Nguyên Hùng

by Unknown

Nguyên Hùng

Công Tử Bạc Liêu

Mục Lục

Thông tin ebook

ChÆ°Æ¡ng 1

ChÆ°Æ¡ng 2

ChÆ°Æ¡ng 3

ChÆ°Æ¡ng 4

ChÆ°Æ¡ng 5

ChÆ°Æ¡ng 6

ChÆ°Æ¡ng 7

ChÆ°Æ¡ng 8

ChÆ°Æ¡ng 9

ChÆ°Æ¡ng KêÌt

Thông tin ebook

Tên truyện : Công Tử Bạc Liêu

TaÌc giả : Nguyên HuÌ€ng

Nguồn : http://vn­thuquan.net

Con­vert : Bùi Xuân Huy (sant­seiya_TVE)

Ngày hoàn thành : 26/02/2007

ChÆ°Æ¡ng 1

TÆ°Ì€ Paris cậu Ba Ä‘iện sẽ về thaÌng tÆ¡Ìi

XÆ°Ì BaÌ£c Liêu - Ông Hội đồng đổi mÆ¡Ìi cửa nhaÌ€

MâÌy ngaÌ€y nay, NhaÌ€ LÆ¡Ìn thật laÌ€ rộn riÌ£p. NhaÌ€ LÆ¡Ìn laÌ€ tên thiện haÌ£ đặt cho toaÌ€ nhaÌ€ nguy nga nằm doÌ£c bÆ¡Ì€ sông BaÌ£c Liêu, caÌch cầu Quay vaÌ€i trăm thÆ°Æ¡Ìc. Äây laÌ€ biệt thÆ°Ì£ lầu, kiêÌn truÌc tôÌi tân, câÌt theo kiểu nhaÌ€ Tây trên SaÌ€i GoÌ€n. Ai Ä‘i ngang qua cũng phải ngăÌm nhiÌ€n vaÌ€ trầm trồ khen Ä‘eÌ£p. ToÌ€a nhaÌ€ naÌ€y laÌ€m cho caÌc tham biện chủ tỉnh Tây cũng phải ganh tyÌ£ so vÆ¡Ìi dinh chủ tỉnh, noÌ chỉ thua về diện tiÌch, nhÆ°ng ăn Ä‘Æ°Ìt hiÌ€nh daÌng bên ngoaÌ€i vaÌ€ trang triÌ nội thâÌt bên trong. Äây laÌ€ nhaÌ€ của ông Hội đồng TraÌ£ch, Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ sÃ´Ì một trong tỉnh BaÌ£c Liêu. MâÌy tiêÌng "Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ sÃ´Ì một trong tỉnh BaÌ£c Liêu" chÆ°a giuÌp caÌc baÌ£n hiÌ€nh dung Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cÆ¡ nghiệp của ông Hội đồng, cần giở sổ bộ Ä‘iền đâÌt để coÌ vaÌ€i con sÃ´Ì cuÌ£ thể.

MÆ°Æ¡Ì€i lăm Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ Ä‘Æ°Ìng đầu trong tỉnh BaÌ£c Liêu laÌ€ vaÌ€i ngÆ°Æ¡Ì€i Việt Nam bên caÌ£nh Ä‘a sÃ´Ì laÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u vaÌ€ taÌm ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp. Hội đồng TraÌ£ch - Trần Trinh TraÌ£ch - chiêÌm sÃ´Ì một vÆ¡Ìi 110000 mẫu ruộng vaÌ€ nhiều sở ruộng muôÌi nữa. ÄÆ°Ìng sÃ´Ì 2 laÌ€ VÆ°u Tung vÆ¡Ìi 75000 mẫu ruộng, Châu Oai Ä‘Æ°Ìng haÌ£ng ba vÆ¡Ìi 40000 mẫu, Cao Triều PhaÌt, lãnh tuÌ£ Cao ÄaÌ€i Ä‘Æ°Ìng haÌ£ng tÆ° trÆ°Æ¡Ìc HuÌ€ynh Hữu PhÆ°Æ¡Ìc, kÃªÌ tÆ¡Ìi QuaÌch NgoÌ£c ÄôÌng. TaÌm chủ Ä‘iền Tây xêÌp haÌ€nh ở sau vÆ¡Ìi những tên Humelin, GreÌ­goira, Gressier, EÌmeÌry…

NhaÌ€ LÆ¡Ìn rộn riÌ£p về bÆ°Ìc Ä‘iện Cậu Ba tÆ°Ì€ Paris Ä‘aÌnh về. Cậu Ba cho biêÌt cậu Ä‘ã "thaÌ€nh taÌ€i" vaÌ€ Ä‘ang Ä‘aÌp taÌ€u về nÆ°Æ¡Ìc. ChiêÌc Aramis sẽ cập bêÌn NhaÌ€ Rồng vaÌ€o tuần tÆ¡Ìi đây. Ông Hội đồng giở liÌ£ch xem ngaÌ€y: coÌ€n Ä‘uÌng một tuần nữa thằng con cÆ°ng của ông sẽ về. Phải sửa soaÌ£n lên SaÌ€i GoÌ€n rÆ°Æ¡Ìc noÌ. Rồi phải laÌ€m tiệc tuÌ€ng trÆ°Æ¡Ìc cuÌng kiêÌng ông baÌ€ Ä‘ã phuÌ€ hộ noÌ Ä‘i tÆ¡Ìi nÆ¡i về tÆ¡Ìi chôÌn, hoÌ£c haÌ€nh đỗ Ä‘aÌ£t laÌ€m raÌ£ng rỡ ông baÌ€ cha meÌ£, sau Ä‘ãi đằng baÌ€ con vaÌ€ caÌc viÌ£ tai măÌt trong tỉnh để hoÌ£ biêÌt doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh TraÌ£ch xÆ°Ìng Ä‘aÌng laÌ€ danh gia voÌ£ng tộc.

Hội đồng TraÌ£ch coÌ ba ngÆ°Æ¡Ì€i con trai nhÆ°ng chỉ cÆ°ng nhâÌt nhaÌ€ laÌ€ cậu Ba. TaÌ£i sao? Cậu Hai - Trần Trinh Äinh goÌ£i laÌ€ cậu Hai Äinh. Cậu Ba tên Trần Trinh Qui, goÌ£i laÌ€ Ba Qui. Ông TraÌ£ch khoaÌi đặt tên con theo giôÌng thủy tộc viÌ€ ông laÌ€ TraÌ£ch, con ông phải laÌ€ cua Ä‘inh, ruÌ€a (qui). ÄÆ°Ìa con trai uÌt cũng mang tên một loaÌ€i sôÌng dÆ°Æ¡Ìi nÆ°Æ¡Ìc nhÆ°ng laÌ£i Ä‘Æ°Æ¡Ì£c goÌ£i laÌ€ cậu TaÌm BoÌ€ viÌ€ thoÌi quen boÌ€ xuôÌng lầu để Ä‘i la caÌ€ taÌn gaÌi trong đêm. Cậu Hai Äinh hoÌ£c haÌ€nh cũng khaÌ, đậu ÄiÌp lôm rồi hoÌ£c ban tuÌ taÌ€i nhÆ°ng ông hội đông goÌ£i về trông coi Ä‘iền đâÌt giuÌp ông. Theo ông thiÌ€ "dân cậu" chỉ cần hoÌ£c tÆ¡Ìi Ä‘oÌ thôi, miễn Ä‘ủ sÆ°Ìc noÌi tiêÌng Tây gioÌ€n ruÌ£m nhÆ° bẻ củi cho mâÌy thằng Tây troÌ£ng nể laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c rồi. HoÌ£c nhiều, dẫu kỹ sÆ°, baÌc sỹ cũng kiêÌm tiền không nhiều bằng mâÌy ông chủ Ä‘iền. Cậu Hai Äinh nghe lÆ¡Ì€i ông Hội đồng bỏ hoÌ£c về trông coi Ä‘iền đâÌt, Cậu sÆ¡Ìm thâÌy laÌ€m chủ Ä‘iền không nhaÌ€n nhÆ° thiên haÌ£ nghĩ, bởi viÌ€ đêÌn muÌ€a, phải đâÌu triÌ aÌc liệt vÆ¡Ìi Ä‘aÌm "chủ chaÌ€nh". Chủ chaÌ€nh laÌ€ những ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u chuyên mua luÌa gaÌ£o caÌc tỉnh miền Tây, chở ghe chaÌ€i lên ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn baÌn, Mua rẻ baÌn măÌc laÌ€ nghề của chủ chaÌ€n. BaÌn hÆ¡Ì một chuÌt laÌ€ mâÌt baÌ£c ngaÌ€n baÌ£c muôn. Cho nên phải cho ngÆ°Æ¡Ì€i thân tiÌn doÌ€m ngoÌ Ä‘aÌm "chệt chaÌ€nh" lân la vô đâÌt Ä‘iền gaÌ£ taÌ Ä‘iền baÌn luÌa non. ÄoÌ laÌ€ thủ Ä‘oaÌ£n cho vay tiền để nhaÌ€ nông mua luÌa giôÌng, mua phân, tÆ¡Ìi muÌ€a phải baÌn luÌa rẻ cho chuÌng. Do caÌ£nh tranh raÌo riêÌt tÆ°Ì€ng ngaÌ€y tÆ°Ì€ng giÆ¡Ì€ vÆ¡Ìi "chệt chaÌ€nh" maÌ€ cậu Hai Äinh quyêÌt Ä‘iÌ£nh nhÆ¡Ì€ tÆ¡Ìi naÌ€ng tiên nâu. LaÌ€m vaÌ€i Ä‘iêÌu thuôÌc phiện laÌ€ tâm triÌ minh mẫn laÌ£ thÆ°Æ¡Ì€ng, tiÌ€nh hiÌ€nh rôÌi ren caÌch mâÌy cũng coÌ caÌch giải quyêÌt thần tiÌ€nh. Cậu Hai săÌm baÌ€n Ä‘eÌ€n, nằm nhaÌ€ huÌt chÆ¡Ì không tÆ¡Ìi caÌc tiệm huÌt ngoaÌ€i chÆ¡Ì£. CaÌc tiệm naÌ€y coÌ bộ mặt đặt biệt laÌ€ caÌnh cửa gioÌ găÌn kiÌnh đầy maÌ€u luÌ£c để loÌ£c aÌnh saÌng bên ngoaÌ€i. BÆ°Æ¡Ìc vô trong laÌ€ laÌ£c vaÌ€o một thÃªÌ giÆ¡Ìi khaÌc hẳn, một thÃªÌ giÆ¡Ìi mÆ¡Ì€ mÆ¡Ì€, thÆ¡m tho. CaÌc Ä‘i-văng gõ maÌt rÆ°Æ¡Ì£i vÆ¡Ìi những chiêÌc gôÌi saÌ€nh cuÌ€ng maÌ€u luÌ£c diÌ£u măÌt nhÆ° mÆ¡Ì€i moÌ£c baÌ£n nằm xuôÌng, keÌo vaÌ€i hÆ¡i cho tỉnh ngÆ°Æ¡Ì€i sau một ngaÌ€y vật lộn vÆ¡Ìi Ä‘Æ¡Ì€i. TrÆ°Æ¡Ìc cửa tiện coÌ găÌn hai chữ RO tÆ°Ìc ReÌgie Opi­um, vÆ¡Ìi nghĩa laÌ€ công quản thuôÌc phiện. Hai chữ naÌ€y đôÌi lập vÆ¡Ìi RA (ReÌgie Al­cool: công quản rÆ°Æ¡Ì£u trăÌng) găÌn ở caÌc tiệm baÌn rÆ°Æ¡Ì£u công xi.

NhÆ¡Ì€ huÌt đầy Ä‘ủ maÌ€ cậu Hai Äinh mập tôÌt, daÌng ngÆ°Æ¡Ì€i bệ vệ, mặt vuông chữ Ä‘iền, Cậu thiÌch mặc xaÌ€ rông, chỉ khi naÌ€o coÌ khaÌch mÆ¡Ìi xỏ bộ py­ja­ma vô cho phải pheÌp. MÆ¡Ì£ Hai lÆ¡Ìn ở riêng. NhaÌ€ ở gần Cầu sÃ´Ì 3 Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Ä‘i Vĩnh Châu. Cậu Hai ở vÆ¡Ìi mÆ¡Ì£ Hai nhỏ, một thiêÌu phuÌ£ coÌ Ä‘Æ¡Ì€i chồng trÆ°Æ¡Ìc laÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Miên laÌ€m taÌ€i xÃªÌ cho ông hoaÌ€ng Si­hanouk bên Nam Vang. NgoaÌ€i ra cậu Hai coÌ€n coÌ một cô vÆ¡Ì£ beÌ ngÆ°Æ¡Ìi CuÌ€ Lao Giêng xinh Ä‘eÌ£p nhÆ° phần lÆ¡Ìn caÌc cô gaÌi miệt vÆ°Æ¡Ì€n.

NhaÌ€ cậu Hai cũng râÌt bề thÃªÌ Æ¡Ì‰ xoÌm laÌ€ng, kÃªÌ bên coÌ nhaÌ€ maÌy xay lÆ¡Ìn nhâÌt tỉnh. Cậu Hai Ä‘ã "an baÌ€i" nên ông HỘi đồng dồn hêÌt tâm triÌ cho cậu Ba Qui.Cậu Ba đậu ÄiÌp lôm rồi, một hai Ä‘oÌ€i Ä‘i Tây. Ông Hội đồng noÌi:

- MuôÌn lâÌy bằng câÌp tuÌ taÌ€i thiÌ€ lên SaÌ€i GoÌ€n hoÌ£c. Tao xin cho mầy vô trÆ°Æ¡Ì€ng Tây dễ daÌ€ng, Äi qua Tây laÌ€m chi cho xa xôi, tôÌm keÌm. Cậu Ba cÆ°Ì£ nÆ°Ì£:

- NhaÌ€ miÌ€nh baÌ£c chÆ°Ìa cả kho maÌ€ ba haÌ€ tiện laÌ€m chi ba? Äể cho con một buÌ£ng chữ coÌ€n hÆ¡n laÌ€ để mâÌy chuÌ£c ngaÌ€n mẫu ruộng. HoÌ£c Chas­seloup trên SaÌ€i GoÌ€n thiÌ€ thÆ°Æ¡Ì€ng quaÌ! CoÌ giÌ€ Ä‘aÌng hãnh diện đâu ba? NêÌu ba cho con qua Tây hoÌ£c thiÌ€ thiên haÌ£ khăÌp nÆ¡i trong xÆ°Ì Nam KyÌ€ luÌ£c tỉnh nầy ai cũng kiÌnh nể ba. ChÆ°Ì€ng con hoÌ£c thaÌ€nh taÌ€i, con keÌo về một cô vÆ¡Ì£ đầm thiÌ€ doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh miÌ€nh vang danh bôÌn biển!

Ông Hội đồng giẩy nẩy:

- ChÆ¡Ì coÌ laÌ€m xằng! MuôÌn Ä‘i Tây thiÌ€ tao cho Ä‘i Tây, maÌ€ câÌm ngặt mầy không Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ đầm, Tao vÆ¡Ìi maÌ mầy chữ nghĩa không đầy laÌ miÌt, laÌ€m sao noÌi chuyện vÆ¡Ìi con dâu "đầm haÌi nho" Ä‘Æ°Æ¡Ì£c?

Cậu Ba muôÌn giÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nâÌy, vui vẻ noÌi:

- Ba chiÌ£u cho con Ä‘i Tây rồi phải không? CoÌ€n chuyện lâÌy Ä‘aÌ€m laÌ€m vÆ¡Ì£ thiÌ€ ba yên chiÌ lÆ¡Ìn Ä‘i! Con không daÌ£i nhÆ° mâÌy cha traÌ£ng sÆ°, baÌc vật võng về mâÌy baÌ€ vÆ¡Ì£ "đầm haÌi nho" đâu! Ba biêÌt taÌ£i sao hoÌ£ cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ đầm maÌ€ xâÌu nhÆ° ma lem không? CoÌ giÌ€ khoÌ hiểu đâu! CaÌc cha Ä‘oÌ vôÌn laÌ€ hoÌ£c troÌ€ khoÌ, kiêÌm tiền Ä‘oÌng hoÌ£c phiÌ, trả tiền nhaÌ€ troÌ£ laÌ€ caÌ£n tuÌi. Äâu coÌ dÆ° tiền để Ä‘i chÆ¡i bÆ¡Ì€i ở caÌc nhaÌ€ haÌ€ng. Cho nên sẵn mâÌy cô bồi phoÌ€ng, tha hồ ma choÌ£c gheÌ£o, maÌ€ trai gaÌi. MâÌy con bồi phoÌ€ng naÌ€y laÌ€ dân nhaÌ€ quê lên Kinh thaÌ€nh AÌnh SaÌng để kiêÌm việc laÌ€, vÆ°Ì€a nheÌ£ nhaÌ€ng, vÆ°Ì€a văn minh, vÆ¡Ì Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌc ông cử nhân tâÌn sĩ An Nam, dễ dầu giÌ€ caÌc naÌ€ng buông tha. Vậy laÌ€ caÌc traÌ£ng sÆ° baÌc vật "diÌnh châÌu"…

Ông Hội đồng cÆ°Æ¡Ì€i hả hê. Ông haÌ€i loÌ€ng coÌ thằng con thông minh hÆ¡n ngÆ°Æ¡Ì€i. NoÌ biêÌt noÌi nhÆ° vậy thiÌ€ ông yên chiÌ lÆ¡Ìn.

ThâÌm thoăÌt maÌ€ Ä‘ã ba năm. Cậu Ba Ä‘ã "thaÌ€nh taÌ€i" vaÌ€ săÌp trở về "vinh quy baÌi tổ". Chỉ coÌ€n một tuần nữa thôi. Một mặt ông Hội đồng cho sửa soaÌ£n nhaÌ€ cửa cho trang hoaÌ€ng Ä‘eÌ£p Ä‘ẽ, một mặt ông sẽ săÌm một chiêÌc xe hÆ¡i mÆ¡Ìi thay chiêÌc xe cũ nhân diÌ£p lên SaÌ€i GoÌ€n Ä‘oÌn rÆ°Æ¡Ìc Cậu Ba.

ChiêÌc xe Ford Ä‘ang duÌ€ng coÌ€n tôÌt, nhÆ°ng trong diÌ£p đặc biệt naÌ€y, cần săÌm xe mÆ¡Ìi cho khaÌch khÆ°Ìa biêÌt mặt doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh Ä‘uÌng laÌ€ danh gia voÌ£ng tộc. Một ngaÌ€y trÆ°Æ¡Ìc khi taÌ€u Aramis cập bêÌn NhaÌ€ Rồng, ông Hội đồng lên SaÌ€i GoÌ€n mÆ°Æ¡Ìn khaÌch saÌ£n Nam KyÌ€ trÆ°Æ¡Ìc bồn binh chÆ¡Ì£ BêÌn ThaÌ€nh. Ông cuÌ€ng sôÌp-​phÆ¡ tÆ¡Ìi hãng baÌn xe hÆ¡i ngay ngã tÆ° Charn­er-​Bonard (Nguyễn Huệ - Lê LÆ¡Ì£i) choÌ£n xe.

MâÌy thằng Tây trong hãng nhiÌ€n ông khaÌch coÌ vẻ nhaÌ€ quê mặc baÌ€ ba luÌ£c soaÌ£n trăÌng ngã maÌ€u pheÌ€n, Ä‘i giaÌ€y haÌ€m êÌch, ôm caÌi mo cau căng phồng nhÆ° laÌ€ một quaÌi vật hiêÌm thâÌy. BâÌt châÌp vẻ khinh khỉnh của mâÌy thằng Tây, Ông Hội đồng bảo sôÌp-​phÆ¡ xem kỹ chiêÌc xe tôÌt nhâÌt, ra liÌ£nh cho Tây mở cửa xe cho ông lên ngồi, chaÌ£y một voÌ€ng cho ông xem maÌy nổ coÌ Ãªm không. ChÆ°Ì€ng vÆ°Ì€a yÌ, ông mở mo cau ra đêÌm tiền. BoÌ£n Tây trÃ´Ì măÌt nhiÌ€n, cả coÌ£c giâÌy bộ lÆ° (một trăm đồng). BâÌy giÆ¡Ì€ chuÌng mÆ¡Ìi biêÌt ông lão coÌ vẻ nhaÌ€ quê Ä‘oÌ chiÌnh laÌ€ Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ sÃ´Ì một Nam KyÌ€ luÌ£c tỉnh.

Mua xe mÆ¡Ìi rồi, ông Hội đồng đăÌc chiÌ bảo sôÌp-​phÆ¡:

- CoÌ thằng con Ä‘i hoÌ£c bên Tây nay Ä‘ã thaÌ€nh taÌ€i về nÆ°Æ¡Ìc, phải Ä‘i Ä‘oÌn noÌ vÆ¡Ìi chiêÌc xe nầy mÆ¡Ìi Ä‘uÌng Ä‘iệu. Phải không mậy?

Văn phoÌ€ng hãng taÌ€u Mes­saferies Mar­itimes thông baÌo ngaÌ€y giÆ¡Ì€ chiêÌc Aramis cập bêÌn SaÌ€i GoÌ€n. ÄuÌng giÆ¡Ì€ nầy, bêÌn cảng NhaÌ€ Rồng đông ngheÌ£t. Thiên haÌ£ tÆ¡Ìi Ä‘oÌn thân nhân tÆ°Ì€ PhaÌp về, Gia Ä‘iÌ€nh ông Hội đồng Ä‘i hai chiêÌc xe hÆ¡i. VaÌ€o quaÌn rÆ°Æ¡Ì£u nhâm nhi trong khi chÆ¡Ì€ Ä‘Æ¡Ì£i. Trong sÃ´Ì những gia Ä‘iÌ€nh Ä‘i Ä‘oÌn ngÆ°Æ¡Ì€i thân trên taÌ€u chaÌ£y tuyêÌn Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Mar­seille - SaÌ€i GoÌ€n, caÌnh ông Hội đồng laÌ€ xôm troÌ€ hÆ¡n hêÌt. Thiên haÌ£ keÌo tÆ¡Ìi trầm trồ chiêÌc xe Huê KyÌ€ mÆ¡Ìi xuâÌt xưởng. MâÌy hồi coÌ€i daÌ€i vang lên trên sông SaÌ€i GoÌ€n. ChiêÌc Aramis tÆ°Ì€ tÆ°Ì€ rẽ soÌng, daÌng voÌc uy nghi của con taÌ€u vÆ°Æ¡Ì£t Ä‘aÌ£i dÆ°Æ¡ng. Sông SaÌ€i GoÌ€n, tuy laÌ€ sông lÆ¡Ìn nhÆ°ng so vÆ¡Ìi chiêÌc Aramis thiÌ€ laÌ£i không bao la nhÆ° đôÌi vÆ¡Ìi caÌc chiêÌc taÌ€u chaÌ£y luÌ£c tỉnh.

TaÌ€u cập bêÌn. Thủy thủ buộc Ä‘õi, haÌ£ cầu thang. Lần lÆ°Æ¡Ì£t haÌ€nh khaÌch bÆ°Æ¡Ìc xuôÌng cầu thang bên bêÌn cảng. TÆ°Ì€ trên boong, cậu Ba tÆ°Æ¡i cÆ°Æ¡Ì€i Ä‘Æ°a tay vẫy chaÌ€o ông baÌ€ Hội đồng, vÆ¡Ì£ chồng cậu Hai Äinh vaÌ€ caÌc em Ä‘ang Ä‘Æ°Ìng chÆ¡Ì€ cậu. MoÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i đều thâÌy rõ laÌ€ cậu Ba ăn mặc thật sang troÌ£ng, Ä‘uÌng thÆ¡Ì€i trang, nhÆ° hoÌ£ thâÌy trên maÌ€n baÌ£c trong raÌ£p chiêÌu boÌng. ChÆ°Ì€ng Cậu Ba xuôÌng bêÌn, moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i chaÌ£y laÌ£i băÌt tay ôm hun kiểu Tây Äầm. Ông Hội đồng cÆ°Æ¡Ì€i tÆ°Æ¡i roÌi:

- MaÌ€y mập ra, coi oai nhÆ° Tây. CoÌ cõng về một cô "đầm haÌi nho" không Ä‘oÌ?

Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i khanh khaÌch:

- Con về miÌ€nh "ên". Ba không thâÌy sao maÌ€ coÌ€n hỏi!

Vậy laÌ€ ông Hội đồng yên chiÌ lÆ¡Ìn. Thằng con cÆ°ng của ông khôn "cãi trÆ¡Ì€i".

ChÆ°Æ¡ng 2

BaÌ hộ BiÌ€ keÌn rể thầy thông

Thầy kyÌ TraÌ£ch trở thaÌ€nh rể quyÌ.

ChÆ°a bao giÆ¡Ì€ NhaÌ€ LÆ¡Ìn trải qua những ngaÌ€y tÆ°ng bÆ°Ì€ng nhộn nhiÌ£p nhÆ° mâÌy ngaÌ€y ông Hội đồng laÌ€m lễ - trÆ°Æ¡Ìc lễ sau tiệc - mÆ°Ì€ng ngaÌ€y Cậu Ba ăn hoÌ£c thaÌ€nh taÌ€i, tÆ°Ì€ Kinh thaÌ€nh AÌnh SaÌng trở về BaÌ£c Liêu. LuÌc naÌ€y Ä‘ã laÌ€ "Tân traÌ€o" - Nam KyÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c PhaÌp taÌch ra laÌ€m thuộc Ä‘iÌ£a, tÆ°Ì€ lâu không coÌ€n raÌ€ng buộc vÆ¡Ìi hai miền Trung vaÌ€ BăÌc maÌ€ Tây đặt dÆ°Æ¡Ìi chÃªÌ Ä‘Ã´Ì£ bảo hộ. Tâm lyÌ dân chuÌng vẫn coÌ€n theo xÆ°a: ngÆ°Æ¡Ì€i ta goÌ£i lễ - tiệc mÆ°Ì€ng Cậu Ba du hoÌ£c PhaÌp quôÌc trở về laÌ€ lễ-tiệc "vinh quy baÌi tổ". Dân BaÌ£c Liêu cho rằng tiệc nầy coÌ€n linh Ä‘iÌ€nh hÆ¡n lễ tân gia ăn mÆ°Ì€ng NhaÌ€ LÆ¡Ìn. HoÌ£ nhận xeÌt râÌt Ä‘uÌng viÌ€ lễ tân gia chỉ laÌ€ ăn mÆ°Ì€ng nhaÌ€ mÆ¡Ìi của một Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ giaÌ€u coÌ sÃ´Ì một trong tỉnh, yÌ nghĩa của noÌ chỉ coÌ vậy thôi, laÌ€m sao saÌch kiÌ£p vÆ¡Ìi lễ "vinh quy baÌi tổ" của Cậu Ba ngaÌ€y nay. Lễ naÌ€y noÌi lÆ¡Ìn lên cho moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i biêÌt laÌ€ ông Hội đồng Ä‘ã kheÌo nuôi daÌ£y con, cậu naÌ€o trong doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh cũng đậu ÄiÌp-​lôm laÌ€ thâÌp nhâÌt. Cậu Hai săÌp thi tuÌ taÌ€i thiÌ€ bỏ hoÌ£c về phuÌ£ ông Hội đồng trông coi Ä‘iền đâÌt. Cậu TaÌm BoÌ€ tên thật laÌ€ Trần Trinh KhÆ°Æ¡ng cuÌ€ng tôÌt nghiệp ThaÌ€nh chung (ÄiÌp-​lôm). Lẽ ra thiÌ€ phải lên SaÌ€i GoÌ€n hoÌ£c tiêÌp ban tuÌ taÌ€i nhÆ°ng viÌ€ taÌnh cậu TaÌm lãng maÌ£n hÆ¡n ngÆ°Æ¡Ì€i nên ông baÌ€ Hội đồng phải "cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cầm chân" để chậm những bÆ°Æ¡Ìc "bay nhảy" của cậu. CoÌ€n cậu Ba Ä‘uÌng laÌ€ niềm tÆ°Ì£ haÌ€o của ông baÌ€ Hội đồng. Ông chÆ°a kiÌ£p hỏi Cậu Ba theo hoÌ£c ngaÌ€nh naÌ€o, chÆ°a biêÌt laÌ€ baÌc vật (kỹ sÆ°) hay thầy kiện (luật sÆ°) - chuyện Ä‘oÌ Ä‘ÃªÌ‰ hỏi sau - nhÆ°ng ông râÌt haÌ€i loÌ€ng coÌ con Ä‘i hoÌ£c bên Tây về. MâÌy tiêÌng "Ä‘i hoÌ£c bên Tây về" cũng laÌ€ một bằng câÌp cao quyÌ không phải bâÌt cÆ°Ì Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ naÌ€o cũng coÌ con hoÌ£c giỏi đậu cao nhÆ° Cậu Ba. Äiều ông Hội đồng khoaÌi chiÌ trÆ°Æ¡Ìc tiên laÌ€ ngay ngaÌ€y đầu, khi về tÆ¡Ìi SaÌ€i GoÌ€n, Cậu Ba Ä‘ã đẩy sôÌp-​phÆ¡ sang một bên, tÆ°Ì£ laÌi chiêÌc xe Huê KyÌ€ hiệu Chevro­let của ông Hội đồng mÆ¡Ìi keÌo tÆ°Ì€ trong hãng Tây ở goÌc Charn­er-​Bonard. Trên con Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng "thiên lyÌ" SaÌ€i GoÌ€n - BaÌ£c Liêu daÌ€i hÆ¡n ba trăm cây sôÌ, qua hai chiêÌc băÌc (phaÌ€) Mỹ Thuận vaÌ€ Cần ThÆ¡, Cậu Ba laÌi "boong boong" qua mặt tâÌt cả caÌc xe Ä‘oÌ€ chaÌ£y Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng luÌ£c tỉnh. Ở những khuÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng văÌng tÆ°Ì€ Trung LÆ°Æ¡ng tÆ¡Ìi An Hữu, Cậu Ba phoÌng nhÆ° bay, kim tôÌc độ chỉ caÌc con sÃ´Ì 80.90. Xe voÌ£t qua caÌc xe ƯÌng KyÌ, ÄaÌ£i Äồng nổi tiêÌng anh chiÌ£ không bao giÆ¡Ì€ để cho xe naÌ€o qua mặt. CoÌ luÌc ông Hội đồng lên ruột khi Cậu Ba nhận coÌ€i Ä‘oÌ€i qua mặt xe ƯÌng KyÌ. TaÌ€i xÃªÌ Ba TheÌ£o nghe coÌ€i phiÌa sau nhÆ°ng nhâÌt Ä‘iÌ£nh không laÌch vô nhÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i gằn: "KyÌ€ khôi hả? ÄÆ°Æ¡Ì£c! Tao cÆ°Ì thuÌc Ä‘iÌt mầy hoaÌ€i, coi mầy chiÌ£u Ä‘Æ°Æ¡Ì£c bao lâu!" Hai xe cÆ°Ì co keÌ€ vÆ¡Ìi nhau cả chuÌ£c cây sôÌ.

Ông Hội đồng ngồi băng sau cÆ°Ì nhâÌp nha nhâÌp nhổm, chồm tÆ¡Ìi khều vai Cậu Ba:

- NhiÌ£n noÌ Ä‘i con! Ä‚n thua laÌ€m giÌ€ vÆ¡Ìi mâÌy thằng xe Ä‘oÌ€!

NhÆ°ng Cậu Ba lăÌc đầu:

- Không! NhiÌ£n sao Ä‘Æ°Æ¡Ì£c! Xe miÌ€nh mÆ¡Ìi xuâÌt xưởng, maÌy moÌc tôÌi tân, ăn truÌ€m mâÌy chiêÌc xe Ä‘oÌ€ thổ tả Ä‘oÌ. Tai sao miÌ€nh phải chaÌ£y sau để hÆ°Ìng buÌ£i?

VaÌ€ Ä‘uÌng nhÆ° Cậu Ba nghĩ, trong trận đâÌu cân não nầy, Ba TheÌ£o chiÌ£u thua viÌ€ khi chiêÌc xe Ä‘oÌ€ năm tâÌn chở đầy năm chuÌ£c hanh khaÌch lao nhanh vÆ¡Ìi tôÌc độ 80 cây sôÌ/giÆ¡Ì€, mâÌy baÌ€ giaÌ€ giã trầu hoảng quaÌ viÌ€ gioÌ quâÌt vaÌ€o mặt vaÌ€o mũi khiêÌn mâÌy bả ngộp. Cây côÌi hai bên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng chaÌ£y thuÌ£t luÌ€i vÆ¡Ìi tôÌc độ choÌng mặt. TÆ°Ì£ nhiên hai baÌ€n tay mâÌy bả toaÌt mồ hôi laÌ£nh. ThÃªÌ rồi tÆ°Ì€ phiÌa caÌc băng sau coÌ tiêÌng la oÌ vang rân, duÌ€ viÌ£ gioÌ Ä‘aÌ€n cũng thâÌu tÆ¡Ìi tai Ba TheÌ£o:

- Thằng Ba TheÌ£o biÌ£ con giÌ€ chiÌch maÌ€ noÌ Ä‘aÌ£p luÌt ga xăng vậy neÌ€? Về tÆ¡Ìi CaÌ€ Mau phải meÌc chủ hãng xe mÆ¡Ìi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c! Äể thằng Ba TheÌ£o laÌi xe, thÃªÌ naÌ€o cũng lật xe hay gây tai naÌ£n chêÌt ngÆ°Æ¡Ì€i!

