ÔN T¬P

Câu hÕi 1 : Tìm hiÃu vÁ ph¡m trù v­t ch¥t và ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça ph¡m trù này.

- " V­t ch¥t là ph¡m trù tri¿t hÍc": là nhïng khái niÇm chung nh¥t, ph£ ánh nhïng m·t, nhïng thuÙc tính, nhïng mÑi liên hÇ c¡ b£n và phÕ bi¿n nh¥t cça toàn bÙ th¿ giÛi hiÇn thñc nói chung... C§n ph£i phân biÇt ph¡m trù tri¿t hÍc và các khái niÇm khoa hÍc tñ nhiên vÁ c¥u t¡o và nhïng thuÙc tính cå thà cça các Ñi t°ãng v­t ch¥t khác.

- " Dùng à chÉ thñc t¡i khách quan", " tÓn t¡i không lÇ thuÙc vào c£m giác": V­t ch¥t có vô vàn các thuÙc tính khác nhau, v­t ch¥t là vô cùng, vô t­n. Chung nh¥t cça mÍi d¡ng khác nhau cça v­t ch¥t là thuÙc tính " Thñc t¡i khách quan" téc là sñ tÓn t¡i bên ngoài và Ùc l­p vÛi ý théc cça con ng°Ýi chính là tiêu chu©n à phân biÇt nhïng gì là v­t ch¥t ( trong t° nhiên và Ýi sÑng xã hÙi), nhïng gì không ph£i là v­t ch¥t. TÓn t¡i khách quan téc là kh³ng Ënh th¿ giÛi v­t ch¥t có thñc, tÓn t¡i tñ thân, không phå thuÙc vào b¥t kó mÙt lñc l°ãng nào." °ãc em ... c£m giác"; V/c là nguÓn gÑc, nguyên nhân cça c£m giác, có tr°Ûc c£m giác( ý théc), quy¿t Ënh nÙi dung cça c£m giác v­t ch¥t là tính thé nh¥t. " °ãc c£m ... ph£n ánh": V­t ch¥t tÓn t¡i khách KQ nh°ng ko ph£i vô hình, trëu t°ãng ... tÓn t¡i cå thà khi tác Ùng ¿n giác quan con ng°Ýi thì t¡o nên c£m giác ß con ng°Ýi & ng°ãc l¡i con ng°Ýi cçng nh­n théc vÁ nó. V­y, Ñi vÛi th¿ giÛi v­t ch¥t có thà ch°a nh­n théc °ãc ché không thà không nh­n théc °ãc th¿ giÛi.

a. V­n Ùng là gì?

"V­n Ùng hiÃu theo ngh)a chung nh¥t, téc °ãc hiÃu là mÙt ph°¡ng théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t, là mÙt thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t, thì bao gÓm t¥t c£ mÍi sñ thay Õi và mÍi quá trình diÅn ra trong vi trå, kà të sñ thay Õi vË trí ¡n gi£n cho ¿n t ° duy".

Theo quan iÃm cça tri¿t hÍc macxit, v­n Ùng hiÃu theo ngh)a chung nh¥t, là sñ bi¿n Õi nói chung.

b. V­n Ùng là ph°¡ng théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t.

v­t ch¥t tÓn t¡i b±ng cách v­n Ùng, thông qua v­n Ùng mà biÃu hiÇn sñ tÓn t¡i cça mình. Không thà có v­t ch¥t mà không có v­n Ùng và ng°ãc l¡i.

V­n Ùng là hình théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t nên các d¡ng v­t ch¥t °ãc nh­n théc thông qua sñ v­n Ùng cça chúng.

V­n Ùng là mÙt thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t nên nó không do ai sáng t¡o ra và cing không thà tiêu diÇt ° ãc. Nguyên lý này °ãc chéng minh b±ng Ënh lu­t b£o toàn và chuyÃn hoá nng l°ãng.

c. Các ·c tính cça v­t ch¥t:

*V­n Ùng là ph°¡ng théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t và là thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t .

Theo quan iÃm cça chç ngh)a duy v­t biÇn chéng ,v­n Ùng là sñ bi¿n Õi nói chung ché không ph£i là sñ chuyÃn dËch trong không gian .ngghen cho r±ng v­n Ùng là mÙt ph°¡ng théc tÓn t¡i v­t ch¥t ,là thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t,gÓm t¥t c£ mÍi sñ thay Õi trong moi quá trình diÅn ra trong vi trå.V­n Ùng có 5 hình théc v­n Ùng chính là v­n Ùng c¡hÍc Hoá hÍc - v­t lý sinh hÍc và v­n Ùng xã hÙi.

Các hình théc v­n Ùng này có mÑi quan hÇ ch·t ch½ vÛi nhau ,mÙt hình théc v­n Ùng này thñc hiÇn là tác Ùng qua l¡i vÛi nhïng hình théc v­n Ùng khác ,trong ó v­n Ùng cao bao gÓm v­n th¥p nh°ng không thà coi hình th°c v­n cao là tÕng sÑ ¡n gi£n các hình théc v­n Ùng th¥p.

Th¿ giÛi khách quan bao giÝ cing tÓn t¡i không ngëng không thà có v­t ch¥t không v­n Ùng ,téc v­t ch¥t tÓn t¡i .V­t ch¥t thông qua v­n Ùng mà biÃu hiÇn sñ tÓn t¡i cça mình .ngghen nh­n Ënh r±ng các hình théc và các d¡ng khác nhau cça v­t ch¥t ,chÉ có thà nh­n théc °ãc thông qua v­n Ùng mÛi có thà th¥y °ãc thuÙc tính cça nó .Trong th¿ giÛi v­t ch¥t të các h¡t c¡ b£n trong vi mô trong hÇ thÑng hành tinh khÕng lÓ.

B¥t cé mÙt d¡ng v­t ch¥t nào cing là mÙt thà thÑng nh¥t có k¿t c¥u xác Ënh gÓm nhïng bÙ ph­n nhân tÑ khác nhau ,cùng tÓn t¡i £nh h°ßng và tác Ùng l«n nhau gây ra nhiÁu bi¿n Õi .NguÓn gÑc v­n Ùng do nhïng nguyên nhân bên trong ,v­n Ùng v­t ch¥t là tñ thân v­n Ùng.

V­n Ùng là thuÙc tính cÑ hïu cça v­t ch¥t ,không thà có v­n Ùng bên ngoài v­t ch¥t .Nó không do ai sáng t¡o ra và không thà tiêu diÇt °ãc do ó nó d°ãc b£o toàn c£ sÑ l°ãng l«n ch¥t l°ãng.Khoa hÍc ã chéng minh r±ng n¿u mÙt hình théc v­n Ùng nào dó cça sñ v­t m¥t i thì t¥t y¿u nó n£y sinh mÙt hình théc v­n Ùng khác thay th¿ .Các hình théc v­n Ùng chuyÃn hoá l«n nhau còn v­n Ùng cça v­t ch¥t thì v)nh viÅn tÓn t¡i.

M·c dù v­n Ùng luôn ß trong quá trình không ngëng ,nh°ng iÁu ó không lo¡i trë mà còn bao hàm c£ hiÇn t°ãng éng im t°¡ng Ñi ,không có nó thì không có sñ phân hoá th¿ giÛi v­t ch¥t thành các sñ v­t ,hiÇn t°ãng phong phú và a d¡ng .ngghen kh³ng Ënh r±ng kh£ nng éng im t°ãng Ñi cça các v­t thà ,kh£ nng cân b±ng t¡m thÝi là nhïng iÁu kiÇn chç y¿u cça sñ phân hoá v­t ch¥t. N¿u v­n Ùng là bi¿n Õi cça các sñ v­t hiÇn t°ãng thì éng im là sñ Õn Ënh ,là sñ b£o toàn tính quy Ënh sñ v­t hiÇn t°ãng .éng im chÉ mÙt tr¡ng thái v­n Ùng ,v­n Ùng trong thng b±ng ,trong sñ Õn Ënh t°¡ng Ñi .Tr¡ng thái éng im còn °ãc biÃu hiÇn nh° là mÙt quá trình v­n Ùng trong ph¡m vi sñ v­t Õn Ënh ,ch°a bi¿n Õi ,chÉ là t¡m thÝi vì nó chÉ x©y ra trong mÙt thÝi gian nh¥t Ënh .V­n Ùng riêng biÇt có xu h°¡ng phá ho¡i sñ cân b±ng còn v­n Ùng toàn thà l¡i phá ho¡i sñ cân b±ng riêng biÇt làm cho các sñ v­t luôn bi¿n Õi ,chuyÃn hoá nhau .

*Không gian và thÝi gian là nhïng hình théc tÓn t¡i cça v­t ch¥t:

Không gian ph£n ánh thuÙc tính cça các Ñi t°ãng v­t ch¥t có vË trí ,có hình théc k¿t c¥u ,có Ù dài ng¯n cao th¥p .Không gian biÃu hiÇn sñ tÓn t¡i và tách biÇt cça các sñ v­t vÛi nhau ,biÃu hiÇn qua tính ch¥t và tr­t tñ cça chúng Còn thÝi gian ph£n ánh thuÙc tính cça các qúa trình v­t ch¥t diÅn ra nhanh hay ch­m ,k¿ ti¿p nhau theo mÙt trình tñ nh¥t Ënh .ThÝi gian biÃu hiÇn trình Ù tÑc Ù cça quá trình v­t ch¥t ,tính tách biÇt giïa các giai o¡n khác nhau cça qúa trình ó ,trình tñ xu¥t hiÇn và m¥t i cça các sñ v­t hiÇn t°ãng.

Không gian và thÝi gian là nhïng hình théc c¡ b£n cça v­t ch¥t ang v­n Ùng ,Lênin ã chÉ ra trong th¿ giÛi không có gì ngoài v­t ch¥t ang v­n Ùng .Không gian và thÝi gian tÓn t¡i khách quan ,nó không ph£i b¥t bi¿n ,không thà éng ngoài v­t ch¥t ,không có không gian trÑng r×ng ,mà nó có sñ bi¿n Õi phå thuÙc vào v­t ch¥t v­n Ùng .

* Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n: Qua Ënh ngh)a v­t ch¥t cça Lenin trên l­p tr°Ýng chç ngh)a duy v­t biÇn chéng, có ý ngh)a th¿ giÛi quan & ph°¡ng pháp lu­n sâu s¯c Ñi vÛi nh­n théc khoa hÍc & thñc tiÅn, kh¯c phåc tính trñc quan, siêu hình máy móc trong quan niÇn vÁ c/v cça chç ngh)a duy v­t ci... là vi khí lý lu­n à ¥u tranh chÑng chç ngh)a duy tâm khách quan & chç ngh)a duy tâm chç quan nh° thuy¿t ko thà bi¿t ... Góp ph§n hoàn thiÇn th¿ giÛi quan & ph°¡ng pháp lu­n khoa hÍc cho các nhà khoa hÍc trong nghiên céu th¿ giÛi V/c vô cùng phong phú ....

Câu hÏi 2 : NguÓn gÑc và b£n ch¥t cça ý théc, ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n.

1. NguÓn gÑc cça ý théc

a. NguÓn gÑc tñ nhiên

Dña trên nhïng thành tñu cça khoa hÍc tñ nhiên nh¥t là sinh lý hÍc th§n kinh, chç ngh)a duy v­t biÇn chéng kh³ng Ënh r±ng ý théc là thuÙc tính cça mÙt d¡ng v­t ch¥t sÑng có tÕ chéc cao là bÙ óc con ng°Ýi.

BÙ óc con ng°Ýi hiÇn ¡i là s£n ph©m cça quá trình ti¿n hoá lâu dài vÁ m·t sinh v­t - xã hÙi và có c¥u t¡o r¥t phéc t¡p, gÓm kho£ng 14 - 15 t÷ t¿ bào th§n kinh. Các t¿ bào này t¡o nên nhiÁu mÑi liên hÇ nh±m thu nh­n, xí lý, d«n truyÁn và iÁu khiÃn toàn bÙ ho¡t Ùng cça c¡ thà trong quan hÇ vÛi th¿ giÛi bên ngoài thông qua các ph£n x¡ có iÁu kiÇn và không iÁu kiÇn.

Ho¡t Ùng ý théc con ng°Ýi diÅn ra trên c¡ sß ho¡t Ùng sinh lý th§n kinh cça bÙ óc ng°Ýi. Sñ phå thuÙc cça ý théc vào ho¡t Ùng cça bÙ óc thà hiÇn ß ch× khi bÙ óc bË tÕn th°¡ng thì ho¡t Ùng ý théc s½ bË rÑi lo¡n. Ý théc là chéc nng cça bÙ óc ng°Ýi, là hình £nh tinh th§n ph£n ánh th¿ giÛi khách quan; nh°ng ý théc không diÅn ra ß âu khác ngoài ho¡t Ùng sinh lý th§n kinh cça bÙ óc ng°Ýi.

Ng°ãc l¡i, chç ngh)a duy tâm tách rÝi ý théc ra khÏi ho¡t Ùng cça bÙ óc, th§n bí hoá hiÇn t°ãng tâm lý, ý théc. Còn chç ngh)a duy v­t t§m th°Ýng l¡i Óng nh¥t v­t ch¥t vÛi ý théc.

Tuy nhiên, n¿u chÉ có bÙ óc ng°Ýi mà không có sñ tác Ùng cça th¿ giÛi bên ngoài à bÙ óc ph£n ánh l¡i tác Ùng ó thì cing không thà có ý théc.

Ph£n ánh là thuÙc tính chung, phÕ bi¿n cça mÍi Ñi t°ãng v­t ch¥t. Ph£n ánh là nng lñc giï l¡i, tái hiÇn l¡i cça hÇ thÑng v­t ch¥t này nhïng ·c iÃm cça hÇ thÑng v­t ch¥t khác.

Trong quá trình phát triÃn lâu dài cça th¿ giÛi v­t ch¥t, thuÙc tính ph£n ánh cça v­t ch¥t cing phát triÃn të th¥p ¿n cao vÛi nhiÁu hình théc khác nhau.

- Ph£n ánh v­t lý: Là hình théc ph£n ánh ¡n gi£n nh¥t ß giÛi vô sinh, thà hiÇn qua các quá trình bi¿n Õi c¡, lý, hoá.

- Ph£n ánh sinh hÍc trong giÛi hïu sinh cing có nhiÁu hình théc khác nhau éng vÛi m×i trình Ù phát triÃn cça th¿ giÛi sinh v­t:

+ Tính kích thích: Thà hiÇn ß thñc v­t, Ùng v­t b­c th¥p, ã có sñ chÍn lÍc tr°Ûc nhïng tác Ùng cça môi tr°Ýng.

+ Tính c£m éng: Thà hiÇn ß Ùng v­t b­c cao có hÇ th§n kinh, xu¥t hiÇn do nhïng tác Ùng të bên ngoài lên c¡ thà Ùng v­t và c¡ thà ph£n éng l¡i. Nó hoàn thiÇn h¡n tính kích thích, °ãc thñc hiÇn trên c¡ sß các quá trình th§n kinh iÁu khiÃn mÑi liên hÇ giïa c¡ thà vÛi môi tr°Ýng thông qua c¡ ch¿ ph£n x¡ không iÁu kiÇn.

+ Tâm lý Ùng v­t: Là hình théc cao nh¥t trong giÛi Ùng v­t g¯n liÁn vÛi các quá trình hình thành các ph£n x¡ có iÁu kiÇn, thông qua các c£m giác, tri giác, biÃu t°ãng ß Ùng v­t có hÇ th§n kinh trung °¡ng.

Ph£n ánh ý théc: G¯n liÁn vÛi quá trình chuyÃn hoá të v°ãn thành ng°Ýi. ó là hình théc ph£n ánh mÛi, ·c tr°ng cça mÙt d¡ng v­t ch¥t có tÕ chéc cao nh¥t là bÙ óc con ng°Ýi.

Nh° v­y, sñ ph£n ánh th¿ giÛi khách quan vào bÙ óc con ng°Ýi là nguÓn gÑc tñ nhiên cça ý théc.

b. NguÓn gÑc xã hÙi

à ý théc có thà ra Ýi, nhïng nguÓn gÑc tñ nhiên là r¥t c§n thi¿t nh°ng ch°a ç. iÁu kiÇn quy¿t Ënh cho sñ ra Ýi cça ý théc là nguÓn gÑc xã hÙi, thà hiÇn ß vai trò cça lao Ùng, ngôn ngï và các quan hÇ xã hÙi.

Lao Ùng em l¡i cho con ng°Ýi dáng i th³ng éng, gi£i phóng 2 tay. iÁu này cùng vÛi ch¿ Ù n có thËt ã thñc sñ có ý ngh)a quy¿t Ënh Ñi vÛi quá trình chuyÃn hoá të v°ãn thành ng°Ýi, të tâm lý Ùng v­t thành ý théc. ViÇc ch¿ t¡o ra công cå lao Ùng có ý ngh)a to lÛn là con ng°Ýi ã có ý théc vÁ måc ích cça ho¡t Ùng bi¿n Õi th¿ giÛi.

- Trong quá trình lao Ùng, con ng°Ýi tác Ùng vào các Ñi t°ãng hiÇn thñc, làm chúng bÙc lÙ nhïng ·c tính và quy lu­t v­n Ùng cça mình qua nhïng hiÇn t°ãng nh¥t Ënh. Nhïng hiÇn t°ãng ó tác Ùng vào bÙ óc con ng°Ýi gây nên nhïng c£m giác, tri giác, biÃu t°ãng. Nh°ng quá trình hình thành ý théc không ph£i là do tác Ùng thu§n túy tñ nhiên cça th¿ giÛi khách quan vào bÙ óc con ng°Ýi, mà chç y¿u là do ho¡t Ùng lao Ùng chç Ùng cça con ng°Ýi c£i t¡o th¿ giÛi khách quan nên ý théc bao giÝ cing là ý théc cça con ng°Ýi ho¡t Ùng xã hÙi. Quá trình lao Ùng cça con ng°Ýi tác Ùng vào th¿ giÛi ã làm cho ý théc không ngëng phát triÃn, mß rÙng hiÃu bi¿t cça con ng°Ýi vÁ nhïng thuÙc tính mÛi cça sñ v­t. Të ó, nng lñc t° duy trëu t°ãng cça con ng°Ýi d§n d§n hình thành và phát triÃn.

Lao Ùng ngay të §u ã liên k¿t con ng°Ýi l¡i vÛi nhau trong mÑi liên hÇ t¥t y¿u, khách quan. MÑi liên hÇ ó không ngëng °ãc cçng cÑ và phát triÃn ¿n méc làm n£y sinh ß hÍ mÙt nhu c§u "c§n thi¿t ph£i nói vÛi nhau mÙt cái gì ó", téc là ph°¡ng tiÇn v­t ch¥t à biÃu ¡t sñ v­t và các quan hÇ cça chúng. ó là ngôn ngï. Ngôn ngï là hÇ thÑng tín hiÇu v­t ch¥t mang nÙi dung ý théc. Theo Mác, ngôn ngï là cái vÏ v­t ch¥t cça t° duy, là hiÇn thñc trñc ti¿p cça t° t°ßng; không có ngôn ngï thì con ng°Ýi không thà có ý théc.

Nh° v­y, nguÓn gÑc trñc ti¿p và quan trÍng nh¥t quy¿t Ënh sñ ra Ýi và phát triÃn cça ý théc là lao Ùng, là thñc tiÅn xã hÙi. Ý théc là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan vào trong bÙ óc con ng°Ýi thông qua lao Ùng, ngôn ngï và các quan hÇ xã hÙi. Ý théc là s£n ph©m xã hÙi, là mÙt hiÇn t°ãng xã hÙi.

2. B£n ch¥t cça ý théc

- Ý théc là sñ ph£n ánh hiÇn thñc khách quan vào trong bÙ óc con ng°Ýi, là hình £nh chç quan cça th¿ giÛi khách quan. Tuy nhiên, không ph£i cé th¿ giÛi khách quan tác Ùng vào bÙ óc ng°Ýi là tñ nhiên trß thành ý théc. Ng°ãc l¡i, ý théc là sñ ph£n ánh nng Ùng, sáng t¡o vÁ th¿ giÛi, do nhu c§u cça viÇc con ng°Ýi c£i bi¿n giÛi tñ nhiên quy¿t Ënh và °ãc thñc hiÇn thông qua ho¡t Ùng lao Ùng. Vì v­y, ý théc ... là cái v­t ch¥t °ãc em chuyÃn vào trong §u óc con ng°Ýi và °ãc c£i bi¿n i ß trong ó .

Tính sáng t¡o cça ý théc °ãc thà hiÇn ra r¥t phong phú. Trên c¡ sß nhïng cái ã có, ý théc có thà t¡o ra tri théc mÛi vÁ sñ v­t, có thà t°ßng t°ãng ra nhïng cái không có trong thñc t¿. Ý théc có thà tiên oán, dñ báo vÁ t°¡ng lai, có thà t¡o ra nhïng £o t°ßng, huyÁn tho¡i, nhïng gi£ thuy¿t, lý thuy¿t khoa hÍc h¿t séc trëu t°ãng và có tính khái quát cao.

Tuy nhiên, sáng t¡o cça ý théc là sáng t¡o cça ph£n ánh, bßi vì ý théc bao giÝ cing chÉ là sñ ph£n ánh tÓn t¡i.

- Ý théc là s£n ph©m lËch sí cça sñ phát triÃn xã hÙi nên vÁ b£n ch¥t là có tính xã hÙi.

3. MÑi quan hÇ và Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n cça mÑi quan hÇ giïa v­t ch¥t và ý théc.

MÑi quan hÇ :

- v­t ch¥t quy¿t Ënh ý théc, v­t ch¥t là c¡ sß, là iÁu kiÇn và tiÁn Ách sñ hình thành và phát trià ý théc.

- Ý théc có tính nng Ùng, sáng t¡o tác Ùng trß l¡i v­t ch¥t thông qua ho¡t Ùng thñc tiÅn cça con ng°Ýi.

Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n.

Do v­t ch¥t là nguÓn gÑc và là cái quy¿t Ënh Ñi vÛi ý théc, cho nên à nh­n théc cái ung ¯n sñ v­t, hiÇn t°ãng, tr°Ûc h¿t ph£i xem xet nguyên nhân v­t ch¥t, tÓn t¡i xã hÙi_ à gi£i quy¿t t­n gÑc v¥n Á ché không ph£i tìm nguÓn gÑc, nguyên nhân të nhïng nguyên nhân tinh th§n nào. tính khách quan cça sñ xem xét chính là ß ch× ó .

M·t khác, ý théc có tính Ùc l­p t°¡ng Ñi, tác Ùng trß l¡i Ñi vÛi v­t ch¥t, cho nên trong nh­n théc ph£i có tính toàn diÇn, ph£i xem xét ¿n vai trò cça nhân tÑ tinh th§n.

Trong ho¡t Ùng thñc tiÅn, ph£i xu¥t phát të nhïng iÁu kiÇn khách quan và gi£i quy¿t nhïng nhiÇm vå cça thñc tiÅn ·t ra trên c¡ sß tôn trÍng sñ th­t. Óng thÝi cing ph£i nâng cao nh­n théc, sí dång và phát huy vai trò nng Ùng cça các nhân tÑ tinh th§n,t¡o thành séc m¡nh tÕng hãp giúp cho ho¡t Ùng cça con ng°Ýi ¡t hiÇu qu£ cao.

Không chÉ có v­y, viÇc gi£i quyêt úng ¯n mÑi quan hÇ trên kh¯c phåc thái Ù tiêu cñc thå Ùng, chÝ ãi, bó tay tr°Ûc hoàn c£nh ho·c chç quan, duy ý chí do tách rÝi và thÕi tëng vai trò cça tëng y¿u tÑ v­t ch¥t ho·c ý th°c.

(Ho·c :- të mÑi quan hÇ v­t ch¥t quy¿t Ënh ý théc trong nh­n théc và trong ho¡t Ùng thñc tiÅn c§n ph£i xu¥t phát të hiÇn thñc khách quan, tránh chç quan, duy ý chí.

