Người tình tuyệt vời - Phần 5 - Chương 1 : Phần 5 - Cada XăngtaChương 1

Tay áo xắn đến khuỷu, dao mổ trong tay, Ăngtoan cúi xuống tử thi một đứa trẻ nhỏ. Công việc diễn ra trong căn phòng tầng dưới nhà Vêdan, căn phòng ấy gần đây được chuyển thành giảng đường cơ thể học. Vua Philíp đệ nhị đã cho phép hai nhà cơ thể học hàng năm được mổ nhiều tử thi để giảng dạy cho ngành y học Tây Ban Nha, đặc ân này dành cho thầy thuốc riêng của Người nhưng được tăng lên hơn sau khi Ăngtoan nổi tiếng về vụ án ly kỳ của anh trước Toà án tôn giáo.

Khoảng mười người tham dự đang đứng xúm quanh Ăngtoan sáng hôm nay. Đó là các thầy thuốc, triết gia, sinh viên, thêm người phụ việc của Vêdan là Đơ Ônít. Sự chăm chú kính cẩn khi họ theo dõi bài giảng của người thầy trẻ tuổi, lời nói và thái độ kính trọng của họ đối với anh cho phép xác nhận rằng tình hình đã thay đổi một cách rõ ràng kể từ ngày Ăngtoan ra khỏi ngục tối với hai tay bị xích để đến trước mặt vua và chiến thắng trong vụ án.

Ăngtoan rạch nhanh một nhát từ trên xuống dưới bụng đứa bé. Một làn gió mùa xuân còn hơi buốt nhưng đã đượm hương thơm (ở độ cao này khí hậu chậm ấm hơn vùng bờ biển) lùa vào các cửa sổ mở.

- Các ông hãy lưu ý, - anh nói và dùng mũi dao mổ chỉ, theo lời nói, - ở đây có một chỗ phồng lên có vẻ như không phải ở thành bụng mà từ sâu trong ổ bụng.

- Một cái u chăng? - một người thầy thuốc hỏi.

- Một u loại đặc biệt nên sự chẩn đoán thống nhất của bác sĩ Vêdan và của tôi chính xác. Trước khi xảy ra tai biến làm cho đứa bé chết, nó đã ở lâu trong vùng đầm lầy cạnh bờ biển thường có sốt rét cơn.

Bác sĩ Vêdan và tôi xác định rằng ở đây cũng như ở nước Ý, nơi nào có bệnh sốt rét cơn hoành hành thì những người ở nơi đó hay bị to bụng, nhất là ở vùng lách.

Anh vừa làm rất nhanh vừa giảng, mải mê trong công việc, anh không trông thấy Vêdan đi vào với một người khách giản dị, chiếc áo dài đen và chiếc mũ nồi dẹt bằng nhung biểu hiện rõ nghề nghiệp.

- Các ông hãy quan sát các bắp thịt ở thành bụng và sẽ thấy chúng toả theo nhiều hướng khác nhau như những thanh nhỏ trong chiếc kẹp nướng chả. Bác sĩ Vêdan đã miêu tả chính xác như vậy trong cuốn Phabrica của ông.

Rạch bắp thịt, Ăngtoan đê lộ rõ tấm màn sát trong bụng, có thể nói là lót bên trong của thành băng thịt ấy: Đây là màng bụng.

- Bệnh ấy có phải do sốt rét cơn gây ra hay không ? - một thầy thuốc hỏi.

- Nói theo một cách nào đó thì đúng như thế nhưng trong trường hợp này, chết không phải vì cái u.

- Vậy thì vì sốt rét sao?

- Về điều này tôi cũng vẫn phải trả lời là: "không trực tiếp". Trong khi đang chơi, đứa bé bị bạn đẩy mạnh. Nhưng sự va chạm chưa đủ làm cho chết. Đứa bé chết sau đó không lâu. Xin thử đoán xem tại sao?

- Có lẽ do các chất dịch bị tích tụ?

- Do một cơn sốt mạnh và đột ngột chăng?

Ăngtoan thích thú với những cách tìm tòi như vậy. Nếu Vêdan và anh đã chẩn đoán đúng thì người thầy thuốc nào thờ ơ nhất cũng sẽ phải ngạc nhiên. Các công trình nghiên cứu y học đã khẳng định là: trong mỗi căn bệnh, mỗi trường hợp tử vong, đều có mối quan hệ trực tiếp giữa nguyên nhân và kết quả.

- Đức trẻ này chết vì xuất huyết - anh nói.

- Lạ thật! - một người tham dự lẩm bẩm. - Tại sao lại như thế được? không có máu, cũng không có vết thương lộ rõ.

- Không có máu và không có vết thương lộ rõ, đúng thế. Vì cả hai thứ đó đều ở bên trong. Một người có thể chết vì xuất huyết kín, không biết rõ, chẳng hạn như bị kiếm đâm vào trúng phổi mà không trông thấy. Đứa bé này cũng thế, nó chết vì bị xuất huyết sau khi vỡ lá lách.

Một thính giả nói:

- Nhưng lách ít khi bị thương vì vùng lách được xương sườn che chở. Cuốn Phabrica của bác sĩ Vêdan đã giải thích như thế.

- Hoàn toàn đúng như vậy, - Ăngtoan trả lời. - Nhưng một số những đặc điểm và điều phiền phức của bệnh sốt rét cơn là làm phồng to và tụ máu ở lách, khối lượng lách lớn ra đến mức sa xuống dưới xương sườn cụt, thấp hơn chỗ lồng ngực thường bảo vệ cho nó. Như vậy tất nhiên phần lách bị lộ như vậy dễ bị thương hơn.

Biên nhận này hợp lý đến nỗi mọi người rì rầm với nhau tỏ vẻ tán thành. Ăngtoan lại cầm dao mổ. Anh cảm thấy như trở về giảng đường thân yêu ở Pađu với thời gian mà nhóm học sinh hăng hái và chăm chú theo dõi anh trình bày. Sự việc ấy đã cách đây một năm rồi sao? Và năm tháng trời trôi qua từ khi anh thắng giáo sĩ Inhaxiô Môlina rồi sao? Thật khó lòng tin được vì trong năm tháng này anh đã đốt cháy của giai đoạn thắng lợi và đang lên vùn vụt như diều gặp gió.

Thầy thuốc của Hoàng hậu nổi danh gần như thầy của mình là Angdrê Vêdan và được khắp nơi đến mời. Nhưng trước hết anh giành thời gian cần thiết để chăm sóc sức khoẻ cho ông Girôlamô Beclacmi gần liệt giường từ khi tim ông bị suy thường xuyên. Tiền vàng đã chảy vào túi anh; các quà biếu sang trọng hay đơn sơ đã đưa đến tận tay anh, nhưng không gì mê hoặc được anh. Anh cũng hiểu như thầy của anh là Vêdan rằng ân huệ của vua chúa cũng như của quần chúng đều thoảng qua và thất thường. Trừ một số tiền nhỏ anh dành cho việc chi tiêu thông thường, từng đồng đuca, từng thứ quà tặng đều được trao hết cho Luxia và chuyển từ đôi tay xinh đẹp của cô vào két của nhà Mêđixi trong ngân hàng ở Pari của họ.

Ăngtoan dần dần trở thành giàu có. Của cải đến với anh do anh đã vạch rõ sự phản bội của viên pháp quan ở Mađơrit, cùng do ông Vêdan luôn tiến cử anh với mọi người.

Tuy vậy anh vẫn rất không hài lòng với danh vọng ấy và tiền của ấy, cả hai thứ đều đến với anh quá nhanh và quá sớm.

Từ khi Vua cho phép anh mổ tử thi, anh mới thấy đôi chút lý thú trong cuộc sống. Nhất là khi có vấn đề cần đến tài năng của anh, có trường hợp để thử lại sự chính xác của lý thuyết của anh, ví dụ như trường hợp ngày hôm nay. Ngoài ra anh cảm thấy mình bỏ phí thời gian; dù bề ngoài hào nhoáng, nhưng anh sống ở Mađơrít một cuộc sống ngưng đọng về mặt trí tuệ. Ý nghĩ ấy làm cho anh vô cùng chán nản.

Tiếng nói của anh đưa anh về với thực tại:

- Bây giờ chúng ta sẽ mổ cả ổ bụng.

Dao mổ của anh rạch vào màng bụng một vết ngắn đủ lùa một ngón tay vào. Các khán giả cúi xuống để xem cho rõ hơn. Vêdan và người khách đi cùng tiến lại gần bàn.

Mở rộng vết mổ, Ăngtoan thông báo một cách hài lòng nhưng điềm đạm:

- Có máu ở trong bụng.

Trong khi anh nói, một dòng máu sẫm lẫn những mảnh bông vì cơ thể đã chết chảy ra từ chỗ vừa mổ. Anh thấm máu, vạch màng bụng để lộ các bộ phận bên trong. Một bàn tay anh đẩy các phủ tạng sang một bên và bàn tay kia anh nâng cao thành bụng để lá lách lộ rõ cho mọi người thông thấy:

- Đây rồi! - Anh kêu lên một cách thắng lợi. - Đúng như chúng tôi đã dự đoán: lá lách to phình đã bị vỡ.

- Quỷ quái! - Ông khách của Vêdan kêu lên. - Đúng như anh ta đã nói nhỉ!

Bộ phận này đầy phè nửa bụng trái, màu xanh pha đỏ xám, bị rách một vết hình ngôi sao để chảy ra một chất như bột nhão và nhầy máu. Ở phần diện tích lộ ra ngoài, máu đã đông lại, hình như cơ thể muốn tự cầm máu bằng cách tự khép kín các huyết quản bị đứt hoặc nát - mà đúng là cơ thể muốn làm như vậy - nhưng không đạt được. Máu cứ tiếp tục chảy từ chỗ lách bị rách vào trong cơ thể.

Ăngtoan nhanh chóng lôi lách ra đặt lên bàn để có thể quan sát một cách đầy đủ nhất.

- Thưa các ông, hiếm có khi người ta phát hiện được cả nguyên nhân và kết quả của một căn bệnh. Nếu không phải nguyên nhân, chắc chắn là kết quả, cứ từ cái này ngược lại là đi đến cái kia. Muốn thực sự học ngành y phải học ở trên bàn giải phẫu.