- Không Ä‘i xe ƯÌng KyÌ nữa! Xe Ä‘oÌ€ giÌ€ maÌ€ coi maÌ£ng haÌ€nh khaÌch rẻ nhÆ° trâÌu!

Nghe đầy lỗ tai, Ba TheÌ£o lăÌc đầu lầm bầm: "Thằng naÌ€o maÌ€ laÌi xe cÆ°Ì€ quaÌ vậy caÌ€? Thôi, tao chiÌ£u thua mầy! ViÌ€ sanh maÌ£ng của haÌ€nh khaÌch!" HăÌn khoaÌt tay laÌ€m hiệu cho xe sau voÌ£t qua. DuÌ€ nhân nhÆ°Æ¡Ì£ng nhÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, hăÌn vẫn không giản tôÌc độ, cÃ´Ì yÌ thử taÌ€i tên sôÌp-​phÆ¡ hăÌn chÆ°a biêÌt mặt.

ChÆ°Ì€ng chiêÌc xe Chevro­let mÆ¡Ìi toanh phoÌng qua nhÆ° aÌnh chÆ¡Ìp, ba TheÌ£o caÌ€ng kinh ngaÌ£c:"TaÌ€i xÃªÌ naÌ€o đây maÌ€ ăn mặc nhÆ° dân cậu, caÌ€ vaÌ£t, aÌo lÆ¡Ìn, kiÌnh maÌt goÌ£ng vaÌ€ng, đầu đội Mossant giaÌ một caÌi bằng tiền lÆ°Æ¡ng thầy kyÌ cả thaÌng! Ai vậy caÌ€? NhÆ¡Ì sÃ´Ì xe để sau naÌ€y raÌ€ thiÌ€ biêÌt." Qua Ä‘Æ°Æ¡Ì£c xe Ä‘oÌ€ ƯÌng KyÌ do sôÌp-​phÆ¡ Ba TheÌ£o laÌi, ông Hội đồng thở phaÌ€o nheÌ£ nhõm, chồm tÆ¡Ìi khều vai Cậu Ba:

- Thằng Ba mầy hoÌ£c laÌi xe hồi naÌ€o maÌ€ laÌi coÌ€n hÆ¡n sôÌp-​phÆ¡ xe Ä‘oÌ€? Hồi hoÌ£c ở SaÌ€i GoÌ€n con chÆ°a cầm vô lăng maÌ€?

Cậu Ba vẫn giữ tôÌc độ 80 cây sôÌ/giÆ¡Ì€:

- HoÌ£c bên Tây chÆ°Ì Ä‘Ã¢u ba. Dễ lăÌm! hoÌ£c vaÌ€i buổi laÌ€ lâÌy per­mis.

- Không coÌ xe naÌ€o phiÌa trÆ°Æ¡Ìc. ChaÌ£y chậm laÌ£i Ä‘i. LuÌc mầy qua mặt xe Ä‘oÌ€, tao hồi hộp muôÌn Ä‘Æ°Ìng tim.

Cậu Ba cười:

- Ở bên Tây, Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng rộng, tha hồ chaÌ£y nhanh. Quen tật rồi, hễ lên xe laÌ€ Ä‘aÌ£p luÌt ga, Bây giÆ¡Ì€ biểu chaÌ£y chậm thiÌ€ khoÌ…

Ông Hội đồng:

- Chay mau mÆ¡Ìi khoÌ, coÌ€n chaÌ£y chậm khoÌ nỗi giÌ€? Mầy noÌi nghe laÌ£ quaÌ!

- TaÌ£i ba ở nÆ¡i "khỉ ho coÌ€ gaÌy" nên không biêÌt. Bây giÆ¡Ì€ bên Tây coÌ một chÆ°Ìng biÌ£nh maÌ€ Ä‘aÌm thanh niên tuÌ£i con măÌc phải, Ä‘oÌ laÌ€ biÌ£nh "say tôÌc độ" Tây goÌ£i laÌ€ "ivre de vitess". Ba biêÌg không, laÌi xe 100 cây sôÌ/giÆ¡Ì€, con coÌ€n chê chậm. Con Ä‘ã hoÌ£c laÌi maÌy bay…

- TrÆ¡Ì€i đâÌt! Mầy biêÌt laÌi maÌy bay? Thiệt không?

- Sao không! Äể về nhaÌ€ con Ä‘Æ°a per­mis laÌi maÌy bay cho ba coi. Bên miÌ€nh nhaÌ€ quê quaÌ chÆ¡Ì bên Tây, mâÌy ông chủ Ä‘iền lÆ¡Ìn Ä‘i thăm ruộng bằng maÌy bay, loaÌ£i hai caÌnh giôÌng nhÆ° con chuồn chuồn Ä‘oÌ ba.

- Vậy he! Ông Hội đồng thiÌch nghe Cậu Ba kể chuyện bên Tây, Chuyện naÌ€o ông cũng thâÌy hay, nhÆ° chuyện laÌi xe hÆ¡i nhÆ° bay, nhÆ° chuyện laÌi maÌy bay Ä‘i thăm ruộng. Ông hãnh diện Cậu ba coÌ băÌng câÌp laÌi cả hai. Ông Ä‘iÌ£nh tÆ¡Ìi muÌ€a luÌa sẽ mua một chiêÌc maÌy bay Ä‘i thăm ruộng. Dân BaÌ£c Liêu sẽ "leÌ" khi biêÌt chuyện cha con ông Hội đồng TraÌ£ch Ä‘i tăm ruông bằng maÌy bay! Äây laÌ€ chuyện chÆ°a hề coÌ taÌ£i Nam KyÌ€ luÌ£c tỉnh, maÌ€ coÌ lẽ cũng laÌ€ chuyện hi hữu trong cã ba xÆ°Ì Việt Nam. Äể thủng thỉnh rồi doÌ£ xem mâÌy bay bao nhiêu một chiêÌc. MaÌ€ Tây cho ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh săÌm maÌy bay không đây? Äể hưỡn hưỡn, biểu thằng Ba noÌ hỏi doÌ€ coi, maÌ€ chăÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì£c, viÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘Æ°Ìng tên mua maÌy bay laÌ€ Trần Trinh Quy, ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘ã tÆ°Ì€ng du hoÌ£c bên "chaÌnh quôÌc" ba năm, coÌ bằng laÌi hẳn hoÌ€i.

VÆ¡Ìi sÆ°Ì£ hÆ°ng phâÌn Ä‘oÌ, ông Hội đồng caÌ€ng thêm hãnh diện về cậu Ba. TÆ¡Ìi Cần ThÆ¡ hai xe chaÌ£y vô Châu ThaÌ€nh duÌ€ng cÆ¡m trÆ°a. Ông Hội đồng tiÌnh vô tiệm ăn Quảng Äông sang troÌ£ng nhâÌt Châu ThaÌ€nh, nhÆ°ng Cậu Ba dÆ°Ì€ng xe taÌ£i Bun­ga­low laÌ€ nhaÌ€ haÌ€ng của Tây ở saÌt bÆ¡Ì€ sông:

- TrÆ°a noÌng nÆ°Ì£c, miÌ€nh gheÌ laÌ£i đây hÆ°Ìng gioÌ sông cho maÌt!

Ông Hội đồng đồng yÌ ngay, song ông lo Tây không cho ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh vô nhaÌ€ haÌ€ng Tây. NhÆ°ng ông Ä‘ã lo sÆ¡Ì£ hão. Thằng Tây quản lyÌ Bun­ga­low ngay tÆ°Ì€ giây phuÌt đầu Ä‘ã biÌ£ Cậu Ba chinh phuÌ£c. VÆ¡Ìi phong caÌch của một ngÆ°Æ¡Ì€i sôÌng nhiều năm bên PhaÌp, Cậu Ba noÌi chuyện vÆ¡Ìi viên quản lyÌ thật tÆ°Ì£ nhiên, cử chỉ râÌt tÆ°Ì£ tin! Hai yêÌu tÃ´Ì Ä‘Ã¢Ì£p maÌ£nh vaÌ€o tâm lyÌ hăÌn ta: khaÌch tÆ¡Ìi vÆ¡Ìi hai chiêÌc xe hÆ¡i sang troÌ£ng, trong Ä‘oÌ coÌ chiêÌc Chevro­let Ä‘Æ¡Ì€i mÆ¡Ìi. ThÆ°Ì hai trưởng Ä‘oÌ€an laÌ€ một thanh niên bảnh trai, ăn mặc Ä‘uÌng mode Paris, noÌi tiêÌng Tây nhÆ° Tây chaÌnh quôÌc chÆ°Ì không phải tiêÌng Tây xÆ°Ì Ã‚Ìn Äộ nhÆ° boÌ£n ChaÌ€ ở Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Ohi­er trên SaÌ€i GoÌ€n.

Trong luÌc duÌ€ng bữa, ông Hội đồng Ä‘ã tiÌnh trÆ°Æ¡Ìc caÌc nÆ°Æ¡Ìc cÆ¡Ì€ maÌ€ Cậu Ba sẽ laÌ€ một quân cÆ¡Ì€ quan troÌ£ng. Con caÌi caÌc Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ khaÌc, duÌ€ laÌ€ công tử BaÌ£c Liêu coÌ Äƒn hoÌ£c ở caÌc trÆ°Æ¡Ì€ng trung hoÌ£c tÆ° thuÌ£c Nam HÆ°ng hay Bas­sac, hoặc hoÌ£c giỏi thi đậu vô Col­leÌ€ge Cận ThÆ¡, ông Hội đồng cũng coi thÆ°Æ¡Ì€ng. ÄaÌm Ä‘oÌ chỉ laÌ€ "coÌ€ ke luÌ£c chôÌt". Thỉnh thoảng cũng coÌ vaÌ€i con "chôÌt sang sông" Ä‘i Tây Ä‘i TaÌ€u. TaÌ€u ở đây laÌ€ Hồng Kông - nhÆ°ng khi về nÆ°Æ¡Ìc thiÌ€ không taÌ£o Ä‘Æ°Æ¡Ì£c một tên tuổi naÌ€o Ä‘aÌng kể. KhaÌc hẳn cậu Ba Qui của ông.

NÆ°Æ¡Ìc cÆ¡Ì€ của ông HỘi đồng laÌ€ ngay tÆ°Ì€ giÆ¡Ì€ phuÌt đầu trong tiệc mÆ°Ì€ng con Ä‘i Tây về, ông sẽ quảng caÌo rầm rộ cho cậu Ba Qui. CaÌch hay nhâÌt laÌ€ mÆ¡Ì€i tâÌt cả công chÆ°Ìc cao câÌp trong tỉnh, tÆ°Ì€ thông ngôn kyÌ luÌ£c tÆ¡Ìi coÌ€m-​miÌ, chủ quận đêÌm tham biện chủ tỉnh. Không bỏ soÌt một ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp naÌ€o, haÌ£ng thâÌp nhÆ° taÌ€o caÌo chuyên Ä‘i băÌt những ngÆ°Æ¡Ì€i nâÌu rÆ°Æ¡Ì£u lậu cũng mÆ¡Ì€i. CaÌ€ng đông caÌ€ng vui. NgoaÌ€i ra coÌ€n mÆ¡Ì€i caÌc Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ để hoÌ£ "ngaÌn" doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh maÌ€ chiÌ£u xuôÌng nÆ°Æ¡Ìc laÌ€m Ä‘aÌ€n em.

TâÌt nhiên không bỏ qua baÌ€ con thân thuộc, NhÆ°ng Ä‘ãi riêng tÆ°Ì€ng giÆ¡Ìi. Trong gia tộc trÆ°Æ¡Ìc hêÌt laÌ€ BaÌ hộ BiÌ€ laÌ€ ông giaÌ€ vÆ¡Ì£ của ông Hội đồng, laÌ€ ông ngoaÌ£i của Cậu Ba. Xin giÆ¡Ìi thiệu văÌn tăÌt về ông BaÌ hộ: Tên CuÌng cÆ¡m của ông laÌ€ Phan Văn BiÌ€, NgÆ°Æ¡Ì€i coÌ Ä‘Ã¢Ìt ruông nhiều nhâÌt trong tỉnh BaÌ£c Liêu, NgÆ°Æ¡Ì€i ta tặng cho ông BaÌ hộ laÌ€ "Vua luÌa gaÌ£o Nam KyÌ€". Ông BaÌ hộ choÌ£n rể cho cô con gaÌi thÆ°Ì TÆ° trong trÆ°Æ¡Ì€ng hÆ¡Ì£p đặc biệt. Hằng năm ông tÆ¡Ìi ToÌ€a BÃ´Ì (toÌ€a HaÌ€nh chaÌnh) tỉnh Ä‘oÌng thuÃªÌ Ä‘iền Ä‘iÌ£a. Trong nhiều năm ông châÌm viên thÆ° kyÌ Ä‘iền Ä‘iÌ£a tên Trần Trinh TraÌ£ch laÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘Æ°Ìng đăÌn Ä‘aÌ€ng hoaÌ€ng. Ông hỏi thăm gia thÃªÌ thiÌ€ biêÌt thầy kyÌ TraÌ£ch chÆ°a vÆ¡Ì£. Ông mÆ¡Ì€i về nhaÌ€ chÆ¡i, taÌ£o thuận lÆ¡Ì£i cho thầy kyÌ TraÌ£ch trông thâÌy cô con gaÌi thÆ°Ì tÆ° của ông. Nhiều lần tÆ¡Ìi lui, hai bên "mêÌn tay mêÌn chân". Ông BaÌ hộ thâÌy hai Ä‘Æ°Ìa nhỏ "tiÌ€nh trong nhÆ° Ä‘ã mặt ngoaÌ€i coÌ€n e" liền laÌ€m lễ cÆ°Æ¡Ìi. Ông cho con gaÌi vaÌ€ rễ một sở đâÌt để ra riêng. Thầy kyÌ TraÌ£ch xin nghỉ laÌ€m công chÆ°Ìc Ä‘iền Ä‘iÌ£a để laÌ€m chủ Ä‘iền. VÆ¡Ìi triÌ€nh độ văn hoÌa tÆ°Æ¡ng đôÌi khaÌ, laÌ£i coÌ Ã´ng giaÌ€ vÆ¡Ì£ cho đâÌt, giuÌp vôÌn nên không bao lâu thầy kyÌ€ TraÌ£ch phâÌt lên. VÆ¡Ìi huê lÆ¡Ì£i haÌ€ng năm, ông săÌm thêm đâÌt Ä‘iền. CoÌ Ä‘iều ông BaÌ hộ không thiÌch laÌ€ đâÌt ông taÌch bộ cho caÌc con của ông lần lÆ°Æ¡Ì£t chaÌ£y về tay chaÌ€ng rể thÆ°Ì tÆ°. Nguyên do laÌ€ caÌc con ông mê cÆ¡Ì€ baÌ£c nên Ä‘em đâÌt Ä‘iền cầm cÃ´Ì nÆ¡i anh rể. Cầm cÃ´Ì lâu năm không chuộc kể nhÆ° mâÌt luôn. Ông BaÌ hộ chỉ tÆ°Ì£ an ủi laÌ€ "loÌ£t saÌ€ng xuôÌng nia", caÌc sở đâÌt Ä‘oÌ không rÆ¡i vaÌ€o ngÆ°Æ¡Ì€i ngoaÌ€i, thÆ°Æ¡ng con gaÌi thiÌ€ phải thÆ°Æ¡ng rể…

ChÆ°Æ¡ng 3

Mở tiệc lÆ¡Ìn để thêm vi caÌnh

Ông Hội đồng vui vẻ mở hầu bao.

RÆ°Æ¡Ìc Cậu Ba về tÆ¡Ìi nhaÌ€ ông Hội đồng baÌ€n ngay cuộc lễ tiệc, trÆ°Æ¡Ìc cuÌng ông baÌ€, sau Ä‘ãi thân bằng quyêÌn thuộc. Ông gi­ao việc naÌ€y cho baÌ€ Hội đồng vÆ¡Ìi mâÌy cô con gaÌi, CoÌ€n ông vaÌ€ ba cậu con trai baÌ€n về cuộc tiệc Ä‘ãi quan khaÌch. Hai tiêÌng quan khaÌch duÌ€ng ở đây râÌt chiÌnh xaÌc viÌ€ khaÌch Ä‘Æ°Æ¡Ì£c mÆ¡Ì€i đều laÌ€ quan. TâÌt cả viên chÆ°Ìc ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp trong tỉnh tÆ°Ì€ trên xuôÌng duÆ¡Ìi đều Ä‘Æ°Æ¡Ì£c mÆ¡Ì€i. Trên laÌ€ chaÌnh tham biện chủ tỉnh, dÆ°Æ¡Ìi laÌ€ "taÌ€o -caÌo" -một loaÌ£i cảnh saÌt thÆ°Æ¡ng nghiệp chuyên khaÌm xeÌt những nhaÌ€ nâÌu rÆ°Æ¡Ì£u lậu để bảo Ä‘ảm độc quyền sản xuâÌt rÆ°Æ¡Ì£u của nhaÌ€ maÌy rÆ°Æ¡Ì£u BiÌ€nh Tây. Việc mÆ¡Ì€i quan khaÌch Tây trở nên sôi nổi khi ông Hội đồng tiÌnh mÆ¡Ì€i Ä‘aÌ€n ông thôi, coÌ€n Ä‘aÌ€n baÌ€ thiÌ€ không mÆ¡Ì€i. Cậu Ba noÌi ngay:

- Äâu Ä‘Æ°Æ¡Ì£c ba! NgÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh thiÌ€ quen thoÌi troÌ£ng nam khinh nữ theo kiểu "nhâÌt nam viêÌt hữu, thập nữ viêÌt vô" (sanh một Ä‘Æ°Ìa con trai kể nhÆ° coÌ vôÌn, coÌ€n để mÆ°Æ¡Ì€i Ä‘Æ°Ìa con gaÌi cũng kể nhÆ° buÌ€). NhÆ° vậy laÌ€ hủ lậu. Bên Tây con thâÌy đâu đâu ngÆ°Æ¡Ì€i ta cũng troÌ£ng phuÌ£ nữ. ÄuÌng laÌ€ nam nữ biÌ€nh quyền. Ra Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng trai gaÌi năÌm tay nhau Ä‘i daÌ£o phôÌ, luÌc cao hÆ°Ìng ôm nhau hun giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng. NgÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh thâÌy chÆ°Æ¡Ìng lăÌm, nhÆ°ng bên Tây coi Ä‘oÌ laÌ€ chuyện biÌ€nh thÆ°Æ¡Ì€ng.

Nghe Cậu Ba kể chuyện bên Tây, hai ông baÌ€ Hội đồng nhăn mặt. BaÌ€ Hội đồng kêu lên: "Hun giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng? TrÆ¡Ì€i đâÌt! Vậy thiÌ€ coÌ€n giÌ€ laÌ€ công dung ngôn haÌ£nh?" Cậu Ba liền giải thiÌch cho meÌ£:

- NgÆ°Æ¡Ì€i ta noÌi Ä‘i một ngaÌ€y Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, hoÌ£c một saÌ€ng khôn. Chuyện trai gaÌi hun nhau giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng bên Tây chỉ laÌ€ một, coÌ€n nhiều chuyện khaÌc nữa. Trong mâÌy năm ở bên Tây con nghiệm một việc trÆ¡Ì trêu thật laÌ€ buồn cÆ°Æ¡Ì€i. MiÌ€nh vÆ¡Ìi Tây khaÌc xa một trÆ¡Ì€i một vÆ°Ì£c. Tây thiÌ€ hun nhau giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, coÌ€n Ä‘aÌi thiÌ€ Ä‘aÌi trong phoÌng vệ sinh laÌ€ nÆ¡i kiÌn Ä‘aÌo. Dân miÌ€nh thiÌ€ laÌ€m traÌi ngÆ°Æ¡Ì£c laÌ£i. Hun thiÌ€ leÌn luÌt nhÆ° ăn trộm, coÌ€n Ä‘aÌi thiÌ€ công khai ngoaÌ€i lộ. Ba maÌ thâÌy coÌ kyÌ€ không? Hun nhau laÌ€ biểu lộ tiÌ€nh cảm, tôi thiÌch ai thiÌ€ tôi hun. CoÌ giÌ€ xâÌu xa đâu? CoÌ€n ỉa Ä‘aÌi laÌ€ chuyện dÆ¡ bẩn, không thể phoÌng uÃªÌ bÆ°Ì€a bãi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. Phải vậy không?

Ông Hội đồng gật gù:

- Äây laÌ€ lần đầu tiên tao mÆ¡Ìi nghe chuyện naÌ€y. MâÌy noÌi cũng coÌ lyÌ. Hun giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, Ä‘aÌi trong kiÌn, Tây đầm laÌ€m vậy. CoÌ€n miÌ€nh hun leÌn luÌt, Ä‘aÌi công khai. Thật laÌ€ treÌo ngoe! BaÌ€ Hội đồng ngÆ°Ì€ng têm trầu nôÌi lÆ¡Ì€i chồng:

- ÄaÌi ỉa phải coÌ nÆ¡i kiÌn Ä‘aÌo thiÌ€ tôi thầy Ä‘uÌng, coÌ€n Ä‘aÌi ỉa giữa Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng laÌ€ tuÌng quaÌ phải laÌ€m caÌ€n. NhÆ°ng hun nhau nÆ¡i chÆ¡Ì£ buÌa thiÌ€ chÆ°Æ¡Ìng măÌt, không chiÌ£u Ä‘Æ°Æ¡Ì£c!

Cậu Ba cười:

- MaÌ chiÌ£u hay không chiÌ£u, Ä‘iều Ä‘oÌ chẳng cản trở giÌ€ nêÌp sôÌng văn minh của ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp. Trở laÌ£i chuyện mÆ¡Ì€i mâÌy thằng Tây ở đây thiÌ€ phải mÆ¡Ì€i Ä‘ủ bộ cả ông lẫn baÌ€. Ba hãy giở thiệp mÆ¡Ì€i của Tây ra maÌ€ xem, bao giÆ¡Ì€ cũng "mon­sieur et madame" (ông vaÌ€ baÌ€). Torng caÌc cuộc hội hoÌ£p quan troÌ£ng, diễn giả khởi đầu baÌ€i diễn văn đều phải Ä‘Æ°a nữ giÆ¡Ìi lên trên rồi mÆ¡Ìi tÆ¡Ìi nam giÆ¡Ìi…

- Phải vậy không Ä‘oÌ mậy? Ông Hội đồng coÌ vẻ không tin.

- ÄoÌ laÌ€ sÆ°Ì£ thật, Con không hề thêm bÆ¡Ìt, CaÌc baÌ€i diễn văn đều băÌt đầu nhÆ° thÃªÌ naÌ€y: "Mes­dames, messieurs, mes­de­moi­selles" (thÆ°a caÌc baÌ€, caÌc ông, caÌc tiễu thÆ°).

Ông Hội đồng gật gù:

- Vậy laÌ€ phải mÆ¡Ì€i cả vÆ¡Ì£ lẫn chồng, laÌ£i coÌ€n thêm caÌc cô cậu. Vậy laÌ€ đông dữ Ä‘a!

BaÌ€ Hội đồng vôÌn taÌnh "kim chỉ" noÌi:

- MÆ¡Ì€i vÆ¡Ì£ chồng thôi, không mÆ¡Ì€i con caÌi…

Cậu Ba vỗ vai mẹ:

- MiÌ€nh Ä‘ã chiÌ£u chi thiÌ€ không nên căÌt xeÌn, Con noÌi cho ba maÌ biêÌt laÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp coi gia Ä‘iÌ€nh râÌt troÌ£ng. NhâÌt laÌ€ những ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp ở thuộc Ä‘iÌ£a. HoÌ£ Ä‘ã bỏ tâÌt cả để qua xÆ°Ì "khỉ ho coÌ€ gaÌy" naÌ€y, gia Ä‘iÌ€nh vÆ¡Ì£ con laÌ€ Ä‘iều quyÌ nhâÌt Ä‘Æ¡Ì€i hoÌ£. Trong ngaÌ€y ai cũng coÌ công việc riêng, chồng ở sở, vÆ¡Ì£ lo nội trÆ¡Ì£, con Ä‘i hoÌ£c. Hai bữa ăn laÌ€ hai bữa vÆ¡Ì£ chồng con caÌi gặp nhau để kể cho nhau nghe những chuyện nghe thâÌy trong ngaÌ€y, Äiều Ä‘oÌ Ä‘ã thaÌ€nh thông lệ. MaÌ€ Ä‘ã thông lệ thiÌ€ không nên phaÌ vỡ. MiÌ€nh mÆ¡Ì€i hai vÆ¡Ì£ chồng, không lẽ ngÆ°Æ¡Ì€i ta bỏ con caÌi laÌ£i nhaÌ€?

Ông Hội đồng gật gù:

- Thằng Ba maÌ€y noÌi Ä‘uÌng. Theo pheÌp liÌ£ch sÆ°Ì£ thiÌ€ quan khaÌch Ä‘i hai vÆ¡Ì£ chồng. NêÌu hoÌ£ Ä‘Æ°a theo con caÌi thiÌ€ chÆ°Ìng tỏ hoÌ£ râÌt mêÌt gia chủ. MiÌ€nh mÆ¡Ì€i hoÌ£ laÌ€ để kêÌt thân vÆ¡Ìi hoÌ£ cho dễ laÌ€m ăn.

Nãy giÆ¡Ì€ Cậu Hai chỉ ngồi nghe, ÄêÌn luÌc naÌ€y mÆ¡Ìi noÌi:

- Nên mÆ¡Ì€i cả gia Ä‘iÌnh caÌc quan khaÌch, NêÌu boÌ£n "xầy lồ côÌ" quaÌ Ä‘Ã´ng thiÌ€ miÌ€nh doÌ£n cho chuÌng một hai cỗ baÌ€n riêng. CoÌ€n một vâÌn đề naÌ€y nữa, tôi biêÌt thÃªÌ naÌ€o chuÌ Ba cũng sẽ nêu ra, nhÆ°ng tôi noÌi trÆ°Æ¡Ìc để coÌ€n… Cậu cÆ°Æ¡Ì€i viÌ€ ai cũng biêÌt laÌ€ săÌp tÆ¡Ìi cữ huÌt của cậu. Sau maÌ€n ăn uôÌng phải coÌ maÌ€n nhảy đầm. MiÌ€nh Ä‘ã chuẩn biÌ£ Ä‘ủ moÌ£i thÆ°Ì cho caÌi maÌ€n Ä‘oÌ chÆ°a? Cậu Ba gật lia:

- Anh Hai khỏi cần nhăÌc. Äãi tiệc Tây maÌ€ thiêÌu khiêu vũ laÌ€ kể nhÆ° mÆ¡Ìi Ä‘ãi một nửa. ChiÌnh tôi Ä‘Æ°Ìng ra lo vuÌ£ Ä‘oÌ. CaÌi giÌ€ chÆ¡Ì nhảy đầm thiÌ€ caÌc maitre-​danseur (thầy daÌ£y nhảy) ở Paris đều nể mặt công tử BaÌ£c Liêu naÌ€y. Anh Hai biêÌt không, tôi la caÌ€ trong giÆ¡Ìi một thÆ¡Ì€i gi­an, biêÌt rõ tÆ°Ì€ng ngoÌn sở trÆ°Æ¡Ì€ng của caÌc loÌ€ daÌ£y vũ. Tôi liền tÆ¡Ìi tÆ°Ì€ng thầy, hoÌ£c hêÌt caÌc ngoÌn hay của hoÌ£. Chẳng haÌ£n nhÆ° loÌ€ A, giỏi tan­go, miÌ€nh tÆ¡Ìi hoÌ£c tan­go, loÌ€ B giỏi valse miÌ€nh tÆ¡Ìi hoÌ£c valse, loÌ€ C giỏi fox­trot miÌ€nh tÆ¡Ìi hoÌ£c fox­trot… NhÆ¡Ì€ chÆ¡i Ä‘iêÌm nhÆ° vậy maÌ€ miÌ€nh giÆ°Ì£t nhiều giải, Ä‘oaÌ£t nhiều cuÌp vaÌ€ng về khiêu vũ ở Paris. nêÌu ai căÌc cÆ¡Ì hỏi miÌ€nh Ä‘i Tây về Ä‘oaÌ£t Ä‘Æ°Æ¡Ì£c bằng câÌp giÌ€ thiÌ€ miÌ€nh sẽ Ä‘Æ°a ra caÌi per­mis laÌi xe hÆ¡i, per­mis laÌi maÌy bay vaÌ€ mâÌy caÌi bằng khen nhảy đầm nÆ¡i Kinh thaÌ€nh aÌnh saÌng..

Cậu Hai cau mày:

- ChuÌ Ä‘i Tây hoÌ£c tưởng vÃªÌ vÆ¡Ìi bằng baÌc sĩ, kỹ sÆ° naÌ€o deÌ€ chuÌ chỉ clo ăn chÆ¡i, laÌi xe hÆ¡i, laÌi maÌy bay vÆ¡Ìi nhảy đầm…

Cậu Ba cười "giả lả":

- Sẵn diÌ£p tôi noÌi rõ cho ba maÌ vaÌ€ anh Hai biêÌt về chuyêÌn Ä‘i Tây của tôi. CÃ´Ì nhiên laÌ€ tôi suy nghĩ râÌt nhiều về nghề nghiệp tÆ°Æ¡ng lai của miÌ€nh, để tÆ°Ì€ Ä‘oÌ choÌ£n trÆ°Æ¡Ì€ng để hoÌ£c. Theo tôi thiÌ€ gia Ä‘iÌ€nh miÌ€nh theo nghề của ông ngoaÌ£i, maÌ€ cũng laÌ€ nghề của Ä‘a sÃ´Ì dân ta tÆ°Ìc laÌ€ "dĩ nông vi bổn" (lâÌy nghiệp nông laÌ€m gôÌc). NhÆ¡Ì€ laÌ€m ruộng maÌ€ ông ngoaÌ£i lên tÆ¡Ìi chÆ°Ìc baÌ hoÌ£, coÌ€n ba thỉ lên tÆ¡Ìi chÆ°Ìc Hội đồng. bnây giÆ¡Ì€ tôi laÌ€m baÌc sỹ, kỹ sÆ° thiÌ€ đâu coÌ khoÌ khăn giÌ€, nhÆ°ng tôi muôÌn giữ lâÌy nghiệp nhaÌ€. Cho nên thay viÌ€ ghi tên vô caÌc ÄaÌ£i hoÌ£c Ponts et ChausseÌes (cầu Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng) hay Fac­ulteÌ de MeÌdicine (ÄaÌ£i hoÌ£c Y Khoa) tôi để tâm nghiên cÆ°Ìu về nghề nông. bên PhaÌp coÌ một haÌ£ng ngÆ°Æ¡Ì€i giôÌng hệt nhÆ° gia Ä‘iÌ€nh miÌ€nh. HoÌ£ laÌ€m chủ đồn Ä‘iền, coÌ Ä‘Ã´Ì€n Ä‘iền trồng nho để nâÌu rÆ°Æ¡Ì£u, coÌ Ä‘Ã´Ì€n Ä‘iền trồng luÌa miÌ€. LuÌa miÌ€ cũng laÌ€ luÌa nhÆ°ng, nhaÌnh vaÌ€ gieÌ to hÆ¡n, hột cũng to hÆ¡n luaÌ bên miÌ€nh. NgÆ°Æ¡Ì€i ta goÌ£i những ông chủ đồn Ä‘iền naÌ€y laÌ€ "gen­tle­man-​farmer". Äây laÌ€ tiêÌng Ä‚nglê, tiêÌng tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng của PhaÌp laÌ€ "fer­nier-​gen­til­homme". Tôi coÌ tÆ¡Ìi chÆ¡i vaÌ€ laÌ€m quen caÌc ông chủ đồn Ä‘iền naÌ€y. HoÌ£ râÌt hiêÌu khaÌch. Khi biêÌt tôi thuộc gia Ä‘iÌ€nh Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ Nam KyÌ€, hoÌ£ toÌ moÌ€ muôÌn biêÌt cuộc sôÌng của gia Ä‘iÌ€nh ra sao. NhÆ¡Ì€ lui tÆ¡Ìi caÌc nÆ¡i naÌ€y miÌ€nh hoÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌch laÌ€m ruộng laÌ€m vÆ°Æ¡Ì€n của hoÌ£. CaÌi giÌ€ cũng laÌ€m bằng maÌy, caÌ€y xÆ¡Ìi coÌ maÌ€y caÌ€y. MuôÌn caÌ€y sâu caÌ€y caÌ£n đều Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. Gặt đập cũng coÌ maÌy gặt đập. Năm naÌ€o coÌ naÌ£n sâu rầy phaÌ luÌa, hoÌ£ xiÌ£t thuôc saÌt truÌ€ng bằng maÌy bay. Äây laÌ€ loaÌ£i maÌy bay nhỏ, chỉ chở Ä‘Æ°Æ¡Ì£c hai ngÆ°Æ¡Ìi, tôi xin ngồi phiÌa sau phi công. ThâÌy laÌi maÌy bay không coÌ giÌ€ khoÌ. Sau Ä‘oÌ về Paris tôi ghi tên hoÌ£c laÌi maÌy bay. HoÌ£c một khoaÌ ngăÌn ngaÌ€y laÌ€ bảo Ä‘ảm an toÌ€an. CoÌ nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i quở công tử BaÌ£c Liêu chÆ¡i ngông. TaÌ£i hoÌ£ không hiểu yÌ nguyện của tôi. NhaÌ€ miÌ€nh coÌ trên trăm ngaÌ€n mẫu ruộng. LaÌ€m ăn suông sẽ không noÌi laÌ€m giÌ€, rủi gặp thiên tai nhÆ° sâu rầy, caÌ€o caÌ€o, châu châÌu thiÌ€ sao? ÄoÌ£c saÌch baÌo nhaÌ€ nông, tôi thâÌy naÌ£n caÌ€o caÌ€o châu châÌu ở nhiều nÆ°Æ¡Ìc thật laÌ€ dễ sÆ¡Ì£. ChuÌng keÌp tÆ¡Ìi đâu thiÌ€ y nhÆ° một Ä‘aÌm mây. ÄaÌm mây Ä‘oÌ Ä‘aÌp xuôÌng đâu thiÌ€ trong nhaÌy măÌt đồng luÌa truÌ£i lủi. Cho nên chỉ coÌ maÌy bay xiÌ£t thuôÌc saÌt truÌ€ng mÆ¡Ìi ngh­inh chiêÌn kiÌ£p thÆ¡Ì€i,. MiÌ€nh phải hoÌ£c hỏi vaÌ€ aÌp duÌ£ng những phaÌt minh saÌng chÃªÌ của ngÆ°Æ¡Ì€i ta maÌ€ canh tân nghề nông nÆ°Æ¡Ìc nhaÌ€, Tôi Ä‘ã doÌ£ giaÌ một chiêÌc may bay xiÌ£t thuôÌc saÌt truÌ€ng. Chỉ hÆ¡n chiêÌc xe Huê KyÌ€ Chervro­let ba vÆ°Ì€a keÌo về chuÌt Ä‘ỉnh thôi. LaÌi noÌ cũng không khoÌ. NêÌu nhÆ° ba chiÌ£u thiÌ€ con viêÌt thÆ° qua PhaÌp đặt mua một chiêÌc để xaÌ€i.

