Chương mở đầu

ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

MÔN ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM

I.             ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:

1.  Đối tượng nghiên cứu:

a.  Khái niệm đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam:

Đảng cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân đồng thời

là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung

thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng cộng

sản Việt Nam lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư

tưởng, kim chỉ nam cho hành động; lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ

bản.

Ngay  từ  khi  ra  đời,  “thấm  nhuần  chủ  nghĩa  Mác  –  Lênin,  Đảng  đã  đề  ra

đường lối cách mạng đúng đắn… Vì vậy, Đảng đã đoàn kết được những lực lượng

cách mạng to lớn chung quanh giai cấp mình. Còn các đảng phái của các giai cấp

khác thì hoặc bị   phá sản, hoặc bị cô lập. Do đó, quyền lãnh đạo của Đảng ta  -

Đảng của giai cấp công nhân – không ngừng củng cố và tăng cường”.

Gần 80 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân Việt Nam đã  giành

được những thắng lợi to lớn:

-      Cuộc cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công, giành độc lập cho dân

tộc, tự do cho nhân dân, mở ra một kỷ nguyên mối cho nước nhà - độc lập

dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

-      Đánh thắng các thế lực xâm lược, giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước

-      Bảo vệ vững chắc lãnh thổ và chủ quyền quốc gia.

-      Tiến hành thành công sự nghiệp đổi mới, đưa Việt Nam hội nhập vào trào

lưu chung của thế giới để phát triển mạnh mẽ, vững chắc.

-      Góp phần vào tích cực vào sự nghiệp hòa bình, thịnh vượng của nhân dân

thế giới.

Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đấu quyết định mọi thắng lợi của cách

mạng Việt Nam. Trong hoạt động lãnh đạo của Đảng, vấn đề cơ bản trước hết là đề

ra đường lối cách mạng. Hoạch định đường lối là công việc quan trọng hàng đầu của

một chính đảng.

Đường lối cách mạng của Đảng là hệ thống quan điểm, chủ trương, chính sách

về mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ và giải pháp của cách mạngViệt Nam. Đường

lối cách mạng của Đảng được thể hiện qua cương lĩnh, nghị quyết, chỉ thị…

Trong tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam, tùy theo nội dung, tính chất,

phạm vi và thời gian… Đảng đề ra đường lối cách mạng theo các cấp độ khác nhau.

Có đường lối chính trị chung, xuyên suốt cả quá trình cách mạng như: đường lối độc

lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Có đường lối cách mạng trong thời kỳ lịch

1

sử như: đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân; đường lối cách mạng xã hội

chủ  nghĩa.  Có  đường  lối  vạch ra  trong từng  giai đoạn  như: đường  lối cách  mạng

trong thời kỳ vận động dân chủ 1936 – 1939; đường lối cách mạng trong thời kỳ

khởi nghĩa giành chính quyền (1939 – 1945); đường lối cách mạng miền Nam trong

thời kỳ chống Mỹ  (1954  –  1975);  đường  lối đổi  mới (từ Đại  hội VI,  năm 1986).

Ngoài  ra  còn có  đường  lối cách  mạng  vạch ra  cho  từng  lĩnh  vực  hoạt  động  như:

đường lối công nghiệp hóa, đường lối đối ngoại…

Đường lối cách mạng của Đảng chỉ có giá trị chỉ đạo thực tiễn khi nắm bắt

đúng quy luật vận động khách quan.Vì vậy trong quá trình lãnh đạo và chỉ đạo cách

mạng, Đảng phải thường xuyên chủ động nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn để

kịp thời điều chỉnh, phát triển đường lối, thậm chí nếu thấy đường lối không còn phù

hợp với sự vận động của thực tiễn thì phải thay đổi.