Anh đặt dao mổ xuống đi đến chỗ chiếc thau để ở góc phòng rửa tay trong khi những người tham dự quây lấy anh, người hỏi thêm, người khen ngợi sự chẩn đoán chính xác của anh. Phải đến mười lăm phút nhóm người đứng quanh anh mới tản đi.

Đến lúc ấy người thầy thuốc trẻ mới nhìn thấy Vêdan và người khách, anh mỉm cười đến gần họ.

- Bác sĩ Vêdan, tôi không biết thầy ở đây, nếu không tôi đã mời thầy làm phẫu tích này vì dù sao thì cách chuẩn đoán ấy chính là của thầy.

Vêdan lịch sự nói:

- Vô cùng hân hạnh. Cả thế giới đều biết tiếng các công trình của bác sĩ Giôn Caiơt.

Người bác sĩ nước Anh trả lời bằng tiếng Ý rất thành thạo:

- Nếu tôi không lầm thì một ngày kia thế giới sẽ biết tiếng các công trình của bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut.Cho phép tôi khen ngợi tác giả cuốn De Motu Sangguinem Pulmonale.

Lời khen làm Ăngtoan đỏ mặt vì vui sướng.

Anh nhớ đến bức thư đã nhận được múa hè trước của Valăngtanh Xim, người xuất bản ở Lôn đôn, và hỏi:

- Cuốn ấy được xuất bản bằng tiếng Anh rồi sao?

- Đã bốn tháng rồi, - Caiơt trả lời. - Và được tiếp nhận rất tốt. Tôi khẳng định với anh thế.

- Lên phòng làm việc của tôi đi các bạn, - Vêdan đề nghị. - Chúng ta có nhiều vấn đề phải đề cập đến.

Việc bác sĩ Giôn Caiơt từ Luôn đôn đến thăm là một sự kiện quan trọng trong đời Ăngtoan. Người Anh này đã học ở Pađu cùng thời với Vêdan và học cùng ở với nhau một ngôi nhà. Hiện nay Caiơt được coi là người thầy thuốc hạng nhất của nước Anh và là thầy dạy ở trường "Gôngvin và Caiơt" ở Cambritgiơ. Vị trí của ông trong ngành y của nước Anh cũng như vị trí của Vêdan trong ngành y của nước Ý.

Trong phòng làm việc của Vêdan, một căn phòng yên tĩnh và ở khuất vào phía trong, họ uống rượu nho, ăn bánh ngọt. Chủ nhà hỏi:

- Anh nghĩ thế nào về buổi thuyết trình lúc nãy, Giôn?

- Nghĩ như thế này: bác sĩ Ăngtoan đúng hệt như anh khi anh ở tuổi anh ấy, Ăngđrê ạ, - Giôn Caiơt nói và mỉm cười.

Vêdan xoay chiếc chân cốc trong tay, tự lự nhìn thứ nước đỏ như ngọc lựu trong cốc. Ông thong thả nói:

- Thật là điều tốt, anh đã đến Mađơrít và làm cho tôi nhớ lại rằng tôi đã có thể đạt được những gì. Nếu tôi có đủ can đảm để chống lại những kẻ muốn kìm hãm đà tiến của mình thì tôi đã thực hiện dược nhiều việc tốt đẹp.

- Biết đâu đấy, Ăngđrê? Có thể do thời gian chưa đủ chín muồi. Cũng đến năm nay tôi mới được nữ hoàng Elidabet cho phép làm phẫu tích ở trường "Giônvin và Caiđơt". Quay lại phía Ăngtoan, Giôn Caiơt hỏi:

- Tập Điều trần của anh được đón tiếp ra sao, bác sĩ Xecvêtut?

Ăngtoan mỉm cười cay đắng:

- Tôi gần như ở trong tình trạng của bác sĩ Vêdan trước đây.

- Sao lại thế? Trong vấn đề tuần hoàn máu qua phổi có cái gì có thể buộc là chống đối tôn giáo?

- Nhưng tôi là em của Misen Xecvêtut, - Ăngtoan đột ngột nói.

- Của Misen à?

Caiơt nhìn anh chăm chú như vẻ không tin, nhưng rồi mặt ông rạng rỡ hẳn lên:

- Thật hiển nhiên rồi! Tại sao tôi lại không nhận ra sự giống nhau nhỉ? Tôi rất biết anh của anh. Nhưng có gì liên quan giữa anh ấy và tác phẩm của anh?

Ăngtoan kể lướt qua những khó khăn anh đã gặp nhưng bỏ qua không nhắc đến cuộc đấu tranh kỳ lạ của mình với giáo sĩ Phêlíp Xăngtôt.

Khi anh kể xong, Caiơt khẽ nói:

- Nhờ trời ở nước Anh chúng tôi gần như thoát khỏi quyền lực của tôn giáo trong lĩnh vực khoa học, Hoàng hậu đã rộng lượng cho phép sinh viên được tự do suy nghĩ và hành động.

Ăngtoan nhìn ông với vẻ thèm muốn được như thế.

Tự do suy nghĩ và hành động, anh lật đi lật lại những từ ấy trong tâm trí mình, chúng âm vang một cách diệu kỳ. Sự tự do như vậy đáng quý biết chừng nào! Còn xứ sở nào bằng xứ sở ở đó mọi người có quyền tư do suy nghĩ. Nói năng và viết lách cũng được tự do không lo sợ!

- Cậu nghĩ thế nào, Ăngtoan? Cậu có thích nghiên cứu và giảng dạy ở một nhà trường như thế không? - Vêdan hỏi.

Ăngtoan bừng tỉnh giấc mơ đẹp, anh mỉm cười:

- Nếu được như thế thì thật là tuyệt vời! Tôi sẽ có thể tiến hành biết bao thí nghiệm đang ở trong tình trạng ước mơ ! Tôi sẽ có thể nghiên cứu biết bao nhiêu vấn đề! Còn ở đây... không, không nên nghĩ đến những điều ấy nữa.

Bác sĩ Caiơt mỉm cười:

- Vậy thì tại sao không đến nước Anh? Ghế giáo sư khoa ngoại và khoa cơ thể học ở trường "Giôngvin và Caiơt" hiện chưa có người đảm nhiệm. Chỉ cần anh nói một tiếng, bác sĩ Xecvêtut ạ, ghế ấy sẽ thuộc về anh.

Ăngtoan không tin điều tai nghe và rất hồi hộp. Sống không sợ hãi, suy nghĩ không bị cưỡng ép, làm phẫu thuật, giảng dạy không phải bận tâm đến hậu quả của lời này hay lời khác, không phải bận tâm đến hậu quả của lời này hay lời khác, không phải tự bảo mình rằng mỗi cử chỉ, lời nói đều có nguy cơ bị một giáo sĩ đa nghi nào đó suy diễn sai và bẻ quẹo ý nghĩa: mọi ước mơ ấy đều được thực hiện ! Nhưng không... Không thể được rồi! Tình trạng ông Belacmi ngày một nặng thêm; nếu nghĩ đến việc xa rời ông ấy lúc này thì thật là xấu và hèn. Ăngtoan trả lời một cách vô cùng tiếc rẻ nhưng không lưỡng lự.

- Bác sĩ Caiơt, việc ngài ngỏ ý làm tôi sung sướng và vinh dự không nói xiết. Nhưng tôi không thể nghĩ đến việc rời bỏ thân chủ của tôi là ông Belacmi trong lúc này.

Caiơt phản đối:

- Rời bỏ! Thật là một từ quá lớn ! Phải không? Tôi chắc rằng ông ấy sẽ hiểu... Bất cứ ai cũng hiểu...

- Tình trạng ông ấy rất nặng. Trước đấy mấy tháng ông ấy bị một cơn nghiêm trọng, nếu không phải lỗi tại tôi thì ra cũng là vì tôi. Một cơn nữa sẽ khốc liệt cho ông ấy. Tôi hứa với ông ấy, với cháu gái ông ta tôi sẽ chăm sóc ông ấy.

- Mình thú thực rằng, - Vêdan buồn rầu thú nhận, - mình chưa lường trước được trở ngại này. Mình chỉ muốn cậu được tiếp tục công trình trong sự an toàn, Tôniô ạ, nên cách đây mấy tháng mình viết thư cho bác sĩ Caiơt để nói về cậu với anh ấy.

- Tôi rất biết ơn thầy về việc này, thưa thầy, vì tôi biết rằng tôi đã và hiện vẫn đang luôn bị sự đe doạ của các Pháp quan Toà giáo. Có lẽ điều này đối với ngài là một trở ngại chăng, bác sĩ Caiơt?

- Trái lại! Tôi lại tôi lại muốn càng mời anh, - Caiơt nói. - Nhưng toà án Tôn giáo lôi thôi với anh vì lẽ gì?

Ăngtôniô và Vêdan kể cho ông nghe về sự đụng độ ly kỳ với linh mục Inhaxiô. Bác sĩ Caiơt trả lời ngay:

- Tôi đã đọc kỹ những gì nói về thôi miên trong các luận văn của Paraxen, nhưng tôi chưa hề nghĩ rằng nó có uy lực như thế.

- Uy lực rất lớn! - Ăngtôniô trịnh trọng nói. - Có lẽ tôi sẽ không bao giờ dùng đến cách điều trị này nữa.

Caiơt thuyết phục anh:

- Anh xem, nếu anh ở tình trạng bị Toà án Tôn giáo truy nã đấy lại là một lý do nữa và là lý do nghiêm trọng để anh rời Tây Ban Nha đến nước Anh, nơi anh có thể làm việc bình yên suốt cuộc đời.

Ăngtôniô buồn bã lắc đầu, khẽ nói:

- Ông Belacmi có nói đến việc đi Pari. Tôi cho rằng bác sĩ Parê có thể làm cho tình trạng của ông ấy khá hơn. Nhưng cuộc hành trình này quá dài, và...

- Ít ra thì ở đấy anh cũng được an toàn hơn.

- Vâng, tôi biết như thế, thưa bác sĩ, và ở đấy tôi có thể tiếp tục nghiên cứu.

