Cuối mùa khi lúa gặt đã vãn, trời bắt đầu vào hanh hanh se se là mùa đi săn chuột . Nhữngchú chuột đồng béo múp đang dồn dần vào các chân ruộng cao gặt muộn, các mô, đốngtrên khắp cánh đồng.Chả biết ngày xưa vua chúa đi săn hổ báo vui thế nào chứ bọn trẻ đi săn chuột thì phấnkhởi lắm. Họp phân công công tác đâu ra đấy luôn.Đứa nào việc ấy tất bật chuẩn bị nào cuốc, mai, thuổng rọ tre , bật lửa,mồi rơm quạt nan,kẹp bẻ răng chuột, xô múc nước, dắt cả chó. Có đội trưởng đoàng hoàng. Như tướng chỉhuy. Leo lên nóc cống tôi chỉ tay phán .- Lúa gặt vãn nước lại lên to các chú chàng phải chạy lên hết các gò tha hồ mà bắt. Cáigiống chuột ăn toàn đòng lúa non với thóc đầu bông này béo phải biết . Chiến thôi chúngmày.Thế là năm sáu đứa toả ra quan sát dấu chân chuột đi lại ,dò ra vào cửa hang.Dò ra được rồi thì phải quan sát lớp đất mà chuột đào hang đùn ra ở cửa hang, xem chiềurộng miệng hang để phán đoán số lượng kích cỡ con chuột hoặc đàn chuột trong hang .Khi xác định xong hang bọn tôi toả đi tìm bịt hết các ngách thoát của đàn chuột . Giốngchuột đào hang rất thần tình ngoài cửa hang chính thường được các lùm cây hay bụi cỏ chekhuất bao giờ cũng có những ngách để thoát hiểm ,cửa hang chính thưòng nằm ngangsườn những gò đống để tiện ra vào, vừa để tránh hướng gió lùa, cửa hang đào ngược lênphía trên gọi là ngách thượng để lấy ánh sáng không khí vừa để thoát hiểm, còn ngách hạthì đào ăn thẳng xuống lòng đất . Chúng bố trí đâu ra đấy có kho lương, phòng để ngủ, cólót đệm ổ đoàng hoàng. Nhìn cửa hang và vết chân là đoán được bên trong. Cửa hang trầntrên rêu mốc tầng dưới trơn nhẵn là hang rắn đã chiếm của chuột. Phải cẩn thận không thòtay vào nó cắn chết. Cửa hang dày đặc vết chân tõ e ba là hang chuột đàn có hàng chụccon. Vết chân sâu xẻ hai là hang chuột đất rất to.Hang chuột thường ăn từ ngang sườn các gò đống rồi toả đi các nhánh . Xác định xonghang chúng tôi lấy cuốc phá rộng miệng hang dùng mai hoặc thuổng xẻ sâu vào trong đếnkhi vừa tầm thì thổi mồi rơm vơ những đám rạ chất vào miệng hang rồi thay nhau quạt lùakhói vào trong . Cái thứ khói gốc rạ còn ẩm cay sè trắng đục đặc như sữa cứ từng lớp từnglớp tuồn vào hang .Loại khói này bay vào mắt người cũng làm giàn giụa nước mắt nước mũichứ đừng nói là chuột lại bị lùa từng đợt từng đợt vào hang. Bọn tôi đứa thì ra sức quạt.đứa thì tìm bít các ngách đứa thì sẵn sàng đợi chuột lao ra khỏi hang là vồ . Được một lát làcác chú chàng ngạt khói lấp ló thò ra cửa hang rồi bất thình lình chạt vọt ra . Thế là bọn tôireo hò ầm ĩ chạy theo đuổi vồ lấy nhốt vào rọ tre . Có những con gan lì tướng quân chuituột xuống ngách hạ cố thủ thì bọn tôi thi nhau đổ nước nước cứ ngập dần ngập dần thế làcác chú chàng cứ nhích dần ra. Rồi vũng nước cửa hang dao động sóng sánh rồi cái mũi đođỏ đến hàng ria nhô dần lên hấp háy trồi lên . Thế là bị tóm sống hết những con chuột uớtlướt thuớt lông bết lại run cầm cập mắt đảo điên tìm đường thoát thân. Có mà tìm vào mắt.Nào người, nào chó toàn đứa nhanh như sóc. Những loại này đúng là quân phá hoại lúc lúacòn non thì chúng ăn gốc mạ non đến thì trổ đòng thì chúng ăn đòng đòng. Lúa chín thìchúng víu ngọn chọn ăn những hạt thóc chắc mẩy ở đầu bông giờ thì đáng kiếp nhé.Thường thường đi từ nửa buổi đến quá trưa thì rọ chuột xách cũng đằm đằm tay . Cả bọnkéo nhau về ăn trưa qua loa rồi tập trung sang nhà một đứa làm thịt chuột.Chuột bắt về cònsống nguyên chạy loạn xạ trong rọ tre cắn nhau chí choé có con cố lách đầu qua lỗ rọ chạytrốn lồi cả mắt ra kêu chít chít.Mấy đứa lại chia nhau đứa đi đào riềng đứa đi kiếm lá