17
Chç ngh)a chç quan, b£o thç, giáo iÁu, l°Ýi bi¿ng không chËu hÍc tp cái mÛi... cing
là nhïng trß lñc Ñi vÛi sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi mà t¥t c£ mÍi ng°Ýi ph£i luôn
luôn c£nh giác và chi¿n th¯ng chúng mÛi t¡o iÁu kiÇn hình thành và phát huy °ãc Ùng lñc
cça chç ngh)a xã hÙi
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CON ¯ÜNG QUÁ Ø LÊN CHæ NGH(A XÃ
HØI Þ VIÆT NAM
2.1. Quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ thÝi kó quá Ù lên Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi là v¥n Á lÛn trong lý lun cça chç ngh)a Mác-Lênin
cing nh° trong thñc tiÅn khi các n°Ûc thñc hiÇn cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a. Theo các nhà
kinh iÃn cça chç ngh)a Mác Lênin thì thÝi kó quá Ù të chç ngh)a t° b£n lên chç ngh)a
cÙng s£n là mÙt t¥t y¿u khách quan, và có hai con °Ýng quá Ù ti¿n lên chç ngh)a xã hÙi.
ó là:
- Quá Ù trñc ti¿p: téc là sñ quá Ù të nhïng n°Ûc TBCN phát triÃn cao.
- Quá Ù gián ti¿p lên Chç ngh)a xã hÙi ß nhïng n°Ûc chç ngh)a t° b£n phát triÃn còn
th¥p (tiÁn t° b£n).
2.1.1. Quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ ·c iÃm và mâu thu«n c¡ b£n cça thÝi kó quá Ù lên
Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam:
17
(T9 tr 288).
32
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
Trên c¡ sß vn dång lý lun lý lun cça chç ngh)a Mác-Lênin vÁ thÝi kó quá Ù và
xu¥t phát të ·c iÃm tình hình thñc t¿ ß ViÇt Nam, HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh con °Ýng
cách m¡ng ViÇt Nam là ti¿n hành gi£i phóng dân tÙc, hoàn thành cách m¡ng dân tÙc dân chç
nhân dân, quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi bÏ qua giai o¡n phát triÃn t° b£n chç ngh)a - ây là
hình théc quá Ù gián ti¿p cå thÃ, quá Ù të mÙt xã hÙi thuÙc Ëa nía phong ki¿n, Të mÙt
n°Ûc nông nghiÇp nghèo nàn l¡c hu i lên Chç ngh)a xã hÙi. Chính ß nÙi dung này HÓ Chí
Minh ã cå thà hoá và làm phong phú thêm lý lun Mác-Lênin vÁ thÝi kó quá Ù lên chç
ngh)a xã hÙi.
Theo HÓ Chí Minh, khi b°Ûc vào thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi, n°Ûc ta có
nhïng ·c iÃm sau ây:
- ·c iÃm bao trùm là: Të mÙt n°Ûc nông nghiÇp nghèo nàn l¡c hu ti¿n th³ng lên
Chç ngh)a xã hÙi không qua giai o¡n phát triÃn TBCN . ây là ·c iÃm chi phÑi nhïng
mâu thu«n, khó khn, phéc t¡p trong quá trình tìm ra con °Ýng vÛi nhïng hình théc, b°Ûc
i và cách làm Chç ngh)a xã hÙi cho phù hãp vÛi ViÇt Nam.
- Mâu thu«n c¡ b£n trong thÝi kó quá Ù là mâu thu«n giïa nhu c§u phát triÃn cao cça
¥t n°Ûc theo xu h°Ûng ti¿n bÙ vÛi thñc tr¡ng kinh t¿ xã hÙi còn th¥p kém cça n°Ûc ta.
- Chúng ta xây dñng chç ngh)a xã hÙi trong iÁu kiÇn vëa có hoà bình vëa có chi¿n
tranh, Óng thÝi thñc hiÇn hai nhiÇm vå chi¿n l°ãc ß hai miÁn khác nhau. ây là mÙt hình
théc r¥t sáng t¡o Ùc áo cça HÓ Chí Minh, ph£n ánh úng thñc t¿ và quy lut phát triÃn cça
cách m¡ng ViÇt Nam: Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi.
- Sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß n°Ûc ta diÅn ra trong bÑi c£nh quÑc t¿ thun
lãi. Chç ngh)a xã hÙi ã trß thành hÇ thÑng trên th¿ giÛi; chúng ta nhn °ãc sñ h× trã, hãp
tác m¡nh m½ të bên ngoài theo tinh th§n quÑc t¿ chân chính; nh°ng m·t khác l¡i luôn bË chç
ngh)a ¿ quÑc tìm cách phá ho¡i công cuÙc hoà bình xây dñng chç ngh)a xã hÙi. iÁu ó òi
hÏi chúng ta ph£i có ý théc Ùc lp, tñ chç, tñ lñc tñ c°Ýng, tranh thç các iÁu kiÇn quÑc t¿
thun lãi, h¡n ch¿ nhïng khó khn à xây dñng thành công chç ngh)a xã hÙi.
VÁ Ù dài cça thÝi kó quá Ù: HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: ThÝi kó quá Ù là mÙt thÝi kó
lËch sí lâu dài, §y khó khn.
2.1.2. VÁ nhiÇm vå lËch sí cça thÝi kó quá Ù:
MÙt là: xây dñng nÁn t£ng vt ch¥t và kù thut cça chç ngh)a xã hÙi. T¡o lp °ãc các
c¡ sß chính trË cça TKQ, t¡o lp c¡ sß vn hoá, lÑi sÑng cça chç ngh)a xã hÙi.
Hai là: C£i t¡o xã hÙi ci, xây dñng xã hÙi mÛi, k¿t hãp c£i t¡o vÛi xây dñng trong ó
l¥y xây dñng làm trÍng tâm, làm nÙi dung cÑt y¿u nh¥t, chç chÑt, lâu dài. Bßi vì:
- ây thñc sñ là cuÙc cách m¡ng làm £o lÙn mÍi m·t cça Ýi sÑng xã hÙi, nên òi hÏi
ph£i gi£i quy¿t hàng lo¡t các mâu thu«n khác nhau.
- ây là công viÇc h¿t séc mÛi m», chúng ta ch°a có kinh nghiÇm, nên ph£i vëa hÍc
vëa làm, do ó, v¥p váp và thi¿u sót là khó tránh nÕi.
33
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- Sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß n°Ûc ta luôn bË các th¿ lñc ph£n Ùng trong
và ngoài n°Ûc tìm cách chÑng phá
Nói chung công cuÙc xây dñng chç ngh)a xã hÙi là mÙt quá trình r¥t khó khn, òi hÏi
£ng ta ph£i xác Ënh °ãc b°Ûc i và hình théc phù hãp, thn trÍng, tránh nôn nóng, chç
quan, Ñt cháy giai o¡n.
2.1.3. Nhïng nhân tÑ b£o £m thñc hiÇn th¯ng lãi chç ngh)a xã hÙi:
- Giï vïng và tng c°Ýng vai trò lãnh ¡o cça £ng.
- Nâng cao vai trò qu£n lý cça nhà n°Ûc.
- Phát huy tính tích cñc, chç Ùng cça các tÕ chéc chính trË-xã hÙi.
- Xây dñng Ùi ngi cán bÙ ç éc và tài, áp éng yêu c§u cça sñ nghiÇp cách m¡ng
chç ngh)a xã hÙi.
2.2. Quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ nÙi dung xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam.
Công cuÙc xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß n°Ûc ta là sñ nghiÇp cách m¡ng mang tính
toàn diÇn. HÓ Chí Minh ã xác Ënh rõ nhiÇm vå cå thà cho tëng l)nh vñc nh° sau:
Trong l)nh vñc chính trË:
- Tr°Ûc h¿t ph£i giï vïng và phát huy vai trò lãnh ¡o cça £ng cÙng s£n. £ng
ph£i °ãc chÉnh Ñn, nâng cao séc chi¿n ¥u, có hình théc tÕ chéc phù hãp Ã
áp éng các yêu c§u nhiÇm vå mÛi. B°Ûc vào thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi, £ng ta càng ph£i thà hiÇn rõ vai trò là £ng c§m quyÁn, không °ãc quan
liêu, xa dân, thoái hoá bi¿n ch¥t, làm m¥t lòng tin ß dân.
- Cçng cÑ và mß rÙng M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t, nòng cÑt là liên minh công
nhân, nông dân và trí théc, do £ng cÙng s£n lãnh ¡o.
- Cçng cÑ và tng c°Ýng séc m¡nh toàn bÙ hÇ thÑng chính trË cing nh° các thành
tÑ cça nó trong suÑt thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi.
Trong l)nh vñc kinh t¿: HÓ Chí Minh Á cp trên r¥t nhiÁu bình diÇn: lñc l°ãng s£n
xu¥t, quan hÇ s£n xu¥t, c¡ ch¿ qu£n lý kinh t¿. Ng°Ýi nh¥n m¡nh ¿n viÇc tng nng xu¥t lao
Ùng trên c¡ sß ti¿n hành công nghiÇp hoá xã hÙi chç ngh)a.
MÙt sÑ nÙi dung chç y¿u cça nhiÇm vå kinh t¿:
C¡ c¥u kinh t¿: Trong c¡ c¥u kinh t¿ nông công nghiÇp, l¥y nông nghiÇp làm m·t
trn hàng §u, cçng cÑ hÇ thÑng th°¡ng nghiÇp làm c§u nÑi tÑt nh¥t giïa các ngành
s£n xu¥t xã hÙi, tho£ mãn nhu c§u thi¿t y¿u cça nhân dân. ây là quan niÇm h¿t séc
Ùc áo cça HÓ Chí Minh.
Ch¿ Ù và quan hÇ sß hïu: HÓ Chí Minh là ng°Ýi §u tiên chç tr°¡ng phát triÃn c¡
c¥u kinh t¿ nhiÁu thành ph§n trong thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi. Ng°Ýi xác
Ënh rõ vË trí và xu h°Ûng vn Ùng cça tëng thành ph§n kinh t¿:
" ¯u tiên phát triÃn kinh t¿ quÑc doanh à t¡o nÁn t£ng vt ch¥t cho chç ngh)a xã hÙi,
thúc ©y viÇc c£it¡o xã hÙi chç ngh)a.
34
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
" Nhà n°Ûc c§n ·c biÇt khuy¿n khích, h°Ûng d«n, giúp á kinh t¿ hãp tác xã. VÁ tÕ
chéc hãp tác xã HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh nguyên t¯c §n d§n, të th¥p ¿n cao, tñ
nguyÇn, cùng có lãi, chÑng chç quan, gò ép, hình théc.
" Nhà n°Ûc b£o hÙ quyÁn sß hïu vÁ t° liÇu s£n xu¥t, ra séc h°Ûng d«n và giúp á
nhïng ng°Ýi làm nghÁ thç công và lao Ùng riêng l», khuy¿n khích hÍ i vào con
°Ýng hãp tác xã.
" Ñi vÛi nhïng nhà t° b£n công th°¡ng, hÍ ã tham gia çng hÙ cách m¡ng dân tÙc
dân chç, có óng góp nh¥t Ënh trong khiI phåc kinh t¿ nên nhà n°Ûc không xoá bÏ
quyÁn sß hïu t° liÇu s£n xu¥t và cça c£i cça hÍ, mà h°Ûng d«n hÍ ho¡t Ùng làm
lãi cho quÑc t¿ dân sinh, phù hãp vÛi kinh t¿ nhà n°Ûc, giúp á hÍ c£i t¡o theo chç
ngh)a xã hÙi theo hình théc t° b£n nhà n°Ûc.
Quan hÇ phân phÑi và qu£n lý kinh t¿:
" Ng°Ýi chç tr°¡ng và chÉ rõ iÁu kiÇn thñc hiÇn nguyên t¯c phân phÑi theo lao
Ùng: Làm nhiÁu h°ßng nhiÁu, làm ít h°ßng ít, không làm không h°ßng.
" HÓ Chí Minh b°Ûc §u Á cp tÛi v¥n Á khoán trong s£n xu¥t: ch¿ Ù khoán
là mÙt iÁu kiÇn cça chç ngh)a xã hÙi, nó khuy¿n khích ng°Ýi công nhân luôn
ti¿n bÙ, làm cho nhà máy ti¿n bÙ, làm khoán là ích chung và l¡i lãi riêng. làm
khoán tÑt, thích hãp và công b±ng d°Ûi ch¿ Ù ta hiÇn nay 18
Trong l)nh vñc vn hoá - xã hÙi:
HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh ¿n v¥n Á xây dñng con ng°Ýi mÛi xã hÙi chç ngh)a. Con
ng°Ýi vëa là måc tiêu vëa là Ùng lñc cça sñ phát triÃn xã hÙi.
HÓ Chí Minh Á cao vai trò cça vn hoá giáo dåc và khoa hÍc kù thut. Ng°Ýi cho
r±ng, muÑn xây dñng chç ngh)a xã hÙi nh¥t Ënh ph£i có hÍc théc, c§n ph£i hÍc c£
vn hoá, chính trË, kù thut. HÓ Chí Minh r¥t coi trÍng viÇc nâng cao dân trí, ào t¡o
và sí dång nhân tài.
HÓ Chí Minh luôn kh³ng Ënh vai trò và vË trí cça vn hoá trong Ýi sÑng xã hÙi. Të
ó, Ng°Ýi Á ra các nguyên t¯c, ph°¡ng châm xây dñng nÁn vn hoá mang tính dân
tÙc, khoa hÍc, ¡i chúng.
2.3. VÁ b°Ûc i và ph°¡ng théc, biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam.
2.3.1. Nhïng nguyên t¯c có tính ch¥t ph°¡ng pháp lun à xác Ënh b°Ûc i và ph°¡ng théc,
biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Xây dñng chç ngh)a xã hÙi là mÙt hiÇn t°ãng phÕ bi¿n mang tính quÑc t¿, c§n quán
triÇt các nguyên t¯c c¡ b£n cça chç ngh)a Mác-Lênin vÁ xây dñng ch¿ Ù mÛi, có thà tham
kh£o, hÍc tp kinh nghiÇm cça các n°Ûc xã hÙi chç ngh)a anh em.
18
(Sd, t.8, tr.341).
35
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
Xác Ënh b°Ûc i và biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi chç y¿u xu¥t phát të iÁu
kiÇn thñc t¿, ·c iÃm dân tÙc, nhu c§u và kh£ nng thñc t¿ cça nhân dân. Të ó HÓ Chí
Minh m¡nh d¡n tuyên bÑ: trong xây dñng chç ngh)a xã hÙi làm trái vÛi Liên Xô, Trung
QuÑc cing là Mác-xít .
2.3.2. Ph°¡ng châm thñc hiÇn b°Ûc i trong xây dñng chç ngh)a xã hÙi:
D§n d§n, thn trÍng tëng b°Ûc mÙt, të th¥p ¿n cao, không chç quan, nôn nóng; sñ
tu§n tñ cça b°Ûc i là do iÁu kiÇn khách quan quy Ënh. HÓ Chí Minh chÉ rõ b°Ûc i cça
thÝi kó quá Ù ß VN là ph£i tr£i qua nhiÁu b°Ûc, b°Ûc ng¯n b°Ûc dài, tùy theo hoàn c£nh
nh°ng chÛ ham làm mau, ham r§m rÙ... i b°Ûc nào vïng ch¯c b°Ûc ¥y, cé ti¿n d§n d§n
Ph£i ti¿n nhanh, ti¿n m¡nh nh°ng không làm bëa, làm ©u mà ph£i hãp vÛi lòng dân.
HÓ Chí Minh cho r±ng phù hãp vÛi lòng dân cing là phù hãp quy lut. Ví då trong c£i t¡o
nông nghiÇp ß nông thôn Bác nh¯c nhß: chÛ sÑt ruÙt, ham mau mà ph£i làm có nguyên t¯c:
không c°áng ép - mÍi ng°Ýi Áu có lãi - qu£n trË ph£i dân chç. N¿u thñc hiÇn °ãc 3 y¿u tÑ
hµng tÕ chéc hãp tác hoá
Trong các b°Ûc i lên chç ngh)a xã hÙi, HÓ Chí Minh ·c biÇt l°u ý ¿n vai trò cça
công nghiÇp hoá xã hÙi chç ngh)a, coi ó là con °Ýng i cça chúng ta , là nhiÇm vå trÍng
tâm cça c£ thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi. Nh°ng công nghiÇp hoá ph£i trên c¡ sß hình
thành cho °ãc mÙt nÁn nông nghiÇp toàn diÇn à gi£i quy¿t v¥n Á l°¡ng thñc cho nhân
dân và xây dñng mÙt hÇ thÑng tiÃu thç công nghiÇp, công nghiÇp nh¹ Ã tho£ mãn các nhu
c§u tiêu dùng thi¿t y¿u cça nhân dân.
2.3.3. Ph°¡ng théc, biÇn pháp ti¿n hành xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Ng°Ýi luôn luôn nh¯c nhß ph£i nêu cao tinh th§n Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o, chÑng giáo
iÁu, rp khuôn kinh nghiÇm n°Ûc ngoài, ph£i suy ngh) tìm tòi, sáng t¡o ra cách làm phù hãp
vÛi thñc tiÅn ViÇt Nam. Cå thÃ:
MuÑn bÛt mò m«m, á sai l§m ta ph£i hÍc tp kinh nghiÇm các n°Ûc anh em nh°ng
ph£i bi¿t áp dång mÙt cách sáng t¡o, kh¯c phåc rp khuôn giáo iÁu, vay m°ãn sao
chép không phù hãp.
Ph£i i sâu vào thñc tiÅn à iÁu tra kh£o sát, të tÕng k¿t thñc tiÅn mà Á xu¥t v¥n Á
ph°¡ng pháp, lý lun cho cách m¡ng ViÇt Nam. (hiÇn nay tÕng k¿t thñc tiÅn còn y¿u,
do ó chm tìm ra nhïng iÃn hình).
Trong cách m¡ng chç ngh)a xã hÙi. HÓ Chí Minh có nhiÁu sáng t¡o:
" Trong b°Ûc i và cách làm chç ngh)a xã hÙi. ß MiÁn B¯c, ph£i thà hiÇn °ãc
sñ k¿t hãp giïa hai nhiÇm vå chi¿n l°ãc cça cách m¡ng ViÇt Nam: xây dñng
MiÁn B¯c, chi¿u cÑ MiÁn Nam .
" Khi gi·c Mù mß rÙng chi¿n tranh ra MiÁn B¯c, ta có kh©u hiÇu vëa s£n xu¥t
vëa chi¿n ¥u vëa chÑng Mù céu n°Ûc, vëa xây dñng chç ngh)a xã hÙi ,
°ãc th¿ giÛi coi là kinh nghiÇm sáng t¡o cça ViÇt Nam.
36
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
Ph£i k¿t hãp c£i t¡o vÛi xây dñng trên t¥t c£ các l)nh vñc mà xây dñng là chç chÑt và
lâu dài.
Trong iÁu kiÇn n°Ûc ta, xây dñng chç ngh)a xã hÙi ph£i có k¿ ho¡ch, biÇn pháp: chÉ
tiêu mÙt, biÇn pháp m°Ýi, quy¿t tâm hai m°¡i... có nh° th¿ k¿ ho¡ch mÛi hoàn thành
tÑt °ãc.
HÓ Chí Minh quan niÇm chç ngh)a xã hÙi là sñ nghiÇp cça dân, do dân, vì dân, vì vy
biÇn pháp c¡ b£n quy¿t Ënh lâu dài trong xây dñng chç ngh)a xã hÙi là em tài dân,
séc dân, cça dân à làm lãi cho dân , d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng cÙng s£n. Vai trò
lãnh ¡o cça £ng c§m quyÁn là tp hãp lñc l°ãng, Á ra °Ýng lÑi chính sách Ã
huy Ùng và khai thác triÇt à các nguÓn lñc cça dân, vì lãi ích cça qu§n chúng lao
Ùng.
III. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A XÃ HØI VÀ CON
¯ÜNG QUÁ Ø LÊN CHæ NGH(A Xà HØI VÀO CÔNG CUØC ÔI MÚI HIÆN
NAY CæA VIÆT NAM.
Trong nhïng nm 1960 công cuÙc xây dñng chç ngh)a xã hÙi. ß n°Ûc ta ch°a thñc sñ
vn Ùng theo úng quy lut cça nó (còn gÍi là chç ngh)a xã hÙi. thÝi chi¿n) nên có nhiÁu
iÁu HÓ Chí Minh ch°a kËp ngh), ch°a kËp làm, ch°a kËp tÕng k¿t.
Trong công cuÙc Õi mÛi ¥t n°Ûc hiÇn nay, vÛi nhïng bÑi c£nh trong n°Ûc và quÑc t¿
có nhiÁu thay Õi so vÛi nhïng nm 1960 ß MiÁn B¯c, nh°ng nhïng t° t°ßng vÁ chç ngh)a
xã hÙi.và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi. v«n là c¡ sß lý lun và ph°¡ng pháp lun
chÉ ¡o chúng ta ti¿p tåc suy ngh), sáng t¡o à tìm ra nhïng hình théc, b°Ûc i, cách làm
trong tình hình mÛi. iÁu này °ãc thà hiÇn rõ trong nghË quy¿t cça các ¡i hÙi £ng nh°:
c°¡ng l)nh xây dñng ¥t n°Ûc 1991, vn kiÇn ¡i hÙi £ng toàn quÑc l§n thé VIII (1996),
IX (2001) và X (2006).
Cå thà £ng ta kh³ng Ënh nh° sau: à tn dång thÝi c¡, v°ãt qua thí thách, ti¿p tåc
©y m¡nh công cuÙc Õi mÛi ti¿n lên giành nhïng thành tñu mÛi, £ng ta ang kiên trì vn
dång t° t°ßng HÓ Chí Minh nh±m gi£i quy¿t tÑt các v¥n Á d°Ûi ây:
MÙt là: Trong quá trình Õi mÛi, ph£i kiên trì måc tiêu Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a
xã hÙi trên nÁn t£ng chç ngh)a Mác-Lênin và t° t°ßng HÓ Chí Minh.
- Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi là måc tiêu b¥t bi¿n mà nhân dân ta ã kiên trì
ph¥n ¥u và hy sinh, theo uÕi suÑt h¡n 70 nm d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng.
B±ng kinh nghiÇm lËch sí cing nh° thñc t¿ cça mÙt dân tÙc bË nô lÇ nhân dân ta hiÃu rõ
r±ng: MuÑn bi¿n Õi tình hình nghèo nàn l¡c hu, sau khi giành Ùc lp n°Ûc ta không có
con °Ýng nào khác là ph£i ti¿n lên chç ngh)a xã hÙi. Ùc lp dân tÙc là iÁu kiÇn tiên quy¿t
à thñc hiÇn chç ngh)a xã hÙi và chç ngh)a xã hÙi là c¡ sß £m b£o vïng ch¯c cho Ùc lp
dân tÙc.
HiÇn nay chúng ta thñc hiÇn måc tiêu dân giàu, n°Ûc m¡nh, xã hÙi công b±ng dân chç
và vn minh , cing chính là Ã hoàn thành måc tiêu lý t°ßng cça chç tËch HÓ Chí Minh và
cça nhân dân ta trong hoàn c£nh mÛi.
37
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
Chúng ta kiên quy¿t thñc hiÇn: Õi mÛi nh°ng không Õi h°Ûng, không thay Õi måc
tiêu, chúng ta kiên Ënh chính të bài hÍc cça Liên Xô và các n°Ûc ông Âu à kh³ng Ënh
con °Ýng phát triÃn chç ngh)a t° b£n dét khoát không ph£i là con °Ýng lña chÍn cça
chúng ta.
Tuy nhiên chúng ta cing ph£i nhn th¥y: Xây dñng chç ngh)a xã hÙi. bÏ quá ch¿ Ù
phát triÃn TBCN là mÙt sñ nghiÇp khó khn và phéc t¡p.
HiÇn nay chúng ta ch¥p nhn nÁn kinh t¿ thË tr°Ýng (ây là iÁu mÛi vÛi chúng ta và
ch°a có tiÁn lÇ trong lËch sí phong trào công nhân quÑc t¿) nên ph£i ch¥p nhn c£ m·t tích
cñc và m·t tiêu cñc cça nó:
- Tích cñc: thông qua các quy lut kinh t¿ cça nó Ã kích thích s£n xu¥t phát triÃn,
làm cho Ýi sÑng kinh t¿ và con ng°Ýi trß nên nng Ùng, nhÙn nhËp, nâng cao
nng su¥t, ch¥t l°ãng, hiÇu qu£, ào th£i nhïng y¿u tÑ b£o thç, thå Ùng cça kinh
t¿ bao c¥p tr°Ûc kia.
- Tiêu cñc: các tÇ n¡n nh° buôn gian bán ln, lëa £o, ch¡y theo Óng tiÁn, tham
nhing, ma tuý..., tình tr¡ng phân hoá giàu nghèo, th¥t hÍc, ói nghèo bË bóc lÙt ß
mÙt bÙ phn nhân dân lao Ùng; sñ thoái hoá bi¿n ch¥t ß mÙt sÑ bÙ phn cán bÙ có
chéc có quyÁn...bi¿n hÍ thành nhïng ph§n tí phá ho¡i të bên trong, thành ch× dña
cho nhïng âm m°u diÅn bi¿n hoà bình cça các th¿ lñc thù Ëch të bên ngoài.
V¥n Á ·t ra lúc này là:
- Làm th¿ nào à sí dång các hình théc, các ph°¡ng tiÇn cça CNTB nh±m phåc vå
¯c lñc cho chç ngh)a xã hÙi. mà không i chÇch sang CNTB, v«n giï °ãc Ënh
h°Ûng chç ngh)a xã hÙi.
- Tng tr°ßng kinh t¿ i ôi vÛi công b±ng xã hÙi, vÛi sñ lành m¡nh vÁ ¡o éc và
tinh th§n.
Nhïng câu tr£ lÝi không có sµn trong t° t°ßng HÓ Chí Minh, nh°ng Ng°Ýi chÉ cho ta
ph°¡ng h°Ûng và ph°¡ng pháp suy ngh) Ã tìm ra nhïng gi£i pháp hïu hiÇu mà không i
chÇch måc tiêu và b£n ch¥t cça chç ngh)a xã hÙi. mà HÓ Chí Minh ã v¡ch ra.
Hai là: Õi mÛi là sñ nghiÇp cça nhân dân, do ó c§n phát huy quyÁn làm chç cça
nhân dân, kh¡i dy m¡nh m½ t¥t c£ các nguÓn lñc, tr°Ûc h¿t là nguÓn lñc nÙi sinh, Ã thñc
hiÇn công nghiÇp hoá, hiÇn ¡i hoá ¥t n°Ûc.
Công nghiÇp hoá, hiÇn ¡i hoá là mÙt yêu c§u có tính quy lut Ñi vÛi các n°Ûc nông
nghiÇp l¡c hu quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi. ch°a qua giai o¡n phát triÃn CNTB, nh±m tranh
thç thành tñu cça cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ, cça giao l°u quÑc t¿ Ã phát triÃn ¥t
n°Ûc.
à CNH-HH thành công c§n phát huy t¥t c£ nguÓn lñc bên trong và bên ngoài,
nh°ng l¥y nguÓn lñc bên trong là chç y¿u, cå thÃ:
- Sí dång tÑt nguÓn lñc bên trong à sí dång tÑt và có hiÇu qu£ nguÓn lñc bên
ngoài.
38
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- Phát huy cao Ù quyÁn làm chç cça nhân dân, t¡o không khí dân chç, cßi mß, nâng
cao dân trí à ng°Ýi dân có thà tham gia vào mÍi công viÇc cça nhà n°Ûc.
- Thñc hiÇn nh¥t quán chi¿n l°ãc oàn k¿t cça HÓ Chí Minh, trên c¡ sß cça liên
minh công - nông - trí théc, Óng thÝi tranh thç sñ óng góp, çng hÙ cça t¥t c£
nhïng ai tán thành Õi mÛi vì måc tiêu dân giàu, n°Ûc m¡nh, xã hÙi công b±ng,
dân chç, vn minh .
Ba là: Õi mÛi ph£i k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi aË.
Công cuÙc Õi mÛi cça chúng ta diÅn ra trong iÁu kiÇn th¿ giÛi ang có nhiÁu thun
lãi, chúng ta ph£i tranh thç tÑi a mÍi c¡ hÙi tÑt à thu hút vÑn §u t°, khai thác và sí dång
tÑt nh¥t các nguÓn lñc bên ngoài.
Tranh thç i ôi vÛi kh¡i dy chç ngh)a yêu n°Ûc, tinh th§n Ùc lp dân tÙc, c£nh giác
tr°Ûc mÍi âm m°u cça các th¿ lñc thù Ëch n°Ûc ngoài.
Giao l°u hÙi nhp Óng thÝi ph£i không ngëng trau dÓi b£n l)nh và b£n s¯c vn hoá
dân tÙc, ·c biÇt cho thanh niên. ChÉ có b£n l)nh và b£n s¯c dân tÙc sâu s¯c, m¡nh m½ mÛi
t¡o ra bÙ lÍc tÑt nh¥t à ti¿p thu tinh hoa vn hoá nhân lo¡i, Óng thÝi có séc Á kháng tÑt
nh¥t chÑng l¡i mÍi vn hoá Ùc h¡i të bên ngoài xâm nhp vào.
BÑn là: Xây dñng £ng vïng m¡nh, làm trong s¡ch bÙ máy nhà n°Ûc, ©y m¡nh ¥u
tranh chÑng quan liêu tham nhing, thñc hiÇn c§n kiÇm xây dñng CNXH
Xây dñng £ng vïng m¡nh vÁ mÍi m·t là nhiÇm vå cñc kó quan trÍng à £ng CSVN
xéng áng là tÕ chéc duy nh¥t lãnh ¡o cách m¡ng i të th¯ng lãi này ¿n th¯ng lãi khác.
Ph£i làm trong s¡ch bÙ máy nhà n°Ûc, nhïng ng°Ýi thëa hành công vå ph£i trong
s¡ch, liêm khi¿t, ph£i thñc sñ là ng°Ýi §y tÛ trung thành và tn tuõ cça dân nh° Bác HÓ
mong muÑn. Bßi vì: dù £ng và nhà n°Ûc có °Ýng lÑi, chính sách úng ¯n nh°ng Ùi ngi
cán bÙ thëa hành không tn tuõ, m«n cán, l¡i hà l¡m, sách nhiÅu, tham nhing, cía quyÁn...
thì ch³ng nhïng hÍ không làm cho °Ýng lÑi chính sách ó i vào lòng dân, mà có khi hÍ
còn trß thành nguyên nhân trñc ti¿p gây nên nhïng iÃm nóng, có thà d«n tÛi bùng nÕ xã hÙi
không thà xem th°Ýng.
à tng c°Ýng mÑi liên hÇ máu thËt giïa £ng vÛi dân, muÑn th¿ ph£i quy¿t tâm làm
trong s¡ch bÙ máy nhà n°Ûc, lo¡i trë nhïng ph§n tí thoái hoá bi¿n ch¥t, làm cho nhà n°Ûc ta
thñc sñ là cça dân, do dân, vì dân , vì chính tÇ quan liêu tham nhing, m¥t dân chç, tác
phong hách dËch, cía quyÁn, lÑi sÑng xa hoa lãng phí, thi¿u ¡o éc...cça mÙt bÙ phn cán
bÙ có chéc, có quyÁn ã gây nên nhïng vå b¥t bình trong dân, làm Õ vá niÁm tin cça qu§n
chúng vào t°¡ng lai XHCN.
Sñ phát triÃn nÁn kinh t¿ hàng hoá cing ang kích thích lòng ham muÑn vt ch¥t và lÑi
sÑng tiêu dùng trong mÙt bÙ phn cán bÙ và nhân dân, do ó:
- Ph£i ti¿t kiÇm trong mÍi l)nh vñc, n¿u không nh° Bác HÓ nói: s£n xu¥t mà không
ti¿t kiÇm thì nh° gió vào nhà trÑng, không l¡i hoàn không , nh° vy ti¿t kiÇm
không chÉ là mÙt n¿p sÑng ¡o éc, nó là mÙt chính sách kinh t¿.
39
Ch°¡ng 3: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi chç ngh)a ß ViÇt Nam
- H¡n nïa, ti¿t kiÇm còn là v¥n Á chính trË: vì nhïng k» xa hoa lãng phí Áu d«n ¿n
xâm ph¡m tài s£n cça nhân dân.
Tóm l¡i:
- T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ CNXH và con °Ýng quá Ù lên CNXH ß ViÇt Nam
thñc sñ là nÁn t£ng t° t°ßng và kim chÉ nam cho sñ nghiÇp Õi mÛi cça chúng ta
hiÇn nay.
- Trong giai o¡n Õi mÛi ¥t n°Ûc hiÇn nay, c§n ti¿p tåc ©y m¡nh chính sách Õi
mÛi mÍi m·t nh±m cçng cÑ lòng tin cça nhân dân vào CNXH.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. Trình bày con °Ýng hình thành t° duy HÓ Chí Minh vÁ CNXH ß ViÇt Nam.
2. Hãy trình bày quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
3. Hãy phân tích nhïng ·c tr°ng cça chç ngh)a xã hÙi
4. Hãy phân tích nhïng måc tiêu c¡ b£n c§n ¡t tÛi trong quá trình xây dñng và hoàn
thiÇn Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
5. Hãy phân tích nhïng Ùng lñc và kh¯c phåc nhïng trß lñc cça sñ nghiÇp xây dñng
chç ngh)a xã hÙi:
6. Trình bày nhïng quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ ·c iÃm và mâu thu«n c¡ b£n cça
thÝi kó quá Ù lên Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
7. Hãy trình bày nhïng nhiÇm vå lËch sí cça thÝi kó quá Ù, nhïng nhân tÑ £m b£o
thñc hiÇn th¯ng lãi chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
8. Trình bày quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ nÙi dung xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt
Nam.
9. Phân tích nhïng nguyên t¯c có tính ch¥t ph°¡ng pháp lun à xác Ënh b°Ûc i và
ph°¡ng théc, biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
10. Trình bày ph°¡ng châm thñc hiÇn, b°Ûc i trong xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt
Nam
11. Trình bày ph°¡ng théc, biÇn pháp ti¿n hành xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
12. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç
ngh)a xã hÙi vào công cuÙc Õi mÛi hiÇn nay.
40
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
CH¯ NG IV
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ I OÀN K¾T DÂN TØC;
K¾T HâP SèC M NH DÂN TØC VÚI SèC M NH THÜI I.
MäC ÍCH YÊU C¦U
- HiÃu rõ nhïng c¡ sß hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc
- HiÃu rõ nhïng nÙi dung c¡ b£n cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc
- HiÃu °ãc quá trình hình thành cing nh° nhïng nÙi dung c¡ b£n t° t°ßng HÓ Chí
Minh vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i
- Th¥y °ãc sñ cÑng hi¿n to lÛn cça HÓ Chí Minh vÁ lý lunvà thñc tiÅn trong viÇc
xây dñng khÑi ¡i oàn k¿t toàn dân tÙc và k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh
cça thÝi ¡i trong giai o¡n hiÇn nay.
NØI DUNG CHÍNH
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ I OÀN K¾T DÂN TØC.
¡i oàn k¿t là t° t°ßng xuyên suÑt và nh¥t quán trong t° duy lý lun và ho¡t Ùng
thñc tiÅn cça HÓ Chí Minh.
T° t°ßng ¡i oàn k¿t cça HÓ Chí Minh ã trß thành chi¿n l°ãc cách m¡ng cça £ng
cÙng s£n ViÇt Nam suÑt të khi ra Ýi ¿n nay. Thñc hiÇn t° t°ßng chi¿n l°ãc ¡i oàn k¿t
ó, £ng cÙng s£n ViÇt Nam ã tp hãp phát huy séc m¡nh dân tÙc và quÑc t¿, °a cách
m¡ng ViÇt Nam i të th¯ng lãi này ¿n th¯ng lãi khác.
1.1. C¡ sß hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc.
1.1.1. NÁn t£ng vn hoá truyÁn thÑng ViÇt Nam.
Tr£i qua hàng nghìn nm dñng n°Ûc và giï n°Ûc, dân tÙc ViÇt Nam ã d§n hình thanh
nên nhïng ph©m ch¥t tÑt ¹p, t¡o nên b£n s¯c vn hoá cça dân tÙc, t¡o nên séc m¡nh cça c£
cÙng Óng trong suÑt tr°Ýng kó lËch sí. Nhïng ·c tr°ng chç y¿u cça vn hoá truyÁn thÑng
ViÇt Nam là:
- Giá trË nhân vn, nhân b£n trong truyÁn thÑng yêu n°Ûc cça dân tÙc. Tinh th§n yêu
n°Ûc g¯n liÁn vÛi ý théc cÙng Óng, ý théc cÑ k¿t dân tÙc, oàn k¿t dân tÙc ã °ãc hình
thành và cçng cÑ trong hàng nghìn nm ¥u tranh dñng n°Ûc và giï n°Ûc cça c£ dân tÙc, t¡o
thành mÙt truyÁn thÑng bÁn vïng, th¥m sâu vào t° t°ßng, tình c£m, tâm hÓn cça m×i con
ng°Ýi ViÇt Nam. Tinh th§n ¥y, ý théc ¥y ã t¡o nên séc m¡nh vô Ëch cça c£ dân tÙc Ã
chi¿n th¯ng mÍi thiên tai Ëch hÍa, làm cho ¥t n°Ûc °ãc tr°Ýng tÓn, b£n s¯c dân tÙc °ãc
giï vïng.
41
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
- TruyÁn thÑng l¥y nhân ngh)a làm gÑc, l¥y ¡i ngh)a th¯ng hung tàn, l¥y trí nhân thay
c°Ýng b¡o .
- NÁn vn hoá ViÇt Nam trÍng ¡o lý làm ng°Ýi, mà ¡o lý hàng §u là Á cao trách
nhiÇm cça cá nhân Ñi vÛi cÙng Óng trong c¥u trúc xã hÙi truyÁn thÑng: gia ình- làng xã -
TÕ quÑc. Lãi ích cça gia ình làng xã cing ph£i ·t trong lãi ích cça quÑc gia, dân tÙc.
- NÁn vn hoá l¥y dân làm gÑc. Phép giï n°Ûc cça cha ông ta là trên d°Ûi mÙt lòng
phå tí, hoà n°Ûc sông chén r°ãu ngÍt ngào .
- NÁn vn hoá ViÇt Nam là khoan dung, hoà hãp, hoà Óng
1.1.2. Vn hoá nhân lo¡i:
- Vn hoá ph°¡ng ông có nhiÁu giá trË mang ý ngh)a tích cñc. ó là t° t°ßng ¡i
Óng, t° t°ßng quÑc d) dân vi b£n (n°Ûc l¥y dân làm gÑc) cça Nho giáo; t° t°ßng të bi h÷
s£, céu khÕ, céu n¡n , c§u Óng tÓn dË cça Pht giáo.
- Vn hoá ph°¡ng Tây bao gÓm các trào l°u dân chç t° s£n; t° t°ßng tñ do, bình ³ng,
bác ái, chç ngh)a nhân vn. T¥t c£ tuy còn h¡n ch¿, nh°ng HÓ Chí Minh ã chÍn lÍc nhïng
h¡t nhân hãp lý, g¡n åc kh¡i trong à phåc vå sñ nghiÇp céu n°Ûc céu dân.
1.1.3. Nhïng quan iÃm c¡ b£n cça chç ngh)a Mác-Lênin - C¡ sß lý lun quan trÍng nh¥t.
Chç ngh)a Mác Lênin kh³ng Ënh vai trò cça qu§n chúng nhân dân trong lËch sí,
chính qu§n chúng nhân dân là ng°Ýi sáng t¡o ra lËch sí.
Giai c¥p vô s£n muÑn thñc hiÇn °ãc vai trò lãnh ¡o cách m¡ng thì ph£i v°¡n lên
thành giai c¥p dân tÙc, ph£i tñ mình trß thành dân tÙc có ngh)a là lãi ích cça giai c¥p vô s£n
ph£i thÑng nh¥t vÛi lãi ích cça nhân dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc. Giai c¥p vô s£n ph£i tÕ
chéc và oàn k¿t lñc l°ãng toàn dân tÙc và c£ vÛi giai c¥p vô s£n và nhân dân lao Ùng toàn
th¿ giÛi.
Ph£i l¥y liên minh công - nông làm c¡ sß Ã xây dñng lñc l°ãng oàn k¿t dân tÙc, n¿u
không có sñ Óng tình và çng hÙ cça a sÑ nhân dân lao Ùng thì cách m¡ng vô s£n không
thà thñc hiÇn °ãc.
oàn k¿t dân tÙc ph£i g¯n liÁn vÛi oàn k¿t quÑc t¿ mÛi giành °ãc th¯ng lãi hoàn
toàn trong cuÙc ¥u tranh chÑng CNQ.
Nh° vy, nhÝ có hÍc thuy¿t Mác-Lênin mà HÓ Chí Minh ã tìm th¥y nhïng giá trË tích
cñc cing nh° nhïng h¡n ch¿ cça các hÍc thuy¿t, tÕng hoà l¡i và nâng lên mÙt t§m cao mÛi
1.1.4. HÓ Chí Minh tÕng k¿t nhïng kinh nghiÇm thành công và th¥t b¡i cça các phong trào
yêu n°Ûc, phong trào cách m¡ng ViÇt Nam và th¿ giÛi.
Të phong trào yêu n°Ûc ß ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX, HÓ Chí Minh ã
th¥y rõ nguyên nhân th¥t b¡i cça các phong trào. ó là sñ khçng ho£ng, b¿ t¯c vÁ °Ýng lÑi,
vÁ giai c¥p lãnh ¡o.Të ó Ng°Ýi nhn th¥y thñc tiÅn xã hÙi òi hÏi ph£i có lñc l°ãng lãnh
¡o cách m¡ng mÛi, Á ra °ãc mÙt °Ýng lÑi cách m¡ng úng ¯n, phù hãp vÛi quy lut
phát triÃn cça lËch sí và nhïng yêu c§u cça thÝi ¡i mÛi, ç séc quy tå c£ dân tÙc vào cuÙc
42
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
¥u tranh chÑng ¿ quÑc thñc dân, xây dñng °ãc khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc bÁn vïng thì
mÛi giành °ãc th¯ng lãi. ây là iÃm xu¥t phát à HÓ Chí Minh xác Ënh: Tôi muÑn i ra
ngoài, xem n°Ûc Pháp và các n°Ûc khác. Sau khi xem hÍ làm nh° th¿ nào, tôi s½ trß vÁ giúp
Óng bào chúng ta.
Trong quá trình i tìm °Ýng céu n°Ûc:
- HÓ Chí Minh kh£o sát tình hình các n°Ûc T° b£n chç ngh)a và các n°Ûc thuÙc Ëa ß
h§u kh¯p các châu låc. Ng°Ýi ã nghiên céu các cuÙc cách m¡ng t° s£n, ·c biÇt là cách
m¡ng Mù nm 1776 và cách m¡ng Pháp nm 1789 Ng°Ýi tìm th¥y nguyên nhân d«n tÛi
th¯ng lãi cça giai c¥p T° s£n là hÍ bi¿t gi°¡ng cao kh©u hiÇu: tñ do, dân chç, bình ³ng, bác
ái à tp hãp lñc l°ãng chÑng phong ki¿n. Nh°ng cách m¡ng t° s£n là cách m¡ng không
¿n n¡i ¿n chÑn vì giành chính quyÁn xong hÍ quay l°ng l¡i vÛi nhïng ng°Ýi lao Ùng.
- TÕng k¿t cuÙc ¥u tranh cça các dân tÙc thuÙc Ëa, HÓ Chí Minh th¥y rõ séc m¡nh
tiÁm ©n to lÛn cça hÍ, và cing th¥y rõ nhïng h¡n ch¿ cça hÍ nh°: các dân tÙc thuÙc Ëa ch°a
có °ãc sñ lãnh ¡o úng ¯n, ch°a bi¿t oàn k¿t l¡i, ch°a có tÕ chéc và ch°a bi¿t tÕ chéc
thành m·t trn rÙng rãi trong n°Ûc và trên th¿ giÛi à chÑng k» thù chung là chç ngh)a t°
b£n..
- Th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng M°Ýi Nga 1917 ã giúp HÓ Chí Minh th¥y rõ t§m
quan trÍng cça viÇc oàn k¿t, tp hãp lñc l°ãng cách m¡ng, tr°Ûc h¿t là giai c¥p công nhân
và nông dân.
1.1.5. Të y¿u tÑ chç quan cça HÓ Chí Minh.
HÓ Chí Minh có lòng yêu n°Ûc, th°¡ng dân, trÍng dân, tin dân, kính dân. T¥t c£ ã t¡o
nên ß HÓ Chí Minh séc c£m hoá r¥t lÛn và giúp Ng°Ýi thà hiÇn °ãc t° t°ßng cça mình.
VÛi Bác, con ng°Ýi và t° t°ßng hoà quyÇn vào nhau, con ng°Ýi làm ngÝi sáng t°
t°ßng, t° t°ßng làm ¹p thêm con ng°Ýi.
1.2. Nhïng Quan iÃm c¡ b£n trong t° t°ßng ¡i oàn k¿t cça HÓ Chí Minh.
1.2.1. ¡i oàn k¿t dân tÙc là v¥n Á có ý ngh)a chi¿n l°ãc, quy¿t Ënh thành công cça cách
m¡ng.
T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ oàn k¿t, ¡i oàn k¿t không ph£i là mÙt thç o¡n chính trË
nh¥t thÝi mang tính ch¥t sách l°ãc, mà ¡i oàn k¿t là v¥n Á sÑng còn, có ý ngh)a chi¿n
l°ãclâu dài, là v¥n Á có t§m vóc r¥t cao, là v¥n Á cÑt lõi à phân biÇt t° t°ßng ¡i oàn k¿t
cça Bác vÛi t° t°ßng tp hãp lñc l°ãng cça nhïng ng°Ýi éng §u ß các n°Ûc khác. Bßi vì,
HÓ Chí Minh xác Ënh oàn k¿t là l½ sinh tÓn cça dân tÙc. Lúc nào dân ta oàn k¿t muôn
ng°Ýi nh° mÙt thì n°Ûc ta Ùc lp, tñ do. Trái l¡i lúc nào dân ta không oàn k¿t thì bË n°Ûc
ngoài xâm l¥n .