- të sñ tác Ùng trß l¡i cça ý théc Ñi vÛi v­t ch¥t trong nh­n théc và trong ho¡t Ùng thñc tiÅn c§n ph£i xu¥t phát të hiÇn thñc khách quan nh°ng Óng thÝi ph£i phát huy tính nng Ùng, sáng t¡o cça ý théc.)

Câu hÏi 3 : Trình bày hai nguyên lý tÕng quát cça phép biÇn chéng duy v­t, 3 quy lu­t và sáu c·p ph¡n trù!

a) Hai nguyên lý tÕng quát cça phép biÇn chéng duy v­t

- Nguyên lý vÁ mÑi liên hÇ phÕ bi¿n: MÍi sñ v­t hiÇn t°ãng tÓn t¡i trong nhiÁu mÑi liên hÇ ràng buÙc l¡i vÛi nhau. MÑi liên hÇ này ph£i là mÑi liên hÇ phÕ bi¿n khách quan à sñ v­t và hiÇn t°ãng luôn phát triÃn, không cô l­p. MÑi liên hÇ phÕ bi¿n khách quan chi phÑi tÕng quát mÍi sñ v­n Ùng cça sñ v­t, hËên t°ãng.

Tính ch¥t :

- Tính khách quan.

- Tính phÕ bi¿n.

- Tính a d¡ng, phong phú.

Ý ngh)a thñc tiÅn: Chúng ta ph£i chú trÍng t¥t c£ các mÑi liên hÇ, ánh giá úng vai trò mÑi liên hÇ ang chi phÑi Ñi t°ãng. Qua ho¡t Ùng thñc tiÅn, chúng ta sí dång nhiÁu biÇn pháp, ph°¡ng tiÇn thích hãp à thúc ©y mÑi quan hÇ ó phát triÃn mÙt cách tích cñc. Ví då: VÁ không gian, tr°Ûc ây anh ta là con nhà giàu, nh°ng hiÇn nay anh ta là ng°Ýi nghèo. Vì v­y tr°Ûc ây anh ta là ng°Ýi tÑt nh°ng hiÇn nay anh ta trß thành k» trÙm c¯p.

- Nguyên lý vÁ sñ phát triÃn: Nh° chúng ta ã bi¿t, phát triÃn là khuynh h°Ûng cça v­n Ùng, i të th¥p ¿n cao, i të ¡n gi£n ¿n phéc t¡p. Còn v­n Ùng thì có cái sinh ra và có cái m¥t i; có cái v­n Ùng i lên, có cái v­n Ùng i xuÑng. Phát triÃn gÓm có: phát triÃn trong tñ nhiên là thích nghi c¡ thà vÛi môi tr°Ýng; trong XH là nâng cao nng lñc tñ nhiên ; trong t° duy là hoàn thiÇn kh£ nng nh­n théc cça con ng°Ýi.

MÍi sñ v­t, hiÇn t°ãng luôn không ngëng v­n Ùng và phát triÃn. Vì v­y, khi xem xét 1 sñ v­t ph£i có quan niÇm sñ v­t ó phát triÃn (nh° ã nói ß trên phát triÃn là khuynh h°Ûng v­n Ùng i të th¥p ¿n cao).

Tính ch¥t :

- Tính khách quan.

- Tính phÕ bi¿n.

- Tính a d¡ng, phong phú.

Ý ngh)a thñc tiÅn: Chúng ta c§n chú trÍng ¿n iÁu kiÇn kh£ nng, tình hình thñc t¿ cça Ñi t°ãng à nh­n ra mÍi xu h°Ûng thay Õi có thà x£y ra Ñi vÛi Ñi t°ãng.

Thông qua các ho¡t Ùng thñc tiÅn, chúng ta c§n xây dñng nhiÁu biÇn pháp thích hãp à bi¿n Õi Ñi t°ãng; phát huy nhïng m·t tÑt, h¡n ch¿ nhïng m·t x¥u cça Ñi t°ãng, h°Ûng Ñi t°ãng v­n Ùng theo quy lu­t phù hãp vÛi lãi ích (phát triÃn).

b) 3 quy lu­t cça phép biÇn chéng duy v­t.

+ Quy lu­t chuyÃn hoá të nhïng bi¿n Õi vÁ l°ãng d«n tÛi nhïng bi¿n Õi vÁ ch¥t và ng°ãc l¡i: gÍi là quy lu­t l°ãng - ch¥t. Quy lu­t này ph£n ánh cách théc, c¡ ch¿ cça quá trình phát triÃn, là c¡ sß ph°¡ng pháp lu­n chung à nh­n théc và thúc ©y quá trình phát triÃn cça sñ v­t vÛi 3 yêu c§u c¡ b£n là:

> Th°Ýng xuyên và tng c°Ýng tích luù vÁ l°ãng à t¡o iÁu kiÇn cho sñ thay Õi vÁ ch¥t. ChÑng chç ngh)a duy ý chí muÑn Ñt cháy giai o¡n.

> Khi l°ãng °ãc tích luù ¿n giÛi h¡n Ù, ph£i m¡nh d¡n thñc hiÇn b°Ûc nh£y vÍt cách m¡ng, chÑng thái Ù b£o thç, trì trÇ.

> V­n dång linh ho¡t các hình théc nh£y vÍt à ©y nhanh quá trình phát triÃn.

Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n :

- C§n tích liy vÁ l°ãng à có sñ thay Õi vÁ ch¥t

- c§n kh¯c phåc t° t°ßng t£ khuynh, nôn nóng và b£o thç.

+ Quy lu­t ¥u tranh và thÑng nh¥t giïa các m·t Ñi l­p: còn °ãc gÍi là quy lu­t mâu thu«n. Quy lu­t này là h¡t nhân cça phép biÇn chéng, Nó v¡ch ra nguÓn gÑc, Ùng lñc cça sñ phát triÃn, ph£n ánh quá trình ¥u tranh gi£i quy¿t mâu thu«n bên trong sñ v­t. Të ó, ph£i v­n dång nguyên t¯c mâu thu«n mà yêu c§u c¡ b£n cça nó là ph£i nh­n théc úng ¯n mâu thu«n cça sñ v­t, tr°Ûc h¿t là mâu thu«n c¡ b£n và mâu thu«n chç y¿u, ph£i phân tích mâu thu«n và quá trình ¥u tranh gi£i quy¿t mâu thu«n. ¥u tranh là ph°¡ng théc gi£i quy¿t mâu thu«n. Tuy nhiên, hình théc ¥u tranh r¥t a d¡ng. linh ho¡t, tuó thuÙc mâu thu«n cå thà và hoàn c£nh lËch sí cå thÃ

+ Quy lu­t phç Ënh cça phç Ënh: Quy lu­t này khái quát khuynh h°Ûng phát triÃn ti¿n lên theo hình théc xoáy Ñc thà hiÇn tính ch¥t chu kó trong quá trình phát triÃn.

ó là c¡ sß ph°¡ng pháp lu­n cça nguyên t¯c phç Ënh biÇn chéng, chÉ ¡o mÍi ph°¡ng pháp suy ngh) và hành Ùng cça con ng°Ýi. Phç Ënh biÇn chéng òi hÏi ph£i tôn trÍng tính k¿ thëa, nh°ng k¿ thëa ph£i có chÍn lÍc, c£i t¡o, phê phán, chÑng k¿ thëa nguyên xi, máy móc và phç Ënh s¡ch tr¡n, chç ngh)a h° vô vÛi quá khé. Nguyên t¯c phç Ënh biÇn chéng trang bË ph°¡ng pháp khoa hÍc à ti¿p c­n lËch sí và tiên oán, dñ ki¿n nhïng hình thái c¡ b£n cça t°¡ng lai.

c) Các c·p ph¡m trù c¡ b£n cça phép biÇn chéng duy v­t.

MÙt sÑ v¥n Á chung vÁ ph¡m trù

Khái niÇm, ph¡m trù phán oán suy lu­n là nhïng n¥c thang cça quá trình nh­n théc.

KHÁI NIÆM là s£n ph©m cça sñ ph£n ánh trong t° duy nhïng thuÙc tính chung và b£n ch¥t cça nhïng Ñi t°ãng cùng lo¡i.

PH M TRÙ cça mÙt môn khoa hÍc là khái niÇm rÙng nh¥t cça mÙt l)nh vñc nh¥t Ënh thuÙc môn khoa hÍc ó.

Thí då:

Toán hÍc: sÑ, hình, m·t, quan hÇ hàm.

V­t lý: khÑi l°ãng, v­n tÑc, lñc, Kinh t¿ chính trË hÍc: hàng hoá, giá c£, tiÁn tÇ, lãi nhu­n.

Ph¡m trù là khái niÇm rÙng nh¥t, ph£n ánh nhïng m·t, nhïng thuÙc tính, nhïng mÑi liên hÇ chung, c¡ b£n nh¥t cça các sñ v­t, hiÇn t°ãng, quá trình thuÙc mÙt l)nh vñc nh¥t Ënh.

PH M TRÙ TRI¾T HÌC trong phép biÇn chéng duy v­t là ph¡m trù phÕ bi¿n, bßi nó ph£n ánh nhïng m·t, nhïng thuÙc tính, nhïng mÑi liên hÇ c¡ b£n và phÕ bi¿n nh¥t cça toàn bÙ th¿ giÛi hiÇn thñc, bao gÓm: tñ nhiên, xã hÙi và t° duy. MÑi quan hÇ giïa ph¡m trù tri¿t hÍc trong phép biÇn chéng duy v­t vÛi ph¡m trù cça các môn khoa hÍc cå thà là mÑi quan hÇ giïa cái chung và cái riêng mà ta s½ xét d°Ûi ây.

Khái niÇm, ph¡m trù Áu là hình £nh chç quan cça th¿ giÛi khách quan.Hình théc thà hiÇn cça ph¡m trù là chç quan; nÙi dung ph£n ánh cça ph¡m trù là khách quan. (Sinh viên hãy phân tích quan niÇm sai l§m cça phái duy danh, duy thñc, cça Kant).

Các c·p ph¡m trù c¡ b£n (cça phép biÇn chéng).

Cái riêng cái chung cái ¡n nh¥t. (hay còn gÍi là cái ·c thù cái phÕ bi¿n - cái ¡n nh¥t ).

Ënh ngh)a

- CÁI RIÊNG là ph¡m trù tri¿t hÍc, dùng à chÉ mÙt sñ v­t, mÙt hiÇn t°ãng, mÙt quá trình nh¥t Ënh. L°u ý khái niÇm quá trình cça Engels: Th¿ giÛi không ph£i là mÙt t­p hãp nhïng sñ v­t nh¥t thành b¥t bi¿n, mà là t­p hãp cça nhïng quá trình . Thí då : Hà NÙi, sông Cíu Long, NguyÅn vn A, thÝi ti¿t ngày hôm nay, quá trình xây dñng chç ngh)a xã hÙi ß ViÇt Nam.

- CÁI CHUNG là ph¡m trù tri¿t hÍc, dùng à chÉ nhïng m·t, nhïng thuÙc tính giÑng nhau, °ãc l·p l¡i trong nhiÁusñ v­t, nhiÁu hiÇn t°ãng, nhiÁu quá trình riêng l». Thí då :

- CÁI N NH¤T là ph¡m trù tri¿t hÍc, dùng à chÉ nhïng m·t, thuÙc tính, quá trình chÉ có ß mÙt k¿t c¥u v­t ch¥t(sñ v­t, hiÇn t°ãng, quá trình) nh¥t Ënh, mà không l·p l¡i ß k¿t c¥u v­t ch¥t khác. (thí då : chÉ tay cça m×i ng°Ýi).

Quan hÇ biÇn chéng giïa CÁI RIÊNG, CÁI CHUNG và CÁI N NH¤T

- Cái riêng, cái chung, cái ¡n nh¥t Áu tÓn t¡i khách quan (không phå thuÙc vào ý muÑn chç quan cça con ng°Ýi). Phê phán quan niÇm cça phái duy danh, duy thñc.

CÁI CHUNG chÉ tÓn t¡i trong CÁI RIÊNG, thông qua cái riêng mà biÃu hiÇn sñ tÓn t¡i cça mình.

CÁI RIÊNG chÉ tÓn t¡i trong mÑi liên hÇ vÛi CÁI CHUNG, °a tÛi cái chung (thí då cça Lênin: Ivan là ng°Ýi, Ivan là cái riêng , ng°Ýi là cái chung ).

CÁI RIÊNG là cái toàn bÙ, phong phú h¡n CÁI CHUNG. CÁI CHUNG là cái bÙ ph­n, nh°ng sâu s¯c h¡n CÁI RIÊNG.

CÁI N NH¤T và CÁI CHUNG có thà chuyÃn hoá l«n nhau, trong quá trình phát triÃn cça sñ v­t.

Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n

- Vì CÁI CHUNG chÉ tÓn t¡i trong nhïng CÁI RIÊNG, thông qua cái riêng mà biÃu hiÇn mình, nên muÑn phát hiÇn CÁI CHUNG cça chúng, ph£i thông qua viÇc nghiên céu nhiÁu CÁI RIÊNG cå thÃ. (MuÑn khái quát thành lý lu­n (cái chung), ph£i úc k¿t të các kinh nghiÇm trong nhiÁu tr°Ýng hãp cå thÃ).

- Vì CÁI CHUNG là cái sâu s¯c, cái b£n ch¥t, chi phÑi CÁI RIÊNG, nên tr°Ûc khi nghiên céu cå thà CÁI RIÊNG nào ó, c§n n¯m b¯t CÁI CHUNG tr°Ûc, à khÏi m¥t ph°¡ng h°Ûng. (Ch³ng h¡n: n¯m vïng ph°¡ng pháp hÍc t­p chung tr°Ûc khi hÍc nhïng bài cå thÃ). Lênin d¡y: Ng°Ýi nào b¯t tay vào nhïng v¥n Á riêng tr°Ûc khi gi£i quy¿t nhïng v¥n Á chung thì ng°Ýi ó, trên m×i b°Ûc i, s½ không sao tránh khÏi v¥p ph£i nhïng v¥n Á chung ó mÙt cách không tñ giác. Mà mù quáng v¥p ph£i nhïng v¥n Á ó trong tëng tr°Ýng hãp riêng, thì có ngh)a là °a chính sách cça mình ¿n ch× có nhïng sñ dao Ùng tÓi tÇ nh¥t và m¥t h³n tính nguyên t¯c .

- Vì CÁI CHUNG chÉ tÓn t¡i trong nhïng CÁI RIÊNG khác nhau, d°Ûi d¡ng ã bË c£i bi¿n (do có sñ tác Ùng mÙt cách khách quan giïa cái chung vÛi cái ¡n nh¥t trong cái riêng ó), nên khi v­n dång CÁI CHUNGvào CÁI RIÊNG c§n ph£i °ãc cá biÇt hoá cho thích hãp. (V­n dång nhïng nguyên lý cça chç ngh)a Mác-Lênin cái chung vào ViÇt Nam cái riêng ch³ng h¡n).

- Không °ãc tuyÇt Ñi hóa m·t nào. N¿u tuyÇt Ñi hóa CÁI CHUNG s½ r¡i vào giáo iÁu, r­p khuôn, kinh viÇn, t£ khuynh . N¿u tuyÇt Ñi hóa CÁI RIÊNG s½ r¡i vào chç ngh)a kinh nghiÇm, và vÁ t° t°ßng là xét l¡i, hïu khuynh.

- Vì CÁI N NH¤T và CÁI CHUNG có thà chuyÃn hóa l«n nhau, nên trong thñc tiÅn, c§n t¡o iÁu kiÇn cho CÁI N NH¤T trß thành CÁI CHUNG, n¿u iÁu ó có lãi cho con ng°Ýi. Và làm cho CÁI CHUNG b¥t lãi trß thành CÁI N NH¤T.

NGUYÊN NHÂN VÀ K¾T QU¢

Khái niÇm vÁ nguyên nhân và k¿t qu£

Ënh ngh)a

- NGUYÊN NHÂN là sñ tác Ùng l«n nhau giïa các m·t trong mÙt sñ v­t hay giïa các sñ v­t vÛi nhau, khi¿n gây ra nhïng bi¿n Õi nh¥t Ënh.

- K¾T QU¢ là nhïng bi¿n Õi xu¥t hiÇn do sñ tác Ùng l«n nhau giïa các m·t trong mÙt sñ v­t hay giïa các sñ v­t vÛi nhau gây ra. (thí då trong tñ nhiên, xã hÙi, t° duy).

Tính ch¥t cça mÑi liên hÇ nhân qu£

- Khách quan (không phå thuÙc vào ý muÑn chç quan cça con ng°Ýi).

- PhÕ bi¿n (mÍi sñ v­t, hiÇn t°ãng Áu có nguyên nhân nh¥t Ënh gây ra).

- T¥t y¿u (cùng mÙt nguyên nhân, trong nhïng iÁu kiÇn giÑng nhau, s½ cho ra k¿t qu£ nh° nhau: Cé 2 nguyên tí H k¿t hãp vÛi 1 nguyên tí O, t¥t y¿u cho ra 1 phân tí H2O).

MÑi quan hÇ biÇn chéng giïa nguyên nhân và k¿t qu£

Quan hÇ nhân qu£ là quan hÇ s£n sinh: Nguyên nhân sinh ra k¿t qu£, nên Nguyên nhân có tr°Ûc, k¿t qu£ có sau. (mÇnh Á £o l¡i thì không úng).

- Nguyên nhân sinh ra k¿t qu£ nh° th¿ nào? Có các kh£ nng sau:

+ 1 nguyên nhân sinh ra 1 k¿t qu£. (1 phôi tréng gà, ¥p nß ra 1 gà con)

+ 1 nguyên nhân sinh ra nhiÁu k¿t qu£.(1 th§y d¡y, k¿t qu£ thi cça s/v khác nhau)

+ NhiÁu nguyên nhân sinh ra 1 k¿t qu£.(ViÇc thu ho¡ch trong nông nghiÇp phå thuÙc vào : n°Ûc, phân, c§n, giÑng,& )

+ NhiÁu nguyên nhân sinh ra nhiÁu k¿t qça. (Sñ ho¡t Ùng Óng bÙ và có hiÇu qu£ cça 6 thành phân kinh t¿ ß n°Ûc ta làm cho s£n xu¥t phát triÃn, kinh t¿ tng tr°ßng, xã hÙi Õn Ënh, an ninh quÑc phòng °ãc b£o £m, ch¿ Ù chính trË °ãc giï vïng).

- Các lo¡i nguyên nhân: nguyên nhân c¡ b£n và nguyên nhân không c¡ b£n; nguyên nhân chç y¿u và nguyên nhân thé y¿u; nguyên nhân bên trong và nguyên nhân bên ngoài; nguyên nhân chç quan và nguyên nhân khách quan; nguyên nhân tác Ùng cùng chiÁu và nguyên nhân tác Ùng ng°ãc chiÁu,&

- MuÑn nguyên nhân sinh ra k¿t qu£ thì ph£i có nhïng iÁu kiÇn nh¥t Ënh (tréng gà muÑn nß thành gà con thì ph£i °ãc ¥p).

- Sñ tác Ùng trß l¡i cça k¿t qu£ Ñi nguyên nhân (tích cñc ho·c tiêu cñc).

- Sñ phân biÇt nhân qu£ chÉ là t°¡ng Ñi, ngh)a là nguyên nhân và k¿t qu£ có thà thay Õi vË trí cho nhau tùy theo chúng tÓn t¡i trong mÑi quan hÇ nào. Trong th¿ giÛi v­t ch¥t, chu×i quan hÇ nhân qu£ là vô thu÷ vô chung.

MÙt sÑ k¿t lu­n vÁ m·t ph°¡ng pháp lu­n

- Vì mÑi liên hÇ nhân qu£ là khách quan, phÕ bi¿n, t¥t y¿u, và nguyên nhân có tr°Ûc k¿t qu£, nên khi tìm nguyên nhân cça mÙt hiÇn t°ãng nào ó, ph£i tìm trong th¿ giÛi hiÇn thñc ; và ph£i tìm trong nhïng sñ kiÇn x©y ra tr°Ûc hiÇn t°ãng ó.

- Vì có thà có nhiÁu nguyên nhân vÛi nhïng vai trò khác nhau Ñi vÛi k¿t qu£, nên c§n bi¿t phân biÇt các lo¡i nguyên nhân và chiÁu h°Ûng tác Ùng cça chúng. Quan tâm úng méc các nguyên nhân c¡ b£n, chç y¿u, bên trong. Trong l)nh vñc xã hÙi, c§n ·c biÇt coi trÍng viÇc phân tích nguyên nhân chç quan.

- Vì k¿t qu£ có tác Ùng trß l¡i nguyên nhân (tích cñc ho·c tiêu cñc), nên c§n khai thác sñ tác Ùng trß l¡i ó cho phù hãp.

T¤T NGHIÊN VÀ NGªU NHIÊN

Khái niÇm t¥t nhiên (hay cái t¥t nhiên) và ng«u nhiên (hay cái ng«u nhiên)

- Ënh ngh)a

- T¤T NHIÊN (hay t¥t y¿u) là ph¡m trù tri¿t hÍc, dùng à chÉ cái mà sñ xu¥t hiÇn cça nó là do nguyên nhân c¡ b£n, bên trong cça k¿t c¥u v­t ch¥t (sñ v­t, hiÇn t°ãng, quá trình) quy¿t Ënh; và trong nhïng iÁu kiÇn xác Ënh, nó ph£i x£y ra theo mÙt cách nh¥t Ënh ché không thà khác.

- NGªU NHIÊN là ph¡m trù tri¿t hÍc, dùng à chÉ cái mà sñ xu¥t hiÇn cça nó là do sñ k¿t hãp tình cÝ cça các nguyên nhân bên ngoài, hoàn c£nh bên ngoài (ché không do nhïng nguyên nhân bên trong) cça k¿t c¥u v­t ch¥t quy¿t Ënh; do ó, trong nhïng iÁu kiÇn nh¥t Ënh, nó có thà x£y ra ho·c không x£y ra, có thà x£y ra nh° th¿ này ho·c nh° th¿ khác. (thí då : sinh, lão, bÇnh, tí là t¥t nhiên Ñi vÛi m×i ng°Ýi. Song sinh, lão, bÇnh, tí vào lúc nào, nh° th¿ nào, trong hoàn c£nh nào, l¡i mang tính ng«u nhiên Ñi vÛi hÍ).

- L°u ý

- Cái t¥t nhiên là cái chung , song không ph£i mÍi cái chung Áu là cái t¥t nhiên . Thí då : Trong mÙt Ùi hÍc sinh i thi toán quÑc t¿, các em Áu là oàn viên thanh niên CÙng s£n, thì cái chung oàn viên không ph£i là cái t¥t nhiên cça Ùi thi toán. ChÉ cái chung nào g¯n vÛi b£n ch¥t cça sñ v­t, mÛi là hình théc thà hiÇn cça cái t¥t nhiên . Thí då : lo¡i Ùng v­t có x°¡ng sÑng, sÑng d°Ûi n°Ûc, thß b±ng mang, b¡i b±ng vây là cái chung Óng thÝi cing là cái t¥t nhiên cça loài cá.

- Cái t¥t nhiên và cái ng«u nhiên Áu có nguyên nhân (khác nhau là vË trí cça nhïng nguyên nhân ó: bên trong hay bên ngoài).

- Cái t¥t nhiên và cái ng«u nhiên Áu bË chi phÑi bßi quy lu­t. Quy lu­t Ùng lñc chi phÑi cái t¥t nhiên . Quy lu­t xác su¥t thÑng kê chi phÑi cái ng«u nhiên . Thí då : Gieo Óng tiÁn kim lo¡i, m×i l§n gieo Óng tiÁn s¥p hay ngía là ng«u nhiên. Song, cái t¥t nhiên là tÕng sÑ m·t s¥p (ho·c ngía) so vÛi tÕng sÑ l§n gieo là x¥p xÉ 1/2. Càng gieo nhiÁu, tÉ sÑ ó càng ti¿n g§n tÛi 1/2 (ché không thà là 2/3 hay 3/4).

