BÀI KIỂM TRA ĐIỀU KIỆN

MÔN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC

Câu hỏi: Khái niệm, bản chất dân chủ XHCN? Liên hệ việc phát huy dân chủ XHCN ở địa phương trong công tác phòng chống COVID-19?

1, Khái niệm, bản chất dân chủ XHCN

· Dân chủ xã hội chủ nghĩa:

- Dân chủ xã hội chủ nghĩa ra đời như là kết quả tất yếu của lịch sử đấu tranh lâu dài của nhân dân lao động vì sự nghiệp giải phóng toàn thể nhân dân lao động. Lần đầu tiên trong lịch sử, nền dân chủ cho đại đa số nhân dân lao động đã được hình thành.

- Dân chủ xã hội chủ nghĩa là nền dân chủ mà trong đó mọi quyền lực đều thược về nhân dân, trước hết là nhân dân lao động: xã hội được quản lý bởi nhân dân và vì nhân dân thông qua nhà nước xã hội chủ nghĩa thông qua chính nhân dân lập ra; mọi người đều được đảm bảo trên thực tế quyền tự do, bình đẳng và các quyền cơ bản khác.

· Bản chất dân chủ xã hội chủ nghĩa thể hiện trên các khía cạnh sau:

- Bản chất chính trị: Dưới sự lãnh đạo duy nhất của một đảng của giai cấp công nhân - đảng Mác-Lênin mà trên mọi lĩnh vực xã hội đều thực hiện quyền lực của nhân dân, thể hiện qua các quyền dân chủ, làm chủ, quyền con người, thoả mãn ngày càng cao hơn các nhu cầu và các lợi ích của nhân dân. Chủ nghĩa Mác-Lênin chỉ rõ: Bản chất chính trị của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là sự lãnh đạo chính trị của giai cấp công nhân thông qua đảng của nó đối với toàn xã hội, nhưng không phải chỉ để thực hiện quyền lực và lợi ích riêng cho giai cấp công nhân, mà chủ yếu là để thực hiện quyền lực và lợi ích của toàn thể nhân dân, trong đó có giai cấp công nhân. Hồ Chí Minh cũng đã chỉ rõ: Trong chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa thì bao nhiêu quyền lực đều là của dân, bao nhiêu sức mạnh đều ở nơi dân, bao nhiêu lợi ích đều là vì dân... Chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa, nhà nước xã hội chủ nghĩa... do đó về thực chất là của nhân dân, do nhân dân và vì nhân dân. Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, khác với các cuộc cách mạng trước đây là ở chỗ nó là cuộc cách mạng của số đông, vì lợi ích của số đông nhân dân. V.I. Lênin còn nhấn mạnh rằng: Dân chủ xã hội chủ nghĩa là chế độ mà nhân dân ngày càng tham gia nhiều vào công việc nhà nước. Với ý nghĩa đó, V.I. Lênin đã diễn đạt một cách khái quát về bản chất và mục tiêu của dân chủ xã hội chủ nghĩa rằng: đó là nền dân chủ "gấp triệu lần dân chủ tư sản". Do vậy, dân chủ xã hội chủ nghĩa vừa có bản chất giai cấp công nhân, vừa có tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc.

- Bản chất kinh tế: Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dựa trên chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu của toàn xã hội đáp ứng sự phát triển ngày càng cao của lực lượng sản xuất dựa trên cơ sở khoa học - công nghệ hiện đại nhằm thoả mãn ngày càng cao những nhu cầu vật chất và tinh thần của toàn thể nhân dân lao động. Bản chất kinh tế đó chỉ được bộc lộ đầy đủ qua một quá trình ổn định chính trị, phát triển sản xuất và nâng cao đời sống của toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo của đảng Mác-Lênin và quản lý, hướng dẫn, giúp đỡ... của nhà nước xã hội chủ nghĩa. Bản chất kinh tế của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dù khác về bản chất kinh tế của các chế độ tư hữu, áp bức, bóc lột, bất công, nhưng cũng như toàn bộ nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, nó không hình thành từ "hư vô" theo mong muốn của bất kỳ ai. Kinh tế xã hội chủ nghĩa cũng là sự kế thừa và phát triển mọi thành tựu nhân loại đã tạo ra trong lịch sử, đồng thời lọc bỏ những nhân tố lạc hậu, tiêu cực, kìm hãm... của các chế độ kinh tế trước đó, nhất là bản chất tư hữu, áp bức bóc lột, bất công... đối với đa số nhân dân.