Të khi £ng ta ra Ýi, ¡i oàn k¿t theo t° t°ßng HÓ Chí Minh tht sñ là mÙt bÙ phn
hïu c¡ trong °Ýng lÑi cách m¡ng cça £ng. ChÉ có oàn k¿t thì mÛi t¡o ra séc m¡nh °a
cách m¡ng tÛi thành công. Nh° vy oàn k¿t là iÃm m¹ , iÃm này mà thñc hiÇn tÑt thì
» ra con cháu Áu tÑt .
43
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
1.2.2. ¡i oàn k¿t dân tÙc là mÙt måc tiêu, mÙt nhiÇm vå hàng §u cça cách m¡ng.
HÓ Chí Minh nói vÛi dân tÙc: Måc ích cça £ng lao Ùng ViÇt Nam có thà gÓm
trong 8 chï là: oàn k¿t toàn dân, phång sñ tÕ quÑc . Bßi vy t° t°ßng ¡i oàn k¿t dân tÙc
ph£i °ãc quán triÇt trong mÍi °Ýng lÑi, chính sách cça £ng và chính phç.
Xét vÁ b£n ch¥t thì ¡i oàn k¿t dân tÙc chính là òi hÏi khách quan cça b£n thân
qu§n chúng nhân dân trong cuÙc ¥u tranh à tñ gi£i phóng, là sñ nghiÇp cách m¡ng do qu§n
chúng ti¿n hành. Cách m¡ng là cuÙc chi¿n ¥u khÕng lÓ, không tp hãp °ãc lñc l°ãng qu§n
chúng, s½ không th¯ng lãi. K» thù mÛi là chç ngh)a thñc dân tìm mÍi cách chia à trË .
Chính vì vy, £ng có sé mÇnh théc tÉnh, tp hãp, oàn k¿t muôn ng°Ýi nh° mÙt, Ã chuyÃn
nhïng òi hÏi khách quan cça, tñ phát cça qu§n chúng thành nhïng òi hÏi tñ giác, thành
hiÇn thñc có tÕ chéc, thành séc m¡nh vô Ëch cça qu§n chúng thñc hiÇn måc tiêu cách m¡ng
cça qu§n chúng.
Nh° vy ¡i oàn k¿t dân tÙc vëa là måc tiêu, måc ích nhiÇm vå hàng §u cça
£ng, Óng thÝi cing là måc tiêu, nhiÇm vå hàng §u cça c£ dân tÙc.
1.2.3. ¡i oàn k¿t dân tÙc là ¡i oàn k¿t toàn dân.
Dân theo quan niÇm cça HÓ Chí Minh là Óng bào, là anh em mÙt nhà. Dân không
phân biÇt già, tr», gái, trai, giàu, nghèo, sang, hèn. Dân là toàn dân, toàn dân tÙc ViÇt Nam,
bao gÓm dân tÙc a sÑ, thiÃu sÑ cùng sÑng trên mÙt d£i ¥t ViÇt Nam., cing nh° nhïng
ng°Ýi ViÇt Nam sÑng ß n°Ûc ngoài. Nh° vy, Dân có biên Ù r¥t rÙng, vëa °ãc hiÃu là
m×i cá nhân m×i con rÓng cháu tiên , vëa là toàn thà Óng bào mÍi công dân n°Ûc ViÇt .
Nh° vy, HÓ Chí Minh ã dùng khái niÇm ¡i oàn k¿t dân tÙc à Ënh h°Ûng cho viÇc xây
dñng khÑi oàn k¿t toàn dân trong suÑt ti¿n trình lËch sí cách m¡ng ViÇt Nam bao gÓm mÍi
giai c¥p, dân tÙc, tôn giáo.
HÓ Chí Minh nhn théc rõ ràng vÁ vai trò cça dân. Dân là gÑc rÅ, là nÁn t£ng cça n°Ûc.
Dân là ng°Ýi chç cça n°Ûc, là chç thà ¡i oàn k¿t. Dân là lñc l°ãng quy¿t Ënh mÍi th¯ng
lãi cça cách m¡ng, nên HÓ Chí Minh quan niÇm ¡i oàn k¿t là ai có tài, có éc, có séc, có
lòng phång sñ TÕ quÑc và phåc vå nhân dân, tht thà tán thành hoà bình, thÑng nh¥t, Ùc lp
dân chç thì ta tht thà oàn k¿t vÛi hÍ .
Nguyên t¯c thñc hiÇn ¡i oàn k¿t dân tÙc, ¡i oàn k¿t toàn dân:
- Vì dân không ph£i là mÙt khÑi thu§n nh¥t, mà là mÙt cÙng Óng gÓm nhiÁu giai c¥p,
dân tÙc, t§ng lÛp, có lãi ích chung và riêng, có thái Ù và vai trò khác nhau Ñi vÛi sñ phát
triÃn cça xã hÙi. Nên muÑn ¡i oàn k¿t thì c§n ph£i hiÃu dân, tin dân, dña vào dân. Tránh
quan iÃm giai c¥p ¡n thu§n, céng nh¯c, không phân biÇt tôn giáo, tín ng°áng, C§n xoá bÏ
h¿t thành ki¿n, ph£i tht thà oàn k¿t; oàn k¿t ch·t ch½ và rÙng rãi. Ng°Ýi tëng nói: Nm
ngón tay cing có ngón v¯n ngón dài. Nh°ng v¯n dài Áu hãp nhau l¡i n¡i bàn tay. Trong
m¥y m°¡i triÇu ng°Ýi cing có ng°Ýi th¿ này th¿ khác, nh°ng th¿ này hay th¿ khác Áu dòng
dõi cça tÕ tiên ta .
- MuÑn ¡i oàn k¿t toàn dân ph£i khai thác °ãc nhïng y¿u tÑ t°¡ng Óng, h¡n ch¿
nhïng iÃm khác biÇt trong các mÑi quan hÇ phéc t¡p nh°: Cá nhân - tp thÃ; gia ình - xã
44
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
hÙi; bÙ phn - toàn cåc; giai c¥p - dân tÙc. Theo HÓ Chí Minh, ã là ng°Ýi ViÇt Nam (trë
ViÇt gian bán n°Ûc) Áu có nhïng iÃm chung: TÕ tiên chung; lòng yêu n°Ûc; k» thù chung
là chç nghãi thñc dân; nguyÇn vÍng chung là Ùc lp, hoà bình, thÑng nh¥t, tñ do, h¡nh phúc.
Të nhïng hiÃu bi¿t ó Ã khi gi£i quy¿t mÑi quan hÇ giai c¥p - dân tÙc, ph£i dña trên nhn
théc khoa hÍc và cách m¡ng. Ngh)a là giai c¥p - dân tÙc là mÙt thà thÑng nh¥t, biÇn chéng,
là mÙt c¥u trúc hïu c¡ không thà c¯t rÝi. Giai c¥p n±m trong dân tÙc và ph£i g¯n vÛi dân tÙc,
trß thành dân tÙc nh° cách nói cça Mác.
- N¯m vïng quan iÃm giai c¥p, quan iÃm qu§n chúng, HÓ Chí Minh ã chÉ ra giai
c¥p công, nông là lñc l°ãng ông £o nh¥t, bË áp béc n·ng nÁ nh¥t, có tinh th§n cách m¡ng
triÇt à nh¥t, nên trong khÑi oàn k¿t toàn dân (công nhân, nông dân và các t§ng lÛp nhân
dân lao Ùng khác), ph£I l¥y liên minh công-nông-lao Ùng trí óc làm nÁn t£ng. NÁn t£ng
càng °ãc cçng cÑ vïng ch¯c thì khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc càng °ãc có thà mß rÙng, mà
không mÙt th¿ lñc nào có thà làm suy y¿u khÑi oàn k¿t toàn dân.
1.2.4. ¡i oàn k¿t ph£i có tÕ chéc, có lãnh ¡o.
oàn k¿t trong t° t°ßng HÓ Chí Minh có ý ngh)a chi¿n l°ãc, có tÕ chéc, có lãnh ¡o,
không ph£i là sñ tp hãp ng«u nhiên, tñ phát, c£m tính, mà °ãc xây dñng trên mÙt c¡ sß lý
lun khoa hÍc nh±m hoàn thành måc tiêu Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi.
¡i oàn k¿t ph£i trß thành séc m¡nh vt ch¥t, thành lñc l°ãng vt ch¥t có tÕ chéc và
tÕ chéc ó chính là M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t à vëa ông vÁ sÑ l°ãng, vëa nâng cao vÁ
ch¥t l°ãng (iÁu mà các phong trào yêu n°Ûc tr°Ûc ây không làm °ãc).
Ngay sau khi tìm °ãc con °Ýng céu n°Ûc úng ¯n, HÓ Chí Minh ã quan tâm tÛi
v¥n Á tÕ chéc phù hãp vÛi giai c¥p, t§ng lÛp, ngành nghÁ, léa tuÕi,phù hãp vÛi tëng b°Ûc
phát triÃn cça cách m¡ng. Të khi £ng ra Ýi, HÓ Chí Minh tp trung xây dñng m·t trn dân
tÙc thÑng nh¥t quy tå mÍi tÕ chéc, cá nhân trong và ngoài n°Ûc. Tuó tëng giai o¡n cách
m¡ng, £ng ã xây dñng các tÕ chéc: HÙi ph£n ¿ Óng minh (1930); M·t trn dân chç
(1936); M·t trn nhân dân ph£n ¿n (1930); M·t trn ViÇt Minh (1941) v.vB M·t trn có
måc tiêu chung là vì Ùc lp thÑng nh¥t tÕ quÑc, vì h¡nh phúc, tñ do cça nhân dân.
M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t ph£i °ãc xây dñng theo nhïng nguyên t¯c nh¥t Ënh:
- NÁn t£ng cça m·t trn là liên minh công - nông- lao Ùng trí óc, Ã të ó m·t trn s½
quy tå °ãc c£ dân tÙc, tp hãp °ãc toàn dân, oàn k¿t thành mÙt khÑi vïng ch¯c.
- L¥y lãi ích tÑi cao cça dân tÙc g¯n vÛi lãi ích cça các t§ng lÛp nhân dân lao Ùng làm
c¡ sß. ó là tÕ quÑc Ùc lp, thÑng nh¥t, nhân dân tñ do, h¡nh phúc, dân giàu, n°Ûc m¡nh.
Óng thÝi ph£i quan tâm tÛi lãi ích chính áng cça cá nhân, bÙ phn, gi£i quy¿t tho£ áng
mÑi quan hÇ giïa lãi ích chung và lãi ích riêng.
- Ho¡t Ùng cça m·t trn theo nguyên t¯c hiÇp th°¡ng dân chç. ¡i oàn k¿t lâu dài,
ch·t ch½, tht sñ, chân thành, thi¿t thñc, rÙng rãi, vïng ch¯c cùng nhau xây dung Ýi sÑng
hoà thun ¥m no, xây dung TÕ quÑc.
- oàn k¿t g¯n vÛi ¥u tranh, ¥u tranh à tng c°Ýng oàn k¿t. Nêu cao tinh th§n tñ
phê bình và phê bình, chÑng cô Ùc, h¹p hòi và oàn k¿t mÙt chiÁu.
45
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
- M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t ph£i do £ng CÙng s£n lãnh ¡o. ây vëa là mÙt nguyên
t¯c cça m·t trn, vëa là mÙt quan iÃm c¡ b£n trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t.
- £ng CÙng s£n là thành viên cça m·t trn, nh°ng l¡i là thành viên lãnh ¡o m·t trn.
Vì vy, £ng là linh hÓn cça khÑi ¡i oàn k¿t toàn dân. £ng ph£i xác Ënh mình là £ng
cça giai c¥p công nhân, Óng thÝi là £ng cça dân tÙc ViÇt Nam, Ã m×i mÙt ng°Ýi ViÇt
Nam yêu n°Ûc luôn tñ hào vÁ £ng cça mình.
- £ng ph£i vëa là ¡o éc, vëa là vn minh ; ph£i tiêu biÃu cho trí tuÇ, danh dñ,
l°¡ng tâm cça dân tÙc.
- £ng ph£i tÏ ra là mÙt bÙ phn trung thành nh¥t, ho¡t Ùng nh¥t và chân thñc nh¥t,
ph£i có chính sách úng ¯n và có nng lñc lãnh ¡o thì mÛi giành °ãc Ëa vË lãnh ¡o
m·t trn.
- £ng lãnh ¡o m·t trn b±ng viÇc xác Ënh chính sách m·t trn úng ¯n. £ng c§n
tuyên truyÁn, giáo dåc, nêu g°¡ng, l¥y lòng chân thành à Ñi xí, c£m hoá, khêu gãi tinh
th§n tñ giác, tñ nguyÇn, tôn trÍng các tÕ chéc, l¯ng nghe ý ki¿n ng°Ýi ngoài £ng.
- £ng ph£i thñc sñ oàn k¿t nh¥t trí; giï gìn sñ thÑng nh¥t cça £ng nh° con ng°Ýi
cça m¯t. Sñ oàn k¿t trong £ng là quan trÍng h¡n bao giÝ h¿t. Séc m¡nh cça £ng là ß sñ
oàn k¿t nh¥t trí.
1.2.5. oàn k¿t dân tÙc ph£i g¯n liÁn vÛi oàn k¿t quÑc t¿.
Khi nói ¡i oàn k¿t dân tÙc trong thÝi ¡i mÛi, theo lp tr°Ýng vô s£n, theo ngÍn cÝ
cça chç ngh)a Mác - Lênin là ã bao hàm c£ nÙi dung oàn k¿t quÑc t¿. Téc là ph£i thÑng
nh¥t lãi ích dân tÙc vÛi lãi ích quÑc t¿; chç ngh)a yêu n°Ûc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a quÑc t¿
trong sáng.
Trên hành trình tìm °Ýng céu n°Ûc, ·c biÇt të khi °ãc ánh sáng cça chç ngh)a Mác
- Lênin rÍi chi¿u, HÓ Chí Minh ã ý théc r±ng ph£i °a cách m¡ng ViÇt Nam trß thành mÙt
bÙ phn hïu c¡ cça cách m¡ng th¿ giÛi.
Thñc hiÇn oàn k¿t quÑc t¿, HÓ Chí Minh quan tâm tÛi mÍi lñc l°ãng cách m¡ng và
ti¿n bÙ trên th¿ giÛi. ó là phong trào cÙng s£n và công nhân quÑc t¿, phong trào gi£i
phong dân tÙc và phong trào ¥u tranh cho hoà bình, dân chç, ti¿n bÙ th¿ giÛi. Ng°Ýi ·c
biÇt quan tâm và chú trÍng xây dñng tình oàn k¿t cça ba n°Ûc trên bán £o ông D°¡ng,
các n°Ûc láng giÁng trong ba t§ng m·t trn: m·t trn oàn k¿t dân tÙc; m·t trn oàn k¿t
ViÇt - Miên - Lào; m·t trn nhân dân th¿ giÛi oàn k¿t vÛi ViÇt Nam.
oàn k¿t quÑc t¿ không chÉ là sñ ti¿p nhn mÙt chiÁu cça nhân dân th¿ giÛi, mà còn
gi£i phóng góp ph§n tích cñc Ñi vÛi cách m¡ng th¿ giÛi. Ph£i xác Ënh giúp b¡n là giúp
mình ; th¯ng lãi cça b¡n cing là th¯ng lãi cça mình và muÑn ng°Ýi ta giúp, tr°Ûc h¿t
mình ph£i tñ céu mình, không ÷ l¡i, chÝ ãi; ph£i tñ chç, tñ lñc, tñ c°Ýng .
oàn k¿t quÑc t¿ ph£i tuân thç các nguyên t¯c tôn trÍng Ùc lp, chç quyÁn cça nhau,
cùng có lãi, tng c°Ýng hoà bình, hïu nghË giïa các quÑc gia, dân tÙc trên th¿ giÛi.
46
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ K¾T HâP SèC M NH DÂN TØC VÚI SèC
M NH THÜI I..
2.1. Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ mÑi quan hÇ giïa séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh cça
thÝi ¡i
2.1.1. Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ séc m¡nh cça dân tÙc
Theo HÓ Chí Minh séc m¡nh dân tÙc ó chính là séc m¡nh cça chç ngh)a yêu n°Ûc;
tinh th§n oàn k¿t; ý chí ¥u tranh anh ding, b¥t khu¥t cho Ùc lp tñ do; ý théc tñ lñc tñ
c°Ýng. Cå thÃ:
- Séc m¡nh cça dân tÙc tr°Ûc h¿t thà hiÇn ß tinh th§n Ùc lp, tñ chç, tñ lñc tñ c°Ýng
nó làm cho dân tÙc ViÇt Nam không bË Óng hoá trong 1000 nm B¯c thuÙc,
không bË diÇt vong d°Ûi ách thÑng trË cça thñc dân ph°¡ng Tây
- TruyÁn thÑng yêu n°Ûc là h¡t nhân cça truyÁn thÑng dân tÙc, nó không ph£i chÉ là
mÙt tình c£m tñ nhiên b©m sinh mà °ãc hình thành và phát triÃn trong quá trình
dñng n°Ûc và giï n°Ûc.
VÛi dân tÙc ViÇt Nam, lòng yêu n°Ûc trß thành séc m¡nh và chç ngh)a yêu n°Ûc VN,
mÙt thé ¡o lý, mÙt l½ sÑng cho mÍi ng°Ýi dân, cing trß thành tiêu chí cao nh¥t à ánh giá
mÙt con ng°Ýi.
HÓ Chí Minh ã nâng lòng yêu n°Ûc lên thành lòng yêu n°Ûc XHCN: yêu n°Ûc g¯n
liÁn vÛi ¥u tranh cho th¯ng lãi cça CNXH. Lòng yêu n°Ûc XHCN là sñ k¿t hãp nhu§n
nhuyÅn cça viÇc yêu quý Ùc lp dân tÙc, tñ do dân chç và CNXH ==> lòng yêu n°Ûc
XHCN ã trß thành séc m¡nh to lÛn cça nhân dân ta trong g§n 70 nm qua.
Tinh th§n, ý chí Ùc lp tñ chç, tñ c°Ýng và lòng yêu n°Ûc sß d) phát huy °ãc séc
m¡nh to lÛn cça nó vì ã k¿t liÁn nhân dân thành mÙt khÑi vïng ch¯c không gì lay chuyÃn
nÕi. ó là sñ oàn k¿t dân tÙc, oàn k¿t toàn dân..
TÕng hãp các séc m¡nh cça dân tÙc, HÓ Chí Minh làm nÕi bt séc m¡nh cça con
ng°Ýi ViÇt Nam. ó là séc m¡nh cça thà lñc và trí tuÇ, séc m¡nh cça bÁ dày lËch sí và hiÇn
t¡i; séc m¡nh cça sñ thông minh và lòng ding c£m; cça lòng tin chân chính không gì lay
chuyÃn nÕi
2.1.2. Séc m¡nh cça thÝi ¡i.
ThÝi ¡i ngày nay là thÝi ¡i quá Ù i lên CNXH trên ph¡m vi toàn th¿ giÛi, mß §u
b±ng th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng M°Ýi Nga v) ¡i.
Séc m¡nh cça thÝi ¡i ngày nay °ãc thà hiÇn ß nhïng y¿u tÑ sau:
- MÙt là: séc m¡nh cça nhân dân các n°Ûc thuÙc Ëa trong phong trào ¥u tranh gi£i
phóng dân tÙc, séc m¡nh này s½ °ãc nhân lên g¥p nhiÁu l§n vì nó g¯n vÛi cuÙc cách
m¡ng vô s£n trong thÝi ¡i mÛi.
47
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
- Hai là: séc m¡nh cça giai c¥p vô s£n và cách m¡ng vô s£n. HÓ Chí Minh muÑn céu
n°Ûc và gi£i phóng dân tÙc không có con °Ýng nào khác con °Ýng cách m¡ng vô
s£n
- Ba là: Sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t, cça cách m¡ng khoa hÍc kù thut mÙt
Ùng lñc phát triÃn xã hÙi..
Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ dân tÙc và séc m¡nh dân tÙc,vÁ thÝi ¡i và séc m¡nh
cça thÝi ¡i là c¡ sß ph°¡ng pháp lun khoa hÍc cho chúng ta suy ngh) và hành Ùng.
2.2. Nhïng nguyên t¯c cho sñ k¿t hãp:
MÙt là: Nhïng ng°Ýi bË áp béc ß t¥t c£ các n°Ûc h³n ph£i hiÁu: âu là nhïng ng°Ýi
anh em thñc sñ và âu là k» thù cça hÍ . Nguyên t¯c này chÉ ¡o viÇc oàn k¿t nhân dân th¿
giÛi trong mÙt m·t trn cùng nhau chÑng k» thù chung.
Hai là: Không nhìn nhn thÝi ¡i trong tr¡ng thái t)nh mà luôn nhìn nhn trong sñ
vn Ùng không ngëng cça chúng, sñ thay Õi trong sñ tp hãp lñc l°ãng giïa các tác nhân
t¡o ra xu th¿, Ã të ó tiên oán triÃn vÍng tình hình, v¡ch ra °Ýng lÑi chç tr°¡ng ¥u tranh.
Ba là: HÓ Chí Minh chú ý khai thác nhïng ·c iÃm riêng cça m×i dân tÙc mà không
trái vÛi °Ýng lÑi chung cça cách m¡ng th¿ giÛi, cing nh° vn dång nhïng bài hÍc kinh
nghiÇm cça các n°Ûc vào cuÙc ¥u tranh cça nhân dân ViÇt Nam ==> không r¡i vào giáo
iÁu, công théc cing nh° không xa rÝi nguyên t¯c áu tranh cách m¡ng.
2.3. NÙi dung cça sñ k¿t hãp séc m¡nh cça dân tÙc vÛi séc m¡nh cça thÝi ¡i
T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i có nhïng
nÙi dung chç y¿u sau:
2.3.1. ·t cách m¡ng ViÇt Nam trong mÑi quan hÇ hïu c¡ vÛi cách m¡ng vô s£n th¿ giÛi.
Trong quá trình ho¡t Ùng cách m¡ng, HÓ Chí Minh ã sÛm n¯m b¯t chính xác ·c
iÃm và xu th¿ phát triÃn cça thÝi ¡i. Ng°Ýi ã nhn théc °ãc mÙt thÝi ¡i mÛi °ãc mß
ra të Cách m¡ng Tháng M°Ýi và giai c¥p công nhân là nhân vt trung tâm cça thÝi ¡i
mÛi. Óng thÝi, chç ngh)a t° b£n ã chuyÃn sang chç ngh)a ¿ quÑc, xu¥t hiÇn trào l°u thñc
dân, hình thành hÇ thÑng thuÙc Ëa và mâu thu«n c¡ b£n xu¥t hiÇn: mâu thu«n giïa các dân
tÙc thuÙc Ëa vÛi chç ngh)a ¿ quÑc. Trong bÑi c£nh ó, vn mÇnh m×i quÑc gia, dân tÙc
không thà tách rÝi vn mÇnh chung cça c£ loài ng°Ýi. HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: ThÝi ¡i
cça chç ngh)a t° b£n ling o¡n cing là thÝi ¡i mÙt nhóm n°Ûc lÛn do bÍn t° b£n tài chính
c§m §u thÑng trË các n°Ûc phå thuÙc và nía phå thuÙc, bßi vy công cuÙc gi£i phóng các
n°Ûc và các dân tÙc bË áp béc là mÙt bÙ phn khng khít cça cách m¡ng vô s£n. Do ó, mà
tr°Ûc h¿t x£y ra kh£ nng và sñ c§n thi¿t ph£i có liên minh chi¿n ¥u ch·t ch½ giïa các dân
tÙc thuÙc Ëa vÛi giai c¥p vô s£n cça các n°Ûc ¿ quÑc à th¯ng k» thù chung .
D°Ûi ánh sáng cça chç ngh)a Mác - Lênin, HÓ Chí Minh ã nhn théc °ãc h¡n ch¿
cça phong trào gi£i phóng dân tÙc ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX, §u th¿ k÷ XX và các phong
trào cách m¡ng toàn th¿ giÛi lúc b¥y giÝ. Þ ViÇt Nam, tuy có liên hÇ vÛi n°Ûc ngoài, nh°ng
måc ích chç y¿u là c§u viÇn. Trên th¿ giÛi, các phong trào gi£i phóng dân tÙc ho¡t Ùng và
48
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
cÕ vi l«n nhau. Të ó, Ng°Ýi tích cñc ho¡t Ùng vÛi nhn théc cách m¡ng ViÇt Nam là mÙt
bÙ phn trong cách m¡ng th¿ giÛi . Nhïng ho¡t Ùng §u tiên cça HÓ Chí Minh sau khi ti¿p
nhn °ãc ánh sáng cça chç ngh)a Mác - Lênin Áu mang tính quÑc t¿. Ng°Ýi tham gia sáng
lp HÙi liên hiÇp các dân tÙc thuÙc Ëa (1921), HÙi liên hiÇp các dân tÙc bË áp béc ß Á ông
(1925). ·c biÇt trên các diÅn àn quÑc t¿, HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vai trò cça thuÙc Ëa và
sñ c§n thi¿t liên minh chi¿n ¥u giïa cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc vÛi cách m¡ng vô s£n ß
chính quÑc.
2.3.2. K¿t hãp ch·t ch½ chç ngh)a yêu n°Ûc vÛi chç ngh)a quÑc t¿ vô s£n, Ùc lp dân tÙc và
chç ngh)a xã hÙi.
HÓ Chí Minh Á cao và nh¥n m¡nh chç ngh)a yêu n°Ûc chân chính vÛi ý ngh)a là mÙt
bÙ phn cça tinh th§n quÑc t¿; Óng thÝi Ng°Ýi ¥u tranh không mÇt mÏi chÑng mÍi biÃu
hiÇn sôvanh , vË k÷ nh±m mß rÙng và tng c°Ýng oàn k¿t quÑc t¿, hãp tác hïu nghË giïa
các dân tÙc.
Kh¯c phåc h¡n ch¿ cça các bc tiÁn bÑi, HÓ Chí Minh nhn rõ âu là b¡n ta, âu là
thù ta. Ng°Ýi không ánh Óng bÍn thñc dân Ùc ác vÛi nhïng ng°Ýi yêu chuÙng hoà
bình, công lý trên th¿ giÛi và ß các n°Ûc có bÍn i xâm l°ãc. Trong bài vi¿t nm 1919
vÛi tiêu Á Tâm Ëa thñc dân , Ng°Ýi chÉ rõ: Chúng tôi ã nh¥n m¡nh nhïng chï
nhïng tên thñc dân Ùc ác và nhïng viên chéc tàn b¡o, vì chúng tôi bi¿t r±ng có nhïng
ng°Ýi thñc dân chính trñc và nhïng viên chéc công b±ng . SuÑt trong hai thÝi kó chÑng
Pháp và chÑng Mù céu n°Ûc, HÓ Chí Minh v«n luôn Á cao vn hoá Pháp và ca ngãi
truyÁn thÑng ¥u tranh cho Ùc lp, tñ do cça nhân dân Mù.
Con °Ýng céu n°Ûc cça nhân dân ViÇt Nam theo HÓ Chí Minh là con °Ýng cách
m¡ng vô s£n, téc Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi. ây thñc ch¥t là sñ g·p gá
giïa tinh hoa cça dân tÙc vÛi tinh hoa cça thÝi ¡i. Vì vy, chç ngh)a yêu n°Ûc truyÁn thÑng
ph£i phát triÃn thành chç ngh)a yêu n°Ûc xã hÙi chç ngh)a; k¿t hãp lòng yêu n°Ûc vÛi yêu
chç ngh)a xã hÙi. Theo quan iÃm cça HÓ Chí Minh, chÉ có chç ngh)a xã hÙi mÛi b£o £m
vïng ch¯c thành qu£ Ùc lp dân tÙc; mÛi t¡o ra mÙt b°Ûc phát triÃn vÁ ch¥t trong ti¿n trình
lËch sí. ChÉ có chç ngh)a xã hÙi mÛi huy Ùng °ãc séc m¡nh các trào l°u cách m¡ng th¿
giÛi, mÛi làm cho séc m¡nh dân tÙc °ãc nhân lên g¥p bÙi. Vì vy, quá trình ¥u tranh cách
m¡ng ph£i có lòng chí công vô t°, téc không ph£i chÉ cça c£ ¡i gia ình xã hÙi chç ngh)a.
Óng thÝi ph£i chÑng chç ngh)a dân tÙc vË k÷, chç ngh)a sôvanh n°Ûc lÛn. Ph£i góp ph§n
tng c°Ýng tình oàn k¿t quÑc t¿ trên nÁn t£ng chç ngh)a Mác - Lênin và chç ngh)a quÑc t¿
vô s£n, có lý có tình.
2.3.3. oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi trên tinh th§n Ùc lp tñ
chç, dña vào séc mình là chính.
HÓ Chí Minh quan tâm oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi:
phong trào cÙng s£n và công nhân quÑc t¿; phong trào gi£i phóng dân tÙc; phong trào ¥u
tranh cho hoà bình, dân chç và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi.
49
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
Tranh thç sñ giúp á cça các n°Ûc và tng c°Ýng oàn k¿t quÑc t¿ nh°ng không ÷ l¡i,
mà ph£i nêu cao tinh th§n tñ lñc cánh sinh, dña vào séc mình là chính . Ngay të nm 1919,
Ng°Ýi ã nhn th¥y r±ng chç ngh)a Uynx¡n chÉ là mÙt trò bËp lÛn . Vì vy, muÑn °ãc
gi£i phóng, các dân tÙc chÉ có thà trông cy vào mình, trông cy vào lñc l°ãng cça b£n thân
mình ph£i em séc ta mà tñ gi£i phóng cho ta ; muÑn ng°Ýi ta giúp mình tr°Ûc h¿t mình
ph£i tñ céu l¥y mình
oàn k¿t quÑc t¿ theo quan niÇm cça HÓ Chí Minh là có vay, có tr£ . Ta không nhn
sñ giúp á mÙt chiÁu cça b¡n bè quÑc t¿, mà ph£i góp ph§n tng c°Ýng séc m¡nh oàn k¿t
quÑc t¿. Ph£i xác Ënh giúp b¡n là tñ giúp mình . Th¯ng lãi cça mình cing là th¯ng lãi cça
b¡n bè quÑc t¿; ng°ãc l¡i th¯ng lãi cça bè b¡n quÑc t¿ cing là th¯ng lãi cça chính mình.
Tóm l¡i: trong quá trình ho¡t Ùng cách m¡ng, ·c biÇt là të sau ¡i chi¿n th¿ giÛi
l§n thé hai, HÓ Chí Minh nhn théc °ãc các n°Ûc Áu mang tính quÑc t¿ và Ng°Ýi ã
quÑc t¿ hoá v¥n Á ViÇt Nam, ngh)a là g¯n phong trào ¥u tranh gi£i phóng cça dân tÙc
ViÇt Nam vÛi các lñc l°ãng ti¿n bÙ trên th¿ giÛi. VÛi sñ nh¡y bén vÁ chính trË, Ng°Ýi ã
tranh thç sñ giúp á, çng hÙ cça các lñc l°ãng cách m¡ng ti¿n bÙ trên tinh th§n Ùc lp tñ
chç. NhÝ ó, cách m¡ng ViÇt Nam ã i të th¯ng lãi này ¿n th¯ng lãi khác.
III. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ K¾T HâP SèC M NH DÂN TØC VÀ
SèC M NH THÜI I TRONG THÜI I HIÆN NAY CæA VIÆT NAM.
Nhn théc úng vÁ tính ch¥t cça thÝi ¡i, ·c biÇt giai o¡n hiÇn nay cça thÝi ¡i
chúng ta à có nhïng °Ýng lÑi, chç tr°¡ng, biÇn pháp khoa hÍc, có hiÇu qu£.
Tình hình th¿ giÛi ã ang và s½ còn phéc t¡p vÛi nhïng xu h°Ûng và tác Ùng khác
nhau, chúng an xen vào nhau, có khi trái ng°ãc nhau, có lúc trùng hãp ==> có nhïng thun
lãi song cing không ít khó khn ==> chúng ta ph£i bi¿t tn dång thÝi c¡ Ã cùng phát triÃn.
Tr°Ûc nhïng bÑi c£nh th¿ giÛi có nhïng bi¿n Õ sâu s¯c, trong giai o¡n hiÇn nay
chúng ta c§n chú ý vn dång nhïng quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân
tÙc vÛi séc m¡nh cça thÝi ¡i nh° sau:
MÙt là: £ng ta luôn xác Ënh cách m¡ng ViÇt Nam là mÙt bÙ phn không thà tách rÝi
cça cách m¡ng vô s£n toàn th¿ giÛi, ViÇt Nam ti¿p tåc oàn k¿t và çng hÙ các phong trào
cách m¡ng, các xu h°Ûng và trào l°u ti¿n bÙ cça thÝi ¡i vì các måc tiêu hoà bình, Ùc lp,
dân tÙc, dân chç và ti¿n bÙ xã hÙi ==> ViÇt Nam ti¿n hành Õi mÛi là góp ph§n thi¿t thñc
vào Õi mÛi CNXH, vào sñ nghiÇp cách m¡ng chung cça nhân dân th¿ giÛi.
HiÇn nay cuÙc ¥u tranh ai th¯ng ai giïa CNXH và CNTB trên ph¡m vi toàn th¿ giÛi
v«n ang tÓn t¡i, måc tiêu b¥t bi¿n cça chúng ta v«n là Ùc lp dân tÙc và i lên CNXH, có
nh° vy chúng ta mÛi giï vïng °ãc Ùc lp dân tÙc, thñc hiÇn sñ nghiÇp Õi mÛi ¥t n°Ûc
thành công.
Hai là: Giï vïng nguyên t¯c Ùc lp tñ chç, tñ lñc tñ c°Ýng, chç tr°¡ng tn lñc phát
huy séc m¡nh dân tÙc... trên c¡ sß ó Ã tranh thç và tn dång °ãc sñ Óng tình và çng hÙ
rÙng rãi cça lñc l°ãng bên ngoài, nh±m thñc hiÇn th¯ng lãi måc tiêu cách m¡ng m×i thÝi kó.
50
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
Trong thÝi kó ©y m¡nh CNH-HH hiÇn nay, chúng ta ph£i mß rÙng quan hÇ kinh t¿
Ñi ngo¡i, tranh thç vÑn, kinh nghiÇm qu£n lý, công nghÇ và ra nhp thË tr°Ýng quÑc t¿,
nh°ng ph£i trên c¡ sß Ùc lp tñ chç, phát huy §y ç các t¿u tÑ nÙi lñc, dña vào các nguÓn
lñc trong n°Ûc là chính... N¿u không Ùc lp tñ chç, không phát huy §y ç nÙi lñc thì
không thà éng vïng và i lên mÙt cách vïng ch¯c, lâu bÁn và cing không thà hÙi nhp kinh
t¿ quÑc t¿ mÙt cách bình ³ng..
ChÉ có phát huy cao nh¥t các nguÓn nÙi lñc, tr°Ûc h¿t là nguÓn lñc con ng°Ýi, chúng ta
mÛi có thà thu hút và sí dång có hiÇu qu£ nguÓn lñc bên ngoài, mÛi b£o vÇ °ãc Ùc lp,
chç quyÁn khi hÙi nhp vÛi th¿ giÛi.
Ba là: HÓ Chí Minh là ng°Ýi ·t nÁn móng cho °Ýng lÑi ngo¡i giao rÙng mß, a
ph°¡ng hoá, a d¡ng hoá, hãp tác nhiÁu m·t vÛi t¥t c£ các n°Ûc, các tÕ chéc quÑc t¿ trên
nguyên t¯c tôn trÍng Ùc lp chç quyÁn, toàn v¹n lãnh thÕ cça nhau, không can thiÇp vào
công viÇc nÙi bÙ cça nhau, bình ³ng cùng có lãi, gi£i quy¿t các v¥n Á tranh ch¥p tÓn t¡i
b±ng hoà bình th°¡ng l°ãng.
HiÇn nay cåc diÇn th¿ giÛi và khu vñc ang còn nhiÁu bi¿n Ùng, ang tiÁm ©n nhiÁu
nhân tÑ m¥t Õn Ënh, cå thà nh° ViÇt Nam:
- ViÇt Nam vÛi nhiÁu °u th¿ vÁ Ëa chính trË, tiÁm nng vÁ mÍi m·t ViÇt Nam có
kh£ nng tham gia gi£i quy¿t các v¥n Á khu vñc và th¿ giÛi. Song cing t¡o nguy
c¡ ViÇt Nam trß thành Ëa bàn tranh ch¥p, xung Ùt lãi ích chi¿n l°ãc giïa các
n°Ûc lÛn, giïa các lñc l°ãng.
- ViÇt Nam ti¿n hành Õi mÛi, mß cía, hÙi nhp kinh t¿ quÑc t¿ trong iÁu kiÇn hÇ
thÑng XHCN lâm vào thoái trào lñc l°ãng ¿ quÑc ©y m¡nh ti¿n công b±ng
diÅn bi¿n hoà bình suy y¿u, lt Õ CNXH ß ViÇt Nam.
- CuÙc cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ và xu th¿ toàn c§u hoá ang phát triÃn
thÝi c¡, thách théc lÛn cho các n°Ûc.
Tr°Ûc bÑi c£nh ó, Ã éng vïng và phát triÃn, chúng ta ph£i xí lý khéo léo các mÑi
quan hÇ: chç Ùng thñc hiÇn a d¡ng hoá, a ph°¡ng hoá, mß rÙng tÑi a quan hÇ hïu nghË,
hãp tác vÛi t¥t c£ các n°Ûc có ch¿ Ù xã hÙi khác nhau të ó t¡o th¿ éng lâu dài và nâng
cao vË th¿ cça ViÇt Nam trên tr°Ýng quÑc t¿.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. Phân tích nhïng giá trË vn hóa cça dân tÙc và nhân lo¡i trong quá trình hình thành t°
t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc.
2. T¡i sao chç ngh)a Mác-Lênin là C¡ sß lý lun quan trÍng nh¥t cho viÇc hình thành t°
t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc?
3. Phân tích nhân tÑ chç quan cça HÓ Chí Minh trong quá trình xây dñng t° t°ßng ¡i oàn
k¿t dân tÙc
4. Trình bày nhïng Quan iÃm c¡ b£n trong t° t°ßng ¡i oàn k¿t cça HÓ Chí Minh.
51
Ch°¡ng 4: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc, k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc
m¡nh thÝi ¡i
5. Phân tích nÙi dung: ¡i oàn k¿t dân tÙc là ¡i oàn k¿t toàn dân trong t° t°ßng ¡i oàn
k¿t cça HÓ Chí Minh.
6. Phân tích nÙi dung: ¡i oàn k¿t ph£i có tÕ chéc, có lãnh ¡o trong t° t°ßng ¡i oàn k¿t
dân tÙc cça HÓ Chí Minh?.
7. Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ séc m¡nh dân tÙc và séc m¡nh thÝi ¡i
8. Trình bày nhïng nguyên t¯c cho sñ k¿t hãp giïa séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh cça
thÝi ¡i.
9. Trình bày nÙi dung cça sñ k¿t hãp séc m¡nh cça dân tÙc vÛi séc m¡nh cça thÝi ¡i?
10. Phân tích nÙi dung k¿t hãp ch·t ch½ chç ngh)a yêu n°Ûc vÛi chç ngh)a quÑc t¿ vô s£n,
Ùc lp dân tÙc vÛi chç ngh)a xã hÙi:
11. Phân tích nÙi dung: oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi trên
tinh th§n Ùc lp tñ chç, dña vào séc mình là chính:
12. vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi ¡i
trong iÁu kiÇn hiÇn nay.
52
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
CH¯ NG V
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ ¢NG CØNG S¢N VIÆT NAM,
VÀ XÂY DðNG NHÀ N¯ÚC CæA DÂN, DO DÂN VÀ VÌ DÂN
Të mÙt ng°Ýi yêu n°Ûc, NguyÅn T¥t Thành ra i tìm °Ýng céu n°Ûc, gi£i phóng
dân tÙc, trß thành ng°Ýi cÙng s£n cça phong trào cÙng s£n quÑc t¿, chi¿n sù kiên c°Ýng cça
phong trào gi£i phóng dân tÙc trên th¿ giÛi. NguyÅn Ái QuÑc ã xác Ënh con °Ýng cách
m¡ng gi£i phóng dân tÙc ViÇt Nam i theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n. Të ó Ng°Ýi chu©n
bË vÁ chính trË t° t°ßng tÕ chéc cho sñ thành lp £ng cÙng s£n ViÇt Nam, °a cách m¡ng
ViÇt Nam lên t§m cao mÛi. Th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng Tám nm 1945 °a tÛi sñ ra Ýi
cça nhà n°Ûc công nông §u tiên ß ông Nam Á.
T° t°ßng vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam là mÙt di s£n quý báu cça £ng ta, là v¥n Á
nh¥t quán trong t° t°ßng HÓ Chí Minh, nó g¯n liÁn vÛi cuÙc Ýi, sñ nghiÇp cça Ng°Ýi. T°
t°ßng vÁ £ng CÙng S£n ViÇt Nam là nÁn móng à HÓ Chí Minh xây dñng lun lý lun vÁ
mÙt nhà n°Ûc cça dân, do dân và vì dân.
Nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà
n°Ûc cça dân, do dân, vì dân không nhïng có ý ngh)a lý lun trong viÇc kh³ng Ënh cÑng
hi¿n to lÛn cça Ng°Ýi Ñi vÛi viÇc phát triÃn hÍc thuy¿t Mác Lênin vÁ £ng cÙng s£n, vÁ
xây dñng nhà n°Ûc vô s£n ß mÙt n°Ûc thuÙc Ëa, mà còn có ý ngh)a thñc tiÅn to lÛn trong
giai o¡n hiÇn nay. Lý lun ó giúp chúng ta vn dång sáng t¡o trong viÇc Õi mÛi, chÉnh
Ñn £ng làm cho £ng trong s¡ch, vïng m¡nh, ngang t§m vÛi nhiÇm vå trong giai o¡n
xây dñng nhà n°Ûc pháp quyÁn xã hÙi chç ngh)a nh±m måc tiêu: dân giàu, n°Ûc m¡nh, xã
hÙi công b±ng, dân chç, vn minh.
MäC ÍCH YÊU C¦U:
1. N¯m vïng hÇ thÑng lý lun vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam trong t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
2. N¯m vïng quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân,
vì dân.
3. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh trong viÇc xây dñng, chÉnh Ñn £ng và xây
dñng nhà n°Ûc pháp quyÁn ViÇt Nam hiÇn nay.
T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam vÁ nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì
dân là mÙt hÇ thÑng rÙng lÛn, phong phú. Trong khuôn khÕ cça bài xin Á cp tÛi nhïng nÙi
dung chç y¿u nh¥t.
53
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
NØI DUNG
I. NHîNG LU¬N IÂM CHæ Y¾U CæA HÒ CHÍ MINH VÀ ¢NG CØNG S¢N
VIÆT NAM
1.1. £ng cÙng s£n ViÇt Nam là nhân tÑ quy¿t Ënh hàng §u °a cách m¡ng ViÇt Nam ¿n
th¯ng lãi
Xu¥t phát të quan iÃm cça chç ngh)a Mác Lênin vÁ vai trò sáng t¡o chân chính ra
lËch sí cça qu§n chúng nhân dân xu¥t phát vÁ iÁu kiÇn th¯ng lãi trong viÇc thñc hiÇn xé
mÇnh lËch sí cça giai c¥p công nhân ph£i liên minh giai c¥p, ph£i có £ng lãnh ¡o, të
truyÁn thÑng yêu n°Ûc cça dân tÙc. HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh:
Lñc l°ãng cça giai c¥p công nhân và nhân dân lao Ùng là r¥t to lÛn, là vô cùng vô
tn. Nh°ng lñc l°ãng ¥y c§n có £ng lãnh ¡o mÛi ch¯c ch¯n chi¿n th¯ng 19.
VÛi khát vÍng céu n°Ûc, gi£i phóng dân tÙc, HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh cách m¡ng
ViÇt Nam muÑn th¯ng lãi ph£i i theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n. Cách m¡ng muÑn th¯ng
lãi ph£i tp hãp, vn Ùng, tÕ chéc °ãc qu§n chúng nhân dân vì: Cách m¡ng là viÇc chung
cça dân chúng ché không ph£i viÇc riêng cça mÙt hai ng°Ýi. MuÑn vy ph£i có mÙt °Ýng
lÑi úng ¯n à d«n d¯t, soi °Ýng. Do ó yêu c§u khách quan là ph£i có mÙt chính £ng ra
Ýi. Trong cuÑn °Ýng kách mÇnh HÓ Chí Minh ã chÉ rõ: Cách mÇnh tr°Ûc h¿t ph£i có
cái gì? tr°Ûc h¿t ph£i có £ng cách mÇnh, Ã trong thì vn Ùng và tÕ chéc dân chúng, ngoài
thì liên l¡c vÛi dân tÙc bË áp béc mÍi n¡i. £ng có vïng cách mÇnh mÛi thành công, cing
nh° ng°Ýi c§m lái vïng thì thuyÁn mÛi ch¡y 20.
Rõ ràng sñ ra Ýi cça £ng cÙng s£n là mÙt t¥t y¿u khách quan à ti¿n hành th¯ng lãi
sñ nghiÇp gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng giai c¥p, gi£i phóng con ng°Ýi. ChÉ có £ng cách
mÇnh mÛi gi£i quy¿t °ãc nhiÇm vå mà lËch sí Á ra.
Sñ ra Ýi cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam còn chính sñ th¥t b¡i cça các phong trào yêu
n°Ûc i theo hÇ t° t°ßng phong ki¿n, t° s£n mà các nhà chí s) yêu n°Ûc cuÑi th¿ k÷ XIX §u
th¿ k÷ XX ã ti¿n hành.
£ng cÙng s£n ViÇt Nam ra Ýi còn të vai trò cça giai c¥p công nhân ViÇt Nam mà
HÓ Chí Minh ã phát hiÇn ra.