Cậu Ba say mê kể chuyện bên Tây, Cả gia Ä‘iÌ€nh chăm chuÌ lăÌng nghe. TrÆ°Æ¡Ìc đây ông Hội đồng coÌ nghe tiêÌng đồn Ba Qui qua Tây chỉ lo nhảy đầm vÆ¡Ìi Ä‘ua xe hÆ¡i, ông buồn lăÌm. ChÆ°Ì€ng nghe cậu con cÆ°ng giải baÌ€y đầu oÌc tân tiêÌn của noÌ Ã´ng râÌt haÌ€i loÌ€ng. ThiÌ€ ra không phải ai Ä‘i Tây cũng lo trở thaÌ€nh kỹ sÆ°, baÌc sỹ, cũng coÌ ngÆ°Æ¡Ì€i biêÌt theo con Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng riêng của miÌ€nh laÌ€ hoÌ£c hỏi những giÌ€ ngaÌ€nh nông của miÌ€nh Ä‘ang cần. Ngay luÌc naÌ€y, ông Hội đồng Ä‘ã nảy ra yÌ nghĩ maÌ£nh daÌ£n gi­ao việc cho Cậu Ba để sau naÌ€y yên tâm gi­ao gia sản cho con caÌi. Hai Ä‘Æ°Ìa con đầu sẽ laÌ€ hai caÌnh tay của ông. Câu Hai thâm trầm, chững chaÌ£c chiÌnh laÌ€ đầu não, đâÌu Ä‘aÌ vÆ¡Ìi boÌ£n chệt chaÌ€nh trong việc mua baÌn luÌa gaÌ£o. CoÌ€n Cậu Ba vÆ¡Ìi taÌnh haÌ€o hoa phong nhã vaÌ€ nhâÌt laÌ€ vÆ¡Ìi caÌi bằng câÌp Ä‘i Tây sẽ laÌ€ nhaÌ€ ngoaÌ£i gi­ao của kiêÌn hoÌ£ Trần Trinh. "NhâÌt thân nhiÌ€ thêÌ" laÌ€ biÌ quyêÌt của thaÌ€nh công. Về chữa :thân thiÌ€ gia Ä‘iÌ€nh Trần Trinh Ä‘ã Ä‘Æ°Ìng đầu trong tỉnh về đâÌt Ä‘iền. CoÌ€n về chữ "thêÌ" thiÌ€ sau ba năm du hoÌ£c bên Tây, Cậu Ba chiÌnh laÌ€ caÌi thÃªÌ của doÌ€ng hoÌ£. CaÌi thÃªÌ "thÆ°Æ¡Ì£ng phong" naÌ€y sẽ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhân ra ngay ngaÌ€y trở về, Cậu Ba sẽ thay mặy ông baÌ€ Hội đồng tiêÌp Ä‘oÌn caÌc quan chÆ°Ìc Tây đầm trong tỉnh. Ông gật lia:

- Ba thâÌy râÌt cần coÌ một maÌy bay để xiÌ£t thuôÌc saÌt truÌ€ng, triÌ£ rầy nâu, caÌ€o caÌ€o, châu châÌu. NêÌu mua thiÌ€ thằng Ba maÌ€y phải laÌi chÆ¡Ì Æ¡Ì‰ nhaÌ€ coÌ ai biêÌt laÌi đâu.

Cậu Ba băÌt qua đêm khiêu vũ:

- CaÌi maÌy haÌt của nhaÌ€ miÌ€nh xÆ°a rồi. Con coÌ mua một caÌi maÌy mÆ¡Ìi hiệu La voÌ€ix de son maitre. Trên SaÌ€i GoÌ€n chÆ°a coÌ. Hôm mÆ¡Ìi về SaÌ€i GoÌ€n, con coÌ Ä‘i daÌ£o chÆ¡Ì£ BêÌn ThaÌ€nh. Tiệm lÆ¡Ìn nhâÌt ở Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Vienot (Phan Bội Châu) laÌ€ Chiêu Nam Viên chỉ chÆ°ng baÌn maÌy cũ 27 đồng một caÌi. CaÌi maÌy Con ChoÌ thổi keÌ€n naÌ€y haÌt nghe rõ vaÌ€ lÆ¡Ìn tiêÌng, đêm thanh văÌng , caÌch xa cả trăm thÆ°Æ¡Ìc cũng nghe Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. ÄoÌ laÌ€ về caÌi maÌy haÌt. CoÌ€n dĩa haÌt thiÌ€ con mua mâÌy chồng. TâÌt cả những bản nhaÌ£c nổi tiêÌng ở PhaÌp, YÌ, AÌo đều coÌ Ä‘ủ. Mở đầu caÌc bal de famille (đêm vũ gia Ä‘iÌ€nh) bằng bản valse. Tôi coÌ mua mâÌy dĩa Flots du Danube, rồi Danube bleu (DoÌ€ng sông xanh). Äây laÌ€ hai bản nhaÌ£c tuyệt trần. Không cần lÆ¡Ì€i ca, chỉ nhăÌm măÌt nghe nhaÌ£c cũng thâÌy hiện lên trong triÌ cảnh nÆ°Æ¡Ìc vỗ vaÌ€o bÆ¡Ì€ sông nghe laÌch taÌch. CoÌ€n tÆ¡Ìi maÌ€n tan­go thiÌ€ coÌ dĩa La Com­par­si­ta Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thiên haÌ£ tặng danh hiệu "lle roi des tan­gos" (vua Ä‘iệu tan­go)… coÌ€n rum­ba thiÌ€ coÌ dĩa Tabou, xuâÌt xÆ°Ì tÆ°Ì€ nhaÌ£c rÆ°Ì€ng âm u của dân nô lệ da Ä‘en châu Phi, nghe vô cuÌ€ng lâm li ảo não…

Cậu Ba Ä‘ang say sÆ°a thả hồn theo caÌc Ä‘iệu haÌt thiÌ€ cậu Hai keÌo trở laÌ£i thÆ°Ì£c taÌ£i:

- Dĩa haÌt vaÌ€ maÌy haÌt Ä‘ã coÌ rồi. Cần giÌ€ daÌ€i doÌ€ng. CaÌi quan troÌ£ng laÌ€ coÌ Ä‘ủ Ä‘aÌ€o cho quan khaÌch hay không. CaÌi thuÌ viÌ£ của nhảy đầm laÌ€ băÌt bồ vÆ¡Ìi vÆ¡Ì£ kẻ khaÌc. CoÌ ai laÌ£i khoaÌi nhảy vÆ¡Ìi vÆ¡Ì£ miÌ€nh! Äa sÃ´Ì viên chÆ°Ìc PhaÌp trong tỉnh sôÌng độc thân. Phải coÌ Ä‘aÌ€o cho hoÌ£.

- Chuyện Ä‘oÌ anh Hai cÆ°Ì Ä‘ÃªÌ‰ tôi, Tôi viêÌt thÆ° cho "cai gaÌ€" vũ trÆ°Æ¡Ì€ng Tabarin, biểu choÌ£n nửa chuÌ£c em cave trể Ä‘eÌ£p thÆ¡m nhÆ° muÌi miÌt Ä‘Æ°a xuôÌng đây. MiÌ€nh chÆ¡i Ä‘eÌ£p thiÌ€ caÌc em chả ngaÌ£i bỏ HoÌ€n ngoÌ£c Viễn Äông đôi ba ngaÌ€y, Tôi viêÌt thÆ° cho sôÌp-​phÆ¡ Ä‘i ngay. LâÌy chiêÌc Chevro­let mÆ¡Ìi maÌ€ Ä‘i. NoÌ chở nhiều hÆ¡n chiêÌc Ford.

Ông Hội đồng mở mo cau:

- Bao nhiêu thì đủ hả mậy Ba?

Cậu ba tiÌnh nhẩm:

–Mỗi em hai chuÌ£c. Năm em laÌ€ một trăm. MiÌ€nh Ä‘Æ°a tiền trÆ°Æ¡Ìc cho caÌc em yên tâm. NêÌu laÌ€m ăn tôÌt thiÌ€ chÆ°Ì€ng hoÌ£ về miÌ€nh sẽ "bỉ luÌi" thưởng thêm. CoÌ€n bây giÆ¡Ì€ thiÌ€ ba Æ°Ìng trÆ°Æ¡Ìc hai bộ lÆ° (giâÌy một trăm) cho sôÌp-​phÆ¡ lên SaÌ€i GoÌ€n rÆ°Æ¡Ìc Ä‘aÌ€o xuôÌng. Tiền xăng, tiền phoÌ€ng ngủ, tiêÌn ăn uôÌng doÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng, Æ°Ìng trÆ°Æ¡Ìc rộng rãi dễ laÌ€m việc.

Cậu Hai noÌi thêm:

- RÆ°Æ¡Ìc ca-​ve tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng laÌ€ chuyện phải laÌ€m. NhÆ°ng miÌ€nh nên mÆ¡Ì€i một sÃ´Ì chiÌ£ em thuộc caÌc gia Ä‘iÌ€nh "civil­iseÌ" (văn minh) trong tỉnh để cho xôm. CaÌc baÌ€ caÌc cô trong tỉnh biêÌt nhảy đầm không phải iÌt đâu, nhÆ° vÆ¡Ì£ ông đôÌc ThaÌ€nh…

Cậu Ba vỗ đùi kêu lên:

- Anh Hai nhăÌc tuồng râÌt hay! MiÌ€nh coÌ một đội ngũ gi­ai nhân tuyệt săÌc ngay trong gioÌ€ng hoÌ£ miÌ€nh, taÌ£i sao không chỉ daÌ£y cho mâÌy Ä‘Æ°Ìa noÌ vaÌ€i Ä‘iệu nhảy để giuÌp chuÌng noÌ daÌ£n dĩ. Äể tôi tiÌ€nh nguyện laÌ€m "maitre danseur". ÄoÌ laÌ€ "nghề của chaÌ€ng" maÌ€. Tôi thâÌy caÌc "cousines" (chiÌ£ em hoÌ£) của miÌ€nh râÌt coÌ khiêÌu khiêu vũ. Chỉ cần vaÌ€i giÆ¡Ì€ tập thôi…

Ông Hội đồng Ä‘ã cho in thiệp mÆ¡Ì€i trên giâÌy Ä‘eÌ£p. Ông noÌi:

- Việc Ä‘i mÆ¡Ì€i quan chaÌnh tham biện chủ tỉnh, phải thằng Ba mầy Ä‘i mÆ¡Ì€i mÆ¡Ìi xong. Thằng Tây naÌ€y xâÌc laÌo hêÌt cỡ. NoÌ coi ngÆ°Æ¡Ì€i An Nam miÌ€nh nhÆ° rÆ¡m raÌc. Mở miệng ra laÌ€ "sale race" (giôÌng dân dÆ¡ bẩn) hay laÌ€ "pau­vre nhaq" (nhaÌ€ quê khôÌn khổ).

Cậu Ba cười lạt:

- Ba để con triÌ£ noÌ cho!

BaÌ€ Hội đồng hêÌt hồn:

- YÌ Ä‘Æ°Ì€ng! MâÌy ông tây chủ tỉnh nhÆ° vua một cõi, chÆ¡Ì coÌ Ä‘uÌ£ng tÆ¡Ìi noÌ maÌ€ mang hoÌ£a Ä‘oÌ con.

Ông Hội đồng cũng quơ tay:

- Mầy Ä‘Æ°Ì€ng coÌ haÌo thăÌng, Tây bên xÆ°Ì noÌ khaÌc vÆ¡Ìi Tây bên xÆ°Ì miÌ€nh. bên nÆ°Æ¡Ìc Ä‘oÌ, coÌ thằng hay chữ, coÌ thằng dôÌt naÌt. NhÆ°ng qua bên naÌ€y thiÌ€ thằng dôÌt nhÆ°Ìt cũng laÌ€m cha thiên haÌ£. Tao coÌ nghe một ông baÌc sĩ ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh than: hoÌ£c mÆ°Æ¡Ì€i mâÌy hai chuÌ£c năm mÆ¡Ìi lâÌy Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi bằng baÌc sĩ y khoa maÌ€ lÆ°Æ¡ng không bằng một đội xêÌp Tây laÌ€ thÆ°Ì hữu dõng vô mÆ°u.

Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i để trâÌn tĩnh moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i:

- Con biêÌt chủ tỉnh laÌ€ vua một cõi. Vua maÌ€ dôÌt thiÌ€ laÌ£i coÌ€n nguy hiểm nữa. Con không daÌ£i giÌ€ choÌ£c mâÌy thằng vua dôÌt Ä‘oÌ Ä‘Ã¢u. Con coÌ caÌch riêng của con để haÌ£ bệ noÌ maÌ€ noÌ không giận Ä‘Æ°Æ¡Ì£c miÌ€nh. CaÌi nghệ thuật Ä‘aÌnh ngÆ°Æ¡Ì€i bằng tay săÌt boÌ£c nhung Ä‘oÌ, con hoÌ£c taÌ£i Kinh thaÌ€nh AÌnh saÌng Ä‘oÌ ba maÌ. Bây giÆ¡Ì€ hãy coÌ€n quaÌ sÆ¡Ìm để noÌi trÆ°Æ¡Ìc. ChÆ°Ì€ng con Ä‘uÌ£ng độ vÆ¡Ìi thằng chủ tỉnh, ba maÌ sẽ thâÌy.

Cậu Hai nhìn Cậu Ba lom lom:

- CoÌ phải mầy hoÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi thoÌi noÌi pheÌt Ä‘oÌ bên Tây không? HỒi ở nhaÌ€ maÌ€y đâu coÌ "ăn đằng soÌng, noÌi đằng gioÌ" nhÆ° vậy.

Cậu Ba vỗ vai anh:

- Bộ anh nghĩ laÌ€ thằng em anh "Ä‘i xa về noÌi doÌc" chÆ°Ì giÌ€? Không phải vậy đâu anh. Em noÌi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c laÌ€ em laÌ€m Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. NhÆ°ng trÆ°Æ¡Ìc hêÌt, cho em hỏi một câu, chỉ một câu thôi. Thằng chủ tỉnh naÌ€y laÌ€ haÌ£ng ngÆ°Æ¡Ì€i giÌ€ vaÌ€ con vÆ¡Ì£ noÌ ra sao? MuôÌn Ä‘aÌnh thăÌng thiÌ€ phải biêÌt trÆ°Æ¡Ìc Ä‘iÌ£ch thủ. NoÌ laÌ€ triÌ thÆ°Ìc hay võ biền? NêÌu noÌ xuâÌt thân trÆ°Æ¡Ì€ng chiÌnh triÌ£ haÌ€nh chaÌnh thiÌ€ miÌ€nh Ä‘aÌnh kiểu triÌ thÆ°Ìc. CoÌ€n noÌ laÌ€ khÃ´Ì xanh khÃ´Ì Ä‘ỏ thiÌ€ miÌ€nh Ä‘aÌnh kiểu võ biền.

ChÆ°Æ¡ng 4

MÆ°Ì€ng vinh quy hoÌ£ Trần phâÌn châÌn

Cha con bận mua săÌm maÌy bay

ThâÌm thoaÌt Ä‘ã tÆ¡Ìi ngaÌ€y troÌ£n Ä‘aÌ£i. BaÌ€ con ở xa miệt GiaÌ Rai, CaÌ€ Mau tÆ¡Ìi trÆ°Æ¡Ìc một ngaÌ€y. NgÆ°Æ¡Ì€i naÌ€o thân thiÌch ở trong caÌc dãy nhaÌ€ ngang taÌ£m thÆ¡Ì€i trang hoaÌ€ng laÌ€m nhaÌ€ khaÌch, coÌ€n kẻ không baÌ€ con cật ruột thiÌ€ ở nhaÌ€ ngủ TrÆ°Æ¡Ì€ng An, saÌt bêÌn xe Ä‘oÌ€. Ông Hội đồng Ä‘ã "bao" cả mÆ°Æ¡Ì€i hai phoÌ€ng của nhaÌ€ ngủ để cho khaÌch caÌc tỉnh hoặc trên SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng chung vui cuÌ€ng gia Ä‘iÌ€nh Trần Trinh.

Äâu Ä‘oÌ Ä‘ã chuẩn biÌ£ xong xuôi. Äêm trÆ°Æ¡Ìc ngaÌ€y thêÌt tiệc, Cậu Ba cuÌ€ng cậu Hai vaÌ€ ông baÌ€ Hội đồng duyệt laÌ£i chÆ°Æ¡ng triÌ€nh. Lễ cuÌng ông baÌ€ cử haÌ€nh trÆ°Æ¡Ìc trong voÌ€ng thân tộc. Khi nhập tiệc thiÌ€ Ä‘ãi đồ TaÌ€u do đầu bêÌp nhaÌ€ haÌ€ng ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn Ä‘Æ°Ìng nâÌu. Ông vaÌ€ baÌ€ Hội đồng Ä‘iÌch thân trông coi Ä‘aÌm tiệc naÌ€y, tổ chÆ°Ìc ngay trong nhaÌ€. CoÌ€n tiệc Ä‘ãi khaÌch sang troÌ£ng cả Tây lẫn Ta thiÌ€ tổ chÆ°Ìc ngoaÌ€i sân vaÌ€ vÆ°Æ¡Ì€n bông. Theo săÌp xêÌp thiÌ€ ông baÌ€ Hội đồng Ä‘Æ°Ìng ra chaÌ€o Ä‘oÌn tân khaÌch, chÆ°Ì€ng đâu Ä‘oÌ ngồi vaÌ€o baÌ€n thiÌ€ chiÌnh Cậu Hai Ä‘oÌ£c diễn văn giÆ¡Ìi thiệu ngaÌ€y trở về của Cậu Ba. TÆ°Ì€ Ä‘oÌ trở Ä‘i thiÌ€ Cậu Ba trổ taÌ€i Ä‘iều khiển buổi tiệc maÌ€ cây Ä‘inh của đêm daÌ£ hội laÌ€ maÌ€n nhảy đầm. SaÌu cô ca-​ve trên SaÌ€i GoÌ€n - ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn Ä‘ã xuôÌng cuÌ€ng vÆ¡Ìi mâÌy ông nhaÌ€ baÌo cả PhaÌp lẫn Việt, Cậu Ba râÌt haÌ€i loÌ€ng về saÌng kiêÌn trÆ°Æ¡Ìc hai giÆ¡Ìi naÌ€y, Cậu noÌi:

- MuôÌn xôm troÌ€, nhâÌt Ä‘iÌ£nh không thiêÌu Ä‘Æ°Æ¡Ì£c "caÌ€c naÌ€ng tiên không khoÌ taÌnh" vaÌ€ "mâÌy anh chaÌ€ng hiệp sỹ của ngôn luận".

Cậu Hai cÆ°Æ¡Ì€i thiÌch thuÌ:

- Thằng Ä‘i Tây coÌ mâÌy năm maÌ€ ăn noÌi văn vẻ quaÌ. GaÌi nhảy maÌ€ goÌ£i laÌ€ naÌ€ng tiên không khoÌ tiÌnh coÌ€n nhaÌ€ baÌo thiÌ€ goÌ£i laÌ€ hiệp sĩ của ngôn luận. ChăÌc maÌ€y diÌ£ch mâÌy chữ les cheva­liers de la presse?

Ba Qui gật:

- ÄuÌng! Cũng laÌ€ con ngÆ°Ì£a maÌ€ goÌ£i laÌ€ tuâÌn mã, con meÌ€o maÌ€ goÌ£i laÌ€ linh miêu thiÌ€ thâÌy khaÌc hẳn. Phải vậy không? MâÌy cha nhaÌ€ baÌo maÌ€ trong baÌ€i diễn văn, miÌ€nh goÌ£i hoÌ£ laÌ€ hiệp sỹ của ngôn luận thiÌ€ hoÌ£ khoaÌi chiÌ lăÌm. ÄoÌ laÌ€ Ä‘oÌ€n tâm lyÌ. MiÌ€nh chÆ¡i Ä‘iệu thiÌ€ hoÌ£ cũng chẳng heÌ£p daÌ£ trong việc muÌa buÌt vẽ vÆ¡Ì€i…Hai Äinh tÃ´Ì thêm vô:

- ChuÌ maÌ€y noÌi chiÌ lyÌ! ba coÌ nhÆ¡Ì kyÌ€ miÌ€nh Ä‘ãi tiệc mÆ°Ì€ng ba Ä‘Æ°Æ¡Ì£c ân thưởng Ngũ đẳng bội tinh, mâÌy tÆ¡Ì€ baÌo trên SaÌ€i GoÌ€n laÌ€m nổi Ä‘iÌ€nh nổi Ä‘aÌm không?

Ông Hội đồng noÌi vÆ¡Ìi câu Ba:

- Chuyện nầy thằng Ba mầy không biêÌt đâu! ÄoÌ laÌ€ năm 1930. Ba Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc PhaÌp ân thưởng…

Cậu Ba cÆ°Æ¡Ìp lÆ¡Ì€i:

- CoÌ, con coÌ biêÌt. TÆ¡Ì€ Jour­nal Of­fi­ciel coÌ Ä‘Äƒng một caÌi tin nhỏ, một cột năm phân,. KÃªÌ con Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thÆ¡ của Ba vaÌ€ anh Hai cho biêÌt về caÌ€i Tây goÌ£i laÌ€ "pro­mo­tion au grade d of­fici­er de la LeÌ­gion d hon­neur" (ân thưởng Ngủ Ä‘ảng bội tinh)…

Ông Hội đồng nhiÌu maÌ€y:

- MaÌ€y chỉ biêÌt sÆ¡ thôi, Hãy nghe chi tiêÌt đây… aÌ€, thằng Hai, maÌ€y luÌ£c mâÌy tÆ¡Ì€ baÌo cũ coÌ Ä‘Äƒng baÌ€i vể vuÌ£ Ä‘oÌ cho thằng Ba Ä‘oÌ£c. MaÌ€y biêÌt không, kyÌ€ Ä‘oÌ tao laÌ€m một cuộc tiệc laÌ€m ai nâÌy đều hêÌt hồn. Bao nhiêu thÆ°Ì£c khaÌch, mầy Ä‘oaÌn thử xem?

- Hai trăm? Ba trăm?

Ông Hội đồng gật:

- Cỡ Ä‘oÌ! Anh Hai maÌ€y nhăÌc tao mÆ¡Ì€i mâÌy nhaÌ€ baÌo trên SaÌ€i GoÌ€n. Vui quaÌ laÌ€ vui! MâÌy cha nhaÌ€ baÌo tÆ¡Ìi đâu laÌ€ xôm troÌ€ tÆ¡Ìi Ä‘oÌ. HoÌ£ baÌ€y đặt chuÌ£p hiÌ€nh, rồi phỏng vâÌn, rồi kể chuyện vui. HoÌ£ Ä‘i nhiều, gi­ao thiệp rộng nên chuyện trên trÆ¡Ì€i dÆ°Æ¡Ìi đâÌt, bên Tây bên TaÌ€u, hoÌ£ đều biêÌt maÌ€ biêÌt cặn kẽ nữa chÆ¡Ì! Thằng Hai maÌ€y coÌ€n nhÆ¡Ì chuyện ông huyện Kệ Ä‘i maÌy bay không?

Hai Äinh trao cho Ba Qui tÆ¡Ì€ baÌo Le Cour­ri­er Saig­onais rồi bật cÆ°Æ¡Ì€i:

- ChuÌ Ba mầy noÌi coÌ hoÌ£c laÌi maÌy bay, lần bay đầu tiên coÌ giÌ€ laÌ£ không?

- CoÌ giÌ€ laÌ£ không laÌ€ sao? - Ba Qui hỏi

- LaÌ€ coÌ ỉa trong quần không?

- LaÌ€m giÌ€ coÌ chuyện Ä‘oÌ. Kể ra thiÌ€ luÌc maÌy bay câÌt caÌnh thiÌ€ miÌ€nh coÌ hÆ¡i nôn ruột, chỉ coÌ vậy thôi.

Hai Äinh vẫn không niÌn Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cÆ°Æ¡Ì€i:

- Vậy maÌ€ lão huyện Kệ nhaÌ€ ta xoÌn cÆ°Ìt trong quần.

Ba Qui trơn mày:

- Chuyện Ä‘oÌ cũng biÌ€nh thÆ°Æ¡Ì€ng thôi. GiaÌ€ cả thần kinh yêÌu maÌ€ Ä‘i maÌy bay, gặp luÌc maÌy bay "suÌ£p lỗ không khiÌ" - Tây goÌ€i "trou d air" thiÌ€ xoÌn Ä‘aÌi, nôn mửa ngay. Bởi vậy trên maÌy bay ngay trÆ°Æ¡Ìc măÌt haÌ€nh khaÌch đều coÌ tuÌi giâÌy để nôn mửa trong Ä‘oÌ. Trở laÌ£i vuÌ£ huyện Kệ. Chuyện xoÌn cÆ°Ìt laÌ€ chuyện kiÌn của ông ta. LaÌ€m sao nhaÌ€ baÌo biêÌt?

Ông Hội đồng cười:

- Bởi vậy mÆ¡Ìi sÆ¡Ì£ mâÌy cha nhaÌ€ baÌo. ở đâu mâÌy chả cũng chuÌi mũi tÆ¡Ìi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c, rồi thiÌ€ chuyện beÌ xeÌ ra to. Thiên haÌ£ noÌi Ä‘uÌng "nhaÌ€ văn noÌi laÌo, nhaÌ€ baÌo noÌi thêm". Tao coÌ con gaÌi nhÆ°Ìt Ä‘iÌ£nh không gả cho mâÌy thằng chuyên "đâm biÌ£ thoÌc, thoÌ£c biÌ£ gaÌ£o"…

Ba Qui cÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn:

- ÄÆ°Ì€ng noÌi trÆ°Æ¡Ìc. Ba không nghe ngÆ°Æ¡Ì€i ta noÌi "gheÌt của naÌ€o, trÆ¡Ì€i trao của nâÌy" sao? NhaÌ€ văn, nhaÌ€ baÌo thiÌ€ cũng coÌ ngÆ°Æ¡Ì€i vầy, ngÆ°Æ¡Ì€i khaÌc, (che miệng noÌi Ä‘uÌ€a vÆ¡Ìi Hai Äinh), "ngÆ°Æ¡Ì€i coÌ laÌc ngÆ°Æ¡Ì€i không". NoÌi coÌ saÌch, maÌch coÌ chÆ°Ìng, đây ba xem, kyÌ giả baÌo La Cour­ri­er Saigonnais viêÌt cho ba nhÆ° thê naÌ€y thiÌ€ Ä‘aÌng gả con gaÌi cho noÌ lăÌm chÆ°Ì! Cậu Ba Ä‘oÌ£c to lên "(Xin diÌ£ch tiêÌng Việt) Äể mÆ°Ì€ng vinh haÌ£nh Ä‘Æ°Æ¡Ì£c ân thưởng Ngũ đẳng bội tinh ông Hội đồng Trần Trinh TraÌ£ch Ä‘ã thêÌt Ä‘ãi 250 quan khaÌch taÌ£i tÆ° dinh ở BaÌ£c Liêu. Tiệc Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đặt trên nhaÌ€ haÌ€ng Con­ti­nen­tal vÆ¡Ìi thÆ°Ì£c Ä‘Æ¡n nhÆ° sau:

- Con­som­meÌ aux pail­lettes d or (suÌp khai viÌ£)

- Purlarde poeleÌe aux ceps (gaÌ€ xaÌ€o nâÌm)

- Pe­tits-​pois à la fran­caise (đậu Tây)

- Gig­ot de mou­ton rôti (đùi cừu rô ti)

- Salade panacheÌe (rau cải boÌp dâÌm)

- Glace à la vanille (kem va ni)

- Cor­beilles de fruits (traÌi cây)

Ba Qui Ä‘oÌ£c xong thÆ°Ì£c Ä‘Æ¡n, lâÌy ngoÌn tay raÌ€ tÆ°Ì€ng doÌ€ng:

- TaÌm moÌn tâÌt cả, trong Ä‘oÌ coÌ hai mon khai viÌ£, hai moÌn ăn chaÌnh laÌ€ gaÌ€ xaÌ€o vaÌ€ cÆ°Ì€u rô ti. ba moÌn traÌng miệng - Cậu cÆ°Æ¡Ì€i thiÌch thuÌ - MiÌ€nh coÌ qua Paris miÌ€nh biêÌt, dân Tây ăn uôÌng khaÌc ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u, ba vaÌ€ anh Hai biêÌt khaÌc chỗ naÌ€o không?

Hai Äinh cÆ°Æ¡Ì€i:

- Tao biêÌt Tây voÌi TaÌ€u khaÌc xa lăÌm. NhÆ°ng maÌ€ biểu phân taÌch raÌ£ch roÌ€i thiÌ€ tao chiÌ£u. Tao coÌ thể noÌi nôm na nhÆ° vầy: Thằng Tây thiÌch ăn baÌnh miÌ€, thằng TaÌ€u thiÌch ăn baÌnh bao. TÆ°Ìc laÌ€ một thằng khoaÌi ăn đồ nÆ°Æ¡Ìng, một thằng khoaÌi ăn đồ hâÌp. Hai thÆ°Ì baÌnh đều laÌ€ bột miÌ€. Bột baÌnh miÌ€ bỏ men cũng goÌ£i laÌ€ bột nổi, coÌ€n bột baÌnh bao thiÌ€ bỏ bột thuÌi…

Ba Qui cÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn:

- Nghe noÌi, miÌ€nh tưởng anh laÌ€ thằng Tửng laÌ€m công cho mâÌy lão Chệt chủ loÌ€ baÌnh bao…

Ông Hội đồng muôÌn nghe chuyện bên Tây nên nhăÌc:

- Tây khaÌc TaÌ€u trong việc ăn uôÌng ở chỗ naÌ€o?

Ba Qui:

- CaÌc nÆ°Æ¡Ìc văn minh đặc biệt chăm chuÌ Ä‘ÃªÌn chuyện ăn uôÌng. ViÌ€ ăn Ä‘Æ°Ìng đầu trong tÆ°Ì khoaÌi. NgÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp Ä‘Æ°a nghệ thuật ăn uôÌng lên thaÌ€nh một khoa hoÌ£c goÌ£i laÌ€ gas­tronomie. Hai Äinh gây:

- MaÌ€y nhăÌc tao mÆ¡Ìi nhÆ¡Ì. Gas­tronomie, c est l art fe faire bon­ner cheÌ€re… Thở ra - MâÌy năm nay lo laÌ€m ăn, tao quên hêÌt ba mÆ¡Ì tiêÌng Tây.

Ba Qui cÆ°Æ¡Ì€i, khuyêÌn khiÌch:

- Văn ôn, võ luyện. Lâu quaÌ không xaÌ€i, tâÌt nhiên laÌ€ rÆ¡i rÆ¡Ìt nhăÌm mÆ¡Ì. NhÆ°ng coÌ triÌ€nh độ tuÌ taÌ€i nhÆ° anh thiÌ€ chỉ cần Ä‘oÌ£c saÌch baÌo vaÌ€i ngaÌ€y laÌ€ hôÌt laÌ£i ba mÆ¡Ì không khoÌ Ä‘Ã¢u. Trở laÌ£i nghệ thuật ăn uôÌng, em coÌ mua về mâÌy cuôÌn saÌch quiÌ, anh lâÌy maÌ€ Ä‘oÌ£c.