Quan hÇ biÇn chéng giïa t¥t nhiên và ng«u nhiên

- T¤T NHIÊN và NGªU NHIÊN Áu tÓn t¡i khách quan, Ùc l­p vÛi ý théc cça con ng°Ýi, và Áu có vai trò nh¥t Ënh Ñi vÛi sñ phát triÃn cça sñ v­t. (N¿u cái t¥t nhiên chi phÑi sñ phát triÃn cça sñ v­t thì cái ng«u nhiên góp ph§n £nh h°ßng (tích cñc ho·c tiêu cñc) tÛi sñ phát triÃn ó cça sñ v­t).

- T¤T NHIÊN và NGªU NHIÊN không tÓn t¡i biÇt l­p d°Ûi d¡ng thu§n tuý, mà tÓn t¡i trong sñ thÑng nh¥t hïu c¡ vÛi nhau, ngh)a là:

+ CÁI T¤T NHIÊN bao giÝ cing thà hiÇn sñ tÓn t¡i cça mình thông qua vô sÑ CÁI NGªU NHIÊN. (s/v tñ tím thí då minh ho¡).

+ CÁI NGªU NHIÊN là hình théc biÃu hiÇn, Óng thÝi là cái bÕ sung cho CÁI T¤T NHIÊN. (thí då).

- T¤T NHIÊN và NGªU NHIÊN có thà chuyÃn hóa cho nhau, tùy theo viÇc xem xét chúng trong nhïng iÁu kiÇn ho·c trong mÑi quan hÇ nào. (thí då).

MÙt sÑ k¿t lu­n vÁ m·t ph°¡ng pháp lu­n

- Trong nh­n théc cing nh° trong thñc tiÅn, khi muÑn ho¡ch Ënh vàthñc thi mÙt công viÇc nào ó, c§n dña h³n vào CÁI T¤T NHIÊN (vì sao?), Óng thÝi ph£i chú ý úng méc CÁI NGªU NHIÊN Ã Á phòng nhïng tr°Ýng hãp b¥t tr¯c.

- MuÑn tìm ra CÁI T¤T NHIÊN, ph£i thông qua viÇc nghiên céu, so sánh nhiÁu CÁI NGªU NHIÊN à tìm cho ra cái chung g¯n vÛi b£n ch¥t cça sñ v­t. Vì chính cái chung ó là hình théc thà hiÇn cça cái t¥t nhiên c§n tìm.

- Nói chung, c§n coi trong c£ CÁI T¤T NHIÊN l«n CÁI NGªU NHIÊN, vì trong nhïng iÁu kiÇn nh¥t Ënh ho·c trong nhïng mÑi quan hÇ nh¥t Ënh, chúng có thà chuyÃn hóa cho nhau.

NØI DUNG VÀ HÌNH THèC

Ënh ngh)a

- NÙi dung là tÕng hãp t¥t c£ các m·t, các y¿u tÑ, các quá trình t¡o thành sñ v­t.

- Hình théc là ph°¡ng théc tÓn t¡i cça sñ v­t ; là cách théc tÕ chéc, s¯p x¿p các y¿u tÑ c¥u thành sñ v­t (ph£n ánh mÑi liên hÇ t°¡ng Ñi bÁn vïng giïa các y¿u tÑ ó) ; là k¿t c¥u cça nÙi dung (bao gÓm c£ dáng v» bên ngoài cça sñ v­t).

Thí då : . NÙi dung và hình théc cça mÙt c¡ thà sÑng.

. NÙi dung (khách quan) và hình théc (chç quan) cça t° duy.

. NÙi dung (chç Á t° t°ßng, cÑt chuyÇn) và hình théc (thà lo¡i, bÑ cåc, bút pháp, hình t°ãng nghÇ thu­t& ) cça mÙt tác ph©m nghÇ thu­t.

. NÙi dung (LLSX) và hình théc QHSX) cça mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t.

. NÙi dung (giai c¥p) và hình théc (chính thÃ) cça mÙt nhà n°Ûc.

. NÙi dung (kinh t¿ nhiÁu thành ph§n) và hình théc (c¡ ch¿ qu£n lý phù hãp)

Quan hÇ biÇn chéng giïa nÙi dung và hình théc

Sñ thÑng nh¥t biÇn chéng giïa nÙi dung và hình théc

C¡ sß cça sñ thÑng nh¥t là do c£ nÙi dung và hình théc Áu °ãc hình thành të các y¿u tÑ c¥u thành sñ v­t.

BiÃu hiÇn cça sñ thÑng nh¥t là nÙi dung và hình théc không thà tÓn t¡i tách rÝi nhau (không có hình théc nào không chéa ñng nÙi dung. Không có nÙi dung nào không tÓn t¡i trong mÙt hình théc nh¥t Ënh).

Sñ thÑng nh¥t giïa nÙi dung và hình théc là sñ thÑng nh¥t biÇn chéng, ngh)a là thÑng nh¥t trong a d¡ng, trong sñ khác biÇt, nên:

. Cùng mÙt nÙi dung, trong quá trình phát triÃn, có thà có nhiÁu hình théc thà hiÇn.

Thí då :

+ Cùng là n°Ûc XHCN (nÙi dung), nh°ng giïa ViÇt Nam, Trung quÑc, Cu ba có sñ khác nhau vÁ tÕ chéc bÙ máy (hình théc).

+ VÁ nghÇ thu­t : à diÅn ¡t cùng mÙt chç Á t° t°ßng (nÙi dung), có thà thà hiÇn b±ng nhiÁu hình théc khác nhau : kËch nói, c£i l°¡ng, tuÓng, chèo,v.v&

+ Nhà phÑ nói chung Áu °ãc xây c¥t b±ng nhïng v­t liÇu giÑng nhau (nÙi dung), song l¡i có r¥t nhiÁu kiÃu ki¿n trúc khác nhau (hình théc).

MÙt hình théc, có thà thà hiÇn nhiÁu nÙi dung khác nhau. (Sinh viên tñ tìm các thí då minh ho¡).

- Trong quá trình v­n Ùng và phát triÃn cça sñ v­t, nÙi dung giï vai trò quy¿t Ënh Ñi vÛi hình théc

+ NÙi dung quy¿t Ënh hình théc ngh)a là : NÙi dung nào, hình théc ¥y. NÙi dung bi¿n Õi, hình théc cing ph£i bi¿n Õi theo cho phù hãp. (N¿u không, trong quá trình bi¿n Õi, nÙi dung mÛi s½ phá vá hình théc ci không còn phù hãp vÛi nó nïa). (Thí då : sñ thay th¿ các ph°¡ng théc s£n xu¥t trong lËch sí).

Vì sao nÙi dung l¡i quy¿t Ënh °ãc hình théc? Trong quá trình phát triÃn cça sñ v­t, do sñ t°¡ng tác giïa các m·t trong sñ v­t ho·c giïa các sñ v­t vÛi nhau, làm cho các y¿u tÑ c¥u thành sñ v­t (nÙi dung) bi¿n Õi tr°Ûc, d§n d§n kéo theo sñ bi¿n Õi nhïng mÑi liên hÇ giïa các y¿u tÑ ó (hình théc). Vì v­y : NÙi dung cça sñ v­t là m·t Ùng, có khuynh h°Ûng chç ¡o là bi¿n Õi. Hình théc cça sñ v­t là m·t t)nh t°¡ng Ñi, có khuynh h°Ûng chç ¡o là Õn Ënh.

- Sñ tác Ùng trß l¡i cça hình théc Ñi vÛi nÙi dung

+ Do có tính Ùc l­p t°¡ng Ñi, nên hình théc không chÉ phå thuÙc vào nÙi dung, mà còn tác Ùng trß l¡i nÙi dung, biÃu hiÇn trong các kh£ nng sau :

. N¿u hình théc phù hãp vÛi nÙi dung, s½ t¡o iÁu kiÇn thu­n lãi cho sñ phát triÃn cça nÙi dung. (Thí då).

. N¿u hình théc không phù hãp vÛi nÙi dung, nó s½ c£n trß, kìm hãm sñ phát triÃn cça nÙi dung. Tr°Ûc sau nó cing bË nÙi dung mÛi phá vá hình théc ci à thi¿t l­p hình théc mÛi phù hãp.

MÙt sÑ k¿t lu­n vÁ m·t ph°¡ng pháp lu­n

- Vì nÙi dung và hình théc không thà tách rÝi nhau, nên trong nh­n théc cing nh° trong thñc tiÅn không °ãc tách rÝi nÙi dung và hình théc.

. N¿u tuyÇt Ñi hoá m·t hình théc, s½ sa vào chç ngh)a hình théc (formalism).

. N¿u tuyÇt Ñi hoá nÙi dung, thì thñc ch¥t là h¡ th¥p vai trò cça nÙi dung, bßi nÙi dung chÉ tÓn t¡i thông qua tÕ chéc, k¿t c¥u các y¿u tÑ (hình théc) cça nó.

- Vì sñ thÑng nh¥t giïa nÙi dung và hình théc là sñ thÑng nh¥t biÇn chéng (thÑng nh¥t trong a d¡ng), nên trong thñc tiÅn, thñc hiÇn mÙt nhiÇm vå nào ó (nÙi dung), c§n sí dång sáng t¡o nhiÁu hình théc có thà có mÙt cách thích hãp. (Thí då : phát Ùng phong trào phòng, chÑng lây nhiÅm HIV, AID b±ng nhiÁu hình théc khác nhau).

. ChÑng t° t°ßng b£o thç : kh° kh° làm theo kiÃu (hình théc) ci ã l×i thÝi. (thí då : yêu c§u sinh viên chç Ùng, tñ tìm tòi, khám phá chân trÝi mÛi (nÙi dung), song khi kiÃm tra l¡i b¯t sinh viên ph£i thuÙc lòng b±ng cách ra Á óng (hình théc).

. ChÑng t° t°ßng chç quan, nóng vÙi : muÑn thay Õi hình théc ci, trong khi nó còn thích hãp vÛi nÙi dung. (Thí då : Thuy¿t trình luôn luôn là hình thécquan trÍng trong viÇc chuyÃn t£i nÙi dung môn tri¿t hÍc tÛi sinh viên, nên dù có dùng các hình théc khác, cing không thà vét bÏ hình théc thuy¿t trình).

-. Trong ho¡t Ùng nh­n théc và thñc tiÅn, tr°Ûc h¿t ph£i cn cé vàonÙi dung (vì nÙi dung quy¿t Ënh hình théc). Song, ph£i luôn luôn xem giïa nÙi dung và hình théc có phù hãp vÛi nhau không (vì hình théc có tính t°¡ng Ñi) Ã thúc ©y hoc kìm hãm sñ phát triÃn cça sñ v­t, tuó theo nhu c§u thñc tiÅn.

B¢N CH¤T VÀ HIÆN T¯âNG

a. Ënh ngh)a

- B£n ch¥t là cái tÕng hãp t¥t c£ nhïng m·t, nhïng mÑi liên hÇ t¥t nhiên, t°¡ng Ñi Õn Ënh bên trong sñ v­t, quy Ënhsñ v­n Ùng và phát triÃn cça sñ v­t.

- HiÇn t°ãng là cái biÃu hiÇn ra bên ngoài cça nhïng m·t, nhïng mÑi liên hÇ ¥y (téc cça b£n ch¥t).

Thí då :

B£n ch¥t cça n°Ûc là do sñ k¿t hãp theo mÙt công théc nh¥t Ënh giïa nguyên tÑ H và nguyên tÑ O t¡o thành. Trong iÁu kiÇn áp su¥t bình th°Ýng, n°Ûc biÃu hiÇn ra b±ng hiÇn t°ãng : ß thà lÏng, không mùi, không vË, trong suÑt, sôi ß 100 0 C, uÑng °ãc.

B£n ch¥t cça con ng°Ýi, cça dân tÙc ViÇt Nam, cça tuÕi tr».

b. MÑi quan hÇ biÇn chéng giïa b£n ch¥t và hiÇn t°ãng

B£n ch¥t và hiÇn t°ãng là hai m·t Ñi l­p trong thà thÑng nh¥t cça sñ v­t, tÓn t¡i khách quan.

*. Sñ thÑng nh¥t giïa b£n ch¥t và hiÇn t°ãng :

B£n ch¥t và hiÇn t°ãng không thà tách rÝi nhau. B£n ch¥t luôn °ãc bÙc lÙ ra qua hiÇn t°ãng (không có b£n ch¥t thu§n tuý thoát li hiÇn t°ãng). HiÇn t°ãng nào cing là cça b£n ch¥t, là sñ biÃu hiÇn cça b£n ch¥t ß méc Ù nh¥t Ënh (không có hiÇn t°ãng nào hoàn toàn không biÃu hiÇn b£n ch¥t).

VÁ cn b£n, hiÇn t°ãng và b£n ch¥t phù hãp vÛi nhau :

+ B£n ch¥t nào, hiÇn t°ãng ¥y. B£n ch¥t khác nhau, hiÇn t°ãng khác nhau.

+ B£n ch¥t thay Õi, hiÇn t°ãng cça nó cing thay Õi theo.

+ B£n ch¥t m¥t i, hiÇn t°ãng biÃu hiÇn nó cing m¥t theo. (Sinh viên tñ tìm thí då trong tñ nhiên, xã hÙi và t° duy).

*. Sñ khác biÇt, Ñi l­p giïa b£n ch¥t và hiÇn t°ãng :

HiÇn t°ãng không bao giÝ hoàn toàn trùng khít vÛi b£n ch¥t, bßi hiÇn t°ãng luôn chËu sñ tác Ùng cça môi tr°Ýng bên ngoài. N¿u hình thái biÃu hiÇn và b£n ch¥t cça sñ v­t trñc ti¿p Óng nh¥t vÛi nhau, thì mÍi khoa hÍc s½ trß nên thëa. (K.Marx)

B¢N CH¤T HIÆN T¯âNG

Ph£n ánh cái chung, cái t¥t y¿u, quy¿t Ënh sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça sñ v­t. Cùng mÙt b£n ch¥t, tuó theo iÁu kiÇn, hoàn c£nh, có thà biÃu hiÇn qua vô sÑ hiÇn t°ãng khác nhau, nên b£n ch¥t sâu s¯c h¡n hiÇn t°ãng Ph£n ánh cái riêng, cái cá biÇt, không quy¿t Ënh sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça sñ v­t. Trong nhïng iÁu kiÇn, hoàn c£nh khác nhau, hiÇn t°ãng biÃu hiÇn ra là khác nhau (do có sñ t°¡ng tác vÛi ngo¡i c£nh), nên hiÇn t°ãng phong phú h¡n b£n ch¥t. B£n ch¥t là cái t°¡ng Ñi Õn Ënh, ít bi¿n Õi. HiÇn t°ãng là cái không Õn Ënh, th°Ýng xuyên bi¿n Õi. (Íc câu cça Lênin trong Giáo trình, tr 252) B£n ch¥t là m·t bên trong, ©n d¥u sâu xa cça hiÇn thñc khách quan (sñ v­t). B£n ch¥t biÃu hiÇn ra bên ngoài thông qua các hiÇn t°ãng khác nhau. HiÇn t°ãng biÃu hiÇn ra bên ngoài cça b£n ch¥t, nh°ngd°Ûi hình théc ã c£i bi¿n(không bao giÝ phù hãp hoàn toàn vÛi b£n ch¥t), nhiÁu khi xuyên t¡c b£n ch¥t. c. MÙt sÑ k¿t lu­n vÁ m·t ph°¡ng pháp lu­n

- Trong nh­n théc, Ã hiÃu úng ¯n, §y ç vÁ sñ v­t, không °ãc dëng l¡i ß hiÇn t°ãng, mà ph£i i sâu tìm hiÃu b£n ch¥t cça nó (vì sao ?). Trongthñc tiÅn, c§n dña vào b£n ch¥t, ché không dña vào hiÇn t°ãng (vì sao ?).

- Vì b£n ch¥t cça sñ v­t tÓn t¡i khách quan ß ngay trong b£n thân sñ v­t, nên muÑn tìm b£n ch¥t cça sñ v­t, ph£i xu¥t phát të chính b£n thân sñ v­t ó, ché không thà tìm ß ngoài nó.

- Vì b£n ch¥t bÙc lÙ ra b±ng hiÇn t°ãng, nên chÉ có thà tìm b£n ch¥tcça sñ v­t thông qua viÇc nghiên céu các hiÇn t°ãng cça nó. Song, hiÇn t°ãng cça b£n ch¥t thì muôn hình ngàn v», nên ph£i bi¿t phân tích và tÕng hãp các hiÇn t°ãng, nh¥t là n¯m °ãc hiÇn t°ãng iÃn hình trong hoàn c£nh iÃn hình.

- Vì b£n ch¥t có nhiÁu c¥p Ù, nên nh­n théc b£n ch¥t cça sñ v­t là mÙt quá trình vô h¡n : T° t°ßng cça ng°Ýi ta i sâu mÙt cách vô h¡n, të hiÇn t°ãng ¿n b£n ch¥t, të b£n ch¥t c¥p mÙt, n¿u có thà nói nh° v­y, ¿n b£n ch¥t c¥p hai, v.v& cé nh° th¿ mãi. (Lênin)

KH¢ NNG VÀ HIÆN THðC

a. Ënh ngh)a

HIÆN THðC là nhïng gì hiÇn có, hiÇn ang tÓn t¡i thñc sñ.

KH¢ NNG là nhïng gì hiÇn ch°a có, nh°ng s½ có, s½ tÛi, khi có các iÁu kiÇn t°¡ng éng.

L¯U Y:

HiÇn thñc bao gÓm c£ hiÇn thñc v­t ch¥t (hiÇn thñc khách quan) và hiÇn thñc tinh th§n (hiÇn thñc chç quan), ngh)a là c£ v­t ch¥t l«n tinh th§n ÁutÓn t¡i.

Kh£ nng :

+ Kh£ nng mà ta nghiên céu là kh£ nng thñc t¿, không ph£i là kh£ nng £o.

+ Kh£ nng khác vÛi : iÁu kiÇn, tiÁn Á, ng«u nhiên, xác su¥t.

+ Các lo¡i Kh£ nng chính :

Kh£ nng t¥t nhiên (kh£ nng g§n, kh£ nng xa)

Kh£ nng ng«u nhiên.

Còn nhiÁu cách phân lo¡i kh£ nng : kh£ nng tÑt và kh£ nng x¥u ; kh£ nng song song tÓn t¡i và kh£ nng lo¡i trë nhau ; kh£ nng chç y¿u và kh£ nng thé y¿u, v.v&

b. MÑi quan hÇ biÇn chéng giïa kh£ nng và hiÇn thñc

- Kh£ nng và hiÇn thñc tÓn t¡i trong mÑi quan hÇ ch·t ch½ vÛi nhau, không tách rÝi nhau, th°Ýng xuyên chuyÃn hoá l«n nhau trong quá trình phát triÃn cça sñ v­t. (DiÅn ¡t cách khác : Kh£ nng và hiÇn thñc là hai m·t Ñi l­p thÑng nh¥t biÇn chéng trong quá trình phát triÃn cça sñ v­t).

- Þ cùng mÙt sñ v­t :

+ ß trong nhïng iÁu kiÇn nh¥t Ënh, có thà tÓn t¡i Óng thÝi mÙt sÑ kh£ nng (Thí då: mÙt hÍc sinh tÑt nghiÇp phÕ thông trung hÍc, có các kh£ nng : thi vào mÙt tr°Ýng ¡i hÍc, mÙt tr°Ýng chuyên nghiÇp, d¡y nghÁ ; i ngh)a vå quân sñ (n¿u là nam sinh) ; ß nhà tham gia s£n xu¥t trong gia ình, v.v& Kh£ nng nào trong nhïng kh£ nng trên s½ bi¿n thành hiÇn thñc, phå thuÙc vào iÁu kiÇn cå thà cça hÍc sinh ó).

+ N¿u xu¥t hiÇn iÁu kiÇn mÛi, ß sñ v­t s½xu¥t hiÇn thêm nhïng kh£ nng mÛi, và nhïng kh£ nng vÑn có cing s½ thay Õi. (sinh viên tñ cho thí då)

- iÁu kiÇn c§n và ç Ã cho mÙt kh£ nng bi¿n thành hiÇn thñc làph£i có iÁu kiÇn nh¥t Ënh (th°Ýng là mÙt t­p hãp nhïng iÁu kiÇn).(xem thí då trong sách).

iÁu kiÇn à kh£ nng bi¿n thành hiÇn thñc trong tñ nhiên :

+ Hoàn toàn tñ phát theo quy lu­t tñ nhiên (Các quá trình Ëa ch¥t).

+ Vëa theo quy lu­t tñ nhiên, vëa có sñ can thiÇp cça con ng°Ýi (Bi¿n Õi gien).

+ Phå thuÙc vào con ng°Ýi (ch¿ t¡o máy móc, v­t liÇu nhân t¡o& ).

iÁu kiÇn à kh£ nng bi¿n thành hiÇn thñc trong xã hÙi :Bên c¡nh iÁu kiÇn khách quan, nh¥t thi¿t ph£i có nhân tÑ chç quan là thñc tiÅn cça con ng°Ýi. Ho¡t Ùng có ý théc cça con ng°Ýi có vai trò h¿t séc to lÛn trong viÇc bi¿n kh£ nng thành hiÇn thñc. Nó có thà ©y nhanh ho·c kìm hãm quá trình bi¿n Õi ó, có thà iÁu khiÃn cho kh£ nng phát triÃn theo h°Ûng này hay h°Ûng khác b±ng cách t¡o ra các iÁu kiÇn thích éng.

c. MÙt sÑ k¿t lu­n vÁ m·t ph°¡ng pháp lu­n

- Trong thñc tiÅn, c§n dña vào hiÇn thñc, ché không °ãc dña vào kh£ nng (n¿u không muÑn r¡i vào £o t°ßng) Ã Ënh ra chç tr°¡ng, ph°¡ng h°Ûng hành Ùng cça mình.

- Tuy không dña vào kh£ nng, nh°ng c§n tính ¿n các kh£ nng (kh£ nng g§n, xa, t¥t nhiên, ng«u nhiên& ) Ã có các ph°¡ng án dñ phòng thích hãp.

- Trong l)nh vñc xã hÙi, c§n ·c biÇt chú ý phát huy nguÓn lñc con ng°Ýi (nhân tÑ chç quan). Không th¥y nhân tÑ chç quan (téc ho¡t Ùng cça con ng°Ýi), s½ ph¡m sai l§m hïu khuynh. N¿u thÕi phÓng nhân tÑ chç quan, b¥t ch¥p iÁu kiÇn khách quan, s½ m¯c sai l§m t£ khuynh .

Câu hÏi 4 : Lý lu­n nh­n théc duy v­t biÇn chéng.

Thñc tiÅn nh­n théc và vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi nh­n théc.

khái niÇm :

Thñc tiÅn là toàn bÙ ho¡t Ùng s£n xu¥t v­t ch¥t cça con ng°Ýi có måc ích mang tính lËch sí xã hÙi nh±m c£i bi¿n tñ nhiên và xã hÙi.

Ho¡t Ùng thñc tiÅn có 03 hình théc c¡ b£n :

+ Ho¡t Ùng s£n xu¥n v­t ch¥t(quan trÍng, c¡ b£n nh¥t)

+ ho¡t Ùng thñc nghiÇm khoa hÍc.

+ Ho¡t Ùng chính trË xã hÙi.

Nh­n théc là quá trình ph£n ánh nng Ùng sáng t¡o th¿ giÛi khách quan vào trong bÙ óc con ng°Ýi.

Nh­n théc có 2 hình théc c¡ b£n :

+ Hình théc kinh nghiÇm.

+ Hình théc lý lu­n(nhïng quan iÃm, nguyên lý, quy lu­t&

Vai trò cça thñc tiÅn Ñi vÛi hình théc :

Thñc tiÅn là c¡ sß, là nguÓn gÑc, là Ùng lñc cça nh­n théc. Thñc tiÅn là tiêu chu©n c¡ b£n à kiÃm tra chân lý.

Con °Ýng biÇn chéng cça chç ngh)a nh­n théc chân lý.

