Đẩy mạnh phát triển nền nông nghiệp bền vững ở Việt Nam

                                                                                                                                                                               Ở Việt Nam, phát triển nông nghiệp bền vững là một tất yếu. Bởi lẽ, một mặt, Việt Nam là một quốc gia đang phát triển đi lên từ nông nghiệp. Trong suốt chiều dài lịch sử của dân tộc, nông nghiệp luôn là ngành có đóng góp tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn nói riêng, cả nước nói chung. Phát triển nền nông nghiệp mạnh, bền vững luôn được Đảng, Nhà nước ta đặt ở vị trí trọng tâm trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội. Mặt khác, dưới tác động như vũ bão của cuộc cách mạng khoa học – công nghệ, xu thế hội nhập kinh tế quốc tế cũng như quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo xu hướng hiện đại, vai trò của nông nghiệp (xét trong mối tương quan dài hạn với ngành nông nghiệp và dịch vụ) có xu hướng giảm sút. Hơn nữa, sản xuất nông nghiệp ở nước ta đang phải đối mặt với việc sử dụng lãng phí, kém hiệu quả nguồn lực phục vụ nông nghiệp dẫn đến cạn kiệt dần tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường đất, nước, không khí… ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng tăng trưởng nông nghiệp cũng như thực hiện xóa đói giảm nghèo, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường sinh thái ở khu vực nông nghiệp, nông thôn.
Sau đây là một số giải pháp chủ yếu đẩy mạnh phát triển bền vững nông nghiệp nông thôn:
Một là, tiếp tục nâng cao nhận thức cho toàn dân, nhất là các chủ thể sản xuất kinh doanh nông nghiệp, về chủ trương phát triển nền nông nghiệp mạnh, bền vững. Những năm qua, nhận thức của xã hội, của các chủ thể sản xuất kinh doanh nông nghiệp đã có bước chuyển biến rất căn bản: phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với thị trường trong nước và quốc tế. Song, do những điều kiện lịch sử cụ thể, tư tưởng của người sản xuất nhỏ vẫn tốn tại: phát triển nền nông nghiệp hàng hóa còn thiên lệch về lợi nhuận thu được từ những chi phí bỏ ra. Do đó, phải đẩy mạnh công tác vận động, tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục cùng với việc cung cấp các thông tin cập nhật nhu cầu của thị trường về mặt hàng nông sản, cả về số lượng, chất lượng và chủng loại, mẫu mã… nhằm tạo bước chuyển tiếp theo trong tư duy, phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững về kinh tế, xã hội và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, môi trường.
Hai là, triển khai và thực hiện hiệu quả công tác quy hoạch. Thông qua công tác quy hoạch để phát hiện và nắm bắt chính xác tiềm năng, thế mạnh của từng vùng sinh thái. Trên cơ sở đó, lập kế hoạch cụ thể phát triển ngành gì, mặt hàng nông sản nào, số lượng bao nhiêu, chất lượng ra sao, ở vùng sinh thái nào… để vừa thu được lợi nhuận cao, vừa bảo vệ tài nguyên, môi trường sinh thái và ổn định xã hội.
Công tác quy hoạch phát triển nông nghiệp mạnh, bền vững phải được đặt trong tổng thể quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, khu vực và quốc tế trong dài hạn, có tính tới xu thế tàon cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học – công nghệ.
Ba là, đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, tạo nền tảng vững chắc để phát triển nông nghiệp bền vững, tập trung vào các công tác sau:
- Phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng: đường giao thông, công trình thủy lợi, mạng lưới điện, nhà xưởng để lưu kho, bảo quản, chế biến…
- Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp theo hướng hiện đại; giảm tỷ trọng trồng trọt, tăng tỷ trọng chăn nuôi, phát triển nghề rừng, nghề biển… Đồng thời, đẩy mạnh chương trình nâng cao năng suất đất đai, khắc phục tình trạng manh mún ruộng đất thông qua việc thực hiện hiệu quả công tác tích tụ, tập trung ruộng đất và dồn điền, đổi thửa; sử dụng hợp lý nguồn nước; áp dụng hệ thống sản xuất kết hợp giữa nông, lâm và ngư nghiệp phù hợp với điều kiện sinh thái từng vùng nhằm bảo vệ tài nguyên đất, nước và khí hậu.
- Phát triển mạnh công nghiệp chế biến nông sản hàng hóa, nhất là những mặt hàng có lợi thế: cà phê, cao su, chè, các sản phẩm chăn nuôi gia súc, gia cầm và thủy sản.
- Đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học – công nghệ vào sản xuất, nuôi trồng và giữ gìn các nguồn gen quý hiếm. Gắn liền với phát triển phân bón hữu cơ phải sản xuất phân bón sinh học, phân bón phân giải chậm phục vụ phát triển nền nông nghiệp sinh thái.
- Thực hiện đa dạng hóa cơ cấu sản xuất kinh doanh nông nghiệp, phát triển ngành nghề mới, tạo nhiều việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống của dân cư, giảm sức ép về lao động cũng như di dân tự do.
- Củng cố và hoàn thiện hệ thống dịch vụ, đẩy mạnh phát triển thị trường tiêu thụ nông sản phẩm.
Bốn là, thực hiện đồng bộ và hiệu quả chính sách điều tiết vĩ mô phục vụ phát triển nền nông nghiệp bền vững. Trước mắt, cần thực hiện tốt chính sách đất đai, chính sách tài chính – tín dụng, chính sách thuế, chính sách lao động - việc làm và di dân, chính sách phát triển thị trường tiêu thụ hàng nông sản.
Năm là, tiếp tục đổi mới và hoàn thiện hệ thống luật pháp về phát triển nông nghiệp bền vững.