- Bản chất tư tưởng - văn hoá: Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa lấy hệ tư tưởng Mác-Lênin – hệ tư tưởng của giai cấp công nhân làm nền tảng, chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức xã hội khác trong xã hội mới (như văn học nghệ thuật, giáo dục, đạo đức, lối sống, văn hoá, xã hội, tôn giáo v.v.). Đồng thời, dân chủ xã hội chủ nghĩa kế thừa, phát huy những tinh hoa văn hoá truyền thống các dân tộc; tiếp thu những giá trị tư tưởng - văn hoá, văn minh, tiến bộ xã hội... mà nhân loại đã tạo ra ở tất cả các quốc gia, dân tộc... Do đó, đời sống tư tưởng - văn hoá của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa rất phong phú, đa dạng, toàn diện và ngày càng trở thành một nhân tố quan trọng hàng đầu, thành mục tiêu và động lực cho quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.

2, Liên hệ địa phương

Sau hơn 30 năm đổi mới, Đảng ta đã nhận thức ngày càng sâu sắc hơn tầm quan trọng và vai trò của xây dựng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, khẳng định dân chủ là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của công cuộc đổi mới. Là một thành phố trực thuộc trung ương, có vị trí quan trọng, Hải Phòng luôn thực hiện, phát huy dân chủ rất tốt trong mọi thời điểm, đặc biệt là trong đợt dịch COVID-19 hiện nay.

Ngay khi nhận thấy tình hình dịch ngày càng xấu đi, sô lượng ca mắc trên các tỉnh thành lân cận ngày càng tăng cao, đặc biệt là tại Hà Nội, các cơ quan trên địa bàn Hải Phòng đã vào cuộc rất quyết liệt với mục tiêu giảm nguy cơ đến mức thấp nhất cho nhân dân. Các biện pháp phòng chống được đưa ra đều rất kịp thời và nhanh chóng, như là:

- Khoanh vùng, kiểm soát những địa phương, những người có nguy cơ lây nhiễm như: bố và tài xế của nữ bệnh nhân số 17 ( khi vừa nhận được tin, ngay trong đêm, các cơ quan liên quan đã đưa hai người này đi cách ly tại bệnh viện, và ngày hôm sau đã phun khử khuẩn toàn bộ khu nhà cũng như lập danh sách những người có tiếp xúc gần, tiếp tục cách ly họ), những người dân đi thăm khám tại bệnh viện Bạch Mai,...

- Phát khẩu trang miễn phí cho từng hộ dân, quan tâm, hỗ trợ những hộ dân có hoàn cảnh khó khăn do dịch bệnh gây ra.

- Dựng chốt kiểm tra thân nhiệt cho người dân trên các con đường giao thông chính, đường liên tỉnh, liên huyện, liên xã.

- Phát thanh thông báo trên loa phát thanh để phổ biến những thông tin chính xác, nhanh chóng nhất đến từng người dân, tránh người dân tiếp nhận những thông tin sai lệch dẫn đến hoang mang, hiểu lầm trong dân chúng,...

- Nhận thấy nguy cơ lây nhiễm có thể đến từ các vùng có nguy cơ khác ở ngoài thành phố, ủy ban nhân dân thành phố Hải Phòng đã cấm các bến phà hoạt động trong thời gian giãn cách xã hội, các phương tiện di chuyển từ ngoài thành phố về phải được kiểm dịch một cách chặt chẽ và kỹ càng,...