Quan iÃm cça CN Mác Lênin vÁ quá trình nh­n théc :

Nh­n théc cça con ng°Ýi tr£i qua hai giai o¡n :

+ Giai o¡n th¥p gÍi là nh­n théc c£m tính(trñc quan sinh Ùng) và giai o¡n cao gÍi là nh­n théc lý tính(t° duy, trëu t°ãng); hai giai o¡n này vëa thÑng nh¥t, vëa ¥u tranh vÛi nhau t¡o thành quá trình nh­n théc cça con ng°Ýi.

Nh­n théc c£m tính : là sñ ph£n ánh các sñ v­t, hiÇn t°ãng khi các sñ v­t, hiÇn t°ãng ó ang trñc ti¿p tác Ùng vào các giác quan con ng°Ýi. Giai o¡n này gÓm C£m giác, tri giác và biÃu t°ãng.

+ c£m giác là sñ ph£n ánh nhïng thuÙc tính riêng l» cça sñ v­t, hiÇn t°ãng. khi sñ v­t, hiÇn t°ãng ang trñc ti¿p tác Ùng vào giác quan con ng°Ýi.

+ Tri giác là sñ tÕng hãp các c£m giác mang l¡i vÁ sñ v­t, hiÇn t°ãng. là mÙt hình théc cao h¡n cça c£m giác.

+ BiÃu t°ãng là hình £nh t°¡ng Ñi toàn v¹n vÁ sñ v­t, hiÇn t°ãng khi sñ v­t, hiÇn t°ãng không còn trñc ti¿p tác Ùng vào giác quan cça con ng°Ýi.

Nh­n théc lý tính (t° duy trëu t°ãng):

Nh­n théc lý tính là giai o¡n cao cça quá trình nh­n théc, ph£n ánh mÙt các gián ti¿p, khái quát và i sâu vào b£n ch¥t cça sñ v­t, hiÇn t°ãng. Giai o¡n này gÓm 03 hình théc :

+ Khái niÇm : là sñ ph£n ánh nhïng mÑi liên hÇ b£n ch¥t t¥t nhiên, c¡ b£n cça các sñ v­t, hiÇn t°ãng(là mÙt danh të dùng à chÉ vÁ mÙt sñ v­t, hiÇn t°ãng nào ó)

+ Phán oán : là sñ liên k¿t nhïng khái niÇm ã có nh±m kh³ng Ënh hay phç Ënh mÙt ho·c nhiÁu thuÙc tính cça sñ v­t, hiÇn t°ãng .

+ Suy lý(ho·c suy lu­n): là sñ liên k¿t nhïng phán oán ã có nh±m rút ra mÙt phán oán mÛi có tính ch¥t k¿t lu­n.

Chân lý và vai trò cça chân lý Ñi vÛi thñc tiÅn :

Chân lý là nhïng tri théc phù hãp vÛi hiÇn thñc khách quan và °ãc thñc tiÅn kiÃm nghiÇm.

Chân lý là mÙt trong nhïng iÁu kiÇn tiên quy¿t quy¿t Ënh sñ thành công trong ho¡t Ùng thñc tiÅn(có nh­n théc úng mÛi có thà hành Ùng úng)

Câu hÏi 5 : S£n xu¥t v­t ch¥t, Vai trò cça SX v­t ch¥t và Quy lu­t QHSX phù hãp vÛi tính ch¥t trình Ù LLSX?

Khái niÇm :

CN Mác ã kh³ng Ënh : s£n xu¥t xã hÙi bao gÓm s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t; tái s£n xu¥t ra con ng°Ýi và s£n xu¥t ra tinh th§n, trong ó s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t là nÁn t£ng cça tÓn t¡i và phát triÃn cça xã hÙi. BÏi vì con ng°Ýi sinh ra ph£i s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t à áp éng nhu c¥u v­t ch¥t cça con ng°Ýi, ó là n, ß, hÍc hành&

S£n xu¥t v­t ch¥t là quá trình con ng°Ýi dùng séc m¡nh v­t ch¥t (c¡ b¯p ) tác Ùng ¿n ph°¡ng tiÇn v­t ch¥t thông qua Ñi t°ãng s£n xu¥t à t¡o ra cça c£i v­t ch¥t.

Vai trò cça s£n xu¥t v­t ch¥t:

S£n xu¥t là ho¡t Ùng ·c tr°ng cça con ng°Ýi và xã hÙi loài ng°Ýi. S£n xu¥t xã hÙi bao gÓm: s£n xu¥t v­t ch¥t, s£n xu¥t tinh th§n và s£n xu¥t ra b£n thân con ng°Ýi. Ba quá trình ó g¯n ch·t ch½ vÛi nhau, tác Ùng qua l¡i l«n nhau, trong ó s£n xu¥t v­t ch¥t là c¡ sß cça sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça xã hÙi. Theo Ph.ngghen, "iÃm khác biÇt cn b£n giïa xã hÙi loài ng°Ýi vÛi xã hÙi loài v­t là ß ch×: loài v­t may l¯m chÉ hái l°ãm, trong khi con ng°Ýi l¡i s£n xu¥t".

S£n xu¥t v­t ch¥t là quá trình con ng°Ýi sí dång công cå lao Ùng tác Ùng vào tñ nhiên, c£i bi¿n các d¡ng v­t ch¥t cça giÛi tñ nhiên nh±m t¡o ra cça c£i v­t ch¥t thÏa mãn nhu c§u tÓn t¡i và phát triÃn cça con ng°Ýi.

Trong quá trình tÓn t¡i và phát triÃn, con ng°Ýi không thÏa mãn vÛi nhïng cái ã có sµn trong giÛi tñ nhiên, mà luôn luôn ti¿n hành s£n xu¥t v­t ch¥t nh±m t¡o ra các t° liÇu sinh ho¡t thÏa mãn nhu c§u ngày càng phong phú, a d¡ng cça con ng°Ýi. ViÇc s£n xu¥t ra các t° liÇu sinh ho¡t là yêu c§u khách quan cça Ýi sÑng xã hÙi. B±ng viÇc "s£n xu¥t ra nhïng t° liÇu sinh ho¡t cça mình, nh° th¿ con ng°Ýi ã gián ti¿p s£n xu¥t ra chính Ýi sÑng v­t ch¥t cça mình".

Trong quá trình s£n xu¥t ra cça c£i v­t ch¥t cho sñ tÓn t¡i và phát triÃn cça mình, con ng°Ýi Óng thÝi sáng t¡o ra toàn bÙ các m·t cça Ýi sÑng xã hÙi. T¥t c£ các quan hÇ xã hÙi vÁ nhà n°Ûc, pháp quyÁn, ¡o éc, nghÇ thu­t, tôn giáo, v.v... Áu hình thành, bi¿n Õi trên c¡ sß s£n xu¥t v­t ch¥t. Khái quát lËch sí phát triÃn cça nhân lo¡i, C.Mác ã k¿t lu­n: "ViÇc s£n xu¥t ra nhïng t° liÇu sinh ho¡t v­t ch¥t trñc ti¿p t¡o ra mÙt c¡ sß, chính të ó mà ng°Ýi ta phát triÃn các thà ch¿ nhà n°Ûc, các quan iÃm pháp quyÁn, nghÇ thu­t và th­m chí c£ nhïng quan niÇm tôn giáo cça con ng°Ýi ta".

Trong quá trình s£n xu¥t v­t ch¥t, con ng°Ýi không ngëng làm bi¿n Õi tñ nhiên, bi¿n Õi xã hÙi, Óng thÝi làm bi¿n Õi b£n thân mình. S£n xu¥t v­t ch¥t không ngëng phát triÃn. Sñ phát triÃn cça s£n xu¥t v­t ch¥t quy¿t Ënh sñ bi¿n Õi, phát triÃn các m·t cça Ýi sÑng xã hÙi, quy¿t Ënh phát triÃn xã hÙi të th¥p ¿n cao. Chính vì v­y, ph£i tìm c¡ sß sâu xa cça các hiÇn t°ãng xã hÙi ß trong nÁn s£n xu¥t v­t ch¥t cça xã hÙi.

Quy lu­t vÁ sñ phù hãp cça quan hÇ s£n xu¥t vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t:

Lñc l°ãng s£n xu¥t và quan hÇ s£n xu¥t là hai m·t cça ph°¡ng théc s£n xu¥t, chúng tÓn t¡i không tách rÝi nhau, tác Ùng qua l¡i l«n nhau mÙt cách biÇn chéng, t¡o thành quy lu­t vÁ sñ phù hãp cça quan hÇ s£n xu¥t vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. ây là quy lu­t c¡ b£n nh¥t cça sñ v­n Ùng, phát triÃn xã hÙi.

Khuynh h°Ûng chung cça s£n xu¥t v­t ch¥t là không ngëng phát triÃn. Sñ phát triÃn ó xét ¿n cùng là b¯t nguÓn të sñ bi¿n Õi và phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t,

(*.48<>DHNPTX^bfhjltx~‚Œ-šž¢¨¬²'¸¼À²'¸¾"(.<ÌÎÒØn""ùõùõñõùõùõíùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõùõÜÎÜÎÜÎÜÎÜÎÜÎÜÎܺ¦'hF[3hF[30J6B*CJ]aJph'hF[30J56B*CJ\]aJphhF[30JB*CJaJph333!hF[3hF[30JB*CJaJph333hF[3hmhú(‹

hú(‹hú(‹>À^

n"˜'ÂèÊLˆ2Zˆ Ô#ð%B)œ0 1ò7ô7F<H<÷÷ëë÷ëëã×ëëÏëëëëëëëëëëëë $a$gdÃ,4

$„¤'„¤a$gdX3] $a$gdX3]

$„¤'„¤a$gdF[3 $a$gdF[3ppÔpþþ"àâ\^'„ÂæèÈÊÊBJLNîÝÉ|k|k|Z|k|I5'hÃ,40J56B*CJ\]aJph!hÃ,40J6B*CJ]aJph!hylr0J6B*CJ]aJph!hX3]0J6B*CJ]aJph'hX3]hX3]0J6B*CJ]aJph-hX3]hX3]0J56B*CJ\]aJph'hylr0J56B*CJ\]aJphhF[30JB*CJaJph'hF[3hF[30J6B*CJ]aJph!hF[3hF[30JB*CJaJph!hF[3hF[30JB*CJaJphNˆÜîòôøúü

(,046:>@HJX† ˆ œ0 1N5è×Á«˜Á‚˜‚˜Á˜‚˜Á‚˜‚˜Á˜Á˜Á˜Á˜‚×t×a×$hÃ,4hÃ,40J>*B*CJaJph333hÃ,40JB*CJaJph333*hÃ,4hÃ,40J56>*B*CJaJph333$h"x|0J56>*B*CJaJph333*h"x|hÃ,40J56>*B*CJaJph333*h"x|h"x|0J56>*B*CJaJph333!hÃ,4hÃ,40JB*CJaJph333-hÃ,4hÃ,40J56B*CJ\]aJph!N5P5ð7ò7ô7*8J8L8P8V8Z8D<F<J<L<R<V<f<j<n<p<v<x<|<€<†<Š<Ž<'<"<-<œ< <¤<¦<®<²<¸<¼<ðßꦕ‡ß‡ß•yobobobobobobobobobobobobobhÃ,4hÃ,40JB*ph333hÃ,40JB*ph333hú(‹0JB*CJaJph333hÃ,40JB*CJaJph333!hF[3hF[30JB*CJaJph333'hÃ,4hF[30J5>*B*CJaJph333'hX3]hÃ,40J6B*CJ]aJph!hÃ,4hX3]0JB*CJaJph333!hÃ,4hÃ,40JB*CJaJph333hÃ,4hÃ,4B*CJaJph333&¼<Æ<Ê<Ð<Ô<Ø<Ú<

=6=Ò>ÆDÈDRGTGìIîIÜJÞJÞKàKÂLÄLHOJOêPìPHRS.SØTÜTˆWŠWõèõèõÖ±Ÿ„„„„„„„„Ÿ±r^Rh½FB*CJaJph333'h½Fh¾

Ÿ0J6>*B*CJaJph333#h½Fh¾

Ÿ6>*B*CJaJph333h¾

ŸB*CJaJph333h¾

Ÿh¾

ŸB*CJaJph333#h¾

Ÿh¾

Ÿ6>*B*CJaJph333 h¾

Ÿh¾

Ÿ5B*CJaJph333&h½Fh¾

Ÿ56>*B*CJaJph333#h¾

Ÿh¾

Ÿ56B*CJaJph333hÃ,4hÃ,40JB*ph333hÃ,40JB*ph333 H<Ø<Ú<

=6=Ò>ÈDTGîIÞJàKÄLJOìPS.SÜTŠW']ÈaóèèèÜÜÜÜÜÜÜÜÜÜèÁÁÁ§$

F

ÆЄ„¤dð^„'„¤a$gd½F$

F

Æ Ð¼„„¤dð^„'„¤a$gd¾

Ÿ

$„¤'„¤a$gd¾

Ÿ

$dða$gd¾

Ÿ

$„¤'„¤a$gdÃ,4ŠWÆ[²]']Ä'ÆaÈa$d&dTdHhJhLhôkök¦l¨lªlRmTmðÞÒðÞñ¢Žð}oðÒðÒ'N?huuT56B*CJaJph333#h¾

Ÿh¾

Ÿ56B*CJaJph333h¾

Ÿh½FB*CJaJph333h¾

Ÿ0JB*CJaJph333!h¾

Ÿh¾

Ÿ0JB*CJaJph333&h½Fh¾

Ÿ56>*B*CJaJph333h½F56B*CJaJph333#h½Fh¾

Ÿ56B*CJaJph333h½F6>*B*CJaJph333h¾

ŸB*CJaJph333#h½Fh¾

Ÿ6>*B*CJaJph333h¾

Ÿh¾

ŸB*CJaJph333Èa$d&dTdLhök¨lªlTmpmLn&oZoþqúuÀw y°z²zˆ{ðååðððððÖÖÖ檪ª

$„¤'„¤a$gdÃ,4

$„¤'„¤a$gd !á

$„¤'„¤a$gduuT $a$gduuT $„¤dð'„¤a$gduuT

$dða$gd¾

Ÿ $„¤dð'„¤a$gd½FTmnmpmLnPn&oZoüqþqøuúu¾wÀwÆwÊwÎw

y y®z°z²z'z¶z¼zÀzÊzÌzÎzÔzØzÜzîzðzözøzüzðáðÕðÃðÕðÕðÕ·¨·-¨-‰{qdqdqZqdqdqdqdqh:=0JB*ph333hy?Zhy?Z0JB*ph333hy?Z0JB*ph333h{0Ë6B*CJaJphwwwh¾

Ÿ6B*CJaJphwww h !áh !á6B*CJaJphwwwh !áh !áB*CJaJph333h !áB*CJaJph333#huuThuuT5>*B*CJaJph333huuTB*CJaJph333huuTh½FB*CJaJph333huuThuuTB*CJaJph333#üz{{

{{ {{{${({.{4{@{D{X{\{'{b{f{j{n{r{x{|{‚{„{ˆ{Š{ {¢{¨{ª{®{'{º{¾{Â{Æ{Ì{Ð{Ö{Ú{à{æ{ò{ö{ø{ü{@|p~t~òèòèòèòèòèòèòèòèòèòèòèòèòèÞÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔ³ŸŽ€h:=0JB*CJaJph4<-!h:=h®+ò0JB*CJaJph4<-'h:=h®+ò0J56B*CJaJph4<-'h:=h:=0J56B*CJaJph4<-hy?Zh:=0JB*ph333h:=0JB*ph333h{0Ë0JB*ph333hy?Z0JB*ph333hy?Zhy?Z0JB*ph3332ˆ{Š{ø{r~Œ~²~Ô~

z‚Î...n‡ˆ‡®‡Ð‡ˆN‰.‹„‹æú˜Î2'¤'óóóóóóóóóóççççóóóÛÏÏÏÏÏÏ

$„¤'„¤a$gd©(î

$„'„a$gd©(î

$„¤'„¤a$gd:=

$„¤'„¤a$gdÃ,4t~z~€~„~'~˜~ž~¢~¸~¾~Ä~Æ~Ì~Ð~Ú~à~â~ä~ê~ð~

x‚z‚'‚Ì...Î...l‡p‡v‡|‡€‡Ž‡"‡š‡ž‡'‡º‡À‡Â‡È‡Ì‡Ö‡Ü‡Þ‡à‡æ‡ì‡ˆˆˆL‰N‰,‹.‹D‹H‹L‹îàîàîàîàîàîàîàîàîàîàîàîÏà»ÏàÏàîàîàîàîàîàîàîàîàîàîàîàÏàÏ­£-£hy?Zh:=0JB*ph333h:=0JB*ph333h®+ò0JB*CJaJph4<-'h:=h®+ò0J56B*CJaJph4<-!h:=h®+ò0JB*CJaJph4<-h:=0JB*CJaJph4<-!h:=h:=0JB*CJaJph4<-;L‹P‹V‹Z‹'‹d‹j‹p‹|‹€‹„‹†‹ˆ‹âæüŽöú-˜š¢¦¬°º¾ÄÈÔØÜâæêîðôüþ'''

' '' '$'&','0'8'<'B'F'L'òèòèòèòèòè×Ê×Ê׹׹׫œœœœœœœœœœœœœœœœœœh©(îB*CJaJph333h©(îh©(îB*CJaJph333h©(î0JB*CJaJph333!h©(îh©(î0JB*CJaJph333h©(îh©(î0JCJaJ!h©(îh©(î0JB*CJaJph333h:=0JB*ph333hy?Zh:=0JB*ph3338L'P'T'V'Z'b'f'h'|'~'„'Š'Ž''"'˜'ž' '¢'¤'¦'¨''º-¼-¾-À-ü-˜

˜

˜¢›¤›¨›ª›²›ðäðäðäðäðäðäðäðäðäðÓ®ÓÓ®ÓÂŒÓÂ~pfh¦0JB*ph333hz0JB*CJaJph333h­R¯0JB*CJaJph333!h©(îh%Wä0JB*CJaJph333!h©(îh%Wä0JB*CJaJph333'h©(îhz0J6B*CJ]aJph333!h©(îhz0JB*CJaJph333!h©(îhz0JB*CJaJph333h©(îB*CJaJph333h©(îh©(îB*CJaJph333#¤'¼-

˜¦›ª›œœ\œòÀžÐžŸÚŸ:¡b¤H¦¦¦¨¦óçççççÜ···ÂÂÂÜ«

$„h^„ha$gdV@q

$dPa$gd{30$

F

Æ0„„¤dP^„'„¤a$gd{30

$

Fa$gd{30

$„¤'„¤a$gd©(î

$„'„a$gd©(î²›¶›º›¾›Ä›È›Î›Ð›Ô›Ö›Ú›Þ›â›æ›ì›ð›ö›ú›œœœœœœœZœ\œ‚œðòžòèòèòèòèòèòèòèòèòèòèòèÞÔ½§™ˆyˆfˆyWh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{30h{30B*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJphh{30B*CJ\aJph*h{30h¦0J56>*B*CJaJph-h{30h{300J56>*B*CJ\aJphh­R¯0JB*ph333h©(î0JB*ph333h¦0JB*ph333h¦h¦0JB*ph333"žžÀžÎžÐžŸŸ\Ÿ'ŸØŸÚŸ6¡8¡:¡^¡'¡š¡œ¡ ¡¢¡Ä¡Æ¡È¡|¢~¢¨¢ª¢ £"£F£H£Š£Œ£Ô£Ö£'¤b¤-¤˜¤þ¤¥0¥2¥D¥F¥V¥X¥ˆ¥Š¥H¦îßÎÀÎÀÎÀίÎÀ ÎîÎîßîÎßîßîÎßîßîßîßîßßîßîßîßîßîßîßh{30B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{30h{30B*CJaJph h{30h¦B*CJ\aJphh{30B*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph1H¦J¦x¦¤¦¦¦¨¦ò¦ô¦h§j§~§€§-§˜§Ü§Þ§õèÙ;¬¢¬|jYFY8h{30B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph#h{30h¦5>*B*CJaJph&h{30h¦5>*B*CJ\aJph#hV@qh¦5B*CJ\aJphhV@qh{305\#hV@qh{305B*CJ\aJphh{30hV@q0J56>*\h¦0J56>*\h{30h{300J56>*\h{30h{300J56>*h{300J56>*¨¦j§€§Xª°«~­ø­:¯ú¯,±²Ä²ø²>µ.º½¾¾|À~ÀêÏÀÀÀÏÀ±ÀÀÀÏÀÀÀÀ¢± $„ÓdP'„Óa$gd†{ù $„ÄdP'„Äa$gd¦ $„ÓdP'„Óa$gd¦$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd{30

F

Æ Ð¼„„¤^„'„¤gdV@qÞ§ä§æ§ô§ö§ü§þ§ ¨¨¨¨D¨~¨€¨š¨ª¨¬¨F©H©f©Xªnªpªìªîª«««« «*«,«6«D«F«P«R«h«j«t«v«œ«ž«°«Ì«Î«T¬V¬b¬d¬n¬p¬¬íÚÉÚíµÉÚíÚɦ•¦„•¦•„¦ÉÚÉÚíÉÚíÚÉÚíÉÚíÚÉÚíÚÉ•¦ÉÚÉÚíÚÉÚí h¦h¦>*B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph'h¦h¦0J>*B*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph4¬ä¬æ¬­­8­:­~­ø­ú­ü­@®B®H®J®n®p®6¯8¯:¯<¯>¯P¯R¯h¯j¯t¯v¯ú¯ü¯þ¯°°(°*°T°V°'°¶°Ò°Ô°Ü°Þ°ü°þ°±

±,±ïÜÊÜïÜ»§ïÜ»-»-ï-»Š»ïÜ»-y-»-»ïÜ»-y-»-»-»-»-»-»-» h¦h¦>*B*CJaJphhV@qB*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph&h{30h¦5>*B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph/,±.±0±B±D±~±€±"±-±¨±ª±ì±î±²²²² ²"²&²(²:²<²Ä²Æ²È²ø²³³ ³³D³F³Î³Ð³â³ä³B'D'V'X'''"'¢'¤'Ü'Þ'ü'þ'>µFµHµZµ\µïÜͼͼͼͼͼ°ÍïÜͼͼͼ͜ˆœïÜͼͼͼͼͼͼͼͼͼͼÍïÜͼ&h{30h{305>*B*CJ\aJph&h{30h¦5>*B*CJ\aJphh{30B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph5\µ¨µªµþµ¶¶ ¶:¶<¶N¶P¶º¶¼¶î¶ð¶.º6º8ºJºLºzº|ºŽºº¾ºÀºÖºØº¶»¸»Ð»Ò»ä»æ»½½l½n½€½‚½¾¾*¾,¾¾¾Æ¾È¾à¾â¾æ¾è¾ú¾ü¾ˆ¿Š¿¢¿ðßðßðßðÓðßðÇðßð¶£ðßðßðßðßðßðßðßðßðÓðßðßðßðßð"ððððð

h†{ùh¦h†{ùh¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJphh†{ùB*CJaJphh{30B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph7¢¿¤¿¶¿¸¿&À(À:À<À^À'ÀzÀ|À~À®À°ÀøÀ

Á Á.Á0ÁXÁZÁÐÁÒÁÂ

  Ã"ÃrÃtøÃùêÞêùêùêùêÒñŸ‹zêzgUgzgUgzêzgzêz#h¦h¦>*B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph&h†{ùh¦5>*B*CJ\aJph#hV@qhV@q5B*CJ\aJph#hV@qh¦5B*CJ\aJphh¦hV@qB*CJaJphh¦B*CJaJphh†{ùB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph

h†{ùh¦ ~À°ÀøÀ Á ÂtúÃ>ÄÐÄ$ƌƪÇ*ȺÈ^ÉBÊ0ÌfÎë妦µ¦¦¦Ðµ------ $„0dP'„0a$gd†{ù $„ÓdP'„Óa$gd¦$