£ng cÙng s£n ViÇt Nam ra Ýi, lãi ích cça £ng g¯n ch·t vÛi lãi ích cça giai c¥p
công nhân, nhân dân lao Ùng và c£ dân tÙc nên £ng có kh£ nng lôi kéo, vn Ùng, tp
hãp, tÕ chéc và oàn k¿t các t§ng lÛp cách m¡ng theo mÙt °Ýng lÑi và ph°¡ng châm úng.
VÛi °Ýng lÑi úng ó £ng lãnh ¡o nhân dân éng lên ¥u tranh giành chính quyÁn và sí
dång chính quyÁn ó xây dñng ¥t n°Ûc. Bàn vÁ vai trò cça £ng, HÓ Chí Minh ã chÉ rõ:
MuÑn khÏi i l¡c ph°¡ng h°Ûng, qu§n chúng ph£i có £ng lãnh ¡o à nhn rõ tình
hình, °Ýng lÑi và Ënh ph°¡ng châm úng.
19
HÓ Chí Minh toàn tp, NXB Chính trË quÑc gia, Hà nÙi 2000, tp 9, tr 290
20
Sách ã d«n T2, tr 267-268
54
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
Cách m¡ng là cuÙc ¥u tranh r¥t gian khÕ. Lñc l°ãng k» Ëch r¥t m¡nh. MuÑn th¯ng
lãi thì qu§n chúng ph£i tÕ chéc r¥t ch·t ch½, chí khí ph£i kiên quy¿t. Vì vy ph£i có £ng Ã
tÕ chéc và giáo dåc nhân dân thành mÙt Ùi quân tht m¡nh à ánh Õ k» Ëch tranh l¥y
chính quyÁn. Cách m¡ng th¯ng lãi rÓi, qu§n chúng v«n c§n có £ng lãnh ¡o 21.
Sñ ra Ýi cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam là t¥t y¿u. Chính vai trò lãnh ¡o cça £ng
Ñi vÛi cách m¡ng ViÇt Nam là mÙt thñc t¿ chéng minh iÁu ó. MÍi th¯ng lãi cça cách
m¡ng ViÇt Nam Áu g¯n vÛi sñ lãnh ¡o cça £ng. H¡ th¥p và xoá bÏ sñ lãnh ¡o cça £ng
cÙng s£n ViÇt Nam Áu là sñ xuyên t¡c lËch sí, i ng°ãc vÛi nguyÇn vÍng cça nhân dân.
1.2. £ng cÙng s£n ViÇt Nam là s£n ph©m cça sñ k¿t hãp chç ngh)a Mác Lênin vÛi phong
trào công nhân và phong trào yêu n°Ûc
MÙt trong nhïng cÑng hi¿n xu¥t s¯c cça HÓ Chí Minh Ñi vÛi phát triÃn chç ngh)a
Mác Lênin là lun iÃm vÁ sñ thành lp chính £ng cça giai c¥p công nhân ß n°Ûc thuÙc Ëa
nía phong ki¿n.
Khi phân tích tình hình kinh t¿ - xã hÙi ß các n°Ûc t° b£n chç ngh)a cing nh° tình
hình cå thà cça n°Ûc Nga, Lênin ã °a ra lun iÃm vÁ qui lut chung hình thành £ng
cÙng s£n: là s£n ph©m cça sñ k¿t hãp chç ngh)a Mác vÛi phong trào công nhân. Chç ngh)a
Mác là c¡ sß lý lun à d«n d¯t phong trào công nhân. Phong trào công nhân là c¡ sß xã hÙi,
là séc m¡nh vt ch¥t cça chç ngh)a Mác.
Xu¥t phát të thñc tiÅn cça ViÇt Nam, HÓ Chí Minh bÕ sung thêm y¿u tÑ thé ba, ó là
phong trào yêu n°Ûc. Nhân k÷ niÇm 30 nm thành lp £ng, HÓ Chí Minh kh³ng Ënh trong
bài Ba m°¡i nm ho¡t Ùng cça £ng: chç ngh)a Mác Lênin k¿t hãp vÛi phong trào công
nhân và phong trào yêu n°Ûc d«n tÛi viÇc thành lp £ng cÙng s£n ông D°¡ng nm 1930.
ây là sñ phát triÃn sáng t¡o chç ngh)a Mác Lênin vÁ qui lut hình thành £ng cÙng
s£n, nó phù hãp vÛi thñc tiÅn ViÇt Nam vì các lý do sau:
MÙt là, phong trào yêu n°Ûc cça ViÇt Nam là y¿u tÑ tr°Ýng tÓn t¡o nên truyÁn thÑng
cça dân tÙc ViÇt Nam: ¥u tranh kiên c°Ýng à b£o vÇ Ùc lp dân tÙc.
Phong trào yêu n°Ûc có të hàng nghìn nm xây dñng và giï n°Ûc cça dân tÙc, nó trß
thành giá trË truyÁn thÑng cça dân tÙc, nó có tr°Ûc phong trào công nhân. Khi Pháp xâm l°ãc
ViÇt Nam, phong trào ti¿p tåc phát triÃn m¡nh m½, thúc ©y sñ nghiÇp ¥u tranh giành Ùc
lp cça dân tÙc.
Hai là, phong trào công nhân ViÇt Nam ra Ýi ß §u th¿ k÷ XX. Khi phong trào phát
triÃn, ã k¿t hãp ngay °ãc vÛi phong trào yêu n°Ûc vì có måc tiêu chung là ¥u tranh giành
Ùc lp dân tÙc.
Ba là, nói ¿n phong trào yêu n°Ûc ViÇt Nam ph£i nói ¿n phong trào nông dân.
iÁu ó cing có ngh)a là phong trào công nhân k¿t hãp °ãc vÛi phong trào nông dân.
21
Sách « d«n T7, tr 228-229
55
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
§u th¿ k÷ XX, nông dân ViÇt Nam chi¿m trên 90% dân sÑ. Do ·c iÃm riêng cça
giai c¥p công nhân nên công nhân và nông dân là b¡n Óng minh tñ nhiên. ây là c¡ sß Ã
k¿t hãp séc m¡nh hai phong trào nông dân và phong trào công nhân.
BÑn là, nói ¿n phong trào yêu n°Ûc còn kà ¿n phong trào yêu n°Ûc cça trí théc,
tiÃu t° s£n& ây là nhân tÑ quan trÍng à thúc ©y sñ k¿t hãp các y¿u tÑ d«n tÛi sñ ra Ýi
cça £ng cÙng s£n.
ây là lñc l°ãng yêu n°Ûc, tuy sÑ l°ãng không nhiÁu nh°ng có vai trò là ngòi nÕ
cho các phong trào yêu n°Ûc, hÍ là lñc l°ãng chç Ùng và có c¡ hÙi ón các luÓng gió mÛi
vÁ t° t°ßng cça th¿ giÛi dÙË vào ViÇt Nam.
Nh° vy të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n phong trào công nhân rÓi ¿n vÛi chç ngh)a Mác
Lênin, ó là con °Ýng mà HÓ Chí Minh và nhïng ng°Ýi cÙng s£n ã i, Ã d«n tÛi sñ ra Ýi
cça £ng cÙng s£n.
Të nhïng v¥n Á trên d«n tÛi hÇ lun:
Không ph£i mÍi ng°Ýi ViÇt Nam yêu n°Ûc Áu là ng°Ýi cÙng s£n, nh°ng viÇc ti¿p
nhn °Ýng lÑi cça £ng cÙng s£n là iÁu kiÇn à xác Ënh måc tiêu yêu n°Ûc.
Có nhïng ng°Ýi cÙng s£n tr°Ûc h¿t ph£i là nhïng ng°Ýi yêu n°Ûc, h¡n nïa nhïng
ng°Ýi yêu n°Ûc tiêu biÃu, ph£i th°Ýng xuyên truyÁn bá chç ngh)a Mác Lênin vào phong trào
yêu n°Ûc và phong trào công nhân.
Ngay të khi thành lp £ng cÙng s£n mÑi quan hÇ giïa giai c¥p và dân tÙc ã °ãc
·t ra và gi£i quy¿t à thúc ©y phong trào phát triÃn.
1.3. £ng cÙng s£n ViÇt Nam, £ng cça giai c¥p công nhân, cça nhân dân lao Ùng và cça
c£ dân tÙc ViÇt Nam
Thñc ch¥t ây là quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ b£n ch¥t giai c¥p cça £ng. Ã cp
¿n b£n ch¥t giai c¥p cça £ng, HÓ Chí Minh có hai cách thà hiÇn:
Cách thé nh¥t, thà hiÇn trong sách l°ãc v¯n t¯t, ch°¡ng trình v¯n t¯t, iÁu lÇ tóm t¯t.
Trong sách l°ãc v¯n t¯t, HÓ Chí Minh vi¿t: £ng là Ùi tiên phong cça vô s£n giai c¥p. 22
Trong ch°¡ng trình v¯n t¯t: £ng là Ùi tiên phong cça ¡o quân vô s£n. 23. Trong iÁu lÇ
tóm t¯t: Tôn chÉ: £ng cÙng s£n ViÇt Nam tÕ chéc ra à lãnh ¡o qu§n chúng lao khÕ làm
giai c¥p ¥u tranh à tiêu trë t° b£n ¿ quÑc chç ngh)a làm cho thñc hiÇn xã hÙi cÙng s£n" 24.
Cách diÅn ¡t này cça HÓ Chí Minh trùng vÛi quan iÃm cça Lê nin: £ng cÙng s£n ViÇt
Nam mang b£n ch¥t cça giai c¥p công nhân.
Cách thà hiÇn thé hai, trong báo cáo chính trË ¡i hÙi II cça £ng (2/1951).
Khi c£ n°Ûc ang ti¿n hành cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân. Trong giai o¡n
này quyÁn lãi cça giai c¥p công nhân và nhân dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc là mÙt. Chính
22
Sách ã d«n T3, tr2,3,4
23
Sách ã d«n T3, tr2,3,4
24
Sách ã d«n T3, tr2,3,4
56
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
vì £ng lao Ùng ViÇt Nam là £ng cça giai c¥p công nhân, nhân dân lao Ùng, cho nên nó
ph£i là £ng cça dân tÙc ViÇt Nam". HÓ Chí Minh kh³ng Ënh nh° vy vÁ b£n ch¥t giai c¥p
cça £ng, nó không ph£i là £ng cça toàn dân mà v«n mang b£n ch¥t giai c¥p công nhân vì:
ây v«n là giai c¥p duy nh¥t gánh vác ñ¡c sé mÇnh lËch sí ¡i diÇn cho hiÇn t¡i và t°¡ng lai
cça ¥t n°Ûc.
V¥n Á quan trÍng chi phÑi nh¥t là nguyên t¯c tÕ chéc, sinh ho¡t £ng ó là c¡ sß Ã
xác Ënh b£n ch¥t giai c¥p công nhân.
VÁ thành ph§n, £ng lao Ùng ViÇt Nam s½ k¿t n¡p nhïng công nhân, nông dân, lao
Ùng trí óc, tht hng hái, tht giác ngÙ cách m¡ng.
VÁ lý lun, £ng lao Ùng ViÇt Nam theo chç ngh)a Mác Lênin.
VÁ tÕ chéc, £ng lao Ùng ViÇt Nam theo ch¿ Ù tp trung dân chç.
VÁ k÷ lut, £ng lao Ùng ViÇt Nam ph£i có k÷ lut s¯t Óng thÝi là k÷ lut tñ giác.
VÁ lut phát triÃn, £ng lao Ùng ViÇt Nam dùng lÑi phê bình và tñ phê bình à giáo
dåc £ng viên, giáo dåc qu§n chúng.
Nm 1953, HÓ Chí Minh vi¿t: £ng lao Ùng là tÕ chéc cao nh¥t cça giai c¥p c§n
lao và ¡i biÃu cho lãi ích cça c£ dân tÙc 25. Nm 1957 HÓ Chí Minh l¡i chÉ rõ: £ng là Ùi
tiên phong cça giai c¥p công nhân Óng thÝi cing là Ùi tiên phong cça dân tÙc.
MiÁn B¯c ti¿n hành xây dñng chç ngh)a xã hÙi, nm 1961 Ng°Ýi l¡i kh³ng Ënh:
£ng ta là £ng cça giai c¥p Óng thÝi cing là cça dân tÙc, không thiên t°, không thiên vË.
Nm 1965 HÓ Chí Minh mÙt l§n nïa chÉ rõ: £ng ta xéng áng là Ùi tiên phong, là
bÙ tham m°u cça giai c¥p vô s£n, nhân dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc.
M·c dù có nhiÁu cách thà hiÇn khác nhau nh°ng quan iÃm nh¥t quán cça HÓ Chí
Minh vÁ b£n ch¥t giai c¥p cça £ng là mang b£n ch¥t giai c¥p công nhân. iÁu này cing
giÑng nh° tên gÍi cça £ng không ph£i lúc nào cing mang tên £ng cÙng s£n nh°ng b£n
ch¥t cça £ng mang b£n ch¥t cça giai c¥p công nhân. Lun iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ b£n
ch¥t giai c¥p cça £ng Ënh h°Ûng cho viÇc xây dñng £ng cÙng s£n ViÇt Nam thành mÙt
£ng g¯n bó máu thËt vÛi giai c¥p công nhân, nhân dân lao Ùng và toàn thà dân tÙc trong
mÍi giai o¡n, mÍi thÝi kó cách m¡ng ViÇt Nam. TuyÇt ¡i a sÑ nhân dân ViÇt Nam Áu là
£ng viên hay không Áu c£m th¥y £ng cÙng s£n là £ng cça mình, cça Bác HÓ.
1.4. £ng CÙng S£n ViÇt Nam l¥y chç ngh)a Mác Lê Nin làm cÑt
HÓ Chí Minh ã chÉ rõ muÑn cách m¡ng vô s£n thành công ph£i dña vào lý lun cách
m¡ng và khoa hÍc cça chç ngh)a Mác Lê Nin.
Trong hu¥n luyÇn cán bÙ cách m¡ng 1927, Ng°Ýi chÉ rõ: £ng muÑn vïng ph£i có
chç ngh)a làm cÑt, trong £ng ai cing ph£i hiÃu, ai cing ph£i theo chç ngh)a ¥y. £ng mà
không có chç ngh)a cing nh° ng°Ýi không có trí khôn, tàu không có bàn chÉ nam 26. HÓ Chí
25
Sách ã d«n T3, tr3
26
Sách ã d«n T2, tr259
57
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
Minh ã th¥y tính cách m¡ng khoa hÍc trong chç ngh)a Lê Nin: Bây giÝ hÍc thuy¿t nhiÁu,
chç ngh)a nhiÁu, nh°ng chç ngh)a chân chính nh¥t, ch¯c ch¯n nh¥t, cách m¡ng nh¥t là chç
ngh)a Lê Nin 27. Kh³ng Ënh nh° vy không có ngh)a là phç nhn chç ngh)a Mác mà °¡ng
nhiên cing kh³ng Ënh chç ngh)a Mác: MuÑn Cách M¡ng vô s£n thành công ph£i theo chç
ngh)a Mã Kh¯c T° và Lê Nin. ó là hÍc thuy¿t cách m¡ng và khoa hÍc chÉ rõ sñ diÇt vong
t¥t y¿u cça hình thái kinh t¿ - xã hÙi cÙng s£n chç ngh)a, ó là hÍc thuy¿t vÁ sé mÇnh lËch sí
cça giai c¥p công nhân. HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh rõ: Chç ngh)a Mác-Lê Nin là lñc l°ãng
t° t°ßng hùng m¡nh chÉ ¡o £ng CÙng S£n ViÇt Nam, làm cho £ng trß thành hình théc tÕ
chéc cao nh¥t cça qu§n chúng lao Ùng, hiÇn thân cça trí tuÇ, danh dñ và l°¡ng tâm cça dân
tÙc ViÇt Nam. VÛi ý ngh)a ó, Chç ngh)a Mác Lê Nin làm cÑt , trß thành nÁn t£ng t° t°ßng
kim chÉ nam cho mÍi ho¡t Ùng cça £ng CÙng S£n ViÇt Nam.
Tuy l¥y Chç ngh)a Mác Lê Nin làm cÑt cho £ng CÙng S£n ViÇt Nam nh°ng HÓ Chí
Minh l°u ý, khi ti¿p nhn và vn dñng Chç ngh)a Mác Lê Nin không nên giáo iÁu theo câu
chï mà ph£i cách tân, sáng t¡o. Ph£i l°u ý:
MÙt là: HÍc tp, nghiên céu, tuyên truyÁn nâng cao trình Ù vÁ Chç ngh)a Mác Lê
Nin ph£i luôn luôn phù hãp vÛi hoàn c£nh và phù hãp vÛi tëng Ñi t°ãng.
Hai là: vn dång Chç ngh)a Mác Lê Nin ph£i luôn luôn phù hãp vÛi tëng hoàn c£nh
cå thÃ.
HÓ Chí Minh chÉ rõ: khi vn dång chç ngh)a Mác Lê Nin ph£i tránh giáo iÁu, tránh
xa rÝi các nguyên t¯c cn b£n mà ph£i hÍc tp vn dång tinh th§n, quan iÃm, ph°¡ng pháp
cça Chç ngh)a Mác Lê Nin.
Ba là, £ng CÙng S£n ViÇt Nam ph£i chú ý hÍc tp, k¿ thëa kinh nghiÇm cça các
£ng anh em, tÕng k¿t kinh nghiÇm cça mình bÕ sung vào Chç ngh)a Mác Lê Nin.
BÑn là, £ng CÙng S£n ViÇt Nam ph£i tng c°Ýng ¥u tranh b£o vÇ sñ trong sáng
cça Chç ngh)a Mác Lê Nin. ó là chÑng l¡i các lun iÃm sai trái xuyên t¡c Chç ngh)a Mác
Lê Nin, chÑng l¡i giáo iÁu, c¡ hÙi, xét l¡i, phç nhn Chç ngh)a Mác Lê Nin.
1.5. £ng CÙng S£n ViÇt Nam ph£i °ãc xây dñng theo nhïng nguyên t¯c cça £ng kiÃu
mÛi cça giai c¥p công nhân
Nguyên t¯c xây dñng £ng kiÃu mÛi ã °ãc Lê Nin xây dñng à phân biÇt vÛi các
£ng c¡ hÙi trong quÑc t¿ II. HÓ Chí Minh kh³ng Ënh và phát triÃn các nguyên t¯c ó nh°
sau:
MÙt là, Nguyên t¯c tp trung dân chç
HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh nguyên t¯c này theo quan iÃm cça Lê Nin, Ng°Ýi kh³ng
Ënh ây là nguyên t¯c c¡ b£n, xuyên suÑt, bao trùm quá trình tÓn t¡i và phát triÃn cça £ng.
Tp trung và dân chç là hai m·t cça nguyên t¯c, có quan hÇ khng khít: Tp trung trên nÁn
t£ng dân chç, dân chç d°Ûi sñ chÉ ¡o cça tp trung. Ng°Ýi vi¿t: Ch¿ Ù ta là ch¿ Ù dân
27
Sách ã d«n T2, tr268
58
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
chç, t° t°ßng ph£i °ãc tñ do. Tñ do là th¿ nào? Ñi vÛi mÍi v¥n Á, mÍi ng°Ýi tñ do bày tÏ
ý ki¿n cça mình, góp ph§n tìm ra chân lý. ó là mÙt quyÁn lãi mà cing là mÙt ngh)a vå cça
mÍi ng°Ýi. Khi mÍi ng°Ýi ã phát biÃu ý ki¿n ã tìm th¥y chân lý, lúc ó quyÁn tñ do t°
t°ßng hóa ra quyÁn tñ do phåc tùng chân lý 28.
Rõ ràng à ¡t °ãc dân chç ph£i të hai phía: ng°Ýi chç trì và ng°Ýi tham gia bàn b¡c.
Tp trung: £ng ph£i thÑng nh¥t vÁ t° t°ßng, tÕ chéc và hành Ùng. £ng ta tuy
nhiÁu ng°Ýi nh°ng khi ti¿n ánh thì chÉ nh° mÙt ng°Ýi 29.
Hai là, Nguyên t¯c tp thà lãnh ¡o, cá nhân phå trách.
ây là nguyên t¯c lãnh ¡o cça £ng. HÓ Chí Minh ã phân tích nguyên t¯c này trong
tác ph©m sía Õi lÑi làm viÇc .
Tp thà lãnh ¡o vì:
MÙt ng°Ýi dù tài giÏi ¿n m¥y cing không thà th¥y h¿t mÍi m·t cça mÙt v¥n Á, không
th¥y h¿t mÍi viÇc, không hiÃu bi¿t mÍi chuyÇn.
Vì vy c§n nhiÁu ng°Ýi tham gia lãnh ¡o vì: nhiÁu ng°Ýi thì nhiÁu ki¿n théc, ng°Ýi
hiÃu m·t này, ng°Ýi hiÃu m·t kia, ng°Ýi hiÃu viÇc này, ng°Ýi hiÃu viÇc khác. Ý ngh)a cça
viÇc lãnh ¡o tp thà r¥t ¡n gi£n D¡i b§y h¡n khôn Ùc .
Cá nhân phå trách vì: viÇc gì ã °ãc tp thà bàn b¡c kù l°áng, k¿ ho¡ch ã °ãc Ënh
rõ thì c§n: giao cho mÙt ng°Ýi phå trách, n¿u giao cho mÙt nhóm thì cing c§n có ng°Ýi phå
trách. Nh° th¿ công viÇc mÛi ch¡y, mÛi tránh dña d«m. ý ngh)a cing ¡n gi£n: n¿u không
giao cho cá nhân phå trách thì giÑng: nhiÁu sãi không ai óng cía chùa.
HÓ Chí Minh ã i ¿n k¿t lun: Lãnh ¡o không tp thÃ, thì s½ i ¿n cái tÇ bao biÇn,
Ùc oán, chç quan k¿t qu£ là hÏng viÇc. Phå trách không do cá nhân thì s½ i ¿n tÇ bëa bãi,
lÙn xÙn, vô chính phç. K¿t qu£ cing hÏng viÇc. Tp thà lãnh ¡o là dân chç, cá nhân phå
trách là tp trung, tp thà lãnh ¡o, cá nhân phå trách là dân chç tp trung.
ây là nguyên t¯c trong công tác xây dñng £ng ph£i chú ý kh¯c phåc tÇ Ùc oán,
chuyên quyÁn, Óng thÝi ph£i chÑng dña d«m tp thÃ, không quy¿t oán, sã trách nhiÇm.
Ba là, Nguyên t¯c tñ phê bình và phê bình
ây là nguyên t¯c do Lê Nin nêu ra, ó là nguyên t¯c sinh ho¡t £ng. HÓ Chí Minh gÍi
là lut phát triÃn cça £ng.
Theo HÓ Chí Minh, måc ích cça tñ phê bình và phê bình là làm cho ph§n tÑt trong
con ng°Ýi n£y nß nh° hoa mùa xuân, ph§n x¥u bË m¥t d§n i à h°Ûng tÛi giá trË chân, thiÇn,
mù.
Sß d) ph£i thñc hiÇn nguyên t¯c này vì £ng të trong dân lp nên, £ng bao gÓm
nhïng ng°Ýi °u tú nh¥t, kiên quy¿t nh¥t, tiên ti¿n nh¥t nh°ng trong £ng cing không tránh
khÏi khuy¿t iÃm, không ph£i mÍi cá nhân Áu hoàn thiÇn mà Áu có cái thiÇn cái ác. M·c
28
Sách ã d«n T8, tr26
29
Sách ã d«n T5, tr553
59
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
khác nhïng cn bÇnh ngoài xã hÙi cing ng¥m vào £ng. Do vy ph£i th°Ýng xuyên tñ phê
bình và phê bình.
Ng°Ýi ã chÉ rõ: MuÑn oàn k¿t ch·t ch½ trong £ng, ¯t ph£i thÑng nh¥t t° t°ßng, mß
rÙng dân chç nÙi bÙ, mß rÙng tñ phê bình và phê bình 30. Måc ích cça phê bình và tñ phê
bình là làm cho £ng m¡nh vÁ chính trË - t° t°ßng tÕ chéc.
Á cp tÛi thái Ù, ph°¡ng pháp phê bình tñ phê bình HÓ Chí Minh chÉ rõ: Ph£i °ãc
ti¿n hành th°Ýng xuyên nh° ng°Ýi ta ría m·t hàng ngày, ph£i kiên quy¿t, th³ng th¯n, không
nà nang, ph£i trung thñc, thành kh©n, ph£i có tình Óng chí th°¡ng yêu l«n nhau. Ng°Ýi cing
phê phán hiÇn t°ãng bao che, l£ng tránh khuy¿t iÃm ho·c d) hòa vi quý ho·c lãi dång phê
bình à nói x¥u, vùi dp ng°Ýi khác.
BÑn là, Nguyên t¯c k÷ lut nghiêm minh, tñ giác.
Séc m¡nh vô Ëch cça £ng là tinh th§n k÷ lut tñ giác, ý théc nghiêm minh cça cán
bÙ, £ng viên.
Nghiêm minh là thuÙc vÁ tÕ chéc £ng vì: ó là k÷ lut Ñi vÛi mÍi cán bÙ, £ng viên,
không phân biÇt cán bÙ lãnh ¡o cao hay th¥p, hay là cán bÙ, £ng viên th°Ýng& t¥t c£ Áu
ph£i bình ³ng tr°Ûc k÷ lut cça £ng, Pháp lun nhà n°Ûc.
Tñ giác là thuÙc vÁ m×i cán bÙ, £ng viên: tuân thç k÷ lut £ng cing ph£i tñ giác, tñ
giác vÁ nhiÇm vå cça hÍ Ñi vÛi £ng.
Yêu c§u cao nh¥t cça k÷ lut £ng là ch¥p hành các chç tr°¡ng, chính sách cça £ng,
các nguyên t¯c tÕ chéc, lãnh ¡o và sinh ho¡t cça £ng. M×i £ng viên ph£i trß thành kiÃu
m«u vÁ ch¥p hành k÷ lut £ng, k÷ lut cça oàn thà và c¡ quan chính quyÁn nhà n°Ûc, có
nh° vy uy tín cça £ng mÛi cao, séc m¡nh cça £ng mÛi °ãc tng c°Ýng.
Nm là, Nguyên t¯c oàn k¿t, thÑng nh¥t trong £ng.
oàn k¿t thÑng nh¥t trong £ng không nhïng tng c°Ýng séc m¡nh cça £ng mà còn
là c¡ sß oàn k¿t thÑng nh¥t trong toàn dân. oàn k¿t trong £ng dña trên c¡ sß lý lun cça
chç ngh)a Mác Lê Nin, c°¡ng l)nh °Ýng lÑi, quan iÃm và iÁu lÇ £ng, nghË quy¿t cça tÕ
chéc £ng các c¥p. oàn k¿t thÑng nh¥t trong £ng còn trên c¡ sß các nguyên t¯c xây dñng
£ng: Mß rÙng dân chç, tp trung, tñ phê bình.
£ng viên ph£i tu d°áng ¡o éc th°Ýng xuyên, chÑng chç ngh)a cá nhân. NhiÇm vå
cách m¡ng càng phát triÃn thì sñ oàn k¿t thÑng nh¥t ngày càng quan trÍng, càng ph£i °ãc
tng c°Ýng.
1.6. Tng c°Ýng và cçng cÑ mÑi quan hÇ bÁn ch·t giïa £ng và dân
Trong suÑt quá trình lãnh ¡o cách m¡ng, £ng ta luôn °ãc dân thëa nhn và tin cy
vì £ng vëa là ng°Ýi lãnh ¡o và là ng°Ýi §y tÛ tht trung thành cça nhân dân. Hai m·t
lãnh ¡o và §y tÛ không tách rÝi nhau, Ñi lp nhau mà luôn thÑng nh¥t. Lãnh ¡o có ngh)a
là làm §y tÛ.
30
Sách ã d«n T7, tr492
60
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
Nm 1951 t¡i ¡i hÙi II HÓ Chí Minh nói: £ng lao Ùng ViÇt Nam không sã k» Ëch
nào dù cho chúng có hung tãn ¿n m¥y, nh°ng £ng lao dÙng ViÇt Nam sµn sàng làm trâu
ngña, làm tôi tÛ trung thành cho nhân dân. £ng s½ m¥t vai trò lãnh ¡o n¿u £ng xa rÝi
dân, quan liêu hách dËch vÛi dân.
£ng lãnh ¡o nhân dân giành chính quyÁn, të ó £ng trß thành £ng c§m
quyÁn.£ng trñc ti¿p lãnh ¡o nhà n°Ûc, £ng càng ý théc mình là §y tÛ cça dân. £ng
không éng trên dân, trên nhà n°Ûc. £ng c§m quyÁn nh°ng dân là chç.
à tng c°Ýng cçng cÑ mÑi quan hÇ bÁn ch·t giïa £ng và dân, HÓ Chí Minh chÉ rõ
ph£i thñc hiÇn các yêu c§u:
MÙt là, £ng ph£i th°Ýng xuyên l¯ng nghe ý ki¿n cça nhân dân, hiÃu rõ tâm t° nguyÇn
vÍng cça nhân dân, kiên quy¿t kh¯c phåc bÇnh quan liêu trong tÕ chéc £ng và £ng viên.
Hai là, th°¡ng xuyên vn Ùng nhân dân tham gia xây dñng £ng b±ng mÍi hình théc:
Tích cñc óng góp ý ki¿n cho các tÕ chéc £ng vÛi tinh th§n xây dñng, b±ng viÇc giÛi thiÇu
qu§n chúng °u tú cho £ng kiÃm tra, kiÃm soát tÕ chéc £ng, £ng viên& nh°ng quan
trÍng nh¥t là tích cñc thñc hiÇn °Ýng lÑi cça £ng, bi¿n °Ýng lÑi thành hiÇn thñc.
Ba là, £ng co trách nhiÇm nâng cao dân trí.
£ng të dân mà ra, do vy nâng cao dân trí góp ph§n quy¿t Ënh ên mÙt £ng trí tuÇ,
ngang t§m nhiÇm vå. V¥n Á này liên quan ¿n công tác giáo dåc chính trË, t° t°ßng và giáo
dåc ào t¡o nói riêng.
BÑn là, trong quan hÇ vÛi dân £ng không °ãc theo uôi qu§n chúng. £ng ph£i có
b£n l)nh vïng vàng à xí lý các công viÇc °a ra nhïng quy¿t Ënh úng ¯n, vëa à nâng
cao giác ngÙ cho nhân dân vëa à chuyÃn hoá nhân dân theo h°Ûng tích cñc vì: theo HÓ Chí
Minh dân có ba h¡ng: h¡ng hng hái, h¡ng vëa vëa, h¡ng kém ho·c ba lÛp: có lÛp tiên ti¿n,
có lÛp l°ng chëng, có lÛp l¡c hu. £ng ph£i chuyÃn hóa nhân dân thành h¡ng hng hái,
lÛp tiên ti¿n à hÍ thñc hiÇn tÑt nhiÇm vå, ngh)a vå cça minh vÛi ¥t n°Ûc.
1.7. £ng ph£i th°Ýng xuyên tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn
£ng cÙng s£n ViÇt Nam lãnh ¡o xã hÙi, và trong thñc t¿ h¡n 75 nm qua ã °ãc
nhân dân tin yêu vì £ng là ¡o éc, là vn minh tiêu biÃu cho trí tuÇ, l°¡ng tâm và danh
dñ cça dân tÙc.
Nh°ng £ng s½ m¥t vai trò lãnh ¡o toàn xã hÙi, không °ãc dân tín nhiÇm nïa n¿u
£ng y¿u kém không trong s¡ch, không vïng m¡nh. ó là iÁu mà HÓ Chí Minh quan tâm
trong suÑt quá trình tÓn t¡i và phát triÃn cça £ng. Të nhïng ngày §u kháng chi¿n chÑng
Pháp: Tr°Ûc h¿t ph£i chÉnh Ñn nÙi bÙ. Nm 1952: ph£i có cán bÙ tÑt, ph£i chÉnh Ñn £ng.
Nm 1960 khi miÁn B¯c xây dñng chç ngh)a xã hÙi: ph£i quán triÇt °Ýng lÑi cho cán bÙ
£ng viên. Nm 1965 Ng°Ýi nêu lun iÃm quan trÍng: MÙt dân tÙc, mÙt £ng và m×i con
ng°Ýi, ngày hôm qua là v) ¡i, có séc h¥p d«n lÛn không nh¥t Ënh ngày hôm nay và ngày
61
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
mai v«n °ãc mÍi ng°Ýi yêu m¿n và ca ngãi n¿u lòng d¡ không trong sáng nïa, n¿u sa vào
chç ngh)a cá nhân 31.
ChÉnh Ñn và Õi mÛi là quan iÃm nh¥t quán trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ xây
dñng £ng. Trong di chúc à l¡i cho toàn £ng toàn dân Ng°Ýi: Theo ý tôi, viÇc c§n ph£i
làm tr°Ûc tiên là chÉnh Ñn l¡i £ng 32.
Tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn £ng, theo HÓ Chí Minh c§n tp trung vào nhïng v¥n Á sau:
MÙt là, £ng ph£i luôn luôn vïng m¡nh vÁ chính trË, t° t°ßng, tÕ chéc, luôn xéng áng
là Ùi tiên phong cça giai c¥p công nhân, nhân dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc.
Hai là, Ùi ngi cán bÙ, £ng viên cça £ng ph£i là nhïng ng°Ýi toàn tâm, toàn ý phåc
vå tÕ quÑc, phåc vå nhân dân, ph£i là nhïng ng°Ýi có éc, có tài, Ã tiên phong trong mÍi
công tác.
Ba là, £ng ph£i luôn Á phòng và kh¯c phåc nhïng tiêu cñc thoái hóa, bi¿n ch¥t, luôn
giï gìn £ng trong s¡ch, vïng m¡nh.
BÑn là, £ng ph£i °ãc trí tuÇ hóa à v°¡n lên áp éng yêu c§u cça tình hình và nhiÇm
vå mÛi.
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ XÂY DðNG NHÀ N¯ÚC CæA DÂN, DO DÂN
VÌ DÂN.
2.1. Xây dñng nhà n°Ûc thà hiÇn quyÁn làm chç cça nhân dân lao Ùng
B£n ch¥t cça nhà n°Ûc không ph£i xu¥t phát të tên gÍi. Chính quyÁn nhà n°Ûc là v¥n
Á c¡ b£n cça mÍi cuÙc cách m¡ng, nh°ng c¡ b£n nh¥t là chính quyÁn ó thuÙc vÁ ai? Phåc
vå cho quyÁn lãi cça ai? Giai c¥p, t§ng lÛp nào?
Trong quá trình tìm °Ýng céu n°Ûc, HÓ Chí Minh ã kh£o sát nhiÁu kiÃu nhà n°Ûc Ã
chÍn ra kiÃu nhà n°Ûc khi cách m¡ng ViÇt Nam thành công theo con °Ýng cách m¡ng vô
s£n. Nhà n°Ûc ó ph£i quyÁn giao cho dân chúng sÑ nhiÁu , hay nhà n°Ûc công nông binh
trong chính c°¡ng v¯n t¯t nm 1930. Khi n°Ûc nhà giành Ùc lp Ng°Ýi chÉ rõ: N°Ûc ta là
n°Ûc dân chç, bao nhiêu lãi ích Áu vì dân, bao nhiêu quyÁn h¡n Áu cça dân& chính quyÁn
të xã ¿n chính phç trung °¡ng do dân cí ra& .nói tóm l¡i quyÁn hành và lñc l°ãng Áu ß
n¡i dân.
T° t°ßng vÁ nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân cça HÓ Chí Minh có thà hiÃu theo ba nÙi
dung sau:
2.1.1. Nhà n°Ûc cça dân
T¥t c£ mÍi quyÁn lñc trong nhà n°Ûc và trong xã hÙi Áu thuÙc vÁ nhân dân. Nh¥t quán
vÛi t° t°ßng ¥y suÑt 24 nm làm chç tËch n°Ûc, hai l§n làm tr°ßng ban so¡n th£o hi¿n pháp
nm 1946, 1959 HÓ Chí Minh ã thà hiÇn trên thñc t¿.
31
Sách ã d«n T12, tr557-558
32
Sách ã d«n T12, tr503
62
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
iÁu 1 Hi¿n pháp 1945: N°Ûc ViÇt Nam là n°Ûc dân chç cÙng hòa. T¥t c£ quyÁn binh
trong n°Ûc là cça toàn thà nhân dân ViÇt Nam, không phân biÇt giÑng nòi, gái trai, giàu
nghèo, tôn giáo .
iÁu 32 Hi¿n pháp 1946: & Nhïng viÇc có liên quan ¿n vn mÇnh quÑc gia s½ °a ra
nhân dân phúc quy¿t.
ây chính là ch¿ Ù dân chç trñc ti¿p và tr°ng c§u dân ý ß ViÇt Nam quan iÃm này
thà hiÇn b£n ch¥t dân chç cça nhà n°Ûc. Nhân dân çy quyÁn cho ¡i diÇn quyÁn lãi ý chí cça
mình, thì hÇ qu£ t¥t y¿u là nhân dân có quyÁn kiÃm soát nhà n°Ûc, cí tri b§u ra các ¡i biÃu
và çy quyÁn cho các ¡i biÃu bàn b¡c các v¥n Á quÑc k¿ dân sinh, nh°ng cing có quyÁn bãi
miÅn ¡i biÃu quÑc hÙi và HÙi Óng nhân dân n¿u hÍ không xéng áng vÛi sñ tín nhiÇm cça
dân.
HÓ Chí Minh xác Ënh vË th¿ cça dân, dân là chç. Dân làm chç ngh)a là Á cp tÛi
quyÁn lãi và ngh)a vå cça dân. Trong nhà n°Ûc dân chç, nhân dân có quyÁn làm b¥t cé viÇc
gì mà Pháp lut không c¥m. Óng thÝi nhân dân có ngh)a vå tuân theo pháp lut. Nhà n°Ûc
b±ng mÍi n× lñc xây dñng thi¿t ch¿ dân chç Ã phát huy quyÁn làm chç cça nhân dân.
Nhïng vË ¡i diÇn cça dân do dân cí ra, ph£i tht sñ làm công bÙc cça dân. iÁu này nh¯c
nhß nhïng ¡i biÃu cça dân ph£i làm úng chéc trách và vË th¿ cça mình không °ãc cy
th¿ khinh dân, quên r±ng dân b§u mình ra à làm viÇc cho dân ché không ph£i là à cy
th¿ vÛi dân.
Nhà n°Ûc ViÇt Nam Dân Chç CÙng Hòa do HÓ Chí Minh khai sinh 2 tháng 9 nm
1945 là nhà n°Ûc ch°a tëng có trong lËch sí ViÇt Nam h°Ûng tÛi trß thành nhà n°Ûc ti¿n bÙ
nh¥t trong lËch sí nhân lo¡i.
2.1.2. Nhà n°Ûc do dân
Nhà n°Ûc do dân lp nên, do dân çng hÙ, dân làm chç. ó là nhà n°Ûc do dân lña chÍn
b§u ra nhïng ¡i biÃu cça mình vào c¡ quan quyÁn lñc các c¥p. Ho¡t Ùng cça nhà n°Ûc là
do dân çng hÙ, giúp á Ã duy trì bÙ máy. Nhân dân l¡i phê bình, giúp á Ã nhà n°Ûc ti¿n
bÙ. Vì vy HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh t¥t c£ các c¡ quan nhà n°Ûc ph£i dña vào dân, l¯ng nghe
ý ki¿n cça nhân dân và chËu sñ kiÃm tra, giám sát cça nhân dân, nh°ng cing ph£i làm cho
dân hiÃu, dân giác ngÙ Ã thñc hiÇn ngh)a vå và quyÁn h¡n cça mình.
HÓ Chí Minh chÉ rõ: ViÇc n°Ûc là viÇc chung, m×i ng°Ýi Áu ph£i có trách nhiÇm ghé
vai gánh vác mÙt ph§n . QuyÁn lãi, quyÁn h¡n luôn i ôi vÛi trách nhiÇm, ngh)a vå cça
công dân.
2.1.3. Nhà n°Ûc vì dân
ó là nhà n°Ûc phåc vå lãi ích chính áng và nguyÇn vÍng cça nhân dân không có ·c
quyÁn, ·c lãi, thñc sñ trong s¡ch, vïng m¡nh, tht sñ c§n kiÇm liêm chính. Cå thÃ:
Nhà n°Ûc ph£i l¥y nhiÇm vå phåc vå cho lãi ích, nguyÇn vÍng cça nhân dân là måc
ích chính. MÍi °Ýng lÑi, chính sách Áu nh±m °a l¡i quyÁn lãi cho dân. ó là nhà n°Ûc
ph£i quan tâm tÛi tëng quy¿t sách viÇc gì có lãi cho dân ph£i h¿t séc làm, viÇc gì có h¡i cho
63
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
dân ph£i h¿t séc tránh. Ng°Ýi luôn tâm niÇm c£ cuÙc Ýi chÉ có mÙt måc ích, là ph¥n ¥u
cho quyÁn lãi cça tÕ chéc và h¡nh phúc cça quÑc dân là làm cho dân có n, làm cho dân có
m·c, làm cho dân có ch× ß, làm cho dân °ãc hÍc hành.
Cán bÙ nhà n°Ûc mÛi dù b¥t kó c°¡ng vË nào cing ph£i là công bÙc cça dân. Cán bÙ
nhà n°Ûc, không chÉ là ng°Ýi phåc vå mà Óng thÝi ph£i là ng°Ýi lãnh ¡o, h°Ûng d«n cho
nhân dân xây dñng cuÙc sÑng mÛi ¥m no h¡nh phúc.
2.2. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ sñ thÑng nh¥t giïa b£n ch¥t giai c¥p công nhân vÛi tính
nhân dân và tính dân tÙc cça nhà n°Ûc
2.2.1. B£n ch¥t giai c¥p công nhân cça nhà n°Ûc ViÇt Nam dân chç cÙng hòa.
Trong t° t°ßng HÓ Chí Minh nhà n°Ûc ta là nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân không
ph£i là mÙt nhà n°Ûc siêu giai c¥p, hay phi giai c¥p v¥n Á ß ch× nó mang b£n ch¥t giai c¥p
nào? Lãi ích giai c¥p ó có phù hãp vÛi lãi ích cça nhân dân lao Ùng và c£ dân tÙc hay
không? Nhà n°Ûc ta là nhà n°Ûc mang b£n ch¥t giai c¥p công nhân vì:
MÙt là, Nhà n°Ûc do £ng cÙng s£n lãnh ¡o, thà hiÇn.
£ng cÙng s£n ViÇt Nam lãnh ¡o nhà n°Ûc, giï vïng và tng c°Ýng b£n ch¥t giai c¥p
công nhân.
Theo HÓ Chí Minh, tính ch¥t cça nhà n°Ûc là v¥n Á c¡ b£n cça hi¿n pháp. ó là v¥n
Á nÙi dung giai c¥p cça chính quyÁn. Hi¿n pháp 1959 kh³ng Ënh: nhà n°Ûc ta là Nhà n°Ûc
dân chç nhân dân dña trên nÁn t£ng liên minh công nông do giai c¥p công nhân lãnh ¡o.
Nh° vy, b£n ch¥t cça nhà n°Ûc mang b£n ch¥t cça giai c¥p công nhân phåc vå lãi ích giai
c¥p công nhân và nhân dân lao Ùng ph°¡ng théc, ho¡t Ùng theo °Ýng lÑi cça giai c¥p
công nhân.
M·t khác, £ng cÙng s£n lãnh ¡o cách m¡ng ViÇt Nam të khi ch°a có chính quyÁn,
¿n lúc giành °ãc chính quyÁn xây dñng ¥t n°Ûc. £ng lãnh ¡o hÇ thÑng chính trË t¥t y¿u
ph£i lãnh ¡o nhà n°Ûc. £ng lãnh ¡o nhà n°Ûc b±ng ph°¡ng théc thích hãp.
Trong mÍi giai o¡n cách m¡ng, të khi có nhà n°Ûc £ng luôn lãnh ¡o nhà n°Ûc b±ng
ph°¡ng théc mà HÓ Chí Minh ã chÉ rõ:
£ng lãnh ¡o nhà n°Ûc b±ng chç tr°¡ng, quan iÃm, °Ýng lÑi à nhà n°Ûc cå thÃ
hóa b±ng pháp lut.
£ng lãnh ¡o nhà n°Ûc b±ng ho¡t Ùng cça các tÕ chéc £ng và £ng viên cça mình
trong bÙ máy, c¡ quan nhà n°Ûc.
£ng lãnh ¡o nhà n°Ûc b±ng công tác kiÃm tra.
Hai là, B£n ch¥t nhà n°Ûc thà hiÇn ß tính Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a cça sñ phát
triÃn ¥t n°Ûc.
Thà hiÇn trong tuyên ngôn Ùc lp 2/9/1945: Trong quá trình lãnh ¡o xây dñng chç
ngh)a xã hÙi £ng ·t måc tiêu phát triÃn kinh t¿ quÑc dân theo xã hÙi chç ngh)a, bi¿n nÁn
kinh t¿ l¡c hu thành nÁn kinh t¿ xã hÙi chç ngh)a.
64
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
Ba là, B£n ch¥t cça nhà n°Ûc thà hiÇn ß nguyên t¯c, tÕ chéc và ho¡t Ùng c¡ b£n theo
nguyên t¯c tp trung dân chç.
HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh tính dân chç cça bÙ máy. Ng°Ýi chÉ rõ nhà n°Ûc ta ph£i phát
huy dân chç ¿n cao Ù Ã Ùng viên t¥t c£ các lñc l°ãng nhân dân °a cách m¡ng ti¿n lên.
Óng thÝi cing ph£i tp trung cao Ù Ã thÑng nh¥t quyÁn lñc £m b£o t¥t c£ quyÁn lñc
thuÙc vÁ nhân dân. Tuy nhiên n¿u dân chç mà không i liÁn vÛi chuyên chính thì khó duy trì
°ãc dân chç, tp trung °ãc séc m¡nh nh°ng v¥n Á chuyên chính vÛi ai, chuyên chính vÛi
nhïng hành Ùng phá ho¡i ch¿ Ù dân chç.
