1. Chủ trương xây dựng và bảo vệ chính quyền cách mạng (1945-1946)

a) Hoàn cảnh nước ta sau Cách mạng Tháng Tám

Thuận lợi: 

Trên thế giới, hệ thống xã hội chủ nghĩa do Liên Xô đứng đầu hình thành.

Ở trong nước, chính quyền dân chủ nhân dân được thành lập. Lực lượng vũ trang được tăng cường. Toàn dân tin tưởng và ủng hộ chính phủ.

Khó khăn: 

Nạn đói, nạn dốt rất nặng nề, ngân quỹ quốc gia trống rỗng. 

Nền độc lập chưa được quốc gia nào công nhận và đặt quan hệ ngoại giao.

Quân đồng Minh ồ ạt kéo vào chiếm đóng nước ta. 

Bọn Việt gian chống phá chính quyền cách mạng. Ở Nam Bộ, Anh – Pháp gây chiến

=> Trước tình hình thuận lợi và khó khăn đó, Đảng và Chính phủ nước Việt Nam dân chủ cộng hoà do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu đã củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc và bằng tài trí, kiên cường, đưa sự nghiệp giải phóng dân tộc vượt qua chặng đường lịch sử khó khăn nhất.

b) Chủ trương kháng chiến kiến quốc của Đảng

Trước tình hình đó , Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vạch ra chủ trương và giải pháp đấu tranh nhằm giữ vững chính quyền, bảo vệ nền độc lập tự do vừa giành được.

Ngày 25-11-1945, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ra Chỉ thị về kháng chiến kiến quốc, vạch con đường đi lên cho cách mạng Việt Nam trong giai đoạn mới

Nội dung Chỉ thị kháng chiến của Đảng

Về chỉ đạo chiến lược, xác định mục tiêu quan trọng lúc này vẫn là dân tộc giải phóng, khẩu hiệu lúc này là "Dân tộc trên hết, Tổ quốc trên hết".

Về xác định kẻ thù "kẻ thù chính của ta lúc này là thực dân Pháp xâm lược phải tập trung ngọn lửa đấu tranh vào chúng".

Về phương hướng, nhiệm vụ, nêu lên bốn nhiệm vụ chủ yếu và cấp bách cần khẩn trương thực hiện là:

 + Củng cố chính quyền, chống thực dân Pháp xâm lược

 + Bài trừ nội phản, cải thiện đời sống cho nhân dân

+ Kiên trì nguyên tắc thêm bạn bớt thù, thực hiện khẩu hiệu "Hoa – Việt thân thiện" đối với quân đội Tưởng Giới Thạch

+ Độc lập về chính trị, nhân nhượng về kinh tế đối với Pháp.

=>  Có ý nghĩa hết sức quan trọng. 

+ Xác định đúng kẻ thù chính của dân tộc Việt Nam là thực dân Pháp xâm lược. 

+Đã chỉ ra kịp thời những vấn đề cơ bản về chiến lược và sách lược cách mạng, nhất là nêu rõ hai nhiệm vụ chiến lược mới của cách mạng Việt Nam sau Cách mạng Tháng Tám là xây dựng đất nước đi đôi với bảo vệ đất nước. 

+ Đề ra những nhiệm vụ, biện pháp cụ thể về đối nội, đối ngoại để khắc phục nạn đói, nạn dốt, chống thù trong giặc ngoài bảo vệ chính quyền cách mạng.

c) Kết quả, ý nghĩa và bài học kinh nghiệm

Kết quả: Dành được nhiều thành tựu quan trọng, có nó phải đấu tranh hết sức gây go, phức tạp

Về chính trị- xã hội: Đã xây dựng nền móng cho một chế độ xã hội mới – chế độ dân chủ nhân dân 

Về kinh tế: Đã phát động phong trào tăng gia sản xuất, cứu đói, xóa bỏ các thứ thuế vô lý của chế độ cũ. Cuối năm 1945, nạn đói cơ bản được đẩy lùi.

Về văn hóa: Đã mở lại các trường lớp và tổ chức khai giảng năm học mới.

 Cuộc vận động toàn dân xây dựng nền văn hóa mới đã bước đầu xóa bỏ được nhiều tệ nạn xh và tập tục lạc hậu. 

Phong trào diệt dốt, bình dân học vụ được thực hiện sôi nổi. Cuối năm 1946 cả nước có thêm 2,5 triệu người biết đọc, biết viết.

Về bảo vệ chính quyền Cm: Ngay khi Pháp đánh chiếm SG và mở rộng phạm vi chiếm đóng các tỉnh Nam Bộ, Đảng đã lãnh đạo nhân dân Nam Bộ đứng lên kháng chiến chống P và phát động phong trào Nam tiến chi viện cho Miền Nam

Ở miền Bắc, Đảng và Chính phủ đã thực hiện sách lược nhân nhượng với quân Tưởng và tay sai của chúng để giữ vững chính quyền và chống Pháp ở miền Nam. 

Khi Tưởng ký Hiệp ước Trùng Khánh (28- 2- 1946),để thỏa hiệp với Pháp nhằm rút quân về nước. Hiệp định Sơ bộ 6- 3- 1946 và tạm ước 14- 9- 1946 đã tạo điều kiện cho quân ta có thêm thời gian chuẩn bị cho cuộc chiến đấu mới.

Ý nghĩa: 

+ Bảo vệ được nền độc lập của đất nước, 

+ Giữ vững chính quyền cách mạng

+ Xây dựng được những nền móng đầu tiên và cơ bản cho một chế độ mới, chế độ Việt Nam dân chủ cộng hòa.