F

Æ Ø ¼„„¤dP^„'„¤a$gd†{ù$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd†{ù

F

Æ0„„¤^„'„¤gdV@q¸ÃºÃÒÃÔÃ<Ä>ÄRÄTÄÎÄÐÄâÄäÄäÅæÅôÅöÅÆÆ"Æ$ƌƲÆ'ÆÔƪÇ(È*ȸȺȼȾÈÀÈÂÈèÈêÈôÈöÈ\É^É'ÉbÉlÉnÉ"É-ÉïÞËÞ¼ÞËÞ¼ÞËÞ˪ËÞ˜Þ¼„ÞïÞïÞ¼Þ¼Þ˪pÞ˪ËÞ¼Þ˪ËÞË'h¦h¦0J>*B*CJ\aJph&h†{ùh¦5>*B*CJ\aJph#h¦h¦B*CJH*\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph h†{ùh¦B*CJ\aJph,-ɘɚÉ@ÊBÊDÊFÊPÊRÊxÊzʄʆÊ.Ì0ÌdÎfÎÎÎÐÎâÎäÎ<Ï>ÏZÏ\Ï^Ï'ϾÏÀÏXÐZÐÆÐÈÐ"Ñ$ѪѬÑíÚɺÉÚíÚÉÚí¦ÉºÉ˜ÉÚº‡º‡vºe]e]e]e]e]e˜h†{ùh¦\ h†{ùh¦B*CJ\aJph h¦h¦>*B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh†{ùB*CJ\aJph'h¦h¦0J>*B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph$fÎ\ÏôÏ®ÑÒàÓ<Ö6×8×l×n×ØØTÚðððÕÆÆ··£žÕƒt $„ñdP'„ña$gd¦$

F

Æ Ø ¼„„¤dP^„'„¤a$gd†{ùgd†{ù

F

Æ0„„¤^„'„¤gd†{ù $„ÓdP'„Óa$gd¦ $„ÓdP'„Óa$gd†{ù$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd†{ù $„0dP'„0a$gd†{ù

¬Ñ®ÑÒ¸ÒºÒ(Ó*ÓbÓdÓ¦Ó¨ÓÀÓÂÓÞÓàÓzÔ|ÔÕÕDÕFÕ'Õ ÖÖ8Ö<ÖØÖÚÖ ××4×6×ïÛÊ·¨-†-¨-†-¨z¨-¨-¨-†¨-†¨Ê·h·ÊZh¦B*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJphh†{ùB*CJaJph h¦h¦>*B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph&h†{ùh¦5>*B*CJ\aJph h†{ùh¦B*CJ\aJph-6×8×h×j×l×n×"×-×ž× ×¼×¾×Ø×Ú×â×ä×ØØØ4Ø6Ø>Ø@ØNØPØðÞ̽«--‚-‚-‚-‚-q'qO@Oq@h¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph h†{ùh¦B*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJphh†{ùh¦5>*\h†{ùh¦5>*&h†{ùh¦5>*B*CJ\aJph#h†{ùh†{ù5B*CJ\aJphh†{ù5B*CJ\aJph#h†{ùh¦5B*CJ\aJph#hV@qh¦5B*CJ\aJphh¦h†{ùB*CJaJphPØRØ-ؘØÌØÎØØØÚØ>Ù@Ù~Ù€Ù"ٜٞÙ*Ú,ÚRÚTÚlÚpÚ'Ú¶ÚÜÚÞÚüÚþÚÛÛ$Û&Û‚Û„ÛØÛÚÛÜÜÜpÜrÜ°ÜÎÜÐÜ

Ý ÝnÞ|Þ~ÞªÞ àà(à*àjâîÝî˸ݸ˸ݸËݸ˸ݩÝîݸ˸ݸ˸ݸ˕©îݸËݸË݇Ëî©Ý©Ý©î©î©h†{ùB*CJ\aJph'h¦h¦0J>*B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJph5TÚnÞ~Þjânã¼æçtétêdë"ì>ííLïñ^òŽòðððððÕÆÆÆÆÆÕ···£

F

Æ0„„¤^„'„¤gd†{ù $„0dP'„0a$gd†{ù $„ÓdP'„Óa$gd¦$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd†{ù $„ñdP'„ña$gd¦jâÂâÄâÚâÜânãàãâã¼æç>è@èhèjèzè|èèèêèüèþètérêtêvê&ë(ëbëdëfë

ì ì ì"ìbìdìxìzìÜìÞìðìòìííí í(í*í<í>ííží í²í'íïÜͼÍïÜͨï¼Í¼Í¼Í¼Í¼ÍïÍšïÜïÍšïÜïÍï܈Üï܈Üï܈ÜïÜïͨͼͼ#h¦h¦>*B*CJ\aJphh†{ùB*CJ\aJph&h†{ùh¦5>*B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph5'íÐíÒíæíèíøíúí îî$î&îPîRîXîZîpîrîŒîŽîÀîÂîÞîàîüîþîLïfïhïàïâïþïðBðDðTðVðñ>ñ@ñZñ\ñbñdñ ñ¢ñÈñÊñêñìñ2ò4òHòJò^òŠòŒòðßðßðßðßðßðßÎßÎßðßðßÎßðßð¿¸ð¸ð¸ð¸ð¸ð¿¸ð¸ð¸ð¸ð¸ð¸ð¸ð¸ð¦œh†{ùh¦5\#h†{ùh¦5B*CJ\aJph

h†{ùh¦h†{ùh¦B*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph7ŒòŽò¤ò¸òºòHóJó'óbó"õŒõŽõöö ÷÷š÷œ÷øø'ø¶øùxùzù¬ù®ùúú ú"úTúŽúúìûîûðûòû

ü üBüDüöüøüúüýý

ý

ýjýlývýxýŠýðÜ˸˩˸©Ë©Ë©Ë©Ë©Ë©Ë©Ü˘ˇ©‡©‡©Ë¸Ë©Ë¸©‡©‡©Ë¸©‡Ë‡©‡Ë‡©!h¦h¦0JB*CJaJph h{0Ëh¦B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph&h{0Ëh¦5>*B*CJ\aJphh†{ùh†{ùB*CJaJph5Žò¤òJó"õŽõö÷œ÷ø¶øùzùTúîûöü²ýžþÒÿäÑÑѾÑÑÑÑä£"""ÑÑÑ $„ÓdP'„Óa$gd¦$

F

Æ Ø ¼„„¤dP^„'„¤a$gd{0Ë$„ñ„âdP^„ñ'„âa$gd¦$„ñ„ñdP^„ñ'„ña$gd¦$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd{0ËŠýŒý°ý²ýœþžþÐÿÒÿêðò&(24DF¬®xz|~„†Ž¤¦¸ºÜÞà<>,.¼¾J L \ ^ x z Œ Ž ' " Â Ä Ô Ö îßÓßÓßÓߺ©ºÂº©º©›Âß›ˆßîßîÂîßî߈ßîßîßîßîÂîßîßîßîßîÂß$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJph h{0Ëh¦B*CJ\aJphh{0Ëh¦\ h¦h¦B*CJ\aJphh{0ËB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph5Òÿê¬zÜxä

ä

X

¨

À

\ œ,ìÑ쳤³••z¤¤¤¤$

F

Æ pH„„0dP^„'„0a$gd{0Ë $„µdP'„µa$gd¦ $„âdP'„âa$gd¦ $„ÓdP'„Óa$gd¦ $„XdP'„Xa$gd¦$

F

Æ Ø ¼„„¤dP^„'„¤a$gd{0Ë$„ñ„ñdP^„ñ'„ña$gd¦ Ö Ø ê ì 46dftx|âäæèòô

â

ä

V

X

¨

ª

À

Â

Ä

Z \ šœž .0äæÖØèê*,îÝîÎîÎîÎîÝÎÀÝÎÀ­ÎîÎÝÎÝΙ‰­ÎîÎÝ­ÝÎÝÎÀ­ÎîÎîÎîÎîÎîÎ}h{0ËB*CJaJphh{0Ë0JB*CJ\aJph&h{0Ëh¦5>*B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJph1,.0\^ " $ & h j >@'"¤¦„†ˆŠ¨ª¼¾ÂÄØÚÒÔâäâ ðßðßðßÑðßðßðßðßðßðò«š«²«²«²«š'š'š'š€xih{0Ëh{0ËB*CJaJphh{0Ëh¦5#h{0Ëh¦5B*CJ\aJphh{0Ëh¦\ h{0Ëh¦B*CJ\aJph

h{0Ëh¦ h¦h¦B*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJphh{0Ë0JB*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph'," „â.f,>8¶"à>-†!ððáÍÈððððáȹ¦"$„ñ„âdP^„ñ'„âa$gd¦$„ñ„ñdP^„ñ'„ña$gd¦ $„ñdP^„ña$gd¦gd{0Ë

F

Æ0„„¤^„'„¤gd{0Ë $„âdP'„âa$gd{0Ë $„âdP'„âa$gd¦ ,.02BDHJ„†ˆª¬¾ÀÂ

0268LNdfhj~€„†º¼ÂíÛʹ¦"ƒ¹¦"¹¦"¦"¹¦"¹¦"¹¦"¦¹¦"¦¹t¹¦"¦¹¦"¦¹h¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph h{0Ëh¦5B*CJaJph#h{0Ëh¦5B*CJ\aJph#h{0Ëh{0Ë5B*CJ\aJph(ÂÄ

&*,<>@BRTŽ¤¦68¶¸ºòà;­àœ¾œòœÍ¾­¾­¾­¾­Šw¾k¾YG#h{0Ëh¦5B*CJ\aJph#h{0Ëh{0Ë5B*CJ\aJphh{0ËB*CJaJph$h¦h¦0JB*CJH*aJph#h¦h¦>*B*CJH*aJph h¦h¦B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJphº¼"248:NPTVtv€‚ž ¶¸àâ<->-„!ˆ!Š!ö!†"ˆ"ü"þ"è#ê#ì#V$X$B&D&j&|&~&Ú'Ü',(.(\(^(¼)¾)$*&*¦*¨*H+J+€,‚,",-,Ž-öäÓ³³³³³³³³¥Ó³Ó³Â³Ó³Ó³Ó³¥Ó³Ó¥Ó³Â³Â³Â³Â³Â³Â³Â³Â³Â³Â³h{0ËB*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph#h{0Ëh¦5B*CJ\aJphh{0Ëh¦5\;†!ö!ˆ"þ"ê#X$D&l&(**f*ìÝÝÝÒÃÃ''f'Nkd$$IfÖ0"ÿjA#Ö×ÿÿÿÿ ö6ÖÿÿÖÿÿÿÿÿÖÿÿÖÿÿ2Ö2Ö

l4Öaö$dP$Ifa$gd¦ $„ñdP'„ña$gd¦

$dPa$gd¦ $„;dP^„;a$gd¦$„;„˜þdP^„;'„˜þa$gd¦

f*0+2+R,Œ-Ž-ä-ž/ð¢ððTO@ $„¤dP'„¤a$gd{0Ëgd{0ËNkdB$$IfÖ0"ÿjA#Öÿÿÿÿ×ÿÿÿÿÿÿÿÿ ö6ÖÿÿÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÖÿÿÖÿÿ2Ö2Ö

l4ÖaöNkdš$$IfÖ0"ÿjA#Öÿÿÿÿ×ÿÿÿÿÿÿÿÿ ö6ÖÿÿÿÿÿÿÿÿÖÿÿÿÿÿÖÿÿÖÿÿ2Ö2Ö

l4Öaö$dP$Ifa$gd¦ Ž--'-"-ä-è-ô-ö-'.¶.Ø.Ú.&/(/ž/¢/¤/D0F0

1

11f1h1È1Ê1ü1þ133*3,3'3f3¨3ª3Î3Ð3ò3ô3 44L5n5ðÞÔÞȹ¨¹¨¹¨¹¨¹š‡¹¨¹Èšv‡¹¨¹¨¹¨¹¨¹È¹¨v¨¹¨v¨¹È h¦h¦B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJphh{0ËB*CJaJphh{0Ëh¦5\#h{0Ëh¦5B*CJ\aJphh{0Ë5B*CJ\aJph+ž/

1b3p5r5 5¼546è6ö608J8â8b9š9ø9":l;Ö;ððððÜ×ððÌÌ̽½½®®ŸŸ $„ñdP'„ña$gd{0Ë $„¼dP'„¼a$gd{0Ë $„¤dP'„¤a$gd{0Ë

$dPa$gd¦gd{0Ë

F

Æ0„„¤^„'„¤gd{0Ë $„âdP'„âa$gd{0Ën5p5r5œ5ž5 5¢5¤5¦5º5¼5ê5ì5062646'6b6z6|6~6¤6¦6¨6æ6óäÒÊ»©Ò-Ò...taOtAtaOtaOtaOh{0ËB*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJph h{0Ëh¦5B*CJaJph$h{0Ëh¦0J5B*CJaJph#h{0Ëh{0Ë5B*CJ\aJphh{0Ëh{0ËB*CJaJphh{0Ëh¦5#h{0Ëh¦5B*CJ\aJphh¦h{0ËB*CJaJphh¦B*CJaJphæ6è6ò6ô6ö6

7 7è7ê7ú7ü78888082848D8F8J8†8ˆ8ª8¬8â8ä8æ8ö8ø8

9 9"9$9L9N9˜9š9ö9ø9":j;l;n;ðÞÍðͼð¼ð¼ð¼ð¼ðͩͼðÍ©ð¼ðÍ©ð¼ð¼ð¼ð¼ðððÍ€h{0Ë5B*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJphh{0ËB*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph#h¦h¦>*B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph+n;p;r;Ö;Ú;Ü;==>>>@>B>D>Ü>Þ>zA|A~A€AjBlB B¢B¤B"CXCZCÜCÞCàCVDXDZD\DàDâD‚E„EFFF

F|F¸FºFGíãíÕ³¢³ÕÂ'³Õ'Â'³Õ³¢³Õ³'¢³'Â'³'Â'³'³'³'Â'³¢€ h¦h¦>*B*CJaJph h¦h¦B*CJ\aJph!h¦h¦0JB*CJaJphh¦h¦B*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJphh{0Ëh¦5\#h{0Ëh¦5B*CJ\aJph.Ö;>B>|A BÜCXDâD„EFZI°IúJL@NBN¦N¨N(OððáðððÒÒÒáÃáððð··¬

$

F a$gd-)B

$„¤'„¤a$gd¦ $„ñdP'„ña$gd¦ $„HdP'„Ha$gd{0Ë $„âdP'„âa$gd¦ $„ÛdP'„Ûa$gd¦GGGG6GZI\I°I'IJJˆJŠJøJúJþJKBKDKvKxKL"L$LvLxL°L²LØLÚLîLðLMMnMíÛíÊ»¬šŒ{h»h{»Œh»W{W»ŒW»W{W»W»W»W»!h¦h¦0JB*CJaJph$h¦h¦0JB*CJ\aJph h¦h¦B*CJ\aJphh{0ËB*CJ\aJph#h{0Ëh¦5B*CJ\aJphh{0Ë5B*CJ\aJphh¦h¦B*CJaJph h¦h¦>*B*CJaJph#h¦h¦>*B*CJ\aJph$h¦h¦0J>*B*CJaJph"nMpM†MˆM>N@NBNTN\N^NdNhNnNrNxN|NˆNŒN'N-NœN¢N¤N¦N¨NªN˜SšS¬SxTzTäTæT~WîßîßÓÄ·­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­-Œ~m\m\m\m\!hó|ªh.Ä0JB*CJaJph333!hó|ªh-)B0JB*CJaJph333hó|ª0JB*CJaJph333hó|ª0JB*ph333h¦0JB*ph333h²iñh²iñ0JB*ph333h²iñ0JB*ph333h{0Ëh{0Ë0JB*ph333h¦h{0ËB*CJaJphh¦B*CJaJphh¦h¦B*CJaJph!h¦h¦0JB*CJaJph!(OBONP¨PQZQ-QZRžRÐRDS˜SzTæTPU'UôÜɹ¹¹Éɹ¹ô¦›„

$„¤'„¤a$gdz"

$

F a$gd.Ä

$

F a$gd-)B$

F„„¤^„'„¤a$gd.Ä$„h„à^„h'„àa$gd-)B$

F„„¤^„'„¤a$gd-)B$

F

Æ Ð¼„„¤^„'„¤a$gd-)B

$

Fa$gd-)B'U~WY*Z[.\|\ä](_.'a~a2bRcTcVc0d2dóàóóóàÔÈÈȽªª¢¢-¢

¤ ¤x[$\$gdNÚ $a$gdó|ª$

F„„¤^„'„¤a$gdó|ª

$

F a$gd.Ä

$„0'„0a$gdó|ª

$„¤'„¤a$gdz"$

F„„¤^„'„¤a$gdz"

$„Ô'„Ôa$gdz"~W€W˜Y(Z*Z¬^&_(_,'.'|a~aRcTcVclcc'c"c0d2dJdRdîÝîÝîÌîÌîÌÝ̸¥''ndSGh•õB*CJaJph333 hNÚh•õ5B*CJaJph333h§‹0JB*ph333 hNÚhNÚ5B*CJaJph$hNÚhNÚ0J5B*CJaJph333$hNÚh§‹0J5B*CJaJph333$hNÚhó|ª0J5B*CJaJph333hó|ª0JB*ph333h.Ä0JB*ph333!hó|ªhó|ª0JB*CJaJph333!hó|ªh.Ä0JB*CJaJph333!hó|ªhz"0JB*CJaJph3332dJdöf@h~hÚmvqvly$z¬|>üòü'ÿ:È*

"àÎÐ -çÛÛçÏÏÏÏ·ÏÏÏÏÏÏÏÏÏÏÏÏ$

F

Æ Ð H„„0^„'„0a$gdNÚ

$„0'„0a$gd§‹

$„0'„0a$gdNÚ$

F

Æ Ð H„„0^„'„0a$gd•õRdVdXd\dbdhdjdrdzd~d„dˆdŒdŽd'd-d¢d¦dªd®d'd¸dÂdÆdÊdÎdædêdìdþdeeeee0eDeHeXe\e^epexe|e€e„eˆeŒe'e-ešeœe e¤e¨e®e²e¶eºe¾eÂeÆeÊeÌeÒeÖeÞeàeæeêeîeðeôeøeþefffff2f6f8fJfRfVfZf^f'fvfxfðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäh•õB*CJaJph333h•õh•õB*CJaJph333Zxf~f€f†f'f-f˜fªf¬f°f¾fÄfÈfÌfÐfÒfÔfÖfÜfÞfäfèfìfòföfþfggg$g&g,g2g@gFgJgPgTgXg\gbgdgvgzg|g€g„gŒgg'gšgœg¢g¨g¬g¶gºg¼gÎgÒgÔgâgègìgôgög

hh hh"h&h*h,h@h~hðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäÕðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðäðÄ hNÚh§‹5B*CJaJph333h•õhNÚB*CJaJph333h•õB*CJaJph333h•õh•õB*CJaJph333K~htqvqly$zô}üîüðüòüÎÐ- --.-F!H!N!À!Ð!ðäðÓðÑðÀ²ð¡-Ž†udVH7V h›)Eh"x|5B*CJaJph333h›)E5B*CJaJph333h"x|0JB*CJaJph333!hc;ëhc;ë0JB*CJaJph333 h›)Ehc;ë5B*CJaJph333h›)EB*ph333h§‹B*ph333hNÚhNÚB*ph333!h§‹h§‹0JB*CJaJph333hNÚ0JB*CJaJph333!h§‹h§‹0JB*CJaJph333U hNÚh§‹5B*CJaJph333hNÚB*CJaJph333h§‹h§‹B*CJaJph333 tr°Ûc h¿t là công cå lao Ùng.

Sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t °ãc ánh d¥u b±ng trình Ù cça lñc l°ãng s£n xu¥t.

Trình Ù lñc l°ãng s£n xu¥t trong tëng giai o¡n lËch sí thà hiÇn trình Ù chinh phåc tñ nhiên cça con ng°Ýi trong giai o¡n lËch sí ó. Trình Ù lñc l°ãng s£n xu¥t biÃu hiÇn ß trình Ù cça công cå lao Ùng, trình Ù, kinh nghiÇm và kù nng lao Ùng cça con ng°Ýi, trình Ù tÕ chéc và phân công lao Ùng xã hÙi, trình Ù éng dång khoa hÍc vào s£n xu¥t.

G¯n liÁn vÛi trình Ù cça lñc l°ãng s£n xu¥t là tính ch¥t cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Trong lËch sí xã hÙi, lñc l°ãng s£n xu¥t ã phát triÃn të ch× có tính ch¥t cá nhân lên tính ch¥t xã hÙi hóa. Khi s£n xu¥t dña trên công cå thç công, phân công lao Ùng kém phát triÃn thì lñc l°ãng s£n xu¥t chç y¿u có tính ch¥t cá nhân. Khi s£n xu¥t ¡t tÛi trình Ù c¡ khí, hiÇn ¡i, phân công lao Ùng xã hÙi phát triÃn thì lñc l°ãng s£n xu¥t có tính ch¥t xã hÙi hóa.

Sñ v­n Ùng, phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t quy¿t Ënh và làm thay Õi quan hÇ s£n xu¥t cho phù hãp vÛi nó. Khi mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t mÛi ra Ýi, khi ó quan hÇ s£n xu¥t phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Sñ phù hãp cça quan hÇ s£n xu¥t vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t là mÙt tr¡ng thái mà trong ó quan hÇ s£n xu¥t là "hình théc phát triÃn" cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Trong tr¡ng thái ó, t¥t c£ các m·t cça quan hÇ s£n xu¥t Áu "t¡o Ëa bàn §y ç" cho lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn. iÁu ó có ngh)a là, nó t¡o iÁu kiÇn sí dång và k¿t hãp mÙt cách tÑi °u giïa ng°Ýi lao Ùng vÛi t° liÇu s£n xu¥t và do ó lñc l°ãng s£n xu¥t có c¡ sß Ã phát triÃn h¿t kh£ nng cça nó.

Sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t ¿n mÙt trình Ù nh¥t Ënh làm cho quan hÇ s£n xu¥t të ch× phù hãp trß thành không phù hãp vÛi sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Khi ó, quan hÇ s£n xu¥t trß thành "xiÁng xích" cça lñc l°ãng s£n xu¥t, kìm hãm lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn. Yêu c§u khách quan cça sñ phát triÃn lñc l°ãng s£n xu¥t t¥t y¿u d«n ¿n thay th¿ quan hÇ s£n xu¥t ci b±ng quan hÇ s£n xu¥t mÛi phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn mÛi cça lñc l°ãng s£n xu¥t à thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t ti¿p tåc phát triÃn. Thay th¿ quan hÇ s£n xu¥t ci b±ng quan hÇ

S£n xu¥t mÛi cing có ngh)a là ph°¡ng théc s£n xu¥t ci m¥t i, ph°¡ng théc s£n xu¥t mÛi ra Ýi thay th¿. C.Mác ã vi¿t: "TÛi mÙt giai o¡n phát triÃn nào ó cça chúng, các lñc l°ãng s£n xu¥t v­t ch¥t cça xã hÙi mâu thu«n vÛi nhïng quan hÇ s£n xu¥t hiÇn có... Trong ó të tr°Ûc ¿n nay các lñc l°ãng s£n xu¥t v«n phát triÃn. Të ch× là nhïng hình théc phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t, nhïng quan hÇ ¥y trß thành nhïng xiÁng xích cça các lñc l°ãng s£n xu¥t. Khi ó b¯t §u thÝi ¡i mÙt cuÙc cách m¡ng xã hÙi".

Lñc l°ãng s£n xu¥t quy¿t Ënh quan hÇ s£n xu¥t, nh°ng quan hÇ s£n xu¥t cing có tính Ùc l­p t°¡ng Ñi và tác Ùng trß l¡i sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Quan hÇ s£n xu¥t quy Ënh måc ích cça s£n xu¥t, tác Ùng ¿n thái Ù cça con ng°Ýi trong lao Ùng s£n xu¥t, ¿n tÕ chéc phân công lao Ùng xã hÙi, ¿n phát triÃn và éng dång khoa hÍc và công nghÇ, v.v... Và do ó tác Ùng ¿n sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Quan hÇ s£n xu¥t phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t là Ùng lñc thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn. Ng°ãc l¡i, quan hÇ s£n xu¥t l×i thÝi, l¡c h­u ho·c "tiên ti¿n" h¡n mÙt cách gi£ t¡o so vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t s½ kìm hãm sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Khi quan hÇ s£n xu¥t kìm hãm sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t, thì theo quy lu­t chung, quan hÇ s£n xu¥t ci s½ °ãc thay th¿ b±ng quan hÇ s£n xu¥t mÛi phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t à thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn. Tuy nhiên, viÇc gi£i quy¿t mâu thu«n giïa lñc l°ãng s£n xu¥t vÛi quan hÇ s£n xu¥t không ph£i gi£n ¡n. Nó ph£i thông qua nh­n théc và ho¡t Ùng c£i t¡o xã hÙi cça con ng°Ýi. Trong xã hÙi có giai c¥p ph£i thông qua ¥u tranh giai c¥p, thông qua cách m¡ng xã hÙi.