Hai Äinh gật lia:

- CuôÌn giÌ€ Ä‘oÌ?

- TÆ°Ì£ Ä‘iển ẩm thÆ°Ì£c, Tên saÌch laÌ€ Larousse Gas­tronomique 8.500 moÌn ngon Ä‘Æ°Æ¡Ì£c triÌ€nh baÌ€y caÌ€ch nâÌu nÆ°Æ¡Ìng, chiên, xaÌ€o. Nội một quả trÆ°Ìng gaÌ€ đầu bêÌp kheÌo coÌ thể laÌ€m cả chuÌ£c moÌn ngon.

Ông Hội đồng kêu lên:

- NêÌu mầy không nêu tên cuôÌn tÆ°Ì£ Ä‘iển Ä‘oÌ tao Ä‘ã măÌng mầy laÌ€ thằng "Ä‘i xa về noÌi doÌc".

- CoÌ€n cuôÌn naÌ€o nữa?

- CuôÌn thÆ°Ì hai laÌ€ BêÌp nuÌc vaÌ€ RÆ°Æ¡Ì£u Tây, ChăÌc laÌ€ anh Hai vaÌ€ ba thiÌch cuôÌn naÌ€y. SaÌch baÌn chaÌ£y nhÆ° tôm tÆ°Æ¡i viÌ€ dân nhậu đổ xô nhau Ä‘i mua về cho vÆ¡Ì£ con laÌ€m tiệc nhậu Ä‘ãi baÌ£n beÌ€. SaÌch in 3000 moÌn đặc sản trong Ä‘oÌ coÌ nhiều moÌn Ä‘Æ°Æ¡Ì£c ghi trong thÆ°Ì£c Ä‘Æ¡n maÌ£ vaÌ€ng caÌc nhaÌ€ haÌ€ng năm sao ở PhaÌp, YÌ, Tây Ban Nha laÌ€ caÌc nÆ°Æ¡Ìc maÌ€ con coÌ qua vaÌ€o diÌ£p nghỉ heÌ€.

- MaÌ€y mua mâÌy cuôÌn Ä‘oÌ cho tao! - Ông Hội đồng xăng xaÌi noÌi.

Ba Qui cuời:

- Con Ä‘ã mua rồi! Hiện saÌ€ch coÌ€n trong mâÌy vali saÌch con mang về. Äể con kể tiêÌp về chuyện ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp troÌ£ng sÆ°Ì£ ăn uôÌng cho ba vaÌ€ anh Hai nghe. Anh Hai coÌ€n nhÆ¡Ì caÌi tên trÆ°Ì danh Va­tel không?

Hai Äinh suy nghĩ một luÌc rồi lăÌc đầu:

- Tao Ä‘ã noÌi mâÌy năm nay lo laÌ€m giaÌ€u, chữ nghĩa trong đầu bay mâÌt hêÌt rồi!

Ba Qui haÌ€o hÆ°Ìng kể:

- ThÆ¡Ì€i vua chuÌa, mỗi doÌ€ng quyÌ phaÌi gồm năm đăng câÌp:

công, hầu, baÌ, tử, nam đều coÌ thoÌi quen Ä‘ãi tiệc. Cho nên mỗi ông công tÆ°Æ¡Ìc laÌ€ cao nhâÌt tÆ¡Ìi nam tÆ°Æ¡Ìc laÌ€ thâÌp nhâÌt đều nuôi trong nhaÌ€ một đầu bêÌp giỏi. Va­tel laÌ€ đầu bêÌp của hoaÌ€ng thân CondeÌ. NgaÌ€y noÌ£, hoaÌ€ng thân CondeÌ Ä‘ãi tiệc ÄÆ°Ìc Vua Louis XIV taÌ£i lâu Ä‘aÌ€i Chan­til­ly. TâÌt nhiên laÌ€ Va­tel trổ hêÌt taÌ€i bêÌp buÌc để laÌ€m haÌ€i loÌ€ng cả ÄÆ°Ìc vua lẫn hoaÌ€ng thân. MoÌn đặc sản laÌ€ caÌ chiên râÌt kiểu caÌch của riêng Va­tel saÌng chêÌ. Äể cho thật ngon, Va­tel đặt mua tận gôÌc laÌ€ một ngÆ° phủ Ä‘aÌnh băÌt loaÌ£i caÌ naÌ€y trên biển. Äâu Ä‘oÌ Ä‘ã sẵn saÌ€ng, chỉ chÆ¡Ì€ thuyền câu về bêÌn laÌ€ coÌ caÌ tÆ°Æ¡i. BâÌt ngÆ¡Ì€ ngaÌ€y âÌy biển động, thuyền câu về trễ. Va­tel Ä‘Æ°Ìng ngồi không yên. Khi thâÌy tÆ¡Ìi giÆ¡Ì€ thêÌt tiệc maÌ€ caÌ ngon chÆ°a về, Va­tel tuyệt voÌ£ng ruÌt kiêÌm đâm vaÌ€o ngÆ°Ì£c tÆ°Ì£ saÌt.

Ông Hội đồng kêu lên:

- ChêÌt giÌ€ lãng nhaÌch vậy?

Hai Äinh noÌi:

- Không lãng đâu ba, ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp troÌ£ng danh dÆ°Ì£ lăÌm! Hễ tÆ°Ì£ thâÌy danh dÆ°Ì£ miÌ€nh biÌ£ xuÌc phaÌ£m thiÌ€ hoÌ£ tÆ°Ì£ tử ngay. Bởi vậy ba thâÌy trên baÌo thÆ°Æ¡Ì€ng đăng những cuộc đâÌu kiêÌm hoặc đâÌu suÌng giữa hai Ä‘ich thủ Ä‘ã laÌ€m nhuÌ£c nhau.

Ba Qui kêÌt thuÌc câu chuyện ẩm thÆ°Ì£c:

- Câu chuyện Va­tel tÆ°Ì£ tử Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhiêu ngÆ°Æ¡Ì€i biêÌt laÌ€ nhÆ¡Ì€ ngoÌ€i buÌt của nữ sĩ trÆ°Ì danh laÌ€ baÌ€ SeÌvi­gneÌ, bản thân cũng laÌ€ hầu tÆ°Æ¡Ìc (mar­quise). Bây giÆ¡Ì€ trở laÌ£i chuyện đặt thÆ°Ì£c Ä‘Æ¡n trong tiệc nhaÌ€ miÌ€nh tổ chÆ°Ìc những ngaÌ€y tÆ¡Ìi đây. Tiệc cũng đặt nhaÌ€ haÌ€ng Con­ti­nen­tal. NgÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp râÌt chuÌ yÌ tÆ¡Ìi moÌn khai viÌ£ vaÌ€ moÌn traÌng miệng. Ba vaÌ€ anh Hai nên nhÆ¡Ì Ä‘iều Ä‘oÌ. MoÌn khai viÌ£ taÌ£o hÆ°Ìng thuÌ cho thÆ°Ì£c khaÌch. NêÌu khai viÌ£ gây cho hoÌ£ sÆ°Ì£ thiÌch thuÌ thiÌ€ caÌc moÌn chaÌnh coÌ keÌm một chuÌt, hoÌ£ cũng bỏ qua. CoÌ€n moÌn traÌng miệng thiÌ€ taÌ£o du viÌ£ lÆ°u luyêÌn. GiôÌng nhÆ° traÌ€ ngon để laÌ£i caÌi hậu ngoÌ€n ngoÌ£t khi ta cheÌp miệng sau một tuần traÌ€ "trảm mã".

Hai Äinh gật:

- ChuÌ Ba maÌ€y coÌ oÌc nhận xeÌt, Theo chuÌ maÌ€y thiÌ€ chuyện đặt "menu" cũng giôÌng nhÆ° hoÌ£c troÌ€ laÌ€m luận văn ậy. Vô đề phải cho hay để taÌ£o âÌn tÆ°Æ¡Ì£ng, CoÌ thâÌy hâÌp dẫn thiÌ€ thầy giaÌo mÆ¡Ìi thiÌch thuÌ€ maÌ€ Ä‘oÌ£c tÆ¡Ìi. CoÌ€n kêÌt luận cũng phải gây cho ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘oÌ£c một chuÌt luyêÌn tiêÌc maÌ€ chuÌ goÌ£i laÌ€ dÆ° vị…

Ba Qui nổi hÆ°Ìng:

- Cũng y nhÆ° laÌi maÌy bay vậy. KhoÌ nhâÌt laÌ€ câÌt caÌnh vaÌ€ haÌ£ caÌnh. Lên hay xuôÌng maÌ€ laÌ£ng quaÌ£ng laÌ€ chêÌt nhÆ° chÆ¡i. CoÌ€n bay Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng trÆ°Æ¡Ì€ng thiÌ€ dễ nhÆ° lâÌy đồ trong tuÌi.

Nghe Ba Qui noÌi tÆ¡Ìi laÌi maÌy bay, ông Hội đồng chÆ¡Ì£t nhÆ¡Ì:

- Xong việc vinh quy, thằng Ba mầy lên SaÌ€i GoÌ€n coi mua maÌy bay coÌ dễ không? GiaÌ bao nhiêu một chiêÌc? MuÌ€a luÌa naÌ€y miÌ€nh mua một chiêÌc Ä‘i thăm ruộng…Hai Äinh giật miÌ€nh:

- Ba noÌi thiệt hả ba?

- Thiệt chÆ¡Ì mậy, Thằng Ba biêÌt laÌi, coÌ per­mis hẳn hoÌ€i.

Ba Qui:

- Bên Tây nhaÌ€ nông săÌm maÌy bay loaÌ£i chuồn chuồn phun thuôÌc trÆ°Ì€ sâu râÌt tiện. CoÌ€n trên SaÌ€i GoÌ€n, caÌc chủ sở cao su cũng săÌm chuồn chuồn mỗi tuần lên sở phaÌt lÆ°Æ¡ng, không phải chở xe Ä‘i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng bộ dễ biÌ£ cÆ°Æ¡Ìp chận Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng viÌ€ miền Äông, ra khỏi Biên HoaÌ€, Thủ Dầu Một laÌ€ rÆ°Ì€ng xanh mênh mông baÌt ngaÌt.

Ông Hội đồng:

- Ba đồng yÌ săÌm maÌy bay. CoÌ€n chuyện tiền nong thiÌ€ hai anh em bay baÌ€n baÌ£c vÆ¡Ìi nhau.

Hai Äinh ngẫm nghĩ:

- Theo tao biêÌt thiÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Việt miÌ€nh chỉ coÌ hoaÌ€ng Ä‘ÃªÌ Bảo ÄaÌ£i laÌ€ coÌ săÌm may bay, chủ yêÌu laÌ€ bay lên ÄaÌ€ LaÌ£t hay Ban Mê Thuột săn băÌn maÌ€ thôi, Nhiều chuyện "thâm cung biÌ sử" về viÌ£ vua "ăn chÆ¡i" naÌ€y taÌ£i caÌc chalet trên cao nguyên của ông ta.

Ba Qui cÆ°Æ¡Ì€i:

- Chuyện Ä‘Æ°a ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘i săn trên cao nguyên laÌ€ chuyện thông thuÆ¡Ì€ng. Minh MaÌ£ng coÌ mâÌy trăm vÆ¡Ì£, sao không ai noÌi?

ChÆ°Æ¡ng 5

Trần gia mÆ°Ì€ng Cậu Ba vinh quy về nÆ°Æ¡Ìc

NhaÌ€ LÆ¡Ìn mở daÌ£ vũ nô nÆ°Ìc loÌ€ng ngÆ°Æ¡Ì€i.

Nghe chuyện thâm cung biÌ sử, cả hai ông baÌ€ Hội đồng đều haÌo hÆ°Ìc muôÌn nghe. BaÌ€ Hội đồng măÌng yêu Ba Qui:

- CaÌi thằng nầy, hồi ở nhaÌ€ iÌt ăn iÌt noÌi, bây giÆ¡Ì€ lanh quaÌ xaÌ laÌ€ lanh, miệng laÌch chaÌch nhÆ° teÌp lăng teÌp lội.

Ông Hội đồng hãnh diện ra mặt:

- NhÆ¡Ì€ Ä‘i Ä‘oÌ baÌ€! Hồi Ä‘oÌ baÌ€ tiêÌc tiền, sÆ¡Ì£ tôÌn keÌm một hai Ä‘oÌ€i giữ noÌ Æ¡Ì‰ nhaÌ€, NhÆ°ng maÌ€ chuyện vua chuÌa nhaÌ€ Nguyễn, ngÆ°Æ¡Ì€i trong nÆ°Æ¡Ìc coÌ€n không biêÌt, mầy ở bên Tây, sao biêÌt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c?

Ba Qui cÆ°Æ¡Ì€i:

- Äiều mÆ¡Ìi nghe coÌ vẻ vô lyÌ nhÆ°ng maÌ€ laÌ£i hữu lyÌ. Triều Ä‘iÌ€nh HuÃªÌ laÌ€ phong kiêÌn, chuyên bÃªÌ quang toả cảng, Ä‘oÌng cửa ruÌt cầu, baÌo chiÌ miền Trung không daÌm động tÆ¡Ìi chuyện bê bôÌi trong cung. CoÌ€n dân PhaÌp thiÌ€ tÆ°Ì£ do ngôn luận, không chuyện giÌ€ maÌ€ nhaÌ€ baÌo không biêÌtl VaÌ€ hễ tin Ä‘ã đăng baÌo rồi thiÌ€ khăÌp nÆ¡i trong nÆ°Æ¡Ìc, tÆ°Ì€ thaÌ€nh thiÌ£ chiÌ thôn quê ai nâÌy đều biêÌt, viÌ€ baÌo bên Ä‘oÌ in cả triệu sôÌ.

Hai Äinh gật guÌ€:

- ÄuÌng vậy. Chuyện vua chuÌa triều Ngyễn miÌ€nh không biêÌt maÌ€ dân bên Tây biêÌt laÌ€ nhÆ¡Ì€ tÆ°Ì£ do baÌo chiÌ. BaÌo chiÌ laÌ€ thÆ°Æ¡Ìc Ä‘o văn minh của một nÆ°Æ¡Ìc.KhaÌch laÌ£ tÆ¡Ìi SaÌ€i GoÌ€n chỉ cần mua vaÌ€i tÆ¡Ì€ baÌo laÌ€ biêÌt ngay triÌ€nh độ dân triÌ ra sao.

Ông Hội đồng gật guÌ€ đồng yÌ nhÆ°ng baÌ€ Hội đồng nhăÌc Cậu Ba kể chuyện vua Minh MaÌ£ng coÌ cả trăm vÆ¡Ì£.

Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i thiÌch thuÌ:

- Chuyện Ä‘aÌ€n ông, maÌ coÌ ngaÌ£i giÌ€ không?

Bà Hội đồng bật cười:

- CaÌi thằng naÌ€y, trÆ°Ìng maÌ€ Ä‘oÌ€i khôn hÆ¡n viÌ£t. Tao Ä‘ẻ ra mầy maÌ€ kể chuyện tiêÌu lâm, mầy laÌ£i không cho tao nghe!

Ông Hội đồng cười dễ dãi:

- NoÌ noÌi trÆ°Æ¡Ìc laÌ€ phải, sÆ¡Ì£ baÌ€ măÌc cỡ khi nghe chuyện không Ä‘Æ°Æ¡Ì£c…

BaÌ€ Hội đồng khoaÌt tay:

- Thôi, kể Ä‘i caÌi thằng Ä‘i Tây về noÌi doÌc.

Cậu Ba:

- Äây laÌ€ chuyện coÌ thật chÆ¡Ì không phải chuyện noÌi doÌc đâu nghe maÌ. NoÌi coÌ saÌch, maÌch coÌ chÆ°Ìng. Ở bên Ä‘oÌ hằng ngaÌ€y con vô thÆ° viện Ä‘oÌ£c saÌch Tây viêÌt về Việt Nam. Con mê taÌ£p chiÌ tên laÌ€ Bul­letin des Amis du Vieux HuÃªÌ (TaÌ£p chiÌ củan những baÌ£n cÃ´Ì Ä‘Ã´ HuêÌ) xuâÌt bản vaÌ€o giữa thập niên 1920.

- Minh MaÌ£ng coÌ câu thÆ¡ "nhâÌt daÌ£ ngũ gi­ao, tam hữu duÌ£ng" nghĩa laÌ€ một đêm ngủ vÆ¡Ìi năm baÌ€ thiÌ€ ba baÌ€ coÌ thai.

Ông Hội đồng kêu lên:

- TrÆ¡Ì€i đâÌt Æ¡i, coÌ€n hÆ¡n con dê chuÌa trong traÌ£i chăn nuôi của miÌ€nh!

Hai Äinh gật guÌ€:

- MiÌ€nh coÌ nghe noÌi Minh MaÌ£ng coÌ toa thuôÌc rÆ°Æ¡Ì£u lÆ°Ì€ng danh vÆ¡Ìi câu thiệu "nhâÌt daÌ£ ngũ dâm sanh tÆ°Ì tử" (một đêm chÆ¡i năm lần sanh bôÌn con trai).

Câu Ba kể tiêÌp:

- Vẫn theo taÌ£p chiÌ trên thiÌ€ Minh MaÌ£ng, coÌ 78 hoaÌ€ng nam vaÌ€ 64 hoaÌ€ng nữ, tổng cộng 142. CoÌ€n về vÆ¡Ì£ thiÌ€ năm Minh MaÌ£ng thÆ°Ì saÌu, trÆ¡Ì€i haÌ£n haÌn, dân mâÌt muÌ€a, Minh MaÌ£ng gnhĩ laÌ€ trÆ¡Ì€i phaÌ£t miÌ€nh quaÌ tham lam nên cho ra một trăm cung nữ để giải trÆ°Ì€ thiên tai. BÆ¡Ìt một luÌc một trăm cung nữ, Minh MaÌ£ng phải coÌ mâÌy trăm mÆ¡Ìi daÌm phung phiÌ nhÆ° vậy.

Ông Hội đồng cười:

- Nhiều quaÌ, laÌ€m sao duÌ€ng hêÌt?

Câu Ba:

- Bởi vậy mÆ¡Ìi coÌ chuyện lãng phiÌ kyÌ€ cuÌ£c. SaÌch ghi laÌ€ Minh MaÌ£ng ngủ trÆ°a coÌ năm baÌ€ phuÌ£c vuÌ£, tiêÌng miền Trung goÌ£i laÌ€ chầu hầu, Một baÌ€ quaÌ£t, một baÌ€ ru, một baÌ€ đâÌm boÌp, một baÌ€ gãi, một baÌ€ tuÌc trÆ°Ì£c để vua sai vặt.

BaÌ€ Hội đồng lăÌc đầu:

- ÄaÌ€n ông maÌ€ sÆ°Æ¡Ìng quaÌ Ä‘Ã¢m hÆ°!

Cậu Ba Ä‘Æ°a tay laÌ€m hiệu kể tiêÌp:

- ChÃªÌ Ä‘Ã´Ì£ vua chuÌa laÌ€ laÌ€m hÆ° con ngÆ°Æ¡Ì€i. Do coÌ toaÌ€n quyền sanh saÌt nên vua chuÌa mâÌt hêÌt tiÌnh ngÆ°Æ¡Ìi, muôÌn giêÌt ai thiÌ€ giêÌt, xem maÌ£ng ngÆ°Æ¡Ì€i nhÆ° con ruồi con muỗi. CoÌ chuyện sau đây laÌ€m nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i chê gheÌt Minh MaÌ£ng. Trong khi Minh MaÌ£ng ngủ trÆ°a thiÌ€ một trong năm baÌ€ bỗng cuÌi xuôÌng hôn lên traÌn nhaÌ€ vua. CaÌi hôn vuÌ£ng trộm Ä‘oÌ khiêÌn nhaÌ€ vua thÆ°Ìc giâÌc. Ông ta giận dữ heÌt to: ÄÆ°Ìa naÌ€o daÌm cả gan hôn traÌn ta? NoÌi mau! Không daÌm nhận, ta cheÌm cả năm. Một baÌ€ quyÌ€ xuôÌng ngheÌ£n ngaÌ€o: "ThiêÌp Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cha meÌ£ cho vaÌ€o chầu hầu bệ hã Ä‘ã năm năm rồi maÌ€ chÆ°a bao giÆ¡Ì€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c chung chăn gôÌi, Nay thâÌy bệ haÌ£ ngủ, thiêÌp thÆ°Æ¡ng quaÌ, Ä‘aÌnh liều hôn một caÌi. Xin bệ haÌ£ thÆ°Ì cho." Minh MaÌ£ng cÆ°Æ¡Ì€i laÌ£t: "Tội mi không nặng lăÌm. TiÌ€nh mi cũng Ä‘aÌng thÆ°Æ¡ng, NhÆ°ng nêÌu phaÌp luật không Ä‘Æ°Æ¡Ì£c châÌp haÌ€nh thiÌ€ xã hội sẽ loaÌ£n. Ta Ä‘aÌ€nh phải haÌ£ lệnh cheÌm mi để laÌ€m gÆ°Æ¡ng cho kẻ khaÌc". ThÃªÌ laÌ€ ba phuÌt sau, ngÆ°Æ¡Ì€i cung nữ Ä‘aÌng thÆ°Æ¡ng kia rÆ¡i đầu.

Ai nâÌy đều baÌ€ng hoaÌ€ng thÆ°Æ¡ng xoÌt cung nữ xâÌu sôÌ.

BaÌ€ Hội đồng vuÌ£t Ä‘Æ°Ìng lên:

- ChêÌt giÌ€ lãng nhaÌch vậy?

Cậu Ba kêÌt thuÌc câu chuyện taÌ€o lao:

- Khi biêÌt những chuyện thâm cung biÌ sử triều Nguyễn, con chÆ¡Ì£t thâÌy miÌ€nh râÌt haÌ£nh phuÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đầu thai laÌ€m dân Nam KyÌ€ tuy laÌ€ thuộc Ä‘iÌ£a của Tây nhÆ°ng traÌnh Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi naÌ£n vua chuÌa toaÌ€n quyền sanh saÌt kiểu Minh MaÌ£ng cheÌm đầu cung nữ chỉ viÌ€ cô naÌ€ng cả gan daÌm hôn trộm ông chồng Ä‘a thê.

Châu thaÌ€nh BaÌ£c Liêu tÆ°ng bÆ°Ì€ng trong ngaÌ€y NhaÌ€ LÆ¡Ìn cử haÌ€nh lễ tiệc vinh quy của Cậu Ba. KhaÌch saÌ£n TraÌ€ng An ngay đầu Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lÆ¡Ìn nhâÌt thiÌ£ xã Lam­otte de Cari­er (tên một chủ tỉnh) coÌ hai xe hÆ¡i đậu. Dân SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng dÆ°Ì£ lễ taÌ£i NhaÌ€ LÆ¡Ìn. Dân tỉnh lẻ thâÌy dân SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng laÌ€ keÌo tÆ¡Ìi doÌ€m ngoÌ tÆ°Ì€ chiêÌc xe hÆ¡i boÌng loaÌng cho tÆ¡Ìi caÌch ăn mặc, trang sÆ°Ìc của dân SaÌ€i GoÌ€n sang troÌ£ng vaÌ€ thÆ¡m phÆ°Ìc. Dân saÌ€nh Ä‘iệu thiÌ€ ngÆ°Æ¡Ìc mũi lên huÌt hiÌt để Ä‘oaÌn xem caÌc ông lÆ¡Ìn baÌ€ lÆ¡Ìn xÆ°Ìc nÆ°Æ¡Ìc hoa giÌ€, Soir de Paris hay Chanel.

Xôm troÌ€ nhâÌt laÌ€ caÌnh baÌo chiÌ cặp vÆ¡Ìi Ä‘aÌm vuÌ£ nữ SaÌ€i GoÌ€n. ÄuÌng nhÆ° Cậu Hai vaÌ€ Cậu Ba noÌi, Ä‘aÌm hiệp sỹ của ngôn luận vaÌ€ caÌc naÌ€ng tiên không khoÌ tiÌnh tÆ¡Ìi đâu laÌ€ "quậy" naÌt nÆ°Æ¡Ìc tÆ¡Ìi Ä‘oÌ. Hiện tÆ°Æ¡Ì£ng năm bảy cặp ăn mặc Ä‘uÌng thÆ¡Ì€i trang, coÌ hÆ¡i diêm duÌa nữa, khoaÌc tay nhau Ä‘i daÌ£o phôÌ, dÆ°Ì€ng laÌ£i caÌc hiệu taÌ£p hoÌa loaÌ£i sang nhÆ° Thanh BaÌ£ch gheÌ vô tiệm chuÌ£p ảnh Lê Minh ToÌ€ng laÌ€ chuyện hiêÌm. Chủ hiệu ảnh không bỏ qua diÌ£p tôÌt, ân cần mÆ¡Ì€i caÌc naÌ€ng tiên tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng vaÌ€o chuÌ£p vaÌ€i kiểu laÌ€m kỷ niệm. LâÌy giaÌ hữu nghiÌ£, Ä‘ủ tiền phim giâÌy để laÌ€m quen. ThÃªÌ laÌ€ caÌc naÌ€ng tranh nhau, mỗi ngÆ°Æ¡Ì€i vaÌ€i pô để quảng caÌo hÆ°Æ¡ng săÌc của HoÌ€n ngoÌ£c Viễn Äông.

SaÌng hôm sau, lễ tiệc chaÌnh thÆ°Ìc băÌt đầu taÌ£i NhaÌ€ LÆ¡Ìn. Trên hai trăm quan khaÌch Tây, Ta trong tỉnh vaÌ€ caÌc nÆ¡i xa nhÆ° Long Xuyên, RaÌ£ch GiaÌ, SoÌc Trăng, Cần ThÆ¡, nhiều nhâÌt laÌ€ SaÌ€i GoÌ€n keÌo tÆ¡Ìi. VaÌ€o giÆ¡Ì€ choÌt một xe nhaÌ€ baÌo Ä‘eo lỉnh kỉnh maÌy ảnh bÆ°Æ¡Ìc xuôÌng, ăn mặc Ä‘ủ kiểu, kẻ triÌ£nh troÌ£ng đồ lÆ¡Ìn caÌ€-​vaÌ£t Ä‘aÌ€ng hoaÌ€ng, ngÆ°Æ¡Ì€i mặc ka­ki goÌ£n gaÌ€ng để săn tin ảnh ở moÌ£i nÆ¡i vaÌ€o moÌ£i luÌc. Cậu Ba chaÌ£y ra băÌt tay ôm hôn rồi Ä‘Æ°a khaÌch vaÌ€o gi­ao cho Hai Äinh giÆ¡Ìi thiệu vÆ¡Ìi quan khaÌch Ä‘ã an viÌ£. NêÌu coÌ ai tinh măÌt sẽ thâÌy ông Hội đồng tÆ°Æ¡i roÌi lên khi xuâÌt hiện caÌc hiệp sỹ của ngôn luận da trăÌng măÌt xanh. ÄaÌm nầy chiÌnh laÌ€ những moÌn trang sÆ°Ìc đăÌt giaÌ cho cuộc tiệc hôm nay. BaÌo chiÌ SaÌ€i GoÌ€n cả Tây lẫn ta đều keÌo roÌc xuôÌng BaÌ£c Liêu xa xôi hẻo laÌnh naÌ€y laÌ€ viÌ€ troÌ£ng nể gia Ä‘iÌ€nh ông Hội đồng coÌ Ngũ đẳng Bội tinh vaÌ€ coÌ cậu con Ä‘i hoÌ£c ở bên Tây về…

Ông Hội đồng coÌ hoÌ£c chuÌt iÌt chữ Nho trÆ°Æ¡Ìc khi hoÌ£c chữ quôÌc ngữ nên ông biêÌt mâÌy cuÌ£m mỹ tÆ°Ì€ "hữu xaÌ£ tÆ°Ì£ nhiên hÆ°Æ¡ng", nhÆ°ng ông cũng biêÌt sÆ°Ìc maÌ£nh của cổ động quảng caÌo. Äôi khi luÌa gaÌ£o ngon maÌ€ thiêÌu quảng caÌo baÌn không chaÌ£y bằng gaÌ£o keÌm maÌ€ chủ kheÌo giÆ¡Ìi thiệu. Cho nên ông râÌt đồng yÌ vÆ¡Ìi cậu Hai laÌ€ phải gi­ao hữu vÆ¡Ìi caÌnh nhaÌ€ baÌo. Chuyện giÌ€ maÌ€ coÌ nhaÌ€ baÌo tÆ¡Ìi laÌ€ xôm troÌ€. Xôm troÌ€ daÌ€i daÌ€i, tÆ°Ì€ trong tiệc rÆ°Æ¡Ì£u tÆ¡Ìi trên nhÆ°Ì£t triÌ€nh năm bảy ngaÌ€y sau. Quan niệm "đồng tiền Ä‘i trÆ°Æ¡Ìc laÌ€ đồng tiền khôn" Ä‘oÌ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Cậu Ba taÌn đồng, vaÌ€ kể tÆ°Ì€ ngaÌ€y về quê, Cậu Ba thay Cậu Hai lo việc ngoaÌ£i giaÌ£o để cậu Hai chuyên tâm đôÌi phoÌ vÆ¡Ìi Ä‘aÌm Chệt ChaÌ€nh trong trận giặc luÌa gaÌ£o.

Thật laÌ€ hãnh diện laÌ€m sao khi Ä‘aÌm nhaÌ€ baÌo keÌo tÆ¡Ìi chỉa ôÌng maÌy ảnh chuÌ£p kia liÌ£a luÌc Cậu Hai giÆ¡Ì€i thiệu quan khaÌch vÆ¡Ìi gia Ä‘iÌ€nh ông Hội đồng. NgoaÌ€i Ä‘aÌm Tây tÆ°Ì€ tham biện chủ tỉnh tÆ¡Ìi cảnh saÌt trÆ°Æ¡Ì€ng maÌ€ dân Ä‘en quen goÌ£i laÌ€ ông CoÌ€ (lâÌy tÆ°Ì€ tiêÌng Tây laÌ€ com­mis­saire de po­lice) phiÌa ngÆ°Æ¡Ì€i Việt hầu hêÌt laÌ€ dân nhaÌ€ giaÌ€u, laÌ€ Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ trong tỉnh vaÌ€ caÌc tỉnh lân cận. Trong sÃ´Ì naÌ€y, cậu Hai triÌ£nh troÌ£ng giÆ¡Ìi thiệu tÆ°Ì€ng ngÆ°Æ¡Ì€i, vaÌ€ khi khaÌch quyÌ Ä‘Æ°Ìng lên thiÌ€ Ä‘aÌ£o quân nhiêÌp ảnh bâÌm maÌy chuÌ£p ảnh. Äiền chủ trong tỉnh nhaÌ€ coÌ caÌc ông Hội đồng Äiều, Cao Triều PhaÌt, TrÆ°Æ¡Ì€ng tiền Muôn, Ä‘iền chủ caÌc nÆ¡i khaÌc coÌ BuÌ€i Quang Chiêu, baÌc sỹ Nguyễn Văn Thinh, ông Phủ Lê Quang Liêm, ông ÄôÌc phủ TrÆ°Æ¡ng TâÌn ViÌ£, giaÌm đôÌc An HaÌ€ âÌn quaÌn Trần ÄăÌc Nghĩa… MaÌ€n chaÌnh cuộc tiệc laÌ€ Cậu Ba Qui Ä‘oÌ£c diễn văn nêu rõ yÌ nghĩa cuộc liên hoan. Cậu soaÌ£n sẵn baÌ€i diễn văn cầm tay để chÆ°Ìng tỏ miÌ€nh tôn troÌ£ng quan khaÌch, nhÆ°ng cậu cầm tÆ¡Ì€ giâÌy cho coÌ viÌ£ maÌ€ Æ°Ìng khẩu noÌi tiêÌng PhaÌp gioÌ€n nhÆ° bẻ củi. Cậu Ba noÌi văn tăÌt nhÆ°ng săÌc sảo vaÌ€ laÌ€m vÆ°Ì€a loÌ€ng moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i. ÄaÌ£i yÌ baÌ€i diễn văn của Cậu Ba laÌ€ "xÆ°Ì quê chÆ¡Ì ngÆ°Æ¡Ì€i không quê". Dân Nam coÌ truyền thôÌng troÌ£ng văn khinh võ. Gia Ä‘iÌ€nh naÌ€o cũng cÃ´Ì găÌng nuôi con ăn hoÌ£c thaÌ€nh taÌ€i, Ä‘uÌng nhÆ° cha ông daÌ£y bảo: để cho con ba mÆ¡Ì chữ của thaÌnh hiền coÌ€n hÆ¡n gi­ao gia taÌ€i ruộng sâu trâu naÌi. ChuÌng tôi râÌt vui khi thâÌy coÌ mặt trong ngaÌ€y vui hôm nay coÌ caÌc viÌ£ Ä‘ã kheÌo nuôi daÌ£y con laÌ€ baÌc sỹ Lê Quang TriÌ€nh, nhÆ° baÌc kỹ sÆ° BuÌ€i Quang Chiêu maÌ€ aÌi nữ laÌ€ baÌc sĩ Hen­ri­ette BuÌ€i. CoÌ€n nhiều nữa, kể ra không xiêÌt…Sau khi mÆ¡n trÆ¡Ìn giÆ¡Ìi Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ của miÌ€nh. Cậu Ba o bÃªÌ caÌnh nhaÌ€ baÌo. Cậu Ba hÆ°Æ¡Ìng về baÌ€n daÌ€nh riêng cho baÌo chiÌ, cÆ°Æ¡i thật tÆ°Æ¡i, chuyển sang gioÌ£ng thân tiÌ€nh:

- Niềm vui lÆ¡Ìn của gia Ä‘iÌ€nh chuÌng tôi laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c sÆ°Ì£ quan tâm của giÆ¡Ìi ngôn luận. CaÌc hiệp sỹ của quyền tÆ°Ì£ do thÆ°Ì tÆ° Ä‘ã không ngaÌ£i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng saÌ xa xôi, vÆ°Æ¡Ì£t trên ba trăm cây sÃ´Ì tÆ¡Ìi nÆ¡i cuôÌi đâÌt cuÌ€ng trÆ¡Ì€i naÌ€y để chaÌ€o mÆ°Ì€ng một Ä‘Æ°Ìa con của đồng ruộng Ä‘i du hoÌ£c ở PhaÌp về. hai giÆ¡Ìi baÌo chiÌ vaÌ€ nhaÌ€ nông tuy xa caÌch nhau maÌ€ laÌ£i coÌ Ä‘iểm giôÌng nhau: nhaÌ€ nông lo cho caÌi bao tử của thiên haÌ£ coÌ€n nhaÌ€ baÌo săn soÌc bộ oÌc của đồng baÌ€o. Không coÌ baÌo chiÌ, dân quê sẽ sôÌng trong boÌng tôÌi của sÆ°Ì£ ngu dôÌt. NhÆ¡Ì€ coÌ nhật triÌ€nh maÌ€ Ä‘Æ¡Ì€i sôÌng nông thôn Ä‘Æ°Æ¡Ì£c đôi chuÌt aÌnh saÌng của văn minh, NhÆ° vậy thiÌ€ nhaÌ€ nông vaÌ€ nhaÌ€ baÌo đều chung sÆ°Ìc nâng cao Ä‘Æ¡Ì€i sôÌng dân chuÌng lên cao cả về vật châÌt lẫn tinh thần. Xin quyÌ viÌ£ coÌ mặt taÌ£i đây một traÌ€ng phaÌo tay để siêÌt chặt môÌi tiÌ€nh găÌn boÌ giữa nhaÌ€ nông vaÌ€ nhaÌ€ baÌo.