- Học! Học mãi, - Vêdan nói một cách thích thú, - Trong khi mới ở lứa tuổi của anh ta, anh ta đã hiểu biết hơn nhiều bác sĩ trong cả cuộc đời họ. Nhưng này, Ăngtôniô, đừng để lỡ dịp này, khó mà hy vọng có đấy. Tại sao cậu không nói với ông Belacmi?

Ăngtoan lắc đầu từ chối:

- Vì ông ấy sẽ khuyên tôi đi mà tôi không muốn như thế. Ông Belacmi đã có lòng tốt giúp tôi trong lúc tôi chỉ có một mình và ốm nặng. Tôi không thể làm gì khác việc ở gần ông ấy trong khi tình trạng của ông ấy đòi hỏi sự chăm sóc của tôi.

- Vậy thì chúng tôi tôn trọng lòng trung thành của ông, bác sĩ Xecvêtut ạ, - bác sĩ Caiơt nói. - Trong sáu tháng nữa tôi cũng ít hy vọng chỉ định được một người vào ghế đang trống này, và nhiều sự việc có thể xảy ra trong sáu tháng! Trong thời hạn này, xin cứ coi như ghế đó của anh, anh có thể đến nhận nó khi nào phù hợp với anh. Ta giao ước như thế nhé?

- Xin giao ước như thế, - Ăngtôniô cảm động khẽ nói.

Girôlamô Belacmi đang ngồi tựa vào đống gối khi Ăngtoan mang hộp dụng cụ và thuốc đến khám cho ông lần cuối trong ngày. Môi ông đã tái xám thể hiện rõ bệnh ứ huyết, ông rên rỉ, hơi thở ngắn và không đều đúng như những người tuần hoàn bị ứ trệ. Từ cơn suy tim khi Ăngtôniô bị bọn ăn mày hành hung, tình trạng sức khoẻ của ông chủ ngân hàng xấu hẳn đi.

Ăngtôniô khám cho ông rất tỉ mỉ và buồn rầu nhận thấy mạch của ông đập không đều, hai mắt cá phù lên. Anh trích một ít máu cho ông mỗi tuần hai lần và làm giảm nhẹ được tình hình ấy được độ vài ngày.

Anh cầm bát và dao trích đúng lúc Luxia vào phòng, anh mỉm cười nói:

- Cô vào đúng lúc để giúp tôi đấy.

Ông Belacmi mỉm cười nụ cười yếu ớt:

- Nếu tôi không lầm thì trong trường hợp đúng như thế này ba người chúng ta đã gặp nhau lần đầu tiên.

- Tôi không hề thích thú với việc trích huyết, - Luxia trịnh trọng nói. - Có nhiều khả năng máu sẽ chảy nhiều hơn mình muốn!

Vừa làm việc Ăngtoan vừa hỏi:

- Vua từ Hà Lan về rồi chứ? Việc xong chưa?

- Sắp xong, nghe nói thế. Hoàng hậu nhận được một bức thư của Thái hậu yêu cầu can thiệp với Hoàng thượng để Hoàng thượng bớt nghiêm khắc đến mức tàn nhẫn với những người dị giáo Hà Lan.

Lúc này máu chảy thong thả. Vừa nhìn máu đang lên dần trong bát anh vừa nghĩ rằng Catơrin đơ Međixi, Thái hậu nước Pháp đã hành động thật tinh vi để củng cố quyền lực của mình đối với cả hai phe thù địch khi bà cử một đạo quân gồm cả những người Gia tô giáo và Tân giáo chống cuộc tấn công của Havrơ. Vấn đề là phải giải phóng thành phố này khỏi sự chiếm đóng của người Anh, hiệp định Pháp - Anh vừa ký đã giải phóng nước Pháp khỏi sự đe doạ có quân đóng ở hải cảng Măngsơ và để cho bà có thể thanh thản chú ý đến công việc cai trị đất nước.

Nhưng Hà Lan nổi dậy chống Tây Ban Nha có nguy cơ lôi cuốn Catơrin về một phía nào đó của chiến trận này. Bà muốn hết sức tránh mâu thuẫn, tránh cả sự cần thiết phải lựa chọn giữa những người Tân giáo và Gia tô giáo trong vương quốc của bà, và tất cả những gì làm giảm nhẹ bạo lực đang bùng nổ ở Hà Lan rốt cuộc xoay chuyển có lợi cho bà. Vì vậy chưa kể nhiều động cơ do tư lợi, có nhiều âm mưu diễn biến ra ở triều đình Tây Ban Nha.

Ở bất cứ nơi nào có những âm mưu này đều có sự hành động của ác thần bản mệnh của giám mục thành Tôledơ và linh hồn tội lỗi của ông ta là vị Pháp quan ở Mađơrit. Lúc này hơn bao giờ hết, Ăngtoan phải giữ gìn từng lời nói và cử chỉ, nhưng với Luxia là cận thần tin cậy của Hoàng hậu như vậy anh khó có thể dính líu ít hay nhiều vào một sự đồng loã nào đó.

Ăngtôniô đã trích huyết xong và xếp các dụng cụ lại. Ông Belacmi thở bớt nặng nề, nói bằng giọng yếu ớt:

- Hôm nay tôi vẫn nghĩ đến khả năng đi Pari, anh Ăngtôniô ạ.

- Nhưng chú có chịu đựng nổi cuộc hành trình này không?- Luxia hỏi ông vẻ lo âu.

- Có lẽ được. Vả lại, chú cho là cần phải đi. Chú không muốn thấy cháu dính dáng tới mọi âm mưu ấy.

- Cháu cũng chán lắm, - Luxia khẽ nói.- Nhưng Hoàng hậu vô cùng cần đến một tình bạn trung thực, một trái tim để bà có thể thổ lộ tâm tình. Ôi! Ở Phlôrăngxơ chúng mình sung sướng biết bao nhiêu!

- Rõ ràng như thế, nếu chú thấy trước được thì chúng ta sẽ sử dụng đúng hơn, - người chủ ngân hàng thở dài. - Chúng ta sẽ không đến Tây Ban Nha.

Ăngtoan an ủi ông và mỉm cười:

- Ít ra Tây Ban Nha cũng làm cho tôi thành người giàu có, Tất nhiên là nhờ tài quản lý tài chính khéo léo của Luxia.

- Công việc của tôi ở đây cũng phát đạt, - ông già thừa nhận.- Nhưng tôi vẫn muốn thấy chúng ta ở Pari hơn.

Tim Ăngtoan đập nhanh. Phải chăng đây là sự đáp ứng lời cầu nguyện của anh? Nhưng anh không phải không biết rằng cuộc hành trình sẽ rất mệt nhọc và nhiệm vụ của anh là nghĩ đến sức khoẻ của ông trên hết dù anh vô cùng mong muốn đi khỏi Mađơrít.

- Có lẽ chúng ta sẽ đi thong thả, mỗi ngày đi một chặng ngắn và khi nào ông cảm thấy mệt thì dừng lại ngay, - anh gợi ý.

- Về phần anh, anh nghĩ thế nào về dự định này?

- Tôi cực kỳ mong muốn đi Pari khi nào có thể lên đường mà không gây nguy hiểm cho ông.

- Tốt lám! Tôi sẽ thanh toán mọi việc đang tiến hành ở đấy nội trong tháng này. Khi ổn định cả, chúng ta sẽ khởi hành!

Luxia và Ăngtôniô xuống nhà ăn bữa tối. Cả hai người đều đăm chiêu, viễn cảnh sắp đến một thủ đô vui tươi nhất châu Âu cũng không làm cho lòng họ vui lên được. Họ lặng lẽ ăn. Cô gái bỗng đẩy đĩa ra và đột ngột hỏi:

- Chú tôi có nguy cơ bị chết trong khi đi đường phải không? Và làm như vậy là để tôi an toàn đi khỏi Tây Ban Nha!

- Có lẽ ông ấy nghĩ như thế, - Ăngtoan khẽ nói.

- Vậy thì tạo sao anh là thầy thuốc của ông ấy anh lại chấp nhận ý kiến ấy?

- Cô tưởng rằng quyết định như vật là đơn giản và dễ dàng hay sao? - Ăngtoan nói nhỏ. - Tôi đã cân nhắc trong ý nghĩ mọi yếu tố của vấn đề này từ sáng hôm nay.

- Tại sao lại đúng vào sáng hôm nay?

- Bởi vì sáng hôm nay tôi đã được bác sĩ người Anh là Giôn Caiơt đến thăm và mời tôi nhận chức giáo sư khoa cơ thể học và ngoại khoa ở Cambritgiơ.

- Có phải anh mong muốn điều đó hơn cả mọi thứ không, - Luxia run giọng hỏi.

- Hơn hết mọi thứ trên đời, - Ăngtoan nói.

- Nhưng với kiến thức, khả năng, tài năng của anh thì ở Mađơrít hay ở Pari anh vẫn có thể kiếm được nhiều tiền. - Luxia kêu lên.

Anh bướng bỉnh lắc cái đầu tóc nâu rất đẹp.

- Tôi cần gì! Có nhiều thứ quan trọng hơn của cải, Luxia ạ, - anh nói một cách giản dị. - Mà thực ra, vàng là thứ thực sự ít giá trị nhất trong thế giới này.

Luxia im lặng một lúc rất lâu. Rồi anh thấy cô run lêm như hoảng sợ với ý nghĩ riêng của mình và cô to tiếng quyết định:

- Tôi không thể để cho chú tôi hy sinh mình vì việc đưa tôi ra khỏi Tây Ban Nha.

Ăngtoan nhẹ nhàng nói:

- Cô đừng quên rằng ông ấy biết rất rõ mình không còn sống bao nhiêu lâu nữa.

- Tại sao anh không chữa cho chú ấy khỏi? - Cô lại bừng bừng nổi nóng như khi trước. - Anh là thầy thuốc, phải không nào?

Anh nhẹ nhàng trả lời:

- Có nhiều điều, biết bao điều chúng ta chưa biết rõ hoặc gần như chưa biết gì cả. Và cũng vì vậy mà tôi muốn sang Anh, ở đấy tôi sẽ được tự do nghiên cứu.