- Ngoài ra, Hải Phòng đã có quyết sách chăm lo, hỗ trợ cho hộ kinh doanh đóng thuế dưới 100 triệu đồng/năm số tiền 1 triệu đồng/hộ; người lao động có ký hợp đồng lao động 1,8 triệu đồng/người. Đặc biệt, Hải Phòng đang có mức tăng trưởng kinh tế cao nhất cả nước trong giai đoạn này từ việc khống chế được dịch bệnh...

- Người dân tham gia phòng dịch

Nhờ những biện pháp phòng chống quyết liệt ngay từ ban đầu, dù nhiều tỉnh thành lân cận có những ca nhiễm Covid-19, nhưng đến nay, Hải Phòng vẫn chưa ghi nhận ca nhiễm nào. Người dân đa số đều luôn tin tưởng, thực hiện nghiêm túc các chính sách của thành phố, cũng như nhiệt tình tham gia giúp sức với các cán bộ phòng dịch,...

Lấy ví dụ ở khu vực tôi đang sinh sống, đây là một khu vực ngoại thành, dù có thể xuất hiện nhiều khó khăn khi dịch bệnh diễn ra, nhiều người dân mất thu nhập khi thất nghiệp do dịch bệnh, điều kiện y tế chưa được đầy đủ như ở các khu trung tâm nhưng mọi người đều rất tin tưởng ở Đảng, ở thành phố. Trong giai đoạn giãn cách xã hội, hầu hết mọi người đều thực hiện nghiêm việc không ra khỏi nhà chỉ khi cần thiết, nghiêm túc kiểm tra thân nhiệt cũng như khai báo y tế khi đi qua các chốt kiểm dịch, khẩu trang được đưa về các thôn để phân phát cho người dân,...

Dù không biết dịch bệnh còn kéo dài nữa hay không, nhưng những biện pháp phòng chống dịch của thành phố đã thể hiện, phát huy được tính dân chủ xã hội chủ nghĩa, mang lại sự tin tưởng, tín nhiệm cao của nhân dân, giúp đảm bảo an toàn cho mọi người và xã hội!

Hết

Theo triết học Mác, CBXH thật sự sẽ đạt được khi xã hội bước vào giai đoạn cao - giai đoạn cộng sản chủ nghĩa. Trong xã hội cộng sản chủ nghĩa, trình độ phát triển của lực lượng sản xuất đã đạt đến mức độ rất cao, tất cả các nguồn của cải xã hội đều tuôn ra dồi dào, lúc đó việc phân phối không còn phụ thuộc vào lao động, thay vào đó sẽ là nguyên tắc phân phối: "Làm theo năng lực, hưởng theo nhu cầu". Lúc này, CBXH đồng nhất với bình đẳng xã hội, còn bình đẳng ở đây đạt tới trình độ bình đẳng hoàn toàn, con người được hoàn toàn giải phóng, được hoàn toàn tự do phát triển toàn diện những năng lực bản chất của mình.

Như vậy, so với các quan điểm trong lịch sử, triết học Mác đã xây dựng quan niệm về CBXH trên lập trường bảo vệ lợi ích của những người lao động với nội dung chủ yếu là nguyên tắc phân phối theo lao động. Cơ sở để thực hiện CBXH nói chung bao giờ cũng phải dựa trên một xuất phát điểm bình đẳng giữa người với người và dựa trên sự tự nguyện tham gia vào mối quan hệ xã hội. Tuy nhiên, trong triết học Mác, CBXH không chỉ là vấn đề thuần túy kinh tế. Thiết lập CBXH ở mức phổ quát nhất, có nghĩa là giải phóng con người ra khỏi mọi bất công và bất bình đẳng xã hội. CBXH theo xu hướng vận động của nó luôn 33 hướng tới giải quyết tốt hơn những nhu cầu căn bản của con người, đảm bảo tốt hơn những điều kiện cho sự tồn tại và phát triển toàn diện của con người. Quan điểm của triết học Mác về CBXH cung cấp cơ sở lý luận và phương pháp luận để tác giả luận án tiếp tục đi sâu nghiên cứu về vấn đề này trong điều kiện nước ta hiện na