Quy lu­t quan hÇ s£n xu¥t phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t là quy lu­t phÕ bi¿n tác Ùng trong toàn bÙ ti¿n trình lËch sí nhân lo¡i. Sñ thay th¿, phát triÃn cça lËch sí nhân lo¡i të ch¿ Ù công xã nguyên thçy, qua ch¿ Ù chi¿m hïu nô lÇ, ch¿ Ù phong ki¿n, ch¿ Ù t° b£n chç ngh)a và ¿n xã hÙi cÙng s£n t°¡ng lai là do sñ tác Ùng cça hÇ thÑng các quy lu­t xã hÙi, trong ó quy lu­t quan hÇ s£n xu¥t phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t là quy lu­t c¡ b£n nh¥t.

Câu hÏi 6 : Ph°¡ng théc s£n xu¥t.

Khái niÇm : Ph°¡ng théc s£n xu¥t là y¿u tÑ quy¿t Ënh vÛi tÓn t¡i xã hÙi vì ó là cách théc con ng°Ýi khai thác, s£n xu¥t ra nhïng cça c£i v­t ch¥t (t° liÇu s£n xu¥t và t° liÇu sinh ho¡t) c§n thi¿t cho ho¡t Ùng tÓn t¡i và phát triÃn xã hÙi trong không gian và thÝi gian lËch sí..

b) Quy lu­t QHSX phù hãp vÛi trình Ù phát triÃn cça LLSX :

LLSX : là trình Ù chinh phåc tñ nhiên cça con ng°Ýi. là biÃu hiÇn mÑi quan hÇ giïa con ng°Ýi và tñ nhiên trong quá trình s£n xu¥t. LLSX °ãc k¿t c¥u gÓm các y¿u tÑ sau : ng°Ýi lao Ùng (nh° nng lñc, kù nng, tri théc..) và t° liÇu s£n xu¥t (gÓm Ñi t°ãng lao Ùng và t° liÇu lao Ùng) trong ó ng°Ýi lao Ùng giï vai trò quy¿t Ënh vì kg có ng°Ýi lao Ùng s½ kg thà tao ra v­t ch¥t , kg t¡o ra công cå lao Ùng và sí dång à s£n xu¥t. con ng°Ýi không bao giÝ b±ng lòng vÛi công cå lao Ùng hiÇn có và luôn tìm tòi phát hiÇn các công cå lao Ùng mÛi à nâng cao nng lñc s£n xu¥t. HiÇn nay KHKT ã trß thành lñc l°ãng lao Ùng trñc ti¿p, do ó ta c§n tng c°Ýng áp dång KHKT vào công viÇc s£n xu¥t.

QHSX : là quan hÇ giïa ng°Ýi vÛi ng°Ýi trong s£n xu¥t. K¿t c¥u cça QHSX gÓm y¿u tÑ : sß hïu t° liÇu s£n xu¥t; tÕ chéc qu£n lý s£n xu¥t và phân phÑi s£n ph©m làm ra.

c) MÑi quan hÇ biÇn chéng :

Sñ thÑng nh¥t và tác Ùng qua l¡i giïa lñc l°ãng s£n xu¥t vÛi quan hÇ s£n xu¥t t¡o thành ph°¡ng théc s£n xu¥t. Trong sñ thÑng nh¥t biÇn chéng này, lñc l°ãng s£n xu¥t quy¿t Ënh quan hÇ s£n xu¥t. Quan hÇ s£n xu¥t ph£i thay Õi cho phù hãp vÛi tính ch¥t và trình Ù phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Tuy nhiên, quan hÇ s£n xu¥t không ph£i hoàn toàn thå Ùng, mà có tác Ùng trß l¡i lñc l°ãng s£n xu¥t.Quan hÇ s£n xu¥t có thà tác Ùng ¿n lñc l°ãng s£n xu¥t vì nó quy Ënh måc ích cça s£n xu¥t, £nh h°ßng ¿n lãi ích và thái Ù cça ng°Ýi lao Ùng trong s£n xu¥t.N¿u quan hÇ s£n xu¥t phù hãp vÛi tính ch¥t và trình Ù cça lñc l°ãng s£n xu¥t thì nó s½ thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn; ng°ãc l¡i, n¿u quan hÇ s£n xu¥t l×i thÝi s½ kìm hãm sñ phát triÃn cça lñc l°ãng s£n xu¥t. Tiêu chu©n cn b£n à xem xét mÙt quan hÇ s£n xu¥t nh¥t Ënh có phù hãp vÛi tính ch¥t và trình Ù cça lñc l°ãng s£n xu¥t hay không là ß ch× nó có thà thúc ©y lñc l°ãng s£n xu¥t phát triÃn, c£i thiÇn Ýi sÑng nhân dân và t¡o iÁu kiÇn thñc hiÇn công b±ng xã hÙi hay không. Trong xã hÙi có giai c¥p, mâu thu«n giïa lñc l°ãng s£n xu¥t và quan hÇ s£n xu¥t biÃu hiÇn thành mâu thu«n giïa các giai c¥p Ñi kháng. Mâu thu«n này t¥t y¿u d«n ¿n ¥u tranh giai c¥p, nÕ ra cách m¡ng xã hÙi thay th¿ quan hÇ s£n xu¥t ci,l¡c h­u b±ng quan hÇ s£n xu¥t mÛi ti¿n bÙ h¡n, ra Ýi ph°¡ng théc s£n xu¥t cao h¡n trong lËch sí. LËch sí loài ng°Ýi ã tr£i qua các ph°¡ng théc s£n xu¥t: công xã nguyên thu÷, chi¿m hïu nô lÇ, phong ki¿n, t° b£n chç ngh)a và ang quá Ù lên ph°¡ng théc s£n xu¥t cÙng s£n chç ngh)a mà giai o¡n §u là chç ngh)a xã hÙi.

d) Ý ngh)a ph°¡ng pháp lu­n :

- quy lu­t này mang tính khác quan cho mÍi ph°¡ng théc s£n xu¥t, do ó chúng ta ph£i nh­n théc úng quy lu­t, làm theo quy lu­t, kg °ãc chç quan, duy ý chí.

- QHSX th°Ýng l¡c h­u h¡n so vÛi LLSX do v­y chúng ta ph£i t¡o iÁu kiÇn và c¡ ch¿ Ã LLSX phát triÃn g¯n vÛi QHSX.

Câu hÏi 7 : BiÇn chéng giïa c¡ sß h¡ t§ng và ki¿n trúc th°ãng t§ng :

a) Khái niÇm và k¿t c¥u :

- C¡ sß h¡ t§ng là tÕng hãp nhïng quan hÇ s£n xu¥t hãp thành c¡ c¥u kinh t¿ cça mÙt xã hÙi nh¥t Ënh, c¡ sß h¡ t§ng hình thành mÙt cách khách quan trong quá trình s£n xu¥t v­t ch¥t cça xã hÙi nó bao gÓm không chÉ nhïng quan hÇ trñc ti¿p giïa ng°Ýi vÛi ng°Ýi trong s£n xu¥t v­t ch¥t mà còn bao gÓm c£ nhïng quan hÇ kinh t¿ trong quá trình tái s£n xu¥t ra Ýi sÑng xã hÙi. MÍi hình thái kinh t¿ - xã hÙi có c¡ sß h¡ t§ng cça nó và ·c tr°ng cça m×i c¡ sß h¡ t§ng do nhïng quan hÇ s£n xu¥t nh¥t Ënh qui Ënh. C¡ sß h¡ t§ng cça mÙt xã hÙi cå thà ·c tr°ng ß kiÃu quan hÇ s£n xu¥t thÑng trË trong nÁn kinh t¿ ß nhïng hình thái kinh t¿ xã hÙi ã phát triÃn, các quan hÇ kinh t¿ tàn d°, m§m móng có vË trí không áng kà còn c¡ sß h¡ t§ng cça xã hÙi còn ang ß giai o¡n mang tính ch¥t quá Ù thì quan hÇ kinh t¿ tàn d° và m§m móng l¡i có vË trí quan trÍng trong c¡ c¥u kinh t¿ nhiÁu thành ph§n. Trong các xã hÙi có Ñi kháng giai c¥p c¡ sß h¡ t§ng cça xã hÙi cing mang tính ch¥t Ñi kháng.

- Ki¿n trúc th°ãng t§ng là toàn bÙ nhïng quan iÃm chính trË, pháp lu­t, tri¿t hÍc, tÓn giáo, ¡o éc, nghÇ thu­t & vÛi nhïng thà ch¿ t°¡ng éng (Nhà n°Ûc, tôn giáo, £ng phái, các tÕ chéc kinh t¿ xã hÙi khác) °ãc hình thành trên c¡ sß h¡ t§ng nh¥t Ënh. ·c tr°ng ki¿n trúc th°ãng t§ng cça mÙt ch¿ Ù xã hÙi là sñ thÑng trË vÁ chính trË và t° t°ßng cça giai c¥p thÑng trË Ñi vÛi toàn bÙ Ýi sÑng xã hÙi, m×i bÙ ph­n trong ki¿n trúc th°ãng t§ng có vË trí vai trò cça nó và có quan hÇ ch·t ch½ vÛi nhau, trong ó các bÙ ph­n nh° Nhà n°Ûc, chính £ng, phát lu­t, các tÕ chéc chính trË xã hÙi, hÇ t° t°ßng các liên hÇ trñc ti¿p vÛi c¡ sß h¡ t§ng, nhïng bÙ ph­n khác chÉ liên hÇ gián ti¿p. Toàn bÙ ki¿n trúc th°ãng t§ng cça xã hÙi mÛi không n£y sinh §y ç trong lòng xã hÙi ci, nh°ng nhïng bÙ ph­n nh¥t Ënh thì ã có thà ra Ýi ngay trong lòng xã hÙi ci ·c biÇt ß giai o¡n phát triÃn cuÑi cùng ß xã hÙi ci. Trong xã hÙi có giai c¥p ki¿n trúc th°ãng t§ng mang tính giai c¥p trong ó Nhà n°Ûc là bÙ máy quyÁn lñc cça giai c¥p thÑng trË.

b) MÑi quan hÇ :

C¡ sß h¡ t§ng và ki¿n trúc th°ãng t§ng là hai m·t thÑng nh¥t biÇn chéng trong mÙt hình thái chính trË nh¥t Ënh. Quan hÇ này là mÙt biÃu hiÇn ·c tr°ng cça mÑi quan hÇ giïa kinh t¿ và chính trË t° t°ßng, do ó nó diÅn ra trên c¡ sß tính quy¿t Ënh cça kinh t¿.

Trong sñ tác Ùng qua l¡i giïa c¡ sß h¡ t§ng và ki¿n trúc th°ãng t§ng thì c¡ sß h¡ t§ng giïa vai trò qui Ënh ki¿n trúc th°ãng t§ng. C¡ sß h¡ t§ng vÛi tính cách là c¡ c¥u kinh t¿ hiÇn thñc s£n sinh ra mÙt ki¿n trúc th°ãng t§ng t°¡ng éng, qui Ënh tính ch¥t cça ki¿n trúc th°ãng t§ng nói mÙt cách khác tính ch¥t xã hÙi và giai c¥p cça ki¿n trúc th°ãng t§ng ph£n ánh tính ch¥t xã hÙi và giai c¥p cça c¡ sß h¡ t§ng. Vai trò qui Ënh cça c¡ sß h¡ t§ng Ñi vÛi ki¿n trúc th°ãng t§ng còn thà hiÇn ß chÕ sñ bi¿n Õi c°n b£n trong c¡ sß h¡ t§ng tng d§n ¿n sñ bi¿n Õi cn b£n cça ki¿n trúc th°ãng t§ng. Song iÁu ó không có ngh)a là c¡ sß h¡ t§ng ci m¥t i c¡ sß h¡ t§ng mÛi xu¥t hiÇn thì ki¿n trúc th°ãng t§ng ci s½ bË thç tiên toàn bÙ téc kh¯c và ki¿n trúc th°ãng t§ng mÛi s½ n£y sinh §y ç, vïng ch¯c ngay l­p téc.

Quan hÇ biÇn chéng giïa c¡ sß h¡ t§ng còn có sñ tác Ùng qua l¡i cça ki¿n trúc th°ãng t§ng. Ki¿n trúc th°ãng t§ng n£y sinh të kinh t¿, tÓn t¡i trên c¡ sß kinh t¿ là måc ích cça chính trË. Không ph£i có Nhà n°Ûc mÛi có tác dång to lÛn Ñi vÛi c¡ sß h¡ t§ng mà các y¿u tÑ khác cça ki¿n trúc th°ãng t§ng nh° tri¿t hÍc, ¡o éc, tôn giáo, nghÇ thu­t & cing Áu tác Ùng ¿n c¡ sß h¡ t§ng. Các y¿u tÑ cça ki¿n trúc th°ãng t§ng không chÉ tác Ùng ¿n c¡ sß h¡ t§ng mà chúng còn tác Ùng l«n nhau. Sñ tác Ùng thông qua Nhà n°Ûc vÛi nhïng lu­t pháp t°¡ng éng có °ãc hiÇu lñc m¡nh m½ h¡n c£ Ñi vÛi c¡ sß h¡ t§ng.

Tóm l¡i, c¡ sß h¡ t§ng và ki¿n trúc th°ãng t§ng có mÑi quan hÇ biÇn chéng tác Ùng l«n nhau, c¡ sß h¡ t§ng và ki¿n trúc th°ãng t§ng là hai m·t thÑng nh¥t biÇn chéng trong mÙt hình thái kinh t¿ xã hÙi nh¥t Ënh.

Câu hÏi 7 : Trình bày mÑi quan hÇ biÇn chéng giïa tÓn t¡i xã hÙi và ý théc xã hÙi ? cho ví då minh hÍa?

* Khái niÇm :

- TÓn t¡i xã hÙi là ph°¡ng diÇn sinh ho¡t v­t ch¥t và các iÁu kiÇn sinh ho¡t v­t ch¥t cça xã hÙi .

- Ý théc xã hÙi là m·t cça Ýi sÑng tinh th§n xã hÙi, nó chÉ nhïng quan iÃm, t° t°ßng cça giai c¥p thÑng trË cùng vÛi tâm tr¡ng tình c£m, truyÁn thÑng ph£n ánh tÓn t¡i cça xã hÙi ó trong không gian v£ thÝi gian nh¥t Ënh.

1. Ý théc xã hÙi th°Ýng l¡c h­u h¡n so vÛi tÓn t¡i xã hÙi

- Sñ th°Ýng l¡c h­u h¡n cça ý théc xã hÙi so vÛi tÓn t¡i xã hÙi °ãc thà hiÇn ß hai m·t sau:

" NhiÁu hiÇn t°ãng trong Ýi sÑng v­t ch¥t, trong tÓn t¡i xã hÙi nói chung ã m¥t i të lâu nh°ng ý théc xã hÙi l¡i kéo dài dai dµng mãi vÁ sau. Ví då: ch¿ Ù phong ki¿n ã m¥t i nh°ng các t° t°ßng cça ch¿ Ù phong ki¿n v«n tÓn t¡i: "trÍng nam kinh nï - nh¥t nam vi¿t hïu th­p nï vi¿t vô".

" NhiÁu hiÇn t°ãng trong Ýi sÑng v­t ch¥t, trong tÓn t¡i xã hÙi nói chung ã xu¥t hiÇn nh°ng ý théc xã hÙi ph£n ánh nhïng v¥n Á ó l¡i r¥t ch­m trÅ không theo kËp.

- Nguyên nhân cça sñ th°Ýng l¡c h­u:

" TÓn t¡i xã hÙi là tính thé nh¥t, ý théc xã hÙi là tính thé hai, ý théc xã hÙi ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi do v­y sñ th°Ýng l¡c h­u h¡n nh° nói ß trên là mÙt khuynh h°Ûng chung mang tính khách quan.

" Ý théc xã hÙi sau khi tÓn t¡i lâu dài trong Ýi sÑng tinh th§n cça con ng°Ýi ·c biÇt là l)nh vñc tâm lý xã hÙi thì nó có séc ó r¥t ghê gÛm không dÅ gì m¥t i ngay °ãc.

" Trong xã hÙi có nhïng giai c¥p, nhïng lñc l°ãng xã hÙi l×i thÝi, b£o thç, ph£n Ùng luôn tìm mÍi cách à duy trì nhïng ý théc t° t°ßng, phong tåc, t­p quán & l¡c h­u, l×i thÝi, ph£n Ùng nh±m níu kéo, khôi phåc và b£o vÇ lãi ích cça lñc l°ãng, giai c¥p mình.

2. Tính v°ãt tr°Ûc cça ý théc, t° t°ßng khoa hÍc

- Ý théc xã hÙi có nguÓn gÑc të tÓn t¡i xã hÙi, ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi trong nhïng giai Ían lËch sí nh¥t Ënh tuy nhiên trong nhïng iÁu kiÇn nh¥t Ënh thì nhïng ý théc, t° t°ßng khoa hÍc có thà ph£n ánh v°ãt tr°Ûc Ýi sÑng v­t ch¥t cça xã hÙi, chÉ ra xu h°Ûng cça sñ v­n Ùng bi¿n Õi phát triÃn trong t°¡ng lai mà nó nh¥t Ënh ph£i x£y ra. Ví då: các dñ báo khoa hÍc, dñ báo tình hình kinh t¿ th¿ giÛi, dñ báo vÁ sñ thay Õi khí h­u toàn c§u, sñ nóng lên cça trái ¥t.

- Sñ ph£n ánh v°ãt tr°Ûc nh° trên không ph£i là duy tâm mà là do nhïng ý thé t° t°ßng khoa hÍc n¯m b¯t °ãc b£n ch¥t, °ãc quy lu­t khách quan chi phÑi sñ tÓn t¡i phát triÃn cça sñ v­t. Nhïng ph£n ánh v°ãt tr°Ûc không dña trên n¯m b¯t b£n ch¥t quy lu­t cça sñ v­t là hoang °Ýng, £o t°ßng, bÑc Óng, duy ý chí.

- Sñ ph£n ánh v°ãt tr°Ûc nh° trên có ý ngh)a cñc kó quan trÍng Ñi vÛi hÍat Ùng tñ giác cça con ng°Ýi.

3. Tính k¿ thëa trong sñ phát triÃn cça ý théc xã hÙi

- Ý théc xã hÙi là sñ ph£n ánh tÓn t¡i xã hÙi có nguÓn gÑc të tÓn t¡i xã hÙi. Tuy nhiên, Ñi vÛi m×i con ng°Ýi, m×i th¿ hÇ, m×i giai Ían lËch sí thì không ph£i t¥t c£ nhïng hiÃu bi¿t ¥y Áu trñc ti¿p n£y sinh të tÓn t¡i xã hÙi mà còn là sñ k¿ thëa nhïng ý théc t° t°ßng cça ng°Ýi khác, cça các th¿ hÇ khác, cça các giai Ían lËch sí khác c£ bên trong và bên ngòai nhÝ ó mà làm cho sñ v­n Ùng phát triÃn cça Ýi sÑng ý théc xã hÙi diÅn ra vô cùng phong phú và phéc t¡p. Ví då: t° t°ßng HÓ Chí Minh là sñ k¿ thëa nhïng giá trË vn hóa truyÁn thÑng tÑt ¹p cça dân tÙc, ti¿p thu chç ngh)a Mác - Lênin cing nh° ti¿p thu nhïng tinh hoa vn hóa cça nhân lo¡i.

- Trong xã hÙi có giai c¥p thì sñ k¿ thëa nh° trên phå thuÙc vào lãi ích cça các giai c¥p. Các giai c¥p ti¿n bÙ cách m¡ng th°Ýng k¿ thëa nhïng giá trË ti¿n bÙ cách m¡ng và ng°ãc l¡i.

- Trong iÁu kiÇn hÙi nh­p, hãp tác hiÇn nay viÇc xây dñng mÙt c¡ ch¿ k¿ thëa và lÍc bÏ trong Ýi sÑng ý théc xã hÙi hiÇn nay có ý ngh)a vô cùng quan trÍng trong viÇc xây dñng nÁn vn hóa tiên ti¿n ­m à b£n s¯c dân tÙc.

4. Sñ tác Ùng l«n nhau cça các hình thái ý théc xã hÙi

- Ý théc xã hÙi ph£n ánh các l)nh vñc khác nhau cça tÓn t¡i xã hÙi trong ý théc lu­n (k¿t c¥u cça ý théc xã hÙi gÓm hai bÙ ph­n: ý théc xã hÙi thông th°Ýng và ý théc lu­n) °ãc chia thành các hình thái khác nhau là: hình thái ý théc chính trË, pháp quyÁn, tôn giáo, tri¿t hÍc, ¡o éc, khoa hÍc, nghÇ thu­t.

- Các hình thái ý théc xã hÙi ß trên không tÓn t¡i tách rÝi, biÇt l­p nhau mà tác Ùng qua l¡i, chi phÑi £nh h°ßng l«n nhau mÙt cách phÕ bi¿n. Ví då: viÇc nhân b£n con ng°Ýi.

- Trong sñ tác Ùng qua l¡i nh° trên khi xã hÙi còn giai c¥p thì hình thái ý théc chính trË, hình thái ý théc pháp quyÁn là giï vai trò quan trÍng nh¥t chi phÑi các hình thái ý théc xã hÙi khác.

Bên c¡nh ó hình thái ý théc khoa hÍc; ¡o éc; tri¿t hÍc; nghÇ thu­t cing có vai trò vô cùng quan trÍng trong sñ tác Ùng ng°ãc trß l¡i chính trË, pháp quyÁn cing nh° tác Ùng l«n nhau.

5. Ý théc xã hÙi tác Ùng ng°ãc trß l¡i tÓn t¡i xã hÙi

ây là biÃu hiÇn quan trÍng nh¥t trong tính Ùc l­p t°¡ng Ñi cça ý théc xã hÙi.

- Ý théc xã hÙi là do tÓn t¡i xã hÙi quy¿t Ënh tuy nhiên không ph£i mÙt chiÁu mà nó còn th°Ýng xuyên liên tåc tác Ùng ng°ãc trß l¡i tÓn t¡i xã hÙi. Sñ tác Ùng này có thà diÅn ra vÛi hai khuynh h°Ûng nh° sau:

" Thúc ©y s£n xu¥t, quan hÇ v­t ch¥t, Ýi sÑng sinh hÍat v­t ch¥t tÓn t¡i xã hÙi phát triÃn nhanh chóng. Ví då: chç ngh)a Mác Lênin Ñi vÛi cách m¡ng ViÇt Nam; các phát minh khoa hÍc; nhïng truyÁn thÑng, phong tåc t­p quán tÑt ¹p.

" Kìm hãm, c£n trß sñ phát triÃn cça tÓn t¡i xã hÙi .

Câu hÏi 8 : Các hình thái kinh t¿ xã hÙi !!

Vì sao sñ phát triÃn các hình thái kinh t¿ xã hÙi là mÙt quá trinh lËch sí tñ nhiên?