- Em rất tiếc, Tôniô ạ, tha lỗi cho em, - cô nói và đặt bàn tay mình lên tay anh. - Nhưng em cảm thấy cô đơn một cách đáng sợ quá, với chú đang ốm, còn anh thì quá xa xôi, quá mê mải...

- Tôi xin nhận lỗi là ít chăm sóc cô, - anh thú nhận. - Nhưng tôi quá bận rộn.

- Chắc là bận chữa bệnh cho các phu nhân trong triều? - Cô mỉm cười gượng gạo. - Em nghe một vài người nói về anh và bảo rằng anh rất cẩn thận và sốt sắng

- Chưa bao giờ quá mức cần thiết để chữa bệnh cho họ, - anh phản đối.

- Anh có chắc chắn điều anh vừa nói không? Em biết có mấy người mê anh đấy.

- Thật điên rồ! Vậy thì họ có thể mê bất cứ người nào họ gặp...

- Còn anh? Anh vẫn luôn say mê người tình tuyệt vời của anh chứ, bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut?

- Hơn bao giờ hết.

Lời thốt ra từ miệng anh nhiệt thành đến mức Luxia sững lại rồi cô hỏi một cách kiêu hãnh:

- Tại sao lại hơn bao giờ hết?

Anh kể lại giấc mơ của anh trong ngục tối. Nghe xong cô dịu lại.

- Trước kia anh chưa bao giờ kể với em rằng em có một vị trí trong các giấc mơ của anh. - Cô nói một cách duyên dáng.

Anh tinh quái trả lời:

- Bởi vì lúc đầu cô tỏ ra rất mất cảm tình.

- Và bây giờ?

- Dù sao cũng không thế nữa, trong các giấc mơ, - Anh nói ra vẻ xã giao.

Thấy cô đỏ mặt về câu nói trêu tức ấy, anh vội vàng nắm chặt tay cô ân hận nói:

- Tha lỗi cho anh, Luxia. Em biết cho rằng anh yêu em lắm. Như một người em gái. Anh có thể nói với em những điều mà anh không tâm sự cả với Giăng.

- Ví dụ? - cô hỏi và nhìn đi chỗ khác.

- Ví dụ như nói về bức tranh, về hy vọng, tương lai, về hàng nghìn thứ. Và anh cũng không quên, không bao giờ quên rằng em đã mạo hiểm đi đến thăm anh trong ngục tối ở Cada Xăngta.

- Làm thế nào khác thế được? Anh chẳng cần đến em làm gì?

- Cầu chúa cho em không bao giờ phải cần đến anh như khi ấy, Luxia ạ. Nhưng khi nào sự ấy xảy ra, anh sẽ vì em mà đi đến tận cùng trời cuối đất. - Ăngtoan nói vô cùng chân thành.

- Ồ, Tôniô, anh có biết rằng anh chưa bao giờ nói với em điều tốt đẹp như thế không? Cảm ơn, Tôniô.

Chiếc miệng với những đường cong hoàn mỹ khẽ mỉm một nụ cười run run. Cô đứng lên, đến gần anh, hôn lên môi anh rồi ra khỏi phòng.

Ăngtoan ngồi bất động một lúc lâu. Trời ơi! Đấy không phải lần đầu tiên Luxia hôn anh, nhưng chưa bao giờ cái hôn của cô có hương vị này. Một hương vị thơm tho, quen thuộc như... Ăngtoan cau mày, bối rối, rồi tim anh đập mạnh. Anh đã biết hương vị này rồi. Đó là hương vị những chiếc hôn của Cơlarít Xtơrôđi.

Người hầu của Giăng nhấc chiếc áo khoác ở vai Ăngtoan ra và nói một cách cầu kỳ:

- Ngài Xavarinô đang đợi ngài, thưa bác sĩ. Xin mời ngài vào xưởng vẽ.

Ăngtoan không biết Giăng gọi anh đến vì lý do gì. Giăng ốm chăng, anh ta vốn khỏe như vâm cơ mà?

Đến cửa xưởng vẽ, anh dừng lại. Giăng không chỉ một mình. Anh đang nói chuyện với phụ nữ mà anh chỉ trông thấy lưng, nhưng vai, gáy, đầu gợi cho anh cảm giác quen thuộc. Người ấy quay lại mỉm cười, anh thốt lên:

- Cơlarít! Ồ! thật khó mà tin được!...

- Sao lại khó tin, Tôniô! Vì chính em đây mà!

Anh cầm hai tay cô trong tay mình và nhìn sâu vào cặp mắt quen thuộc. Dù anh vẫn thấy đấy là ánh mắt khôn ngoan từng trải khi xưa, nhưng anh không thể tin rằng Cơlarít ở đây.

- Chúng mình dành cho cậu sự ngạc nhiên này đấy, Tôniô ạ. - Giăng vui vẻ nói.

Rồi anh vỗ hai tay vào nhau.

- Đem rượu nho đến đây. Cuộc gặp gỡ này phải có rượu tẩy trần chứ.

- Cô đến Mađơrit làm gì thế, Cơlarit? - Ăngtoan hỏi.

- Đơn giản thôi, Tôniô. Anhôlô cùng với đoàn của ông ta đi thăm nhiều thủ đô của châu Âu. Chúng tôi đã đi qua Bácxơlon và Tôlêdơ, và cũng mới đến Mađơrit.

- Cô không biết rằng chúng tôi ở đây phải không?

- Vâng. Nhưng em không ngạc nhiên khi gặp anh. Trước kia em đã bảo anh rằng chúng mình sẽ còn gặp nhau mà, anh Tôniô, anh có nhớ không?

- Vậy thì chúng ta hãy cảm ơn số phận! - Anh thân mật nói. Nhưng không biết có phải chỉ số phận quyết định sắp xếp cuộc hành trình của Lôđôvixi Anhôlô đi theo anh. Vì quan hệ của anh với người pháp sư này đã luôn luôn hữu nghị.

"Đúng rồi, ở trong xứ sở này thì mình thành người đa nghi rồi", anh nghĩ.

- Chỉ chậm một tháng nữa là cô không gặp tôi, Cơlarit ạ, tôi sắp đi Pari.

- Trời! - Giăng thốt lên. - Câu chuyện này là thế nào?

- Chỉ do ông Belacmi tỏ ý muốn đi Pháp thôi. - Và Ăngtoan kể lại toàn bộ cuộc hội thoại của anh với Giôn Caiơt.

- Mình biết rằng cậu ở Pari an toàn hơn. - Giăng thừa nhận, - nhưng ở đây cậu đang làm giàu được...

- Honor y provecho non caben eu un lecho! (1) Ăngtoan khẽ đọc một câu châm ngôn người Tây Ban Nha ưa thích.

Giăng cố mỉm cười:

- Mình cũng sẽ đọc một câu châm ngôn xứng đáng với câu của cậu: "Giữ được thân còn hơn đầy túi". Vả lại, ở bên Anh, cậu sẽ giảng dạy, còn Mađơrit không dành cho cậu một chút tương lai nào theo hướng này!

- Có cái gì không ổn với anh ở thành phố này? - Cơlarit hỏi.

- Toà án tôn giáo, Cơlarit ạ. Và các pháp quan.

- Nhưng họ không biết các thí nghiệm của anh ở Ý.

- Cho đến bây giờ thì chưa.

Mặt anh bỗng có vẻ nghiêm trọng gần như lo lắng:

- Liệu Lôđôvixi có phản mình không?

- Ồ ! Không đâu! Chắc chắn là không, Tôniô ạ. Đừng quên rằng khi ở Vơnidơ ông ta đã báo cho anh rằng lệnh bắt anh đã ký.

Nhưng Ăngtoan vẫn nghi ngờ trong lòng. Dù sao thì Giăng cũng chắc chắn là đã trông thấy người pháp sư cùng đi với Batixta ở Vơnidơ và người pháp sư này không làm gì không có động cơ, dù động cơ ấy xấu xa, mờ ám và đen tối đến mấy đi nữa. Anh đổi đề tài và cố giấu nỗi lo âu.

- Nói chuyện về Vơnidơ với chúng tôi đi, Cơlarit.

- Nói gì về Vơnidơ với các anh nhỉ? Chúng tôi xa nó nhiều tháng rồi. A này, có lẽ các anh đã biết rằng tu viện trưởng tu viện dòng Đôminích ở Pađu bị bọn kẻ cướp đến hành hung và lấy một bức tranh quý? - Cô nói thêm và mỉm cười tinh quái.

- Kinh khủng thật! - Giăng nhăn mặt tỏ vẻ thương hại. - Đã biết rõ bọn trộm chưa?

- Tôi không nghe nói gì về vấn đề này, nhưng tu viện trưởng bị thương nặng lắm, trong một thời gian khá lâu không ai dám nói rằng ông ta có qua khỏi không.

- Cậu thấy chưa, Tôniô! Mình vẫn bảo rằng đáng lẽ cậu phải giết chết hắn đi, - Giăng than thở.

Ăngtôniô lắc đầu:

- Mình không muốn tay dính máu! Cô có biết gì thêm về giáo sĩ Phêlíp Xăngtôt không, Cơlarit?

- Chỉ biết rằng hắn đã khỏi. Nhưng hắn không phát hiện ra anh ở đây đâu, Tôniô ạ, hãy tin em. Không thể biết được đâu.

Ăngtoan ngước cặp mắt thẫm lên:

- Ông ta là người của toà án tôn giáo, nếu tôi không nhầm lẫn. Toà án tôn giáo vẫn rất có thế lực và không gì họ không thể làm được. Nhưng chỉ vài tuần lễ nữa là tôi sẽ an toàn ở bên Pháp.

- Tôi à! - Giăng dõng dạc thốt lên. - Tôi à? Cậu phải nói là chúng tôi!

- Nhưng cậu phải ở lại đây. Ở đây cậu hoàn toàn sung sướng, - Ăngtôniô phản đối.

Giăng nhún vai:

- Mình tiêu tiền của bố mình, Tôniô ạ. Và cậu hãy tin rằng mình cũng sẽ đến Pari. Mình cũng phải thú thực với cậu rằng mình chán vẽ những người đàn bà da nâu này rồi. Đấy là một trong những lý do làm cho mình nhảy lên vì vui sướng khi trông thấy Cơlarit.