2.2.2. B£n ch¥t giai c¥p công nhân thÑng nh¥t vÛi tính nhân dân, tính dân tÙc.
Sñ hài hòa, thÑng nh¥t giïa b£n ch¥t giai c¥p vÛi tính nhân dân, tính dân tÙc trong t°
t°ßng HÓ Chí Minh °ãc thà hiÇn ß các quan iÃm sau:
MÙt là, Nhà n°Ûc dân chç mÛi cça ta là k¿t qu£ ¥u tranh gian khÕ, lâu dài vÛi sñ hy
sinh cça nhiÁu th¿ hÇ ng°Ýi ViÇt Nam.
Nm 1858, thñc dân Pháp xâm l°ãc ViÇt Nam. K¿ tåc truyÁn thÑng ¥u tranh b£o vÇ
Ùc lp cça dân tÙc, các phong trào ¥u tranh b£o vÇ Ùc lp cça dân tÙc, các phong trào ¥u
tranh chÑng thñc dân Pháp nÕ ra m¡nh m½. Các phong trào céu n°Ûc d°Ûi sñ lãnh ¡o cça
các nhà lãnh ¡o tiÁn bÑi tô th¯m truyÁn thÑng dân tÙc nh°ng không giành °ãc Ùc lp dân
tÙc vì không có °Ýng lÑi céu n°Ûc úng ¯n. £ng cÙng s£n ViÇt Nam ra Ýi vào ngày 3
tháng 2 nm 1930, ã lãnh ¡o phong trào i úng h°Ûng. Cách m¡ng tháng Tám nm 1945
ã °a ¿n sñ ra Ýi cça nhà n°Ûc ViÇt Nam dân chç cÙng hòa. ó là k¿t qu£ cça sñ hy sinh,
¥u tranh gian khÕ cça nhiÁu th¿ hÇ ng°Ýi ViÇt Nam yêu n°Ûc.
Hai là, Nhà n°Ûc ta b£o vÇ lãi ích cça nhân dân, l¥y lãi ích dân tÙc làm nÁn t£ng.
Trong nhà n°Ûc ó lãi ích giai c¥p công nhân, nhân dân lao Ùng và c£ dân tÙc thÑng
nh¥t làm mÙt. Nhà n°Ûc không chÉ thà hiÇn ý chí cça giai c¥p công nhân mà thà hiÇn ý chí
cça nhân dân và cça toàn dân tÙc, chính phç luôn là chính phç ¡i oàn k¿t.
Ba là, Nhà n°Ûc mÛi vëa ra Ýi ã £m nhn nhiÇm vå lËch sí giao phó: tÕ chéc cuÙc
kháng chi¿n cça toàn dân tÙc b£o vÇ thành qu£ cách m¡ng, ti¿n tÛi thÑng nh¥t n°Ûc nhà, xây
dñng n°Ûc ViÇt Nam hòa bình, thÑng nh¥t, dân chç và giàu m¡nh góp ph§n tích cñc vào sñ
phát triÃn ti¿n bÙ cça th¿ giÛi.
2.3. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ mÙt nhà n°Ûc có hiÇu lñc pháp lý m¡nh m½.
HÓ Chí Minh nhn théc °ãc r¥t sÛm t§m quan trÍng cça Pháp lut trong qu£n lý xã
hÙi të nm 1919 ¿n khi Ng°Ýi trß thành vË lãnh ¡o cao nh¥t cça nhà n°Ûc. T° t°ßng vÁ
mÙt nhà n°Ûc có hiÇu lñc pháp lý m¡nh m½ cça HÓ Chí Minh °ãc chú ý ß các iÃm sau:
2.3.1. MÙt nhà n°Ûc m¡nh tr°Ûc h¿t ph£i là nhà n°Ûc hãp hi¿n.
Sau cách m¡ng tháng Tám nm 1945 thành công, HÓ Chí Minh thay m·t chính phç Íc
Tuyên ngôn Ùc lp. Ngày 3 tháng 9 nm 1945 t¡i phiên hÍp chính phç lâm thÝi §u tiên, HÓ
Chí Minh chÉ rõ 6 nhiÇm vå c¥p bách ph£i ti¿n hành trong ó có nhiÇm vå: ph£i có mÙt hi¿n
pháp dân chç, tÕ chéc tÕng tuyÃn cí vÛi ch¿ Ù phÕ thông §u phi¿u à lp ra quÑc hÙi, lp
65
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
ra chính phç.V°ãt qua mÍi khó khn, thí thách, chúng ta ã làm nhiÁu viÇc à tÕng tuyÃn cí
th¯ng lãi vào ngày 6 tháng 1 nm 1946 b§u ra QuÑc hÙi.
Ngày 2 tháng 3 nm 1946 QuÑc hÙi hÍp phiên §u tiên lp ra Chính phç. HÓ Chí Minh
°ãc QuÑc hÙi khóa I b§u giï chéc Chç tËch Chính phç liên hiÇp §u tiên. ây là mÙt nhà
n°Ûc có ç t° cách Pháp lý và hiÇu lñc trong gi£i quy¿t các quan hÇ Ñi nÙi và Ñi ngo¡i.
2.3.2. Nhà n°Ûc qu£n lý b±ng Pháp lut
Trong nhà n°Ûc dân chç luôn luôn có sñ thÑng nh¥t giïa Pháp lut và dân chç, hai m·t
ó ph£i i ôi vÛi nhau. Dân chç không thà éng ngoài pháp lut, quyÁn dân chç ph£i °ãc
cå thà b±ng pháp lut.
Trong suÑt quá trình ho¡t Ùng cách m¡ng HÓ Chí Minh luôn chú trÍng xây dñng mÙt
nÁn pháp ch¿ mÛi £m b£o thñc hiÇn quyÁn lñc cça nhân dân. Nm 1919, HÓ Chí Minh yêu
c§u thñc dân Pháp c£i cách nÁn pháp lý ß ông D°¡ng. Trong b£n yêu sách 8 iÃm, Ng°Ýi
yêu c§u: Ph£i bãi bÏ ch¿ Ù cai trË b±ng s¯c lÇnh và thay th¿ b±ng các ¡o lut. Hai l§n éng
§u ban so¡n th£o Hi¿n pháp nm 1946, 1959, ký công bÑ 16 ¡o lut, 613 s¯c lÇnh và nhiÁu
vn b£n pháp lut khác thà hiÇn sñ n× lñc cça Ng°Ýi trong viÇc °a Pháp lut vào qu£n lý xã
hÙi.
HÓ Chí Minh cing quan tâm tÛi viÇc °a pháp lut vào Ýi sÑng nhân dân, t¡o ra c¡
ch¿ £m b£o viÇc thñc thi pháp lut c¡ ch¿ kiÃm tra, giám sát viÇc thi hành ó.
Ng°Ýi quan tâm ¿n mÙt lo¡t các biÇn pháp Óng bÙ: quan tâm nâng cao dân trí, bÓi
d°áng ý théc làm chç cça công dân ·c biÇt vÛi th¿ hÇ tr». Phát triÃn vn hóa chính trË và
tính tích cñc công dân. Kích thích nhân dân tham gia vào các công viÇc nhà n°Ûc. Nhà n°Ûc
ph£i £m b£o quyÁn lãi và ngh)a vå công dân, kh¯c phåc dân chç hình théc. MÍi biÇn pháp
trên Áu nh±m: làm sao cho dân bi¿t h°ßng quyÁn dân chç, bi¿t dùng quyÁn dân chç cça
mình, dám nói dám làm 33
2.3.3. Xây dñng Ùi ngi cán bÙ, công chéc nhà n°Ûc có ç éc, ç tài
HÓ Chí Minh ·c biÇt quan tâm ¿n Ùi ngi cán bÙ, công chéc nhà n°Ûc. Yêu c§u tÕng
quát cça ng°Ýi vÁ Ùi ngi này là vëa có éc vëa có tài, trong ó éc là gÑc, Ùi ngi ó ph£i
°ãc tÕ chéc, sí dång hãp lý, có hiÇu qu£.
HÓ Chí Minh nêu lên nhïng yêu c§u cå thÃ:
MÙt là, tuyÇt Ñi trung thành vÛi cách m¡ng.
ây là yêu c§u §u tiên và cao nh¥t Ñi vÛi Ùi ngi này. Nó òi hÏi cán bÙ công chéc
ph£i có tinh th§n phåc vå nhân dân, phåc vå tÕ quÑc, vì lãi ích chung mà hy sinh lãi riêng
cça mình. Ùi ngi này ph£i là nhïng ng°Ýi trung thành nh¥t b£o vÇ ch¿ Ù, b£o vÇ nhà
n°Ûc, ph£i thà hiÇn b±ng công viÇc cå thà hàng ngày trên các l)nh vñc công tác. N¿u thi¿u
ph©m ch¥t này thì nng lñc có tÑt ¿n m¥y cing không dùng °ãc.
Hai là, Hng hái thành th¡o công viÇc, giÏi chuyên môn, nghiÇp vå.
33
Sách ã d«n T12, tr223
66
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
Cán bÙ, công chéc nhà n°Ûc ph£i có chuyên môn, nghiÇp vå ó là yêu c§u tÑi thiÃu. Cå
thÃ: cán bÙ qu£n lý nhà n°Ûc ph£i bi¿t qu£n lý nhà n°Ûc, do vy ph£i °ãc ào t¡o, và tñ ào
t¡o nâng cao trình Ù. Công chéc nhà n°Ûc ph£i °ãc sàng lÍc, thi tuyÃn (s¯c lÇnh 76 vÁ quy
ch¿ công chéc, s¯c lÇnh 197 thành lp khoa pháp lý thuÙc ¡i hÍc ViÇt Nam).
Ùi ngi này ph£i °ãc sí dång công b±ng dân chç, ph£i t©y sách óc bè phái: HÓ Chí
Minh m¡nh d¡n sí dång Ùi ngi công chéc °ãc ào t¡o d°Ûi ch¿ Ù ci, ng báo tìm
ng°Ýi tài éc ra qu£n lý iÁu hành ¥t n°Ûc.
Ba là, Ph£i có mÑi liên hÇ mt thi¿t vÛi nhân dân.
ây là mÑi quan hÇ °ãc HÓ Chí Minh chç tr°¡ng xây dñng. Theo Ng°Ýi Ùi ngi này
là nhïng ng°Ýi n l°¡ng të nguÓn ngân sách cça nhà n°Ûc do dân óng góp, do vy hÍ:
Không °ãc lãng phí cça công, ph£i sµn sàng phåc vå nhân dân, nêu cao ¡o éc cách
m¡ng. Ph£i chÑng tham ô, lãng phí, quan liêu. Ùi ngi này ph£i i §u trong khó khn, i
sau trong h°ßng thå, ph£i thân dân, g§n dân, trong dân.
BÑn là: Cán bÙ, công chéc ph£i là nhïng ng°Ýi dám phå trách, dám quy¿t oán, dám
chËu trách nhiÇm, nh¥t là trong nhïng tình huÑng khó khn.
ó là yêu c§u vÛi nhïng ng°Ýi là công bÙc , §y tÛ cho dân. Ã áp éng °ãc yêu
c§u ó, hÍ ph£i rèn luyÇn, tu d°áng ¡o éc, c§n kiÇm, liêm chính, chí công vô t°, có chí
ti¿n thç, th¯ng không kiêu, b¡i không n£n. Ùi ngi này ph£i hÍc tp th°Ýng xuyên à nâng
cao trình Ù mÍi m·t, th°Ýng xuyên tñ phê bình và phê bình.
2.4. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ xây dñng nhà n°Ûc trong s¡ch vïng m¡nh, ho¡t Ùng hiÇu
qu£
Xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân luôn i cùng vÛi viÇc làm cho nhà n°Ûc
trong s¡ch, vïng m¡nh. ây là måc tiêu là quá trình ph¥n ¥u lâu dài, gian khÕ trong quá
trình xây dñng nhà n°Ûc, do vy ph£i huy Ùng séc m¡nh cça toàn dân. Ã ¡t °ãc måc
tiêu trên HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh hai nÙi dung sau:
2.4.1. Tng c°Ýng pháp lut i ôi vÛi ©y m¡nh giáo dåc ¡o éc
HÓ Chí Minh ã nhn diÇn °ãc nhïng y¿u tÑ thúc ©y tác Ùng ¿n viÇc xây dñng
nhà n°Ûc mÛi: ó là iÃm xu¥t phát të mÙt nÁn kinh t¿ nông nghiÇp l¡c hu (sí dång lut
tåc, lÅ tåc h¡n là lut pháp) i lên chç ngh)a xã hÙi ph£i có thÝi gian à xây dñng. Xu¥t phát
të vai trò cça y¿u tÑ ¡o éc trong Ýi sÑng xã hÙi, ·c biÇt ß Ph°¡ng ông. Të yêu c§u
khách quan cça viÇc ph£i xây dñng, tng c°Ýng hÇ thÑng pháp lut trong ti¿n trình xây dñng
nhà n°Ûc. HÓ Chí Minh ã rút ra °ãc nhïng kinh nghiÇm trong lËch sí. Ng°Ýi chÉ rõ nÁn
chính trË ß ViÇt Nam tr°Ûc h¿t là nÁn chính trË ¡o éc, do vy ph£i:
Luôn thÑng nh¥t hài hòa giïa lý trí và tình c£m, nghiêm kh¯c, bao dung, nhân ái nh°ng
không bao che khuy¿t iÃm sai l§m cho b¥t cé ai. K÷ c°¡ng phép n°Ûc ph£i °ãc thñc hiÇn
nghiêm.
Do ó ph£i th³ng tay trëng trË nhïng k» b¥t liêm, ph£i c£m hóa nhïng ng°Ýi có sai
l§m, khuy¿t iÃm kéo hÍ i vÛi cách m¡ng.
67
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
2.4.2. Á phòng và kh¯c phåc nhïng tiêu cñc trong ho¡t Ùng cça nhà n°Ûc
SuÑt 24 nm éng §u nhà n°Ûc, HÓ Chí Minh luôn Á cp tÛi nhïng tiêu cñc và nh¯c
nhß mÍi ng°Ýi ph£i Á phòng và kh¯c phåc 3 hiÇn t°ãng sau:
MÙt là ·c quyÁn ·c lãi
à nhà n°Ûc trong s¡ch ph£i t©y të chç ngh)a cá nhân vÛi nhïng biÃu hiÇn: cy quyÁn,
cy th¿, hách dËch vÛi dân, lãi dång, l¡m quyÁn à v¡ vét tiÁn cça, làm lãi cho mình. ó là
cn bÇnh c§n ph£i t©y trë Ã bô máy nhà n°Ûc trong s¡ch, hiÇu qu£.
Hai là tham ô, lãng phí, quan liêu
HÓ Chí Minh yêu c§u cán bÙ ph£i g°¡ng m«u thñc hiÇn chï Liêm: tôn trÍng cça dân,
cça công, không tham ô. Ng°Ýi chÉ rõ tham ô, lãng phí, quan lieu dù cÑ ý hay không cÑ ý
cing là b¡n Óng minh cça ¿ quÑc và phong ki¿n, ó là gi·c nÙi xâm , gi·c ß trong
lòng . BiÃu hiÇn cça nó ß cán bÙ là: n c¯p cça công làm cça t°, åc khoét nhân dân& & VÁ
phía ng°Ýi dân: n c¯p cça dân, khai gian, lu thu¿& Chính quyÁn ph£i chÑng. Ngày
27/11/1945 HÓ Chí Minh ký s¯c lÇnh ¥n Ënh hình ph¡t tÙi °a và nhn hÑi lÙ ß méc të 5
nm ¿n 20 nm, tù khÕ sai nÙp ph¡t g¥p ôi sÑ tiÁn nhn hÑi lÙ. Ngày 26/01/1946 HÓ Chí
Minh ký s¯c lÇnh nói rõ tÙi tham ô, trÙm c¯p cça công là tÙi tí hình.
Lãng phí là mÙt cn bÇnh °ãc HÓ Chí Minh phê phán gay g¯t. lãng phí theo Ng°Ýi có
các biÃu hiÇn sau: lãng phí séc lao Ùng, lãng phí thÝi gian, kéo dài thÝi gian không c§n
thi¿t, lãng phí tiÁn cça, sí dång phí ph¡m. Lãng phí tuy không l¥y cça công út túi, song k¿t
qu£ cing r¥t tai h¡i cho dân, cho chính phç, có khi còn tai h¡i h¡n tham ô.
Quan liêu là mÙt trong nhïng nguyên nhân t¡o nên tham ô lãng phí, ó là hiÇn t°ãng
không g§n dân, không sát công viÇc, trÍng hình théc, không sâu v¥n Á& Tác h¡i cça quan
liêu có thà ánh m¥t mÙt l§n nïa chính quyÁn vëa giành °ãc. ó là cn bÇnh ph£i chÑng.
III. XÂY DðNG ¢NG VîNG M NH, XÂY DðNG NHÀ N¯ÚC NGANG T¦M
NHIÆM Vä CæA GIAI O N CÁCH M NG MÚI THEO T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ
MINH
3.1. Chú trÍng h¡n nïa xây dñng £ng vÁ chính trË, t° t°ßng và tÕ chéc
H¡n 75 nm qua £ng ta luôn °ãc chú trÍng xây dñng c£ ba m·t chính trË - t° t°ßng
tÕ chéc. iÁu ó ã giúp £ng ta lãnh ¡o cách m¡ng giành °ãc nhïng th¯ng lãi to lÛn.
Tuy nhiên trong iÁu kiÇn hiÇn nay, d°Ûi ánh sáng t° t°ßng HÓ Chí Minh c§n nâng cao h¡n
nïa yêu c§u xây dñng £ng à ngang t§m vÛi nhiÇm vå cách m¡ng. Cå thÃ:
MÙt là, xây dñng £ng vÁ chính trË
Yêu c§u tr°Ûc h¿t là £ng ta ph£i Á ra °ãc °Ýng lÑi cách m¡ng úng ¯n, Óng thÝi
tÕ chéc thñc hiÇn th¯ng lãi °Ýng lÑi ó. MuÑn vy °Ýng lÑi ó ph£i xây dñng trên nÁn
t£ng cça chç ngh)a Mác Lê nin, t° t°ßng HÓ Chí Minh nó ph£i là k¿t qu£ cça viÇc vn
dång tinh th§n, ph°¡ng pháp biÇn chéng trong xem xét phân tích iÁu kiÇn khách quan.
°Ýng lÑi ó còn là k¿t qu£ cça viÇc tÕng k¿t kinh nghiÇm, tÕng k¿t thñc tiÅn, n¯m b¯t xu
68
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
th¿ phát triÃn cça thÝi ¡i& nh±m thúc ©y sñ phát triÃn bÁn vïng, °a n°Ûc ta c¡ b£n trß
thành n°Ûc công nghiÇp vào nm 2020.
Hai là xây dñng £ng vÁ t° t°ßng
Theo t° t°ßng HÓ Chí Minh ph£i giáo dåc, rèn luyÇn £ng viên kiên Ënh lp tr°Ýng t°
t°ßng, kiên Ënh måc tiêu, Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi. £ng ph£i trß thành
mÙt khÑi thÑng nh¥t vÁ t° t°ßng và hành Ùng. ¥u tranh chÑng l¡i nhïng gì ci kù, h° hÏng,
l¡c hu. t° t°ßng oàn k¿t thÑng nh¥t à ría n×i nhåc nghèo nàn l¡c hu.
Ba là xây dñng £ng vÁ tÕ chéc
£ng ph£i luôn chú trÍng kiÇn toàn tÕ chéc cça mình, xây dñng tÕ chéc £ng các c¥p
të chi bÙ ¿n Trung °¡ng. Cán bÙ £ng viên trau dÓi ¡o éc cách m¡ng, lÑi sÑng lành
m¡nh. Kiên quy¿t và ding c£m chÑng chç ngh)a cá nhân, tham nhing, bè phái cåc bÙ. Coi
trÍng giá trË cça Di chúc nói vÁ xây dñng £ng cça HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi,
xây dñng ¥t n°Ûc.
3.2. Xây dñng nhà n°Ûc ngang t§m nhiÇm vå cça giai o¡n cách m¡ng mÛi
3.2.1. Nhà n°Ûc £m b£o quyÁn làm chç tht sñ cça nhân dân
£m b£o và phát huy quyÁn làm chç tht sñ cça nhân dân là mÙt nhiÇm vå quan trÍng
và c¥p bách hiÇn nay. Tp trung gi£i quy¿t Ëa vË làm chç và quyÁn làm chç cça nhân dân.
£m b£o dân chç trên thñc t¿ ß các l)nh vñc cça Ýi sÑng xã hÙi: kinh t¿, chính trË, vn hóa
xã hÙi.
MuÑn vy ph£i tng c°Ýng pháp ch¿, thñc hiÇn qu£n lý b±ng pháp lut: Tr°Ûc h¿t ph£i
cå thà hóa quyÁn làm chç cça nhân dân b±ng pháp lut, £m b£o cho mÍi công dân bình
³ng tr°Ûc pháp lut. ¥u tranh chÑng hiÇn t°ãng vi ph¡m pháp lut.
MÙt y¿u tÑ quan trÍng nïa à thñc hiÇn quyÁn làm chç cça nhân dân là nâng cao nng
lñc làm chç cça công dân. MuÑn vy ph£i nâng cao dân trí, bÓi d°áng vn hóa chính trË, phát
huy tính tích cñc cça công dân.
3.2.2. KiÇn toàn bÙ máy nhà n°Ûc
C£i cách hành chính là yêu c§u béc xúc trong xây dñng nhà n°Ûc ta hiÇn nay. Ph£i xây
dñng nÁn hành chính dân chç, k÷ c°¡ng, trong s¡ch à phåc vå ¯c lñc và hiÇu qu£ cho nhân
dân. Kiên quy¿t ¥u tranh xóa bÏ hiÇn t°ãng quan liêu, hách dËch, cía quyÁn, tham nhing,
bÙ máy cÓng kÁnh kém hiÇu lñc.
C£i cách thç tåc hành chính, Á cao gi£i quy¿t khi¿u kiÇn cça nhân dân, gi£i quy¿t
nhanh chóng, tránh ùn ©y, £m b£o úng pháp lut. S¯p x¿p l¡i Ùi ngi cán bÙ theo chéc
danh tiêu chu©n, tinh gi£m biên ch¿& Të ó có k¿ ho¡ch ào t¡o, bÓi d°áng và sí dång hiÇu
qu£.
3.2.3. Tng c°Ýng h¡n nïa sñ lãnh ¡o cça £ng Ñi vÛi nhà n°Ûc
£ng lãnh ¡o nhà n°Ûc là mÙt t¥t y¿u nh°ng trong giai o¡n hiÇn nay, tng c°Ýng sñ
lãnh ¡o cça £ng Ñi vÛi nhà n°Ûc, c§n tp trung vào mÙt sÑ nÙi dung sau:
69
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
£ng lãnh ¡o nhà n°Ûc thà ch¿ hóa °Ýng lÑi, chç tr°¡ng cça £ng, £m b£o sñ lãnh
¡o cça £ng nh°ng cing phát huy °ãc vai trò cça nhà n°Ûc. £ng lãnh ¡o nhà n°Ûc
b±ng °Ýng lÑi, b±ng tÕ chéc, bÙ máy cça £ng trong các c¡ quan nhà n°Ûc. Lãnh ¡o b±ng
công tác kiÃm tra, b±ng vai trò tiên phong g°¡ng m«u cça Ùi ngi £ng viên. Ã £m b£o sñ
lãnh ¡o cça £ng vÛi nhà n°Ûc, £ng ph£i thÑng nh¥t lãnh ¡o công tác cán bÙ trong hÇ
thÑng chính trË, £m b£o chéc nng, nhiÇm vå, quyÁn h¡n cça nhà n°Ûc theo lut Ënh.
£ng ph£i tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn à vïng m¡nh vÁ chính trË, t° t°ßng, tÕ chéc ó là
tiêu Á Ã xây dñng nhà n°Ûc trong s¡ch, vïng m¡nh vì £ng ta là £ng c§m quyÁn.
K¿t lun: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng c§m quyÁn vÁ nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì
dân giúp chúng ta hiÃu thêm vÁ nhïng cÑng hi¿n xu¥t s¯c cça HÓ Chí Minh cho cách m¡ng
ViÇt Nam, cing nh° sñ phát triÃn chç ngh)a Mác - Lê nin ß mÙt n°Ûc thuÙc Ëa nía phong
ki¿n. Không nhïng th¿ t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng, vÁ nhà n°Ûc mÛi còn chÉ rõ cho
chúng ta trong sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi. Ta càng ph£i tng c°Ýng h¡n nïa viÇc
xây dñng, tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn £ng làm tiên Á Ã xây dñng nhà n°Ûc ngang t§m vÛi
nhiÇm vå cça giai o¡n cách m¡ng mÛi. i chÇch nhïng lÝi d¡y cça ng°Ýi s½ không thà có
°ãc th¯ng lãi cho cách m¡ng ViÇt Nam.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. Hãy nêu nhïng lun iÃm c¡ b£n cça HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam.
Phân tích nÙi dung thé nh¥t.
2. Hãy trình bày qui lut hình thành £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
3. Hãy trình bày b£n ch¥t giai c¥p cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh
4. Phân tích nÁn t£ng t° t°ßng cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
5. Phân tích lun iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ tng c°Ýng và cçng cÑ mÑi quan hÇ bÁn
ch·t giïa £ng vÛi dân
6. Phân tích lun iÃm £ng ph£i th°Ýng xuyên tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn
7. Phân tích nhïng nguyên t¯c xây dñng £ng kiÃu mÛi cça giai c¥p công nhân theo
t° t°ßng HÓ Chí Minh.
8. Të nhïng lý lun cça HÓ Chí Minh vÁ £ng CÙng S£n. Hãy liên hÇ vÛi quá trình
xây dñng £ng hiÇn nay.
9. Trình bày nhïng nÙi dung chính trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ mÙt nhà n°Ûc cça
dân, do dân, vì dân
10. Phân tích nhïng nÙi dung c¡ b£n cça lun iÃm: Xây dñng nhà n°Ûc thà hiÇn
quyÁn làm chç cça nhân dân lao Ùng cça HÓ Chí Minh
70
Ch°¡ng 5: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam, vÁ xây dñng nhà n°Ûc cça dân,
do dân và vì dân
11. Phân tích b£n ch¥t giai c¥p công nhân cça nhà n°Ûc ViÇt Nam dân chç cÙng hoà
theo quan iÃm cça chç tËch HÓ Chí Minh.
12. Phân tích lun iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ mÙt nhà n°Ûc có hiÇu lñc pháp lý m¡nh
m½.
13. Hãy trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ xây dñng nhà n°Ûc trong s¡ch vïng m¡nh
hiÇu qu£.
71
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
CH¯ NG VI
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC, NHÂN VN,
VN HÓA
HÓ Chí Minh, lãnh tå v) ¡i cça giai c¥p công nhân ViÇt Nam, anh hùng gi£i phóng dân
tÙc, nhà vn hóa kiÇt xu¥t cça th¿ giÛi. T° t°ßng, hành Ùng cça Ng°Ýi Áu nh±m måc tiêu
gi£i phóng con ng°Ýi triÇt à khÏi tình tr¡ng áp béc dân tÙc, áp béc giai c¥p, ti¿n tÛi gi£i
phóng hoàn toàn khÏi mÍi th¿ lñc c£n trß.
Trong di s£n t° t°ßng cça Ng°Ýi, t° t°ßng vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hóa chéa ñng
nhïng nét ·c s¯c v°ãt khÏi biên giÛi ViÇt Nam, v°¡n lên ngang t§m thÝi ¡i. T° t°ßng vÁ
¡o éc, nhân vn, vn hóa cça Ng°Ýi là kim chÉ nam à chúng ta xây dñng nÁn vn hóa
mÛi, con ng°Ýi mÛi trong giai o¡n cách m¡ng hiÇn nay.
MäC ÍCH YÊU C¦U
1. N¯m vïng nÙi dung c¡ b£n t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc
2. N¯m vïng nÙi dung c¡ b£n t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ nhân vn, vn hóa
3. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh trong xây dñng con ng°Ýi ViÇt Nam mÛi hiÇn nay.
NØI DUNG
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC
HÓ Chí Minh là nhà chính trË nh°ng ·c biÇt quan tâm ¿n v¥n Á ¡o éc. T° t°ßng
¡o éc HÓ Chí Minh là sñ ph£n ánh thñc tiÅn xã hÙi ViÇt Nam, là sñ ti¿p thu phát triÃn giá
trË truyÁn thÑng ¡o éc dân tÙc, ti¿p thu tinh hoa ¡o éc nhân lo¡i. T° t°ßng ¡o éc HÓ
Chí Minh °ãc thà hiÇn trên các nÙi dung sau:
1.1. ¡o éc là cái gÑc cça con ng°Ýi
C¡ sß Ã HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vai trò cça ¡o éc
MÙt là, xu¥t phát të yêu c§u khách quan cça sñ nghiÇp cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a.
MÛi måc tiêu xóa bÏ xã hÙi ci, xây dñng xã hÙi mÛi vÛi nhïng lý t°ßng và khát
vÍng cao ¹p do ó: sñ nghiÇp ¥u tranh giành Ùc lp dân tÙc và xây dñng chç ngh)a xã hÙi
là mÙt sñ nghiÇp lÛn §y khó khn, gian khÕ và n·ng nÁ. Sñ nghiÇp ó òi hÏi sñ cÑ g¯ng
cça nhiÁu ng°Ýi, nhiÁu th¿ hÇ ng°Ýi ViÇt Nam nên òi hÏi ph£i tu d°áng, rèn luyÇn ¡o éc.
HÓ Chí Minh quan niÇm ¡o éc là nÁn t£ng cça ng°Ýi cách m¡ng: Cing nh° sông thì có
nguÓn mÛi có n°Ûc, không có nguÓn thì sông c¡n. Cây ph£i có gÑc, không có gÑc thì cây
héo. Ng°Ýi cách m¡ng ph£i có ¡o éc, không có ¡o éc thì dù có tài giÏi ¿n m¥y cing
72
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
không lãnh ¡o °ãc nhân dân 34. Ng°Ýi cách m¡ng ph£i có ¡o éc cách m¡ng làm nÁn
t£ng mÛi hoàn thành °ãc nhiÇm vå v» vang 35.
Vai trò cça ¡o éc cách m¡ng còn thà hiÇn ß ch× ó là th°Ûc o lòng cao th°ãng
cça con ng°Ýi. Theo HÓ Chí Minh, Xã hÙi phân công cho m×i ng°Ýi công viÇc khác nh°ng
ai giï °ãc ¡o éc cách m¡ng Áu là ng°Ýi cao th°ãng.
Hai là, ¡o éc là vi khí s¯c bén cho cuÙc ¥u tranh cça dân tÙc.
Cách m¡ng muÑn th¯ng lãi ph£i có £ng lãnh ¡o. £ng muÑn lãnh ¡o cách m¡ng
thành công thì £ng ph£i là ¡o éc, là vn minh . Xét ¿n cùng, vn minh là trí tuÇ mà
ng°Ýi cách m¡ng c§n có. Còn ¡o éc là ph©m ch¥t con ng°Ýi c§n ph£i có trong cuÙc ¥u
tranh ¥y. Ng°Ýi cách m¡ng c§n có cái tâm trong sáng, cái éc cao ¹p trong quan hÇ vÛi giai
c¥p vÛi nhân dân, vÛi dân tÙc.
Cách m¡ng muÑn thành công ph£i có Ùi ngi cán bÙ cách m¡ng có ¡o éc, éc là
gÑc cça ng°Ýi cán bÙ nh°ng ph£i ·t trong mÑi quan hÇ biÇn chéng vÛi tài. Có éc ph£i có
tài, n¿u không s½ không có lãi ích gì, thm chí còn h¡i cho dân. Tài càng cao éc ph£i càng
lÛn, vì éc, tài nh±m phåc vå cho th¯ng lãi cça cách m¡ng.
1.2. Nhïng ph©m ch¥t ¡o éc c¡ b£n cça con ng°Ýi ViÇt Nam trong thÝi ¡i mÛi
Trong t° t°ßng HÓ Chí Minh nhïng ph©m ch¥t ¡o éc °ãc nêu ra phù hãp vÛi tëng
Ñi t°ãng cå thÃ. Ng°Ýi nh¥n m¡nh ph©m ch¥t này hay ph©m ch¥t khác là tùy thuÙc vào
nhiÇm vå, yêu c§u cça cách m¡ng.
1.2.1. Yêu th°¡ng con ng°Ýi
Là chu©n mñc ¡o éc bao trùm nh¥t, cao ¹p nh¥t. Nó là iÃm xu¥t phát trong t°
t°ßng ¡o éc HÓ Chí Minh, °ãc nâng lên thành chç ngh)a nhân vn kiÃu mÛi.
Yêu th°¡ng con ng°Ýi là tình c£m rÙng lÛn, nh°ng ß HÓ Chí Minh không chung khung
trìu t°ãng mà °ãc nhn théc và gi£i quy¿t theo quan iÃm cça chç ngh)a Mác Lê nin: tr°Ûc
h¿t °ãc dành cho các dân tÙc và ng°Ýi lao Ùng bË áp béc.
Yêu th°¡ng con ng°Ýi ß HÓ Chí Minh vëa sâu s¯c, rÙng lÛn, vëa g§n gii cå thÃ.
Ng°Ýi ham muÑn tÙt bc ¿n måc tiêu gi£i phóng con ng°Ýi: ¥t n°Ûc °ãc Ùc lp dân
°ãc tñ do ai cing có c¡m n áo m·c, ai cing °ãc hÍc hành.
Yêu th°¡ng con ng°Ýi còn thà hiÇn trong quan hÇ cça HÓ Chí Minh vÛi Óng chí, Óng
Ùi, b¡n bè, ng°Ýi thân thà hiÇn ß sñ nghiêm kh¯c vÛi mình, rÙng rãi vÛi ng°Ýi khác, Ù
l°ãng, nâng ng°Ýi khác lên ché không h¡ th¥p, vùi dp hÍ.
1.2.2. Trung vÛi n°Ûc, hi¿u vÛi dân
HÓ Chí Minh sí dång khái niÇm cça Nho giáo cça truyÁn thÑng dân tÙc nh°ng ã cách
m¡ng hóa nÙi dung cça khái niÇm ó. ây là sñ k¿t tinh chç ngh)a yêu n°Ûc, chç ngh)a nhân
34
HÓ Chí Minh toàn tp, NXB Chính trË quÑc gia, Hà NÙi 2000 T5, tr252-253
35
Sách ã d«n T9, tr283
73
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
¡o là ý théc mãnh liÇt cça con ng°Ýi ViÇt Nam vÛi TÕ quÑc, là chu©n mñc ¡o éc có ý
ngh)a hàng §u.
NÙi dung:
- Trung vÛi n°Ûc.
Khái niÇm n°Ûc bË £o ng°ãc: N°Ûc tr°Ûc kia là cça Vua, dân ph£i trung vÛi vua, nay
n°Ûc là cça dân, dân l¡i làm chç ¥t n°Ûc nên trung vÛi n°Ûc téc là trung vÛi dân do vy:
Cá nhân ph£i ·t lãi ích cça £ng, cça cách m¡ng, cça tÕ quÑc lên trên h¿t, tr°Ûc h¿t.
SuÑt Ýi hy sinh ph¥n ¥u vì Ùc lp tñ do cça TÕ quÑc, vì chç ngh)a xã hÙi.
Thñc hiÇn tÑt mÍi chç tr°¡ng, chính sách cça £ng và nhà n°Ûc.
- Hi¿u vÛi dân:
Th¥y °ãc séc m¡nh thñc sñ cça nhân dân: bao nhiêu quyÁn h¡n Áu cça dân, bao
nhiêu quyÁn hành và quyÁn lñc Áu ß n¡i dân.
Tin dân, hÍc dân, l¯ng nghe ý ki¿n cça dân, g¯n bó mt thi¿t vÛi dân, tÕ chéc, vn Ùng
nhân dân thñc hiÇn tÑt °Ýng lÑi, chç tr°¡ng, chính sách cça £ng và nhà n°Ûc.
Chm lo Ýi sÑng vt ch¥t và tinh th§n cho nhân dân.
Tóm l¡i là ph£i thñc hiÇn: N¯m rõ dân tình, hiÃu rõ dân tâm, nâng cao dân trí, c£i thiÇn
dân sinh.
1.2.3. C§n, kiÇm, liêm, chính, chí công vô t°
ây là biÃu hiÇn cå thà cça Trung vÛi n°Ûc, hi¿u vÛi dân, là ph©m ch¥t mà HÓ Chí
Minh Á cp tÛi nhiÁu nh¥t trong mÙt cuÙc Ýi lãnh ¡o cách m¡ng cça Ng°Ýi të tác ph©m
°Ýng kách mÇnh ¿n di chúc cuÑi cùng.
HÓ Chí Minh ã sí dång khái niÇm ci cça ¡o éc ph°¡ng ông à nói tÛi yêu c§u
¡o éc mÛi. M×i lun iÃm Ng°Ýi cå thà hóa nÙi dung à ph£n ánh hiÇn thñc.
NÙi dung:
C§n: Siêng nng, c§n cù, không l°Ýi bi¿ng, không É l¡i, tñ lña cách sinh
KiÇm: Ti¿t kiÇm thÝi gian, séc lñc, cça c£i. KiÇm không ph£i là bçn xÉn, nhïng cái
áng tiêu thì tiêu, nhïng cái không áng tiêu thì mÙt xu cing không tiêu. C§n kiÇm g¯n liÁn
vÛi nhau à nâng cao nng su¥t lao Ùng, à tích liy vÑn.
Liêm: Trong s¡ch, không tham lam: tôn trÍng, giï gìn cça nhân dân, không tham Ëa
vË, không ham tiÁn tài, không ham sung s°Ûng, không ham tâng bÑc.
Chính: là không tà, mà th³ng th¯n, éng ¯n vÛi mình, vÛi ng°Ýi vÛi công viÇc.
Chí công vô t°: Không vì cá nhân tr°Ûc mà em lòng vô t° ngh) tÛi ng°Ýi, tÛi viÇc lo
tr°Ûc thiên h¡, vui sau thiên h¡. Ph¥n ¥u vì lãi ích cça TÕ quÑc, cça £ng cça nhân dân lên
trên h¿t, tr°Ûc h¿t.
HÓ Chí Minh chÉ rõ c§n, kiÇm, liêm, chính, chí công vô t° là bÑn éc không thà thi¿u
°ãc ß con ng°Ýi, nó liên quan ¿n nhau:
TrÝi có bÑn mùa: Xuân, H¡, Thu, ông
74
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
¥t có bÑn ph°¡ng: ông, Tây, Nam, B¯c
Ng°Ýi có bÑn éc: C§n, KiÇm, Liêm, Chính
Thi¿u mÙt mùa thì không thành trÝi
Thi¿u mÙt ph°¡ng thì không thành ¥t
Thi¿u mÙt éc thì không thành ng°Ýi 36
1.2.4. Tinh th§n quÑc t¿ trong sáng
ây là mÙt nÙi dung quan trÍng nh¥t trong nhïng ph©m ch¥t ¡o éc cÙng s£n, °ãc
hình thành të b£n ch¥t quÑc t¿ cça giai c¥p công nhân. HÓ Chí Minh nêu mÇnh Á: Té h£i
giai huynh Ç (BÑn ph°¡ng vô s£n Áu là anh em). Të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n vÛi chç ngh)a
Mác Lênin Ng°Ýi chÉ rõ chç ngh)a yêu n°Ûc chân chính là mÙt bÙ phn cça phong trào vô
s£n quÑc t¿, do vy ph£i có tinh th§n quÑc t¿ vô s£n. Thà hiÇn:
Ph£i oàn k¿t vÛi phong trào công nhân quÑc t¿, oàn k¿t vÛi các dân tÙc bË áp béc,
oàn k¿t vÛi nhân dân ti¿n bÙ trên th¿ giÛi giúp b¡n téc là tñ giúp mình& .vì måc tiêu hòa
bình, Ùc lp dân tÙc, dân chç và ti¿n bÙ xã hÙi.
1. 3. Nhïng nguyên t¯c xây dñng ¡o éc mÛi.
à xây dñng ph©m ch¥t ¡o éc mÛi, thñc hiÇn xây dñng nÁn ¡o éc mÛi, HÓ Chí
Minh Á ra nhïng nguyên t¯c, ph°¡ng pháp c¡ b£n:
1.3.1. G¯n nhn théc vÁ ¡o éc vÛi viÇc rèn luyÇn ¡o éc hàng ngày
SuÑt Ýi kh³ng Ënh °u iÃm cça KhÕng tí là v¥n Á tu d°áng cá nhân, HÓ Chí Minh
chÉ rõ: chúng ta ph£i nhÛ câu chính tâm, tu thân à trË quÑc, bình thiên h¡. Chính tâm, tu
thân là c£i t¡o, c£i t¡o ph£i tr°Ýng kó gian khÕ . Theo ó, ai cing có ch× hay ch× dß, cing
có thiÇn, có ác do ó ph£i dám nhìn th³ng vào minh à sía chïa khuy¿t iÃm, phát huy °u
iÃm, ph£i th°Ýng xuyên chm lo tu d°áng ¡o éc nh° viÇc ría m·t hàng ngày.
Ng°Ýi chÉ rõ: ¡o éc cách m¡ng không ph£i trên trÝi sa xuÑng, Nó do ¥u tranh rèn
luyÇn bÁn bÉ hàng ngày mà phát triÃn và cçng cÑ, cing nh° ngÍc càng mài càng sáng, vàng
càng luyÇn càng trong 37.
Rèn luyÇn, tu d°áng ¡o éc ph£i tñ nguyÇn, tñ giác g¯n vÛi ho¡t Ùng thñc tiÅn, rèn
luyÇn trong Ýi t°, cing nh° Ýi công .
1.3.2. Nói i ôi vÛi làm, ph£i nêu g°¡ng vÁ ¡o éc
ây chính là mÙt truyÁn thÑng vn hóa ¡o éc cça dân tÙc, ó là t° t°ßng thân
giáo , muÑn giáo dåc tÑt thì ph£i nêu g°¡ng, HÓ Chí Minh chÉ rõ: Nói chung các dân tÙc
ph°¡ng ông Áu giàu tình c£m, và Ñi vÛi hÍ mÙt t¥m g°¡ng sÑng còn có giá trË h¡n mÙt
trm bài diÅn vn tuyên truyÁn
36
Sách ã d«n T5, tr631
37
Sách ã d«n T9, tr293
75
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Trong suÑt sñ nghiÇp cça Ng°Ýi, HÓ Chí Minh là t¥m g°¡ng sáng vÁ ¡o éc cách
m¡ng: nói ít, làm nhiÁu, thm chí có nhïng v¥n Á làm mà không nói.
HÓ Chí Minh chÉ rõ ¡o éc cách m¡ng hoàn toàn khác biÇt vÛi ¡o éc gi£, ¡o éc
cça giai c¥p bóc lÙt. ¡o éc cách m¡ng nh±m phåc vå lãi ích cça giai c¥p công nhân, nhân
dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc.
Nói i ôi vÛi làm téc là chÑng thói ¡o éc gi£, Ã không làm m¥t lòng tin cça dân
Ñi vÛi £ng vÛi ch¿ Ù. Ng°Ýi chÉ rõ: Tr°Ûc m·t qu§n chúng không ph£i ta cé vi¿t lên trán
chï cÙng s£n mà ta °ãc hÍ yêu m¿n. Qu§n chúng chÉ quý m¿n nhïng ng°Ýi có t° cách ¡o
éc. MuÑn huÛng d«n nhân dân thì mình ph£i làm mñc th°Ûc cho ng°Ýi ta b¯t ch°Ûc. Ng°Ýi
cách m¡ng ph£i có ¡o éc cách m¡ng, xây dñng ¡o éc mÛi ph£i chú ý ¿n tính phÕ bi¿n
vïng ch¯c cça toàn xã hÙi, ph£i phát Ùng phong trào ng°Ýi tÑt, viÇc tÑt trong nhân dân,
cán bÙ: Ng°Ýi tÑt viÇc tÑt nhiÁu l¯m, ß âu cing có nghành, giÛi nào, Ëa ph°¡ng nào, léa
tuÕi nào cing có ph£i nhân rÙng.
1.3.3. Xây i ôi vÛi chÑng, ph£i t¡o thành phong trào qu§n chúng rÙng rãi
Cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a là mÙt quá trình ¥u tranh lâu, gian khÕ và phéc t¡p. HÓ
Chí Minh chÉ rõ có ba lo¡i k» Ëch: Chç ngh)a t° b£n và ¿ quÑc, thói quen và truyÁn thÑng
l¡c hu và chç ngh)a cá nhân, vË trí vai trò cça ba lo¡i Ëch ¥y khác nhau nên Áu ph£i
chÑng.
MuÑn th¯ng k» Ëch ¥y, lñc l°ãng ph£i m¡nh, nh°ng trong m×i con ng°Ýi trong £ng
do nguyên nhân khác nhau nên không ph£i mÍi ng°Ýi Áu tÑt, mÍi viÇc Áu hay nên ph£i có
xây và chÑng trong xây dñng ¡o éc.
Vy xây cái gì? Xây cái úng, cái tÑt, cái thiÇn, cái ¹p à h°Ûng tÛi giá trË chân, thiÇn,
mù.
ChÑng là chÑng cái ác, cái vô ¡o éc.
Måc ích cuÑi cùng là xây dñng con ng°Ýi có ¡o éc và nÁn ¡o éc mÛi ViÇt Nam.
Xây i ôi vÛi chÑng nh° th¿ nào? Ph£i phù hãp vÛi nghÁ nghiÇp léa tuÕi, giai c¥p,
t§ng lÛp& .trong hoàn c£nh và iÁu kiÇn khác nhau.
Xây ¡o éc mÛi: Giáo dåc ph©m ch¥t ¡o éc, chu©n mñc ¡o éc të gia ình, nhà
tr°Ýng, xã hÙi. Ph£i cå thà hóa ph©m ch¥t ¡o éc chung cho mÍi Ñi t°ãng. Kh¡i dy tính
tñ giác rèn luyÇn ¡o éc ß mÍi ng°Ýi, nh¥t là cán bÙ, £ng viên.