BaÌ€i diễn văn văÌn tăÌt của Cậu Ba Ä‘Æ°Æ¡Ì£c moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i vỗ tay nhiều chập. CaÌc tay baÌo chiÌ sÆ°Ì€ng sỏ trên SaÌ€i GoÌ€n tÆ¡Ìi băÌt tay caÌm Æ¡n Cậu Ba Ä‘ã đề cao caÌi ngề cao quyÌ của hoÌ£.

Lần lÆ°Æ¡Ì£t caÌc quan khaÌch lên phaÌt biểu cảm tưởng. TâÌt nhiên vinh dÆ°Ì£ daÌ€nh cho tham biện chaÌnh chủ tỉnh. VaÌ€ cũng tâÌt nhiên laÌ€ ông ta noÌi tiêÌng PhaÌp vaÌ€ cậu Hai xin pheÌp Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°Ìng ra diÌ£ch cho baÌ€ con nghe. Tham biện ngÆ¡Ì£i khen caÌc viÌ£ Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ trong tỉnh maÌ€ ông Hội đồng TraÌ£ch laÌ€ viÌ£ tiêu biểu Ä‘ã nuôi con hoÌ£c haÌ€nh đỗ Ä‘aÌ£t, cả ba ngÆ°Æ¡Ì€i con trai đều coÌ bằng ThaÌ€nh Chung, cậu Hai coÌ tuÌ taÌ€i, coÌ€n Cậu Ba laÌ€ sinh viên đậu nhiều bằng câÌp cao quyÌ bên PhaÌp, caÌc viÌ£ Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ trên vuÌ€ng đâÌt Nam KyÌ€ nầy minh chÆ°Ìng huÌ€ng hồn sÆ°Ì maÌ£ng khai hoÌa của ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp.

Sau Ä‘oÌ, nhiều viÌ£ khaÌc lên noÌi iÌt lÆ¡Ì€i chaÌ€o mÆ°Ì€ng gia Ä‘iÌ€nh Trần Trinh vÆ°Ì€a coÌ haÌ€o con vÆ°Ì€a coÌ haÌ€o của. NgÆ°Æ¡Ì€i Ä‘Æ°Æ¡Ì£c chuÌ yÌ nhiều nhâÌt laÌ€ Cap­ita­nine Cao Văn. Chữ Cap­itaine coÌ nghĩa laÌ€ Ä‘aÌ£i uÌy, goÌ£i nôm na laÌ€ quan ba. ThÆ¡Ì€i Ä‘oÌ, quan ba ngÆ°Æ¡Ì€i Việt râÌt iÌt. Cao nhâÌt laÌ€ quan năm chỉ coÌ một miÌ€nh Colonel Nguyễn Văn Xuân. CoÌ€n quan ba cũng chỉ vaÌ€i ba ngÆ°Æ¡Ì€i. Quan ba Cao Văn laÌ€ dân coÌ maÌu mặt taÌ£i Cần ThÆ¡. Ông nổi danh không nhÆ¡Ì€ hoÌ£c cao maÌ€ nhÆ¡Ì€ binh nghiệp. Qua PhaÌp hoÌ£c trÆ°Æ¡Ì€ng võ biÌ£ Saint Cyr, laÌ€m sĩ quan trong Trung Ä‘oaÌ€n I Bộ binh taÌ£i thaÌ€nh phÃ´Ì Al­ger (xÆ°Ì Al­geÌrie, ở BăÌc Phi, thuộc Ä‘iÌ£a của PhaÌp). Về nÆ°Æ¡Ìc, Ä‘aÌ£i uÌy Cao Văn săÌm xe Ä‘oÌ€ tuyêÌn CaÌ€ Mau - SaÌ€i GoÌ€n, lập hãng xe Ä‘oÌ€ Cao Văn, tranh Ä‘ua vÆ¡Ìi hãng ÄaÌ£i Trung của ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u. Ông Cao Văn noÌi:

- Cậu Ba noÌi Ä‘uÌng. Dân Nam miÌ€nh coÌ truyền thôÌng troÌ£ng văn khinh võ. Cho nên cả caÌi tỉnh Cần ThÆ¡ noÌi riêng vaÌ€ cả xÆ°Ì Nam KyÌ€, haÌ£ng ngÆ°Æ¡Ìi võ biền nhÆ° tôi râÌt iÌt. VÆ°Ì€a rồi Cậu Ba noÌi nhaÌ€ nông lo cho caÌi bao tử đồng baÌ€o tôi thâÌy Ä‘uÌng lăÌm. Tôi chỉ goÌp yÌ thêm. LaÌ€m ra hột luÌa maÌ€ baÌn cho Chệt ChaÌ€nh thiÌ€ thật laÌ€ uổng. ChuÌng noÌ chuyên eÌp giaÌ mua rẻ. TaÌ£i sao chuÌng ta laÌ£i không mở nhaÌ€ maÌy xay xaÌt, rồi lập Hội mua baÌn luÌa gaÌ£o, baÌn thẳng tÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i tiêu duÌ€ng, không qua caÌc tay trung gi­an? ChiÌnh boÌ£n trung gi­an ngồi maÌt ăn baÌt vaÌ€ng laÌ€ hẻ hưởng thuÌ£ công lao mồ hôi nÆ°Æ¡Ìc măÌt của nhaÌ€ nông chuÌng ta.

YÌ thÆ°Ìc tranh thÆ°Æ¡ng vÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u của ÄaÌ£i uÌy Cao Văn luÌc Ä‘oÌ râÌt mÆ¡Ìi. Nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i vỗ tay khen hay. Ông Hội đồng Ä‘ã biêÌt rõ Ä‘iều Ä‘oÌ nên không cho cậu Hai hoÌ£c cao để trở thaÌ€nh baÌc sĩ kĩ sÆ° maÌ€ băÌt về laÌ€m quản lyÌ taÌ€i sản doÌ€ng hoÌ£ Trần Trinh. Ông Hội đồng caÌ€ng thâÌy Cậu Ba về nÆ°Æ¡Ìc không coÌ bằng câÌp giÌ€ maÌ€ laÌ£i hay, noÌ hoÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌch sôÌng trong thÆ¡Ì€i Ä‘aÌ£i mÆ¡Ìi. ÄoÌ laÌ€ caÌch sôÌng thiêÌt thÆ°Ì£c, xã hội cần ngÆ°Æ¡Ì€i coÌ thÆ°Ì£c taÌ€i, biêÌt nghĩ biêÌt laÌ€m chÆ¡Ì không phải những kẻ mang về nhiều bằng câÌp maÌ€ không laÌ€m Ä‘Æ°Æ¡Ì£c giÌ€ cho đâÌt nÆ°Æ¡Ìc.

Về đêm laÌ€ luÌc tiệc liên hoan vui nhâÌt. Châu thaÌ€nh BaÌ£c Liêu chÆ°a hề coÌ một đêm daÌ£ vũ vui khoẻ trẻ trung nhÆ° taÌ£i NhaÌ€ LÆ¡Ìn. SaÌu vô ca-​ve tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng laÌ£i thêm nửa chuÌ£c cô hay baÌ€ vÆ¡Ì£ công chÆ°Ìc tÆ°Ì£ nhận miÌ€nh laÌ€ phần tử văn minh ở tỉnh lẻ nô nÆ°Ìc hưởng Æ°Ìng. ÄeÌ€n saÌng một goÌc thaÌ€nh phôÌ. ÄêÌn caÌc ngoÌ£n cây trong vÆ°Æ¡Ì€n cũng găÌn hằng ngaÌ€n boÌng Ä‘en li ti xanh Ä‘ỏ tiÌm vaÌ€ng chÆ¡Ìp tăÌt nhÆ° những bầy Ä‘om Ä‘oÌm lập loeÌ€ trên caÌc nhaÌnh bần ngoaÌ€i kinh raÌ£ch. NhaÌ£c sôÌng xen kẽ caÌc dĩa haÌt Cậu Ba mua về tÆ°Ì€ bên PhaÌp. Bên ngoaÌ€i voÌ€ng thaÌ€nh, dân chuÌng, đông nhâÌt laÌ€ thanh niên, hoÌ£c sinh bu Ä‘en nghe nhaÌ£c vaÌ€ xem khiêu vũ. ThÆ¡Ì€i âÌy nhảy đầm laÌ€ chuyện laÌ£. Ở tỉnh thỉnh thoảng Tây đầm mÆ¡Ìi khiêu vũ, thÆ°Æ¡Ì€ng laÌ€ caÌc ngaÌ€y lễ nhÆ° ChaÌnh chung tÆ°Ìc CaÌch-​to Duy-​ê (14 Juil­let) hay lễ ChuÌa GiaÌng sinh (Noel). Ở một tỉnh quê muÌ€a nhÆ° hai câu thÆ¡ "BaÌ£c Liêu laÌ€ xÆ°Ì quê muÌ€a, dÆ°Æ¡Ìi sông caÌ chôÌt trên bÆ¡Ì€ Tiều Châu" maÌ€ Cậu Ba mở một đêm daÌ£ vũ tÆ°ng bÆ°Ì€ng, rÆ°Æ¡Ìc cả gaÌi nhảy vaÌ€ dân nhaÌ€ baÌo tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng thiÌ€ quả đây laÌ€ một hiện tÆ°Æ¡Ì£ng laÌ£.

Vẫn chÆ°a hêÌt. SaÌng hôm sau, Cậu Ba tổ chÆ°Ìc chuyêÌn Ä‘i tăÌm biển rồi gheÌ caÌc vÆ°Æ¡Ì€n nhãn thưởng thÆ°Ìc hÆ°Æ¡ng viÌ£ giôÌng nhãn đặc biệt, traÌi to maÌ€ hột nhỏ, vÆ°Ì€a thÆ¡m vÆ°Ì€a ngoÌ£t. Cậu mÆ°Æ¡Ì£n một sÃ´Ì suÌng hÆ¡i để caÌc tay thiện xaÌ£ thử taÌ€i cao thâÌp. Trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng ra biển coÌ râÌt nhiều chim coÌ€ tuÌ£ tập săn caÌ trong caÌc lung baÌ€u. Dân vuÌ€ng biển Mỹ Thanh laÌ£i coÌ€ diÌ£p trông thâÌy Ä‘aÌm ngÆ°Æ¡Ì€i DaÌ€i GoÌ€n về tăÌm biển bãi buÌ€n quanh năm văÌng vẻ. Khi biêÌt tâÌt cả những ngÆ°Æ¡Ì€i vui vẻ Ä‘oÌ laÌ€ khaÌch của Cậu Ba thiÌ€ moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i đều cÆ°Æ¡Ì€i: "Äi Tây về coÌ khaÌc!"

ChÆ°Æ¡ng 6

Äồng tiền Ä‘i trÆ°Æ¡Ìc laÌ€ đồng tiền khôn

BăÌt bồ baÌo giÆ¡Ìi laÌ€ khôn trật Ä‘Æ¡Ì€i.

GiÆ¡Ìi baÌo chiÌ trÆ°Æ¡Ìc đây Ä‘ã coÌ cảm tiÌ€nh vÆ¡Ìi caÌc Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ ở Hậu Gi­ang nay caÌ€ng thân thiêÌt khi gặp cậu Ba Qui. Dân cậu ở miền Tậy khi Ä‘i du hoÌ£c bên PhaÌp cũng đông, nhÆ° con ông Cả BeÌ Æ¡Ì‰ RaÌ£ch Sỏi, tỉnh RaÌ£ch GiaÌ laÌ€ HuÌ€ynh Thiện Lộc, đậu kỹ sÆ° nông nghiệp, con Hội đồng Lê Quang Hiển laÌ€ baÌc sỹ Jean Lê Quang Trinh, cô Hen­ri­ette BuÌ€i laÌ€ con gaÌi ông nghiÌ£ BuÌ€i Quang Chiêu đậu tiêÌn sỹ y khoa, laÌ€ nữ baÌc sĩ đầu tiên của Nam KyÌ€. Rồi coÌ€n kỹ sÆ° cÆ¡ Ä‘iện Paul Nghiêm laÌ€ chaÌu Ä‘aÌ£i Ä‘iền chủ Nguyễn TâÌn Lộc tỉnh Cần Thơ… Phần lÆ¡Ìn caÌc viÌ£ triÌ thÆ°Ìc xuâÌt thân tÆ°Ì€ đồng ruộng Hậu Gi­ang đều xử sÆ°Ì£ theo Ä‘uÌng khuôn pheÌp, liÌ£ch thiệp nhÆ°ng không gi­ao du rộng rãi vaÌ€ haÌ€o hoa nhÆ° Cậu Ba Qui. Cho nên thiên haÌ£ mÆ¡Ìi tặng cho Cậu Ba mâÌy tiêÌng Công tử BaÌ£c Liêu.

Khi Cậu ba trao đổi danh thiêÌp, ai nâÌy đều laÌ€m laÌ£ khi thâÌy danh thiêÌp đề văÌn tăÌt ba haÌ€ng chữ: Trần Trinh Huy, pro­prieÌ­taire fonci­er-​BaÌ£c Liêu.Bây giÆ¡Ì€ dân chủ Ä‘iền ở Hậu Gi­ang khoaÌi in danh thiêÌp nửa Tây nửa Ta. Chỉ Ä‘iền chủ thiÌ€ xaÌ€i tiêÌng Tây nhÆ° trên. ThoÌi ăn noÌi "ba roÌ£i" coi kyÌ€ nhÆ°ng laÌ£i Ä‘uÌng laÌ€ thÆ¡Ì€i thÆ°Æ¡Ì£ng. ÄêÌn viêÌt thÆ° cũng đề ngay trên đầu thÆ° laÌ€ CaÌ€ Mau, le Neuf Mars thay viÌ€ CaÌ€ Mau, ngaÌ€y 9 thaÌng 3. ÄuÌng laÌ€ ăn noÌi kiểu ba roÌ£i maÌ€ thiÌ£t ba roÌ£i nửa naÌ£c nửa mỡ ăn râÌt hâÌp dẫn cho nên duÌ€ thâÌy kyÌ€ kyÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i ta vẫn xaÌ€i, riêÌt rồi quen miệng. MaÌ€ caÌi giÌ€ quen miệng laÌ€ kể nhÆ° Ä‘Æ°Æ¡Ì£c châÌp nhận, nhÆ° ngÆ°Æ¡Ìi PhaÌp coÌ câu "L us­age fait la loi"( caÌi giÌ€ thông duÌ£ng thiÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c châÌp nhận)

Cậu Hai thâÌy tâÌm danh thiêÌp liền hỏi Cậu Ba:

- Sao chuÌ Ba noÌ viêÌt tên miÌ€nh laÌ€ Huy? Không nhÆ¡Ì laÌ€ doÌ€ng hoÌ£ miÌ€nh đặt tên theo loaÌ€i thủy tộc: cha laÌ€ TraÌ£ch, anh laÌ€ Cua Äinh, chuÌ laÌ€ RuÌ€a Qui…

Cậu Ba cười:

- BiêÌt chÆ¡Ì! Việc cha meÌ£ đặt tên cho con mỗi ngÆ°Æ¡Ì€i một caÌch, tuÌ€y theo triÌ€nh độ hiểu biêÌt của miÌ€nh, Những nhaÌ€ thâm Nho rộng HaÌn thiÌ€ đặt tên con theo chữ thaÌnh hiều nhÆ° TiÌch ÄÆ°Ìc Gia Trung hay laÌ€ Công ThaÌ€nh Danh ToaÌ£i… coÌ€n mâÌy ông vô dân Tây thiÌ€ đặt tên con theo mÆ°Æ¡Ì€i hai ông ThaÌnh tông đồ Paul, Jacques, Bernard… CoÌ€n chuyện buồn cÆ°Æ¡Ì€i laÌ€ gặp chaÌnh luÌ£c bộ dôÌt tiêÌng Tây nên viêÌt vô giâÌy khai sanh chữa Paul thaÌ€nh chữ Bol, biêÌn ông thaÌnh thaÌ€nh caÌi cheÌn.

ÄaÌm nhaÌ€ baÌo cÆ°Æ¡Ì€i vang lên thuÌ viÌ£ nhÆ° nghe kể chuyện tiêÌu lâm. Cậu Ba khoaÌi chiÌ kể tiêÌp:

- NoÌi về mâÌy ông chaÌnh luÌ£c bộ "hay chữ lỏng" thiÌ€ noÌi tÆ¡Ìi chiều chÆ°a hêÌt chuyện, nhÆ°ng sÆ¡Ì£ miÌ€nh Ä‘i laÌ£c nên xin trở laÌ£i việc miÌ€nh đổi tên maÌ€ chÆ°a nâÌu cheÌ€ xội cuÌng ông baÌ€. Chữ Qui maÌ€ ông giaÌ€ đặt cho miÌ€nh laÌ€ con ruÌ€a. Äây laÌ€ con ruÌ€a em, coÌ€n Cua Äinh laÌ€ con ruÌ€a anh. LôÌi noÌi diÌ dỏm của Cậu Ba khiêÌn Ä‘aÌm nhaÌ€ baÌo cÆ°Æ¡Ì€i, cậu Hai cũng cÆ°Æ¡Ì€i theo. Cậu Ba noÌi tiêÌp:

- ChÆ°Ì€ng lên trung hoÌ£c, miÌ€nh tra HaÌn Việt tÆ°Ì€ Ä‘iển thiÌ€ thâÌy chữ Qui coÌ€n nhiều nghĩa khaÌc nữa, trong Ä‘oÌ coÌ một nghĩa maÌ€ miÌ€nh không khoaÌi chuÌt naÌ€o. ÄoÌ laÌ€ chữ qui đầu, CaÌc baÌ£n coÌ biêÌt qui đầu laÌ€ caÌi giÌ€ không?

Một nhaÌ€ baÌo cÆ°Æ¡Ì€i to lên:

- CaÌi Ä‘oÌ chiÌnh laÌ€ caÌi của quiÌ của con ngÆ°Æ¡Ì€i, không coÌ noÌ thiÌ€ kể nhÆ° chêÌt coÌ€n sÆ°Æ¡Ìng hÆ¡n…

MâÌy ả cave nghe Ä‘aÌm Ä‘aÌ€n cÆ°Æ¡Ì€i rộ men laÌ£i gần nghe keÌ nhÆ°ng biÌ£ Ä‘uổi nhÆ° Ä‘uổi ta:

- Chỗ Ä‘aÌ€n ông noÌi tiêÌu lâm, mâÌy baÌ€ tÆ¡Ìi đây laÌ€ chi?

Cậu Ba tiêÌp tuÌ£c:

- Tuy noÌ râÌt quan troÌ£ng trong caÌi khoaÌi thÆ°Ì ba vaÌ€ tôÌi cần thiêÌt cho việc duy triÌ€ noÌ€i giôÌng, tôi nhâÌt Ä‘iÌ£nh không lâÌy noÌ laÌ€m tên maÌ€ choÌ£n chữ Huy coÌ nghĩa laÌ€ aÌnh saÌng mặt trÆ¡Ì€i (trong chữ taÌ€ huy) vaÌ€ coÌ€n thêm một nghĩa nữa laÌ€ ngoÌ£c (trong chữ huy thaÌ£ch).

Cậu Hai vẫn chưa thỏa mãn:

- ChuÌ Ba noÌi nghe cũng coÌ lyÌ, nhÆ°ng coÌ cần thiêÌt phải sửa tên hay không?

Cậu Ba gật lia:

- RâÌt cần thiêÌt. ViÌ€ sao? Trong xã hội văn minh, việc gi­ao tiêÌp râÌt laÌ€ quan troÌ£ng. ThÆ¡Ì€i buổi naÌ€y, gặp nhau, sau caÌi băÌt tay laÌ€ trao đổi danh thiêÌp. NgaÌ€y nay không ai tÆ°Ì£ giÆ¡Ìi thiệu tôi laÌ€ ông A, laÌ€m nghề giÌ€, ở đâu, coi noÌ quê quaÌ maÌ€ chỉ cần trao nhau một tâÌm danh thiêÌp nhỏ trong Ä‘oÌ ghi rõ tên hoÌ£, nghề nghiệp vaÌ€ Ä‘iÌ£a chỉ. Coi thiệt laÌ€ văn minh, phải không caÌc hiệp sỹ của ngôn luận?

ÄaÌm nhaÌ€ baÌo gật guÌ€ taÌn thưởng. Cậu Hai:

- In danh thiêÌp laÌ€ chuyện cần thiêÌt. NhÆ°ng coÌ€n việc đổi Qui thaÌ€nh Huy?

- Chữ Qui noÌi lên xuâÌt xÆ°Ì nhaÌ€ nông của miÌ€nh. Con ruÌ€a laÌ€m sao saÌnh kiÌ£p aÌnh saÌng mặt trÆ¡Ì€i hay laÌ€ viện ngoÌ£c tÆ°Ì€ chữ Huy maÌ€ ra? CaÌi tên quan troÌ£ng lăÌm chÆ¡Ì anh. Tôi coÌ ngÆ°Æ¡Ì€i baÌ£n cha đặt tên laÌ€ Äe, chÆ°Ì€ng ăn hoÌ£c thaÌ€nh taÌ€i, laÌ€m quan to, anh baÌ£n Äe tÆ¡Ìi nhaÌ€ laÌ€ng xin đổi chữ Äe ra chữ Äệ nghe cho êm tai hÆ¡n laÌ€ chữ Äe.

- ChuÌ Ba mầy cũng coÌ lyÌ.

Một nhaÌ€ baÌo nghe Cậu Ba tiÌnh mua maÌy bay kêu lên:

- ChÆ°Ì€ng naÌ€o mua nhÆ¡Ì cho miÌ€nh hay nghe, MiÌ€nh sẽ viêÌt nhật triÌ€nh cho quôÌc dân đồng baÌ€o biêÌt, viÌ€ đây laÌ€ chuyện hiêÌm coÌ. Trên toaÌ€n cõi Äông PhaÌp, chỉ coÌ một ngÆ°Æ¡Ì€i bản xÆ°Ì (Tây goÌ£i laÌ€ in­digeÌ€ne) săÌm maÌy bay. NgÆ°Æ¡Ì€i Ä‘oÌ laÌ€ hoaÌ€ng đề Bảo ÄaÌ£i.

Cậu Ba cười:

- Tôi cũng nghe noÌi vậy, NhÆ°ng gn­he đâu hai công ty cao su lÆ¡Ìn nhâÌt nÆ°Æ¡Ìc laÌ€ SIPH (chữ tăÌt của So­cieÌteÌ In­dochi­noise des Plan­ta­tions d HeÌveÌa) vaÌ€ Ter­res Rouges (ÄâÌt Äỏ) coÌ săÌm maÌy bay để chở tiền phaÌt lÆ°Æ¡ng cho công nhân hằng tuần viÌ€ trÆ°Æ¡Ìc Ä‘oÌ caÌc chuyêÌn xe chở tiền biÌ£ boÌ£n cÆ°Æ¡Ìp RÆ°Ì€ng Xanh chận Ä‘oaÌ£t Ä‘aÌnh tiền.

NhaÌ€ baÌo noÌi:

- MaÌy Bay trong tay Cậu Ba coÌ iÌch hÆ¡n trong tay vua Bảo ÄaÌ£i. Äi thăm ruộng chăÌc chăÌn laÌ€ coÌ iÌch hÆ¡n Ä‘i săn hổ trên cao nguyên Trung KyÌ€.

ÄêÌn đây thiÌ€ một nhaÌ€ baÌo khaÌc cao hÆ°Ìng kể chuyện vui:

- TÆ°Ì€ mâÌy ngaÌ€y qua, Cậu Ba Ä‘ã vui miệng kể chuyện bên Tây cho tuÌ£i naÌ€y nghe. Bây giÆ¡Ì€ miÌ€nh cũng kể chuyện trong laÌ€ng baÌo nghe chÆ¡i. VÆ°Ì€a rồi anh baÌ£n nhăÌc ông hoaÌ€ng Bảo ÄaÌ£i. Tôi coÌ một may măÌn lÆ¡Ìn trong Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c chỉ Ä‘iÌ£nh tham gia phaÌi Ä‘oaÌ€n Nam KyÌ€ Ä‘Æ°a dâu của triều Ä‘iÌ€nh HuêÌ.

Äầu đề câu chuyện nghe hâÌp dẫn nên moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i tập hoÌ£p laÌ£i nghe. NhaÌ€ baÌo Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i lăÌng nghe caÌ€ng thêm cao hÆ°Ìng:

- Anh em nhaÌ€ baÌo thiÌ€ biêÌt tôi laÌ€ ai rồi, coÌ€n nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i chÆ°a biêÌt nên bỉ nhân xin tÆ°Ì£ giÆ¡Ìi thiệu: bỉ nhân laÌ€ chủ buÌt baÌo LuÌ£c Tỉnh Tân Văn, buÌt danh laÌ€ HoaÌ€ng PhôÌ. ToaÌ€ soaÌ£n nằm trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Tab­erd, ngoÌ ra bÆ°u Ä‘iện Trung Ương vaÌ€ nhaÌ€ thÆ¡Ì€ ÄÆ°Ìc BaÌ€. Chủ BaÌo laÌ€ ông Huyện Của. MâÌy năm trÆ°Æ¡Ìc, dân miÌ€nh chÆ°a quen mặc đồ Tây, công vaÌ€ tÆ° chÆ°Ìc coÌ€n mặc aÌo daÌ€i Ä‘en quần trăÌng, đầu đội khăn Ä‘oÌng, chân mang giaÌ€y haÌ€m êÌch. Nhiều baÌ£n trai trẻ thăÌc măÌc taÌ£i sao tôi ăn mặc nhÆ° mâÌy ông giaÌ€. CoÌ hai Ä‘iều lÆ¡Ì£i, thÆ°Ì nhâÌt laÌ€ đỡ tôÌn tiền giặt ủi, thÆ°Ì hai laÌ€ mặc "quôÌc phuÌ£c" laÌ€m cho miÌ€nh ra vẻ nho phong, chững chaÌ£c hÆ¡n Ä‘aÌm bồi Tây. Thêm một caÌi lÆ¡Ì£i thÆ°Ì ba nữa laÌ€ mặc quôÌc phuÌ£c tiện cho việc vô dinh thôÌng đôÌc viÌ€ Ä‘i hầu quan lÆ¡Ìn phải khăn Ä‘oÌng aÌo daÌ€i mÆ¡Ìi phải pheÌp.

Một ả ca-​ve noÌng nảy căÌt ngang:

- Ông chủ buÌt vô đề coÌ hÆ¡i daÌ€i quaÌ rồi Ä‘oÌ.

NhaÌ€ baÌo cÆ°Æ¡Ì€i:

- Kể chuyện vui phải rỉ rả, caÌ€ng về khuya caÌ€ng muÌ€i. Tôi kể tiêÌp đây

- NgaÌ€y kia ông Huyện Của bảo tôi: chiều nay thầy Ä‘i vÆ¡Ìi tôi. NhÆ¡Ì mặc aÌo daÌ€i vaÌ€ Ä‘i giaÌ€y es­carpin nghe. Tôi hỏi laÌ£i: DaÌ£ thÆ°a Ä‘i ăn tiệc ToaÌ€n quyền hay ThôÌng đôÌc? Ông Huyện lăÌc đầu: Khôgn! Äi dÆ°Ì£ tiệc thân mật ở Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Tab­erd. Chỉ trong voÌ€ng năm chuÌ£c ngÆ°Æ¡Ì€i thôi. ÄaÌ€ng gaÌi Ä‘Æ°a dâu… Tôi ngaÌ£c nhiên: ÄaÌ€ng gaÌi naÌ€o? Thầy kiÌn miệng nghe. Äây laÌ€ chuyện cÆ¡ mật: HoaÌ€ng Ä‘ÃªÌ Bảo ÄaÌ£i phaÌi quan triều Ä‘iÌ€nh vaÌ€o rÆ°Æ¡Ìc HoaÌ€ng hậu về quê. HoaÌ€ng hậu laÌ€ con gaÌi ông Nguyễn hữu HaÌ€o Ä‘oÌ, tÆ°Ìc laÌ€ chaÌu Huyện Sĩ… Tôi vuÌ£t nhÆ¡Ì câu thiệu noÌi về bôÌn viÌ£ nhaÌ€ giaÌ€u nhâÌt Nam KyÌ€: "nhâÌt Sĩ, nhiÌ€ PhÆ°Æ¡ng, tam XÆ°Æ¡Ì€ng, tÆ°Ì ÄiÌ£nh". TeÌ ra cô dâu laÌ€ chaÌu ngoaÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i giaÌ€u nhâÌt Nam KyÌ€, ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘ã xây câÌt nhaÌ€ thÆ¡Ì€ lâÌy tên Huyện Sĩ toÌ£a laÌ£c taÌ£i goÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng FreÌ€re Louis vaÌ€ FreÌ€re Guiller­aut…

Chiều Ä‘oÌ tôi cuÌ€ng ông Huyện Của tÆ¡Ìi biệt thÆ°Ì£ ông Nguyễn Hữu HaÌ€o Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Tab­erd, quan khaÌch chỉ mÆ°Æ¡Ì€i viÌ£. Về giÆ¡Ìi baÌo chiÌ coÌ hai viÌ£ chủ baÌo Nguyễn Văn Của vaÌ€ Lê Trung Nghĩa, laÌ€ hai "quan baÌo", coÌ€n quan thÆ°Ì thiệt thiÌ€ coÌ Ä‘Ã´Ìc phủ Lê Quang Liêm dit Bảy (dit laÌ€ chữ Tây coÌ nghĩa laÌ€ tÆ°Ìc). NgaÌ€i đôÌc phủ Bảy ngồi chung vÆ¡Ìi tôi cho Ä‘ủ cặp, cả hai cuÌ€ng mặc aÌo daÌ€i khăn Ä‘oÌng, nhÆ¡Ì€ vậy maÌ€ Ä‘aÌ€ng gaÌi tưởng lầm tôi laÌ€ quan thÆ°Ì thiệt, không phải laÌ€ "quan baÌo". ÄêÌn hai quan Ä‘aÌ£i thần triều Ä‘iÌ€nh HuÃªÌ cũng ngộ nhận nhÆ° vậy nên cuÌi miÌ€nh khaÌ sâu khi băÌt tay ông phủ Bảy vaÌ€ tôi. Sam-​pan nổ vaÌng tai, baÌnh doÌ£n đầy baÌ€n. Cô dâu Nguyễn Hữu ThiÌ£ Lan tÆ°Ìc HoaÌ€ng hậu Nam PhÆ°Æ¡ng Ä‘i mÆ¡Ì€i rÆ°Æ¡Ì£u tÆ°Ì€ng ngÆ°Æ¡Ì€i "Xin quan lÆ¡Ìn duÌ€ng chuÌt rÆ°Æ¡Ì£u vaÌ€ baÌnh".