- Hai người làm thế nào mà gặp được nhau?

Cơlarit giải thích:

- Đến bất cứ một thành phố nào phải ở lại lâu, em cũng tìm cách gặp các nghệ sĩ ở đấy xem họ có cần người mẫu không. Người đầu tiên em nghe nói là Giăng.

- Tạ ơn chúa! - Giăng lẩm bẩm. - Tôi cũng rất chán vẽ những người đàn bà mặc áo kín lên tới cằm rồi.

Ăngtoan ngắt lời:

- Theo mình biết thì có một vài người đẹp Tây Ban Nha cũng không đến nỗi khó tính như thế đâu!...

- Ồ, Tôniô! Trước đây một năm anh có bao giờ nói như thế này đâu! - Cơlarit thốt lên.

Ăngtoan giản dị trả lời:

- Nhiều sự việc đã xảy ra trong một năm qua. Qua đó, tôi thấy có lẽ tôi nên ở lại Pađu làm giáo sĩ thì hơn.

- Anh nghĩ xem nếu như vậy thì mọi người sẽ thiệt thòi những gì?

Anh nhẹ nhàng phản đối:

- Tôi có làm được cái gì đáng kể cho mọi người đâu. Nhất là trong một năm nay.

- Nhưng sắp tới là Pari, Tôniô ạ. Sau Pari đến nước Anh. Đây chỉ là sự tạm nghỉ, mọi sự vẫn tiếp diễn.

- À này, Lôđôvixi trình diễn một buổi ảo thuật trong cung chiều mai, cậu có đi không? - Giăng thông báo.

- Không có trò...

Ăngtôniô ngừng bặt. Không nên nói đến một số từ ở Mađơrit này.

- Ồ. Không đâu! - Cơlarit nói. - Không có đâu. Chỉ có các trò nhanh tay. Chúng tôi đã diễn hầu như ở khắp nơi.

- Nếu vậy tôi sẽ đến. - Ăngtoan hứa. - Khi tôi còn bé tôi luôn mơ ước sẽ trở thành nhà ảo thuật.

Lôđôvixi Anhôlô, nhà chiêm tinh, nhà ảo thuật và pháp sư phương Đông đã gợi được sự chú ý đáng kể. Ăngtoan nhận thấy ngay khi anh vào cung tối hôm ấy. Rất đông các quý tộc, các phu nhân trong cung đình, ăn mặt sang trọng đi đến phòng khách, nơi sẽ trình diễn, Ăngtôniô nhập với họ, anh cúi xuống hôn bàn tay một phu nhân xinh đẹp ở chỗ này, nhận lời chúc tụng của một nhà quý tộc ở chỗ kia. Tất cả giới quý tộc cung đình đều biết anh, trong đó có những người là bệnh nhân của anh, còn những người khác rất sốt sắng muốn tiếp xúc với người thầy thuốc mà Hoàng hậu đã độ lượng ban cho sự thân thiết của người.

Gian phòng đã chìm trong bóng tối nhưng Ăngtoan vẫn phát hiện ra Luxia ngồi ở hàng đầu và anh đi về phía cô. Lúc ấy cô đang cười và nói chuyện với hầu tước Đơ Pooctalecta một thanh niên rất đẹp trai da nâu hồng chứng tỏ vừa đi qua một thời gian dưới ánh nắng mặt trời ở Tân thế giới.

Cô đón anh bằng nụ cười thân thiết:

- Tôniô! Anh đừng nói với tôi rằng cuộc biểu diễn này đã làm anh rời khỏi mấy cái cối, chày của anh nhé?

Anh chạm môi lên đầu những ngón tay xinh đẹp cô chìa ra cho anh và khẽ nói một cách rất lịch thiệp:

- Còn có gì thu hút được bằng sắc đẹp của cô, thưa cô! - Rồi anh chào hầu tước, nhà quý tộc nói:

- Tôi nóng lòng đợi dịp để được nói chuyện với ông, bác sĩ ạ. Tôi chắc ông sẽ thích thú với mấy cách chữa bệnh người da đỏ hay dùng. Mà tôi lại biết khá rõ vấn đề này.

Hai mắt Ăngtoan sáng lên vì rất thích thú, anh nói:

- Xin ông định trước nơi gặp, ngày và giờ. Tôi vẫn ước ao được gặp người biết phương thuốc của họ.

- Sẽ rất nhanh thôi, bác sĩ ạ, tôi xin hứa với ông như thế.

Nói xong hầu tước xin lỗi, chào Luxia và đến chỗ các bạn khác.

- Tôi có thể ngồi bên cô được không, Luxia?

- Có nên nói thực không nhỉ? - Cô thì thầm. - Em đã giữ chỗ này cho anh, hy vọng rằng anh sẽ đến.

Ở đầu gian phòng khách lớn này vừa được dựng lên một cái bục che màn nhung đen, phía trước còn lộ rõ một khoảng sân khấu. Căn phòng bỗng im lặng, báo hiệu buổi biểu diễn sắp bắt đầu.

- Anh đã xem loại trình diễn này bao giờ chưa? - Luxia hỏi.

- Chưa xem hẳn một buổi. Nhưng chính ông Anhôlô này đã dạy anh thôi miên.

- Sao anh chưa bao giờ nói với em về việc ấy?

- Vì mãi tối hôm qua anh mới biết ông ta cùng với đoàn tới Mađơrit.

Phía sau màn sân khấu có tiếng lạch tạch như pháo nổ. Những luồng khói cuồn cuộn liên tiếp tuôn ra từ khe màn hé mở và một người đàn ông cao lớn mặc quần áo phương Đông từ đấy đi ra. Những tấm màn nhung mềm mại rơi xuống.

Lôđôvixi Anhôlô gây ấn tượng mạnh với bộ áo đỏ rực thêu các cung hoàng đạo, đầu đội loại mũ nhọn của các nhà chiêm tinh và ảo thuật hay dùng, nhưng Tôniô thầm nhớ lại hình ảnh người pháp sư năm trước mặc áo lễ đội mũ giám mục trong buổi hành lễ giả, báng bổ Nhà thờ một cách kinh khủng. Mặt bí ẩn, trông nghiêng như chim ưng, hình dáng cao, mắt nhìn áp đảo, lướt qua cử toạ làm cho mọi người rì rầm một cách ngạc nhiên và hơi sợ hãi.

- Xin kính chào các Bệ hạ.

Ông ta cúi rất thấp trước chiếc lọng nhỏ dưới đó Vua và Hoàng hậu đang ngồi.

- Kính chào các đức ông.

- Kính chào các ông các bà.

Giọng nói trầm trầm của ông ta vang khắp phòng khách.

- Tối hôm nay tôi lấy làm hãnh diện được đem đến đây một số trò khéo tay mà có người gọi là ảo thuật để các ngài xem cho biết và giải trí. Những người giúp việc tôi và tôi sẽ biểu diễn làm vui các ngài. Những trò này dù có vẻ kỳ lạ, không thể tin được nhưng lại hoàn toàn giải thích được bằng những phương pháp tự nhiên.

Ông ta mỉm cười tỏ vẻ ngầm ra hiệu:

- Nếu các ngài khá tinh mắt nhận rõ những gì không định để các ngài thấy, các ngài sẽ hiểu rõ chúng tôi đã dùng cách thức như thế nào để tiến hành các trò ấy.

Công chúng vui vẻ cười. Rõ ràng là có nhiều người không tin ông ta.

- Tôi ngừng lời và chuyển sang hành động: Tiếng Ý ảo thuật là giuoco di bussolotti, "trò chơi có chuẩn bị"; tiếng Đức, nhà ảo thuật là Taschenpieler. Dù ở nước nào, gọi như thế nào cũng vẫn là trò ấy thôi.

Ông ta nhấc miếng vải đen lên cao hơn mặt bàn độ ba tấc rồi vung ném ra phía sau:

- Các dụng cụ đo lường! - Ông kêu lên giọng đắc chí.

Luxia vô cùng ngạc nhiên. Ăngtôniô cúi về phía trước không tin đến một lúc, trên bàn lúc này có ba chiếc ống gỗ cao: đúng là các dụng cụ đo lường. Trước kia trò này thường dùng các cốc, chén và quả tròn.

- Chúng tôi cũng có các quả tròn! - Nhà áo thuật nói to. Lần lượt khẽ nâng ba ống gỗ lên, ông ta chỉ ba quả bằng gỗ tròn nhẵn bóng ở phía dưới, để ngay trên mặt bàn.

Cử toạ vỗ tay vang lên:

- Đáng tiếc! Một câu châm ngôn cổ của Tây Ban Nha nói Quien mucho abarco poco aprieta (2). Đúng như thế! Hãy xem đây!

Ông ta lại lần lượt nâng ba chiếc ống rồi lật hẳn lại: cả ba đều trống rỗng, các quả gỗ cũng không còn trên bàn "ai ôm đồm nhiều không giữ được chắc", nói như vậy rất đúng.

- Ông ta làm thế nào vậy? - Luxia khẽ hỏi.

Ăngtôniô nhớ đến những cuốn sách anh đọc được ở tủ sách của Lôđôvixi Anhôlô ở Vơnidơ.

- Các quả tròn được giấu trong các túi áo rộng họ mặc. Những nhà ảo thuật xưa kia cố ý đeo tạp dề. Danh từ Đức Taschenpieler từ đấy mà ra, đúng nghĩa là "người làm trò bằng túi".

Lúc này Lôđôvixi trình diễn một trong những tiết mục ưa thích hay là hầu hết các nhà ảo thuật đều ưa thích: Chiếc dây bị cắt. Ông ta cắt một sợi dây rồi ráp hai đầu dây liền lại như chưa bị cắt bao giờ. Rồi ông ta làm những trò khó hơn, cho những con vật nhỏ biến đi rồi lại hiện ra, rót từ một chiếc lọ ra rất nhiều chất lỏng khác nhau: sữa, rượu nho, mực; cắt đầu một khán giả (làm giống như thật) rồi lắp lại trước những cặp mắt hoảng sợ của các khán giả.