ChÑng cái x¥u, cái h° hÏng ph£i i liÁn vÛi xây. Ph£i phát hiÇn sÛm cái x¥u, cái sai.
Phát Ùng phong trào qu§n chúng h°Ûng vào ¥u tranh chÑng cái x¥u nh° hi¿u danh, kiêu
ng¡o, cy th¿, h° hóa Ëa ph°¡ng chç ngh)a, bè phái, ho¡ch hÍe vÛi dân, h¹p hòi& . Phát
Ùng phong trào 3 xây: nâng cao ý théc trách nhiÇm, tng c°Ýng qu£n lý kinh t¿- tài chính,
c£i ti¿n kù thut, 3 chÑng: tham ô lãng phí quan liêu. Xí ph¡t i liÁn vÛi giáo dåc úng
ng°Ýi úng tÙi.
76
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
II. T¯ T¯ÞNG NHÂN VN HÒ CHÍ MINH
T° t°ßng nhân vn có të r¥t lâu trong lËch sí, tùy theo góc Ù ti¿p cn khác nhau
nh°ng iÃm chung nh¥t cça chç ngh)a nhân vn là bàn tÛi CON NG¯ÜI. T° t°ßng nhân vn
HÓ Chí Minh thuÙc dòng nhân vn cÙng s£n. NÙi dung tp trung vào các v¥n Á sau:
2.1. Con ng°Ýi là vÑn quí nh¥t nhân tÑ quy¿t Ënh th¯ng lãi cça cách m¡ng
2.1.1. Nhn théc vÁ con ng°Ýi
HÓ Chí Minh nhìn nhn con ng°Ýi lËch sí, cå thÃ, không có con ng°Ýi chung chung
trìu t°ãng, phi lËch sí hay con ng°Ýi kiÃu tôn giáo. Tr°Ûc khi trß thành ng°Ýi cÙng s£n, HÓ
Chí Minh chç y¿u nhn théc con ng°Ýi trong ph¡m vi dân tÙc, ph£n ánh gÑc rÅ, nguÓn gÑc
cça dân tÙc: nh° con Lác cháu HÓng, con RÓng, cháu tiên là khái niÇm Óng bào .
Khi ti¿p nhn chç ngh)a Mác Lênin nhn théc vÁ con ng°Ýi cça HÓ Chí Minh có sñ
phát triÃn. Ng°Ýi sí dång các khái niÇm ng°Ýi b£n xé , ng°Ýi b£n xé bË m¥t n°Ûc ,
ng°Ýi m¥t n°Ûc , ng°Ýi vô s£n , ng°Ýi vô s£n ß thuÙc Ëa .
Sau cách m¡ng tháng Tám nm 1945, Ng°Ýi dùng Óng bào quÑc dân & . dùng
khái niÇm nhân dân, dân à chÉ các thành ph§n các lñc l°ãng xã hÙi. VÛi ph¡m vi rÙng Á
cp tÛi toàn dân tÙc ViÇt Nam chÉ të bÍn i ng°ãc l¡i quyÁn lãi, lãi ích cça dân tÙc.
HÓ Chí Minh chÉ dùng khái niÇm con ng°Ýi trong mÙt sÑ tr°Ýng hãp ·c biÇt: Trong
tuyên ngôn Ùc lp, Ng°Ýi dùng ph©m giá con ng°Ýi . LÝi kêu gÍi ng trên báo Ng°Ýi
cùng khÕ chÉ rõ nhiÇm vå cça tÝ báo là Gi£i phóng con ng°Ýi . Trong di chúc §u tiên là
công viÇc vÛi con ng°Ýi .
2.1.2. Th°¡ng yêu, quý trÍng con ng°Ýi
Th°¡ng yêu Óng bào, Óng chí cça mình không phân biÇt miÁn xuôi hay miÁn ng°ãc
b¥t kà già, tr», trai, gái hÅ là ng°Ýi ViÇt Nam yêu n°Ûc.
au Ûn, xót xa tr°Ûc b¥t h¡nh cça con ng°Ýi, cça dân tÙc, tr°Ûc n×i au m¥t n°Ûc,
nhïng ng°Ýi cùng khÕ, bË áp béc, bóc lÙt.
Th°¡ng yêu con ng°Ýi cça HÓ Chí Minh không dëng l¡i ß ph¡m vi dân tÙc mà v°¡n
lên t§m quÑc t¿: Óng c£m, quan tâm tÛi ng°Ýi nô lÇ ß các n°Ûc nô lÇ, thm chí con ng°Ýi bË
áp béc bóc lÙt ß các n°Ûc t° b£n chç ngh)a.
Þ HÓ Chí Minh lòng th°¡ng yêu con ng°Ýi không hÁ thay Õi vÛi tri¿t lý ß Ýi, làm
ng°Ýi th°¡ng n°Ûc th°¡ng dân, th°¡ng nhân lo¡i. Lòng yêu th°¡ng ó theo lp tr°Ýng cça
giai c¥p công nhân: nhn théc, hành Ùng theo chç ngh)a Mác Lê nin. Do vy lòng yêu
th°¡ng con ng°Ýi không chung chung trìu t°ãng mà giành cho ng°Ýi c§n lao bË áp béc. ó
là khát vÍng gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng giai c¥p, con ng°Ýi.
HÓ Chí Minh coi hòa bình trong Ùc lp là nguyÇn vÍng sâu xa, còn chi¿n tranh là iÁu
b¯t buÙc.
HÓ Chí Minh coi con ng°Ýi là séc m¡nh §u tiên cça cách m¡ng cing là måc tiêu cuÑi
cùng cça cách m¡ng nên ra séc b£o vÇ con ng°Ýi nh° b£o vÇ sinh mÇnh cça cách m¡ng.
Ng°Ýi h¿t séc thn trÍng khi quy¿t Ënh nhïng v¥n Á lÛn cça cách m¡ng, tranh thç kh£
77
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
nng phát triÃn hòa bình à tránh tÕn th¥t x°¡ng máu cho nhân dân ta cing nh° nhân dân các
n°Ûc. ng°Ýi ã chÉ ¡o: hoãn khßi ngh)a giành chính quyÁn ß Cao B¯c L¡ng vào tháng
9/1944, chu©n bË nhiÁu kh£ nng giành chính quyÁn, chç tr°¡ng sí dång b¡o lñc chính trË
trong cách m¡ng tháng Tám nm 1945. Sau cách m¡ng tháng Tám làm t¥t c£ nhïng gì có thÃ
à tránh chi¿n tranh Pháp ViÇt. Khi chi¿n tranh không tránh khÏi, Ng°Ýi kêu gÍi nhân dân
éng lên chi¿n ¥u vì Ùc lp, tñ do cça tÕ quÑc, vì hòa bình, nhân lo¡i ti¿n bÙ. Ng°Ýi au
xót tr°Ûc nhïng tÕn th¥t vÁ con ng°Ýi trong chi¿n tranh dù là ng°Ýi ViÇt hay ng°Ýi Pháp
ng°Ýi Mù.
2.1.3. Tin vào séc m¡nh, ph©m giá và tính sáng t¡o cça con nguÝi
Xu¥t phát të truyÁn thÑng yêu n°Ûc cça dân tÙc, të quan iÃm cça chç ngh)a Mác Lê
nin vÁ vai trò cça qu§n chiúng nhân dân trong lËch sí, HÓ Chí Minh t niÁm tin vào dân,
vào séc m¡nh, lñc l°ãng cça nhân dân. Ng°Ýi chÉ rõ:
Chính sñ áp béc cça chç ngh)a ¿ quÑc s½ thúc ©y và buÙc nhân dân thuÙc Ëa và
nhân dân ViÇt Nam éng lên ¥u tranh giành chính quyÁn. Không: Ng°Ýi ông D°¡ng
không ch¿t, ng°Ýi ông D°¡ng v«n sÑng, sÑng mãi& ±ng sau sñ phåc tùng tiêu cñc, ng°Ýi
ông D°¡ng gi¥u mÙt cái gì ang såc sôi, ang gào thét và s½ bùng nÕ mÙt cách ghê gÛm
khi thÝi c¡ ¿n 38.
HÓ Chí Minh tin vào séc m¡nh cça dân, séc m¡nh ó uãc nhân lên g¥p bÙi khi ·t
d°Ûi sñ lãnh ¡o cça giai c¥p công nhân: nhân dân có kh£ nng céu n°Ûc gi£i phóng dân tÙc,
có kh£ nng ti¿n lên con °Ýng xã hÙi chç ngh)a.
Tài nng, trí tuÇ, séc m¡nh cça dân °ãc HÓ Chí Minh kh³ng Ënh. Nhân dân là ng°Ýi
sáng t¡o ra các giá trË vt ch¥t và tinh th§n, thúc ©y lËch sí phát triÃn.
NiÁm tin vào séc m¡nh cça dân còn °ãc nhn théc të mÑi quan hÇ giïa nhân dân vÛi
£ng, vÛi chính phç: n¿u không có nhân dân thì chính phç không ç lñc l°ãng, n¿u không
có chính phç thì nhân dân không có ai d«n °Ýng. Dân b£o vÇ, che chß, ùm bÍc cán bÙ, dân
thñc hiÇn chç tr°¡ng cça £ng, chính sách cça Nhà n°Ûc.
Tin dân, tin vào tình c£m, truyÁn thÑng trÍng tình cça dân tÙc v°¡n tÛi giá trË chân,
thiÇn, mù.
Tin dân còn thà hiÇn ß viÇc chÑng l¡i các cn bÇnh: xa dân, khinh dân, sã nhân dân,
không tin cy vào nhân dân, không hiÃu bi¿t nhân dân, không th°¡ng dân.
2.1.4. Lòng khoan dung rÙng lÛn.
HÓ Chí Minh nhìn nhn con ng°Ýi trong a d¡ng mÑi quan hÇ, a d¡ng trong tính cách,
a d¡ng trong hoàn c£nh xu¥t thân, iÁu kiÇn làm viÇc. Lòng khoan dung ß HÓ Chí Minh
°ãc thà hiÇn trên các nÙi dung sau:
MÙt là, nêu cao tinh th§n oàn k¿t lâu dài, rÙng rãi vì sñ nghiÇp gi£i phóng dân tÙc và
ti¿n bÙ cách m¡ng.
Trân trÍng ph§n thiÇn, khai thác tính ng°Ýi
38
Sách ã d«n T1, tr28
78
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Hai là, phân biÇt rõ b¡n thù trên ph¡m vi dân tÙc, quÑc t¿.
Ba là, bi¿t trân trÍng các ý ki¿n khác nhau, kà c£ ý ki¿n trái ng°ãc vÛi Ng°Ýi.
BÑn là, bao dung vÛi kiÁu dân n°Ûc ngoài ß ViÇt Nam
Nm là, khoan dung Ù l°ãng vÛi ng°Ýi ph¡m tÙi
Sáu là, khoang hÓng vÛi k» b¡i trn
B£y là, vÛi cán bÙ £ng viên có l×i, Ng°Ýi chú trÍng n·ng vÁ giáo dåc, nh¹ vÁ xí lý.
2.2. Con ng°Ýi vùa là måc tiêu, vëa là Ùng lñc cça cách m¡ng
2.2.1. Con ng°Ýi là måc tiêu cça cách m¡ng
Måc tiêu cça cách m¡ng ViÇt Nam °ãc HÓ Chí Minh kh³ng Ënh ó là sñ nghiÇp gi£i
phóng dân tÙc, gi£i phóng xã hÙi, gi£i phóng con ng°Ýi, thñc hiÇn Ùc lp dân tÙc và chç
ngh)a xã hÙi.
Måc tiêu ó luôn nh¥t quán trong t° t°ßng và hành Ùng cça HÓ Chí Minh të khi ¿n
vÛi chç ngh)a Mác Lênin cho ¿n di chúc cuÑi cùng: §u tiên là công viÇc Ñi vÛi con
ng°Ýi .
Ng°Ýi cing chÉ rõ mÍi °Ýng lÑi, chç tr°¡ng cça £ng và nhà n°Ûc Áu vì lãi ích
chính áng cça con ng°Ýi.
2.2.2. Con ng°Ýi là Ùng lñc cça cách m¡ng.
Con ng°Ýi là Ùng lñc cách m¡ng °ãc nhìn nhn ß ph¡m vi c£ n°Ûc nh°ng tr°Ûc h¿t
là giai c¥p công nhân và nông dân.
Con ng°Ýi là Ùng lñc cách m¡ng ph£i là con ng°Ýi có giác ngÙ, có giáo dåc, Ënh
h°Ûng và tÕ chéc.
ó là con ng°Ýi có trí tuÇ, b£n l)nh vn hóa, ¡o éc °ãc nuôi d°áng b±ng giá trË
truyÁn thÑng cça dân tÙc.
Con ng°Ýi là Ùng lñc cça cách m¡ng chÉ có thà thñc hiÇn °ãc khi ·t d°Ûi sñ lãnh
¡o cça £ng cÙng s£n vÛi tính cách m¡ng và khoa hÍc cça chç ngh)a Mác Lênin lãnh ¡o.
Ph£i gi£i quy¿t °ãc mÑi quan hÇ biÇn chéng giïa con ng°Ýi måc tiêu và con ng°Ýi
Ùng lñc cça cách m¡ng.
2.3. Xây dñng con ng°Ýi là chi¿n l°ãc hàng §u cça cách m¡ng.
Xu¥t phát të quan niÇm con ng°Ýi là måc tiêu và Ùng lñc cça cách m¡ng, HÓ Chí
Minh ·t con ng°Ýi vào vË trí trung tâm cça sñ phát triÃn. Nh° vy có thà hiÃu theo hai
ngh)a:
Ngh)a rÙng, con ng°Ýi n±m trong chi¿n l°ãc phát triÃn kinh t¿ - xã hÙi cça ¥t n°Ûc.
Ngh)a h¹p, con ng°Ýi n±m trong chi¿n l°ãc giáo dåc ào t¡o.
HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: muÑn xây dñng chç ngh)a xã hÙi tr°Ûc h¿t c§n có nhïng con
ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a.
Xã hÙi quy Ënh Con ng°Ýi ViÇt Nam ang trên con °Ýng xây dñng chç ngh)a xã hÙi
tr°Ûc h¿t c§n nhïng con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a. ó là mÑi quan hÇ biÇn chéng. Con ng°Ýi
79
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
xã hÙi chç ngh)a là måc tiêu cça cách m¡ng, nh°ng hÍ l¡i là Ùng lñc à xây dñng chç ngh)a
xã hÙi. Con ng°Ýi mÛi xã hÙi chç ngh)a vëa là con ng°Ýi k¿ thëa nhïng giá trË tÑt ¹p cça
dân tÙc, vëa có nhïng ph©m ch¥t cça xã hÙi mÛi. ó là con ng°Ýi có måc ích vì Ùc lp
dân tÙc vì chç ngh)a xã hÙi, là con ng°Ýi có ¡o éc cách m¡ng, trí tuÇ và b£n l)nh làm chç,
có lòng nhân ái, vË tha, Ù l°ãng.
MuÑn có con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a ph£i giáo dåc, ào t¡o, ó là biÇn pháp quan trÍng
bc nh¥t. HÓ Chí Minh ã kh³ng Ënh vì lãi ích m°Ýi nm thì ph£i trÓng cây, vì lãi ích trm
nm thì ph£i trÓng ng°Ýi .
Ng°Ýi chÉ rõ vai trò cça giáo dåc: giáo dåc tÑt s½ t¡o ra tính thiÇn, em t°¡ng lai t°¡i
sáng cho lÛp tr», giáo dåc tÓi s½ £nh h°ßng x¥u ¿n dân tÙc. Ph£i nâng cao dân trí cho c£ dân
tÙc trong iÁu kiÇn hòa bình cing nh° chi¿n tranh. Ng°Ýi chÉ rõ mÑi quan hÇ giïa giáo dåc
và phát triÃn, giáo dåc và gìn giï b£n s¯c vn hóa dân tÙc vÛi ti¿p thu tinh hoa vn hóa nhân
lo¡i. MÙt dân tÙc dÑt là mÙt dân tÙc y¿u, dÑt thì d¡i, d¡i thì hèn nên ph£i chÑng dÑt cing nh°
gi·c ói, gi·c ngo¡i xâm.
NÙi dung giáo dåc ph£i toàn diÇn: éc, trí, thÃ, mù, ph£i ·t ¡o éc, lý t°ßng, tình
c£m cách m¡ng, lÑi sÑng xã hÙi chç ngh)a lên hàng §u. Tóm l¡i là giáo dåc c£ éc và tài.
Ph°¡ng pháp giáo dåc cing ph£i phù hãp vÛi Ñi t°ãng, hoàn c£nh.
TrÓng ng°Ýi là công viÇc lâu dài do vy ph£i bÁn bÉ, kiên nh«n Ñi vÛi mÍi ng°Ýi và
Ñi vÛi toàn xã hÙi trong thÝi kó quá Ù. ó là tinh th§n hÍc, hÍc nïa, hÍc mãi cça Lê nin
và tinh th§n cça KhÕng Tí hÍc không bi¿t chán, dång không bi¿t mÏi .
Rõ ràng, chç ngh)a nhân vn HÓ Chí Minh là nhân vn hành Ùng và òi hÏi hành Ùng
nh±m em l¡i h¡nh phúc và ¥m no cho nhân dân. T° t°ßng và hành Ùng cça Ng°Ýi ·c biÇt
trong sáng và cao c£ th¥m °ãm tình Óng bào, Óng chí n·ng ngh)a quên mình suÑt Ýi vì
dân, vì n°Ûc không màng danh lãi b£n thân. Ng°Ýi là bc ¡i tài, ¡i ding, ¡i nhân.
III. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ VN HÓA
3.1. Nhïng quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh vÁ vn hóa
3.1.1. VÁ vË trí vai trò cça vn hóa
VË trí vai trò cça vn hóa °ãc HÓ Chí Minh thà hiÇn trong hai quan niÇm vÁ vn hóa.
Tháng 8 nm 1943, Ng°Ýi °a ra khái niÇm §u tiên: vn hóa là tÕng hãp mÍi ph°¡ng
théc sinh ho¡t cùng vÛi biÃu hiÇn cça nó mà loài ng°Ýi ã s£n sinh ra nh±m thích éng nhïng
nhu c§u Ýi sÑng và òi hÏi cça sñ sinh tÓn 39.
Þ góc Ù ti¿p cn ó vn hóa °ãc hiÃu theo ngh)a rÙng bao gÓm t¥t c£ giá trË vt ch¥t
và tinh th§n mà loài ng°Ýi ã t¡o nên nh±m áp éng vÛi nhu c§u tÓn t¡i.
HÓ Chí Minh còn chÉ rõ nm iÃm lÛn trong måc tiêu xây dñng nÁn vn hóa dân tÙc:
Xây dñng tâm lý: tinh th§n Ùc lp tñ c°Ýng
Xây dñng luân lý: bi¿t hy sinh mình, làm lãi cho qu§n chúng
39
HÓ Chí Minh toàn tp, NXB Chính trË quÑc gia, Hà nÙi 2000, T3, tr431
80
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Xây dñng xã hÙi: mÍi sñ nghiÇp có liên quan ¿n phúc lãi cça nhân dân trong xã hÙi
Xây dñng chính trË: dân quyÁn
Xây dñng kinh t¿.
Vn hóa theo ngh)a rÙng chÉ °ãc HÓ Chí Minh sí dång mÙt l§n.
Sau cách m¡ng tháng Tám nm 1945, HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vn hóa là Ýi sÑng
tinh th§n cça xã hÙi, thuÙc vÁ ki¿n trúc th°ãng t§ng.
Khái niÇm ó chÉ rõ trong công cuÙc xây dñng ¥t n°Ûc bÑn l)nh vñc: chính trË, kinh
t¿, vn hóa, xã hÙi có vai trò ngang nhau, có tác Ùng biÇn chéng vÛi nhau. Thà hiÇn:
Thé nh¥t, chính trË, xã hÙi °ãc gi£i phóng thì vn hóa mÛi °ãc gi£i phóng.
Dân tÙc bË nô lÇ thì vn hóa cing bË nô lÇ. Ti¿p bi¿n quan iÃm cça Lênin vÁ mÑi quan
hÇ giïa vn hóa và chính trË, HÓ Chí Minh kh³ng Ënh ph£i làm cách m¡ng chính trË tr°Ûc,
téc là làm cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc tr°Ûc sau ó gi£i phóng vn hóa, mß °Ýng cho vn
hóa phát triÃn.
Thé hai: xây dñng, phát triÃn kinh t¿ Ã t¡o iÁu kiÇn cho xây dñng và phát triÃn vn
hóa
Vì kinh t¿ thuÙc c¡ sß h¡ t§ng, vn hóa thuÙc kiÃu ki¿n trúc th°ãng t§ng. C¡ sß h¡ t§ng
quy¿t Ënh ki¿n trúc th°ãng t§ng vì vy ph£i xây dñng và phát triÃn kinh t¿ tr°Ûc. HÓ Chí
Minh tëng chÉ rõ muÑn ti¿n lên chç ngh)a xã hÙi ph£i phát triÃn kinh t¿ và vn hóa. Vì sao
không nói phát triÃn vn hóa và kinh t¿ vì tåc ngï ta có câu có thñc mÛi vñc °ãc ¡o vì
th¿ kinh t¿ ph£i i tr°Ûc.
Thé ba: vn hóa không thà éng ngoài mà ph£i ß trong kinh t¿ và chính trË, vn hóa
ph£i phåc vå nhiÇm vå chính trË thúc ©y xây dñng và phát triÃn kinh t¿. Vn hóa ph£i chËu
sñ tác Ùng cça kinh t¿ và chính trË. Kinh t¿, chính trË phát triÃn kéo theo sñ phát triÃn cça
vn hóa nh°ng vn hóa không thå Ùng mà vn hóa có tác Ùng lÛn ¿n chính trË và kinh t¿.
Vn hóa phåc vå nhiÇm vå chính trË, tác Ùng và thúc ©y kinh t¿ phát triÃn. Chính trË và
kinh t¿ không thà thi¿u vn hóa. Quan iÃm cça HÓ Chí Minh ã bi¿n thành phong trào vn
hóa kháng chi¿n, ki¿n quÑc vn hóa phåc vå ¯c lñc cho sñ nghiÇp kháng chi¿n, ki¿n quÑc.
3.1.2. Tính ch¥t cça nÁn vn hóa mÛi.
·c iÃm chung nh¥t cça nÁn vn hóa mÛi là xua tan bóng tÑi cça thñc dân, ¿ quÑc
dÑt nát, ói nghèo, l¡c hu. Theo HÓ Chí Minh ß m×i thÝi kó cách m¡ng vn hóa có biÃu
hiÇn tính ch¥t khác nhau; cå thÃ:
Trong thÝi kó cách m¡ng dân tÙc, dân chç có ba tính ch¥t:
Tính ch¥t dân tÙc: là cái cÑt cách, tinh túy, không trÙn l«n vÛi vn hóa cça dân tÙc
khác. CÑt cách dân tÙc °ãc bÕ xung, phát triÃn nhïng tinh túy mÛi.
Tính ch¥t khoa hÍc: thun vÛi trào l°u ti¿n hóa cça t° t°ßng hiÇn ¡i. NÁn vn hóa
ph£i phåc vå trào l°u ó. MuÑn vy ph£i °ãc xây dñng trên nÁn t£ng kinh t¿ khoa hÍc hiÇn
¡i. Ùi ngi nhïng ng°Ýi làm công tác vn hóa ph£i có trí tuÇ, hiÃu bi¿t khoa hÍc tiên ti¿n.
Tính ¡i chúng: phåc vå nhân dân hãp vÛi nguyÇn vÍng nhân dân, m à tính nhân
vn, do nhân dân xây dñng.
81
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Trong thÝi kó cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a ß thÝi kó §u có tính ch¥t:
Xã hÙi chç ngh)a vÁ nÙi dung: thà hiÇn ß tính tiên ti¿n khoa hÍc hiÇn ¡i, ti¿p thu tinh
hoa vn hóa nhân lo¡i, phù hãp vÛi trào l°u ti¿n hóa hiÇn ¡i.
Tính dân tÙc: ó là nÁn vn hóa bi¿t giï gìn phát huy truyÁn thÑng vn hóa dân tÙc cho
phù hãp vÛi iÁu kiÇn lËch sí mÛi.
3.1.3. Chéc nng cça vn hóa
HÓ Chí Minh cho r±ng vn hóa có ba chéc nng chç y¿u.
MÙt là: bÓi d°áng t° t°ßng úng ¯n và t° t°ßng cao ¹p
Ý théc con ng°Ýi gÓm nhiÁu y¿u tÑ c¥u thành: tri théc, tình c£m, ý chí& . Do ó muÑn
có con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a ph£i xây dñng t° t°ßng úng ¯n và tình c£m cao ¹p.
HÓ Chí Minh chÉ rõ bÓi d°áng t° t°ßng úng ¯n và tình c£m cao ¹p cho con ng°Ýi
ph£i i ôi vÛi lo¡i bÏ nhïng sai l§m và th¥p hèn có thà có trong t° t°ßng à con ng°Ýi nhn
théc và hành Ùng úng. Chéc nng ó ph£i °ãc ti¿n hành th°Ýng xuyên
NÙi dung giáo dåc bÓi d°áng: lý t°ßng tñ chç, Ùc lp, tñ do. Tinh th§n vì n°Ûc quên
mình, vì lãi ích chung mà quên lãi ích riêng. ó là lý t°ßng không có gì quý h¡n Ùc lp tñ
do. Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn chç ngh)a xã hÙi.
Ph°¡ng pháp: ti¿n hành th°Ýng xuyên, ti¿n hành vÛi các Ñi t°ãng, các mÑi quan hÇ.
Hai là: nâng cao dân trí
HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: nói ¿n vn hóa là nói ¿n tri théc, nói ¿n hiÃu bi¿t të th¥p
¿n cao. Nâng cao dân trí là nâng cao hiÃu bi¿t cça con ng°Ýi ß nhiÁu l)nh vñc: kinh t¿,
chính trË, vn hóa, trình Ù chuyên môn, nghiÇp vå, khoa hÍc& & .
Þ tëng giai o¡n cách m¡ng måc ích nâng cao dân trí có iÃm chung và riêng, nh°ng
Áu thÑng nh¥t ß måc tiêu Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi. Vì dân giàu,n°Ûc m¡nh, xã
hÙi công b±ng dân chç vn minh.
Ba là: bÓi d°áng ph©m ch¥t tÑt ¹p, nhïng phong cách lành m¡nh, h°Ûng con ng°Ýi
tÛi giá trË Chân ThiÇn Mù.
MuÑn h°ßng thå tÑt giá trË vn hóa, muÑn tham gia vào sáng t¡o giá trË vn hóa, con
ng°Ýi ph£i có ph©m ch¥t và phong cách c§n thi¿t, muÑn vy ph£i tu d°áng rèn luyÇn. Có
nhiÁu lo¡i ph©m ch¥t: chính trË, ¡o éc, chuyên môn nghiÇp vå. Ph©m ch¥t chung cho con
ng°Ýi ViÇt Nam, các nghÁ nghiÇp ho¡t Ùng khác nhau nh°ng ph©m ch¥t ¡o éc cça cán
bÙ, £ng viên có vai trò quan trÍng ó là t¥m g°¡ng sáng cho nhân dân noi theo.
Vn hóa góp ph§n hình thành ph©m ch¥t, phong cách cho con ng°Ýi thông qua viÇc
hình thành ¡o éc, vn hóa, lÑi sÑng. Thà hiÇn vn hóa giúp con ng°Ýi phân biÇt cái tÑt cái
x¥u, cái ti¿n bÙ h°Ûng con ng°Ýi v°¡n tÛi giá trË Chân ThiÇn Mù. VÛi ý ngh)a ó vn
hóa soi °Ýng cho quÑc dân i.
3.2. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ mÙt sÑ l)nh vñc cça vn hóa
3.2.1. Vn hóa giáo dåc
82
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Phân tích, phê phán nÁn giáo dåc phong ki¿n xa rÝi thñc t¿, kinh viÇn, coi sách thánh
hiÁn là Énh cao trí théc, phå nï không °ãc hÍc& & . HÓ Chí Minh cing chÉ rõ nÁn giáo
dåc thñc dân: ngu dân, Ói b¡i, x£o trá. Ng°Ýi ã chu©n bË cho nÁn giáo dåc mÛi trong quá
trình ho¡t Ùng cách m¡ng. Cách m¡ng tháng Tám nm 1945 thành công, Ng°Ýi kh³ng Ënh
giáo dåc là mÙt trong nhïng nhiÇm vå c¥p bách và lâu dài cça cách m¡ng.
Ng°Ýi nêu nhiÁu lun iÃm quan trÍng vÁ giáo dåc:
MÙt là måc tiêu cça giáo dåc
Thñc hiÇn c£ ba chéc nng cça vn hóa b±ng giáo dåc, b±ng ho¡t Ùng d¡y hÍc. D¡y
hÍc à mß mang dân trí, nâng cao ki¿n théc, bÓi d°áng t° t°ßng úng ¯n và tình c£m
cách m¡ng. ào t¡o ra nhïng con ng°Ýi vëa có éc vëa có tài, hÍc à làm viÇc, làm ng°Ýi,
làm cán bÙ. ó là måc tiêu ào t¡o th¿ hÇ cách m¡ng cho Ýi sau.
Hai là: ph£i c£i cách giáo dåc cho phù hãp vÛi b°Ûc phát triÃn cça cách m¡ng.
NÙi dung giáo dåc ph£i toàn diÇn: vn hóa, chính trË, khoa hÍc kù thut, chuyên môn
nghiÇp vå& .. g¯n nÙi dung giáo dåc vÛi thñc tiÅn ViÇt Nam.
Ba là: ph°¡ng châm, ph°¡ng pháp giáo dåc
Ph°¡ng châm: hÍc i ôi vÛi hành, lý lun g¯n liÁn vÛi thñc tiÅn phÑi hãp các lñc
l°ãng nhà tr°Ýng gia ình xã hÙi. HÍc k¿t hãp vÛi tñ hÍc, ào t¡o k¿t hãp vÛi tñ ào t¡o,
ào t¡o l¡i. HÍc tp là mÙt quá trình gian khÕ, ph£i kiên trì.
Ph°¡ng pháp: ph£i bám ch¯c vào måc tiêu giáo dåc. D¡y ph£i phù hãp vÛi léa tuÕi, të
dÅ ¿n khó, k¿t hãp hÍc tp vÛi vui ch¡i có ích lành m¡nh. Giáo dåc ph£i dùng biÇn pháp
nêu g°¡ng.
Quan tâm ¿n Ùi ngi giáo viên: ph£i xây dñng Ùi ngi giáo viên có ph©m ch¥t yêu
nghÁ, ¡o éc cách m¡ng. Ng°Ýi i giáo dåc ph£i °ãc giáo dåc, ph£i hÍc thêm mãi.
3.2.2. Vn hóa vn nghÇ
Vn nghÇ là biÃu hiÇn tp trung nh¥t cça vn hóa. HÓ Chí Minh ti¿p tåc phát triÃn
truyÁn thÑng vn hóa dân tÙc khai sinh ra nÁn vn nghÇ cách m¡ng. T° t°ßng cça HÓ Chí
Minh vÁ vn hóa vn nghÇ thà hiÇn ß mÙt sÑ nÙi dung sau:
Thé nh¥t, vn nghÇ là m·t trn, nghÇ sù là chi¿n sù, tác ph©m vn nghÇ là vi khí s¯c
bén trong ¥u tranh cách m¡ng, trong xây dñng xã hÙi mÛi, con ng°Ýi mÛi.
Vn nghÇ là m·t trn vì nó là mÙt bÙ phn cça cách m¡ng, nó là mÙt quá trình cách
m¡ng trên l)nh vñc vn hóa. Tính ch¥t cuÙc ¥u tranh này r¥t lâu dài, khó khn gian khÕ. Nó
là cuÙc chi¿n ¥u khÕng lÓ . NÙi dung ¥u tranh r¥t phong phú, a d¡ng diÅn ra trên nhiÁu
l)nh vñc ·c biÇt nÕi lên ß nÙi dung t° t°ßng, ¡o éc lÑi sÑng. M·t trn vn hóa ·t d°Ûi sñ
lãnh ¡o cça £ng à thñc hiÇn nhiÇm vå xây và chÑng góp ph§n °a cách m¡ng ¿n
th¯ng lãi.
Vn nghÇ sù là chi¿n sù. Quan iÃm này °ãc HÓ Chí Minh thà hiÇn b±ng t° t°ßng và
hành Ùng trong suÑt quá trình ho¡t Ùng cách m¡ng cça Ng°Ýi. NhiÇm vå cça ng°Ýi chi¿n
sù trên m·t trn vn hóa là phång sñ kháng chi¿n, phång sñ TÕ quÑc, phång sñ nhân dân mà
tr°Ûc h¿t là phåc vå công nông binh.
83
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
MuÑn hoàn thành nhiÇm vå hÍ ph£i bÓi d°áng ph©m ch¥t, b£n l)nh, nâng cao trình Ù
mÍi m·t ·c biÇt là nghiÇp vå Ã sáng t¡o ra nhïng s£n ph©m tinh th§n có giá trË cao.
Thé hai, vn nghÇ ph£i g¯n vÛi thñc tiÅn cça Ýi sÑng nhân dân.
Xu¥t phát të vai trò cça qu§n chúng nhân dân Ñi vÛi lËch sí ·c biÇt là ch¥t liÇu, t°
liÇu cho sáng tác chuyên nghiÇp, là ng°Ýi giï gìn nhïng tác ph©m vn hoá vn nghÇ, nhân
dân còn trñc ti¿p sáng tác,& HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vn nghÇ g¯n vÛi thñc tiÅn cça Ýi
sÑng nhân dân. MuÑn vy ph£i ph£n ánh thñc tiÅn "të qu§n chúng mà ra". Ho¡t Ùng cça vn
nghÇ ph£i h°Ûng d«n cho nhân dân thúc ©y sñ phát triÃn cça thñc tiÅn theo quy lut cça cái
¹p. Vn nghÇ s) ph£i hoà mình vào qu§n chúng à tìm hiÃu tâm t°, nguyÇn vÍng cça qu§n
chúng.
Thé ba, ph£i có tác ph©m xéng áng vÛi dân tÙc và thÝi ¡i. Tác ph©m nghÇ thut cao
là òi hÏi, là iÁu kiÇn à vn nghÇ s) phåc vå tÑt qu§n chúng.
Tác ph©m hay ph£i diÅn ¡t vëa ç nhïng iÁu mình muÑn nói, khi Íc ai cing hiÃu,
Íc xong ph£i suy ng«m. Tác ph©m hay còn ph£n ánh °ãc nhïng giá trË truyÁn thÑng cça
dân tÙc, mang °ãc h¡i thß cça thÝi ¡i, ca ngãi cái tÑt, cái hay chân tht phê phán cái gi£
dÑi, cái ác, các sai. Các tác ph©m ph£i có hình théc trong sáng, vui t°¡i, a d¡ng, phong phú.
3.2.3. Vn hoá Ýi sÑng
Quan iÃm xây dñng Ýi sÑng mÛi cça HÓ Chí Minh r¥t Ùc áo. ây là bÙ m·t tinh
th§n cça Ýi sÑng xã hÙi nh°ng không hÁ trëu t°ãng mà có biÃu hiÇn cå thà sinh Ùng. Cå
thÃ: Xây dñng Ýi sÑng mÛi °ãc HÓ Chí Minh quan tâm të khi chính quyÁn công nông
°ãc thành lp. Quan iÃm ó tp trung ß ba nÙi dung sau:
Thé nh¥t, ¡o éc mÛi:
Thñc hành Ýi sÑng mÛi tr°Ûc h¿t là ¡o éc cách m¡ng: C§n, kiÇm, liêm, chính.
Thé hai, LÑi sÑng mÛi
ó là lÑi sÑng có lý t°ßng, có ¡o éc. LÑi sÑng vn minh, tiên ti¿n k¿t hãp hài hoà
truyÁn thÑng tÑt ¹p cça dân tÙc, tinh hoa vn hoá nhân lo¡i.
Ti¿p ki¿n quan iÃm cça Các Mác vÁ sñ tÓn t¡i phát triÃn cça con ng°Ýi c§n có n,
m·c, ß, i ¡i... HÓ Chí Minh chÉ rõ ph£i sía Õi nm cách vÛi m×i ng°Ýi, m×i tp thÃ. ó là
cách n, m·c, ß, i l¡i, cách làm viÇc. BiÃu hiÇn cça tính vn hoá là ph£i có mÙt phong cách
sÑng khiêm tÑn, gi£n dË, chëng mñc, iÁu Ù, ngn n¯p, vÇ sinh, yêu lao Ùng, quý thÝi
gian& Trong quan hÇ vÛi mÍi ng°Ýi ph£i chân tình, cßi mß, ân c§n t¿ nhË& Ùi ngi cán bÙ
ph£i có phong cách sÑng, làm viÇc hãp vÛi lòng dân.
Thé ba, N¿p sÑng mÛi
K¿ thëa và phát triÃn nhïng giá trË truyÁn thÑng thu§n phong mù tåc. Tuy nhiên ph£i
có quan iÃm úng trong k¿ thëa. Ýi sÑng mÛi không ph£i cái gì cing bÏ i h¿t, không ph£i
cái gì cing làm mÛi. Ph£i cái x¥u thì bÏ, ci mà không x¥u nh°ng phiÁn phéc thì sía Õi. Ci
mà tÑt thì phát triÃn thêm. MÛi mà hay thì ph£i làm. Ng°Ýi kh³ng Ënh ph£i xây dñng thu§n
phong mù tåc trong các v¥n Á vÇ sinh, ma chay, c°Ûi hÏi& Óng thÝi ph£i chÑng các h°
tåc.
84
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Xây dñng Ýi sÑng mÛi là mÙt quá trình khó khn, phéc t¡p lâu dài. Yêu c§u ph£i gi£i
thích, tuyên truyÁn, kiên nh«n mÁm d»o ph£i nêu g°¡ng& ó là công viÇc cça tëng ng°Ýi,
tëng nhà và toàn xã hÙi.
IV. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC, NHÂN VN, VN
HÓA VÀO VIÆC XÂY DðNG CON NG¯ÜI VIÆT NAM MÚI HIÆN NAY
Công cuÙc Õi mÛi ¥t n°Ûc g§n 20 nm qua ã chéng tÏ viÇc kiên Ënh chç ngh)a
Mác Lênin - t° t°ßng HÓ Chí Minh là nÁn t£ng cça cách m¡ng ViÇt Nam, ó là nhân tÑ
quy¿t Ënh th¯ng lãi cça cách m¡ng ViÇt Nam. Thành tñu cça công cuÙc Õi mÛi ã tác Ùng
tích cñc ¿n mÍi m·t cça Ýi sÑng xã hÙi. Ýi sÑng vt ch¥t tinh th§n °ãc c£i thiÇn, quyÁn
làm chç cça nhân dân °ãc £m b£o. nhân dân °ãc gi£i phóng khÏi sñ ràng buÙc cça nhiÁu
c¡ ch¿. Tính nng Ùng cça con ng°Ýi nâng cao. Tuy nhiên còn tÓn t¡i nhiÁu tiêu cñc £nh
h°ßng không nhÏ ¿n viÇc xây dñng con ng°Ýi mÛi.
ã xu¥t hiÇn nhïng cá nhân ích k÷ chÉ bi¿t ch¡y theo Óng tiÁn, chÉ chú trÍng ¿n Ýi
sÑng vt ch¥t. HÍ tìm mÍi cách à h°ßng thå chà ¡p lên ¡o éc, nhân ph©m cça ng°Ýi
khác. NhiÁu hiÇn t°ãng xã hÙi béc xúc gi£i quy¿t viÇc làm, Ýi sÑng vùng sâu vùng xa khó
khn, tình tr¡ng quan liêu, tham nhing. LÑi sÑng cça mÙt bÙ phn cán bÙ, £ng viên sa sút
nghiêm trÍng £nh h°ßng ¿n niÁm tin cça dân Ñi vÛi £ng vÛi ch¿ Ù. Vn dång t° t°ßng
HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá trong viÇc xây dñng con ng°Ýi mÛi hiÇn nay
c§n tp trung vào các v¥n Á sau.
4.1. HÍc tp và vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc lÑi sÑng
MÙt là, BÓi d°áng th¿ giÛi quan, ph°¡ng pháp lun cça chç ngh)a Mác - Lênin, t°
t°ßng HÓ Chí Minh.
Trong c°¡ng l)nh xây dñng ¥t n°Ûc trong thÝi kó quá Ù, £ng ta chÉ rõ: "Ti¿n hành
cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a trên l)nh vñc t° t°ßng và vn hoá làm cho th¿ giÛi quan Mác -
Lênin và t° t°ßng, ¡o éc HÓ Chí Minh giï vË trí chç ¡o trong Ýi sÑng xã hÙi" (1).
Do ó quá trình xây dñng con ng°Ýi mÛi, ph£i chú trÍng nhiÇm vå trang bË, giáo dåc
th¿ giÛi quan cách m¡ng và ph°¡ng pháp lun khoa hÍc cça chç ngh)a Mác - Lênin. MuÑn
con ng°Ýi mÛi có công vå nhn théc và c£i t¡o th¿ giÛi n¯m °ãc nhïng nguyên lý, quy lut
cça chç ngh)a duy vt biÇn chéng và chç ngh)a duy vt lËch sí. Ph°¡ng pháp biÇn chéng
giúp ta xem xét và c£i t¡o sñ vt mÙt cách khách quan, toàn diÇn, lËch sí, cå thà và phát
triÃn. Khi vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh c§n nhn théc ó là mÙt hÇ thÑng quan iÃm toàn
diÇn và sâu s¯c vÁ nhïng v¥n Á c¡ b£n cça cách m¡ng ViÇt Nam, të cách m¡ng dân tÙc dân
chç nhân dân ¿n con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a.
Hai là, Nêu cao tinh th§n yêu n°Ûc, yêu chç ngh)a xã hÙi, có ý chí v°¡n lên trong lao
Ùng, hÍc tp, b£o vÇ tÕ quÑc xã hÙi chç ngh)a.
(1) £ng CÙng s£n ViÇt Nam: C°¡ng l)nh xây dñng ¥t n°Ûc trong thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã
hÙi, NXB Sñ tht, Hà NÙi 1991, tr 10.
85
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
Yêu n°Ûc là séc m¡nh vô Ëch cça dân tÙc, yêu n°Ûc là truyÁn thÑng cça dân tÙc.
Trong iÁu kiÇn hiÇn nay yêu n°Ûc và yêu chç ngh)a là mÙt. Yêu n°Ûc ph£i v°¡n lên xoá n×i
nhåc ói nghèo, l¡c hu.
Ba là, Giï gìn ¡o éc, nhân ph©m, l°¡ng tâm, danh dñ.
Gi£i quy¿t tÑt mÑi quan hÇ giïa éc và tài theo t° t°ßng HÓ Chí Minh. Xây dñng ¡o
éc mÛi trong thÝi kó quá Ù ph£i k¿t hãp giïa khai thác m·t tích cñc Óng thÝi h¡n ch¿ m·t
tiêu cñc do c¡ ch¿ thË tr°Ýng mang l¡i.
BÑn là, Xây dñng n¿p sÑng gi£n dË.
Gi£i quy¿t phù hãp giïa iÁu kiÇn sinh ho¡t vt ch¥t vÛi ham muÑn vÁ vt ch¥t, giïa
lÑi sÑng và méc sÑng.
4.2. HÍc tp và vn dång t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh
T° t°ßng nhân vn nói cho cùng là t¥t c£ vì con ng°Ýi, do con ng°Ýi. T° t°ßng nhân
vn cách m¡ng là ph¥n ¥u cho Ùc lp, tñ do, h¡nh phúc, công b±ng, dân chç cça con
ng°Ýi, dân tÙc và nhân lo¡i, vn minh còn °ãc hiÃu là c£ trình Ù phát triÃn cça Ýi sÑng
tinh th§n và trình Ù phát triÃn cça khoa hÍc kù thut. MuÑn vy coi trÍng, phát huy vai trò
cça giáo dåc: nhà tr°Ýng - gia ình - xã hÙi. Con ng°Ýi ß trung tâm cça mÍi chi¿n l°ãc xã
hÙi.
4.3. Vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ vn hoá
Xây dñng con ng°Ýi ViÇt Nam trong giai o¡n hiÇn nay ph£i ·t trong sñ k¿t hãp vÛi
b£o tÓn phá huy b£n s¯c vn hoá dân tÙc ViÇt Nam, tng c°Ýng giao l°u vn hoá quÑc t¿
Óng thÝi chÑng các y¿u tÑ ph£n vn hoá. Do vy c§n tp trung vào các nÙi dung sau:
MÙt là, Xây dñng con ng°Ýi ViÇt Nam mÛi có tinh th§n yêu n°Ûc ph¥n ¥u vì Ùc lp
dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi.
Hai là, Có ý théc tp thà oàn k¿t, ph¥n ¥u vì lãi ích chung.
Ba là, Có lÑi sÑng lành m¡nh, c§n, kiÇm, trung thñc nhân ngh)a&
BÑn là, Lao Ùng có k÷ lut, kù thut nng su¥t cao, hiÇu qu£.
Nm là, Th°Ýng xuyên hÍc tp nâng cao trình Ù mÍi m·t.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. Trình bày nhïng nÙi dung c¡ b£n trong t° t°ßng ¡o éc HÓ Chí Minh:
2. Phân tích vai trò cça ¡o éc theo t° t°ßng HÓ Chí Minh
3. Hãy nêu quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: Trung vÛi n°Ûc, hi¿u
vÛi dân.
4. Trình bày quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: yêu th°¡ng con
ng°Ýi.
5. Gi£i thích theo quan iÃm HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: c§n kiÇm liêm
chính chí công vô t°.
86
Ch°¡ng VI: T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡o éc, nhân vn, vn hoá
6. Nêu nhïng nguyên t¯c c¡ b£n xây dñng ¡o éc mÛi theo t° t°ßng HÓ Chí Minh.
Phân tích mÙt nguyên t¯c mà anh chË hiÃu sâu s¯c nh¥t.