Khỏi phải noÌi, nhaÌ€ baÌo queÌ€n nhÆ° tôi maÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Nam PhÆ°Æ¡ng HoaÌ€ng Hậu mÆ¡Ì€i Sam-​pan, trao tận tay mÆ¡Ìi thiÌch thuÌ laÌ€m sao! ÄuÌng laÌ€ diÌ£p may hiêÌm coÌ. SÆ°Æ¡Ìng hiÌp măÌt! (NhaÌ€ baÌo nhăÌm măÌt laÌ£i, vẻ mặt hãnh diện nhÆ° thoaÌt trần khiêÌn moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i cÆ°Æ¡Ì€i vang lên sảng khoaÌi.) - Rồi sao nữa? Nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i hỏi.

HoaÌ€ng PhÃ´Ì kể tiêÌp:

- Tiệc sam-​pan chỉ laÌ€ khuÌc daÌ£o đầu, MâÌy ngaÌ€y sau ông Huyện Của laÌ£i bảo tôi ăn mặc chỉnh tề để Ä‘i Ä‘Æ°a dâu về triều Ä‘iÌ€nh HuêÌ. Tôi chÆ°a Ä‘i HuÃªÌ nên hỏi: MiÌ€nh Ä‘Æ°a dâu ra tận cÃ´Ì Ä‘Ã´? Không, chỉ Ä‘Æ°a tÆ¡Ìi Ä‘eÌ€o Hải Vân thôi. CaÌc quan tÆ°Ì€ HuÃªÌ vaÌ€o Ä‘oÌ Ä‘oÌn.

ÄuÌng ngaÌ€y troÌ£ng Ä‘aÌ£i, HoaÌ€ng PhÃ´Ì củng ông phủ Bảy vẫn bổn cũ soaÌ£n laÌ£i, khăn Ä‘oÌng aÌo daÌ€i bông baÌ£c. Cả hai Ä‘i một cặp. Không ai phân biệt quan lÆ¡Ìn thiệt vaÌ€ quan lÆ¡Ìn giả (quan baÌo). Trong chuyêÌn Ä‘i nầy ngÆ°Æ¡Ì€i thuÌ viÌ£ nhâÌt coÌ lẽ laÌ€ quan phủ Bảy viÌ€ ông Ä‘Æ°Æ¡Ì£c diÌ£p tủm tỉm cÆ°Æ¡Ì€i khi caÌc quan triều Ä‘iÌ€nh HuÃªÌ nghiêng miÌ€nh khaÌ sâu trÆ°Æ¡Ìc quan lÆ¡Ìn giả cũng nhÆ° trÆ°Æ¡Ìc quan lÆ¡Ìn thiệt. Lên trên Ä‘ỉnh Ä‘eÌ€o, Ä‘oaÌ€n xe dÆ°Ì€ng laÌ£i. PhaÌo cuÌ€ng sam-​pan thi nhau nổ. Hai bên Ä‘aÌ€ng trai Ä‘aÌ€ng gaÌi cuÌ€ng chaÌ£m côÌc chuÌc mÆ°Ì€ng tân lang vaÌ€ tân gi­ai nhân. Tiệc rÆ°Æ¡Ì£u kêÌt thuÌc, hai bên băÌt tay taÌ£m biệt, maÌ£nh ai theo Ä‘aÌ€ng nâÌy ra về… HoaÌ€ng PhÃ´Ì tÆ°Æ¡i cÆ°Æ¡Ì€i kêÌt thuÌc câu chuyện:

- NgÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp noÌi chiÌ lyÌ laÌ€ nghề baÌo Ä‘Æ°a ngÆ°Æ¡Ì€i viêÌt baÌo tÆ¡Ìi bâÌt cÆ°Ì nÆ¡i naÌ€o vÆ¡Ìi Ä‘iều kiện laÌ€ nhaÌ€ baÌo phải Ä‘i ra ngoaÌ€i caÌi nghề của miÌ€nh. (Le jour­nal­isme meÌ€ne aÌ€ tout aÌ€ con­di­tion d en sor­tir). MiÌ€nh Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a dâu triều Ä‘iÌ€nh HuÃªÌ ra tận Ä‘ỉnh Ä‘eÌ€o Hải Vân không phải vÆ¡Ìi tÆ° caÌch laÌ€ nhaÌ€ baÌo maÌ€ vÆ¡Ìi tÆ° caÌch laÌ€ quan baÌo coÌ "hoÌ£ haÌ€ng" vÆ¡Ìi gia Ä‘iÌ€nh gaÌi (do ông Huyện Của chỉ Ä‘iÌ£nh).

Cậu Ba băÌt tay HoaÌ€ng PhÃ´Ì khen ngÆ¡Ì£i:

- CaÌm Æ¡n anh HoaÌ€ng PhÃ´Ì Ä‘ã giuÌp chuÌng tôi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c vaÌ€i khaÌc thả hồn theo chuyêÌn Ä‘Æ°a dâu triều Ä‘iÌ€nh HuÃªÌ tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n tÆ¡Ì€i Ä‘ỉnh Ä‘eÌ€o Hải Vân. Chuyện râÌt lyÌ thuÌ. Bây giÆ¡Ì€ tôi xin kể tiêÌp câu chuyện anh vÆ°Ì€a kể, kể tiêÌp nhÆ°ng laÌ£i kể khuÌc đầu.

CaÌc nhaÌ€ baÌo liền hỏi:

- Chuyện hôn nhân của HoaÌ€ng Ä‘ÃªÌ Bảo ÄaÌ£i vaÌ€ HoaÌ€ng hậu Nam PhÆ°Æ¡ng laÌ€ chuyện trong nÆ°Æ¡Ìc maÌ€ cậu Ba ở bên PhaÌp laÌ€m sao biêÌt Ä‘Æ°Æ¡Ì£c?

Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn, vui vẻ noÌi:

- Ở nÆ°Æ¡Ìc ngoaÌ€i mÆ¡Ìi biêÌt niều chuyện hay hÆ¡n ngÆ°Æ¡Ì€i trong nÆ°Æ¡Ìc. ViÌ€ sao vậy? Chuyện râÌt dễ hiểu, viÌ€ PhaÌp laÌ€ nÆ°Æ¡Ìc tÆ°Ì£ do baÌo chiÌ, coÌ€n ba kyÌ€ của miÌ€nh thiÌ€ bÃªÌ quan tỏa cảng, bÆ°ng biÌt tin tÆ°Ìc, nhâÌt laÌ€ những tin nhaÌ€ cầm quyề không muôÌn cho ngÆ°Æ¡Ì€i dân biêÌt. Bây giÆ¡Ì€ xin hãy nghe chuyện thâm cung biÌ sử nhaÌ€ Nguyễn phổ biêÌn trong giÆ¡Ìi cầm quyền PhaÌp…

Bảo ÄaÌ£i Ä‘Æ°Æ¡Ì£c khân sÆ°Ì Trung KyÌ€ Pasquier chăm soÌc tÆ°Ì€ năm lên taÌm, luÌc Ä‘oÌ coÌ€n mang tên Vĩnh ThuÌ£y. Vĩnh ThuÌ£y Ä‘Æ°Æ¡Ì£c Ä‘Æ°a sang PhaÌp, gi­ao cho một viên chÆ°Ìc Ä‘ã về hÆ°u tên laÌ€ Charles để Ä‘aÌ€o taÌ£o sau naÌ€y thaÌ€nh vua trung thaÌ€nh vÆ¡Ìi PhaÌp. Charles tÆ°Ì€ng laÌ€m khân sÆ°Ì Trung KyÌ€ nhiều năm coÌ luÌc kiêm quyền ToaÌ€n quyền Äông DÆ°Æ¡ng. Charles nuôi daÌ£y Bảo ÄaÌ£i mÆ°Æ¡Ì€i một năm vaÌ€ khi Vĩnh ThuÌ£y hồi loan, Charles cũng trở qua HuÃªÌ baÌm saÌt hoaÌ€ng Ä‘ÃªÌ Bảo ÄaÌ£i. ChiÌnh Charles cũng Ä‘ã Ä‘Æ°a PhaÌ£m Quỷnh lên giữ chÆ°Ìc NgÆ°Ì£ tiền văn phoÌ€ng tổng lyÌ ngang haÌ€ng vÆ¡Ìi chÆ°Ìc ThÆ°Æ¡Ì£ng ThÆ° đề laÌi nhaÌ€ vua theo Ä‘uÌng Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lôÌi chaÌnh phủ bảo hộ. CoÌ€n chuyện nầy mÆ¡Ìi quan troÌ£ng hÆ¡n, laÌ€ Charles Ä‘ã bÃ´Ì triÌ cuộc hôn nhân giữa Bảo ÄaÌ£i vaÌ€ cô Ma­ri­ette Jeanne Nguyễn hữu HaÌ€o, nhũ danh laÌ€ Nguyễn Hữu ThiÌ£ Lan, con một gia Ä‘iÌ€nh theo Ä‘aÌ£o Thiên chuÌa vaÌ€ coÌ quôÌc tiÌ£ch PhaÌp. NhÆ° quyÌ viÌ£ coÌ thể Ä‘ã thâÌy, đây laÌ€ một cuộc hôn nhân lyÌ triÌ (mar­riage de rai­son) liên kêÌt triều Ä‘iÌ€nh Trung KyÌ€ vÆ¡Ìi giÆ¡Ìi phuÌ haÌ€o Thiên chuÌa Nam KyÌ€. Thông thÆ°Æ¡Ì€ng thiÌ€ caÌc hôn nhân lyÌ triÌ không bền vững bằng hôn nhân TiÌ€nh aÌi, nhÆ°ng miÌ€nh không daÌm laÌ€m thầy boÌi…

ChÆ°Æ¡ng 7

NhaÌ€ lÆ¡Ìn quyêÌt Ä‘iÌ£nh săÌm maÌy bay

Cậu Ba lên Sài Gòn mở phòng thường trực .

Sau cả tuần lễ tiệc goÌ£i laÌ€ vinh quy baÌi tổ, Cậu Ba băÌt tay vaÌ€o việc laÌ€m ăn. Cậu baÌ€n vÆ¡Ìi ông Hội đồng vaÌ€ cậu Hai:

- Kể tÆ°Ì€ hôm nay, con xin lãnh công việc ba vaÌ€ anh Hai gi­ao. Con coÌ nghe ba noÌi một lần rồi, nhÆ°ng nay con muôÌn nghe ba lặp laÌ£i lần nữa, trÆ°Æ¡Ìc mặt anh Hai đây, để… cho ba mặt một lÆ¡Ì€i, sau naÌ€y dễ laÌ€m việc.

Hai Äinh bật cÆ°Æ¡Ì€i:

- Thằng naÌ€y coÌ vẻ răÌc rôÌi quaÌ! Cha con, anh em trong nhaÌ€ maÌ€ baÌ€y vẽ…

Ông Hội đồng gật gù:

- Không răÌc rôÌi, không baÌ€y vẽ đâu! Thằng Ba noÌi Ä‘uÌng. NgÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh coÌ câu "ăn cho, buôn so", noÌi theo ngÆ°Æ¡Ì€i hay chữ laÌ€ theo thuyêÌt chaÌnh danh. Hai Ä‘Æ°Ìa bây hãy nghe tao noÌi đây. Khi thằng Ba mầy Ä‘i Tây thiÌ€ moÌ£i việc tao gi­ao cho anh Hai mầy lo liệu. Quan troÌ£ng nhâÌt laÌ€ việc tranh thÆ°Æ¡ng vÆ¡Ìi Chệt chaÌ€nh, không cho chuÌng phaÌi ngÆ°Æ¡Ì€i vô Ä‘iền của miÌ€nh mua luÌa noÌn, tÆ°Ìc laÌ€ cho vay để mua giôÌng maÌ, phân boÌn, thuôÌc trÆ°Ì€ sâu, v.v… ÄêÌn muÌ€a luÌa chiÌn thiÌ€ mua luÌa rẻ châÌt đầy lẫn chÆ¡Ì€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c giaÌ mÆ¡Ìi baÌn. MâÌy việc Ä‘oÌ anh Hai mầy laÌ€m Ä‘Æ°Æ¡Ì£c việc.

Cậu Hai nở một nuÌ£ cÆ°Æ¡Ì€i thật tÆ°Æ¡i, công lao của cậu Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c cha Ä‘aÌnh giaÌ Ä‘uÌng. Ông Hội đồng noÌi tiêÌp:

- Nay thằng Ba mầy Ä‘i hoÌ£c về, phải chia bÆ¡Ìt gaÌnh nặng của anh. Mầy chữ nghĩa, tiêÌng Tây giỏi, gi­ao thiệp rộng, ba gi­ao cho con về mặt gi­ao tiêÌp, giâÌy tÆ¡Ì€ vÆ¡Ìi nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc vaÌ€ nhaÌ€ baÌo…

Cậu Ba gật gù:

- Ba gi­ao việc Ä‘oÌ râÌt Ä‘uÌng khả năng của con. Gi­ao tiêÌp nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc vaÌ€ nhaÌ€ baÌo. CoÌ€n giÌ€ nữa không ba?

- Äiền sản nhaÌ€ miÌ€nh lÆ¡Ìn lăÌm, 145.000 heÌc-​ta ruộng luÌa vÆ¡Ìi mÆ°Æ¡Ì€i ngaÌ€n heÌc-​ta ruộng muôÌi. Äi thăm luÌa ruộng thật laÌ€ mệt. Con phải săÌm maÌy bay Ä‘Æ°a ba vaÌ€ anh hai Ä‘i giaÌp voÌ€ng.

Cậu Ba gật lia:

- CaÌi Ä‘oÌ thiÌ€ con đồng yÌ hai tay. Rồi, coÌ€n giÌ€ nữa không?

Ông Hội đồng quay sang cậu Hai:

- Äể anh Hai mầy noÌi.

Cậy Hai chậm rãi:

- Äây mÆ¡Ìi laÌ€ chuyện quan troÌ£ng. ChuÌ Ba noÌ Ä‘oÌ£c baÌo chăÌc coÌ biêÌt sÆ°Ì£ caÌ£nh tranh giữa miÌ€nh vÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u thật laÌ€ aÌc liệt.

Cậu Ba gật:

- CoÌ nghe. NhâÌt laÌ€ BăÌc KyÌ€, đồng baÌ€o ngoaÌ€i Ä‘oÌ tẩy chay haÌ€ng hoÌa do ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u baÌn.

Cậu Hai noÌi tiêÌp:

- NgoaÌ€i BăÌc đồng loÌ€ng tẩy chay ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u nên ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u không thao tuÌng thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng nhÆ° trong Nam miÌ€nh. Anh muôÌn kêu goÌ£i caÌc nhaÌ€ Ä‘iền chủ vaÌ€ tÆ° sản trong Nam lập hội để cuÌ€ng nhau tranh thÆ°Æ¡ng vÆ¡Ìi Ä‘aÌm Chệt chaÌ€nh trong trận giặc luÌa gaÌ£o.

Cậu Ba cười:

- CaÌi yÌ nghĩa của anh Ä‘oÌ, bên PhaÌp Ä‘ã coÌ tÆ°Ì€ lâu rồi. ÄoÌ£c baÌo thâÌy haÌ€ng thaÌng Cham­bre de Com­merce hoÌ£p để baÌ€n thảo caÌc vâÌn đề. ÄoÌ laÌ€ PhoÌ€ng ThÆ°Æ¡ng Mãi. CoÌ€n nhaÌ€ nông miÌ€nh thiÌ€ nên lập Cham­bre des Agricul­teurs (PhoÌ€ng Nông gia).

Hai Äinh vui mÆ°Ì€ng:

- Hay! ChuÌ Ba mầy thông minh lăÌm. VÆ°Ì€a nghe triÌ€nh baÌ€y Ä‘ã coÌ saÌng kiêÌn ngay. MiÌ€nh muôÌn lập một hiệp hội nông gia để baÌ€n công việc nghề nghiệp maÌ€ quan troÌ£ng nhâÌt laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡ng đầu vÆ¡Ìi naÌ£n ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u tung tiền vô caÌc Ä‘iền mua luÌa non. ChuÌ Ba noÌ, vÆ¡Ìi cÆ°Æ¡ng viÌ£ một triÌ thÆ°Ìc du hoÌ£c ở PhaÌp về, chăÌc laÌ€ lÆ¡Ì€i kêu goÌ£i coÌ troÌ£ng lÆ°Æ¡Ì£ng hÆ¡n miÌ€nh.

Cậu Ba cười:

- ÄuÌng vậy! Cũng một việc Ä‘oÌ maÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i không tên tuổi noÌi không ai nghe. CoÌ€n dân coÌ nhãn hiệu "re-​tour de France" (Ä‘i Tây về) thiÌ€ noÌi duÌ€ Ä‘uÌng duÌ€ sai, thiên haÌ£ cũng nghe rần rần.

Ông Hội đồng cũng cười theo:

- Chuyện Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ vậy. NgÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh coÌ câu "Vai mang tuÌi baÌ£c keÌ€ keÌ€, noÌi bậy noÌi baÌ£, ngÆ°Æ¡Ì€i nghe rần rần". NgaÌ€y nay, ai Ä‘i Tây cũng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c troÌ£ng voÌ£mg nhÆ° kẻ mang baÌ£c keÌ€ keÌ€.

Sau một tuần traÌ€, Cậu Ba noÌi:

- CaÌc công việc ba vaÌ€ anh Hai gi­ao, con đều nhận hêÌt. NhÆ°ng trÆ°Æ¡Ìc khi băÌt tay vaÌ€o việc con muôÌn ba vaÌ€ anh Hai giuÌp con cuÌ£ thể hÆ¡n, nghĩa laÌ€ cho con xem giâÌy tÆ¡Ì€, bằng khoaÌn để biêÌt rõ gia sản, Ä‘iền Ä‘iÌ£a của nhaÌ€ miÌ€nh ở đâu vaÌ€ nhÆ° thÃªÌ naÌ€o. ChÆ¡Ì chỉ nghe con sÃ´Ì một trăm bôÌi mÆ°Æ¡i lăm ngaÌ€n heÌc-​ta ruộng luÌa vaÌ€ mÆ°Æ¡Ì€i ngaÌ€n heÌc-​ta ruộng muôÌi thiÌ€ kể nhÆ° chÆ°a năÌm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c giÌ€!

Cậu Hai gật:

- ÄÆ°Æ¡Ì£c! TâÌt cả hồ sÆ¡ giâÌy tÆ¡Ì€, bằng khoaÌn anh Ä‘ang giữ trong tủ săÌt. Äể anh lâÌy cho chuÌ xem.

Ba Huy nhiÌ€n bản đồ noÌi:

- Äiền sản nhaÌ€ minh chaÌ£y daÌ€i tÆ°Ì€ BaÌc Liêu xuôÌng CaÌ€ Mau. CoÌ€n ruộng muôÌi thiÌ€ tÆ°Ì€ BaÌ£c Liêu ăn thông qua Vĩnh Châu, NgaÌ€y mai, hai anh em miÌ€nh phải Ä‘i một voÌ€ng đề - noÌi theo nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc laÌ€ kinh lyÌ "trăm nghe không bằng một thâÌy". NêÌu ba không sÆ¡Ì£ mệt thiÌ€ ba cuÌ€ng Ä‘i vÆ¡Ìi hai con.

Ông Hội đồng cÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn:

- Tao laÌ€ dân nhaÌ€ nông, Ä‘i thăm ruộng laÌ€ nghề, sao laÌ£i sÆ¡Ì£ mệt! YÌ của thằng Ba mầy hay. CoÌ thâÌy tận măÌt mÆ¡Ìi hiểu rõ vaÌ€ tÆ°Ì€ Ä‘oÌ nẩy ra saÌng kiêÌn.

Cậu Hai cũng phụ họa theo:

- CaÌi Ä‘oÌ coÌ trong văn chÆ°Æ¡ng, ngÆ°Æ¡Ì€i ta noÌi laÌ€ "tÆ°Ìc cảnh sanh tiÌ€nh".

SaÌng hôm sau, ba cha con Ä‘i thăm ruộng muôÌi ở Vĩnh Châu. Khi xe qua cầu Quay, chaÌ£y ngang xoÌm nhaÌ€ thÆ¡Ì€, loÌ€ng Cậu ba bồi hồi xuÌc động. NgaÌ€y xÆ°a, coÌ€n hoÌ£c tiểu hoÌ£c ở BaÌ£c Liêu, cậu thâÌy nhaÌ thÆ¡Ì€ tỉnh uy nghi to lÆ¡Ìn, nay sao trở về thâÌy noÌ nhỏ laÌ£i hêÌt sÆ°Ìc khiêm tôÌn…

Cậu Hai noÌi:

- Tỉnh BaÌ£c Liêu miÌ€nh Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thiên nhiên Æ°u Ä‘ãi. ChuÌ cÆ°Ì nhiÌ€n caÌc truÌ£ bê tông bên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng thiÌ€ biêÌt mỗi năm biển cÆ°Ì luÌ€i xa vaÌ€i trăm thÆ°Æ¡Ìc, nhÆ¡Ì€ đâÌt phuÌ€ sa con sông Hậu bồi đăÌp ngaÌ€y đêm.

Cậu Ba nhận xeÌt thêm:

- Quận Vĩnh Châu coÌ ba săÌc dân, ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh, ngÆ°Æ¡Ì€i Tiều vaÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Miên. Trong ba nhoÌm dân cÆ° nầy, ngÆ°Æ¡Ì€i Tiều laÌ€m ăn giỏi hÆ¡n hêÌt, HoÌ£ lập vÆ°Æ¡Ì€n nhãn, thu huê lÆ¡Ì£i lÆ¡Ìn, câÌt nhaÌ€ ngoÌi, Ä‘oÌng giêÌng gaÌ£ch để tÆ°Æ¡Ìi nhãn vaÌ€o muÌ€a khô, săÌm xe chở nhãn Ä‘i baÌn caÌc chợ…

Cậu Hai gật:

- Mồ mả ngÆ°Æ¡Ì€i Tiều cũng khaÌc hẳn ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh. HoÌ£ râÌt troÌ£ng Ä‘iÌ£a lyÌ phong thủy, choÌ£n đâÌt xây mồ cũng quan troÌ£ng nhÆ° đâÌt câÌt nhaÌ€. Mộ ngÆ°Æ¡Ì€i Tiều thÆ°Æ¡Ì€ng ở trên goÌ€ cao, chung quanh mộ đăÌp đâÌt hiÌ€nh voÌ€ng vung, trồng cỏ xanh tÆ°Æ¡i thật maÌt mẻ.

Ông HỘi đồng ngồi ghÃªÌ trÆ°Æ¡Ìc quay laÌ£i goÌp chuyện:

- CoÌ€n ngÆ°Æ¡Ì€i ÄaÌ€n thổ thiÌ€ sôÌng bẩn chật hÆ¡n. NhaÌ€ laÌ Ä‘Æ¡n sÆ¡, nhÆ°ng laÌ£i quyên tiền xây chuÌ€a thật nguy nga traÌng lệ. VaÌ€o chuÌ€a Miên, miÌ€nh thâÌy sang cả nhÆ° đền Ä‘aÌ€i của vua chuÌa, nền cao, gaÌ£ch bông laÌng trÆ¡n, tranh vẽ trên tÆ°Æ¡Ì€ng maÌ€y săÌc rÆ°Ì£c rỡ.

Cậu Hai tiêÌp lÆ¡Ì€i:

- ÄoÌ laÌ€ sÆ°Ì£ tiÌch Phật ThiÌch Ca vôÌn laÌ€ thaÌi tử Si-Ä‘aÌ£t-​ta thâÌu hiểu Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ bể khổ nên rÆ¡Ì€i cung Ä‘iện quyêÌt chiÌ Ä‘i tu. Trong chuÌ€a coÌ pho tÆ°Æ¡Ì£ng thaÌi tử cỡi ngÆ°Ì£a trăÌng đặt giữa sân.

Cậu Ba nhÆ° thần nhủ: -NgÆ°Æ¡Ì€i Miên sôÌng nhiều về tâm linh vaÌ€ coÌ lẽ luÌc vô chuÌ€a laÌ£y Phật laÌ€ luÌc vui vẻ nhâÌt trong Ä‘Æ¡Ì€i hoÌ£.

Cũng trong chuyêÌn Ä‘i thăm ruộng luÌa ở GiaÌ Rai, CaÌ€ Mau, Cậu Ba hỏi cha vaÌ€ anh về tiÌ€nh hiÌ€nh Ä‘iền Ä‘iÌ£a Nam KyÌ€.

Ông Hội đồng noÌi:

- Hồi ba coÌ€n laÌ€m thÆ° kyÌ sở ÄiÌ£a chaÌnh trông coi việc thu thuÃªÌ ruộng, ba coÌ Ä‘oÌ£c saÌch nên biêÌt chuÌt iÌt. Thằng Tây râÌt giỏi về ngaÌ€nh thôÌng kê. ÄâÌt Ä‘ai Nam KyÌ€ đều chia ra tÆ°Ì€ng tỉnh. Mỗi tỉnh coÌ bao nhiêu Ä‘iền chủ cỡ lÆ¡Ìn chuÌng đều năÌm chăÌc. Trong hăm môÌt tỉnh, chuÌng xêÌp haÌ£ng caÌ€c tỉnh giaÌ€u nhÆ° sau. Theo chuÌng, tỉnh giaÌ€u coÌ nghĩa laÌ€ tỉnh coÌ nhiều Ä‘iÌ£a chủ lÆ¡Ìn Ä‘oÌng thuÃªÌ nhiều cho nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc: ÄÆ°Ìng đầu laÌ€ RaÌ£ch GiaÌ vÆ¡Ìi 55 Ä‘iền chủ lÆ¡Ìn. HaÌ£ng nhiÌ€ laÌ€ Cần ThÆ¡ vÆ¡Ìi 53 Ä‘iền chủ lÆ¡Ìn. ThÆ°Ì ba laÌ€ TraÌ€ Vinh vÆ¡Ìi 50. Vĩnh Long Ä‘Æ°Ìng haÌ£ng tÆ° vÆ¡Ìi 45. BaÌ£c Liêu miÌ€nh Ä‘Æ°Ìng thÆ°Ì năm vÆ¡Ìi 36 Ä‘iền chủ lÆ¡Ìn…

Cậu Ba:

- MiÌ€nh chỉ muôÌn biêÌt trong tỉnh BaÌ£c Liêu của miÌ€nh thôi, Trong sôÌp 36 Ä‘iền chủ lÆ¡Ìn, ngôi thÆ°Ì ra sao?

Cậu Hai noÌi:

- MiÌ€nh Ä‘Æ°Ìng đầu vÆ¡Ìi 145 ngaÌ€n heÌc-​ta. HaÌ£ng nhiÌ€ laÌ€ VÆ°u Tung vÆ¡Ìi 75.000 heÌc-​ta. ThÆ°Ì ba laÌ€ Châu Oai vÆ¡Ìi 40.000 heÌc-​ta.

Cậu Ba:

- Nghe noÌi coÌ Ä‘iền chủ Tây nữa…

Cậu Hai gật:

- Nhiều. NhÆ° Ä‘aÌm Arbo­rati chiêÌm nhiều nhâÌt ở GiaÌ Rai. Thằng Batisti coÌ Ä‘iền ở CaÌ€ Mau. Thằng Quillemet ở KhaÌnh BiÌ€nh. ÄaÌm naÌ€y cho con hoÌ£c ở Chas­seloup trên SaÌ€i GoÌ€n.

Ông HỘi đồng ngẫm nghĩ:

- Nghe noÌi hai anh em thằng Malein ở CÆ¡Ì€ Äỏ, quận Ô-​môn - Cần ThÆ¡ laÌ€m ruộng coÌ baÌ€i bản lăÌm. CoÌ kỹ sÆ° canh nông về laÌ€m cÃ´Ì vâÌn cho noÌ. Thằng Ba mầy nên tÆ¡Ìi Ä‘oÌ ngoÌ qua cho biêÌt noÌ hÆ¡n miÌ€nh ở chỗ naÌ€o.

Cậu Ba giở sổ tay ra ghi:

- Con sẽ lần lÆ°Æ¡Ì£t tÆ¡Ìi caÌc Ä‘iền Tây đề laÌ€m quen, hoÌ£c hỏi, đồng thÆ¡Ì€i vận động thaÌ€nh lập Hội nông gia nhÆ° yÌ anh Hai noÌi khi nãy. NhÆ°ng trÆ°Æ¡Ìc nhâÌt laÌ€ phải tiÌ€m một nÆ¡i laÌ€m sân bay ở CaÌ€ Mau.

Nghe noÌi maÌy bay, ông Hội đồng thiÌ€ch thuÌ:

- LaÌ€m sân bay tôÌn nhiều đâÌt không?

- Không nhiều đâu, chỉ bằng caÌi sân Ä‘aÌ banh. hai bên chiều daÌ€i miÌ€nh căÌm coÌ£c sÆ¡n trăÌng Ä‘ỏ laÌ€m dâÌu để phi công biêÌt maÌ€ haÌ£ caÌ€nh.

- Vậy thiÌ€ chẳng tôÌn keÌm giÌ€. AÌ€, maÌ€ nghe noÌi coÌ taÌ€u bay nữa. MiÌ€nh nên mua thÆ°Ì naÌ€o?

Cậu Hai Ä‘ang lim dim vuÌ£t mở măÌt ra:

- Câu hỏi hay Ä‘oÌ. Nên choÌ£n mua thÆ°Ì naÌ€o?

Cậu Ba cười:

- MiÌ€nh Ä‘ã suy tiÌnh rồi, Ban đầu thâÌy mua thủy phi thuyền Catali­na laÌ€ tiện viÌ€ xÆ°Ì miÌ€nh sông raÌ£ch xỏ rÃªÌ nhÆ° baÌ€n cÆ¡Ì€. NhÆ°ng nghĩ kỹ thiÌ€ laÌ£i thâÌy bâÌt tiện. ViÌ€ loaÌ£i naÌ€y không thể Ä‘aÌp xuôÌng sông raÌ£ch nhỏ, cây côÌi um tuÌ€m. NoÌ chỉ Ä‘aÌp nÆ¡i sông caÌi. NhÆ° anh coÌ thể thâÌy caÌc soaÌi haÌ£m thÆ°Æ¡Ì€ng duÌ€ng Catali­na viÌ€ noÌ Ä‘aÌp xuôÌng biển hay sông caÌi tiện hÆ¡n.

Cả ông Hội đồng vaÌ€ cậu Hai gật đầu. HoÌ£ thầm khen thằng Ba bây giÆ¡Ì€ chiÌn chăÌn hÆ¡n trÆ°Æ¡Ìc nhiều.

Sau khi choÌ£n xong Ä‘iÌ£a Ä‘iểm để laÌ€m sân bay, Cậu Ba laÌ£i noÌi tiêÌp yÌ Ä‘iÌ£nh của miÌ€nh:

- CoÌ một chuyện nầy, vÆ¡Ìi con thiÌ€ râÌt biÌ€nh thÆ°Æ¡Ì€ng nhÆ°ng vÆ¡Ìi ba vaÌ€ anh Hai thiÌ€ noÌ mÆ¡Ìi laÌ£ vaÌ€ tôÌn keÌm.

Nghe noÌi tôÌn keÌm, ông Hội đồng chuÌ£p hỏi:

- GiÌ€ maÌ€ tôÌn keÌm?

Cậu Ba trình bày:

- Công việc ba vaÌ€ anh Hai gi­ao cho con băÌt buộc con cuÌ€ng một lyÌc phải ở hai nÆ¡i. Một laÌ€ con phải Æ¡Ì€ NhaÌ€ LÆ¡Ìn để khi cần Ä‘i đâu thiÌ€ con laÌ€ "sôÌp-​phÆ¡ maÌy bay" cho ba. NgoaÌ€i ra khi cần gi­ao du vÆ¡i nhaÌ€ nÆ°Æ¡Ìc vaÌ€ nhaÌ€ baÌo thiÌ€ con phải sôÌng ở SaÌ€i GoÌ€n. ViÌ€ SaÌ€i GoÌ€n laÌ€ đầu não của bộ maÌy cai triÌ£ Nam KyÌ€. Ở Ä‘oÌ baÌo chiÌ bên Tây qua cũng sÆ¡Ìm. BaÌo trong nÆ°Æ¡Ìc vÆ°Ì€a in laÌ€ miÌ€nh coÌ maÌ€ Ä‘oÌ£c. Phải mâÌt một ngaÌ€y baÌo SaÌ€i GoÌ€n mÆ¡Ìi xuôÌng tÆ¡Ìi BaÌ£c Liêu theo xe thÆ¡. Trong thÆ°Æ¡ng trÆ°Æ¡Ì€ng, giaÌ cả lên xuôÌng, trồi suÌ£p nhanh nhÆ° chÆ¡Ìp. NêÌu không năÌm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c giaÌ luÌa gaÌ£o ở bên Xiêm, bên Mã Lai thiÌ€ ta baÌn hôÌ, thua lỗ baÌ£c trăm baÌ£c ngaÌ€n. Bởi vậy phải coÌ một lo­cal (phoÌ€ng trÆ°Ì£c) ở SaÌ€i GoÌ€n. Tuy tôÌn keÌm maÌ€ lÆ¡Ì£i gâÌp mÆ°Æ¡Ì€i, gâÌp trăm lần.