Cơlarit ở đâu nhỉ? Ăngtoan ngạc nhiên chưa thấy cô tham gia phần nào trong buổi biểu diễn. Có lẽ nào cô chỉ đi với đoàn vì cô chấp thuận cho ông Lôđôvixi hưởng đặc ân. Ăngtoan có cảm tưởng ngược lại rằng cô là một thành viên tích cực của đoàn này qua câu chuyện trong xưởng vẽ của Giăng.

- Thưa các ông các bà.

Giọng của Lôđôvixi tỏ vẻ cực kì quan trọng:

- Tiết mục sắp trình diễn ở đây sẽ ly kỳ đến nỗi tôi yêu cầu các ngài quan sát hết sức cẩn thận những gì diễn ra trước mắt. Tiết mục này chưa diễn ở nơi nào cả. Cũng chưa nhà ảo thuật nào diễn như vậy. Trong toàn thế giới không có đến mười hai người biết bí quyết của thứ quyền lực lạ lùng mà nhờ nó tôi sẽ tạo ra trước các ngài một bức tượng sống.

Tiếng xì xào thích thú và nóng đợi nổi lên trong phòng khi Lôđôvixi biến sau bức màn dùng làm phông cho các trò vừa diễn. Trên cao vẫn khép kín nhưng phía dưới các tấn màn hở ra và trong khoảng trống tam giác ấy, một người đàn bà đẹp cực kì xuất hiện.

- Cô Cơlarit! - Lôđôvixi gọi. - Cô Cơlarit hiện thân của sắc đẹp!

Tiếng rì rầm khen ngợi thay thế tiếng rì rào phấn khích mấy phút trước. Cơlarit đứng đấy, các nếp áo dài Hy Lạp ôm sát những đường cong nhịp nhàng của cơ thể cô, cô giơ hai bàn tay lên và tay áo xẻ ở giữa dọc theo cánh tay hoàn hảo của cô để hở ra hai vai tròn trặn. Cô cầm những ngón tay Lôđôvixi giơ ra và duyên dáng tiến lên hàng thứ nhất.

- Tôniô! - Luxia thì thầm. - Em đã trông thấy người đàn bà này ở chỗ nào rồi! Chắc chắn thế.

- Lặng im!... - Anh nói nhỏ. - Hãy nghe ông ta giải thích.

Nhà ảo thuật nói tiếp:

- Các ngài đã trông rõ rồi đấy, cô Cơlarit đi, lại, thở, mỉm cười, không còn nghi ngờ gì là cô đang còn sống.

- Ồ, em chắc chắn đã thấy người này ở nơi nào rồi. - Luxia lại nói, hai lông mày cau lại để cố nhớ.

Lôđôvixi vẫn dài dòng:

- Các ngài hãy nhìn gần lại đi, nhìn kỹ vào. Bằng một uy lực kỳ lạ, phép thôi miên, tôi sẽ biến con người đẹp đẽ da thịt tươi sống này thành một bức tượng đẹp không kém, nhưng bằng đá.

Ông ta đưa hai bàn tay lướt qua mặt Cơlarit và nói những gì chỉ mình cô có thể nghe tiếng và các nét mặt đẹp thanh khiết của cô từ từ cứng lại như đá. Không một chút biến đổi cũng không một chuyển động nhẹ nào làm cho linh hoạt. Không có gì trong gương mặt bất động này bộc lộ sự sống. Lòng bàn tay Lôđôvixi lướt trên người cô gái, các bắp thịt hình như cứng lại như đá.

- Thấy chưa! - Nhà ảo thuật kêu lên. - Một pho tượng Hy Lạp cổ.

Những tiếng vỗ tay thưa thớt chào đón kết quả này và nhà ảo thuật ngạc nhiên một cách khó chịu. Ăngtôniô hiểu ngay nguyên nhân của sự phản ứng yếu ớt này: mở đầu tiết mục Lôđôvixi đã báo rằng ông ta dùng phép thôi miên. Thôi miên đã là một câu chuyện cũ ở Mađơrit từ khi Ăngtoan chứng minh nó qua linh mục Inhaxiô Môlina làm cho mọi người xôn xao, cho nên tiết mục của Lôđôvixi mất tác dụng. Là người biểu diễn lành nghề, nhà ảo thuật đã nhanh chóng bình tĩnh lại, ông ta nói:

- Các ngài hãy nhìn xem: cô ấy bằng đá thực sự.

Hai người giúp việc đưa hai chiếc ghế tựa ra và quỳ lên trên để giữ cho vững. Lôđôvixi nâng cái cơ thể cứng đờ trên tay và đặt ngang trên hai lưng ghế, gáy dựa trên một chiếc và khoeo chân tựa trên một chiếc giống như chiếc cầu bắc trên không. Rồi dùng chiếc ghế thứ ba làm bậc. Ông ta đặt toàn bộ trọng lượng của cơ thể mình lên người cô gái đang nằm dài bất động. Rõ ràng là không ai có thể chỉ do rèn luyện ý chí mà giữ được sự bất động như thế. Lôđôvixi đã điềm tĩnh lại khi nghe tiếng vỗ tay như những làn sóng dâng lên và cảm thấy cử toạ như rung lên vì bị chinh phục hoàn toàn.

- Tôniô!

Trong khi mọi người vỗ tay, Luxia vẫn theo đuổi ý nghĩ của mình và khẽ nói với Ăngtoan:

- Tôniô... em đã trông thấy cô này rồi. Đúng như vậy. Và bây giờ thì em chắc chắn là trông thấy ở Vơnidơ. Nhưng ở chỗ nào nhỉ?

Trước khi Ăngtoan kịp trả lời câu hỏi, tiếng của Lôđôvixi lại vang lên:

- Nhưng con người chuyển thành tượng vẫn sống. Tôi sẽ chứng minh để các ngài xem! Máu vẫn chảy trong tim và huyết quản của cô ta. Hãy trông đây!

Ông ta rút trong nếp áo ra một con dao găm và giơ lên phía trên Cơlarit. Con dao bỗng cắm phập xuống người cô gái không có sức chống đỡ. Khán giả cùng thốt ra một tiếng kêu từ trong họng. Một người đàn bà hét lên lanh lảnh, mặt cau có phẫn nộ, Lôđôvixi đã cắm phập lưỡi dao vào ngực cô Cơlarit. Một dòng máu đỏ tía ra trong tiếng ồn ào khiếp sợ, phản đối, và những câu hỏi lo lắng. Rồi màn hạ xuống che kín cảnh ma quỷ ấy.

Luxia sợ tái mặt như Ăngtôniô đã vội bảo cô:

- Đừng sợ! Đây cũng là một thủ thuật như các trò khác. Trông kìa...

Lôđôvixi tươi cười xuất hiện gần như ngay lập tức:

- Xin đừng sợ cô ấy vẫn sống!

Và Cơlarit rẽ màn bước ra, cô cũng tươi cười và đứng bên cạnh ông ta, rõ ràng không có vết thương nào cả. Trong khi họ cúi chào tiếng vỗ tay vang lên không dứt, Lôđôvixi nói to:

- Xin cảm ơn các ngài. Buổi biểu diễn của chúng tôi đã kết thúc.

- Tôniô! - ngay lúc ấy Luxia nói giọng gay gắt báo trước điềm không lành. - Tôniô! Bây giờ em đã nhớ ra em trông thấy cô ta ở đâu rồi, cô ta ngồi với anh trong một hiệu ăn bên hồ, hôm chú em và em đi Phlôrăngxơ.

- Đúng đấy, Luxia ạ. Đúng ở chỗ ấy. - Ăngtoan điềm nhiên nói.

- Vậy thì tại sao anh không nói với em chuyện ấy? Tại sao anh không nói rằng anh quen cô ta?

Anh đưa mắt mải nhìn xung quanh để chắc chắn không ai nghe thấy rồi anh nói:

- Mãi đến hôm qua tôi mới biết cô ta ở Mađơrit. Cô ta là người mẫu của Giăng...

- Ồ!

Hai mắt Luxia mở to hết cỡ.

- Cô ta là người mẫu à?

- Phải.

- Anh đã vẽ cô ta khoả thân bao giờ chưa?

Ăngtoan đỏ mặt không duyên cớ và càng bực mình vì lộ vẻ bối rối. Dù sao thì nghiên cứu nghệ thuật có gì là xấu? Và nghiên cứu khoả thân chẳng là một phần trong việc rèn luyện của nguời nghệ sĩ là gì. Nhưng anh không chắc chắn Luxia có hiểu không. Càng không chắc cô có nghe anh trình bày rõ không.

- Có hay không? - Cô gặng hỏi.

- Có!

Luxia càng mở to, thoáng có vẻ vì nể rất mới mẻ.

- Cô ta có đẹp lắm không?

- Em vừa thấy cô ta đấy, em nghĩ thế nào? - Ăngtoan mỉm cười và trả lời.

- Cô ta rất đẹp. Em muốn gặp cô ta, Tôniô ạ!

- Nhưng cô ta là người biểu diễn sân khấu. Hoàng hậu có thể không bằng lòng...

- Hoàng hậu đã mời ông Lôđôvixi Anhôlô đến chiêu đãi. Không có lý do gì để em không được gặp cô Cơlarit. Trừ khi, - cô nói thêm giọng nghi ngờ và chua chát, - trừ khi anh không muốn cho em quen người mẫu của anh.

Anh ấp úng:

- Thật là ý nghĩ điên rồ!... Điều đó có làm phiền gì anh đâu? Anh không phản đối gì cả...

- Vậy thì anh đi với em, - Cô nói một cách cấp thiết.

Đằng sau những tấm màn, đoàn ảo thuật đang đóng gói đồ đạc.

Ăngtoan nhận ra Ania, cô gái anh đã thử sức mạnh của thôi miên lần đầu tiên. Nhà ảo thuật không có ở đấy, nhưng Cơlarit vừa ra khỏi phòng thay áo. Khi trông thấy Ăngtoan và Luxia, cô tiến đến gần với nụ cười niềm nở trên môi.

- Cô Luxia Belacmi, cô Cơlarit Xtơrôđi.

Ăngtoan giới thiệu hơi lúng túng. Cơlarit liếc nhìn anh một cách tinh quái nhưng cô trả lời rất duyên dáng, đáng yêu.