7. Phân tích nÙi dung con ng°Ýi là vÑn quý nh¥t nhân tÑ quy¿t Ënh th¯ng lãi cça
cách m¡ng trong t° t°ßng nhân vn cça HÓ Chí Minh
8. Phân tích nÙi dung: Con ng°Ýi vëa là måc tiêu, vëa là Ùng lñc cça cách m¡ng
trong t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh
9. Chéng minh nhn Ënh sau ây cça HÓ Chí Minh: Xây dñng con ng°Ýi là chi¿n
l°ãc hàng §u cça cách m¡ng ViÇt Nam?.
10. Trình bày nhïng quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh vË trí, vai trò cça vn hóa?
11. Trình bày nhïng quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh vÁ tính ch¥t cça nÃn vn hoá
mÛi. Vn dång xem xét viÇc xây dñng nÁn vn hoá tiên ti¿n, m à b£n s¯c dân
tÙc ß ViÇt Nam hiÇn nay
12. Hãy trình bày chéc nng chç y¿u cça vn hoá mÛi theo t° t°ßng HÓ Chí Minh
13. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá giáo dåc?
14. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá vn nghÇ?
15. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá Ýi sÑng?
16. Vn dång t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh vào viÇc xây dñng con ng°Ýi mÛi hiÇn
nay
87
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
CH¯ NG VII
MØT SÐ V¤N À VÀ V¬N DäNG VÀ PHÁT TRIÂN
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH TRONG CÔNG CUØC ÔI MÚI
Chç ngh)a Mác - Lênin, t° t°ßng HÓ Chí Minh là nÁn t£ng t° t°ßng là kim chÉ nam
cho hành Ùng cça £ng, cça cách m¡ng ViÇt Nam. ó là nguyên t¯c, quan iÃm, tinh th§n
xí lý viÇc nhn théc và hành Ùng cho phù hãp vÛi iÁu kiÇn hoàn c£nh cå thÃ. Tr°Ûc sñ
bi¿n Ùng nhanh chóng cça tình hình th¿ giÛi và trong n°Ûc cách m¡ng n°Ûc ta tr°Ûc nhïng
thÝi c¡ và thách théc mÛi. Vì vy viÇc n¯m ch¯c ·c iÃm tình hình th¿ giÛi, trong n°Ûc, të
ó kh³ng Ënh nhïng quan iÃm c¡ b£n có ý ngh)a ph°¡ng pháp lun à xác Ënh ph°¡ng
h°Ûng và nÙi dung vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh có ý ngh)a quan trÍng c£ vÁ lý lun và
thñc tiÅn.
MäC ÍCH YÊU C¦U:
1. N¯m vïng ·c iÃm tình hình th¿ giÛi và trong n°Ûc
2. HiÃu nhïng quan iÃm c¡ b£n có ý ngh)a ph°¡ng pháp lun vÛi viÇc vn dång
và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh.
3. N¯m ph°¡ng h°Ûng và nÙi dung vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh trong giai
o¡n cách m¡ng hiÇn nay.
NØI DUNG
I. BÐI C¢NH TH¾ GIÚI VÀ TRONG N¯ÚC
1.1. ·c iÃm cça tình hình th¿ giÛi
1.1.1. CuÙc cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ ang diÅn ra nh° vi bão
LËch sí nhân lo¡i ã tr£i qua bÑn cuÙc cách m¡ng khoa hÍc kù thut. Giai o¡n phát
triÃn hiÇn nay °ãc b¯t §u të giïa th¿ k÷ XX vÛi nhïng thành tñu nÕi bt. Të l)nh vñc khoa
hÍc c¡ b£n, ¿n khoa hÍc éng dång, ¿n khoa hÍc vi trå, công nghÇ sinh hÍc, vt liÇu mÛi.
·c biÇt là l)nh vñc iÇn tí vÛi b°Ûc phát triÃn kó diÇu ã h°Ûng nhân lo¡i b°Ûc vào nÁn vn
minh trí tuÇ vÛi hai ·c tr°ng c¡ b£n là "Xã hÙi thông tin" và "Kinh t¿ tri théc".
Nhïng thành tñu ó chÉ rõ tính úng ¯n trong dñ báo cça Các Mác khoa hÍc kù thut
s½ trß thành lñc l°ãng s£n xu¥t trñc ti¿p.
Cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ tác Ùng tÛi mÍi l)nh vñc cça Ýi sÑng xã hÙi, lñc
l°ãng s£n xu¥t mang tính quÑc t¿ hoá mß ra hai kh£ nng:
MÙt là, T¡o iÁu kiÇn cho các n°Ûc l¡c hu chm phát triÃn có thà rút ng¯n kho£ng
cách giïa n°Ûc mình vÛi các n°Ûc phát triÃn n¿u bi¿t tn dång thành tñu à i t¯t, ón §u.
88
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Hai là, Nhïng thành tñu kó diÇu cça cuÙc cách m¡ng khoa hÍc kù thut cing s½ t¡o ra
nguy c¡ tåt hu n¿u nhïng n°Ûc l¡c hu éng ngoài lÁ cuÙc cách m¡ng.
Cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ cing t¡o nên sñ phÑi hãp, phå thuÙc l«n nhau giïa các
n°Ûc tng lên t¡o nên qui lut mÛi: B¥t kó quÑc gia nào cing có thà phát triÃn °ãc khi xem
mình là nhân tÑ cça cÙng Óng th¿ giÛi, khi mß rÙng giao l°u hãp tác quÑc t¿ Ã hoà nhp
vào dòng ti¿n hoá chung cça nhân lo¡i.
1.1.2. Tình hình chính trË trên th¿ giÛi có sñ thay Õi lÛn:
Cåc diÇn chính trË th¿ giÛi có nhiÁu bi¿n Ùng lÛn nh¥t là të cuÑi nhïng nm 80 §u
nhïng nm 90 cça th¿ k÷ XX:
MÙt là, Chç ngh)a xã hÙi không còn tÓn t¡i vÛi t° cách là mÙt hÇ thÑng Ñi lp vÛi chç
ngh)a t° b£n. Phong trào cÙng s£n và công nhân g·p khó khn. ó là k¿t qu£ cça nhïng sai
l§m trong nhn théc và vn dång chç ngh)a Mác - Lênin.
Hai là, Nguy c¡ chi¿n tranh th¿ giÛi l¡i ©y lùi nhïng xung Ùt vi trang, chi¿n tranh
cåc bÙ, xung Ùt dân tÙc, s¯c tÙc, tôn giáo, ch¡y ua vi trang, ho¡t Ùng can thiÇp lt Õ x£y
ra ß nhiÁu n¡i.
Ba là, Chç ngh)a t° b£n ti¿p tåc có sñ iÁu chÉnh à phát triÃn nhïng mâu thu«n vÑn
có không thà kh¯c phåc °ãc.
BÑn là, Khu vñc Châu Á - Thái Bình D°¡ng ang phát triÃn vÛi tÑc Ù cao, Óng thÝi
cing tiÁm ©n mÙt sÑ nhân tÑ gây m¥t Õn Ënh.
ViÇt Nam là mÙt n°Ûc n±m trong khu vñc này nên dÅ bË tác Ùng.
Nm là cuÙc ¥u tranh giai c¥p và ¥u tranh dân tÙc diÅn ra r¥t gay g¯t vÛi nhiÁu hình
théc mÛi a d¡ng và phéc t¡p.
1.2. BÑi c£nh trong n°Ûc
G§n 20 nm Õi mÛi ¥t n°Ûc, ti¿p tåc kiên trì chç ngh)a Mác - Lênin, t° t°ßng HÓ
Chí Minh, sñ nghiÇp Õi mÛi ß ViÇt Nam có nhïng ·c iÃm chç y¿u sau:
MÙt là, ¥t n°Ûc ã ¡t °ãc nhïng thành tñu c¡ b£n trên t¥t c£ các l)nh vñc cça Ýi
sÑng xã hÙi.
Tình hình chính trË cça ¥t n°Ûc luôn giï °ãc Õn Ënh. TÑc Ù phát triÃn kinh t¿ luôn
giï ß méc Ù cao so vÛi các n°Ûc trong khu vñc. Tình hình xã hÙi có nhïng ti¿n bÙ rõ rÇt.
Ýi sÑng vt ch¥t và tinh th§n cça nhân dân không ngëng °ãc c£i thiÇn. Th¿ và lñc cça ¥t
n°Ûc m¡nh lên r¥t nhiÁu. VË th¿ cça ViÇt Nam không ngëng °ãc nâng cao trên tr°Ýng quÑc
t¿. iÁu ó t¡o c¡ sß Ã ViÇt Nam ti¿p tåc hÙi nhp và phát triÃn » sÛm trß thành mÙt n°Ûc
công nghiÇp.
Hai là, ViÇt Nam ang éng tr°Ûc c¡ hÙi lÛn và thách théc lÛn. Trong giai o¡n mÛi,
ViÇt Nam ang éng tr°Ûc c¡ hÙi lÛn à phát triÃn.
ó là lãi th¿ so sánh à phát triÃn do các y¿u tÑ mang l¡i trong ó có lãi th¿ so sánh,
trong ó y¿u tÑ nÙi lñc là h¿t séc quan trÍng. Lãi th¿ ó cho phép chúng ta i t¯t, ón §u.
89
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Mß rÙng quan hÇ Ñi ngo¡i: a ph°¡ng, a d¡ng hoá quan hÇ hãp tác quÑc t¿ giúp
chúng ta k¿t hãp °ãc nÙi lñc và ngo¡i lñc trong sñ phát triÃn.
i sâu trong công nghiÇp hoá, hiÇn ¡i hoá giúp chúng ta có thà rút ra °ãc nhïng bài
hÍc thành công và không thành công cça g§n hai m°¡i nm Õi mÛi ß ViÇt Nam cing nh° ß
các n°Ûc trên th¿ giÛi.
Tuy nhiên chúng ta cing ang éng tr°Ûc nhïng thách théc lÛn: BÑn nguy c¡ mà HÙi
nghË ¡i biÃu toàn quÑc giïa nhiÇm kó ¡i hÙi VII cça £ng v«n tÓn t¡i. Các nguy c¡ diÅn
bi¿n phéc t¡p, an xen tác Ùng l«n nhau. Trong iÁu kiÇn hiÇn nay xu¥t hiÇn thách théc lÛn:
phát triÃn nhanh và bÁn vïng. N¿u không tn dång thÝi c¡ Ã phát triÃn nhanh và thoát khÏi
nghèo nàn l¡c hu thì thÝi c¡ bË bÏ lá.
Nguy c¡ chÇch h°Ûng xã hÙi chç ngh)a ph£i °ãc Á phòng trong °Ýng lÑi, nghË
quy¿t cça £ng và pháp lut cça Nhà n°Ûc mà còn ph£i thà hiÇn trong quá trình tÕ chéc thñc
hiÇn.
N¡n quan liêu, tham nhing, sñ suy thoái ¡o éc, lÑi sÑng cça mÙt bÙ phn cán bÙ,
£ng viên ã và ang c£n trß viÇc thñc hiÇn °Ýng lÑi, làm gi£m niÁm tin cça dân vào sñ
nghiÇp Õi mÛi.
C¡nh ó các th¿ lñc thù Ëch không ngëng tìm mÍi cách thñc hiÇn "âm m°u diÅn bi¿n
hoà bình" Ã chÑng phá sñ nghiÇp cách m¡ng ViÇt Nam.
II. QUAN IÂM C B¢N CÓ Ý NGH(A PH¯ NG PHÁP LU¬N ÐI VÚI VIÆC
V¬N DäNG VÀ PHÁT TRIÂN T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH.
Të tình hình quÑc t¿ và trong n°Ûc hiÇn nay, khi vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ
Chí Minh c§n n¯m vïng mÙt sÑ quan iÃm c¡ b£n sau ây:
2.1. Lý lun g¯n liÁn vÛi thñc tiÅn
ây là mÙt nguyên t¯c mà chç ngh)a Mác - Lênin ã chÉ ra °ãc HÓ Chí Minh vn
dång vào thñc tiÅn cça cách m¡ng ViÇt Nam. Ng°Ýi trß thành m«u mñc trong viÇc k¿t hãp
giïa lý lun cách m¡ng khoa hÍc chç ngh)a Mác - Lênin vào thñc tiÅn sôi Ùng cça ViÇt
Nam. Do vy trong ho¡t Ùng chúng ta ph£i g¯n ch·t giïa lý lun và ho¡t Ùng thñc tiÅn.
Khi vn dång quan iÃm này c§n tp trung vào các nÙi dung c¡ b£n:
MÙt là, Luôn luôn em nhïng v¥n Á lý lun Ñi chi¿u vÛi thñc tiÅn.
Nh° vy s½ tránh °ãc cn bÇnh kinh nghiÇm chç ngh)a, cing tránh °ãc sñ xa rÝi
thñc tiÅn cça lý lun, tránh °ãc sñ x¡ céng vÁ lý lun.
Hai là, trong quá trình ho¡t Ùng thñc tiÅn, ph£i chú ý tÕng k¿t, nâng lên thành nhïng
v¥n Á lý lun.
Thñc tiÅn vÛi sinh Ùng, phong phú và không ngëng phát triÃn, nó là c¡ sß cça lý lun.
à lý lun sát h¡n, sinh Ùng h¡n, úng ¯n h¡n ph£i bÕ xung nhïng v¥n Á mÛi n£y sinh të
thñc tiÅn. ây là quá trình biÇn chéng nh±m làm cho thñc tiÅn phát triÃn phù hãp vÛi quy
lut phát triÃn cça xã hÙi.
Ba là, Thông qua thñc tiÅn à kinh nghiÇm lý lun.
90
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Thñc tiÅn là tiêu chu©n à kiÃm tra chân lý. Trong b£n ch¥t t° t°ßng HÓ Chí Minh
không phân biÇt r¡ch ròi âu là v¥n Á lý lun, âu là v¥n Á thñc tiÅn mà chúng hoà quyÇn
vÛi nhau.
ây cing là viÇc làm cho thñc tiÅn và lý lun có sñ iÁu chÉnh à n¯m b¯t quy lut
khách quan cça th¿ giÛi vt ch¥t tÑt h¡n.
2.2. Quan iÃm lËch sí, cå thÃ
Quan iÃm cça tri¿t hÍc Mác - Lênin ã chÉ rõ: Sñ vt hiÇn t°ãng tÓn t¡i trong không
gian và phát triÃn trong thÝi gian. iÁu ó chÉ rõ t° t°ßng HÓ Chí Minh là s£n ph©m cça mÙt
thÝi kó lËch sí cå thÃ, ph£n ánh lËch sí và chËu sñ chi phÑi tác Ùng bßi iÁu kiÇn lËch sí.
Khi vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh ph£i:
·t quan iÃm, lun iÃm cça HÓ Chí Minh trong iÁu kiÇn hoàn c£nh lËch sí nh¥t
Ënh mÛi hiÃu rõ thñc ch¥t và tránh sai l§m trong vn dång, phát triÃn.
Nghiên céu quan iÃm cça HÓ Chí Minh trong mÑi quan hÇ biÇn chéng vÛi thñc ti½n
xã hÙi ViÇt Nam luôn vn Ùng, bi¿n Õi.
HÓ Chí Minh luôn có sñ thÑng nh¥t giïa lý lun và thñc tiÅn, giïa nói và làm, thm chí
làm nhiÁu h¡n nói. Nghiên céu và vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh không chÉ tìm hiÃu trong
HÓ Chí Minh toàn tp mà còn c£ trong thñc tiÅn.
2.3. Quan iÃm toàn diÇn và hÇ thÑng
Quan iÃm toàn diÇn là mÙt trong nhïng quan iÃm ph°¡ng pháp cça chç ngh)a Mác -
Lênin. H¡n nïa t° t°ßng HÓ Chí Minh là mÙt hÇ thÑng quan iÃm toàn diÇn vÁ cách m¡ng
ViÇt Nam, do ó trong quá trình nghiên céu, vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh
nên:
·t t° t°ßng HÓ Chí Minh vào hÇ thÑng lý lun Mác - Lênin, không nên biÇt lp tëng
quan iÃm.
Ph£i nhìn sñ vt hiÇn t°ãng mÙt cách toàn cåc, bao quát. Tránh bÏ sót viÇc lÛn, viÇc c¡
b£n chÉ tp trung vào nhïng viÇc vån v·t.
·t v¥n Á nghiên céu vào mÙt tÕng thÃ, tìm ra b£n ch¥t sñ vt trong toàn bÙ tr¡ng thái
vn Ùng cça nó.
2.4. Quan iÃm k¿ thëa và phát triÃn
Phát triÃn là khuynh h°Ûng vn Ùng cça sñ vt hiÇn t°ãng. Trong quá trình phát triÃn
luôn bao hàm sñ k¿ thëa nhïng nhân tÑ tích cñc cça sñ vt ci, Óng thÝi c£i t¡o và nâng lên.
Do vy khi nghiên céu vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh c§n l°u ý:
HiÃu úng nhïng quan iÃm c¡ b£n cça HÓ Chí Minh. Phân tích úng ¯n tình hình
trong n°Ûc và quÑc t¿. Trên c¡ sß ó vn dång cho sát hãp vÛi hoàn c£nh, iÁu kiÇn ß tëng
giai o¡n, tëng thÝi kó, tëng công viÇc.
Trong k¿ thëa và phát triÃn ph£i giï úng nguyên t¯c, úng måc ích, kiên quy¿t
không thay Õi måc tiêu chi¿n l°ãc. Nhïng v¥n Á sách l°ãc, có thà và c§n thi¿t thay Õi Ã
¡t °ãc måc tiêu chi¿n l°ãc. Tránh céng nh¯c, giáo iÁu, rp khuôn, máy móc.
91
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Vn dång tinh th§n và ph°¡ng pháp cça HÓ Chí Minh à nhn théc và hành Ùng úng
quy lut, gi£i quy¿t nhïng v¥n Á do thñc tiÅn ·t ra. Coi t° t°ßng cça Ng°Ýi là mÙt hÇ mß,
c§n °ãc bÕ xung, phát triÃn trong iÁu kiÇn mÛi.
III. PH¯ NG H¯ÚNG VÀ MØT SÐ NØI DUNG V¬N DäNG, PHÁT TRIÂN T¯
T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH TRONG Sð NGHIÆP ÔI MÚI.
3.1. Ph°¡ng h°Ûng
Ph°¡ng h°Ûng vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong sñ nghiÇp Õi mÛi
là n¯m vïng quan iÃm thñc tiÅn, vn dång và phát triÃn sáng t¡o t° t°ßng cça Ng°Ýi à gi£i
quy¿t úng nhïng v¥n Á do thñc tiÅn ·t ra.
3.2. MÙt sÑ nÙi dung chç y¿u vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh hiÇn nay
3.2.1. Kiên Ënh con °Ýng mà HÓ Chí Minh ã lña chÍn
Nm 1920, HÓ Chí Minh ã tìm th¥y con °Ýng phát triÃn cho dân tÙc ta là Ùc lp
dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi. Thñc tiÅn lËch sí ViÇt Nam të 1930 ¿n nay ã chéng
minh tính úng ¯n cça con °Ýng ó. ó là con °Ýng phù hãp vÛi nguyÇn vÍng cça nhân
dân cça dân tÙc ViÇt Nam.
Trong bÑi c£nh hiÇn nay khi cách m¡ng th¿ giÛi g·p khó khn: Chç ngh)a xã hÙi không
tÓn t¡i vÛi t° cách là mÙt hÇ thÑng nh°ng v«n còn trên 1 t÷ ng°Ýi trên trái ¥t v«n i theo
con °Ýng tÑt ¹p ó và thñc t¿ ã chéng minh xu h°Ûng ó là phù hãp vÛi quy lut khách
quan. Chç ngh)a t° b£n còn thích nghi và phát triÃn nh°ng không thà gi£i quy¿t °ãc b£n
ch¥t x¥u xa cça nó. Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi v«n là con °Ýng hãp quy
lut, m·c dù còn nhiÁu khó khn, phéc t¡p. MÍi sñ xuyên t¡c, phç nhn måc tiêu Ùc lp dân
tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi Áu i ng°ãc l¡i lãi ích cça nhân dân, dân tÙc.
Kiên Ënh vÛi con °Ýng mà HÓ Chí Minh ã lña chÍn chúng ta ti¿p tåc xây dñng xã
hÙi chç ngh)a vÛi nhïng ·c tr°ng °ãc v¡ch ra trong c°¡ng l)nh xây dñng ¥t n°Ûc trong
thÝi kó quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi mà ¡i hÙi VII cça £ng ã v¡ch ra:
MÙt là, Chç ngh)a xã hÙi ß n°Ûc ta là xã hÙi cho nhân dân lao Ùng làm chç.
Hai là, Xã hÙi có nÁn kinh t¿ phát triÃn cao dña trên lñc l°ãng s£n xu¥t hiÇn ¡i và ch¿
Ù công hïu vÁ t° liÇu s£n xu¥t chç y¿u.
Ba là, Xã hÙi có nÁn vn hoá tiên ti¿n, m à b£n s¯c vn hoá dân tÙc.
BÑn là, Con ng°Ýi °ãc gi£i phóng khÏi áp béc, bóc lÙt, b¥t công, làm theo nng lñc,
h°ßng theo lao Ùng, có cuÙc sÑng ¥m no, tñ do, h¡nh phúc, có iÁu kiÇn phát triÃn toàn
diÇn.
Nm là, Các dân tÙc trong n°Ûc bình ³ng, oàn k¿t và giúp á nhau cùng ti¿n bÙ.
Sáu là, Có quan hÇ hïu nghË và hãp tác vÛi nhân dân t¥t c£ các n°Ûc trên th¿ giÛi.
Thñc tiÅn công cuÙc xây dñng chç ngh)a xã hÙi trong thÝi kó Õi mÛi luôn vn Ùng,
phát triÃn, nó là c¡ sß Ã chúng ta bÕ xung, phát triÃn, cå thà hoá sáu ·c tr°ng vÁ chç ngh)a
xã hÙi mà £ng ta ã xác Ënh.
3.1.2. Dña vào séc m¡nh cça toàn dân:
92
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
"Dân là gÑc" "qu§n chúng nhân dân là nguÓn sáng t¡o chân chính ra lËch sí" HÓ Chí
Minh ã phát triÃn quan iÃm ó trong kho tàng t° t°ßng cça dân tÙc và nhân lo¡i. Ng°Ýi ã
chÉ rõ Ùng lñc cça cách m¡ng chính là ¡i oàn k¿t toàn dân trên c¡ sß liên minh công nhân
- nông dân - trí théc làm nÁn t£ng, ·t d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng. Vì vy vn dång và phát
triÃn nÙi dung này c§n tp trung vào.
MÙt là, Th°Ýng xuyên chm lo xây dñng và phát triÃn nguÓn lñc con ng°Ýi.
Tp trung vào phát triÃn sÑ l°ãng và ·c biÇt là ch¥t l°ãng dân c°, trên c¡ sß:
BÓi d°áng t° t°ßng yêu n°Ûc k¿t hãp vÛi tinh th§n quÑc t¿ chân chính. Ph¥n ¥u vì
måc tiêu: dân giàu, n°Ûc m¡nh, xã hÙi công b±ng, dân chç, vn minh.
BÓi d°áng con ng°Ýi có ¡o éc, lÑi sÑng lành m¡nh, c§n, kiÇm, liêm, chính, chí công
vô t°, không tham nhing và m¯c các tiêu cñc khác.
Xây dñng Ùi ngi nhân lñc có trình Ù cao vÛi Ñi t°ãng cå thÃ: cán bÙ, lãnh ¡o,
qu£n lý, chuyên môn kù thut và ng°Ýi lao Ùng
Hai là, Ti¿p tåc xây dñng và cçng cÑ khÑi ¡i oàn k¿t toàn dân.
Cçng cÑ tng c°Ýng khÑi ¡i oàn k¿t toàn dân trên c¡ sß Óng thun. oàn k¿t cÙng
Óng ng°Ýi ViÇt Nam ß trong n°Ûc l«n ngoài n°Ûc.
Ba là, tôn trÍng quyÁn làm chç cça nhân dân.
Dân ph£i °ãc tôn trÍng và phát huy quyÁn làm chç cça mình. H¡n ch¿ £nh h°ßng tiêu
cñc, cça c¡ ch¿ kinh t¿ thË tr°Ýng, quan liêu, tham nhing, vi ph¡m tr¯ng trãn quyÁn làm chç
cça dân. QuyÁn làm chç cça nhân dân ph£i °ãc £m b£o trên thñc t¿ ß các l)nh vñc cça Ýi
sÑng xã hÙi.
BÑn là, Dña vào séc m¡nh cça dân, xây dñng và cçng cÑ khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc dña
trên giá trË vn hoá truyÁn thÑng dân tÙc.
L¥y chç ngh)a Mác - Lênin, t° t°ßng HÓ Chí Minh làm nÁn t£ng t° t°ßng. Thñc hiÇn
°Ýng lÑi chç tr°¡ng cça £ng, chính sách, pháp lut cça Nhà n°Ûc. QuyÁn tñ do cá nhân
·t trong khuôn khÕ ý théc, lãi ích cÙng Óng.
Nm là, Làm cho nhân dân làm tròn ngh)a vå công dân tuyên truyÁn giáo dåc ý théc
công dân, trách nhiÇm cça công dân. ây là hai m·t cça v¥n Á quyÁn lãi i liÁn vÛi trách
nhiÇm, quyÁn dân chç g¯n liÁn vÛi ngh)a vå thñc hiÇn pháp lut. ó là trách nhiÇm cça m×i
công dân và các tÕ chéc chính trË - xã hÙi.
3.1.3. Xây dñng hÇ thÑng chính trË trong s¡ch, vïng m¡nh:
MÙt là, Xây dñng chÉnh Ñn £ng CÙng s£n ViÇt Nam.
£ng là mÙt thành tÑ cça hÇ thÑng chính trË Óng thÝi £ng là h¡t nhân nlãnh ¡o cça
hÇ thÑng ¥y. MuÑn hoàn thành måc tiêu cça cách m¡ng £ng ph£i chm lo xây dñng vïng
m¡nh c£ vÁ chính trË - t° t°ßng - tÕ chéc.
£ng là nhân tÑ quy¿t Ënh th¯ng lãi cça cách m¡ng do vy công cuÙc Õi mÛi phå
thuÙc vào ch¥t l°ãng £ng c§m quyÁn. Sñ nghiÇp Õi mÛi b¯t §u të b£n thân £ng. Sñ
nghiÇp Õi mÛi mà £ng khßi x°Ûng nm 1986 xu¥t phát të chính yêu c§u cuÙc sÑng mà
£ng n¯m b¯t °ãc, nó là yêu c§u nÙi t¡i cça ¥t n°Ûc.
93
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Trong iÁu kiÇn mÛi £ng ph£i v°¡n lên mÍi m·t chính trË - t° t°ßng - tÕ chéc Á
ngang t§m nhiÇm vå lËch sí. Bên c¡nh nhïng thun lãi c¡ b£n £ng c§m quyÁn ang éng
tr°Ûc nhïng khó khn thí thách lÛn lao. ó là cn bÇnh mÛi phát triÃn: cía quyÁn, quan
liêu, m¥t dân chç, mÙt bÙ phn không nhÏ cán bÙ, £ng viên suy thoái vÁ lÑi sÑng, ¡o éc.
Nhïng v¥n Á ó yêu c§u ph£i gi£i quy¿t c£ vÁ lý lun và thñc tiÅn.
£ng Õi mÛi ph°¡ng théc toàn bÙ hÇ thÑng chính trË, tr°Ûc h¿t là nhà n°Ûc. £ng
lãnh ¡o ché không bao biÇn làm thay nhà n°Ûc.
£ng cing ph£i tng c°Ýng lãnh ¡o m·t trn tÕ quÑc ViÇt Nam và các tÕ chéc chính
trË - xã hÙi cça nhân dân à £m b£o và phát huy vai trò làm chç cça nhân dân.
Hai là, Xây dñng nhà n°Ûc cÙng hoà xã hÙi chç ngh)a ViÇt Nam trong s¡ch, vïng
m¡nh, thà hiÇn quyÁn làm chç cça nhân dân.
Nhà n°Ûc cÙng hoà xã hÙi chç ngh)a ViÇt Nam cing là mÙt thành tÑ có vË trí quan
trÍng trong hÇ thÑng chính trË. Nhà n°Ûc ta là n¡i thà hiÇn rõ nh¥t quyÁn và ngh)a vå cça
nhân dân. Trong iÁu kiÇn xây dñng Nhà n°Ûc pháp quyÁn xã hÙi chç ngh)a hiÇn nay c§n tp
trung vào:
- Xây dñng pháp lut, qu£n lý nhà n°Ûc b±ng pháp lut, °a pháp lut vào Ýi
sÑng mÙt cách có hiÇu qu£.
- B£o £m cho nhà n°Ûc trong s¡ch là mÙt nÙi dung r¥t quan trÍng c§n ph£i ©y
m¡nh chÑng tham nhing, quan liêu và các tiêu cñc khác trong bÙ máy nhà
n°Ûc, làm cho nhà n°Ûc tht sñ cça dân, do dân, vì dân.
- ©y nhanh ti¿n Ù c£i cách hành chính trên thñc t¿, nâng cao hiÇu qu£ qu£n lý
nhà n°Ûc.
- KiÇn toàn bÙ máy nhà n°Ûc cho hãp lý, khoa hÍc, hiÇu qça chéc nng rõ ràng
không chÓng chéo.
- Ùi ngi cán bÙ, công chéc nhà n°Ûc ph£i °ãc chu©n hoá có ç séc, ç éc,
ç tài, tn tâm phång sñ nhân dân, phång sñ tÕ quÑc.
Ba là, Luôn luôn chm lo xây dñng m·t trn và các oàn thà nhân dân.
ây là nhïng thành tÑ cça hÇ thÑng chính trË, có vai trò tp hãp séc m¡nh cça các t§ng
lÛp nhân dân t¡o nên séc m¡nh cça cách m¡ng. Sñ nghiÇp cách m¡ng không thà th¯ng lãi
n¿u không có sñ oàn k¿t séc m¡nh toàn dân. Các tÕ chéc này tp hãp, oàn k¿t, phát huy
séc m¡nh cça dân tÙc vÛi séc m¡nh cça thÝi ¡i ·t d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng à ph¥n ¥u
°a n°Ûc ta c¡ b£n trß thành n°Ûc công nghiÇp vào nm 2020.
Phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc trong iÁu kiÇn hiÇn nay c§n
Õi mÛi chéc nng, nhiÇm vå ·c biÇt ph°¡ng théc ho¡t Ùng cça m·t trn. Õi mÛi hình
théc vn Ùng à không bÏ sót b¥t kó lñc l°ãng nào cça xã hÙi.
VÛi các tÕ chéc khác, trong ó có oàn Thanh niên CÙng s£n HÓ Chí Minh ph£i i
§u trong hÍc tp, rèn luyÇn à trß thành nhïng ng°Ýi có ích cho tÕ quÑc. T°¡ng lai ¥t
n°Ûc phå thuÙc vào sñ n× lñc cça th¿ hÇ tr» ngày nay. Do vy ph£i Õi mÛi ph°¡ng théc tp
hãp thanh niên, ph°¡ng pháp ho¡t Ùng nng Ùng, hiÇu qu£ trong công viÇc.
94
Ch°¡ng VII: MÙt sÑ v¥n Á vÁ vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong công cuÙc Õi mÛi
Xây dñng nÁn dân chç xã hÙi chç ngh)a là måc tiêu cça hÇ thÑng chính trË cça ViÇt
Nam hiÇn nay. C§n hoàn thiÇn c¡ ch¿ £ng lãnh ¡o, Nhà n°Ûc qu£n lý, Nhân dân lao Ùng
làm chç.
CÂU HÎI ÔN T¬P
1. BÑi c£nh quÑc t¿ và trong n°Ûc tác Ùng ¿n công cuÙc Õi mÛi ß ViÇt nam nh°
th¿ nào?
2. Khi vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong iÁu kiÇn hiÇn nay c§n n¯m
vïng nhïng quan iÃm c¡ b£n nào?
3. Trình bày mÙt nÙi dung chç y¿u vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh hiÇn
nay
95
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
CÂU HÎI VÀ H¯ÚNG DªN TR¢ LÜI
CH¯ NG I:
1. Ñi t°ãng nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
Ñi t°ãng nghiên céu t° t°ßng HÓ Chí Minh bao gÓm hÇ thÑng quan iÃm lý lun vÁ
cách m¡ng ViÇt Nam mà cÑt lõi là t° t°ßng Ùc lp tñ do; vÁ mÑi quan hÇ cça t° t°ßng Ùc
lp tñ do vÛi t° t°ßng gi£i phóng dân tÙc, gi£i phóng giai c¥p, gi£i phóng con ng°Ýi; vÁ
Ùc lp dân tÙc vÛi chç ngh)a xã hÙi; &
Trên c¡ sß Ñi t°ãng, bÙ môn t° t°ßng HÓ Chí Minh có nhiÇm vå i sâu nghiên céu
và làm rõ:
- NguÓn gÑc, quá trình hình thành và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh.
- NÙi dung, b£n ch¥t cách m¡ng và khoa hÍc, ·c iÃm cça các quan iÃm trong hÇ
thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh.
- Vai trò nÁn t£ng, kim chÉ nam hành Ùng cça t° t°ßng HÓ Chí Minh Ñi vÛi cách
m¡ng ViÇt Nam và giá trË t° t°ßng cça Ng°Ýi trong kho tàng t° t°ßng, lý lun cách
m¡ng th¿ giÛi cça thÝi ¡i.
2. Ph°¡ng pháp nghiên céu, hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
- Nghiên céu, hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh òi hÏi ph£i n¯m vïng Ñi t°ãng
nghiên céu và ph£i có t° liÇu, tài liÇu.
- Th¿ giÛi quan, ph°¡ng pháp lun duy vt biÇn chéng và duy vt lËch sí là c¡ sß
ph°¡ng pháp lun khoa hÍc à nghiên céu, hÍc tp, vn dång và phát triÃn t° t°ßng
HÓ Chí Minh. Ph°¡ng pháp t° t°ßng HÓ Chí Minh là ph°¡ng pháp biÇn chéng duy
vt, không giáo iÁu, rp khuôn, luôn xem xét sñ vt trong vn Ùng và phát triÃn
và trong quá trình phát triÃn lËch sí.
- Tuân thç nguyên t¯c thÑng nh¥t tính £ng và tính khoa hÍc: nhn théc
- K¿t hãp ch·t ch½ ph°¡ng pháp logic vÛi ph°¡ng pháp lËch sí
- Vn dång các ph°¡ng pháp liên ngành: ThÑng kê, tÕng hãp, phân tích, so sánh,
iÁu tra xã hÙi hÍc, ti¿p xúc nhân chéng lËch sí& .
3. Trình bày khái niÇm và hÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh:
Gãi ý tr£ lÝi:
- Nêu khái niÇm vÁ t° t°ßng HÓ Chí Minh theo vn kiÇn ¡i hÙi £ng l§n thé IX
- Nêu nhïng nÙi dung chç y¿u trong t° t°ßng HÓ Chí Minh
- HÇ thÑng t° t°ßng HÓ Chí Minh
4. Phân tích chéc nng cça môn t° t°ßng HÓ Chí Minh:
Gãi ý tr£ lÝi:
96
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- Chéc nng nhn théc.
- Chéc nng hành Ùng
- MÑi quan hÇ cça hai chéc nng trên.
5. iÁu kiÇn lËch sí -xã hÙi ViÇt Nam, gia ình và th¿ giÛi £nh h°ßng tÛi sñ hình
thành và phát triÃn cça t° t°ßng HÓ Chí Minh.
Gãi ý tr£ lÝi:
- iÁu kiÇn lËch sí xã hÙi ViÇt Nam d°Ûi ách cai trË cça thñc dân Pháp và phong
ki¿n. ó là:
o Sñ °¡n hèn cça triÁu ¡i phong ki¿n nhà NguyÅn.
o Các phong trào ¥u tranh chÑng thñc dân Pháp trên c£ n°Ûc nh°ng Áu
không thành công.
- Hoàn c£nh gia ình, quê h°¡ng
o NguyÅn Ái QuÑc sinh ra trong mÙt gia ình trí théc phong ki¿n yêu
n°Ûc. Cha Ng°Ýi là mÙt nhà nho c¥p ti¿n, g§n gii vÛi dân, th°¡ng dân,
yêu n°Ûc, khi b¯t g·p t° t°ßng cça thÝi ¡i là chç ngh)a Mác-Lênin,
NguyÅn Ái QuÑc ã nâng t° t°ßng yêu n°Ûc, th°ong dân thành t°
t°ßng cÑt lõi trong quan iÃm, °Ýng lÑi chính trË cça mình
o NghÇ An là vùng quê giàu truyÁn thÑng yêu n°Ûc, chÑng gi·c ngo¡i
xâm vÛi nhiÁu anh hùng nÕi ti¿ng trong lËch sí. ây là mÙt trong
nhïng y¿u tÑ quan trÍng tác Ùng m¡nh m½ vào quá trình hình thành
nhân cách và t° t°ßng HÓ Chí Minh
- iÁu kiÇn thÝi ¡i:
o Chç ngh)a ¿ quÑc ra Ýi sñ g¯n k¿t giïa phong trào gi£i phóng dân
tÙc ß thuÙc Ëa vÛi phong trào vô s£n trên toàn th¿ giÛi.
o Sñ th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng M°Ýi Nga ã mß ra mÙt thÝi ¡i
mÛi- thÝi ¡i quá Ù lên chç ngh)a xã hÙi trên ph¡m vi toàn th¿ giÛi
o Hành trình kh£o nghiÇm h¡n 30 n°Ûc trên 4 châu låc cça NguyÅn Ái
QuÑc giúp Ng°Ýi hiÃu rõ h¡n b£n ch¥t cça chç ngh)a ¿ quÑc cing nh°
séc m¡nh to lÛn cça nhân dân lao Ùng trên toàn th¿ giÛi.
o Sñ nh£y vÍt vÁ t° t°ßng cça NguyÅn Ái QuÑc sau khi °ãc ti¿p xúc vÛi
chç ngh)a Mác-Lênin.
6. Phân tích £nh h°ßng cça truyÁn thÑng vn hóa dân tÙc Ñi vÛi sñ hình thành t°
t°ßng HÓ Chí Minh.
Gãi ý tr£ lÝi:
- Chç ngh)a yêu n°Ûc chân chính và tinh th§n b¥t khu¥t trong lËch sí ¥u tranh dñng
n°Ûc và giï n°Ûc cça dân tÙc ViÇt Nam.
- oàn k¿t, t°¡ng thân, t°¡ng ái, sÑng nhân ngh)a là truyÁn thÑng vn hóa quý báu
cça dân tÙc ViÇt Nam.
97
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- C§n cù, ding c£m, thông minh và sáng t¡o trong lao Ùng s£n xu¥t và chÑng gi·c
ngo¡i xâm.
7. Phân tích £nh h°ßng cça tinh hoa vn hóa nhân lo¡i Ñi vÛi sñ hình thành t°
t°ßng HÓ Chí Minh:
Gãi ý tr£ lÝi:
- Tinh hoa vn hóa ph°¡ng ông:
Nho giáo
o
o Pht giáo
o Chç ngh)a tam dân cça Tôn Dt Tiên
- T° t°ßng và vn hóa ph°¡ng Tây:
o NÁn vn hóa, ch¿ Ù dân chç t° s£n và t° t°ßng cách m¡ng cça các
n°Ûc châu Âu
o ¢nh h°ßng cça các tÕ chéc xã hÙi ß Pháp cing nh° sñ dìu d¯t giúp á
cça các chi¿n sù cách m¡ng, các trí théc ti¿n bÙ ß Pháp Ñi vÛi NguyÅn
Ái QuÑc.
8. Phân tích vai trò cça chç ngh)a Mác-Lênin Ñi vÛi viÇc hình thành t° t°ßng HÓ
Chí Minh.
Gãi ý tr£ lÝi:
- Nhïng bài hÍc rút ra të nhïng phong trào yêu n°Ûc, VÛi nguÓn vÑn chính trË, vn
hóa và Ýi sÑng thñc tiÅn ã giúp NguyÅn Ái QuÑc hình thành nên b£n l)nh chính
trË cça ng°Ýi chi¿n sù cách m¡ng NguyÅn Ái QuÑc ã ti¿p thu chç ngh)a Mác-
Lênin vÛi tinh th§n Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o.
- Do yêu c§u cça thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam Ng°Ýi nghiên céu chç ngh)a Mác
mÙt cách sâu s¯c, khoa hÍc, n¯m ch¯c cái tinh th§n, b£n ch¥t à vn dång phù hãp
- Chç ngh)a Mác-Lênin là nguÓn gÑc lý lun trñc ti¿p quy¿t Ënh b£n ch¥t t° t°ßng
HÓ Chí Minh
9. Phân tích vai trò cça nhân tÑ chç quan (các ph©m ch¥t riêng có ß Ng°Ýi) trong
viÇc hình thành t° t°ßng HÓ Chí Minh:
Gãi ý tr£ lÝi:
- NguyÅn Ái QuÑc là ng°Ýi có t° duy Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o, có §u óc phê phán
- Ng°Ýi ã có mÙt quá trình khÕ công hÍc tp, rèn luyÇn
- Ng°Ýi có tâm hÓn cça mÙt nhà yêu n°Ûc, mÙt chi¿n sù cÙng s£n nhiÇt tình cách
m¡ng
- VÛi ph©m ch¥t cá nhân cça mình, NguyÅn Ái QuÑc ã ti¿p nhn, chÍn lÍc, chuyÃn
hoá °ãc nhïng tri théc cça nhân lo¡i và dân tÙc thành trí tuÇ cça b£n thân mình,
Ng°Ýi ã tìm ra cho dân tÙc mình mÙt con °Ýng, mÙt h°Ûng i úng ¯n phù hãp
vÛi xu th¿ cça thÝi ¡i: ó là con °Ýng cách m¡ng vô s£n, con °Ýng i lên chç
ngh)a xã hÙi
98
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
10. Hãy trình bày giai o¡n hình thành t° t°ßng yêu n°Ûc và chí h°Ûng cách m¡ng
(1890-1911) và giai o¡n tìm tòi, kh£o nghiÇm cça NguyÅn T¥t Thành trên con
°Ýng tìm °Ýng céu n°Ûc(1911-1920)
Gãi ý tr£ lÝi:
- Giai o¡n hình thành t° t°ßng yêu n°Ûc và chí h°Ûng cách m¡ng (1890 -1911)
Ngay të khi còn nhÏ, NguyÅn Sinh Cung ã ti¿p thu nÁn vn hoá QuÑc hÍc và Hán
hÍc, b°Ûc §u ti¿p nhn nÁn vn hoá ph°¡ng Tây të tr°Ýng quÑc hÍc Hu¿; chéng ki¿n n×i
thÑng khÕ cça ng°Ýi dân m¥t n°Ûc, cing nh° tinh th§n ¥u tranh b¥t khu¥t cça th¿ hÇ cha
anh. NhÝ ó hoài bão céu n°Ûc céu dân trong Ng°Ýi b¯t §u hình thành cùng vÛi quy¿t Ënh
chÍn h°Ûng i, cách i à sÛm tÛi thành công
- Giai o¡n tìm tòi, kh£o nghiÇm và hình thành t° t°ßng céu n°Ûc theo lp tr°Ýng
vô s£n (Të 1911 - 1920)
o ây là giai o¡n NguyÅn T¥t Thành bôn ba kho£ng 30 n°Ûc trên các
châu låc à tìm hiÃu các cuÙc cách m¡ng lÛn trên th¿ giÛi và kh£o sát
cuÙc sÑng cça nhân dân các dân tÙc bË áp béc.
o Tháng 7/1920, °ãc nghiên céu S¡ th£o l§n thé nh¥t nhïng lun c°¡ng
vÁ v¥n Á dân tÙc và v¥n Á thuÙc Ëa cça Lênin. NguyÅn Ái QuÑc ã
tìm th¥y con °Ýng céu n°Ûc gi£i phóng dân tÙc.
o Tháng 12/1920 Ng°Ýi biÃu quy¿t tán thành éng vÁ quÑc t¿ III, tham
gia thành lp £ng cÙng s£n Pháp ã ánh d¥u b°Ûc chuyÃn bi¿n vÁ
ch¥t trong t° t°ßng NguyÅn Ái QuÑc: të chç ngh)a yêu n°Ûc ¿n chç
ngh)a Lênin, të giác ngÙ dân tÙc ¿n giác ngÙ giai c¥p, të ng°Ýi yêu
n°Ûc trß thành ng°Ýi cÙng s£n.
11. Hãy trình bày giai o¡n hình thành c¡ b£n t° t°ßng vÁ con °Ýng cách m¡ng ViÇt
Nam cça NguyÅn Ái QuÑc (1921-1930)
Gãi ý tr£ lÝi:
ây là thÝi kó NguyÅn Ái QuÑc có nhïng ho¡t Ùng lý lun và thñc tiÅn sôi nÕi, phong
phú. Cå thÃ:
- Ng°Ýi ho¡t Ùng tích cñc trong ban nghiên céu thuÙc Ëa cça £ng cÙng s£n Pháp,
tham gia sáng lp hÙi liên hiÇp thuÙc Ëa, xu¥t b£n báo Le Paria
- Tháng 10/1923, t¡i Mátxc¡va, NguyÅn Ái QuÑc tham dñ hÙi nghË nông dân quÑc t¿
tham gia ¡i hÙi QuÑc t¿ CÙng s£n l§n thé V và ¡i hÙi cça mÙt sÑ tÕ chéc quÑc t¿
- Tháng 6/1925 Ng°Ýi thành lp HÙi ViÇt Nam cách m¡ng thanh niên, ra báo thanh
niên, mß các lÛp hu¥n luyÇn chính trË, ào t¡o cán bÙ.
- Ngày 3-7/2/1930 HÙi nghË hãp nh¥t các tÕ chéc cÙng s£n ß ViÇt Nam °ãc tÕ chéc
ã thông qua Chánh c°¡ng v¯n t¯t, Sách l°ãc v¯n t¯t, Ch°¡ng trình tóm t¯t, iÁu lÇ
v¯n t¯t cça £ng CÙng s£n ViÇt Nam do NguyÅn Ái QuÑc so¡n th£o, và lÝi kêu gÍi
nhân dËp thành lp £ng.