Cậu Hai gật lia:

- ÄuÌng laÌ€ mầy giỏi hÆ¡n tao nhiều. Tao chỉ laÌ€ thằng laÌi vÆ°Æ¡Ì€n, coÌ€n mầy laÌ€ thằng laÌi quôÌc têÌ.

Ông Hội đồng saÌng rỡ lên:

- YÌ hay! Tao đồng yÌ cho mầy mÆ°Æ¡Ìn phÃ´Ì trên SaÌ€i GoÌ€n để thăm doÌ€ giaÌ cả thiÌ£ trÆ°Æ¡Ì€ng, LÆ¡Ìn thuyền thiÌ€ lÆ¡Ìn sông chÆ¡Ì! MaÌ mầy nhaÌ€ quê "một đồng sÆ¡Ì£ tôÌn, bôÌn đồng không Ä‘ủ", chÆ¡Ì tao thiÌ€ biêÌt tiÌnh toaÌn hÆ¡n. Chuyện laÌ€m ăn theo kiểu tân thÆ¡Ì€i, hai anh em bây baÌ€n tiÌnh vÆ¡Ìi nhau. Hễ thâÌy coÌ lÆ¡Ì£i laÌ€ tao ủng hộ ngay.

Vậy laÌ€ hôm sau, cậu Ba cuÌ€ng taÌ€i xÃªÌ lâÌy chiêÌc Chevro­let mÆ¡Ìi mua Ä‘i SaÌ€i GoÌ€n doÌ£ giaÌ mua maÌy bay vaÌ€ mÆ°Æ¡Ìn phÃ´Ì laÌ€m văn phoÌ€ng thÆ°Æ¡Ì€ng trÆ°Ì£c maÌ€ Cậu Ba laÌ€ trưởng phoÌ€ng.

ChÆ°Æ¡ng 8

TaÌm BoÌ€ chaÌn cảnh đồng không mông quaÌ£nh

BaÌm theo anh vui thuÌ phồn hoa

TÆ°Ì€ ngaÌ€y Cậu Ba về nÆ°Æ¡Ìc, TaÌm BoÌ€ baÌm saÌt nhÆ° sam. Cậu TaÌm noÌi vÆ¡Ìi Cậu Ba:

- Mầy ngaÌ€y nay, anh Ba coÌ biêÌt không, anh nhÆ° lưỡi dao Con ChoÌ…Cậu Ba trÆ°Ì€ng măÌt:

- Mầy noÌi caÌi giÌ€? Tao maÌ€ nhÆ° lưỡi dao Con ChoÌ?

TaÌm BoÌ€ cÆ°Æ¡Ì€i ngâÌt:

- NgÆ°Æ¡Ì€i ta chÆ°a noÌi hêÌt câu maÌ€. Nghe em noÌi laÌ£i đây naÌ€y, anh nhÆ° lưỡi dao Con ChoÌ maÌ€ mâÌy ngÆ°Æ¡Ì€i bu quanh laÌ€ những cây kim guÌt. Lưỡi dao thoÌ€ tÆ¡Ìi đâu laÌ€ mâÌy cây kim biÌ£ hiÌt diÌnh vô tÆ¡Ìi Ä‘oÌ…

Ba Huy cười, gật gù:

- Mầy noÌi chuyện đặc sệt nông dân, viÌ von, coÌ hiÌ€nh tÆ°Æ¡Ì£ng rõ raÌ€ng, yÌ mầy muôÌn noÌi tao nhÆ° thỏi nam chân coÌ sÆ°Ìc huÌt diÌnh caÌc loaÌ£i kim khiÌ chÆ¡Ì giÌ€? NêÌu mầy muôÌn tao sẽ truyền nghề cho mầy.

TaÌm BoÌ€ cÆ°Æ¡Ì€i hiÌp măÌt:

- Thiệt hả anh Ba? Em khoaÌi caÌi taÌ€i noÌi chuyện cũa anh quaÌ. NêÌu em coÌ chÆ°Ì€ng một phần mÆ°Æ¡Ì€i của anh thiÌ€ em hôÌt hêÌt caÌc cô gaÌi trong Ä‘iền.

Ba Huy lăÌc đầu:

- ÄuÌng laÌ€ chÆ°Ìng naÌ€o tật nâÌy! Tao Ä‘i Tây lâu ngaÌ€y, nay về thâÌy maÌ€y cũng vậy, chẳng tiêÌn bộ chuÌt naÌ€o.

GioÌ£ng cậu TaÌm coÌ hÆ¡i ganh tyÌ£:

- Anh sÆ°Æ¡Ìng nhâÌt nhaÌ€. hoÌ£c trên SaÌ€i GoÌ€n Ä‘ã rồi coÌ€n qua PhaÌp, không tiêÌn bộ sao Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. CoÌ€n em, kiêÌm Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi ÄiÌp-​lôm thiÌ€ biÌ£ ba maÌ giữ riêÌt ở nhaÌ€. Rồi cho Ä‘i coi Ä‘iền. Quanh năm chôn chân trong đồng lầy nÆ°Æ¡Ìc Ä‘oÌ£ng, laÌ€m sao tiêÌn bộ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. ÄaÌ€nh phải giải triÌ vÆ¡Ìi những caÌi giÌ€ miÌ€nh coÌ…

- Nghĩa laÌ€ cÆ°Ì vaÌc duÌ€ Ä‘i o meÌ€o?

- ChÆ¡Ì anh biểu em phải laÌ€m giÌ€?

Ba Huy nghiêm chỉnh:

- ÄÆ°Æ¡Ì£c rồi! Tao sẽ truyền nghề laÌ£i cho mầy, Hãy sửa soaÌ£n vaÌ€i ba bộ đồ Ä‘i vÆ¡Ìi tao lên SaÌ€i GoÌ€n một chuyêÌn. ChăÌc laÌ€ mầy lâu lăÌm không lên HoÌ€n ngoÌ£c Viễn Äông?

TaÌm BoÌ€ lăÌc đầu:

- Gia Ä‘iÌ€nh miÌ€nh laÌ€ nhaÌ€ giaÌ€u bậc nhâÌt trong thiên haÌ£ maÌ€ ba maÌ Äƒn xaÌ€i kỹ lăÌm, Äi đâu phải coÌ công coÌ chuyện mÆ¡Ìi xuâÌt tiền, chÆ¡Ìi Ä‘i khÆ¡i khÆ¡i thiÌ€ coÌ€n khuya Ä‘oÌ anh. NêÌu anh cho em theo lên SaÌ€i GoÌ€n một chuyêÌn thiÌ€ hay quaÌ! NgÆ°Æ¡Ì€i ta goÌ£i anh em miÌ€nh laÌ€ công tử BaÌ£c Liêu, sao em nhột caÌi sôÌng mũi laÌ€m sao! Anh thâÌy Ä‘oÌ, bây giÆ¡Ì€ em Ä‘uÌng laÌ€ một công tử vÆ°Æ¡Ì€n, nay Ä‘i SaÌ€i GoÌ€n maÌ€ không coÌ một bộ đồ naÌ€o Ä‘uÌng môÌt để maÌ€ diện.

Cậu Ba nhiÌ€n thằng em maÌ€ thâÌy thÆ°Æ¡ng thÆ°Æ¡ng:

- Tao sẽ săÌm cho mâÌy một bộ đồ viÌa. ÄoÌ laÌ€ chuyện trÆ°Æ¡Ìc măÌt, o bÃªÌ cho mầy một bộ voÌ bề ngoaÌ€i cho ngon laÌ€nh đề rồi coÌ€n kiêÌm cho mầy một con vÆ¡Ì£ xinh Ä‘eÌ£p giaÌ€u coÌ vaÌ€ biêÌt laÌ€m ăn nữa. ChiÌ£u không?

TaÌm BoÌ€ chuÌ£p tay anh lăÌc lăÌc:

- Thiệt hả anh Ba?

- Tao coÌ noÌi chÆ¡i bao giÆ¡Ì€! TrÆ°Æ¡Ìc đây, tao nghe noÌi mầy lăng nhăng lăÌm nên ba maÌ ngaÌ£i cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho mầy. Tao nghĩ rằng luÌc trẻ ai cũng bay bÆ°Æ¡Ìm, nhÆ°ng chÆ¡i bÆ¡Ì€i lêu lổng mãi cũng chaÌn ngâÌy. Äã đêÌn luÌc tu tỉnh laÌ€m ăn. Phải vậy không?

Cậu TaÌm gật:

- Anh noÌi Ä‘uÌng. LaÌ€m công tÆ° vÆ°Æ¡Ì€n bao nhiêu năm trong Ä‘iền, em thâÌy chaÌn quaÌ rồi, sẵn diÌ£p anh Ba về, em Ä‘eo theo hoÌ£c hỏi thêm. Bây giÆ¡Ì€ em thâÌy rõ coÌ tiền nhiều không bằng coÌ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c caÌi liÌ£ch lãm ở Ä‘Æ¡Ì€i nhÆ° anh vậy.

Cậu Ba phâÌn khởi:

- ChuÌ mầy muôÌn tiêÌn bộ thiÌ€ tao sẽ giuÌp. Äây laÌ€ mâÌy cuôÌn saÌch gôÌi đầu giÆ°Æ¡Ì€ng cho thanh niên, mầy chiÌ£u khoÌ nghiền ngẫm, sẽ coÌ iÌch cho sÆ°Ì£ gi­ao thiệp.

TaÌm BoÌ€ cầm hai quyển saÌch khoảng ba trăm trang Ä‘oÌ£c tên saÌch:

- Savoir vivre. Savoire faire. AÌ€, saÌch daÌ£y nghê thuật sôÌng vaÌ€ nghê thuật xử thêÌ. NhÆ°ng maÌ€ saÌch nầy của Tây viêÌt cho ngÆ°Æ¡Ì€i châu Âu…

Ba Huy cÆ°Æ¡Ì€i:

- ÄÆ¡Ì€i văn minh, đâu coÌ€n phân biệt Âu vÆ¡Ìi AÌ. ThÆ°Æ¡Ìc Ä‘o văn minh con ngÆ°Æ¡Ì€i laÌ€ ba chữ Chân - Thiện - Mỹ. ChuÌ giỏi PhaÌp văn, tÆ°Ì€ng Ä‘oÌ£c saÌch trong Ä‘oÌ ngÆ°Æ¡Ì€i ta ca ngÆ¡Ì£i caÌi thật (Chân), caÌi tôÌt (Thiện) vaÌ€ caÌi Ä‘eÌ£p (Mỹ).

TaÌm BoÌ€ vẫn bảo thủ:

- ÄaÌ€nh laÌ€ nhÆ° vậy, nhÆ°ng Äông vaÌ€ Tây vẫn coÌ chỗ khaÌc nhau, nhÆ° maÌ€u Ä‘en của ngÆ°Æ¡Ì€i phÆ°Æ¡ng Tây laÌ€ tang toÌc coÌ€n vÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i phÆ°Æ¡ng Äông miÌ€nh tang toÌc laÌ€ maÌ€u trăÌng. Về chuyện yêu Ä‘Æ°Æ¡ng, Tây hôn bằng miệng coÌ€n miÌ€nh hôn bằng mũi…

Ba Huy cÆ°Æ¡Ì€i:

- Äang noÌi chuyện tang toÌc laÌ£i chuyển sang hôn miệng caÌ£ mũi. ChuÌ mầy thật lêÌu laÌo. NhÆ°ng hai chuyện Ä‘oÌ chỉ laÌ€ hai caÌi khaÌc nhau nhỏ không Ä‘aÌng kể trong vô sÃ´Ì caÌi giôÌng nhau. MâÌy ông giaÌ€ xÆ°a goÌ£i laÌ€ tiểu diÌ£ nằm trong caÌi Ä‘aÌ£i đồng.

Trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lên saÌ€i GoÌ€n, hai anh em trao đổi chuyện tâm tiÌ€nh. Cậu Ba tiÌ€m hiểu quan niệm sôÌng của Ä‘Æ°Ìa em coÌ hoÌ£c tÆ¡Ìi trung câÌp nhÆ°ng mâÌy năm chôn chân trong đồng sâu, coÌ€n cậu em thiÌ€ muôÌn biêÌt chuyện Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng xa xÆ°Ì laÌ£ maÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i anh Ä‘ã tÆ°Ì€ng trải.

- NeÌ€ chuÌ TaÌm, chuÌ Ä‘iÌ£nh lập gia Ä‘iÌ€nh maÌ€ chuÌ Ä‘ã choÌ£n Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nÆ¡i naÌ€o chÆ°a?

- Trong Ä‘iền coÌ vaÌ€i nÆ¡i cũng khaÌ, hoÌ£ chỉ chÆ¡Ì€ em mở lÆ¡Ì€i…

Cậu Ba lăÌc đầu:

- Không được đâu!

-Tại sao?

- NgÆ°Æ¡Ì€i ta ở trong Ä‘iền miÌ€nh tâÌt nhiên laÌ€ muôÌn gả con cho chủ Ä‘iền, Chuyện Ä‘oÌ coÌ lÆ¡Ì£i cho gia Ä‘iÌ€nh ngÆ°Æ¡Ì€i ta. CoÌ€n về phiÌa gia Ä‘iÌ€nh miÌ€nh thiÌ€ chăÌc chăÌn laÌ€ ba maÌ không chiÌ£u rồi.

- TaÌ£i sao? Cậu Ba lăÌc đầu:

- Mầy cÆ°Ì taÌ£i sao miêÌt! Sao không duÌ€ng caÌi đầu mầy maÌ€ tiÌ€m hiểu? Hay laÌ€ lâu nay thoÌi quen ỷ laÌ£i, việc giÌ€ cũng để ngÆ°Æ¡Ì€i khaÌc lo cho, nhÆ° chuyện ăn hoÌ£c, chuyện ra Ä‘Æ¡Ì€i. LÆ¡Ìn rồi, phải tập taÌnh tÆ°Ì£ lo liệu lâÌy, phải Ä‘Æ°Ìng vững trên hai chân của miÌ€nh, phải suy nghĩ bằng caÌi đầu của miÌ€nh, phải laÌ€m bằng hai baÌ€n tay của miÌ€nh.

TaÌm BoÌ€ cÃ´Ì Ä‘Ã´Ì£ng não:

- Anh muôÌn noÌi ba maÌ không muôÌn laÌ€m sui vÆ¡Ìi taÌ Ä‘iền của miÌ€nh chÆ¡Ì giÌ€? Anh muôÌn noÌi chuyện " môn đăng hộ đôÌi" chÆ°Ì giÌ€?

Ba Huy gật lia:

- Hay lăÌm! Tao biêÌt maÌ€y thông minh, bề giÌ€ cũng laÌ€ doÌ€ng dõi Trần Trinh. TaÌ£i mầy laÌ€m biêÌng suy nghĩ maÌ€ trở nên cuÌ€ lần. Nên nhÆ¡Ì laÌ€ caÌi giÌ€ không xaÌ€i, lâu ngaÌ€y rỉ seÌt, trở thaÌ€nh vô duÌ£ng.

TaÌm BoÌ€ nhuÌn vai:

- Tưởng anh Ä‘i Tây về tiêÌn bộ hÆ¡n ba maÌ, ai ngÆ¡Ì€ anh laÌ£i thủ cÆ°Ì£u nhÆ° ba maÌ! Môn đăng hộ đôÌi laÌ€ quan niệm laÌ£c hậu quaÌ rồi! MiÌ€nh cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho miÌ€nh chÆ¡Ì Ä‘Ã¢u phải cho hai ông baÌ€ maÌ€ ổng vÆ¡Ìi bả xiÌa vô. MiÌ€nh nhaÌ€ giaÌ€u ba Ä‘Æ¡Ì€i ăn không hêÌt, cần giÌ€ phải kiêÌm vÆ¡Ì£ giaÌ€u? Theo em thiÌ€ cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ phải choÌ£n ngÆ°Æ¡Ì€i xinh Ä‘eÌ£p, dễ thÆ°Æ¡ng, nêÌt na hiền hậu laÌ€ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. Miễn laÌ€ Ä‘ủ ăn, không cần giaÌ€u. KiêÌm vÆ¡Ì£ giaÌ€u laÌ€ dân Ä‘aÌ€o mỏ, haÌ£ng Ä‘oÌ thiÌ€ ai cũng khinh…

Ba Huy mỉm cÆ°Æ¡Ì€i im lặng khaÌ lâu mÆ¡Ìi noÌi:

- YÌ của chuÌ nghe thiÌ€ hay, nhÆ°ng xeÌt kỹ laÌ£i không vững chuÌt naÌ€o…

- Tại sao?

- TaÌ£i viÌ€ chuÌ chỉ laÌ€ một thằng blanc-​bec, một thằng nhoÌc ăn chÆ°a no, lo chÆ°a tÆ¡Ìi. ChuÌ chÆ°a Ä‘Æ°Ìng vững một miÌ€nh thiÌ€ laÌ€m sao tÆ°Ì£ yÌ cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ Ä‘Æ°Æ¡Ì£c? Phải tôn troÌ£ng yÌ của ngÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn chÆ¡Ì. YÌ của ngÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn laÌ€ giÌ€? CÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho con Ä‘uÌng laÌ€ cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho con, nghĩa laÌ€ phải cho chuÌ coÌ quyền choÌ£n lÆ°Ì£a cô gaÌi Ä‘uÌng theo yÌ thiÌch của chuÌ, nhÆ°ng cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho con cũng laÌ€ choÌ£n sui gia tÆ°Æ¡ng xÆ°Ìng vÆ¡Ìi miÌ€nh để hai bên liên kêÌt thaÌ€nh đồng minh vững maÌ£nh trong cuộc tranh Ä‘ua vÆ¡Ìi Ä‘Æ¡Ì€i. NoÌi cho rõ ra thiÌ€ biÌ quyêÌt thaÌ€nh công trong Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ biêÌt liên kêÌt đồng minh để trở thaÌ€nh sÆ°Ìc maÌ£nh. Một chiêÌc Ä‘ũa duÌ€ laÌ€ Ä‘ũa ngaÌ€ hay Ä‘ũa mun cũng dễ bẻ gãy hÆ¡n laÌ€ một boÌ.

TaÌm BoÌ€ không ngÆ¡Ì€ chuyện cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ không Ä‘Æ¡n giản nhÆ° miÌ€nh nghĩ. CÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ không phải laÌ€ chuyện của con maÌ€ laÌ€ chuyện khuêÌch trÆ°Æ¡ng thanh thÃªÌ của gia Ä‘iÌ€nh. Cậu im lặng thâÌm thiÌa những Ä‘iều mÆ¡Ìi hoÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì£c của ngÆ°Æ¡Ì€i anh Ä‘i du hoÌ£c nhiều năm bên Tây mÆ¡Ìi trở về. Cho tÆ¡Ìi khi xe qua băÌc Cần ThÆ¡, cậu TaÌm mÆ¡Ìi năÌm tay anh noÌi:

- Em Ä‘uÌng laÌ€ một blanc-​bec nhÆ° anh noÌi. Em coÌ€n khÆ¡Ì€ quaÌ! TÆ°Ì€ nay em sẽ theo anh để Ä‘Æ°Æ¡Ì£c anh daÌ£y khôn daÌ£y kheÌp nhÆ° nãy giÆ¡Ì€.

- Vậy chÆ¡Ì anh Hai không chỉ daÌ£y em sao?

- Không! Anh Hai đâu coÌ thiÌ€ giÆ¡Ì€. Mỗi ngaÌ€y anh âÌy măÌc hai cữ laÌ€m baÌ£n vÆ¡Ìi naÌ€ng tiên nâu, rồi chuyện sổ saÌch tiền nong, hêÌt chuyện ruộng rẫy tÆ¡Ìi chuyện nhaÌ€ maÌy… Rồi chuyện gia Ä‘iÌ€nh, vÆ¡Ì£ con. CoÌ bao giÆ¡Ì€ ảnh rảnh rang maÌ€ troÌ€ chuyện hỏi han em uÌt nhÆ° anh đâu!

Cậu Ba gật gù:

- Thằng Tây Ä‘Æ°a chữ Lib­erteÌ lên haÌ€ng đầu trong ba chữ choÌ£n laÌ€m quôÌc châm của nÆ°Æ¡Ìc PhaÌp thật laÌ€ Ä‘uÌng. TÆ°Ì£ do Ä‘Æ°Ìng trÆ°Æ¡Ìc nhâÌt, su Ä‘oÌ mÆ¡Ìi tÆ¡Ìi BiÌ€nh đẳng rồi sau cuÌ€ng laÌ€ BaÌc aÌi. NgaÌ€y nay thanh niên nam nữ caÌc nÆ°Æ¡Ìc văn minh đều quyÌ troÌ£ng thÆ¡Ì€i kyÌ€ độc thân, hoÌ£ keÌo daÌ€i thÆ¡Ì€i kyÌ€ tÆ°Ì£ do nầy cho tÆ¡Ìi khi naÌ€o thâÌy lập gia Ä‘iÌ€nh laÌ€ tôÌi cần mÆ¡Ìi thôi.

TaÌm BoÌ€ ngaÌ£c nhiên:

- Vậy hả? NoÌi vậy mâÌy năm nay em sôÌng tÆ°Ì£ do maÌ€ không biêÌt! Cậu thở daÌ€i bỏ nhỏ - TÆ¡Ìi khi biêÌt thiÌ€ cũng Ä‘ã tÆ¡Ìi luÌc phải cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£!

Cậu Ba cười:

- ChuÌ coÌ biêÌt ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp noÌi "hôn nhân laÌ€ bôÌn pheÌp toaÌn" không? ChăÌc laÌ€ chÆ°a nghe noÌi. Vậy thiÌ€ nghe đây: Hôn nhân laÌ€ cộng hai nhân thể (ngÆ°Æ¡Ì€i chồng vaÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i vÆ¡Ì£), laÌ€ trÆ°Ì€ (caÌc thuÌ vui trÆ°Æ¡Ìc đây của hai ngÆ°Æ¡Ì€i), laÌ€ nhân caÌc lo toan (trong cuộc sôÌng lÆ°Ìa đôi) vaÌ€ laÌ€ chia rẽ (những ngÆ°Æ¡Ì€i thân trong gia Ä‘iÌ€nh). CoÌ Ä‘ủ cả bôÌn pheÌp toaÌn cộng trÆ°Ì€ nhân chia trong Ä‘oÌ. Dễ sÆ¡Ì£ chÆ°a?

TaÌm BoÌ€ guÌ£c gật:

- ÄuÌng lăÌm! NhÆ°ng mà… taÌ£i sao anh laÌ£i kể cho em nghe bôÌn pheÌp toaÌn ngay sau khi anh baÌ€n chuyện cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£?

- ChuÌ hoang mang hả? Vậy laÌ€ chuÌ dở quaÌ! LaÌ€m việc giÌ€ miÌ€nh cũng phải tiÌnh trÆ°Æ¡Ìc những Ä‘iều lÆ¡Ì£i cũng nhÆ° những Ä‘iều haÌ£i của noÌ. BiêÌt trÆ°Æ¡Ìc để không bao giÆ¡Ì€ biÌ£ bâÌt ngÆ¡Ì€. BiÌ quyêÌt thaÌ€nh công laÌ€ thâÌy trÆ°Æ¡Ìc nhiều nÆ°Æ¡Ìc cÆ¡Ì€ vaÌ€ không bao giÆ¡Ì€ biÌ£ bâÌt ngÆ¡Ì€.

Qua băÌc Mỹ Thuận, xe đậu laÌ£i Cai Lậy ăn baÌnh beÌ€o biÌ€, một đặc sản nổi tiêÌng của vuÌ€ng nầy. Cậu Ba vui vẻ noÌi:

- Hồi nhỏ Ä‘oÌ£c saÌch QuôÌc văn giaÌo khoa thÆ°, chuÌ TaÌm coÌ coÌ€n nhÆ¡Ì baÌ€i "Quê hÆ°Æ¡ng Ä‘eÌ£p hÆ¡n cả" không?

TaÌm BoÌ€ Ä‘ang ăn nghe hỏi vội vaÌ€ng nuôÌt miêÌng baÌnh, lâÌy khăn lau miệng Ä‘aÌp nhÆ° trả baÌ€i:

- Một ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘i du liÌ£ch Ä‘ã nhiều nÆ¡i… nhÆ¡Ì tÆ°Ì€ buÌ£i cây ngoÌ£n cỏ… Cậu Ba laÌ€m dâÌu "tôÌp laÌ£i":

- MiÌ€nh hỏi vậy để noÌi Ä‘iều nầy: bên Tây coÌ nhiều moÌn ngon, nhÆ°ng về nÆ°Æ¡Ìc mÆ¡Ìi thâÌy dân miÌ€nh coÌ nhiều đặc sản không đâu bằng. Chẳng haÌ£n nhÆ° ở BaÌ£c Liêu miÌ€nh coÌ buÌn nÆ°Æ¡Ìc leÌ€o, buÌn nÆ°Æ¡Ìc keÌ€n, baÌnh "xaÌ€ tuôÌn" cũng goÌ£i laÌ€ baÌnh côÌng, xuôÌng CaÌ€ Mau coÌ baÌnh tằm xiÌ maÌ£i, qua RaÌ£ch GiaÌ coÌ chaÌo caÌ gioÌ€ heo, lên Châu ÄôÌc coÌ chaÌo môn lÆ°Æ¡n, về Mỹ Tho coÌ hủ tiÌu tôm cua rồi gheÌ Cai Lậy ăn baÌnh beÌ€o biÌ€. Mai miÌ€nh lên Thủ ÄÆ°Ìc ăn buÌn nem nÆ°Æ¡Ìng.

- Nem Thủ ÄÆ°Ìc nổi tiêÌng của nhÆ° rÆ°Æ¡Ì£u Bãi XaÌ€o. Äôi khi em cũng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c thưởng thÆ°Ìc, nhÆ°ng năm khi mÆ°Æ¡Ì€i hoaÌ£ thôi.

Ba Huy cÆ°Æ¡Ì€i noÌi tiêÌp:

- Con gaÌi bên PhaÌp Ä‘eÌ£p nhâÌt năm châu. HoÌ£ thÆ°Æ¡Ì€ng Ä‘oaÌ£t giải hoa hậu thÃªÌ giÆ¡Ìi, chăÌc chuÌ TaÌm coÌ Ä‘oÌ£c baÌo?

- CoÌ. Em thâÌy baÌo đăng ảnh caÌc cô gaÌi Miss du Monde. (cÆ°Æ¡Ì€i) Cho nên em cÆ°Ì nghĩ laÌ€ anh sẽ rinh về một cô đầm măÌt xanh toÌc vaÌ€ng chÆ¡Ì.

Ba Huy cÆ°Æ¡Ì€i:

- TâÌt nhiên laÌ€ anh coÌ "nêÌm muÌ€i" đầm, nhÆ°ng Ä‘oÌ laÌ€ chuyện ăn baÌnh trả tiền, coÌ€n rinh về nÆ°Æ¡Ìc thiÌ€ không daÌ£i nhÆ° mâÌy cha kỹ sÆ° baÌc sỹ cõng về mâÌy con đầm haÌi nho xâÌu nhÆ° ma!

ChÆ°Æ¡ng 9

ThÆ°Æ¡ng em UÌt - Cậu Ba laÌ€m môÌi laÌi

Cho TaÌm BoÌ€ choÌ£n gaÌi Mỹ Xuyên

- NgÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp quan niệm caÌi Ä‘eÌ£p coÌ khaÌc dân miÌ€nh không anh Ba? Cậu Ba nhiÌ€n TaÌm BoÌ€ cÆ°Æ¡Ì€i thiÌch thuÌ:

- Một câu hỏi thuÌ viÌ£. BaÌ€n về caÌi Ä‘eÌ£p laÌ€ caÌi thuÌ tao nhã nhâÌt cổ kim đông tây. ÄoÌ£c truyện TaÌ€u, chuÌ Ä‘ã thâÌy tả bao nhiêu ngÆ°Æ¡Ì€i Ä‘eÌ£p đêÌn chim sa caÌ lặn nhÆ° Äiêu Thuyền, Ä‘ã khiêÌn cha con Äổng TraÌc, Lữ BÃ´Ì ghen gheÌt, thuÌ€ hằn nhau, nhÆ° Tây Thi Ä‘ã laÌ€m ngai vaÌ€ng vua Ngô suÌ£p đổ, nhÆ° DÆ°Æ¡ng QuyÌ Phi… Quan niêm caÌi Ä‘eÌ£p của ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u thÆ¡Ì€i xÆ°a laÌ€ goÌt sen ba tâÌc, caÌ€ng nhỏ caÌ€ng Ä‘eÌ£p. CaÌc nhaÌ€ văn thi nhau ca ngÆ¡Ì£i những baÌ€n chân boÌ vÆ¡Ìi những mỹ tÆ°Ì€ nhÆ° buÌp măng, nhÆ° goÌt sen caÌnh hoa, goÌt sen chiêÌc laÌ, goÌt sen củ âÌu, goÌt sen Ä‘aÌ€i biêÌc…

TaÌm BoÌ€ kêu lên:

- Thôi thôi, anh Ä‘Æ°Ì€ng kể nữa! Em biêÌt mâÌy thÆ°Ì goÌt sen Ä‘oÌ rồi. Anh hãy noÌi caÌi Ä‘eÌ£p của ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp Ä‘i.

Ba Huy gật:

- TrÆ°Æ¡Ìc khi noÌi caÌi Ä‘eÌ£p của Tây, miÌ€nh Ä‘aÌ qua caÌi Ä‘eÌ£p của TaÌ€u. NhÆ°ng goÌt sen ba tâÌc laÌ€ quan niệm thÆ¡Ì€i xÆ°a, thÆ¡Ì€i TÆ°Ì€ Hi thaÌi hậu, đêÌn nay cũng cả hai trăm năm rồi. CoÌ€n bây giÆ¡Ì€ thiÌ€ xẩm Hồng Kông Ä‘eÌ£p coÌ€n hÆ¡n đầm nữa Ä‘oÌ. Äể lên SaÌ€i GoÌ€n anh sẽ cho chuÌ biêÌt gaÌi Hồng Kông nhÆ° thÃªÌ naÌ€o. NoÌi về caÌi Ä‘eÌ£p của ngÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp thiÌ€ chuÌ cÆ°Ì giở tÆ°Ì£ Ä‘iển ra xem. Nữ thần săÌc Ä‘eÌ£p VeÌnus laÌ€ khuôn vaÌ€ng thÆ°Æ¡Ìc ngoÌ£c cho caÌi Ä‘eÌ£p ngaÌ€y xÆ°a chiÌ Ä‘ÃªÌn nay. TÆ°Ìc laÌ€ măÌt to, mũi thẳng, môi traÌi tim, thân thon, chân daÌ€i. Äặc biệt ngaÌ€y nay ngÆ°Æ¡Ì€i ta râÌt mê voÌc ngÆ°Æ¡Ì€i, do vậy mÆ¡Ìi đặt ra tiêu chuẩn ba Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng cong thẩm mỹ: voÌ€ng ngÆ°Ì£c, voÌ€ng buÌ£ng va voÌ€ng mông. VÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i phÆ°Æ¡ng Tây, ba voÌ€ng âÌy thÆ°Æ¡Ì€ng laÌ€ 90-60-90. NgÆ°Ì£c vaÌ€ mông phải nở coÌ€n buÌ£ng phải eo. Dân miÌ€nh goÌ£i Ä‘oÌ laÌ€ "corps caÌ€ raÌ€ng". Chữ ba roÌ£i nầy laÌ€ của caÌc cậu công tử vÆ°Æ¡Ì€n. CoÌ€n dân thiÌ£ thaÌ€nh thiÌ€ goÌ£i laÌ€ "corps gui­tare".

TaÌm BoÌ€ khoaÌi chiÌ cÆ°Æ¡Ì€i lÆ¡Ìn:

- Em thiÌch cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ coÌ co ghi-​ta hay co caÌ€ raÌ€ng. Vậy thiÌ€ Äông Tây, PhaÌp Nam giÌ€ cũng giôÌng nhau về caÌi Ä‘eÌ£p của nữ giÆ¡Ìi. CoÌ khaÌc nhau caÌi giÌ€ đâu anh?

Cậu Ba:

- CoÌ khaÌc chÆ¡Ì! NgÆ°Æ¡Ì€i PhaÌp thiÌ€ tôÌt khoe, xâÌu che, coÌ€n miÌ€nh thiÌ€ ngÆ°Æ¡Ì£c laÌ£i tôÌt che, xâÌu khoe. Thật laÌ€ traÌi ngoe nhÆ° hun leÌn trong tôÌi, Ä‘aÌi tÆ°Æ¡Ìi ngoaÌ€i Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng. Bộ ngÆ°Ì£c vun laÌ€ vôÌn quyÌ trÆ¡Ì€i ban, con gaÌi Việt Nam niÌ£t chặt cho nhỏ laÌ£i coÌ€n mâÌy cô đầm thiÌ€ phô ra trÆ°Æ¡Ìc mặt thiên haÌ£ nhÆ° khiêu khiÌch. NêÌu cô naÌ€o vô phÆ°Æ¡Ìc ngÆ°Ì£c leÌp thiÌ€ phải duÌ€ng niÌ£t vuÌ coÌ vải độn, ngÆ°Æ¡Ì€i ta goÌ£i laÌ€ vuÌ giả.