- Tôi muốn được gặp cô, cô Xtơrôđi, để nói với cô rằng cô đẹp và hấp dẫn lắm.

- Và cô thì lại đẹp hơn tôi tưởng tượng nhiều.

- Sao lại thế nhỉ? - Luxia bối rối hỏi.

- Vâng! Tôi đã được nghe bác sĩ Ăngtôniô Xecvêtut và ông Giăng Xavarinô nói về cô.

Đấy là một cuộc tấn công lịch sự bằng kiếm có bịt ở mũi nhọn giữa hai người đấu kiếm giỏi, người nọ vì nể tài năng của người kia nhưng luôn rình có dịp đâm trúng nhau. Ăngtoan cảm thấy cực kì khổ tâm nhưng không biết làm thế nào.

Luxia tiếp tục nói một cách nhẹ nhàng nhưng giả tạo:

- Tôi phải yêu cầu ông Giăng cho tôi xem vài bức ông ấy vẽ cô mới được.

Mắt Cơlarit thoáng sáng lên một cách vui vẻ, cô không dễ bị lừa dối. Cô trả lời cũng nhẹ nhàng như thế:

- Tôi e rằng cô sẽ không tán thành những bức tranh ấy. Hầu hết là những bức khoả thân...

- Được nhiều người mời làm mẫu kiểu ấy chắc dễ chịu lắm nhỉ. Chắc anh thích những bức tranh ấy lắm phải không Ăngtôniô? - Cô giả bộ hồn nhiên hỏi. - Cô Xtơrôđi, cô có thể tưởng tượng được không, anh ấy đã thề trung thành với một hình ảnh như thế đấy!

Cơlarit trả lời:

- Tôi biết thần vệ nữ của Bôtixeli. Còn có bức hoạ nào hấp dẫn hơn bức hoạ ấy nữa.

Mặt Luxia đỏ bừng, Ăngtoan thấy cô đã nổi giận dù cô ghìm lại. Anh khôn ngoan gợi ý:

- Cô Cơlarit chắc đã mệt, Luxia ạ.

- Xin thứ lỗi. Tôi nghe nói nghề làm mẫu vất vả lắm. Nhưng tôi chắc rằng cô sẽ rất được hoan nghênh ở Mađơrit này. Chúng tôi có thể chúc cô ngủ ngon chứ?

- Xin chúc cô ngủ ngon, cô Belacmi, - Cơlarit điềm đạm nói. - Và chúc anh ngủ ngon, bác sĩ Xecvêtut.

Rồi cô đi ra.

Luxia lẩm bẩm:

- Ôi, tôi ghét cô ta! Ghét cay ghét đắng! Đồ phụ nữ hư hỏng! Đồ hư hỏng đến ghê tởm.

- Ồ, Luxia. - Ăngtoan phản đối cô, anh thực sự không bằng bòng. - Cơlarit không phải là...

- Còn anh nữa! Anh nữa đấy! Anh có quyền gì mà nói đến bức Bôtixeli? Bức tranh ấy là của tôi, anh đừng quên!

- Đúng thế rồi, tôi chỉ...

- Không có cái gì thiêng liêng đối với anh cả, phải thế không? Anh ngốc lắm, anh...

Giọng cô bỗng khản lại và cô chạy trốn.

Ăngtoan đứng lại, bối rối sửng sốt, không thể biết rõ cái gì đã diễn ra trong chiếc đầu xinh đẹp ấy.

- Vị tiểu thư đẹp mê hồn của anh bỏ anh một mình sao, Tôniô? - Cơlarit khẽ nói, cô đến bên anh mà anh không biết.

- Phải, cô ấy vừa mắng tôi một trận mà tôi chẳng biết vì sao, rồi cô ấy đi mất... Tôi đang tự hỏi vì lý do gì đây!

Cơlarit nhìn anh mỉm cười âu yếm:

- Đơn giản lắm... cô ấy yêu anh, Tôniô ạ!

- Cô ấy mà yêu tôi à? Cô đùa đấy chứ?

- Ồ không đâu! Điều đó rõ rành rành. Cô ấy thật đẹp mê hồn, đầy sức sống và sôi nổi. Hai người là một đôi hoàn hảo đấy, Tôniô ạ.

- Tôi không nghĩ đến hôn nhân, Cơlarit ạ. Cuộc sống của tôi đã quá nhiều việc rồi, - người thầy thuốc trẻ tuổi nói.

- Ồ! Khi nào người đàn ông có ở cạnh mình một người vợ phù hợp, anh ta mới bắt đầu biết rõ mình có khả năng như thế nào... Nếu anh không cho rằng tôi coi quá quan trọng vị trí của người phụ nữ trong đời người đàn ông!

- Không...Không đâu, Cơlarit! - Ăngtoan thì thầm một cách lúng túng. - Em biết rằng anh vĩnh viễn biết ơn em đã...

- Đừng nói nữa! Cảm ơn, Tôniô rất yêu quý. Em sẽ ghi nhớ ý nghĩ quý báu ấy của anh. - Cô nói giọng run run. - Chúc anh ngủ ngon, Tôniô. Và lần này thì tạm biệt thực sự.

Anh thất vọng nói:

- Em không đến dự chiêu đãi à?

- Không, em đến sẽ làm rối việc thêm. Hãy đi tìm Luxia của anh đi, Tôniô, làm lành với cô ấy đi!

- Làm lành vì lý do gì?

- Ồ, Tôniô... Đừng bao giờ hỏi tại sao, vì lý do gì mà phải làm lành với một người đàn bà. Cứ tiến hành một cách đơn giản. Người ta sẽ hiểu.

Rồi Cơlarit đi khuất sau màn.

Khi Ăngtoan đi ngang qua phòng tiến về phía bàn giải khát, anh nghe tiếng gọi mình, hầu tước Poóctalecta đang nói chuyện với ông Lôđôvixi Anhôlô ra hiệu cho anh đến chỗ họ:

- Ông Anhôlô vừa nói với tôi rằng ông ấy quen ông ở Vơnidơ, bác sĩ ạ.

- Thật vui mừng được gặp lại ông, bác sĩ Xecvêtut, - người pháp sư nói và đặt tay lên trán rồi lên môi. Hầu tước vừa cho tôi biết ông đã dùng thôi miên đạt kết quả ở Mađơrit này.

Vị hầu tước trẻ nói thêm:

- Chắc lý thú lắm, tôi rất tiếc lúc ấy đã vắng mặt ở Mađơrit.

- Bây giờ tôi mới hiểu rằng thôi miên không phải điều mới lạ ở Mađơrit và lý do tôi không gợi được sự chú ý như đã lường trước, - Lôđôvixi ôn tồn nói.

Ăngtoan biện bạch:

- Tôi chỉ là người mới vỡ lòng... còn ông là bậc thầy, ông Anhôlô ạ.

- Ai đã chế ngự được linh mục Inhaxiô Môlina thì không thể coi người đó như vỡ lòng được, - hầu tước nói. - Bác sĩ này, tôi tổ chức một bữa tiệc vào tôi mai mời ông Anhôlô và đoàn của ông. Ông có cho tôi vinh dự được đón tiếp ông không?

Ăngtôniô không muốn tỏ ra thiếu lịch thiệp, nhưng anh không hề muốn dự một buổi tối bên cạnh Lôđôvixi vì biết rằng ông ta dễ nổi nóng đột ngột, dễ làm ầm ĩ và cãi cọ. Anh bỗng nhớ đến một buổi hẹn trước:

- Tôi rất tiếc... thưa hầu tước, nhưng bác sĩ Vêdan và tôi tối mai có một buổi nói chuyện và thảo luận lên quan tới một số điểm về cơ thể học.

- Xin tuỳ ý ông.

Hầu tước nháy mắt và nhướng lông mày để tỏ ý ngầm.

- Ông Anhôlô đã hứa trình bày một số tiết mục ảo thuật không diễn trước công chúng bình thường. Thôi, xin lỗi các vị nhé, hẹn đến mai, ông Anhôlô.

Lôđôvixi Anhôlô cởi mở nói:

- Tôi mong có dịp gặp ông, bác sĩ ạ, từ khi Cơlarit cho biết rằng ông ở Mađơrit.

Bên cạnh họ không có ai nhưng Ăngtoan biết rõ rằng ở Mađơrit có nhiều lỗ tai luôn rình mò để thu lượm tin tức nhỏ nhất về anh rồi đi rót vào tai linh mục Inhaxiô Môlina. Anh nói:

- Chung ta đến gốc kia đi, ở đấy nói chuyện thoải mái hơn.

Anhôlô mỉm cười đi theo anh, ông ta ngồi chễm chệ rồi nói luôn không quanh co:

- Cả Mađơrit còn nói đến vấn đề ông thực nghiệm vào linh mục Inhaxiô Môlina. Bản thân tôi cũng có sự vướng mắc với toà án tôn giáo, tôi biết rằng ông thận trọng, bác sĩ ạ. Vì có những vấn đề cần để trong bóng tối nên ông có muốn chúng ta thoả thuận một hiệp ước cùng im lặng về quá khứ của nhau không?

Không có gì khó chịu cho anh bằng việc thoả thuận một vấn đề nào đó với con người này, nhưng anh không cách nào từ chối được. Trong thâm tâm, anh chắc Giăng không nhầm. Lôđôvixi sẽ không hề áy náy khi phản bội anh. Hắn đã bán anh lần đầu cho giáo sĩ Phêlip Xăngtốt và Batixta Poocdia. Nếu lúc sau hắn báo cho anh biết sự nguy hiểm không phải do lương tâm cắn rứt mà do một nguyên nhân mờ ám nào chỉ mình hắn biết.

- Có lẽ ông đang nghĩ xem tôi có dính dáng đến các khó khăn của ông ở Vơnidơ không chứ gì? - Người pháp sư nói tiếp, hình như ông ta đọc được ý nghĩ của anh. - Tôi cam đoan với ông rằng ông nghi ngờ không đúng, bác sĩ ạ. Tuy rằng tôi có hàng nghìn lý do đáng kể để không mến ông chút nào cả, - ông ta nói thêm, châm biếm rất kiểu cách.