dé, rau thơm ớt mẻ , dấm bỗng ,mắmtôm . Tôi thường đảm nhiệm phần làm chuột . Bắc nồi nước lên bếp quơ rơm nấu cho sôigià rồi bắc ra pha thêm nước lạnh theo tỉ lệ ba sôi một lạnh vào chiếc vại to rồi dốc rọ chuộtvào đậy chặt lại. Lục xục , loé choé một lát là im hết . Lúc bấy giờ mới lấy chuột ra làm lôngđám lông xám tro uớt nhệp vuốt đi đến đâu là lộ ra lớp da bì bì trắng ngà . Bọn tôi chỉ chọnchuột to còn chuột đàn loại nhỏ là cho gà vịt ăn hết . Làm lông sạch sẽ trông rổ đựng chuộty như rổ mực tươi trắng ngà sạch sẽ . Chạy ù ra chân đống rơm rút vội một ôm để ra gócvườn bắc mấy viên gạch cùng mấy cái xiên sắt đặt ngang làm dàn tôi bắt đầu thui chuột lửavà khói rơm vàng sậm bắt đầu bắt vào những thân chuột trắng làm da căng lên chuyển dầnsang màu vàng mỡ nhỏ xuống đám than rơm đỏ cháy bùng lên thơm nhức mũi . Có đám dacăng quá nứt ra để lộ lớp mỡ trắng ngà bên trong . Thui xong cả rổ chuột trông vàng rộmthơm lừng . Thui xong tôi bê rổ chuột ra bể nước mổ bụng vứt hết nội tạng chân ,đầu từngcon chuột được mổ phanh ra thành từng tấm một mặt da vàng rộm mặt phía trong đỏhồng màu thịt . Sau khi sát một lớp muối tôi chọn những con to nhất lấy lá dé quây lại lấymột nhành tre tưoi xiên qua thả vào chiếc nồi lúc nã đun nước giờ đã rửa sạch đổ đầy nướcmưa và mấy củ riềng sả để luộc.Số còn lại tôi chặt nhỏ chất vào cái nồi đại rồi cho riềng sảđã giã nhỏ măng tre , mẻ , mắm tôm. một ít ớt tươi.... vào đảo đều cho cả hai bàn tay vàongào bóp cho đến khi ngấm gia vị mềm ra thì thôi.Bắc cả lên bếp chất lửa rồi bọn tôi quayra đứa lo bếp cháy đều đứa thu dọn dao thớt chuẩn bị bát đĩa.Nồi chuột om đã toả mùi thơm phức tôi hoà nước đường thắng một ít kẹo đắng cho vàonồi đảo đều .Kẹo đắng là một thứ gia vị và tạo màu được chế bằng cách thắng nước đườngtức là cho nước đường và nấu cho cô đặc lại để tạo màu màu cánh gián làm gia vị và tạomàu cho món ăn . Nhất là những món ăn có nhiều mỡ dễ gây cảm giác ngấy. Cả nồi chuộtom ngả sang màu nhựa mận thơm lựng . Thế nào cũng có mấy đứa quây lại đòi nếm thử.Cữ đến trời ngả chiều là mọi việc xong xuôi , đám chuột uớp lá dé cũng đã nguội khô lại cáigiống lá dé cũng lạ cứ bọc chuột mà luộc thì luộc càng kĩ lại càng xanh muớt ra toả ra cáimùi thơm hăng hắc. Những con chuột treo ráo thịt săn lại trắng như thịt gà .Đồ chấm làmuối rang trộn hạt tiêu vắt chanh tuơi có dầm thêm vài miếng ớt . Nhựa mận múc ra nămsáu bát tộ . Rau thơm các loại và riềng sả bày ra chiếc mâm ở giữa chiếu. Rượu trắng rót rabát cả lũ ngồi quây xung quanh và tiệc bắt đầu mở .Thịt chuột đồng mềm ngọt nhưng xương lại rắn và dòn gắp một miếng to chấm muối tiêuchanh ăn kèm miếng riềng sả mùi thơm lá dé xộc lên mũi vị mặn chua của muối tiêu lantrên đầu luỡi nhấn hàm răng xuống nước từ miếng thịt tứa ra nhai đều thêm tí cay cay ranran của riềng, ớt chiêu thêm một ngụm ruợu . Ngon đáo để là ngon. Nhấp thêm ngụm rượugắp thêm miếng nhựa mận gia vị ngấm đều hơi giống món thịt giả cầy nhưng thịt săn màmềm hơn . Thịt chuột dễ ăn mà không ngán thỉnh thoảng lại gặp miếng măng tre chuachua đăng đắng càng kích thích khẩu vị.Lưng lửng bụng thể nào cũng có đứa chống hai tay ra sau lưng ngửa người ra rồi đột ngộtchồm lên vớ lấy chiếc lá mơ lông mà ngâm nga'Sống trong trời đất mênh mông, mà sao em lại lắm lông thế này 'Thế là cả bọn lại ngửa người ra cười sằng sặc. Đủ chuyện trên giời dưới bể lôi ra kể vớinhau. Chế giễu nhau, trêu chọc nhau. Ngồi thùng trấu nói chuyên thế giới. Trăng lên cao vàsáng cũng là lúc tan cuộc đứa nào đứa nấy ôm cái bụng căng tròn về mà ngủ . Thật lànhững ngày êm đềm vui thú.