TaÌm BoÌ€ cÆ°Æ¡Ì€i lăn lộn:

- Chuyện naÌ€y em biêÌt raÌ€nh rẽ lăÌm. CoÌ mâÌy cô gaÌi trong Ä‘iền coÌ bộ ngÆ°Ì£c vung laÌ£i biÌ£t cÆ°Ìng viÌ€ sÆ¡Ì£ thiên haÌ£ quở laÌ€ "vÆ¡Ìn luÌ", chÆ°Ì€ng thaÌo bỏ miêÌng vải thiÌ€ cặp vuÌ bung lên nhÆ° loÌ€ so.

Cậu Ba dÆ°Ì dÆ°Ì năÌm tay vô mặt cậu em:

- Äồ quỷ sÆ°Ì! Thiên haÌ£ đặt cho mầy caÌi tên TaÌm BoÌ€ không oan đâu! NgÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh coÌ câu "nam tu nữ nhũ", ngÆ°Ì£c vung laÌ€ caÌi Ä‘eÌ£p, taÌ£i sao không khoe maÌ€ laÌ£i giâÌu? Về Ä‘iểm naÌ€y miÌ€nh thua xa ngÆ°Æ¡Ì€i thÆ°Æ¡Ì£ng. Tây goÌ£i laÌ€ MoÌ£i. Lên B lao thăm caÌc sở traÌ€, chuÌ sẽ thâÌy caÌc cô gaÌi miền nuÌi để ngÆ°Ì£c trần Ä‘i haÌi traÌ€, HoÌ£ không che giâÌu viÌ€ cho rằng caÌi Ä‘eÌ£p laÌ€ của chung cho moÌ£i ngÆ°Æ¡Ì€i ngăÌm. Chỉ khi naÌ€o lâÌy chồng, hoÌ£ mÆ¡Ìi mặc aÌo viÌ€ luÌc Ä‘oÌ cặp vuÌ laÌ€ của riêng chồng hoÌ£. HoÌ£ phải giữ kỹ cho chồng.

- Thiệt vậy hả anh, hay là anh bịa ra?

- Sẵn xe miÌ€nh sẽ lên ÄaÌ€ LaÌ£t chÆ¡i. ChuÌ sẽ thâÌy caÌc cô sÆ¡n nữ khoe bộ ngÆ°Ì£c khoẻ Ä‘eÌ£p traÌ€n đầy nhÆ°Ì£a sôÌng trong caÌc sở traÌ€ doÌ£c Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Ä‘eÌ€o nuÌi tÆ°Ì€ B lao lên ÄaÌ€ LaÌ£t. Tha hồ maÌ€ rửa măÌt. Mải mê chuyện taÌ€o lao maÌ€ xe tÆ¡Ìi SaÌ€i GoÌ€n luÌc naÌ€o không hay. Cậu Ba cho xe gheÌ laÌ£i khaÌch saÌ£n Nam KyÌ€ trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Colonel Gri­maud (PhaÌ£m Ngũ Lão), ngoÌ ngang chÆ¡Ì£ BêÌn ThaÌ€nh. Ba ngÆ°Æ¡Ì€i, lâÌy ba phoÌ€ng.

TaÌm BoÌ€ vôÌn ăn tiêu kim chỉ noÌi:

- LâÌy hai phoÌ€ng thôi anh Ba. Anh em miÌ€nh ở chung dễ noÌi chuyện…

Cậu Ba lăÌc đầu:

- Äây cũng laÌ€ caÌi khaÌc giữa ngÆ°Æ¡Ì€i miÌ€nh vÆ¡Ìi Tây. Äã noÌi Tây troÌ£ng tÆ°Ì£ do. Cho nên mỗi ngÆ°Æ¡Ì€i ở một phoÌ€ng. NoÌi chuyện thiÌ€ thiêÌu giÌ€ luÌc. ChuÌ biêÌt không, qua PhaÌp maÌ€ hai tay Ä‘aÌ€n ông ở chung một phoÌ€ng, thiên haÌ£ sẽ cÆ°Æ¡Ì€i, cho rằng hai tay naÌ€y laÌ€ PeÌdeÌ (nguyên chữ laÌ€ peÌdeÌraste) tÆ°Ìc laÌ€ đồng tiÌnh luyêÌn aÌi.

TaÌm BoÌ€ kinh ngaÌ£c:

- Vậy sao? LaÌ£ quaÌ!

- Văn minh mỗi nÆ¡i mỗi khaÌc. Thậm chiÌ hai Ä‘Æ°Ì£c rÆ°Ì£a năÌm tay nhau Ä‘i daÌ£o trong vÆ°Æ¡Ì€n hay ngoaÌ€i phÃ´Ì thiên haÌ£ cũng cho laÌ€ peÌdeÌ. Anh biêÌt chuÌ sÆ¡Ì£ tôÌn tiền, nhÆ°ng phải biêÌt sôÌng theo pheÌp liÌ£ch thiệp, duÌ€ coÌ tôÌn keÌm thêm chuÌt iÌt…

- ÄuÌng laÌ€ Ä‘i một tâÌc Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng hoÌ£c một saÌ€ng khôn. HoÌ£c vÆ¡Ìi anh nhiều Ä‘iều mÆ¡Ìi, laÌ£ vaÌ€ hay…

Công việc đầu tiên của Cậu Ba laÌ€ mÆ°Æ¡Ìn một căn nhaÌ€ để laÌ€m văn phoÌ€ng liên laÌ£c của gia tộc Trần Trinh taÌ£i SaÌ€i GoÌ€n. Căn nhaÌ€ Ä‘oÌ cũng laÌ€ nÆ¡i hoaÌ£t động của Cậu. Mua một bản đồ ReÌ­gion SaÌ€iGoÌ€n-​Cholon (ÄiÌ£a phÆ°Æ¡ng SaÌ€i GoÌ€n-​ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn), Cậu Ba nghiên cÆ°Ìu cả ngaÌ€y. ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn laÌ€ nÆ¡i tập trung chÆ¡Ì£ baÌn sỉ nông sản nhÆ° luÌa gaÌ£o, đậu băÌp, heo gaÌ€ viÌ£t. CaÌc chaÌ€ng luÌa vaÌ€ nhaÌ€ maÌy xay cũng tập trung ở đây. NgÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u chiêÌm khoảng bảy phần mÆ°Æ¡Ì€i dân sôÌ. TâÌt nhiên ăn chÆ¡i cũng tập trung ở đây vÆ¡Ìi caÌc nhaÌ€ haÌ€ng ÄaÌ£i La Thiên, SoaÌi KiÌ€nh Lâm… NhÆ°ng một ngÆ°Æ¡Ì€i nhiễn văm minh Tây phÆ°Æ¡ng nhÆ° cậu không thiÌch sôÌng trong quarti­er chi­nois (khu ngÆ°Æ¡Ì€i TaÌ€u) Ä‘Æ°Æ¡Ì£c. ViÌ€ noÌ Ã´Ì€n aÌ€o, dÆ¡ bẩn quÌa. Cậu thiÌch không khiÌ yên tiÌ£nh, saÌ£ch sẽ của SaÌ€i GoÌ€n hÆ¡n. Tây chia SaÌ€i GoÌ€n laÌ€m hai khu vÆ°Ì£c rõ neÌt: quarti­er com­mer­cial (khu thÆ°Æ¡ng maÌ£i) vaÌ€ khu quarti­er reÌsi­den­tiel (khu cÆ° nguÌ£). Khu thÆ°Æ¡ng maÌ£i ồn aÌ€o naÌo nhiệt bao nhiêu thiÌ€ khu cÆ° nguÌ£ êm ả, thanh tiÌ£nh bâÌy nhiêu. LuÌc coÌ€n hoÌ£c ở SaÌ€i GoÌ€n cậu thiÌch Ä‘i baÌnh bộ trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Bar­beÌ (Lê QuyÌ Äôn) vaÌ€o giữa trÆ°a heÌ€. Äây laÌ€ khu nhaÌ€ Tây toaÌ€n biệt thÆ°Ì£ vÆ¡Ìi vÆ°Æ¡Ì€n hoa coÌ tÆ°Æ¡Ì€ng vaÌ€ cổng săÌt bao chung quanh. TrÆ¡Ì€i torng xanh, gioÌ riÌ€ raÌ€o qua haÌ€ng cây cao su trồng hai bên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng. Không khiÌ Ãªm ả đêÌn cậu nghe cả tiêÌng ve kêu trên caÌ€nh cao. MaÌ€ con Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng nầy chỉ caÌch chÆ¡Ì£ BêÌn ThaÌ€nh coÌ mâÌy trăm thÆ°Æ¡Ìc. Do thiÌch nÆ¡i yên tiÌ£nh nên Cậu Ba mÆ°Æ¡Ìn một căn phÃ´Ì trên Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng Chas­seloup (Minh Khai), tuy caÌch Ngã SaÌu SaÌ€i GoÌ€n coÌ vaÌ€i trăm thÆ°Æ¡Ìc maÌ€ cũng êm ả dễ chiÌ£u. Mỗi saÌng cậu thiÌch thÆ°Ìc sÆ¡Ìm Ä‘i baÌch bộ trong Parc Mau­rice Long (công viên Tao ÄaÌ€n) để nhÆ¡Ì những năm ở Paris thÆ°Æ¡Ì€ng daÌ£o maÌt trong Bois de Boulogne (vÆ°Æ¡Ì€n danh tiêÌng của Kinh thaÌ€nh AÌnh SaÌng).

Chỗ ở Ä‘ã ổn, Cậu Ba xuÌc tiêÌn việc mua maÌy bay. ÄuÌng nhÆ° ông Hội đồng TraÌ£ch nghĩ, ở trong xÆ°Ì chỉ coÌ hai ngÆ°Æ¡Ì€i daÌm săÌm maÌy bay: Vua BẢo ÄaÌ£i vaÌ€ cậu Ba Huy. TâÌt nhiên laÌ€ baÌo chiÌ laÌ€m lÆ¡Ìn chuyện vuÌ£ mua săÌm nầy. Nhanh măÌt thiÌnh tai hÆ¡n ai hêÌt, baÌo Le Cour­ri­er Saig­onaise loan tin công tử BaÌ£c Liêu săÌm maÌy bay vaÌ€ laÌ€m sân Ä‘aÌp trong Ä‘iền của ông taÌ£i CaÌ€ Mau. Cậu Ba cầm tÆ¡Ì€ baÌo lên Ä‘oÌ£c: "M. Trần Trinh Huy, pro­prieÌ­taire aÌ€ Ba­cliêu pos­seÌ€de un avion et il a fait ameÌ­nag­er une piste d at­ter­ris­age sur sa pro­prieÌte aÌ€ Ca­mau". Cậu mỉm cÆ°Æ¡Ì€i:

- MaÌy bay chÆ°a gởi tÆ¡Ìi maÌ€ baÌo Ä‘ã loan tin rồi! LaÌ£ thật! CoÌ ai phỏng vâÌn miÌ€nh đâu! AÌ£, thiÌ€ ra văn phoÌ€ng Ä‘aÌ£i diện hãng maÌy bay loan tin cho caÌc thông tâÌn xã, baÌo chiÌ…

BaÌo đăng tin bữa trÆ°Æ¡Ìc thiÌ€ bữa sau maÌy bay tÆ¡Ìi. Cậu Ba Ä‘aÌnh dây theÌp mÆ¡Ì€i ông Hội đồng lên SaÌ€i GoÌ€n để Cậu Ba Ä‘Æ°a Ä‘i thăm ruộng bằng maÌy bay câÌt caÌnh tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n. Äây laÌ€ một ngaÌ€y Ä‘aÌng ghi nhÆ¡Ì của gia Ä‘iÌ€nh Trần Trinh.

Lần đầu tiên Ä‘Æ°Æ¡Ì£c hưởng laÌ£c thuÌ "tuôn mây lÆ°Æ¡Ìt gioÌ", ông Hội đồng xuÌc động lăÌm. Ông ăn mặc aÌo daÌ€i khăn Ä‘oÌng Ä‘aÌ€ng hoaÌ€ng, triÌ£nh troÌ£ng nhÆ° Ä‘i dÆ°Ì£ Ä‘aÌ£i lễ. Chuyện buồn cÆ°Æ¡Ì€i laÌ€ trÆ°Æ¡Ìc giÆ¡Ì€ lên maÌy bay, ông cÆ°Ì "Ä‘i moÌt" hoaÌ€i. Cậu Ba cÆ°Æ¡Ì€i bảo cha:

- ÄoÌ laÌ€ hiện tÆ°Æ¡Ì£ng của sÆ°Ì£ naÌo nÆ°Ìc, không an tâm. Ai cũng vậy. NhÆ°ng ba cÆ°Ì biÌ€nh tĩnh. ViÌ€ chiÌnh tay con laÌi. Con sẽ bay thật tÆ°Ì€ tÆ°Ì€, chầm chậm cho ba ngồi ngăÌm phong cảnh phiÌa dÆ°Æ¡Ìi.

Khi maÌy bay câÌt caÌnh taÌ£i sân bay Tân SÆ¡n NhâÌt, Cậu Ba Ä‘aÌnh một voÌ€ng thaÌ€nh phÃ´Ì SaÌ€i GoÌ€n ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn chỉ rõ tÆ°Ì€ng nÆ¡i giải thiÌch cho ông Hội đồng:

- PhiÌa dÆ°Æ¡Ìi miÌ€nh laÌ€ GoÌ€ VâÌp Ä‘oÌ ba ÄÆ°Æ¡Ì€ng laÌ€ng đâÌt Ä‘ỏ xỏ rÃªÌ nhÆ° baÌ€n cÆ¡Ì€. CoÌ€n con sông lÆ¡Ìn uôÌn khuÌc quanh co laÌ€ con sông SaÌ€i GoÌ€n chảy ra biển Äông tiÌt đằng xa.

Ông Hội đồng thiÌch thuÌ nhiÌ€n xuôÌng dÆ°Æ¡Ìi:

- Trên mây nhiÌ€n xuôÌng thâÌy phiÌa dÆ°Æ¡Ìi mÆ¡Ì€ buÌ£i Ä‘ỏ. BuÌ£i Ä‘ỏ chữ Nho laÌ€ hồng trần. Vậy laÌ€ ông baÌ€ miÌ€nh noÌi chiÌ lyÌ: cuộc Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ hồng trâÌn. Äây laÌ€ Ä‘iều tao lâÌy laÌ€m thuÌ viÌ£ trong chuyêÌn bay nầy. Cuộc Ä‘Æ¡Ì€i laÌ€ hồng trần.

Cậu Ba cười:

- Không Ä‘uÌng hẳn nhÆ° vậy đâu ba. TaÌ£i GoÌ€ VâÌp laÌ€ đâÌt Ä‘ỏ nên gioÌ cuôÌn buÌ£i Ä‘ỏ laÌ€ chuyện tâÌt nhiên. NêÌu ở vuÌ€ng đâÌt xaÌm hay đâÌt Ä‘en thiÌ€ buÌ£i sẽ xaÌm hay Ä‘en.

Ông HỘi đồng cuÌ£t hÆ°Ìng, không noÌi giÌ€ thêm. bay tÆ¡Ìi sông Tiền, Cậu Ba giải thiÌch:

- Con sông Mekong chia laÌ€m chiÌnh nhaÌnh đổ ra biển Äông, Äây laÌ€ sông Tiền, Tây goÌ£i laÌ€ MeÌkong, coÌ€n chuÌt nữa laÌ€ sông Hậu, Tây goÌ£i laÌ€ Bas­sac. ba thâÌy noÌ lÆ¡Ìn không?

Ông HỘi đồng nhiÌ€n xuôÌng con sông:

- Tao coÌ laÌ£ giÌ€ hai con sông caÌi naÌ€y. Mỗi lần Ä‘i SaÌ€i GoÌ€n laÌ€ phải qua hai băÌc (phaÌ€) Cần ThÆ¡ vaÌ€ Mỹ Thuận… nhÆ°ng trên maÌy bay nhiÌ€n xuôÌng thâÌy cũng hay hay.

Bay qua hai con sông caÌi, Cậu Ba xỉa về phiÌa SoÌc Trăng:

- Bây giÆ¡Ì€ con bay chậm laÌ£i cho ba kinh lyÌ mâÌy sở ruộng muôÌi của ba ở Vĩnh Châu. Châu ThaÌ€nh SoÌc Trăng Ä‘ang ở dÆ°Æ¡Ìi chân ba Ä‘oÌ… CaÌch năm cây sÃ´Ì laÌ€ Bãi XaÌ€o.

Ông Hội đồng nhiÌ€n xuôÌng:

- Bãi XaÌ€o coÌ HỘi đồng MÆ°Æ¡Ì€i cũng laÌ€ Phủ haÌ€m, nhaÌ€ giaÌ€u lÆ¡Ìn, ba coÌ gặp một lần… Sẵn diÌ£p Cậu Ba noÌi vô cho cậu em:

- ChuÌ TaÌm noÌ Ä‘ã lÆ¡Ìn rồi, ba maÌ coÌ tiÌnh nÆ¡i naÌ€o cho noÌ chÆ°a?

- NoÌ cÆ°Ì la caÌ€ trong nhaÌ€ mâÌy Ä‘Æ°Ìa con gaÌi trong Ä‘iền.

- Ba maÌ€ coÌ thâÌy Ä‘aÌm Ä‘oÌ chÆ°a?

- ThâÌy rồi! Coi cũng Ä‘Æ°Æ¡Ì£c, nhÆ°ng miÌ€nh không nỡ để noÌ chôn chân trong chôÌn đồng sâu.

Ba Huy gật đầu:

- Ba maÌ nghĩ Ä‘uÌng. ChuÌ TaÌm ăn chÆ°a no, lo chÆ°a tÆ¡Ìi. MiÌ€nh phải taÌ£o Ä‘iều kiên cho chuÌ phâÌt lên vÆ¡Ìi Ä‘Æ¡Ì€i. Ba nên cho ngÆ°Æ¡Ì€i tiÌ€nh nÆ¡i danh giaÌ viÌ€ cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ cho con cũng laÌ€ tiÌ€m đồng minh để liên hệ laÌ€m ăn vÆ¡Ìi nhau nữa chÆ¡Ì.

Ông Hội đồng gật lia:

- YÌ mầy thật laÌ€ hay! vậy thiÌ€ maÌ€y baÌt tay tiÌ€m nÆ¡i xÆ°Ìng Ä‘aÌng cho em mầy. CoÌ€n tao vÆ¡Ìi maÌ mầy cũng tiÌnh duÌ€m cho noÌ.

Ba Huy chỉ xuôÌng dÆ°Æ¡Ìi:

- Vĩnh Châu đây rồi. Ba thâÌy vÆ°Æ¡Ì€n nhãn xanh tÆ°Æ¡i chaÌ£y daÌ€i muÌt măÌt không? MuÌ€a nầy nhãn Ä‘ang trổ bông, trăÌng xoÌa. ÄeÌ£p quaÌ heÌn ba?

ông Hội đồng trầm trồ:

- Nhãn Vĩnh Châu nổi tiêÌng cả Nam KyÌ€ luÌ£c tỉnh, traÌi bÆ°Ì£, hột nhỏ, daÌ€y cÆ¡m maÌ€ ngoÌ£t.

Ba Huy chỉ xuôÌng mâÌy caÌi nhaÌ€ tô sÆ¡n trăÌmg:

- Chủ vÆ°Æ¡Ì€n nhãn phần lÆ¡Ìn laÌ€ ngÆ°Æ¡Ì€i Tiều. HoÌ£ giaÌ€u nhÆ¡Ì€ biêÌt mần ăn. CoÌ€n dân miÌ€nh vÆ¡Ìi ngÆ°Æ¡Ì€i Miên thiÌ€ ngheÌ€o rÆ¡Ìt mồng tÆ¡i viÌ€ không biêÌt laÌ€m ăn. MaÌ€ taÌ£i sao ba không lập vÆ°Æ¡Ì€n nhãn?

Ông hội đồng cười:

- Mầy tham quaÌ! Lo ba caÌi ruộng luÌa vÆ¡Ìi ruộng muôÌi mêÌt thở không ra hÆ¡i, coÌ€n sÆ°Ìc lÆ°Ì£c đâu maÌ€ nghĩ chuyện trồng nhãn!

- Bây giÆ¡Ì€ con bay nhiÌt ra biển để ba thâÌt ruộng muôÌi của ba nghe. MuÌ€a haÌ£ nầy, chăÌc laÌ€ muôÌi truÌng viÌ€ noÌng dữ quaÌ.

- Mầy Ä‘oaÌn Ä‘uÌng, nhÆ°ng laÌ€m muôÌi không khaÌ bằng trồng nhãn. Dân laÌ€m muôÌi ngheÌ€o tuÌng, sôÌng cÆ¡ cÆ°Ì£c…

Ba Huy goÌp yÌ:

- BiêÌt vậy, ba phải giuÌp hoÌ£ nhâng sÆ°Ìc sôÌng lên, chẳng haÌ£n nhÆ° muÌ€a tÆ°Ì£u truÆ¡Ì€ng, cho con em taÌ Ä‘iền tập vở, buÌt mÆ°Ì£c, khăn lông, noÌn laÌ… Không bao nhiêu đâu maÌ€ laÌ£i Ä‘Æ°Æ¡Ì£c loÌ€ng ngÆ°Æ¡Ì€i. Thôi Ä‘Æ°Æ¡Ì£c để rồi con baÌ€n vÆ¡Ìi anh Hai.

TÆ¡Ìi BaÌ£c Liêu, Cậu Ba cho maÌy bay raÌ€ theo con sông khiêÌn phiÌa dÆ°Æ¡Ìi dân chuÌng dÆ°Ì€ng laÌ£i nhiÌ€n lên. Ở tỉnh lẻ maÌ€ coÌ maÌy bay raÌ€ saÌt ngoÌ£n cây laÌ€ chuyện laÌ£. bay qua cầu Quay, Cậu Ba Ä‘ảo một voÌ€ng maÌ€ NhaÌ€ LÆ¡Ìn laÌ€ trung tâm. VoÌ€ng troÌ€n xoay theo hiÌ€nh khu ôÌc, tiêÌng động cÆ¡ nổ gioÌ€n, baÌ€ HỘi đồng vaÌ€ Ä‘aÌm gia nhân Ä‘ã Ä‘Æ°Æ¡Ì£c baÌo trÆ°Æ¡Ìc nên Ä‘Æ°Ìng trên bal­con nhaÌ€ Ä‘Æ°a tay vẫy chaÌ€o Cậu Ba vaÌ€ ông Hội đồng. Cả khu phÃ´Ì xôn xao về việc Cậu Ba laÌi maÌy bay chở ông Hội đồng tÆ°Ì€ SaÌ€i GoÌ€n xuôÌng BaÌ£c Liêu rồi Ä‘i thăm ruộng tận CaÌ€ Mau.

ChÆ°Æ¡ng KêÌt

Theo anh Ba, TaÌm BoÌ€ hoÌ£c laÌ€m chồng

VaÌ€o hăÌc Ä‘iêÌm cho biêÌt động baÌ€ng tÆ¡ .

Sau khi săÌm maÌy bay Morane vaÌ€ mÆ°Æ¡Ìn phi công kiêm thÆ¡Ì£ maÌy cho ông Hội Ä‘Æ¡Ì€ng. Cậu Ba lo kiêÌm vÆ¡Ì£ cho cậu TaÌm. Cậu xin pheÌp Ä‘Æ°a "chuÌ TaÌm" lên SaÌ€i GoÌ€n để "hoÌ£c laÌ€m chồng". BaÌ€ Hội đồng cÆ°Æ¡Ì€i ngâÌt:

- Mầy noÌi caÌi giÌ€ laÌ£ vậy hả thằng Ba? HoÌ£c laÌ€m chồng laÌ€ sao? Hồi cÆ°Æ¡Ìi tao, tiÌa mầy đâu coÌ hoÌ£c laÌ€m chồng nhÆ° mầy vÆ°Ì€a noÌi Ä‘oÌ.

Ông Hội đồng cũng cÆ°Æ¡Ì€i theo vÆ¡Ì£ vaÌ€ chăm chuÌ nghe Cậu Ba giải thiÌch:

- Chuyện giÌ€ cũng phải hoÌ£c. Mỗi thÆ¡Ì€i mỗi khaÌc Ä‘oÌ maÌ€. NhÆ° chuyện lâÌy vÆ¡Ì£ lâÌy chồng. Hồi Ä‘Æ¡Ì€i ba maÌ€ hễ Æ°ng ai laÌ€ một hai Ä‘oÌ€i cÆ°Æ¡Ìi. Cậy nhÆ¡Ì€ ông mai hay baÌ€ mai. NhaÌ€ ngheÌ€o thiÌ€ laÌ€m một lễ vÆ°Ì€a hỏi vÆ°Ì€a cÆ°Æ¡Ìi cho goÌ£n vaÌ€ đỡ tôÌn keÌm, CoÌ€n nhaÌ€ giaÌ€u thiÌ€ phải saÌu lễ hẳn hoÌ€i. RÆ°Æ¡Ì€m raÌ€ phiền phÆ°Ìc lăÌm. ÄuÌng laÌ€ phuÌ quyÌ sanh lễ nghĩa.

BaÌ€ HỘi đồng căÌt ngang:

- Mầy noÌi chuyện bây giÆ¡Ì€ Ä‘i.

- Bây giÆ¡Ì€ chuyện giÌ€ cũng phải hoÌ£c. NgaÌ€nh nghề giÌ€ cững phải hoÌ£c. Khoa hoÌ£c kỹ thuật ngaÌ€y caÌ€ng tân tiêÌn, khôg hoÌ£c laÌ€ laÌ£c hâu. LaÌ€m ruộng phải biêÌt giôÌng luÌa naÌ€o ngăÌn ngaÌ€y, năng suâÌt cao, nÆ¡i đâÌt trũng ngập luÌa phải trồng giôÌng luÌa naÌ€o, nÆ¡i đầu soÌng ngoÌ£n gioÌ phải trồng giôÌng naÌ€o thân ngăÌn vaÌ€ cÆ°Ìng, gặp gioÌ to không gãy ngoÌ£n.

Cậu Hai Äinh lăÌc đầu:

- NheÌ€ dân nhaÌ€ nông maÌ€ mầy noÌi chuyện choÌ£n giôÌng. Mầy vẽ buÌ€a trÆ°Æ¡Ìc cửa Lỗ Ban rồi. Nên noÌi chuyện hoÌ£c laÌ€m chồng của mầy Ä‘i.

- Ờ thiÌ€ miÌ€nh noÌi chuyện Ä‘oÌ Ä‘Ã¢y. HoÌ£c laÌ€m chồng râÌt cần để bảo vệ haÌ£nh phuÌc gia Ä‘iÌ€nh. CaÌi trÆ°Æ¡Ìc tiên kaÌ€ vâÌn đề tâm lyÌ. NgÆ°Æ¡Ì€i chồng phải coÌ Ä‘ủ Ä‘iều kiện, Ä‘ẻu Æ°u thÃªÌ Ä‘ÃªÌ‰ taÌ£o uy thÃªÌ vÆ¡Ìi bên vÆ¡Ì£. CaÌc Æ°u thÃªÌ Ä‘oÌ laÌ€ sÆ°Ìc khoẻ. KHông coÌ sÆ°Ìc khoẻ thiÌ€ không coÌ haÌ£nh phuÌc lÆ°Ìa đôi. ÄoÌ laÌ€ Ä‘iều kiện thÆ°Ì nhâÌt.

TaÌm BoÌ€ cÆ°Æ¡Ì€i thiÌch thuÌ:

- CaÌi Ä‘oÌ miÌ€nh dÆ° sÆ°Ìc qua cầu.

- ThÆ°Ì hai laÌ€ hoaÌ€n cảnh sanh sôÌng. NgÆ°Æ¡Ì€i chồng phải coÌ nghề chuyên môn, coÌ thu nhập haÌ€ng thaÌng ổn Ä‘iÌ£nh. GiÆ¡Ìi Ä‘iền chủ miÌ€nh thiÌ€ tiÌnh theo sÃ´Ì luÌa ruộng trong năm. CaÌi nầy chuÌ TaÌm cũng dÆ° sÆ°Ìc qua cầu. Cho nên caÌi tôi cần giuÌp chuÌ TaÌm laÌ€ sÆ°Ì£ tÆ°Ì€ng traÌ€i, sÆ°Ì£ liÌ£ch lãm, bản lãnh, vôÌn sôÌng. CaÌ€i nầy chuÌ TaÌm noÌ thiêÌu dữ lăÌm.

TaÌm BoÌ€ giẫy nẩy:

- MiÌ€nh cuÌ€ lần laÌ€ viÌ€ ba maÌ nheÌt miÌ€nh trong đồng sâu. MiÌ€nh sôÌng y chang anh tÆ°Ì€ng khậu tôÌi ngaÌ€y chăm lo luÌa ruộng. - Cậu xăng quần lên, lâÌy ngoÌn tay caÌch gaÌ£ch một Ä‘Æ°Æ¡Ì€ng lên băÌp chuôÌi, kêu lên: Lội ruộng quanh năm tÆ¡Ìi hai ôÌng chân thâÌm pheÌ€n đầy mo.

Cậu Ba noÌi tiêÌp:

- ChuÌ TaÌm phải bỏ tâm lyÌ tÆ°Ì£ ti Ä‘oÌ Ä‘i. TÆ°Ì£ ti thiÌ€ bản thân miÌ€nh cũng thiêÌu tÆ°Ì£ tin, laÌ€m sao gieo Ä‘Æ°Æ¡Ì£c loÌ€ng tin nÆ¡i cô dâu vaÌ€ gia Ä‘iÌ€nh bên vÆ¡Ì£? Tôi sẽ Ä‘Æ°a chuÌ TaÌm lên SaÌ€i GoÌ€n trong vaÌ€i tuần để chuÌ hoÌ£c laÌ€m chồng. Cũng trong thÆ¡Ì€i gi­an nầy, tôi tiÌ€m nÆ¡i xÆ°Ìng Ä‘aÌng cho chuÌ TaÌm. NêÌu ba aÌm Ä‘ã châÌm nÆ¡i naÌ€o, xin cho con biêÌt để con tÆ¡Ìi tận nÆ¡i laÌ€m quen vaÌ€ tiÌ€m hiểu…

Ông HỘi đồng gật gù:

- Tao vÆ¡Ìi maÌ mầy cững Ä‘Æ°Æ¡Ì£c nhiều ngÆ°Æ¡Ì€i laÌ€m môÌi nhÆ°ng chÆ°a choÌ£n nÆ¡i naÌ€o.

TaÌm BoÌ€ xen vô:

- vai chaÌnh laÌ€ đây neÌ€. TiÌa maÌ choÌ£n maÌ€ vai chaÌnh không Æ°ng thiÌ€ chẳng Ä‘i tÆ¡Ìi đâu, Äể chuyêÌn naÌ€y Ä‘i vÆ¡Ìi anh Ba, cooi coÌ lên cân về bản lãnh chuÌt naÌ€o không. CoÌ€n chuyện cÆ°Æ¡Ìi vÆ¡Ì£ thiÌ€ hồi sau phân giải.

Lên SaÌ€i GoÌ€n, Cậu Ba Ä‘Æ°a chuÌ TaÌm "thaÌm hiểm" caÌc "hăÌc Ä‘iêÌm" trong ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn. TaÌm BoÌ€ râÌt khoaÌi chữ "hăÌc Ä‘iêÌm" iÌt ai duÌ€ng, chỉ thâÌy torng truyện TaÌ€u Thủy Hử, nÆ¡i boÌ£n luÌ£c lâm thảo khâÌu giêÌt du khaÌch laÌ€m baÌnh bao baÌn cho khaÌch phÆ°Æ¡ng xa. CaÌc hăÌng Ä‘iêÌm trong ChÆ¡Ì£ LÆ¡Ìn không coÌ vẻ ghê rÆ¡n nhÆ° trong truyện LÆ°Æ¡ng SÆ¡n. TraÌi laÌ£i, caÌc hộp đêm, vũ trÆ°Æ¡Ì€ng, khaÌch saÌ£n nầy laÌ€ những toÌ€a nhaÌ€ nguy nga, trang triÌ nội thâÌt sang troÌ£ng, toaÌ€n pha lê huyền ảo. Nhân viên phuÌ£c vuÌ£ trong hăÌc Ä‘iêÌm toaÌ€n laÌ€ gi­ai nhân mỹ miều, mặc aÌo Hồng Kông, ThÆ°Æ¡Ì£ng Hải, cổ cao maÌ€ hở hai caÌnh tay trần, boÌ saÌt ngÆ°Ì£c vaÌ€ eo, xẻ phiÌa dÆ°Æ¡Ìi khoe Ä‘uÌ€i thon daÌ€i. Về sau Cậu TaÌm mÆ¡Ìi biêÌt Ä‘oÌ laÌ€ aÌo CheÌong-​sam, râÌt thiÌ£nh haÌ€nh ở Hồng Kông. ThiÌ€ ra caÌc cô chiêu Ä‘ãi nầy chủ thuê tÆ°Ì€ Cảng ThÆ¡m sang SaÌ€i GoÌ€n để taÌ£o "không khiÌ hÆ°Æ¡ng xa" cho khaÌch laÌ€m chÆ¡i HoÌ€n ngoÌ£c Viễn Äông "đổi moÌn".&nb­sp;

HêÌt

]]>