Đường  lối  đúng  là  nhân  tố  hàng  đầu  quyết  định  thắng  lợi  của  cách  mạng,

quyết định vị trí, uy tín của Đảng đối với quốc gia dân tộc. Vì vậy, để tăng cường vai

trò  lãnh  đạo  của  Đảng  trước  hết  phải  xây  dựng  đường  lối  cách  mạng  đúng  đắn.

Nghĩa là, đường lối của Đảng phải được hoạch định trên cơ sở kết hợp sáng tạo quan

điểm lý luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin; tri thức tiên tiến của nhân loại;

đặc điểm, yêu cầu, nhiệm vụ của thực tiễn cách mạng Việt Nam và đặc điểm, xu thế

quốc tế. Đường lối đó phải nhằm phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Đường lối

đúng sẽ đi vào đời sống, soi sáng thực tiễn và trở thành ngọn cờ thức tỉnh, động viên

và tập hợp quần chúng nhân dân tham gia tự giác phong trào cách mạng một cách

hiệu quả nhất. Ngược lại, nếu sai lầm về đường lối thì cách mạng sẽ bị tổn thất, thậm

chí bị thất bại.

Để hoạch định đường lối cách mạng đúng đắn Đảng phải nắm vững và vận

dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bám sát thực tiễn vận

động của đất nước và thời đại, tìm tòi nghiên cứu để nắm bắt những quy luật khách

quan, chống mọi biểu hiện của chủ nghĩa giáo điều, chủ quan, duy ý chí.

b.  Đối tượng nghiên cứu môn học:

Môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam nghiên cứu sự ra đời

của Đảng cộng sản Việt Nam và đường lối do Đảng đề ra trong quá trình lãnh đạo

cách mạng Việt Nam từ năm 1930 đến nay. Do đó, đối tượng của môn học là sự ra

đời của Đảng và hệ thống quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng trong tiến

trình cách mạng Việt Nam - từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến cách mạng

xã hội chủ nghĩa.

Môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam có mối quan hệ mật

thiết với môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin và môn Tư tưởng

Hồ Chí Minh. Vì đường lối của Đảng là sự kết hợp chân lý phổ biến của chủ nghĩa

Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh với thực tiễn cách mạng Việt Nam. Do đó,

nắm vững 2 môn học này sẽ trang bị cho sinh viên cơ sở khoa học và phương pháp

luận khoa học để nhận thức đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng một cách

sâu sắc và toàn diện hơn.

2

Mặc khác, vì đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam không chỉ

phản ánh sự vận dụng sáng tạo các nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư

tưởng Hồ Chí Minh mà còn là sự bổ sung, phát triển và làm phong phú chủ nghĩa

Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh trước sự vận động, biến đổi không ngừng của

đất nước  và quốc tế. Do đó,  việc  nghiên cứu đường lối của cách mạng của Đảng

cộng sản Việt Nam góp phần làm sáng tỏ vai trò nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam

cho  hành động của Đảng, đồng thời làm tăng tính thuyết phục của 2  môn lý luận

chính này.

2.  Nhiệm vụ nghiên cứu:

Một là, làm rõ sự ra đời của Đảng cộng sản Việt Nam - chủ thể hoạch định

đường lối cách mạng Việt Nam.

Hai  là,  làm rõ  quá  trình  hình thành  và  phát  triển đường lối cách  mạng của

Đảng từ năm 1930 đến nay. Trong đó đặc biệt làm rõ đường lối trên một số lĩnh vực

cơ bản của thời kỳ đổi mới.

Yêu cầu đặt ra đối với việc dạy và học môn Đường lối cách mạng của Đảng

cộng sản Việt Nam:

-          Đối với người dạy: phải nghiên cứu đầy đủ các nghị quyết, chỉ thị của

Đảng trong toàn bộ tiến trình lãnh đạo cách mạng, bảo đảm cập nhật hệ

thống đường lối của Đảng. Mặc khác, trong giảng dạy phải làm rõ hoàn

cảnh lịch sử ra đời và sự bổ sung, phát triển các quan điểm, chủ trương

của Đảng thể hiện trong nghị quyết. Gắn lý luận với thực tiễn trong quá

trình giảng dạy.