99
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
12. Hãy trình bày giai o¡n NguyÅn Ái QuÑc v°ãt qua thí thách, kiên trì con °Ýng
ã xác Ënh cho cách m¡ng ViÇt Nam (1930-1941)
Gãi ý tr£ lÝi:
- Nhïng chç tr°¡ng sáng t¡o cça HÓ Chí Minh không °ãc QuÑc t¿ cÙng s£n çng hÙ
bßi lúc ó QuÑc t¿ cÙng s£n còn bË chi phÑi bßi quan iÃm t£ khuynh .
- ¡i hÙi VII QuÑc t¿ CÙng s£n (tháng 8/1935) tr°Ûc nguy c¡ chç ngh)a phát xít và
chi¿n tranh th¿ giÛi mÛi, QuÑc t¿ CÙng s£n ã nghiêm kh¯c tñ phê bình vÁ nhïng
sai l§m t£ khuynh và xem xét l¡i nhïng quan iÃm úng ¯n, sáng t¡o cça
NguyÅn Ái QuÑc
- CuÑi tháng 9 nm 1938, QuÑc t¿ CÙng s£n ã quy¿t Ënh iÁu Ùng HÓ Chí Minh
vÁ công tác ß ông D°¡ng. ây là iÁu kiÇn thun lãi à HÓ Chí Minh bi¿n t°
t°ßng cça mình thành séc m¡nh qu§n chúng °a cách m¡ng ViÇt Nam i ¿n tháng
lãi.
13. Hãy trình bày giai o¡n phát triÃn và th¯ng lãi cça t° t°ßng HÓ Chí Minh (1941-
1969)
Gãi ý tr£ lÝi:
- Tháng 2/1941 Ng°Ýi vÁ n°Ûc.
- Tháng 5/1941 Ng°Ýi triÇu tp và chç trì hÙi nghË TW l§n thé 8 (khoá I), thành lp
m·t trn ViÇt Minh
- 2-9-1945. HÓ Chí Minh Íc tuyên ngôn Ùc lp t¡i Hà NÙi
- 1946-1954 d°Ûi sñ lãnh ¡o cça HÓ Chí Minh, nhân dân ViÇt Nam b°Ûc vào cuÙc
kháng chi¿n chÑng thñc dân Pháp l§n thé hai và làm nên chi¿n th¯ng iÇn Biên
Phç
- Sau 1954, ¥t n°Ûc ta b°Ûc vào thÝi kó vëa xây dñng Chç ngh)a xã hÙi ß MiÁn
B¯c, vëa ¥u tranh gi£i phóng MiÁn Nam. ây cing là thÝi kó t° t°ßng HÓ Chí
Minh °ãc bÕ sung, phát triÃn và hoàn thiÇn trên mÙt lo¡t v¥n Á c¡ b£n cça cách
m¡ng ViÇt Nam
- Nm 1969 Chç tËch HÓ Chí Minh qua Ýi ã Ã l¡i mÙt b£n di chúc thiêng liêng
cho c£ dân tÙc. ây là nhïng lÝi cn d·n cuÑi cùng §y tâm huy¿t, th¯m °ãm tình
ng°Ýi cça Bác, mÙt di s£n vô cùng quý báu cça dân tÙc và nhân lo¡i.
14. Hãy trình bày ý ngh)a cça viÇc hÍc tp môn t° t°ßng HÓ Chí Minh
Gãi ý tr£ lÝi:
- T° t°ßng HÓ Chí Minh là sñ vn dång sáng t¡o và phát triÃn chç ngh)a Mác-Lênin
ß ViÇt Nam:
- NÙi dung cÑt lõi t° t°ßng HÓ Chí Minh là Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã
hÙi,
- T° t°ßng HÓ Chí Minh là m«u mñc cça tinh th§n Ùc lp, tñ chç, Õi mÛi, sáng t¡o.
100
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- T° t°ßng HÓ Chí Minh soi °Ýng cho £ng và nhân dân ViÇt Nam trên con °Ýng
xây dñng måc tiêu dân giàu n°Ûc m¡nh, xã hÙi công b±ng, dân chç, vn minh. Vì
vy, nghiên céu hÍc tp t° t°ßng HÓ Chí Minh à nâng cao t° duy lý lun, rèn
luyÇn b£n l)nh chính trË, nâng cao ¡o éc cách m¡ng, nng lñc công tác, thñc hiÇn
tÑt các nhiÇm vå trÍng ¡i cça £ng, nhà n°Ûc trên con °Ýng quá Ù lên CNXH
CH¯ NG II:
1. T¡i sao Ùc lp tñ do là quyÁn thiêng liêng b¥t kh£ xâm ph¡m?
Gãi ý nghiên céu:
- Dân tÙc ViÇt Nam vÑn có truyÁn thÑng yêu n°Ûc và ¥u tranh cho Ùc lp tñ do.
- Ñi vÛi ng°Ýi dân tÙc bË ô hÙ thì cái quý nh¥t trên Ýi là "Ùc lp cho dân tÙc và
tñ do cho nhân dân" .
HÓ Chí Minh khái quát thành chân lý: T¥t c£ các dân tÙc trên th¿ giÛi Áu sinh
ra bình ³ng, dân tÙc nào cing có quyÁn sÑng, quyÁn sung sÛng và quyÁn tñ do.
- Quá trình hình thành t° t°ßng Ùc lp tñ do cça HÓ Chí Minh:
Nm 1919 HÓ Chí Minh gíi b£n yêu sách 8 iÃm òi các quyÁn tñ do dân
chç cho nhân dân ViÇt Nam tÛi hÙi nghË hoà bình Vec-xây.
Trong chính c°¡ng v¯n t¯t, sách l°ãc v¯n t¯t do HÓ Chí Minh so¡n th£o
°ãc thông qua t¡i hÙi nghË hãp nh¥t các tÕ chéc cÙng s£n ngày 3-2-1930
HÓ Chí Minh ã xác Ënh måc tiêu chính trË cça £ng là:
" ánh uÕi ¿ quÑc chç ngh)a Pháp và bÍn phong ki¿n.
" Làm cho n°Ûc Nam °ãc hoàn toàn Ùc lp.
Tháng 5/1941 t¡i hÙi nghË Trung ¯¡ng 8 HÓ Chí Minh chÉ ¡o thành lp
m·t trn ViÇt Minh vÛi måc tiêu hàng §u là: "CÝ treo Ùc lp, nÁn xây bình
quyÁn" và HÓ Chí Minh nêu chân lý: Dù có ph£i Ñt cháy c£ dãy tr°Ýng s¡n
cing ph£i kiên quy¿t giành cho °ãc Ùc lp
Tuyên ngôn Ùc lp ngày 2-9-1945 HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: "N°Ûc ViÇt
Nam có quyÁn h°ßng tñ do và Ùc lp, và sñ tht ã thành n°Ûc tñ do Ùc
lp. Toàn thà dân tÙc VN quy¿t em c£ tinh th§n và lñc l°ãng, tính m¡ng và
cça c£i à giï vïng quyÁn tñ do, Ùc lp ¥y".
Tháng 12-1946 kháng chi¿n toàn quÑc bùng nÕ HÓ Chç TËch kêu gÍi:
"Không, chúng ta thà hy sinh t¥t c£ ché nh¥t Ënh không chËu m¥t n°Ûc,
nh¥t Ënh không chËu làm nô lÇ "
Trong cuÙc kháng chi¿n chÑng Mù céu n°Ûc HÓ Chç TËch °a ra chân lý:
"Không có gì quý h¡n Ùc lp tñ do".
K¿t lun: HÓ Chí Minh nêu mÙt sÑ t° t°ßng c¡ b£n vÁ quyÁn Ùc lp tñ do:
- Dân tÙc ó ph£i thñc sñ Ùc lp trên t¥t c£ các m·t chính trË, kinh t¿, ngo¡i giao,
quân sñ, toàn v¹n lãnh thÕ, trong ó và tr°Ûc h¿t là Ùc lp hoàn toàn
101
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- MÍi v¥n Á thuÙc vÁ chç quyÁn quÑc gia ph£i do dân tÙc ó tñ quy¿t Ënh không có
sñ can thiÇp bên ngoài
- NÁn Ùc lp thñc sñ ph£i °ãc thà hiÇn ß ¥m no- tñ do- h¡nh phúc
- QuyÁn bình ³ng dân tÙc, Ùc lp dân tÙc là quyÁn thiêng liêng, quyÁn t¡o hoá
dành cho các dân tÙc nó là vô giá, b¥t kh£ xâm ph¡m cça mÍi dân tÙc.
- Ùc lp nh°ng ph£i có hoà bình chân chính
2. Quan iÃm cça chç ngh)a Mác-Lênin vÁ quan hÇ giïa dân tÙc và giai c¥p:
Gãi ý nghiên céu:
V¥n Á dân tÙc ß thÝi ¡i nào cing °ãc nhn théc và gi£i quy¿t trên lp tr°Ýng và
theo quan iÃm cça mÙt giai c¥p nh¥t Ënh.
- Þ thÝi ¡i cách m¡ng vô s£n cho th¥y chÉ éng trên lp tr°Ýng cça giai c¥p vô s£n
và cách m¡ng vô s£n mÛi gi£i quy¿t °ãc úng ¯n v¥n Á dân tÙc.
- Mác-ngghen xu¥t phát të yêu c§u và måc tiêu cça cách m¡ng vô s£n ß châu Âu,
các ông tp trung nhiÁu h¡n vÁ v¥n Á giai c¥p, các ông không i sâu gi£i quy¿t v¥n
Á dân tÙc;
- ¿n thÝi ¡i cça Lênin, chç ngh)a ¿ quÑc ã thành hÇ thÑng th¿ giÛi. Thñc tiÅn ó
ã t¡o iÁu kiÇn cho Ng°Ýi xây dñng hÍc thuy¿t vÁ cách m¡ng thuÙc Ëa.
3. T° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ sñ k¿t hãp giïa dân tÙc vÛi giai c¥p?
Gãi ý nghiên céu:
- Ph£i bi¿t k¿t hãp hài hoà giïa dân tÙc và giai c¥p, tr°Ûc h¿t ph£i ·t lãi ích cça dân
tÙc lên trên h¿t.
- Các dân tÙc ph£i bi¿t dña vào séc cça chính mình, Óng thÝi ph£i bi¿t tranh thç sñ
oàn k¿t, çng hÙ cça giai c¥p vô s£n và nhân dân th¿ giÛi à tr°Ûc h¿t giành Ùc
lp dân tÙc, të th¯ng lãi này ti¿n lên làm cách m¡ng XHCN, góp ph§n vào ti¿n
trình cách m¡ng th¿ giÛi
- Chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh th§n dân tÙc là mÙt Ùng lñc lÛn cça ¥t n°Ûc.
4. Phân tích nÙi dung t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a
xã hÙi
Gãi ý nghiên céu:.
- ChÉ có gi£i phóng giai c¥p mÛi có thà gi£i phóng dân tÙc, Bßi vì chÉ có CNXH,
CNCS mÛi gi£i phóng °ãc các dân tÙc bË áp béc và nhïng ng°Ýi lao Ùng trên th¿
giÛi khÏi ách nô lÇ.
- Ùc lp dân tÙc là iÁu kiÇn tiên quy¿t à ti¿n lên CNXH và CNXH là c¡ sß b£o
£m vïng ch¯c cho Ùc lp dân tÙc
- C£ hai cuÙc cách m¡ng này là sñ nghiÇp cça chç ngh)a cÙng s£n và cça cách m¡ng
th¿ giÛi.
5. Phân tích nÙi dung t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Ùc lp cho dân tÙc mình Óng thÝi
Ùc lp cho t¥t c£ các dân tÙc.
102
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Gãi ý nghiên céu:
- QuyÁn tñ do, Ùc lp là quyÁn b¥t kh£ xâm ph¡m cça các dân tÙc
- Chç ngh)a yêu n°Ûc chân chính luôn luôn thÑng nh¥t vÛi chç ngh)a quÑc t¿ trong
sáng
- Giúp b¡n là tñ giúp mình
6. Nêu nhïng nÙi dung c¡ b£n cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng
dân tÙc.
Gãi ý nghiên céu:
Nhïng nÙi dung c¡ b£n cça t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc:
- MÙt là: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi ph£i i theo con °Ýng cách
m¡ng vô s£n.
- Hai là: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi ph£i do £ng cça giai c¥p
công nhân lãnh ¡o.
- Ba là: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là sñ nghiÇp oàn k¿t toàn dân, trên c¡ sß liên
minh công - nông.
- BÑn là: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc c§n °ãc ti¿n hành chç Ùng, sáng t¡o và có
kh£ nng giành th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng vô s£n ß chính quÑc.
- Nm là: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ph£i ãc thñc hiÇn b±ng con °Ýng b¡o lñc,
k¿t hãp lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng vÛi lñc l°ãng vi trang trong nhân dân.
7. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn
th¯ng lãi ph£i i theo con °Ýng cách m¡ng vô s£n.
Gãi ý nghiên céu:
- NguyÅn Ái QuÑc khâm phåc tinh th§n yêu n°Ûc cça các bc tiÁn bÑi nh°ng Ng°Ýi
cing nhn th¥y rõ nhïng h¡n ch¿ cça các con °Ýng céu n°Ûc ó là ch°a có °Ýng
lÑi và ph°¡ng pháp ¥u tranh úng ¯n
- Ng°Ýi nghiên céu, kh£o sát nhiÁu cuÙc cách m¡ng trên th¿ giÛi và kh³ng Ënh:
muÑn céu n°Ûc và gi£i phóng dân tÙc không có con °Ýng nào khác con °Ýng
cách m¡ng vô s£n.
- HÓ Chí Minh ví: Chç ngh)a ¿ quÑc nh° mÙt con Éa có hai vòi MuÑn ánh b¡i
chç ngh)a ¿ quÑc ph£i Óng thÝi c¯t c£ hai cái vòi cça nó i, téc là ph£i k¿t hãp
cách m¡ng vô s£n ß chính quÑc vÛi cách m¡ng gi£i phóng ß thuÙc Ëa.
- ây là lun iÃm h¿t séc quan trÍng thà hiÇn sñ sáng t¡o cça t° t°ßng HÓ Chí
Minh vÁ cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc.
8. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng
lãi ph£i do £ng cça giai c¥p công nhân lãnh ¡o.
Gãi ý nghiên céu:
- Trong phong trào céu n°Ûc, gi£i phóng dân tÙc tr°Ûc 1930 Áu thi¿u mÙt °Ýng lÑi
chính trË úng ¯n, thi¿u tÕ chéc ch·t ch½, thi¿u c¡ sß rÙng rãi trong qu§n chúng
103
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- HÓ Chí Minh ã sÛm kh³ng Ënh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc muÑn th¯ng lãi
ph£i ·t d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng cça giai c¥p công nhân.
- £ng ó ph£i °ãc xây dñng theo các nguyên t¯c £ng kiÃu mÛi cça Lênin, °ãc
vi trang b±ng chç ngh)a Mác-Lênin.
- Trên thñc t¿ cách m¡ng ViÇt Nam të 1930 ¿n nay ã chéng minh °ãc sñ kh³ng
Ënh ó cça HÓ Chí Minh.
9. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là sñ nghiÇp
oàn k¿t toàn dân, trên c¡ sß liên minh công - nông.
Gãi ý nghiên céu:
- HÓ Chí Minh ã xác Ënh °ãc mâu thu«n chç y¿u, nÕi bt trong xã hÙi ViÇt Nam
thuÙc Ëa nía phong ki¿n, ó là mâu thu«n giïa toàn thà dân tÙc ViÇt Nam bË áp
béc, bóc lÙt vÛi chç ngh)a ¿ quÑc Pháp và bÍn bán n°Ûc, ph£n bÙi quyÁn lãi dân
tÙc.
- Trên c¡ sß ó Ng°Ýi kh³ng Ënh:
Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc là công viÇc chung cça c£ dân chúng ché
không ph£i là viÇc cça mÙt hai ng°Ýi, vì vy ph£i oàn k¿t rÙng rãi toàn
Tp trung mÍi lñc l°ãng trong m·t trn à chÑng l¡i c°Ýng quyÁn
nh°ng trong sñ oàn k¿t rÙng rãi ¥y thì công-nông là gÑc cça cách
m¡ng .
ây là t° t°ßng Ùc lp cça Bác, không chËu £nh h°ßng cça khuynh
h°Ûng t£ trong quÑc t¿ cÙng s£n. Quan iÃm úng ¯n này ã °ãc
thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt nam kh³ng Ënh
10. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc c§n °ãc
ti¿n hành chç Ùng, sáng t¡o và có kh£ nng giành th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng vô
s£n ß chính quÑc.
Gãi ý nghiên céu:
ây là lun iÃm mÛi m» và sáng t¡o cça HÓ Chí Minh
- Do iÁu kiÇn lËch sí ch°a cho phép, hÍc thuy¿t Mác-Lênin ch°a Á cp nhiÁu tÛi
cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ß các n°Ûc thuÙc Ëa.
- HÓ Chí Minh ra i tìm °Ýng céu n°Ûc të mÙt n°Ûc thuÙc Ëa, b£n thân Ng°Ýi là
ng°Ýi dân ß n°Ûc thuÙc Ëa, nên Ng°Ýi có quan iÃm riêng: vn mÇnh cça giai
c¥p vô s£n th¿ giÛi và ·c biÇt là vn mÇnh cça giai c¥p vô s£n ß các n°Ûc i xâm
l°ãc thuÙc Ëa, g¯n ch·t vÛi vn mÇnh cça giai c¥p bË áp béc ß các thuÙc Ëa
- Cách m¡ng thuÙc Ëa và cách m¡ng chính quÑc có liên hÇ ch·t ch½ vÛi nhau, nh°ng
cách m¡ng thuÙc Ëa có thà th¯ng lãi tr°Ûc cách m¡ng chính quÑc, thúc ©y cách
m¡ng chính quÑc
- Công cuÙc gi£i phóng ó chÉ có thà thñc hiÇn °ãc b±ng sñ n× lñc cça nhân dân
thuÙc Ëa; ph£i em séc ta mà tñ gi£i phóng cho ta.
104
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
ây là mÙt lun iÃm sáng t¡o, có giá trË lý lun và thñc tiÅn to lÛn, mÙt cÑng hi¿n r¥t
quan trÍng vào kho tàng lý lun Mác-Lênin, ã °ãc th¯ng lãi cça cách m¡ng gi£i phóng dân
tÙc ß ViÇt Nam chéng minh.
11. Phân tích quan iÃm cça HÓ Chí Minh: Cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc ph£i °ãc
thñc hiÇn b±ng con °Ýng b¡o lñc, k¿t hãp lñc l°ãng chính trË cça qu§n chúng vÛi
lñc l°ãng vi trang trong nhân dân.
Gãi ý nghiên céu:
- Quan iÃm cça chç ngh)a Mác-Lênin:
Cách m¡ng muÑn th¯ng lãi ph£i dùng b¡o lñc cça qu§n chúng nhân dân.
Ñi vÛi các n°Ûc thuÙc Ëa: con °Ýng à giành và giï Ùc lp dân tÙc
chÉ có thà là con °Ýng cách m¡ng b¡o lñc.
- Quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh:
à i tÛi giành chính quyÁn cách m¡ng thì con °Ýng b¡o lñc tr°Ûc h¿t
ph£i là cuÙc khßi ngh)a vi trang cça qu§n chúng.
Và trong thÝi ¡i mÛi, cuÙc khßi ngh)a vi trang ó ph£i có sñ liên k¿t,
çng hÙ cça cách m¡ng vô s£n th¿ giÛi
Lý lun b¡o lñc cça HÓ Chí Minh có nhïng nÙi dung c¡ b£n sau:
" B¡o lñc cách m¡ng ß VN là séc m¡nh tÕng hãp cça hai y¿u
tÑ chính trË và quân sñ, hai lñc l°ãng là lñc l°ãng chính trË
cça qu§n chúng và lñc l°ãng vi trang nhân dân.
" Cách m¡ng b¡o lñc là sí dång séc m¡nh tÕng hãp à chÑng
l¡i b¡o lñc ph£n cách m¡ng, giành l¥y chính quyÁn và b£o vÇ
chính quyÁn .
" Tuó tình hình cå thà mà quy¿t Ënh hình théc ¥u tranh
chính trË và hình théc ¥u tranh vi trang cho thích hãp; sí
dång úng và khéo léo k¿t hãp hai hình théc ¥u tranh ó Ã
giành th¯ng lãi cho cách m¡ng.
" HÓ Chí Minh và £ng ta ·c biÇt coi trÍng viÇc xây dñng lñc
l°ãng chính trË cça qu§n chúng,
- Kh³ng Ënh gi£i phóng dân tÙc b±ng con °Ýng cách m¡ng b¡o lñc, song HÓ Chí
Minh luôn chç Ùng, tích cñc °a ra gi£i pháp à tranh thç kh£ nng hoà bình và
phát triÃn cça cách m¡ng.
- Thñc tiÅn cách m¡ng ViÇt Nam ã chéng minh t° t°ßng này cça HÓ Chí Minh là
úng ¯n.
12. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc trong công cuÙc Õi mÛi hiÇn
nay?
Gãi ý nghiên céu:
105
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- Kh¡i dy séc m¡nh cça chç ngh)a yêu n°Ûc và tinh thàn dân tÙc, nguÓn Ùng lñc
m¡nh m½ Ã xây dñng và b£o vÇ ¥t n°Ûc.
- Quán triÇt t° t°ßng HÓ Chí Minh, nhn théc và gi£i quy¿t v¥n Á dân tÙc trên quan
iÃm giai c¥p
- Chm lo xây dñng khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc, gi£i quy¿t tÑt mÑi quan hÇ giïa các
dân tÙc anh em và trong cÙng Óng dân tÙc ViÇt Nam.
CH¯ NG III:
1. Trình bày con °Ýng hình thành t° duy HÓ Chí Minh vÁ CNXH ß ViÇt Nam.
Gãi ý nghiên céu:
- Vn dång và quán triÇt quan iÃm duy vt lËch sí cça hÍc thuy¿t hình thái kinh t¿ -
xã hÙi
- HÓ Chí Minh còn ti¿p cn chç ngh)a xã hÙi të chç ngh)a yêu n°Ûc và nhïng truyÁn
thÑng cça ViÇt Nam:
HÓ Chí Minh ti¿p cn CNXH të lp tr°Ýng yêu n°Ûc và khát vÍng gi£i
phóng dân tÙc
HÓ Chí Minh ti¿p cn CNXH të ph°¡ng diÇn ¡o éc
HÓ Chí Minh ti¿p cn chç ngh)a xã hÙi të truyÁn thÑng lËch sí vn hoá
và con ng°Ýi ViÇt Nam.
2. Hãy trình bày quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
MÙt sÑ kiÃu Ënh ngh)a th°Ýng g·p trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ Chç ngh)a xã hÙi.
- Ënh ngh)a tÕng quát:
- Ënh ngh)a dña vào mÙt m·t nào ó trong xã hÙi:
Ví då:
- VÁ phân phÑi s£n ph©m
- VÁ kinh t¿: Ch¿ Ù sß hïu và quan hÇ phân phÑi
- VÁ chính trË:
- Ënh ngh)a b±ng cách xác Ënh måc tiêu, chÉ rõ ph°¡ng tiÇn, ph°¡ng h°Ûng à ¡t
°ãc måc tiêu ó
3. Hãy phân tích nhïng ·c tr°ng cça chç ngh)a xã hÙi
Gãi ý nghiên céu:
- Chç ngh)a xã hÙi là mÙt ch¿ Ù do nhân dân làm chç
- Chç ngh)a xã hÙi có nÁn kinh t¿ phát triÃn cao.
- Chç ngh)a xã hÙi là xã hÙi phát triÃn cao vÁ vn hoá, ¡o éc.
- Chç ngh)a xã hÙi là mÙt xã hÙi công b±ng và hãp lý.
106
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- Chç ngh)a xã hÙi là công trình tp thà cça nhân dân, do nhân dân tñ xây dñng l¥y
d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng.
4. Hãy phân tích nhïng måc tiêu c¡ b£n c§n ¡t tÛi trong quá trình xây dñng và hoàn
thiÇn Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
- Måc tiêu chính trË
- Måc tiêu kinh t¿
- Måc tiêu vn hoá - xã hÙi:
- VÁ quan hÇ xã hÙi:
5. Hãy phân tích nhïng Ùng lñc và kh¯c phåc nhïng trß lñc cça sñ nghiÇp xây dñng
chç ngh)a xã hÙi:
Gãi ý nghiên céu:
- Nhïng Ùng lñc cça chç ngh)a xã hÙi:
Khái niÇm: Ùng lñc hiÃu mÙt cách tóm t¯t là t¥t c£ nhïng nhân tÑ góp
ph§n thúc ©y sñ phát triÃn kinh t¿ - xã hÙi thông qua ho¡t Ùng cça con
ng°Ýi.
HÇ thÑng Ùng lñc r¥t phong phú, theo Bác có 3 nhân tÑ quan trÍng là:
vÑn, kù thut hiÇn ¡i và con ng°Ýi, trong ó con ng°Ýi là quan trÍng
nh¥t, trên c£ hai bình diÇn: cÙng Óng và cá nhân.
Phát huy séc m¡nh cça con ng°Ýi trên bình diÇn cÙng Óng
" Thành ph§n: bao gÓm t¥t c£ các t§ng lÛp nhân dân, là sñ
nghiÇp cça toàn dân tÙc.
" Phát huy séc m¡nh toàn dân thông qua vai trò lãnh ¡o cça
£ng, các chç tr°¡ng chính sách cça nhà n°Ûc và vai trò cça
các tÕ chéc chính trË xã hÙi
" Phát huy séc m¡nh cça con ng°Ýi vÛi t° cách cá nhân ng°Ýi
lao Ùng
" Tác Ùng vào nhu c§u và lãi ích cça con ng°Ýi.
HÓ Chí Minh r¥t quan tâm tÛi lãi ích cá nhân chính áng, coi trÍng Ùng
lñc cá nhân
Tác Ùng vào các Ùng lñc chính trË - tinh th§n:
" MÙt là: Phát huy quyÁn làm chç và ý théc làm chç cça ng°Ýi
lao Ùng trong sß hïu
" Hai là: Thñc hiÇn công b±ng xã hÙi chính là t¡o Ùng lñc
cho xã hÙi
" Ba là: Sí dång vai trò iÁu chÉnh cça các nhân tÑ tinh th§n
khác:
107
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Ngoài nhïng Ùng lñc trên, HÓ Chí Minh còn nh¯c nhiÁu ¿n vai trò lãnh ¡o cça
£ng, hiÇu lñc c¡ ch¿, chính sách cça nhà n°Ûc cùng các vai trò các tÕ chéc thành viên khác
- Kh¯c phåc nhïng trß lñc kìm hãm sñ phát triÃn cça Chç ngh)a xã hÙi
Ph£i ¥u tranh chÑng chç ngh)a cá nhân, cn bÇnh » ra hàng trm thé
bÇnh nguy hiÃm
Ph£i ¥u tranh chÑng tham ô lãng phí, quan liêu,
Ph£i th°Ýng xuyên chÑng chia r½, bè phái, m¥t doàn k¿t, vô k÷ lut
Chç ngh)a chç quan, b£o thç, giáo iÁu, l°Ýi bi¿ng không chËu hÍc tp
cái mÛi
6. Trình bày nhïng quan niÇm cça HÓ Chí Minh vÁ ·c iÃm và mâu thu«n c¡ b£n
cça thÝi kó quá Ù lên Chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
- ·c iÃm cça thÝi kó quá Ù lên CNXH ß ViÇt Nam: ·c iÃm bao trùm là: Të
mÙt n°Ûc nông nghiÇp nghèo nàn l¡c hu ti¿n th³ng lên Chç ngh)a xã hÙi không
qua giai o¡n phát triÃn TBCN .
- Mâu thu«n c¡ b£n cça thÝi kó quá Ù lên CNXH ß ViÇt Nam:
- Mâu thu«n c¡ b£n trong thÝi kó quá Ù là mâu thu«n giïa nhu c§u phát triÃn cao
cça ¥t n°Ûc theo xu h°Ûng ti¿n bÙ vÛi thñc tr¡ng kinh t¿ xã hÙi còn th¥p kém cça
n°Ûc ta.
- Quy lut phát triÃn cça cách m¡ng ViÇt Nam: Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç
ngh)a xã hÙi.
- Sñ nghiÇp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß n°Ûc ta diÅn ra trong bÑi c£nh quÑc t¿
thun lãi.
7. Hãy trình bày nhïng nhiÇm vå lËch sí cça thÝi kó quá Ù, nhïng nhân tÑ £m b£o
thñc hiÇn th¯ng lãi chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
- NhiÇm vå lËch sí cça thÝi kó quá Ù:
MÙt là: xây dñng nÁn t£ng vt ch¥t và kù thut cça chç ngh)a xã hÙi.
Hai là: C£i t¡o xã hÙi ci, xây dñng xã hÙi mÛi. k¿t hãp c£i t¡o vÛi xây
dñng trong ó l¥y xây dñng làm trÍng tâm, làm nÙi dung cÑt y¿u nh¥t,
chç chÑt, lâu dài.
Nói chung công cuÙc xây dung chç ngh)a xã hÙi là mÙt quá trình r¥t khó
khn, òi hÏi £ng ta ph£i xác Ënh °ãc b°Ûc i và hình théc phù hãp,
then trÍng, tránh nôn nóng, chç quan, Ñt cháy giai o¡n.
- Nhïng nhân tÑ b£o £m thñc hiÇn th¯ng lãi chç ngh)a xã hÙi:
Giï vïng và tng c°Ýng vai trò lãnh ¡o cça £ng.
Nâng cao vai trò qu£n lý cça nhà n°Ûc.
Phát huy tính tích cñc, chç Ùng cça các tÕ chéc chính trË-xã hÙi.
108
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Xây dñng Ùi ngi cán bÙ ç éc và tài, áp éng yêu c§u cça sñ nghiÇp
cách m¡ng chç ngh)a xã hÙi.
8. Trình bày quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ nÙi dung xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß
ViÇt Nam.
Gãi ý nghiên céu:
NÙi dung xây dñng CNXH ß ViÇt Nam:
- Trong l)nh vñc chính trË:
Tr°Ûc h¿t ph£i giï vïng và phát huy vai trò lãnh ¡o cça £ng cÙng
s£n.
Cçng cÑ và mß rÙng M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t.
Cçng cÑ và tng c°Ýng séc m¡nh toàn bÙ hÇ thÑng chính trË.
- Trong l)nh vñc kinh t¿:
C¡ c¥u kinh t¿:
Trong c¡ c¥u kinh t¿ nông công nghiÇp, l¥y nông nghiÇp làm m·t trn
hàng §u.
Ch¿ Ù và quan hÇ sß hïu:
Quan hÇ phân phÑi và qu£n lý kinh t¿:
- Trong l)nh vñc vn hoá - xã hÙi:
HÓ Chí Minh nh¥n m¡nh ¿n v¥n Á xây dñng con ng°Ýi mÛi xã hÙi
chç ngh)a.
HÓ Chí Minh Á cao vai trò cça vn hoá giáo dåc và khoa hÍc kù thut.
HÓ Chí Minh luôn kh³ng Ënh vai trò và vË trí cça vn hoá trong Ýi
sÑng xã hÙi.
9. Phân tích nhïng nguyên t¯c có tính ch¥t ph°¡ng pháp lun à xác Ënh b°Ûc i và
ph°¡ng théc, biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
- Xây dñng chç ngh)a xã hÙi là mÙt hiÇn t°ãng phÕ bi¿n mang tính quÑc t¿, c§n quán
triÇt các nguyên t¯c c¡ b£n cça chç ngh)a Mác-Lênin vÁ xây dñng ch¿ Ù mÛi
- Xác Ënh b°Ûc i và biÇn pháp xây dñng chç ngh)a xã hÙi chç y¿u xu¥t phát të iÁu
kiÇn thñc t¿, ·c iÃm dân tÙc, nhu c§u và kh£ nng thñc t¿ cça nhân dân.
10. Trình bày ph°¡ng châm thñc hiÇn, b°Ûc i trong xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt
Nam
Gãi ý nghiên céu:
- D§n d§n, thn trÍng tëng b°Ûc mÙt, të th¥p ¿n cao
- Ph£i ti¿n nhanh, ti¿n m¡nh nh°ng không làm bëa, làm ©u mà ph£i hãp vÛi lòng
dân.
109
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- Công nghiÇp hoá xã hÙi chç ngh)a là nhiÇm vå trÍng tâm cça c£ thÝi kó quá Ù lên
chç ngh)a xã hÙi.
11. Trình bày ph°¡ng théc, biÇn pháp ti¿n hành xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam
Gãi ý nghiên céu:
Ng°Ýi luôn luôn nh¯c nhß ph£i nêu cao tinh th§n Ùc lp, tñ chç, sáng t¡o, chÑng giáo
iÁu, rp khuôn kinh nghiÇm n°Ûc ngoài, ph£i suy ngh) tìm tòi, sáng t¡o ra cách làm phù hãp
vÛi thñc tiÅn ViÇt Nam. Cå thÃ:
- Ph£i hÍc tp kinh nghiÇm các n°Ûc anh em nh°ng áp dång mÙt cách sáng t¡o.
- Ph£i i sâu vào thñc tiÅn à iÁu tra kh£o sát, tÕng k¿t thñc tiÅn.
- Nhïng quan iÃm sáng t¡o cça HÓ Chí Minh
- Ph£i k¿t hãp c£i t¡o vÛi xây dñng trên t¥t c£ các l)nh vñc
- Trong iÁu kiÇn n°Ûc ta, xây dñng chç ngh)a xã hÙi ph£i có k¿ ho¡ch, biÇn pháp.
- Chç ngh)a xã hÙi là sñ nghiÇp cça dân, do dân, vì dân, d°Ûi sñ lãnh ¡o cça £ng
cÙng s£n.
12. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ chç ngh)a xã hÙi và con °Ýng quá Ù lên chç
ngh)a xã hÙi vào công cuÙc Õi mÛi hiÇn nay.
Gãi ý nghiên céu:
- Trong quá trình Õi mÛi, ph£i kiên trì måc tiêu Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi
- trên nÁn t£ng chç ngh)a Mác-Lênin và t° t°ßng HÓ CHÍ MINH
- Õi mÛi là sñ nghiÇp cça nhân dân, do ó c§n phát huy quyÁn làm chç cça nhân
dân, kh¡i dy m¡nh m½ t¥t c£ các nguÓn lñc, tr°Ûc h¿t là nguÓn lñc nÙi sinh, Ã
thñc hiÇn công nghiÇp hoá, hiÇn ¡i hoá ¥t n°Ûc
- Õi mÛi ph£i k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi aË.
CH¯ NG IV:
1. Phân tích nhïng giá trË vn hóa cça dân tÙc và nhân lo¡i trong quá trình hình
thành t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc.
Gãi ý nghiên céu:
- NÁn t£ng vn hoá truyÁn thÑng ViÇt Nam:
Giá trË nhân vn, nhân b£n trong truyÁn thÑng yêu n°Ûc cça dân tÙc
TruyÁn thÑng l¥y nhân ngh)a làm gÑc
NÁn vn hoá ViÇt Nam trÍng ¡o lý làm ng°Ýi, Á cao trách nhiÇm cça
cá nhân Ñi vÛi cÙng Óng.
NÁn vn hoá l¥y dân làm gÑc.
NÁn vn hoá ViÇt Nam là khoan dung, hoà hãp, hoà Óng
- Vn hoá nhân lo¡i:
110
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Vn hoá ph°¡ng ông có nhiÁu giá trË mang ý ngh)a tích cñc. ó là t°
t°ßng cça Nho giáo; t° t°ßng cça Pht giáo.
Vn hoá ph°¡ng Tây bao gÓm các trào l°u dân chç t° s£n; t° t°ßng tñ
do, bình ³ng, bác ái, chç ngh)a nhân vn.
HÓ Chí Minh ã chÍn lÍc nhïng h¡t nhân hãp lý, g¡n åc kh¡i trong Ã
phåc vå sñ nghiÇp céu n°Ûc céu dân.
2. T¡i sao chç ngh)a Mác-Lênin là C¡ sß lý lun quan trÍng nh¥t cho viÇc hình thành
t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t dân tÙc?
- Chç ngh)a Mác Lênin kh³ng Ënh vai trò cça qu§n chúng nhân dân trong lËch sí
- Chç ngh)a Mác Lênin kh³ng Ënh vai trò cça giai c¥p vô s£n trong tÕ chéc và
oàn k¿t lñc l°ãng toàn dân tÙc, giai c¥p vô s£n và nhân dân lao Ùng toàn th¿ giÛi.
- Ph£i l¥y liên minh công - nông làm c¡ sß Ã xây dñng lñc l°ãng oàn k¿t dân tÙc.
- oàn k¿t dân tÙc ph£i g¯n liÁn vÛi oàn k¿t quÑc t¿
3. Phân tích nhân tÑ chç quan cça HÓ Chí Minh trong quá trình xây dñng t° t°ßng
¡i oàn k¿t dân tÙc
- HÓ Chí Minh tÕng k¿t nhïng kinh nghiÇm thành công và th¥t b¡i cça các phong
trào yêu n°Ûc, phong trào cách m¡ng ViÇt Nam và th¿ giÛi.
- Të phong trào yêu n°Ûc ß ViÇt Nam cuÑi th¿ k÷ XIX §u th¿ k÷ XX, HÓ Chí Minh
ã th¥y rõ nguyên nhân th¥t b¡i cça các phong trào.
- Trong quá trình i tìm °Ýng céu n°Ûc:
HÓ Chí Minh kh£o sát tình hình các n°Ûc T° b£n chç ngh)a và các n°Ûc
thuÙc Ëa ß h§u kh¯p các châu låc.
Ng°Ýi ã nghiên céu các cuÙc cách m¡ng t° s£n, ·c biÇt là cách m¡ng
Mù nm 1776 và cách m¡ng Pháp nm 1789.
TÕng k¿t cuÙc ¥u tranh cça các dân tÙc thuÙc Ëa, Ã th¥y rõ séc m¡nh
tiÁm ©n to lÛn cça hÍ, cing nh° nhïng h¡n ch¿ cça hÍ
Th¯ng lãi cça cách m¡ng tháng 10 Nga 1917 ã giúp HÓ Chí Minh th¥y
rõ t§m quan trÍng cça viÇc oàn k¿t, tp hãp lñc l°ãng cách m¡ng,
tr°Ûc h¿t là giai c¥p công nhân và nông dân.
Të y¿u tÑ chç quan cça HÓ Chí Minh.
HÓ Chí Minh có lòng yêu n°Ûc, th°¡ng dân, trÍng dân, tin dân, kính dân. T¥t c£ ã t¡o
nên ß HÓ Chí Minh séc c£m hoá r¥t lÛn và giúp Ng°Ýi thà hiÇn °ãc t° t°ßng cça mình.
4. Trình bày nhïng Quan iÃm c¡ b£n trong t° t°ßng ¡i oàn k¿t cça HÓ Chí Minh.
- ¡i oàn k¿t dân tÙc là v¥n Á có ý ngh)a chi¿n l°ãc, quy¿t Ënh thành công cça
cách m¡ng.
- ¡i oàn k¿t dân tÙc là mÙt måc tiêu, mÙt nhiÇm vå hàng §u cça cách m¡ng.
- ¡i oàn k¿t dân tÙc là ¡i oàn k¿t toàn dân.
- ¡i oàn k¿t ph£i có tÕ chéc, có lãnh ¡o.
111
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- oàn k¿t dân tÙc ph£i g¯n liÁn vÛi oàn k¿t quÑc t¿.
5. Phân tích nÙi dung: ¡i oàn k¿t dân tÙc là ¡i oàn k¿t toàn dân trong t° t°ßng
¡i oàn k¿t cça HÓ Chí Minh.
- HÓ Chí Minh ã dùng khái niÇm ¡i oàn k¿t dân tÙc à Ënh h°Ûng cho viÇc xây
dñng khÑi oàn k¿t toàn dân trong suÑt ti¿n trình lËch sí cách m¡ng ViÇt Nam bao
gÓm mÍi giai c¥p, dân tÙc, tôn giáo.
- HÓ Chí Minh quan niÇm ¡i oàn k¿t là ai có tài, có éc, có séc, có lòng phång sñ
TÕ quÑc và phåc vå nhân dân, tht thà tán thành hoà bình, thÑng nh¥t, Ùc lp dân
chç thì ta tht thà oàn k¿t vÛi hÍ .
- Nguyên t¯c thñc hiÇn ¡i oàn k¿t dân tÙc, ¡i oàn k¿t toàn dân:
MuÑn ¡i oàn k¿t thì c§n ph£i hiÃu dân, tin dân, dña vào dân.
MuÑn ¡i oàn k¿t toàn dân ph£i khai thác °ãc nhïng y¿u tÑ t°¡ng
Óng, h¡n ch¿ nhïng iÃm khác biÇt trong các mÑi quan hÇ phéc t¡p,
gi£i quy¿t mÑi quan hÇ giai c¥p - dân tÙc dña trên nhn théc khoa hÍc
và cách m¡ng.
HÓ Chí Minh ã chÉ ra giai c¥p công nhân, nông dân là lñc l°ãng cách
m¡ng. liên minh công-nông-lao Ùng trí óc làm nÁn t£ng cça cách m¡ng.
6. Phân tích nÙi dung: ¡i oàn k¿t ph£i có tÕ chéc, có lãnh ¡o trong t° t°ßng ¡i
oàn k¿t dân tÙc cça HÓ Chí Minh?.
- oàn k¿t trong t° t°ßng HÓ Chí Minh có ý ngh)a chi¿n l°ãc, có tÕ chéc, có lãnh
¡o, °ãc xây dñng trên mÙt c¡ sß lý lun khoa hÍc nh±m hoàn thành måc tiêu Ùc
lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi.
- ¡i oàn k¿t ph£i trß thành séc m¡nh vt ch¥t, thành lñc l°ãng vt ch¥t có tÕ chéc
và tÕ chéc ó chính là M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t.
- Tuó tëng giai o¡n cách m¡ng, £ng ã xây dñng các tÕ chéc: HÙi ph£n ¿ Óng
minh (1930); M·t trn dân chç (1936); M·t trn nhân dân ph£n ¿n (1930); M·t
trn ViÇt Minh (1941) v.v M·t trn có måc tiêu chung là vì Ùc lp thÑng nh¥t tÕ
quÑc, vì h¡nh phúc, tñ do cça nhân dân.
- M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t ph£i °ãc xây dñng theo nhïng nguyên t¯c nh¥t Ënh:
NÁn t£ng cça m·t trn là liên minh công - nông- lao Ùng trí óc.
L¥y lãi ích tÑi cao cça dân tÙc g¯n vÛi lãi ích cça các t§ng lÛp nhân dân
lao Ùng làm c¡ sß.
Ho¡t Ùng cça m·t trn theo nguyên t¯c hiÇp th°¡ng dân chç.
oàn k¿t g¯n vÛi ¥u tranh, ¥u tranh à tng c°Ýng oàn k¿t.
M·t trn dân tÙc thÑng nh¥t ph£i do £ng CÙng s£n lãnh ¡o. ây vëa
là mÙt nguyên t¯c cça m·t trn, vëa là mÙt quan iÃm c¡ b£n trong t°
t°ßng HÓ Chí Minh vÁ ¡i oàn k¿t.
7. Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ séc m¡nh dân tÙc và séc m¡nh thÝi ¡i
112
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ séc m¡nh cça dân tÙc:
Theo HÓ Chí Minh séc m¡nh dân tÙc ó chính là séc m¡nh cça chç ngh)a yêu n°Ûc;
tinh th§n oàn k¿t; ý chí ¥u tranh anh ding, b¥t khu¥t cho Ùc lp tñ do; ý théc tñ lñc tñ
c°Ýng. Cå thÃ:
- Séc m¡nh cça dân tÙc tr°Ûc h¿t thà hiÇn ß tinh th§n Ùc lp, tñ chç, tñ lñc tñ c°Ýng
- TruyÁn thÑng yêu n°Ûc là h¡t nhân cça truyÁn thÑng dân tÙc
- Lòng yêu n°Ûc XHCN là sñ k¿t hãp nhu§n nhuyÅn cça viÇc yêu Ùc lp dân tÙc, tñ
do dân chç và CNXH
- Tinh th§n, ý chí Ùc lp tñ chç, tñ c°Ýng và lòng yêu n°Ûc ã phát huy °ãc séc
m¡nh to lÛn cça nó trong khÑi oàn k¿t dân tÙc, oàn k¿t toàn dân..
- TÕng hãp các séc m¡nh cça dân tÙc, ó chính là séc m¡nh cça con ng°Ýi
Séc m¡nh cça thÝi ¡i.
- MÙt là: séc m¡nh cça nhân dân các n°Ûc thuÙc Ëa trong phong trào ¥u tranh gi£i
phóng dân tÙc
- Hai là: séc m¡nh cça giai c¥p vô s£n và cách m¡ng vô s£n.
- Ba là: Séc m¡nh cça lñc l°ãng s£n xu¥t, cça cách m¡ng khoa hÍc kù thut
- Nhn théc cça HÓ CHÍ MINH vÁ dân tÙc và séc m¡nh dân tÙc, vÁ thÝi ¡i và séc
m¡nh cça thÝi ¡i là c¡ sß ph°¡ng pháp lun khoa hÍc cho chúng ta suy ngh) và
hành Ùng.
8. Trình bày nhïng nguyên t¯c cho sñ k¿t hãp giïa séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh
cça thÝi ¡i:
- MÙt là: Nhïng ng°Ýi bË áp béc ß t¥t c£ các n°Ûc oàn k¿t trong mÙt m·t trn cùng
nhau chÑng k» thù chung.
- Hai là: Nhìn nhn thÝi ¡i trong sñ vn Ùng không ngëng, trong sñ tp hãp lñc
l°ãng giïa các tác nhân t¡o ra xu th¿, Ã të ó tiên oán triÃn vÍng tình hình, v¡ch
ra °Ýng lÑi chç tr°¡ng ¥u tranh.
