CHĂM SÓC BN VIÊM KHỚP DẠNG THẤP

Câu 1:Tb khái niệm viêm khớp dạng thấp theo y học hiện đại và y học cổ truyền

a)Theo y học hđ

là bệnh hay gặp nhất trong các bệnh khớp,là 1 bệnh có sự diễn biến kéo dài,để lại di chứng nặng nề làm cho bn trở nên tàn phế.trong quá trình diễn biến bệnh thường có những đợt tiến triển cấp:sưng,nóng,đỏ,đau các khớp-vị trí hay gặp ở những khớp nhỏ đối xứng nhau,có khi cả khớp hàng và đốt sống

b)Theo yhct

viêm khớp dạng thấp thuộc phạm vi chứng tý với 3 thể chủ yếu:phong thấp nhiệt tý(đợt cấp of viêm khớp dạng thấp),đàm ứ ở kinh lạc(viêm khớp dạng thấp có biến dạng,teo cơ,dính cứng khớp),can thận hư

-với phong thấp nhiệt tý thì các khớp sưng,nóng,đỏ,đau,cự án,ngày nhẹ đêm nặng,co duỗi cử động khó khăn,sốt,ra mồ hôi,sợ gió,rêu lưỡi vàng mỏng,chất lưỡi đỏ,nước tiểu vàng,mạch hoạt sác….

-với đàm ứ ở kinh lạc:các khớp sưng đau,biến dạng,teo cơ dính khớp,trời ẩm thấp thì bệnh đau tăng lên,người mệt mỏi,rêu lưỡi trắng dính,mạch hoạt

-với can thận hư:các khớp đã ổn định,dù đã biến dạng,teo cơ,cứng khớp….cần đề phòng đợt tái phát

Câu 2:Lập KHCS BN viêm khớp dạng thấp

1.Nhận định CS

-hỏi về đau các khớp,hạn chế vận động,biến dạng khớp

-hỏi về nghề nghiệp,sinh hoạt tập quán và tiền sử bệnh người thân

-quá trình mắc bệnh mới hay đã lâu,khả năng tự cs và hiểu biết về bệnh

-các biến chứng(nhiễm khuẩn phụ:lao;chèn ép thần kinh;các tai biến khi điều trị viêm khớp dạng thấp;biến chứng về tim,thận,mắt(hiếm))

-tình trạng tinh thần:cso thể có trầm cảm,bi quan do hạn chế vận động khớp và tiến triển của bệnh mạn tính gây nên

-biện chứng:chứng phong thấp nhiệt tý,chứng đàm ứ ở kinh lạc,chứng can thận hư

2.Thực hiện CS

a.Thực hiện các CS thông thường người bệnh

-giải thích cho bn biết tiến triển of bệnh để tránh bi quan

-bn đang ở gđ viêm khớp nhiều thì đặt khớp ở tư thế cơ năng

-bn có biến dạng khớp nhiều thì giúp đỡ họ thực hiện CS cá nhân:rửa ráy,xúc cơm,súc miệng…

b.Quan sát bệnh tình,ghi chép công tác CS

-quan sát thần sắc,lưỡi,da xem mạch of NB

-quan sát tình trạng co duỗi khớp,sự biến dạng khớp để phối hợp điều trị

-phát hiện NB có rối loạn dinh dưỡng và vận mạch,có thể gây loét vô khuẩn ở chân,phù 1 đoạn chi dưới

c.Thực hiện y lệnh thuốc:nghiêm túc cho BN uống thuốc đúng giờ,đúng liều và liên quan đến bữa ăn(trước và sau khi ăn)

d.CS ăn uống

-chế độ ăn theo y lệnh,đủ chất,đủ lượng calo(2400-3000calo/ngày)

-ăn tăng các chất có nhiều calci,vitamin

-chế biến thức ăn hợp khẩu vị bn,tránh bị ôi thiu

e.CS tinh thần

quan tâm động viên để NB vui vẻ,lạc quan,tăng thêm niềm tin đấu tranh với bệnh tật để cùng phối hợp điều trị

f.CS theo bệnh lâm sàng

-chứng phong thấp nhiệt tý:cho bn uống thuốc đông y(thanh nhiệt,khu phong hóa thấp)sắc uống thuốc theo y lệnh.Châm tả 1 số huyệt theo phác đồ điều trị:a thị huyệt,hợp cốc,phong môn,huyết hải,túc tam lý

Tiến hành XB nhẹ nhàng để lưu thông khí huyết

-Chứng đàm ứ ở kinh lạc:

Cho bn uống thuốc thêm thuốc trừ đàm của đông y

Châm và kết hợp XB vận động các khớp từng bước

-chứng can thận hư:cho bn uống phối thêm thuốc bổ can thận

Châm bổ 1 số huyệt trên

Tiến hành XB luyện tập thường xuyên

3.Tư vấn GDSK

-giải thích hướng dẫn cho bn giai đoạn cấp không được luyện tập

-hướng dẫn các tư thế cơ năng,cho bn tránh tư thế xấu khi khớp viêm

-hướng dẫn tập các động tác vận động khớp tùy theo từng khớp để tránh cứng khớp