-          Đối với người học: phải nắm vững nội dung cơ bản đường lối của Đảng

để từ đó lý giải những vấn đề thực tiễn và vận dụng quan điểm của Đảng

vào cuộc sống.

-          Đối với cả người dạy và người học: trên cơ sở nghiên cứu một cách có hệ

thống, sâu sắc đường lối của Đảng cùng với tri thức chuyên ngành của

mình có thể đóng góp ý kiến cho Đảng về đường lối, chính sách, đáp ứng

yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng nước ta.

II.            PHƯƠNG  PHÁP  NGHIÊN  CỨU  VÀ  Ý  NGHĨA  CỦA  VIỆC  HỌC

TẬP MÔN HỌC:

1.  Phương pháp nghiên cứu:

Phương  pháp  hiểu  theo  nghĩa  chung  nhất  là  con  đường,  cách  thức  và  biện

pháp  để  đạt  tới  mục  đích.  Trong trường hợp  cụ thể  của  môn học  Đường lối cách

mạng  của  Đảng,  phương  pháp  nghiên  cứu  được  hiểu  là  con  đường,  cách  thức  để

nhận thức đúng đắn những nội dung cơ bản của đường lối và hiệu quả tác động của

nó trong thực tiễn cách mạng Việt Nam.

a.  Cơ sơ phương pháp luận:

Nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam phải dựa

trên thế giới quan, phương pháp luận khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, các quan

3

điểm có ý nghĩa phương pháp luận của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các quan điểm của

Đảng.

b.  Phương pháp nghiên cứu:

Giữa phương pháp nghiên cứu và nội dung nghiên cứu có mối quan hệ biện

chứng. Phương pháp phải trên cơ sở sự vận động của nội dung. Vì vậy, phương pháp

nghiên cứu môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam, ngoài phương

pháp luận chung đã nêu trên, đối với mỗi nội dung cụ thể cần phải vận dụng một

phương pháp nghiên cứu phù hợp. Trong đó, sử dụng phương pháp lịch sử (nghiên

cứu sự vật, hiện tượng theo trình tự thời gian, theo quá trình diễn biến đi từ phát sinh,

phát triển đến kết quả của nó) và phương pháp logic (nghiên cứu một cách tổng quát

nhằm tìm ra bản chất của sự vật, hiện tượng và khái quát thành lý luận) là hết sức

quan trọng trong nghiên cứu đường lối cách mạng của Đảng. Ngoài ra còn có thể sử

dụng các phương pháp khác như: phân tích, tổng hợp, so sánh, quy nạp và diễn dịch,

cụ thể hóa, trừu tượng hóa… thích hợp với từng nội dung của môn học.

2.  Ý nghĩa của việc học tập môn học:

Môn Đường lối cách  mạng của Đảng cộng sản Việt Nam trang bị cho sinh

viên những hiểu biết cơ bản về sự ra đời của Đảng, về quan điểm, đường lối của

Đảng trong cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa ,

đặc biệt là đường lối của Đảng trong thời kỳ đổi mới.

Học tập môn Đường lối cách mạng của Đảng cộng sản Việt Nam có ý nghĩa

rất quan trọng đối với việc bồi dưỡng cho sinh viên niềm tin vào sự lãnh đạo của

Đảng, định hướng phấn đấiu theo mục tiêu, lý tưởng và đường lối của Đảng; nâng

cao ý thức trách nhiệm của sinh viên trước những nhiệm vụ trọng đại của đất nước.

Qua  học  tập  môn Đường lối cách  mạng của  Đảng cộng sản Việt  Nam sinh

viên có thể vận dụng kiến thức chuyên ngành để chủ động, tích cực giải quyết những

vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội… theo đường lối, chính sách của Đảng.

4