- Ba là: Chú ý không r¡i vào giáo iÁu, công théc cing nh° không xa rÝi nguyên t¯c
¥u tranh cách m¡ng.
9. Trình bày nÙi dung cça sñ k¿t hãp séc m¡nh cça dân tÙc vÛi séc m¡nh cça thÝi
¡i?
- ·t cách m¡ng ViÇt Nam trong mÑi quan hÇ hïu c¡ vÛi cách m¡ng vô s£n th¿ giÛi.
- K¿t hãp ch·t ch½ chç ngh)a yêu n°Ûc vÛi chç ngh)a quÑc t¿ vô s£n, Ùc lp dân tÙc
và chç ngh)a xã hÙi.
- oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi trên tinh th§n Ùc lp
tñ chç, dña vào séc mình là chính.
10. Phân tích nÙi dung k¿t hãp ch·t ch½ chç ngh)a yêu n°Ûc vÛi chç ngh)a quÑc t¿ vô
s£n, Ùc lp dân tÙc vÛi chç ngh)a xã hÙi:
113
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- HÓ Chí Minh Á cao và nh¥n m¡nh chç ngh)a yêu n°Ûc chân chính vÛi ý ngh)a là
mÙt bÙ phn cça tinh th§n quÑc t¿; mß rÙng và tng c°Ýng oàn k¿t quÑc t¿, hãp
tác hïu nghË giïa các dân tÙc.
- HÓ Chí Minh xác Ënh rõ âu là b¡n, âu là thù
- Con °Ýng céu n°Ûc cça nhân dân ViÇt Nam theo HÓ Chí Minh là con °Ýng cách
m¡ng vô s£n, téc Ùc lp dân tÙc g¯n liÁn vÛi chç ngh)a xã hÙi. chÉ có chç ngh)a xã
hÙi mÛi b£o £m vïng ch¯c thành qu£ Ùc lp dân tÙc; mÛi t¡o ra mÙt b°Ûc phát
triÃn vÁ ch¥t trong ti¿n trình lËch sí. ChÉ có chç ngh)a xã hÙi mÛi huy Ùng °ãc
séc m¡nh các trào l°u cách m¡ng th¿ giÛi, mÛi làm cho séc m¡nh dân tÙc °ãc
nhân lên g¥p bÙi.
(xem thêm trong bài t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ v¥n Á dân tÙc và Ùc lp dân tÙc)
11. Phân tích nÙi dung: oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿ giÛi
trên tinh th§n Ùc lp tñ chç, dña vào séc mình là chính:
- HÓ Chí Minh quan tâm oàn k¿t vÛi các lñc l°ãng cách m¡ng và ti¿n bÙ trên th¿
giÛi: và các phong trào cÙng s£n và các phong trào khác trên th¿ giÛi.
- Tranh thç sñ giúp á cça các n°Ûc và tng c°Ýng oàn k¿t quÑc t¿ nh°ng không ÷
l¡i, mà ph£i nêu cao tinh th§n tñ lñc cánh sinh, dña vào séc mình là chính .
- oàn k¿t quÑc t¿ Ã góp ph§n tng c°Ýng séc m¡nh oàn k¿t quÑc t¿.
12. Vn dång t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ k¿t hãp séc m¡nh dân tÙc vÛi séc m¡nh thÝi
¡i trong iÁu kiÇn hiÇn nay.
- Nhn théc úng vÁ tính ch¥t cça thÝi ¡i, ·c biÇt giai o¡n hiÇn nay cça thÝi ¡i
chúng ta à có nhïng °Ýng lÑi, chç tr°¡ng, biÇn pháp khoa hÍc, có hiÇu qu£.
- VN vÛi nhiÁu °u th¿ vÁ Ëa chính trË, tiÁm nng vÁ mÍi m·t ==> VN có kh£ nng
tham gia gi£i quy¿t các v¥n Á khu vñc và th¿ giÛi. Song cing t¡o nguy c¡ VN trß
thành Ëa bàn tranh ch¥p, xung Ùt lãi ích chi¿n l°ãc giïa các n°Ûc lÛn, giïa các
lñc l°ãng.
- VN ti¿n hành Õi mÛi, mß cía, hÙi nhp kinh t¿ quÑc t¿ trong iÁu kiÇn hÇ thÑng
XHCN lâm vào thoái trào lñc l°ãng ¿ quÑc ©y m¡nh ti¿n công b±ng diÅn
bi¿n hoà bình suy y¿u, lt Õ CNXH ß VN.
- CuÙc cách m¡ng khoa hÍc và công nghÇ và xu th¿ toàn c§u hoá ang phát triÃn ==>
thÝi c¡, thách théc lÛn cho các n°Ûc.
CH¯ NG V:
1. Hãy nêu nhïng lun iÃm c¡ b£n cça HÓ Chí Minh vÁ £ng cÙng s£n ViÇt Nam.
Phân tích nÙi dung thé nh¥t.
Gãi ý nghiên céu:
* Xu¥t phát të nhïng nguyên lý cça chç ngh)a Mác Lênin, trên c¡ sß thñc tiÅn cách
m¡ng ViÇt Nam, HÓ Chí Minh ã v¡ch ra nhïng lun iÃm vÁ £ng cÙng s£n:
114
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- £ng cÙng s£n là nhân tÑ quy¿t Ënh hàng §u °a cách m¡ng ViÇt Nam ¿n th¯ng
lãi
- £ng cÙng s£n ViÇt Nam là s£n ph©m cça sñ k¿t hãp chç ngh)a Mác Lênin vÛi
phong trào công nhân vÛi phong trào yêu n°Ûc
- £ng cÙng s£n ViÇt Nam, £ng cça giai c¥p công nhân và nhân dân lao Ùng và
cça c£ dân tÙc ViÇt Nam
- £ng cÙng s£n ViÇt Nam l¥y chç ngh)a Mác Lênin làm cÑt
- £ng cÙng s£n ViÇt Nam °ãc xây dñng theo nhïng nguyên t¯c cça £ng kiÃu mÛi
cça giai c¥p công nhân
- Tng c°Ýng và cçng cÑ mÑi quan hÇ bÁn ch·t giïa £ng và dân
- £ng ph£i th°Ýng xuyên tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn
* Phân tích nÙi dung thé nh¥t: £ng cÙng s£n là nhân tÑ quy¿t Ënh hàng §u °a cách
m¡ng ViÇt nam ¿n th¯ng lãi (Thñc ch¥t chéng minh tính t¥t y¿u vÁ sñ lãnh ¡o cça £ng
Ñi vÛi cách m¡ng ViÇt Nam):
- Të sñ th¥t b¡i cça con °Ýng céu n°Ûc theo hÇ t° t°ßng phi vô s£n ß ViÇt Nam
- Të yêu c§u cça cuÙc cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc theo con °Ýng cách m¡ng vô
s£n
- Të yêu c§u cça phong trào qu§n chúng c§n ph£i có °Ýng lÑi Ënh h°Ûng
- Të vai trò cça £ng cÙng s£n vÛi viÇc thñc hiÇn sé mÇnh lËch sí cça giai c¥p công
nhân
2. Hãy trình bày qui lut hình thành £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
Gãi ý nghiên céu:
HÓ Chí Minh ã vn dång qui lut hình thành £ng cÙng s£n nói chung vào iÁu kiÇn
hoàn c£nh cå thà cça ViÇt Nam, mÙt cách sáng t¡o, ó là °a thêm y¿u tÑ phong trào yêu
n°Ûc trß thành mÙt nhân tÑ góp ph§n hình thành £ng cÙng s£n ViÇt Nam:
- Lênin ã nghiên céu qui lut phát triÃn cça chç ngh)a t° b£n và chÉ rõ: £ng cÙng
s£n là s£n ph©m cça sñ k¿t hãp giïa chç ngh)a Mác vÛi phong trào công nhân.
Theo tinh th§n ó: £ng cÙng s£n là s£n ph©m cça sñ k¿t hãp giïa phong trào công
nhân vÛi chç ngh)a Mác
- HÓ Chí Minh °a thêm y¿u tÑ: phong trào yêu n°Ûc vào sñ hình thành £ng cÙng
s£n ViÇt Nam, vì:
Phong trào yêu n°Ûc ß ViÇt Nam có tr°Ûc phong trào công nhân và là
y¿u tÑ tr°Ýng tÓn t¡o nên truyÁn thÑng cça dân tÙc ViÇt Nam
Phong trào công nhân ViÇt Nam ra Ýi ß §u th¿ k÷ XX. Khi phong
trào phát triÃn, ã k¿t hãp °ãc ngay vÛi phong trào yêu n°Ûc vì måc
tiêu ¥u tranh dành Ùc lp dân tÙc
115
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Nói ¿n phong trào yêu n°Ûcß ViÇt Nam là nói ¿n phong trào nông
dân, iÁu ó có ngh)a là phong trào công nhân k¿t hãp vÛi phong trào
nông dân
Nói ¿n phong trào yêu n°Ûc còn nói ¿n phong trào cça các t§ng lÛp
tri théc, tiÃu t° s£n& là nhân tÑ quan trÍng d«n ¿n sñ ra Ýi cça £ng
cÙng s£n ViÇt Nam
Rút ra k¿t lun
3. Hãy trình bày b£n ch¥t giai c¥p cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh
Gãi ý nghiên céu:
Khi bàn vÁ b£n ch¥t cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam HÓ Chí Minh ã chÉ rõ: £ng cÙng
s£n ViÇt Nam, £ng cça giai c¥p công nhân, nhân dân lao Ùng và cça c£ dân tÙc ViÇt Nam.
Thñc ch¥t ó là b£n ch¥t cça £ng. HÓ Chí Minh có hai cách thà hiÇn:
- Cách thé nh¥t: Trong Vn kiÇn £ng cÍng s£n ViÇt Nam 3/2/1930
Trong sách l°ãc v¯n t¯t
Trong ch°¡ng trình v¯n t¯t
Trong iÁu lÇ v¯n t¯t (tôn chÉ)
- Cách thà hiÇn thé hai: Trong báo cáo chính trË ¡i hÙi II 2/1951
VÁ thành ph§n k¿t n¡p
VÁ lý lun
VÁ tÕ chéc
VÁ k÷ lut
- Nm 1953, 1957, 1961, 1965 HÓ Chí Minh kh³ng Ënh l¡i l§n nïa
4. Phân tích nÁn t£ng t° t°ßng cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam theo t° t°ßng HÓ Chí
Minh.
Gãi ý nghiên céu:
VÁ nÁn t£ng t° t°ßng cça £ng cÙng s£n ViÇt Nam, HÓ Chí Minh kh³ng Ënh: £ng
cÙng s£n ViÇt Nam l¥y chç ngh)a Mác Lênin làm cÑt :
- HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vai trò cça chç ngh)a Mác Lênin vÛi phong trào cça giai
c¥p công nhân, vÛi phong trào gi£i phóng các dân tÙc (Là vi khí cça t° t°ßng cça
giai c¥p công nhân xem l¡i chç ngh)a xã hÙi khoa hÍc ch°¡ng IV: Sé mÇnh lËch
sí giai c¥p công nhân)
- Tuy nhiên HÓ Chí Minh chÉ rõ trong quá trình vn dång chç ngh)a Mác Lênin
ph£i sáng t¡o chÑng giáo iÁu:
HÍc tp, nghiên céu, tuyên truyÁn chç ngh)a Mác- Lênin ph£i phù hãp
vÛi hoàn c£nh và Ñi t°ãng&
Vn dång phù hãp vÛi tëng hoàn c£nh cå thÃ
Ph£i hÍc tp kinh nghiÇm cça các £ng anh em
116
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
¥u tranh b£o vÇ sñ trong sáng cça chç ngh)a Mác Lênin
5. Phân tích lun iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ tng c°Ýng và cçng cÑ mÑi quan hÇ bÁn
ch·t giïa £ng vÛi dân
Gãi ý nghiên céu:
- HÓ Chí Minh chÉ rõ quan hÇ giïa £ng vÛi dân: Dân là chç, £ng c§m quyÁn (¡i
hÙi II/1951)
- Yêu c§u cå thà vÁ mÑi liên hÇ giïa £ng vÛi dân:
£ng ph£i th°Ýng xuyên l¯ng nghe ý ki¿n cça nhân dân, kiên quy¿t
kh¯c phåc bÇnh quan liêu trong £ng và £ng viên
Vn Ùng nhân dân th°Ýng xuyên tham gia xây dñng £ng
£ng có trách nhiÇm nâng cao dân trí
£ng không theo uôi qu§n chúng
6. Phân tích lun iÃm £ng ph£i th°Ýng xuyên tñ Õi mÛi, tñ chÉnh Ñn
Gãi ý nghiên céu:
- Tính t¥t y¿u ph£i tñ chÉnh Ñn, tñ Õi mÛi
Të yêu c§u nhiÇm vå
Të thñc t¿ m¡nh, y¿u trong £ng, £ng viên
(Nêu lun iÃm nhïng ngày §u kháng chi¿n, 1952, 1960, 1965)
- NÙi dung chÉnh Ñn:
£ng ph£i luôn luôn m¡nh vÁ chính trË, t° t°ßng, tÕ chéc
Ùi ngi £ng viên ph£i là nhïng ng°Ýi toàn tâm, toàn ý phåc vå tÕ
quÑc, nhân dân&
Á phòng và kh¯c phåc nhïng hiÇn t°ãng thoái hoá, bi¿n ch¥t
£ng ph£i °ãc trí tuÇ hoá&
7. Phân tích nhïng nguyên t¯c xây dñng £ng kiÃu mÛi cça giai c¥p công nhân theo
t° t°ßng HÓ Chí Minh.
Gãi ý nghiên céu:
Nguyên t¯c xây dñng £ng kiÃu mÛi °ãc Lênin °a ra à phân biÇt vÛi các £ng c¡
hÙi trong phong trào cÙng s£n và công nhân quÑc t¿. Khái quát l¡i HÓ Chí Minh °a ra 5
nguyên t¯c:
- Tp trung dân chç (nguyên t¯c tÕ chéc)
- Tp thÃ, lãnh ¡o, cá nhân phå trách (nguyên t¯c lãnh ¡o)
- Tñ phê bình và phê bình (nguyên t¯c sinh ho¡t)
- K÷ lut nghiêm minh, tñ giác
- oàn k¿t thÑng nh¥t trong £ng
8. Të nhïng lý lun cça HÓ Chí Minh vÁ £ng CÙng S£n. Hãy liên hÇ vÛi quá trình
xây dñng £ng hiÇn nay.
117
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Gãi ý nghiên céu:
Kh³ng Ënh h¡n 75 nm qua t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ £ng CÙng s£n °ãc quán triÇt
và thñc hiÇn trên c£ ba m·t chính trË - t° t°ßng và tÕ chéc.
- £ng ã lãnh ¡o cách m¡ng ViÇt Nam giành °ãc nhïng th¯ng lãi to lÛn. Tuy
nhiên à ngang t§m nhiÇm vå mÛi c§n ti¿p tåc xây dñng £ng vÁ:
Chính trË
T° t°ßng
TÕ chéc
- Liên hÇ thñc tiÅn xây dñng £ng hiÇn nay.
9. Trình bày nhïng nÙi dung chính trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ mÙt nhà n°Ûc cça
dân, do dân, vì dân
Gãi ý nghiên céu:
ó là sñ nh¥t quán trong t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ nhà n°Ûc.
- Nhà n°Ûc cça dân (t¥t c£ quyÁn binh trong n°Ûc là cça toàn thà nhân dân ViÇt Nam
không phân biÇt giai c¥p, dân tÙc tôn giáo& )
- Nhà n°Ûc do dân (dân lp nên, dân çng hÙ, dân làm chç)
- Nhà n°Ûc vì dân (t¥t c£ Áu vì lãi ích cça nhân dân)
10. Phân tích nhïng nÙi dung c¡ b£n cça lun iÃm: Xây dñng nhà n°Ûc thà hiÇn
quyÁn làm chç cça nhân dân lao Ùng cça HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
ó là quan iÃm xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân:
- Nhà n°Ûc cça dân: t¥t c£ quyÁn lñc thuÙc vÁ nhân dân (iÁu 1 hi¿n pháp 1946)
- Nhà n°Ûc do dân: Nhà n°Ûc do dân lp lên, dân çng hÙ, dân làm chç
- Nhà n°Ûc vì dân: Nhà n°Ûc phåc vå lãi ích chính áng và nguyÇn vÍng cça nhân
dân, không có ·c quyÁn ·c lãi, tht sñ trong s¡ch, vïng m¡nh
11. Phân tích b£n ch¥t giai c¥p công nhân cça nhà n°Ûc ViÇt Nam dân chç cÙng hoà
theo quan iÃm cça chç tËch HÓ Chí Minh.
Gãi ý nghiên céu:
HÓ Chí Minh kh³ng Ënh nhà n°Ûc ta là nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân iÁu ó
không ph£i là nhà n°Ûc siêu giai c¥p, phi giai c¥p. Nhà n°Ûc mang b£n ch¥t giai c¥p công
nhân giai c¥p có quyÁn lãi phù hãp vÛi quyÁn lãi phù hãp vÛi quyÁn lãi cça nhân dân lao
Ùng. B£n ch¥t giai c¥p thà hiÇn:
- Nhà n°Ûc do £ng cÙng s£n lãnh ¡o
- B£n ch¥t nhà n°Ûc thà hiÇn ß tính Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a trong phát triÃn ¥t
n°Ûc
- B£n ch¥t nhà n°Ûc thà hiÇn ß nguyên t¯c, tÕ chéc và ho¡t Ùng theo nguyên t¯c tp
trung dân chç
118
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
12. Phân tích lun iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ mÙt nhà n°Ûc có hiÇu lñc pháp lý m¡nh
m½.
Gãi ý nghiên céu:
MÙt nhà n°Ûc có hiÇu lñc pháp lý m¡nh m½ là mÙt nhà n°Ûc tho£ mãn nhïng iÁu kiÇn
sau:
- Ph£i là nhà n°Ûc hãp hi¿n
- Nhà n°Ûc qu£n lý b±ng pháp lut
- Có Ùi ngi cán bÙ công chéc có ç éc, ç tài vÛi yêu c§u:
TuyÇt Ñi trung thành vÛi cách m¡ng
Hng hái thành th¡o công viÇc, giÏi chuyên môn nghiÇp vå
Ph£i có mÑi liên hÇ mt thi¿t vÛi nhân dân
Ph£i là nhïng ng°Ýi dám phå trách, dám quy¿t oán, dám chåi trách
nhiÇm nh¥t là nhïng lúc khó khn
13. Hãy trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ xây dñng nhà n°Ûc trong s¡ch vïng m¡nh
hiÇu qu£.
Gãi ý nghiên céu:
Trên nhïng nÙi c¡ b£n cça nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân tp trung vào:
- Á phòng và kh¯c phåc nhïng hiÇn t°ãng tiêu cñc trong ho¡t Ùng cça nhà n°Ûc.
ChÑng ·c quyÁn, ·c lãi
Tham ô lãng phí, quan liêu
T° túng, chia r½, kiêu ng¡o
- Tng c°Ýng pháp lut i ôi vÛi giáo dåc ¡o éc
CH¯ NG VI:
1. Trình bày nhïng nÙi dung c¡ b£n trong t° t°ßng ¡o éc HÓ Chí Minh:
Gãi ý nghiên céu:
- VÁ vË trí, vai trò cça ¡o éc cách m¡ng
- Nhïng ph©m ch¥t ¡o éc chç y¿u:
Yêu th°¡ng con ng°Ýi
Trung vÛi n°Ûc, hi¿u vÛi dân
C§n, kiÇm, liêm, chính, chí công vô t°
Tinh th§n quÑc t¿ trong sáng
- Nhïng nguyên t¯c xây dñng ¡o éc mÛi:
Ph£i rèn luyÇn ¡o éc suÑt Ýi
Nói i ôi vÛi làm, ph£i nêu g°¡ng vÁ ¡o éc
Xây i ôi vÛi chÑng, ph£i t¡o thành phong trào qu§n chúng rÙng rãi
119
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Ph£i tu d°áng ¡o éc suÑt Ýi
2. Phân tích vai trò cça ¡o éc theo t° t°ßng HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
- C¡ sß Ã HÓ Chí Minh kh³ng Ënh vai trò cça ¡o éc: xu¥t phát të yêu c§u khách
quan cça sñ nghiÇp cách m¡ng xã hÙi chç ngh)a.
- Vai trò cça ¡o éc:
HÓ Chí Minh quan niÇm ¡o éc là nÁn t£ng cça ng°Ýi cách m¡ng
¡o éc là th°Ûc o lòng cao th°ãng cça con ng°Ýi,
¡o éc là vi khí s¯c bén cho cuÙc ¥u tranh cça dân tÙc.
Cách m¡ng muÑn thành công ph£i có Ùi ngi cán bÙ cách m¡ng có
¡o éc, éc là gÑc cça ng°Ýi cán bÙ nh°ng ph£i ·t trong mÑi quan
hÇ biÇn chéng vÛi tài.
3. Hãy nêu quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: Trung vÛi n°Ûc, hi¿u
vÛi dân.
Gãi ý nghiên céu:
- Trung vÛi n°Ûc: n°Ûc là cça dân, dân l¡i làm chç ¥t n°Ûc nên trung vÛi n°Ûc téc
là trung vÛi dân do vy trung vÛi n°Ûc là trung thành vÛi sñ nghiÇp dñng n°Ûc và
giï n°Ûc, ph¥n ¥u ch sñ nghiÇp xây dñng ¥t n°Ûc phÓn vinh.
- Hi¿u vÛi dân: ph£i th¥y °ãc séc m¡nh thñc sñ cça nhân dân ; tin dân, g§n dân,,
g¯n bó mt thi¿t vÛi dân, dña vào dân, l¥y dân làm gÑc.
- Lãnh ¡o ph£i: N¯m vïng dân tình , hiÃu rõ dân tâm , quan tâm c£i thiÇn dân
sinh , nâng cao dân trí Ã dân hiÃu và thñc hiÇn tÑt quyÁn và ngh)a vå cça mình
Theo HÓ Chí Minh, Trung vÛi n°Ûc, Hi¿u vÛi dân là ph©m ch¥t ¡o éc quan trÍng
nh¥, bao trùm nh¥t
4. Trình bày quan iÃm cça HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: yêu th°¡ng con
ng°Ýi.
Gãi ý nghiên céu:
- Yêu th°¡ng con ng°Ýi là tình c£m rÙng lÛn.
- Yêu th°¡ng con ng°Ýi ß HÓ Chí Minh vëa sâu s¯c, rÙng lÛn, vëa g§n gii cå thÃ.
- Yêu th°¡ng con ng°Ýi còn thà hiÇn trong quan hÇ cça HÓ Chí Minh vÛi Óng chí,
Óng Ùi, b¡n bè, ng°Ýi thân.
5. Gi£i thích theo quan iÃm HÓ Chí Minh vÁ ph©m ch¥t ¡o éc: c§n kiÇm liêm
chính chí công vô t°.
Gãi ý nghiên céu:
- C§n: Siêng nng, c§n cù, không l°Ýi bi¿ng, không É l¡i, tñ lña cách sinh
- KiÇm: Ti¿t kiÇm thÝi gian, séc lñc, cça c£i.
- Liêm: Trong s¡ch, không tham lam.
120
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
- Chính: là không tà, mà th³ng th¯n, éng ¯n vÛi mình, vÛi ng°Ýi vÛi công viÇc.
- Chí công vô t°: Không vì cá nhân tr°Ûc mà em lòng vô t° ngh) tÛi ng°Ýi, tÛi viÇc
HÓ Chí Minh chÉ rõ c§n, kiÇm, liêm, chính, chí công vô t° là bÑn éc không thÃ
thi¿u °ãc ß con ng°Ýi, nó liên quan ¿n nhau
6. Nêu nhïng nguyên t¯c c¡ b£n xây dñng ¡o éc mÛi theo t° t°ßng HÓ Chí Minh.
Phân tích mÙt nguyên t¯c mà anh chË hiÃu sâu s¯c nh¥t.
Gãi ý nghiên céu:
Nêu nhïng nguyên t¯c:
- Ph£i rèn luyÇn ¡o éc suÑt Ýi
- Nói i ôi vÛi làm, ph£i nêu g°¡ng vÁ ¡o éc
- Xây i ôi vÛi chÑng, ph£i t¡o thành phong trào qu§n chúng rÙng rãi
- Ph£i tu d°áng ¡o éc suÑt Ýi
Phân tích mÙt nguyên t¯c:
- Nêu vË trí
- NÙi dung
- Ý ngh)a
7. Phân tích nÙi dung con ng°Ýi là vÑn quý nh¥t nhân tÑ quy¿t Ënh th¯ng lãi cça
cách m¡ng trong t° t°ßng nhân vn cça HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
T° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh thuÙc dòng nhân vn cÙng s£n. iÁu ó thà hiÇn
thông qua nhn théc cça HÓ Chí Minh vÁ con ng°Ýi, thà hiÇn
- Nhn théc vÁ con ng°Ýi
o Tr°Ûc cách m¡ng tháng 8/1945
o Sau cách m¡ng tháng 8/1945
- Th°¡ng yêu quí trÍng con ng°Ýi (phân tích ß các khía c¡nh)
- Tin vào séc m¡nh, ph©m giá và tính sáng t¡o cça con ng°Ýi
- Lòng khoan dung Ù l°ãng
8. Phân tích nÙi dung: Con ng°Ýi vëa là måc tiêu, vëa là Ùng lñc cça cách m¡ng
trong t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
Phân tích dña vào hai nÙi dung:
- Con ng°Ýi là måc tiêu cça cách m¡ng (g¯n vÛi måc tiêu cça cách m¡ng ViÇt Nam:
Ùc lp dân tÙc và chç ngh)a xã hÙi: nh±m t¡o iÁu kiÇn cho con ng°Ýi phát triÃn
toàn diÇn
- Con ng°Ýi là Ùng lñc cça cách m¡ng
9. Chéng minh nhn Ënh sau ây cça HÓ Chí Minh: Xây dñng con ng°Ýi là chi¿n
l°ãc hàng §u cça cách m¡ng ViÇt Nam?.
121
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
Gãi ý nghiên céu:
- C¡ sß: Xu¥t phát të quan niÇm con ng°Ýi là måc tiêu và Ùng lñc cça cách m¡ng,
HÓ Chí Minh ·t con ng°Ýi vào vË trí trung tâm cça sñ phát triÃn. Cå thÃ:
o ·t con ng°Ýi trong chi¿n l°ãc phát triÃn kinh t¿ - xã hÙi cça ¥t n°Ûc.
o ·t con ng°Ýi trong chi¿n l°ãc giáo dåc ào t¡o.
- Vai trò cça con ng°Ýi trong cách m¡ng viÇt Nam:
o MuÑn xây dñng chç ngh)a xã hÙi tr°Ûc h¿t c§n có nhïng con ng°Ýi xã
hÙi chç ngh)a. ó là nhïng con ng°Ýi k¿ thëa nhïng giá trË tÑt ¹p cça
dân tÙc, có nhïng ph©m ch¥t cça xã hÙi mÛi, là con ng°Ýi có ¡o éc
cách m¡ng, trí tuÇ và b£n l)nh làm chç, có lòng nhân ái, vË tha, Ù
l°ãng.
o MuÑn có con ng°Ýi xã hÙi chç ngh)a ph£i giáo dåc, ào t¡o, ó là biÇn
pháp quan trÍng bc nh¥t. NÙi dung giáo dåc ph£i toàn diÇn: giáo dåc
c£ éc và tài.
10. Trình bày nhïng quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh vË trí, vai trò cça vn hóa?
Gãi ý nghiên céu
- VË trí, vai trò cça vn hoá: °ãc HÓ Chí Minh thà hiÃn trong quan iÃm vÁ vn hoá
o Tháng 8/1943 °a ra khái niÇm vn hoá °ãc hiÃu theo ngh)a rÙng
o Sau tháng 8/1945 °a ra khái niÇm vn hoá theo ngh)a h¹p
- Vai trò cça vn hóa thà hiÇn trong các mÑi quan hÇ sau:
o Quan hÇ cça Vn hóa vÛi chính trË:
o Quan hÇ cça vn hóa vÛi kinh t¿
o Vn hóa phåc vå ¯c lñc cho sñ nghiÇp cách m¡ng gi£i phóng dân tÙc
và xây dñng chç ngh)a xã hÙi
11. Trình bày nhïng quan iÃm chung cça HÓ Chí Minh vÁ tính ch¥t cça nÃn vn hoá
mÛi. Vn dång xem xét viÇc xây dñng nÁn vn hoá tiên ti¿n, m à b£n s¯c dân tÙc
ß ViÇt Nam hiÇn nay
Gãi ý nghiên céu:
- Tính ch¥t vn hoá mÛi:
o Tính dân tÙc
o Tính khoa hÍc
o Tính ¡i chúng
- Vn dång xem xét viÇc xây dñng nÁn vn hoá tiên ti¿n m à b£n s¯c dân tÙc ß
ViÇt Nam hiÇn nay
o Tiên ti¿n: (gÓm nhïng y¿u tÑ? nào vn dång ra sao?)
o m à b£n s¯c dân tÙc (cái gì là b£n s¯c? vn dång phát triÃn nh° th¿
nào?)
122
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
12. Hãy trình bày chéc nng chç y¿u cça vn hoá mÛi theo t° t°ßng HÓ Chí Minh
Gãi ý nghiên céu:
Tp trung vào 3 chéc nng:
- BÓi d°áng t° t°ßng úng ¯n và tình c£m cao ¹p
- Nâng cao dân trí
- BÓi d°áng ph©m ch¥t tÑt ¹p, phong cách, lÑi sÑng lành m¡nh luôn h°Ûng con
ng°Ýi tÛi chân, thiÇn, mù
13. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá giáo dåc?
Gãi ý nghiên céu:
- MÙt là måc tiêu cça giáo dåc
D¡y hÍc à mß mang dân trí, nâng cao ki¿n théc, bÓi d°áng t° t°ßng úng ¯n và
tình c£m cách m¡ng. ào t¡o ra nhïng con ng°Ýi vëa có éc vëa có tài, hÍc à làm viÇc,
làm ng°Ýi, làm cán bÙ.
- Hai là: ph£i c£i cách giáo dåc cho phù hãp vÛi b°Ûc phát triÃn cça cách m¡ng.
- Ba là: ph°¡ng châm, ph°¡ng pháp giáo dåc
- BÑn là: Quan tâm ¿n Ùi ngi giáo viên
14. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá vn nghÇ?
Gãi ý nghiên céu:
T° t°ßng cça HÓ Chí Minh vÁ vn hóa vn nghÇ thà hiÇn ß mÙt sÑ nÙi dung sau:
- Thé nh¥t, vn nghÇ là m·t trn, nghÇ sù là chi¿n sù, tác ph©m vn nghÇ là vi khí
s¯c bén trong ¥u tranh cách m¡ng, trong xây dñng xã hÙi mÛi, con ng°Ýi mÛi.
- Thé hai, vn nghÇ ph£i g¯n vÛi thñc tiÅn cça Ýi sÑng nhân dân.
- Thé ba, ph£i có tác ph©m xéng áng vÛi dân tÙc và thÝi ¡i.
15. Trình bày t° t°ßng HÓ Chí Minh vÁ l)nh vñc vn hoá Ýi sÑng?
Gãi ý nghiên céu:
Quan iÃm xây dñng Ýi sÑng mÛi cça HÓ Chí Minh tp trung ß ba nÙi dung sau:
- Thé nh¥t, ¡o éc mÛi:
- Thé hai, LÑi sÑng mÛi
- Thé ba, N¿p sÑng mÛi
Xây dñng Ýi sÑng mÛi là mÙt quá trình khó khn, phéc t¡p lâu dài. & ó là công
viÇc cça tëng ng°Ýi, tëng nhà và toàn xã hÙi.
16. Vn dång t° t°ßng nhân vn HÓ Chí Minh vào viÇc xây dñng con ng°Ýi mÛi hiÇn nay
Gãi ý nghiên céu:
- Nêu khái quát nhïng tác Ùng tích cñc và tiêu cñc tác Ùng ¿n viÇc xây dñng con
ng°Ýi mÛi hiÇn nay.
- NÙi dung vn dång:
123
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
o Vn dång vÁ ¡o éc, lÑi sÑng. Tp trung vào:
BÓi d°áng th¿ giÛi quan, ph°¡ng pháp lun cça chç ngh)a Mác
- Lênin, t° t°ßng HÓ Chí Minh.
Nêu cao tinh th§n yêu n°Ûc, yêu chç ngh)a xã hÙi, có ý chí
v°¡n lên trong lao Ùng, hÍc tp, b£o vÇ tÕ quÑc xã hÙi chç
ngh)a.
Bi¿t giï gìn ¡o éc, nhân ph©m, l°¡ng tâm, danh dñ
o Vn dång vÁ t° t°ßng nhân vn:
T¥t c£ vì con ng°Ýi, do con ng°Ýi
Coi trÍng, phát huy vai trò cça giáo dåc
o Vn dång và phát triÃn vÁ t° t°ßng vn hoá HÓ Chí Minh
Có tinh th§n yêu n°Ûc, tñ c°Ýng, ph¥n ¥u vì Ùc lp dân tÙc và
chç ngh)a xã hÙi.
Có ý théc tp thÃ, oàn k¿t, ph¥n ¥u vì lãi ích chung&
Lao Ùng chm chÉ vÛi l°¡ng tâm nghÁ nghiÇp
Th°Ýng xuyên hÍc tp nâng cao trình Ù.
CH¯ NG VII:
1. BÑi c£nh quÑc t¿ và trong n°Ûc tác Ùng ¿n công cuÙc Õi mÛi ß ViÇt nam nh° th¿ nào?
Gãi ý nghiên céu:
- ·c iÃm tình hình th¿ giÛi:
+ CuÙc cách m¡ng khoa hÍc công nghÇ ang diÅn ra nh° vi bão vÛi r¥t nhiÁu
nhïng thành tñu ß t¥t c£ các ngành: khoa hÍc c¡ b£n, khoa hÍc éng dång, iÇn tí, vt
liÇu mÛi, y hÍc, vi trå
Cách m¡ng KHCN mß ra quy lut mÛi: b¥t cé quÑc gia nào, chÉ có thà phát triÃn
°ãc khi coi mình là mÙt thành viên quÑc t¿
ChÉ rõ hai kh£ nng Ñi vÛi các n°Ûc l¡c hu:
+ Tình hình chính trË trên th¿ giÛi tác Ùng ¿n ViÇt Nam
o Chç ngh)a xã hÙi không tÓn t¡i vÛi t° cách là mÙt hÇ thÑng trên th¿ giÛi
o Chi¿n tranh cåc bÙ, xung Ùt s¯c tÙc, tôn giáo, ch¡y ua vi trang,& x©y
ra ß nhiÁu n¡i
o Chç ngh)a t° b£n có sñ iÁu chÉnh
o Châu Á Thái Bình D°¡ng phát triÃn vÛi tÑc Ù cao nh°ng tiÁm ©n
nhïng nhân tÑ gây m¥t Õn Ënh
- ¢nh h°ßng ¿n ViÇt Nam:
+ T¡o iÁu kiÇn à ViÇt nam tham gia vào viÇc gi£i quy¿t nhïng v¥n Á cça khu
vñc và quÑc t¿
124
Câu hÏi và h°Ûng d«n tr£ lÝi
+ Nh°ng ViÇt Nam trß thành måc tiêu lôi kéo cça các n°Ûc lÛn
+ éng tr°Ûc thÝi c¡ và thách théc lÛn
- BÑi c£nh trong n°Ûc:
Sau h¡n 20 nm Õi mÛi, xây dñng ¥t n°Ûc theo Ënh h°Ûng xã hÙi chç ngh)a, sñ
nghiÇp Õi mÛi cça ViÇt Nam có nhïng ·c iÃm:
+ ¡t °ãc nhïng thành tñu to lÛn trên t¥t c£ các m·t cça Ýi sÑng xã hÙi (phân
tích à chÉ ra thun lãi)
+ ViÇt Nam ang éng tr°Ûc nhïng thÝi c¡, thách théc lÛn (phân tích tác Ùng tích
cñc, tiêu cñc)
2. Khi vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh trong iÁu kiÇn hiÇn nay c§n
n¯m vïng nhïng quan iÃm c¡ b£n nào?
Gãi ý nghiên céu:
- Lý lun g¯n liÁn vÛi thñc tiÅn:
o Luôn luôn em nhïng v¥n Á lý lun Ñi chi¿u vÛi thñc tiÅn (phân tích
dña trên góc Ù tri¿t hÍc cça quan hÇ lý lun vÛi thñc tiÅn)
o Khái quát thñc tiÅn
o Thông qua thñc tiÅn à kiÃm nghiÇm lý lun
- Quan iÃm lËch sí, cå thà (·t quan iÃm, lun iÃm cça HÓ Chí Minh vào iÁu
kiÇn hoàn c£nh lËch sí cå thÃ, ·t trong sñ vn Ùng và phát triÃn cça xã hÙi ViÇt
Nam)
- Quan iÃm toàn diÇn và hÇ thÑng
- Quan iÃm k¿ thëa và phát triÃn
3. Trình bày mÙt nÙi dung chç y¿u vn dång và phát triÃn t° t°ßng HÓ Chí Minh hiÇn nay
Gãi ý nghiên céu:
Tp trung vào:
- Kiên Ënh con °Ýng XHCN mà HÓ Chí Minh ã chÍn (kiên Ënh 6 ·c tr°ng vÁ xã
hÙi mà £ng và nhân dân ta ã xây dñng ã nêu ra ß H VII)
- Dña vào séc m¡nh cça toàn dân
o Th°Ýng xuyên chm lo xây dñng và phát triÃn nguÓn lñc con ng°Ýi
o Ti¿p tåc xây dñng và cçng cÑ khÑi ¡i oàn k¿t dân tÙc
o Tôn trÍng và phát huy quyÁn làm chç cça nhân dân
o Dña vào séc m¡nh nhân dân
- Xây dñng hÇ thÑng chính trË trong s¡ch vïng m¡nh
o Xây dñng chÉnh Ñn £ng cÙng s£n ViÇt Nam
o Xây dñng nhà n°Ûc cça dân, do dân, vì dân
o Chm lo xây dñng m·t trn tÕ quÑc ViÇt Nam các oàn thà cça nhân dân.
125
Tài liÇu tham kh£o
TÀI LIÆU THAM KH¢O
1. Giáo trình t° t°ßng HÓ Chí Minh BÙ GD - T
2. Giáo trình t° t°ßng HÓ Chí Minh- HÙi Óng trung °¡ng chÉ ¡o biên so¡n giáo trình
quÑc gia các bÙ môn khoa hÍc Mác-Lênin, t° t°ßng HÓ Chí Minh NXB Chính trË
QuÑc gia, Hà NÙi -2003
3. Nhéng bài gi£ng vÁ môn hÍc t° t°ßng HÓ Chí Minh. TS NguyÅn Khánh Bt chç
biên; NXB Chính trË QuÑc gia, Hà NÙi -2000
4. Tìm hiÃu t° t°ßng HÓ Chí Minh (D°Ûi d¡ng hÏi và áp)- TS.Ph¡m NgÍc Anh,
PGS,TS.Bùi ình Phong (Óng chç biên). NXB lý lun chính trË 2004
5. HÏi áp môn t° t°ßng HÓ Chí Minh TS.Hoàng Trang, TS.NguyÅn ThË Kim
Dung NXB ¡i hÍc QuÑc gia Hà NÙi 2005
126
Måc låc
MäC LäC
LÜI NÓI ¦U..................................................................................................................... 1
CH¯ NG I ......................................................................................................................... 3
KHÁI NIÆM, NGUÒN GÐC, QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH ........................................ 3
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH ............................................................................................ 3
MäC ÍCH YÊU C¦U.......................................................................................................... 3
NØI DUNG CHÍNH ............................................................................................................... 3
I. ÐI T¯âNG VÀ PH¯ NG PHÁP NGHIÊN CèU CæA BØ MÔN T¯ T¯ÞNG HÒ
CHÍ MINH.................................................................................................................................... 3
II. KHÁI NIÆM VÀ HÆ THÐNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH ...................................... 4
III. IÀU KIÆN LÊCH Sì XÃ HØI, NGUÒN GÐC VÀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH. ...................................................................................................... 6
IV. Ý NGH(A CæA VIÆC HÌC T¬P T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH.............................. 14
CÂU HÎI ÔN T¬P .............................................................................................................. 14
CH¯ NG II...................................................................................................................... 16
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC ................................................ 16
VÀ CÁCH M NG GI¢I PHÓNG DÂN TØC............................................................... 16
MäC ÍCH YÊU C¦U........................................................................................................ 16
NØI DUNG CHÍNH ............................................................................................................. 16
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC ............................................... 16
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CÁCH M NG GI¢I PHÓNG DÂN TØC. ........... 19
III. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ V¤N À DÂN TØC TRONG CÔNG
CUØC ÔI MÚI HIÆN NAY. ................................................................................................... 23
CÂU HÎI ÔN T¬P .............................................................................................................. 24
CH¯ NG III .................................................................................................................... 26
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A Xà HØI VÀ CON ¯ÜNG QUÁ
Ø LÊN CHæ NGH(A XÃ HØI Þ VIÆT NAM ..................................................................... 26
MäC ÍCH YÊU C¦U:....................................................................................................... 26
NHîNG NØI DUNG CHÍNH ............................................................................................. 26
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A XÃ HØI. .......................................... 26
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CON ¯ÜNG QUÁ Ø LÊN CHæ NGH(A XÃ
HØI Þ VIÆT NAM ..................................................................................................................... 32
III. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ CHæ NGH(A XÃ HØI VÀ CON
¯ÜNG QUÁ Ø LÊN CHæ NGH(A Xà HØI VÀO CÔNG CUØC ÔI MÚI HIÆN NAY
CæA VIÆT NAM........................................................................................................................ 37
CÂU HÎI ÔN T¬P .............................................................................................................. 40
CH¯ NG IV .................................................................................................................... 41
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ I OÀN K¾T DÂN TØC;................................. 41
127
Måc låc
K¾T HâP SèC M NH DÂN TØC VÚI SèC M NH THÜI I..............................41
MäC ÍCH YÊU C¦U ........................................................................................................ 41
NØI DUNG CHÍNH ............................................................................................................. 41
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ I OÀN K¾T DÂN TØC.................................. 41
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ K¾T HâP SèC M NH DÂN TØC VÚI SèC
M NH THÜI I...................................................................................................................... 47
CÂU HÎI ÔN T¬P............................................................................................................... 51
CH¯ NG V.......................................................................................................................53
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ ¢NG CØNG S¢N VIÆT NAM, VÀ XÂY DðNG
NHÀ N¯ÚC CæA DÂN, DO DÂN VÀ VÌ DÂN ......................................................................53
MäC ÍCH YÊU C¦U: ....................................................................................................... 53
NØI DUNG ........................................................................................................................... 54
I. NHîNG LU¬N IÂM CHæ Y¾U CæA HÒ CHÍ MINH VÀ ¢NG CØNG S¢N
VIÆT NAM ................................................................................................................................. 54
II. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ XÂY DðNG NHÀ N¯ÚC CæA DÂN, DO DÂN
VÌ DÂN....................................................................................................................................... 62
III. XÂY DðNG ¢NG VîNG M NH, XÂY DðNG NHÀ N¯ÚC NGANG T¦M
NHIÆM Vä CæA GIAI O N CÁCH M NG MÚI THEO T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH .... 68
CÂU HÎI ÔN T¬P............................................................................................................... 70
CH¯ NG VI .....................................................................................................................72
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC, NHÂN VN, VN HÓA.....................72
MäC ÍCH YÊU C¦U ........................................................................................................ 72
NØI DUNG ........................................................................................................................... 72
I. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC............................................................... 72
II. T¯ T¯ÞNG NHÂN VN HÒ CHÍ MINH................................................................. 77
III. T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ VN HÓA............................................................ 80
IV. V¬N DäNG T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH VÀ O èC, NHÂN VN, VN
HÓA VÀO VIÆC XÂY DðNG CON NG¯ÜI VIÆT NAM MÚI HIÆN NAY ......................... 85
CÂU HÎI ÔN T¬P............................................................................................................... 86
CH¯ NG VII....................................................................................................................88
MØT SÐ V¤N À VÀ V¬N DäNG VÀ PHÁT TRIÂN................................................88
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH TRONG CÔNG CUØC ÔI MÚI................................88
MäC ÍCH YÊU C¦U: ....................................................................................................... 88
NØI DUNG ........................................................................................................................... 88
I. BÐI C¢NH TH¾ GIÚI VÀ TRONG N¯ÚC................................................................ 88
II. QUAN IÂM C B¢N CÓ Ý NGH(A PH¯ NG PHÁP LU¬N ÐI VÚI VIÆC
V¬N DäNG VÀ PHÁT TRIÂN T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH................................................. 90
III. PH¯ NG H¯ÚNG VÀ MØT SÐ NØI DUNG V¬N DäNG, PHÁT TRIÂN T¯
T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH TRONG Sð NGHIÆP ÔI MÚI....................................................... 92
128
Måc låc
CÂU HÎI ÔN T¬P .............................................................................................................. 95
CÂU HÎI VÀ H¯ÚNG DªN TR¢ LÜI ........................................................................ 96
CH¯ NG I:.......................................................................................................................... 96
CH¯ NG II: ...................................................................................................................... 101
CH¯ NG III:..................................................................................................................... 106
CH¯ NG IV:..................................................................................................................... 110
CH¯ NG V: ...................................................................................................................... 114
CH¯ NG VI:..................................................................................................................... 119
CH¯ NG VII: ................................................................................................................... 124
TÀI LIÆU THAM KH¢O.............................................................................................. 126
MäC LäC ....................................................................................................................... 127
129
T¯ T¯ÞNG HÒ CHÍ MINH
Mã sÑ: 412TTH120
ChËu trách nhiÇm b£n th£o
TRUNG TÂM ÐÀO T O B¯U CHÍNH VIÄN THÔNG 1
(Tài liÇu này °ãc ban hành theo Quy¿t Ënh sÑ: /Q-TTT1 ngày
cça Giám Ñc HÍc viÇn Công nghÇ B°u chính ViÅn thông)
Bạn đang đọc truyện trên: Truyen247.Pro