MÙt ph¡m trù c¡ b£n cça chç ngh)a duy v­t lËch sí, chÉ mÙt c¥u trúc xã hÙi ß tëng giai o¡n lËch sí, dña trên mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t nh¥t Ënh vÛi kiÃu quan hÇ s£n xu¥t ·c tr°ng cho c¡ sß kinh t¿ cça xã hÙi và vÛi mÙt ki¿n trúc th°ãng t§ng °ãc xây dñng trên c¡ sß ó. Các HTKT - XH ã có trong lËch sí qua các ch¿ Ù xã hÙi khác nhau (công xã nguyên thu÷, nô lÇ, phong ki¿n, t° b£n chç ngh)a) là nhïng n¥c thang k¿ ti¿p nhau trong quá trình phát triÃn cça nhân lo¡i nh° mÙt quá trình phát triÃn lËch sí tñ nhiên. Không ph£i t¥t c£ các quÑc gia dân tÙc Áu tu§n tñ tr£i qua t¥t c£ các n¥c thang cça quá trình phát triÃn xã hÙi nói trên. Trong nhïng hoàn c£nh lËch sí và iÁu kiÇn kinh t¿ - xã hÙi nh¥t Ënh cça thÝi ¡i, có nhïng quÑc gia dân tÙc có thà bÏ qua mÙt ho·c hai n¥c thang cça quá trình phát triÃn xã hÙi à ti¿n th³ng lên mÙt hình thái cao h¡n. M×i HTKT - XH cing là mÙt "c¡ thà xã hÙi" cå thÃ, bao gÓm trong ó t¥t c£ các thành ph§n vÑn có và các hiÇn t°ãng xã hÙi trong sñ thÑng nh¥t hïu c¡ và sñ tác Ùng biÇn chéng. M×i mÙt HTKT - XH Áu có c¥u trúc phÕ bi¿n và tính quy lu­t chung, có nhïng mÑi liên hÇ biÇn chéng giïa lñc l°ãng s£n xu¥t và quan hÇ s£n xu¥t, giïa ki¿n trúc th°ãng t§ng và c¡ sß h¡ t§ng, giïa tÓn t¡i xã hÙi và ý théc xã hÙi. Sñ tác Ùng l«n nhau giïa các thành ph§n c¡ b£n nói trên là Ùng lñc bên trong thúc ©y sñ v­n Ùng cça HTKT - XH và sñ ti¿n bÙ lËch sí, làm chuyÃn bi¿n xã hÙi të HTKT - XH th¥p lên HTKT - XH cao h¡n, th°Ýng là thông qua nhïng chuyÃn bi¿n có tính cách m¡ng vÁ xã hÙi.

Câu hÏi 9 : Giai c¥p và ¥u tranh giai c¥p

Lênin Ënh ngh)a giai c¥p nh° sau:

Ng°Ýi ta nói giai c¥p, nh°ng t­p oàn to lÛn gÓm nhïng ng°Ýi khác nhau vÁ Ëa vË cça hÍ trong mÙt hÇ thÑng s£n xu¥t xã hÙi nh¥t Ënh trong lËch sí, khác nhau vÁ quan hÇ cça hÍ (th°Ýng thì nhïng quan hÇ này °ãc pháp lu­t quy Ënh và thëa nh­n) Ñi vÛi nhïng TLSX vÁ vai trò cça hÍ trong tÕ chéc lao Ùng xã hÙi và nh° v­y là khác nhau vÁ cách théc h°ßng thå và vÁ ph§n cça c£i xã hÙi mà ít ho·c nhiÁu hÍ °ãc h°ßng. Giai c¥p là nhïng t­p oàn ng°Ýi mà t­p oàn này có thà chi¿m o¡t lao Ùng cça t­p oàn khác do ch× các t­p oàn có Ëa vË khác nhau trong mÙt ch¿ Ù kinh t¿ xã hÙi quy¿t Ënh. Të Ënh ngh)a trên ta có thà rút ra 4 ·c tr°ng c¡ b£n cça giai c¥p.

·c tr°ng thé nh¥t: giai c¥p là nhïng t­p oàn ng°Ýi có Ëa vË khác nhau trong hÇ thÑng s£n xu¥t nh¥t Ënh m×i giai c¥p g¯n liÁn vÛi mÙt PTSX nh¥t Ënh. Ëa vË cça m×i giai c¥p trong PTSX là do vai trò cça hÍ quy¿t Ënh.

·c tr°ng thé hai: các giai c¥p có mÑi quan hÇ khác nhau vÁ quyÁn sß hïu Ñi vÛi t° liÇu s£n xu¥t. ây là ·c tr°ng c¡ b£n và quy¿t Ënh các ·c tr°ng khác cça giai c¥p.

·c tr°ng thé ba: các giai c¥p có vai trò khác nhau trong tÕ chéc phân công lao Ùng xã hÙi do ·c tr°ng thé hai quy¿t Ënh ai nám dï t° liÇu s£n xu¥t chç y¿u trong xã hÙi ng°Ýi ó s½ có vai trò lãnh ¡o và làm chç quá trình s£n xu¥t.

·c tr°ng thé t°: các giai c¥p có ph°¡ng t°éc và quy mô thu nh­p khác nhau vÁ cça c£i xã hÙi. Do ·c t r°ng thé hai quy¿t Ënh. BÑn ·c tr°ng trên cça giai c¥p g¯n bó ch·t ch½ vÛi nhau và nó cing là 4 tiêu chu©n cça sñ phân chia xã hÙi thành giai c¥p trong ó tiêu chu©n khác nhau vÁ quyÁn sß hïu Ñi vÛi t° liÇu s£n xu¥t là tiêu chu©n quan trÍng nh¥t và chính nó là nguyên nhân cho sñ phân công xã hÙi thành các giai c¥p khác nhau.

Phê phán c£ quan iÃm phi Mác xít vÁ v¥n Á này:

Có nhiÁu quan iÃm i tìm nguyên nhân cça sñ phân chia xã hÙi thành giai c¥p.

Giai c¥p khác nhau là do sñ khác nhau vÁ nghê nghiÇp.

Giai c¥p khác nhau là do sñ khác nhau vÁ giÛi tính.

Giai c¥p khác nhau là do sñ khác nhau vÁ chçng tÙc.

Giai c¥p khác nhau là do sñ khác nhau vÁ tài nng cça cá nhân.

Giai c¥p khác nhau là do sñ khác nhau vÁ Ëa lý và uy tín xã hÙi

T¥t c£ nhïng quan iÃm trên Áu ch°a th¥y °ãc b£n ch¥t cça sñ phân chia xã hÙi thành giai c¥p ch°a th¥y °ãc giai c¥p hình thành mÙt cách khách quan g¯n liÁn vÛi nhïng giai o¡n phát triÃn nh¥t Ënh cça s£n xu¥t nhïng hiÇn t°ãng k» giàu ng°Ýi nghèo, k» sang ng°Ýi hèn... là k¿t qu£ ché khôngph£i là nguyên nhân cça sñ phân chia giai c¥p do ó nó không ph£i là tiêu chu©n à chia các giai c¥p trong xã hÙi./

T¡i sao nói ¥u tranh giai c¥p là mÙt Ùng lñc cça sñ phát triÃn xã hÙi trong các ¥u tranh giai c¥p.

¥u tranh giai c¥p là ¥u tranh qua nhïng giai c¥p có lãi ích cn b£n Ñi l­p nhau và k¿t qu£ cça ¥u tranh giai c¥p là d«n ¿n cách m¡ng xã hÙi thay th¿ ch¿ Ù xã hÙi này b±ng mÙt xã hÙi khác ti¿n bÙ h¡n. ¥u tranh giai c¥p là ¥u tranh giïa giai c¥p bË bóc lÙt và thÑng trË.

Chç ngh)a Mác-Lênin ã kh³ng Ënh mÙt trong nhïng Ùng lñc thñc sñ cça lËch sí các xã hÙi có giai c¥p Ñi kháng là ¥u tranh cách m¡ng cça giai c¥p bË bóc lÙt chÑng l¡i giai c¥p bóc lÙt thÑng trË.

Nói ¥u tranh giai c¥p là mÙt trong nhïng Ùng lñc phát triÃn cça xã hÙi có giai c¥p Ñi kháng vì:

Trong xã hÙi có giai c¥p mâu thu«n giïa lñc l°ãng s£n xu¥t và quan hÇ s£n xu¥t °ãc biÃu hiÇn vÁ m·t xã hÙi, mâu thu«n giïa giai c¥p bË bóc lÙt và giai c¥p bóc lÙt. Mâu thu«n s£n xu¥t xã hÙi chÉ có thà °ãc gi£i quy¿t b±ng cuÙc ¥u tranh cách m¡ng cça giai c¥p bË bóc lÙt chÑng l¡i giai c¥p bóc lÙt mà Énh cao cça nó là cách m¡ng xã hÙi thay th¿ quan hÇ s£n xu¥t ci b°àng quan hÇ s£n xu¥t mÛi t¡o iÁu kiÇn cho s£n xu¥t xã hÙi phát triÃn có thà nói ß xã hÙi có giai c¥p Ñi kháng s£n xu¥t xã hÙi muÑn phát triÃn °ãc ph£i thông qua ¥u tranh giai c¥p mà gi£i quy¿t °ãc mâu thu«n giïa lñc l°ãng s£n xu¥t và quan hÇ s£n xu¥t.

Khi s£n xu¥t xã hÙi phát triÃn nó s½ làm cho mÍi m·t cça Ýi sÑng xã hÙi phát triÃn.

¥u tranh giai c¥p còn rèn luyÇn c£ nhïng giai c¥p phát triÃn.

NÙi dung c¡ b£n cça cuÙc ¥u tranh giai c¥p trong thÝi kó quá Ù ß n°Ûc ta.

Tr ¥u tranh giai c¥p cça giai c¥p vô s£n chÑng giai c¥p t° s£n °ãc chia thành hai thÝi kó:

+ ¥u tranh cça giai c¥p vô s£n tr°Ûc khi dành chính quyÁn.

+ ¥u tranh cça giai c¥p vô s£n sau khi dành chính quyÁn (trong thÝi kó quá Ù).

- Trong thÝi kó quá Ù ¥u tranh giai c¥p v«n còn là t¥t y¿u cça cuÙc ¥u tranh ¥y diÅn ra vÛi nhïng nÙi dung mÛi nhiÇm vå mÛi và hình théc mÛi.

- NÙi dung bao trùm c£ ¥u tranh giai c¥p trong giai o¡n này ß n°Ûc ta là giai c¥p vô s£n sí dång nÁn chuyÃn chính cça mình à ch¥n áp l¡i nhïng lñc l°ãng cça giai c¥p và cça dân tÙc giai c¥p vô s£n lãnh ¡o nhân dân à xây dñng mÙt ch¿ Ù xã hÙi mÛi, xã hÙi XHCN.

- Trên c¡ sß nÙi dung ó giai c¥p vô s£n ph£i ti¿n hành nhïng nhiÇm vå cå thà trong tëng b°Ûc i cça quá trình xây dñng chç ngh)a xã hÙi cå thà là:

+ ¥u tranh giai c¥p ph£i thà hiÇn yêu c§u c£u sñ phát triÃn tr°Ûc h¿t là phát triÃn s£n xu¥t. ¥u tranh giai c¥p ph£i géan liÁn vÛi v¥n Á dân tÙc và xu h°Ûng phát triÃn cça thÝi ¡i

+ ¥u tranh chÑng l¡i diÅn bi¿n hòa bình.

+ ¥u tranh chÑng l¡i sñ tñ phát i lên chç ngh)a t° b£n cça nÁn s£n xu¥t hàng hóa nhÏ

+ ¥u tranh vÛi hiÇn t°ãng tiêu cñc trong xã hÙi. Tham nhing, tÇ n¡n xã hÙi... Nói tóm l¡i ¥u tranh giai c¥p hiÇn nay ß ViÇt Nam là cuÙc ¥u tranh à giï vïng Ënh h°Ûng XHCN, ¥u tranh cho måc ích dân giàu n°Ûc m¡nh xã hÙi công b±ng vn minh. CuÙc ¥u tranh ¥y diÅn ra d°Ûi nhiÁu hình théc khác nhau và ¥u tranh trên c£ l)nh vñc: kinh t¿, chính trË, t° t°ßng và vn hóa.

Câu hÏi 10 : Cách m¡ng xã hÙi??/

CuÙc cách m¡ng xã hÙi nh±m chuyÃn të hình thái kinh t¿ - xã hÙi t° b£n chç ngh)a sang hình thái kinh t¿ - xã hÙi cÙng s£n chç ngh)a mà giai o¡n §u là xã hÙi xã hÙi chç ngh)a. ó là b°Ûc nh£y vÍt v) ¡i trong quá trình phát triÃn cça xã hÙi loài ng°Ýi. Cmxhcn bao gÓm mÙt lo¡t nhïng c£i bi¿n cách m¡ng có tính ch¥t quy¿t Ënh trong c¡ c¥u chính trË, kinh t¿ - xã hÙi, vn hoá và xã hÙi. Giai c¥p công nhân thông qua chính £ng cách m¡ng cça mình n¯m quyÁn lãnh ¡o cách m¡ng, liên minh vÛi giai c¥p nông dân và các t§ng lÛp lao Ùng khác thñc hiÇn nhiÇm vå c¡ b£n §u tiên cça cmxhcn là giành l¥y chính quyÁn, phá bÏ bÙ máy chuyên chính t° s£n, xác l­p bÙ máy chính quyÁn cça giai c¥p công nhân và nhân dân lao Ùng, xây dñng mÙt ch¿ Ù mÛi có nÁn kinh t¿ phát triÃn trên c¡ sß ch¿ Ù công hïu vÁ các t° liÇu s£n xu¥t chç y¿u, lo¡i bÏ mÍi Ñi kháng giai c¥p, xoá bÏ mÍi áp béc và bóc lÙt, phát triÃn dân chç xã hÙi chç ngh)a và công b±ng xã hÙi, xây dñng nÁn vn hoá mÛi xã hÙi chç ngh)a. Quá trình ó bao hàm nhiÁu giai o¡n khác nhau trong sñ phát triÃn cça ch¿ Ù xã hÙi và kinh t¿ mÛi.

CMXHCN là cuÙc cách m¡ng °ãc chç ngh)a t° b£n chu©n bË sµn. Nhïng mâu thu«n toàn diÇn và gay g¯t trong lòng ch¿ Ù t° b£n chç ngh)a là tiÁn Á khách quan cça cmxhcn. Sñ liên minh chính trË cça giai c¥p công nhân vÛi các giai c¥p và t§ng lÛp nhân dân lao Ùng là lñc l°ãng c¡ b£n à giành th¯ng lãi cho cmxhcn. Các lñc l°ãng chính trË cách m¡ng °ãc hình thành trên c¡ sß kinh nghiÇm chính trË cça chính Ùi quân chính trË cça qu§n chúng, kinh nghiÇm ó giáo dåc qu§n chúng oàn k¿t hÍ xung quanh giai c¥p công nhân. Trong quá trình chu©n bË, nhân tÑ chç quan giï vai trò chç y¿u quy¿t Ënh th¯ng lãi cça cmxhcn là sñ lãnh ¡o cça chính £ng tiên phong cça giai c¥p công nhân. Tuó theo iÁu kiÇn lËch sí cå thÃ, nh¥t là tuó thuÙc thái Ù chính trË cça giai c¥p thÑng trË, cmxhcn có thà diÅn ra b±ng các ph°¡ng théc khác nhau, có thà hoà bình ho·c b¡o lñc. iÁu c¡ b£n là cmxhcn ph£i dña vào ông £o qu§n chúng d°Ûi sñ lãnh ¡o cça chính £ng cách m¡ng, có ý chí ti¿n công ding c£m và sµn sàng sí dång các ph°¡ng théc thích hãp à giành l¥y chính quyÁn. Cmxhcn là mÙt quá trình có tính ch¥t th¿ giÛi n£y sinh të nhïng mâu thu«n cça chç ngh)a ¿ quÑc vÛi tính cách là mÙt hÇ thÑng th¿ giÛi. Song do sñ phát triÃn cça chç ngh)a t° b£n mang tính ch¥t xung Ùt không Áu cho nên ß các n°Ûc khác nhau nhïng mâu thu«n này phát triÃn cing không Óng Áu, ã làm xu¥t hiÇn nhïng khu vñc mâu thu«n t­p trung, gay g¯t nh¥t; ß ó có nhïng lñc l°ãng chính trË

Xã hÙi cça cách m¡ng ã tr°ßng thành s½ d«n ¿n sñ xu¥t hiÇn tình th¿ cách m¡ng. ó là nguyên nhân khi¿n cho cmxhcn có thà nÕ ra và th¯ng lãi không cùng mÙt lúc ß các n°Ûc khác nhau, th­m chí ß trong mÙt n°Ûc riêng biÇt. VÛi tính cách là mÙt quá trình th¿ giÛi, cmxhcn mang tính ch¥t phéc t¡p và lâu dài, trong ó quyÇn ch·t vÛi nhau là nhïng phong trào cách m¡ng a d¡ng vÁ nÙi dung và hình théc. MÙt sÑ phong trào ¥y tñ nó không ph£i là phong trào cmxhcn nh°ng chúng góp ph§n phá hu÷ nÁn t£ng cça chç ngh)a ¿ quÑc th¿ giÛi nên chúng hoà vào mÙt cách khách quan vÛi quù ¡o chung cça quá trình cách m¡ng th¿ giÛi. Þ các n°Ûc ch­m phát triÃn, các n°Ûc thuÙc Ëa và nía thuÙc Ëa, nhiÇm vå chính trË tr°Ûc m¯t là ph£i l­t Õ ách thÑng trË cça chç ngh)a ¿ quÑc và phong ki¿n, thñc hiÇn các nhiÇm vå cça cách m¡ng dân chç t° s£n. Trong thÝi ¡i mÛi sau cách m¡ng tháng m°Ýi nga 1917, ß mÙt sÑ n°Ûc, giai c¥p công nhân ã tr°ßng thành vÁ chính trË có thà gánh l¥y trách nhiÇm lËch sí lãnh ¡o qu§n chúng thñc hiÇn nhiÇm vå cça cách m¡ng dân chç t° s£n, thành l­p nhà n°Ûc cách m¡ng dân tÙc dân chç nhân dân, mß °Ýng chuyÃn lên CMXHCN, bÏ qua ch¿ Ù t° b£n chç ngh)a. Cách m¡ng viÇt nam, cách m¡ng cuba... ThuÙc lo¡i hình ó.

CMXHCN là mÙt cuÙc cách m¡ng sâu s¯c và triÇt à nh¥t trong lËch sí, diÅn ra lâu dài, quanh co và phéc t¡p, th­m chí có lúc t¡m thÝi th¥t b¡i. iÁu c¡ b£n là sau khi giành °ãc chính quyÁn, £ng tiên phong cça giai c¥p công nhân ph£i kiên trì con °Ýng xã hÙi chç ngh)a, n¯m vïng b£n ch¥t cách m¡ng và khoa hÍc cça chç ngh)a mac - lênin, không ngëng bÕ sung và phát triÃn cho phù hãp vÛi hoàn c£nh lËch sí cå thà cça n°Ûc mình và tình hình bi¿n Õi cça thÝi ¡i, kiên quy¿t kh¯c phåc giáo iÁu trì trÇ, chç quan duy ý chí, ¥u tranh chÑng chç ngh)a c¡ hÙi hïu khuynh d°Ûi mÍi màu s¯c, giï vïng quyÁn lãnh ¡o cça giai c¥p công nhân và luôn luôn g¯n bó vÛi nhân dân, vÛi dân tÙc à thñc hiÇn mÙt cách triÇt à và sáng t¡o c£i bi¿n cách m¡ng toàn diÇn nh±m xây dñng ch¿ Ù xã hÙi chç ngh)a.

Câu hÏi 11 : Công théc chung cça t° b£n ?

Phân tích mâu thu«n cça công théc chung cça t° b£n và chÉ ra c¡ sß Ã gi£i quy¿t mâu thu«n ó?

- Công théc chung cça t° b£n là T-H-T'.tho¡t nhìn vào công théc chung cça t° b£n,ng°Ýi ta có c£m giác giá trË th·ng d° °ãc t¡o ra trong l°u thông nh°ng thñc ra không ph£i v­y.

- Trong l°u thông thu§n túy,dù diÅn ra ß b¥t kì hình théc nào,kà c£ viÇc mua r» bán ¯t,cing không làm tng thêm giá trË,không t¡o ra giá trË th·ng d°.ChÉ có sñ phân phÑi l¡i l°ãng giá trË trong xã hÙi.bßi vì n¿u mua r» thé này thì ph£i mua m¯c thé khác.bán m¯c thé này ph£i bán r» thé khác.vì tÕng sÑ l°ãng hàng hóa và tiÁn tÇ trong toàn xã hÙi ß mÙt thÝi iÃm nh¥t Ënh là 1 sÑ không Õi.nh°ng không có l°u thông thì không thà t¡o ra giá trË th·ng d° °ãc.Mâu thu«n công théc chung cça t° b£n là giá trË th·ng d° không do l°u thông à ra,nh°ng l¡i th° °ãc qua l°u thông.

- Chìa khóa à gi£i quy¿t mâu thu«n cça công théc chung là nhà t° b£n ph£i mua mÙt lo¡i hàng hóa ·c biÇt có kh£ nng t¡o ra giá trË th·ng d° ó là hàng hóa séc lao Ùng

Câu hÏi sÑ 12 : Séc lao Ùng là gì? khi nào séc lao Ùng trß thành hàng hóa? phân tích hai thuÙc tính hàng hóa séc lao Ùng.?

Séc lao Ùng là tÕng hãp thà lñc và trí lñc cça con ng°Ýi °ãc sí dång trong quá trình lao Ùng.

iÁu kiÇn à séc lao Ùng trß thành hàng hóa:

- Thé nh¥t, ng°Ýi lao Ùng ph£i °ãc tñ do vÁ thân thÃ, có quyÁn sß hïu séc lao Ùng cça mình và chÉ bán séc lao Ùng ¥y trong mÙt thÝi gian nh¥t Ënh.

- Thé hai, ng°Ýi lao Ùng không có t° liÇu s£n xu¥t c§n thi¿t à tñ mình éng ra tÕ chéc s£n xu¥t nên muÑn sÑng chÉ còn cách bán séc lao Ùng cho ng°Ýi khác sí dång.

Hai thuÙc tính cça hàng hóa séc lao Ùng: GiÑng nh° mÍi hàng hóa khác, hàng hóa séc lao Ùng cing có hai thuÙc tính: giá trË và giá trË sí dång.

- Giá trË cça hàng hóa séc lao Ùng cing do sÑ l°ãng lao Ùng xã hÙi c§n thi¿t à s£n xu¥t và tái s£n xu¥t ra nó quy¿t Ënh. Giá trË séc lao Ùng °ãc quy vÁ giá trË cça toàn bÙ các t° liÇu sinh ho¡t c§n thi¿t à s£n xu¥t và tái s£n xu¥t séc lao Ùng, à duy trì Ýi sÑng cça công nhân làm thuê và gia ình hÍ

- Giá trË sí dång cça hàng hóa séc lao Ùng thà hiÇn ß quá trình tiêu dùng (sí dång) séc lao Ùng, téc là quá trình lao Ùng à s£n xu¥t ra mÙt hàng hóa, mÙt dËch vå nào ó.

Trong quá trình lao Ùng, séc lao Ùng t¡o ra mÙt l°ãng giá trË mÛi lÛn h¡n giá trË cça b£n thân nó; ph§n giá trË dôi ra so vÛi giá trË séc lao Ùng là giá trË th·ng d°.

Ý ngh)a: gi£i quy¿t mâu thu«n trong công théc chung cça t° b£n.

Câu hÏi 13 : Phân biÇt giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi, giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi và giá trË th·ng d° siêu ng¡ch? T¡i sao s£n xu¥t giá trË th·ng d° °ãc coi là quy lu­t kinh t¿ c¡ b£n cça chç ngh)a t° b£n?

1. Giá trË th·ng d°, giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi, giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi và giá trË th·ng d° siêu ng¡ch.

- Giá trË th·ng d° là ph§n giá trË dôi ra ngoài giá trË séc lao Ùng, do công nhân làm thuê t¡o ra và bË nhà t° b£n chi¿m không.

Giá trË th·ng d° ph£n ánh b£n ch¥t cça quan hÇ s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a - quanhÇ bóc lÙt cça nhà t° b£n Ñi vÛi lao Ùng làm thuê.

à thu °ãc giá trË th·ng d°, có hai ph°¡ng pháp chç y¿u: ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi và ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi.

- Giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là giá trË th·ng d° thu °ãc do kéo dài ngày lao Ùng v°ãt khÏi giÛi h¡n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t.

Ngày lao Ùng kéo dài trong khi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t không Õi, do ó thÝi gian lao Ùng th·ng d° tng lên. S£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là c¡ sß chungcça ch¿ Ù t° b£n chç ngh)a. Ph°¡ng pháp này °ãc áp dång phÕ bi¿n ß giai o¡n §u cça chç ngh)a t° b£n, khi lao Ùng còn ß trình Ù thç công và nng su¥t lao Ùng còn th¥p.

VÛi lòng tham vô h¡n, nhà t° b£n tìm mÍi thç o¡n à kéo dài ngày lao Ùng, nâng cao trình Ù bóc lÙt séc lao Ùng làm thuê. Nh°ng mÙt m·t, do giÛi h¡n tñ nhiên cça séc lñc con ng°Ýi; m·t khác, do ¥u tranh quy¿t liÇt cça công nhân òi rút ng¯n ngày lao Ùng, cho nên ngày lao Ùng không thà kéo dài vô h¡n. Tuy nhiên, ngày lao Ùng cing không thà rút ng¯n ¿n méc chÉ b±ng thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u. MÙt hình théc khác cça s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là tng c°Ýng Ù lao Ùng. Vì tng c°Ýng Ù lao Ùng cing giÑng nh° kéo dài thÝi gian lao Ùng trong ngày, trong khi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t không thay Õi.

- Giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi là giá trË th·ng d° thu °ãc do rút ng¯n thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi. ViÇc tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi, tr°Ûc h¿t ß các ngành s£n xu¥t ra v­t ph©m tiêu dùng, s½ làm cho giá trË séc lao Ùng gi£m xuÑng do ó, làm gi£m thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t. Khi Ù dài ngày lao Ùng không thay Õi, thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t gi£m s½ làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d° - thÝi gian à s£n xu¥t ra giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi cho nhà t° b£n.

- Giïa hai ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi và s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi có iÃm giÑng nhau Áu làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d° cça ng°Ýi công nhân không chÉ ç nuôi sông mình, mà còn t¡o ra ph§n th·ng d°. Song, hai ph°¡ng pháp này có sñ khác nhau vÁ cách théc làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d°.

- Ã giành °u th¿ trong c¡nh tranh, Ã thu °ãc nhiÁu giá trË th·ng d°, các nhà t° b£n ã áp dång nhïng ti¿n bÙ kù thu­t mÛi vào s£n xu¥t, c£i ti¿n tÕ chéc s£n xu¥t, hoàn thiÇn ph°¡ng pháp qu£n lý kinh t¿, nâng cao nng su¥t lao Ùng. K¿t qu£ là, giá trË cá biÇt cça hàng hóa th¥p h¡n giá trË xã hÙi. Nhà t° b£n nào thñc hiÇn °ãc iÁu ó thì khi bán hàng hóa cça mình s½ thu °ãc mÙt sÑ giá trË th·ng d° trÙi h¡n so vÛi các nhà t° b£n khác.Ph§n giá trË th·ng d° thu °ãc trÙi h¡n giá trË th·ng d° bình th°Ýng cça xã hÙi °ãc gÍi là giá trË th·ng d° siêu ng¡ch. Xét tëng ¡n vË s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a, giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hiÇn t°ãng t¡m thÝi cåc bÙ. Nh°ng xét vÁ toàn bÙ xã hÙi t° b£n, giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là hiÇn t°ãng tÓn t¡i th°Ýng xuyên. Vì v­y, giá trË th·ng d° siêu ng¡ch là mÙt Ùng lñc m¡nh nh¥t thúc ©y các nhà t° b£n ra séc c£i ti¿n kù thu­t, tng nng su¥t lao Ùng.

Giá trË th·ng d° siêu ng¡ch và giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi Áu dña trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng. Cái khác nhau là ß ch× giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi thì dña trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi; còn giá trË th·ng d° siêu ng¡ch thì dña trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng cá biÇt.

2. S£n xu¥t giá trË th·ng d° là quy lu­t kinh t¿ c¡ b£n cça chç ngh)a t° b£n.

Quy lu­t kinh t¿ c¡ b£n là quy lu­t ph£n ánh b£n ch¥t và måc ích cça mÙt ph°¡ng théc s£n xu¥t. M×i ph°¡ng théc s£n xu¥t có mÙt quy lu­t kinh t¿ c¡ b£n. BË t°Ûc o¡t h¿t t° liÇu s£n xu¥t công nhân buÙc ph£i bán séc lao Ùng cho nhà t° b£n. Lao Ùng không công cça công nhân làm thuê là nguÓn gÑc cça giá trË th·ng d°, nguÓn gÑc làm giàu cça nhà t° b£n. S£n xu¥t giá trË th·ng d° là måc ích duy nh¥t cça nÁn s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a. Vì måc ích ó, các nhà t° b£n s£n xu¥t b¥t cé lo¡i hàng hóa nào, kà c£ vi khí gi¿t ng°Ýi hàng lo¡t, miÅn là thu °ãc nhiÁu giá trË th·ng d°. Ph°¡ng tiÇn à ¡t måc ích là tng c°Ýng bóc lÙt công nhân làm thuê trên c¡ sß phát triÃn kù thu­t, tng c°Ýng Ù lao Ùng, kéo dài ngày lao Ùng, tng nng su¥t lao Ùng v.v..

S£n xu¥t giá trË th·ng d° là quy lu­t kinh t¿ c¡ b£n cça chç ngh)a t° b£n. NÙi dung cça quy lu­t là t¡o ra ngày càng nhiÁu giá trË th·ng d° cho nhà t° b£n b±ng cách tng c°Ýng các ph°¡ng tiÇn kù thu­t và qu£n lý Ã bóc lÙt ngày càng nhiÁu lao Ùng làm thuê. Quy lu­t giá trË th·ng d° có tác dång m¡nh m½ trong nhiÁu m·t cça Ýi sÑng xã hÙi. MÙt m·t, nó thúc ©y kù thu­t và phân công lao Ùng xã hÙi phát triÃn, làm cho lñc l°ãng s£n xu¥t trong xã hÙi t° b£n chç ngh)a phát triÃn vÛi tÑc Ù nhanh và nâng cao nng su¥t lao Ùng. M·t khác, nó làm cho các mâu thu«n vÑn có cça chç ngh)a t° b£n, tr°Ûc h¿t là mâu thu«n c¡ b£n cça nó - mâu thu«n giïa tính ch¥t xã hÙi cça s£n xu¥t vÛi sñ chi¿m hïu t° nhân t° b£n chç ngh)a vÁ t° liÇu s£n xu¥t - ngày càng gay g¯t.

Quá trình s£n xu¥t ra giá trË th·ng d°?

Nhà t° b£n dùng tiÁn có °ãc à mua t° liÇu s£n xu¥t và séc lao Ùng à ti¿n hành s£n xu¥t . Trong quá trình s£n xu¥t, nhÝ séc lao Ùng cça công nhân ã t¡o ra °ãc mÙt l°ãng hàng hóa dôi ra ngoài giá trË §u t°. SÑ giá trË này bË nhà t° b£n chi¿m dång, ó chính là giá trË th·ng d°.

Phân biÇt t° b£n b¥t bi¿n và t° b£n kh£ bi¿n?l¥y ví då?

Khi b¡n s£n xu¥t hay kinh doanh, b¡n ph£i bÏ vÑn ( t° b£n). TiÁn bán hàng thu °ãc ( doanh sÑ ) có thà khác nhau theo tëng ngày ( ho·c tháng, tùy cách b¡n tính) . Trong doanh sÑ bao gÓm tiÁn vÑn và tiÁn lÝi.

Trong tiÁn vÑn có : vÑn thay Ïi theo doanh sÑ ( t° b£n kh£ bi¿n ) và không thay Õi theo doanh sÑ ( t° b£n b¥t bi¿n).

Thí då : b¡n bán cà phê. M×i ngày bàn °ãc 100 ly, m×i ly 5$ do doanh sÑ là 500$.

- TiÁn vÑn m×i ly cà phê là 3$ trong ó chia ra :

a/ : vÑn kh£ bi¿n : cà phê 1,5$; °Ýng : 1$; n°Ûc sôi 0,5$ . goi nó là kh£ bi¿n vì nó tng gi£m theo doanh sÑ.

b/ vÑn b¥t bi¿n : tiÁn thuê m·t b±ng, tiÁn l°¡ng nhân viên, tiÁn iÇn...m×i ngày 100$. SÑ này không thay Õi theo doanh sÑ, ngày ó trÝi m°a bão không bán °ãc ly cà phê nào b¡n v«n tÑn nh° th¿.

Vây ngày hôm ó b¡n s½ lÝi °ãc :

500- ( 200 kh£ bi¿n + 100 b¥t bi¿n) = 100$.

B¡n lÝi 100$.

Ý ngh)a cça giá trË th·ng d° và các ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° d°Ûi chç ngh)a TBCN

1 - C¡ ch¿ bóc lÙt t° b£n chç ngh)a C. Mác ã v¡ch ra r±ng, t° b£n không hÁ phát minh ra lao Ùng th·ng d°, r±ng: "N¡i nào mà mÙt bÙ ph­n xã hÙi chi¿m Ùc quyÁn vÁ nhïng t° liÇu s£n xu¥t thì n¡i ó ng°Ýi lao Ùng, tñ do hay không tñ do, Áu buÙc ph£i thêm vào thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t à nuôi sÑng b£n thân mình mÙt sÑ thÝi gian lao Ùng dôi ra dùng à s£n xu¥t nhïng t° liÇu sinh ho¡t cho ng°Ýi chi¿m hïu t° liÇu s£n xu¥t". Quy lu­t k» chi¿m hïu t° liÇu s£n xu¥t bóc lÙt ng°Ýi lao Ùng không có t° liÇu s£n xu¥t, °ãc thñc hiÇn d°Ûi nhïng hình théc và c¡ ch¿ khác nhau trong nhïng hình thái xã hÙi khác nhau.

Trong xã hÙi chi¿m hïu nô lÇ, giai c¥p nô lÇ bË lÇ thuÙc hoàn toàn vÁ thân thà vào giai c¥p chç nô, thì ngoài viÇc bË bóc lÙt lao Ùng th·ng d°, nô lÇ còn bË chi¿m mÙt ph§n lÛn s£n ph©m c§n thi¿t cça giai c¥p nô lÇ. Trong ch¿ Ù phong ki¿n, giai c¥p nông nô ã có mÙt ph§n tñ do vÁ thân thà Ñi vÛi giai c¥p Ëa chç và ch¿ Ù bóc lÙt lao Ùng th·ng d° biÃu hiÇn d°Ûi hình théc bóc lÙt Ëa tô, lao Ùng th·ng d° và lao Ùng c§n thi¿t °ãc phân chia rõ ràng. Bßi v­y, theo C. Mác c¡ ch¿ bóc lÙt thÝi phong ki¿n có nhiÁu ti¿n bÙ h¡n chi¿m hïu nô lÇ.

Giai c¥p t° s£n b°Ûc lên vi ài lËch sí cing là giai c¥p Ùc chi¿m t° nhân nhïng t° liÇu s£n xu¥t chç y¿u cça xã hÙi. Khác vÛi c¡ ch¿ bóc lÙt trong hai hình thái kinh t¿ - xã hÙi tr°Ûc chç y¿u dña trên quan hÇ hiÇn v­t, c¡ ch¿ bóc lÙt t° b£n chç ngh)a dña trên quan hÇ giá trË; nói cách khác là quan hÇ trao Õi nhïng v­t ngang giá (téc là tuân theo quy lu­t giá trË). Quan hÇ này che d¥u sñ bóc lÙt trong mÙt c¡ ch¿ trao Õi vÛi v» bÁ ngoài nh° là tñ do và bình ³ng, chính vì v­y mà các nhà kinh t¿ hÍc tr°Ûc C. Mác ã không thành công trong viÇc lý gi£i b£n ch¥t bóc lÙt t° b£n chç ngh)a.

A. Smith và D. Ri-các-ô ã quan niÇm mÙt cách hÝi hãt, bÁ ngoài r±ng, mua bán giïa t° b£n và công nhân hình nh° là mua bán lao Ùng nên c£ hai ông Áu g·p b¿ t¯c trong viÇc lý gi£i mÙt cách khoa hÍc b£n ch¥t và nguÓn gÑc cça lãi nhu­n. Ch³ng h¡n, n¿u lao Ùng là hàng hóa thì nó ph£i °ãc k¿t tinh vào v­t, nh° v­y là công nhân bán hàng hóa ché không bán lao Ùng; lao Ùng °ãc xác Ënh là th°Ûc o cça mÍi giá trË thì không thà tñ l¥y nó à o l°Ýng giá trË cça b£n thân nó. M·t khác, n¿u mua bán lao Ùng mà trao Õi ngang giá thì không còn c¡ sß tÓn t¡i cça lãi nhu­n, nh°ng thñc t¿ lãi nhu­n tÓn t¡i mÙt cách khách quan. V­y, theo các cách gi£i thích ó, quy lu­t giá trË mâu thu«n vÛi quy lu­t s£n xu¥t ra lãi nhu­n và ng°ãc l¡i.

C. Mác ã phát hiÇn r±ng, quan hÇ mua bán giïa công nhân và t° b£n không ph£i là mua bán hàng hóa lao Ùng mà là mua bán mÙt lo¡i hàng hóa ·c biÇt - hàng hóa séc lao Ùng. Hàng hóa này có giá trË và giá trË sí dång khác vÛi các hàng hóa thông th°Ýng. Giá trË cça hàng hóa séc lao Ùng là giá trË nhïng t° liÇu sinh ho¡t tÑi thiÃu c§n thi¿t à tái s£n xu¥t séc lao Ùng cça công nhân và bao hàm nhïng y¿u tÑ tinh th§n, lËch sí và dân tÙc... - Giá trË sí dång cça hàng hóa này (téc là tiêu dùng nó trong quá trình s£n xu¥t) có kh£ nng t¡o ra mÙt l°ãng giá trË lÛn h¡n giá trË cça chính nó là séc lao Ùng. Do ó dù nhà t° b£n tr£ ç giá trË séc lao Ùng cho công nhân trên c¡ sß trao Õi ngang giá thì v«n thu °ãc ph§n giá trË dôi ra, bi¿n thành lãi nhu­n. Nh° v­y, quy lu­t giá trË và quy lu­t s£n xu¥t ra lãi nhu­n không phç Ënh l«n nhau mà song song tÓn t¡i: trao Õi giïa t° b£n và công nhân tuân theo quy lu­t ngang giá (quy lu­t giá trË séc lao Ùng) nh°ng nhà t° b£n v«n thu °ãc ph§n dôi ra ngoài giá trË séc lao Ùng; ph§n dôi ra ó °ãc C. Mác gÍi là giá trË th·ng d°. Nh° v­y, bóc lÙt lao Ùng th·ng d° biÃu hiÇn thành bóc lÙt giá trË th·ng d° là quy lu­t bóc lÙt ·c thù cça ph°¡ng théc s£n xu¥t t° b£n chç ngh)a và là quy lu­t tuyÇt Ñi cça ph°¡ng théc s£n xu¥t ó.

T÷ sÑ giïa giá trË th·ng d° và t° b£n kh£ bi¿n hay t÷ sÑ giïa lao Ùng th·ng d° và lao Ùng c§n thi¿t là t÷ su¥t giá trË th·ng d°; t÷ su¥t ó nói lên méc Ù bóc lÙt giai c¥p công nhân. Giá trË th·ng d° có biÃu hiÇn bÁ ngoài là mÙt sÑ tiÁn dôi ra ngoài t° b£n éng tr°Ûc; sÑ tiÁn ó có tên gÍi là lãi nhu­n. Ph¡m trù lãi nhu­n che d¥u quan hÇ bóc lÙt vì nó làm cho ng°Ýi ta dÅ l§m t°ßng là con » cça t° b£n éng tr°Ûc (c + v) ché không ph£i là con » cça t° b£n kh£ bi¿n (v).

TÕng sÑ giá trË th·ng d° bóc lÙt °ãc phân chia thành các lo¡i thu nh­p n bám trong xã hÙi t° b£n: lãi nhu­n công nghiÇp, lãi nhu­n th°¡ng nghiÇp, lãi nhu­n ngân hàng; nó còn °ãc phân chia nhÏ h¡n nïa thành lãi nhu­n doanh nghiÇp, lãi téc cho vay v.v.. Quá trình phân chia ó tuân thç theo quy lu­t c¡nh tranh bình quân hóa t÷ su¥t lãi nhu­n. Giá trË th·ng d° còn ph£i phân chia cho chç sß hïu ruÙng ¥t d°Ûi hình théc Ëa tô. Nh° v­y, tÕng sÑ giá trË th·ng d° do toàn bÙ giai c¥p vô s£n, công nhân t¡o ra trong các ngành s£n xu¥t bË toàn bÙ giai c¥p t° b£n và Ëa chç phân chia nhau trong cuÙc ¥u tranh không khoan nh°ãng.

Trong giai o¡n chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn, Énh cao cça nó là Ùc quyÁn nhà n°Ûc là chç ngh)a ¿ quÑc, ã có nhiÁu bi¿n Õi trong hình théc và c¡ ch¿ bóc lÙt t° b£n chç ngh)a. Quy lu­t s£n xu¥t giá trË th·ng d° biÃu hiÇn thành quy lu­t t÷ su¥t lãi nhu­n bình quân trong thÝi kó tñ do c¡nh tranh thì nay, trong chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn, nó biÃu hiÇn thành quy lu­t t÷ su¥t lãi nhu­n Ùc quyÁn cao; quy lu­t giá trË biÃu hiÇn thành quy lu­t giá c£ s£n xu¥t trong thÝi kó tñ do c¡nh tranh nay biÃu hiÇn thành quy lu­t giá c£ Ùc quyÁn vÛi hÇ thÑng giá bán Ùc quyÁn cao, giá mua Ùc quyÁn th¥p do t° b£n Ùc quyÁn can thiÇp và áp ·t v.v.. Nhïng bÙ ph­n c¥u thành lãi nhu­n Ùc quyÁn cao là: lao Ùng th·ng d°, th­m chí mÙt ph§n lao Ùng c§n thi¿t cça công nhân trong xí nghiÇp Ùc quyÁn; mÙt ph§n lao Ùng th·ng d° cça các xí nghiÇp nhÏ và vëa do xí nghiÇp Ùc quyÁn xén bÛt thông qua hÇ thÑng giá c£ Ùc quyÁn; lao Ùng th·ng d°, th­m chí mÙt ph§n lao Ùng c§n thi¿t cça nông dân và thã thç công cing bË bóc lÙt thông qua hÇ thÑng giá c£ Ùc quyÁn; ph§n quan trÍng là siêu lãi nhu­n thuÙc Ëa dña trên sñ bóc lÙt n·ng nÁ lao Ùng th·ng d° và mÙt ph§n lao Ùng c§n thi¿t cça nhân dân lao Ùng ß nhïng n°Ûc thuÙc Ëa hay phå thuÙc.

Cùng vÛi sñ phát triÃn cça cách m¡ng khoa hÍc - kù thu­t và cça chç ngh)a t° b£n Ùc quyÁn nhà n°Ûc, c¡ ch¿ bóc lÙt ã trß nên phéc t¡p và tinh vi h¡n (chç ngh)a Taylo, chç ngh)a Fayol, chç ngh)a Ford, chç ngh)a Ford mÛi v.v., l§n l°ãt xu¥t hiÇn à biÇn minh cho tính công b±ng, sòng ph³ng trong quan hÇ giïa t° b£n vÛi lao Ùng). Trên thñc t¿ trong chç ngh)a t° b£n hiÇn ¡i, ngày càng có nhiÁu thç o¡n và hình théc bòn rút lãi nhu­n tinh vi à không ít ng°Ýi còn l§m t°ßng ¿n mÙt thé chç ngh)a t° b£n mÛi "nhân vn" h¡n tr°Ûc ây, nh° "chç ngh)a t° b£n nhân dân", "xã hÙi tham dñ"... iÁu không thà che d¥u °ãc ó là sñ hình thành mÙt t§ng lÛp t° s£n n bám, quý tÙc, thñc lãi, tài phiÇt; sñ thao túng có tính ch¥t toàn c§u cça các t­p oàn xuyên quÑc gia, tình tr¡ng b¥t bình ³ng trong các quan hÇ th°¡ng m¡i quÑc t¿; sñ xu¥t hiÇn cça cái gÍi là chç ngh)a thñc dân kinh t¿; sñ áp ·t chính sách giïa ông và Tây, giïa các n°Ûc giàu vÛi các n°Ûc nghèo...

2 - ào sâu sñ phân cñc xã hÙi - hÇ qu£ t¥t y¿u cça quy lu­t bóc lÙt t° b£n chç ngh)a

Sñ phân hóa xã hÙi thành giai c¥p không lao Ùng nh°ng giàu có, §y quyÁn lñc, thÑng trË, áp béc a sÑ ng°Ýi trong xã hÙi và giai c¥p lao Ùng s£n xu¥t ra cça c£i xã hÙi nh°ng nghèo khÕ, bË t°Ûc mÍi quyÁn và bË áp béc là s£n ph©m t¥t y¿u cça mÍi xã hÙi có ch¿ Ù ng°Ýi bóc lÙt ng°Ýi

Câu hÏi 14 : Các ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d°!!!

- Giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là giá trË th·ng d° thu °ãc do kéo dài ngày lao Ùng v°ãt khÏi giÛi h¡n thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t.

Ngày lao Ùng kéo dài trong khi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t không Õi, do ó thÝi gian lao Ùng th·ng d° tng lên. S£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là c¡ sß chungcça ch¿ Ù t° b£n chç ngh)a. Ph°¡ng pháp này °ãc áp dång phÕ bi¿n ß giai o¡n §u cça chç ngh)a t° b£n, khi lao Ùng còn ß trình Ù thç công và nng su¥t lao Ùng còn th¥p.

VÛi lòng tham vô h¡n, nhà t° b£n tìm mÍi thç o¡n à kéo dài ngày lao Ùng, nâng cao trình Ù bóc lÙt séc lao Ùng làm thuê. Nh°ng mÙt m·t, do giÛi h¡n tñ nhiên cça séc lñc con ng°Ýi; m·t khác, do ¥u tranh quy¿t liÇt cça công nhân òi rút ng¯n ngày lao Ùng, cho nên ngày lao Ùng không thà kéo dài vô h¡n. Tuy nhiên, ngày lao Ùng cing không thà rút ng¯n ¿n méc chÉ b±ng thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u. MÙt hình théc khác cça s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi là tng c°Ýng Ù lao Ùng. Vì tng c°Ýng Ù lao Ùng cing giÑng nh° kéo dài thÝi gian lao Ùng trong ngày, trong khi thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t không thay Õi.

- Giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi là giá trË th·ng d° thu °ãc do rút ng¯n thÝi gian lao Ùng t¥t y¿u trên c¡ sß tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi. ViÇc tng nng su¥t lao Ùng xã hÙi, tr°Ûc h¿t ß các ngành s£n xu¥t ra v­t ph©m tiêu dùng, s½ làm cho giá trË séc lao Ùng gi£m xuÑng do ó, làm gi£m thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t. Khi Ù dài ngày lao Ùng không thay Õi, thÝi gian lao Ùng c§n thi¿t gi£m s½ làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d° - thÝi gian à s£n xu¥t ra giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi cho nhà t° b£n.

- Giïa hai ph°¡ng pháp s£n xu¥t giá trË th·ng d° t°¡ng Ñi và s£n xu¥t giá trË th·ng d° tuyÇt Ñi có iÃm giÑng nhau Áu làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d° cça ng°Ýi công nhân không chÉ ç nuôi sông mình, mà còn t¡o ra ph§n th·ng d°. Song, hai ph°¡ng pháp này có sñ khác nhau vÁ cách théc làm tng thÝi gian lao Ùng th·ng d°.

sñ chuyÃn hóa cça gí trË th·ng d° thành t° b£n

Trang PAGE 27/ NUMPAGES 27