- Tôi không nghĩ như thế đâu, thưa ông, - Ăngtoan bị bất chợt ấp úng nói và nhận rõ lời đe doạ trá hình trong câu nói sau của người pháp sư.

- Vậy ông bằng lòng rằng chúng ta hứa sẽ kín đáo cho nhau chứ?

- Được, tôi bằng lòng.

- Tốt. Bây giờ ông kể cho tôi nghe các thí nghiệm về thôi miên của ông đi, - Anhôlô nói như ra lệnh.

Lôđôvixi Anhôlô có vẻ rất thích thú với trường hợp của cô Catơrin Xagrơđô, dù Ăngtoan không muốn kể tỉ mỉ, nhưng anh thấy người pháp sư vẫn tinh tế moi dần từng chi tiết. Ông ta nhắc lại.

- Đúng thật là một trường hợp ly kỳ. Trong tương lai tôi sẽ tìm hiểu sâu thêm về vấn đề này. Nhưng đã khuya rồi, tôi làm ông mệt...

Họ từ biệt nhau bằng những lời chào lịch thiệp rồi Anhôlô hoà vào đám đông.

- Đợi mình với, - Giăng vừa nói vừa chạy lại chỗ Ăngtoan. - Chúng mình sẽ cùng đi.

Rồi trong lúc đi xa cung điện, anh hỏi:

- Lôđôvixi với cậu nói chuyện gì thế?

- Tên khốn kiếp ấy đề nghị một thoả hiệp. Một thoả hiệp về im lặng.

Giăng nghi ngờ ngay lập tức, anh nói:

- Phải rồi, một hiệp ước cậu sẽ đơn phương tôn trọng. Cậu không tin lời tên đểu cáng ấy chứ, mình đoán thế?

- Biết đâu đấy? Rõ ràng là cả hai đều có lợi nếu cùng im lặng.

- Chà! - Giăng lẩm bẩm. - Thật đúng tính chất của con cáo già ấy, nó ru ngủ cậu bằng một đề nghị tốt đẹp để rồi đi phản lại cậu với linh mục Inhaxiô.

- Nhưng hắn không thể kể tội mình mà không tự buộc tội hắn. Vậy thì hắn có lợi ở chỗ nào?

- Tin tưởng ở con rắn già ấy để tìm cách gỡ rối, và rồi gỡ rối một mình! Cẩn thận đấy, Tôniô, - Giăng khẩn khoản nói, anh vốn rất hay đề phòng. - Chiều mai cậu có đến dự tiệc ở nhà hầu tước Pooctalecta không?

- Không. Thầy Vêdan và mình giảng ở trường Đại học.

- Vậy thì mình đi một mình. - Giăng quyết định. - Trong thời buổi chúng ta đang sống này, mình cho rằng cần biết những gì diễn ra ở hậu trường. Hơn nữa, anh nói thêm. - Cũng cần có người để mắt đến thằng đểu Lôđôvixi này. Đó là điều khôn ngoan... Hãy nhớ là phải đề phòng, Tôniô ạ.

Khi Luxia bước vào căn phòng Ăngtôniô đang bận nghiền một thứ thuốc ngủ cho ông Belacmi, hình như ánh sáng mặt trời cùng vào với cô: cô mặc và trang sức theo kiểu của Elidabet Đơ Valoa thay kiểu cổ truyền nghiêm nghị khô khan của Tây Ban Nha bằng màu sắc lịch sự, ánh sáng và vui tươi, những đặc điểm của vẻ đẹp và duyên dáng Pháp.

Áo cô bằng thứ hàng dày màu trắng có kim tuyến, cổ áo chun trắng nõn và hẹp, hai tay áo trong vừa khít đính những hàng ngọc trai nhỏ. Tay áo ngoài phồng to, kiểu vừa xuất hiện ở Mađơrit nhưng rất thịnh hành ở triều đình Pháp, xẻ rộng và chun theo cách để lộ rõ một cách kín đáo các trang sức giàu có và sang trọng ở tay áo trong. Luxia trùm lên bộ tóc vàng rực chiếc khăn mỏng có gạch đỏ trông rất nổi. Mặt cô đánh phấn trắng như người Pháp ưa dùng, hai má xoa phấn hồng. Váy ngoài rất rộng, mỗi bên vén lên một chút để lộ thứ đăng ten quý ở váy trong.

Ăngtoan để chày xuống, vịn hai tay lên bàn, ngắm cô và khen ngợi một cách thành thật:

- Em đẹp vô cùng, Luxia ạ!

- Không phải chỉ một mình anh nghĩ như vậy. - Cô trả lời vẻ ngạo mạn, nhưng anh thấy rõ cô vừa ý với lời khen đó.

- Chắc thế rồi, kiểu áo mới đấy à?

- Từ Pari đến hôm qua. - Cô kiêu hãnh nói và xoay chân quay một vòng tròn để cho váy xoè ra nhưng cánh của một bông hoa kỳ diệu. - Hoàng hậu nước Pháp gửi cho em đấy.

Ăngtoan lại tiếp tục nghiền thật cẩn thận các vị để pha chế thuốc. Cô gái hình như đã quên trận cãi cọ hôm trước và anh biết ơn cô về việc ấy. Anh hỏi:

- Tôi hôm nay lại có buổi chiêu đãi hay sao?

- Có. Dạ tiệc ở nhà hầu tước Đơ Pooctalecta. Nghe đồn rằng ông bạn chiêm tinh học của anh sẽ biểu diễn một số tiết mục ảo thuật rất mạnh dạn.

Ăngtoan cau mày. Lôđôvixi dám liều lĩnh biểu diễn buổi hành lễ đen ở đây chăng? Không. Chắc hắn cũng đủ lý trí để hiểu rằng ở đây thái độ của Toà án tôn giáo khác hẳn ở Vơnidơ, thành phố vui chơi kia. Tuy nhiên, cũng có thể là Lôđôvixi chưa nắm vững tình hình rồi lại bị chàng hầu tước kia thúc đẩy. Anh chàng này vừa ở Ấn Độ về, chắc đã quên uy lực đáng sợ của các pháp quan trong cuộc hành trình ấy. Vả lại anh ta đã chẳng thao thao kể lại rằng đối với những người thổ dân ở Tân thế giới thì các buổi lễ tà đạo và chè chén say sưa là chuyện thường là gì.

- Ai đi cùng với cô?

- Hầu tước cho xe đón. Hơn nữa là ở gần một bên thôi mà.

Ăngtôniô buông rơi chày xuống cối, anh khẩn khoản:

- Luxia... anh muốn em không đi dự dạ tiệc này!

Cô nhìn anh ngạc nhiên:

- Tại sao lại không hở anh?

Anh tìm lời để nói nhưng rất khó khăn.

- Vì nhà chiêm tinh học này. Anh thấy không biết em có nên xem một tiết mục của ông ta không?

- Anh đã xem những tiết mục ấy rồi sao?

- Rồi. Ở Vơnidơ.

Cô hất đầu ra phía sau và ngỗ ngược nói:

- Vậy thì tại sao tôi lại không xem được. Nhất là Cơlarit của anh lại ở đấy. Một người lịch sự như thế chắc không thể tham gia việc gì xấu.

Ăngtoan cúi đầu và cắn môi. Tiếp tục vấn đề này sẽ lộ rõ anh đã có mặt ở buổi hành lễ đen ở Vơnidơ và anh mong hơn cả là sự kiện ấy là một trang đã kết thúc trong cuộc sống của anh. Anh cố nói thêm:

- Ít ra anh cũng hứa với anh điều này: nếu Lôđôvixi biểu diễn cái gì em không nên xem thì em về đây ngay lập tức nhé.

Cô tức giận nói:

- Tôi không hứa điều gì như thế cả. Tôi có phải là trẻ con đâu?

- Vậy thì em về ngay đây sau khi kết thúc vậy, - anh năn nỉ. - Anh sẽ đợi em ở tầng dưới.

Cô nhìn anh ra vẻ không bằng lòng:

- Tôniô, tôi không hiểu nổi anh! Dù sao thì tôi cũng đã quyết định sẽ về đây.

- Anh sẽ đợi em, - anh hứa.

Cuộc họp ở trường Đại học kết thúc sớm nên Ăngtoan ngồi trong phòng khách nhỏ của gia đình Belacmi thiu thiu ngủ để chờ Luxia.

Các cửa sổ mở rộng vì trời oi ả như sắp có cơn giông bão. Khi Ăngtoan nghe tiếng chân bước hấp tấp trong phố, anh vùng dậy mở cửa và bước xuống bậc thềm vừa kịp để đỡ vào tay mình cô gái đang thở hổn hển. Hình như cô quá mệt vì đã chạy, chắc cô đã vấp ngã vì chiếc áo trắng có kim tuyến bị rách và bẩn. Anh bồng cô lên tay như một đứa trẻ, đem cô vào phòng khách nhỏ, trong khi cô khóc nức nở không hổ thẹn và bám chặt lấy anh.

- Nào, Luxia, mọi việc đã tốt lành cả rồi. Hết rồi mà. Em đang an toàn bên anh.

Anh an ủi cô giọng âu yếm và vững vàng, tiếng khóc thưa dần rồi ngừng hẳn. Cô nói:

- Tôniô! Ơn chúa, anh đã bảo em về nhà!... Em sợ biết chừng nào!

- Sợ ư? Ai đã dám làm phiền em, - anh nói giọng đe doạ.

- Kh... không đâu, có lẽ họ cũng không thấy em đi ra.

Cô đứng lên và lau nước mắt.

- Họ đang quá chú ý đến... ôi, Tôniô!... kinh khủng quá!...kinh khủng quá!... Tại sao anh không nói với em điều đó?

Vậy là Anhôlô đã dám biểu diễn trò quỷ quái châm biếm lễ hiến tế thần thánh!

- Anh đã báo trước với em rồi, Luxia, - anh nhẹ nhàng nhắc cô.

- Em không ngờ sẽ khủng khiếp đến thế.

- Chuyện gì đã xảy ra vậy?

- Có một tiết mục trang trí như bàn thờ. Ông ta mặc áo lễ. Lúc đầu em tưởng là một trò vui đùa, nhưng khi những người con trai và con gái khủng khiếp ấy ra. Ôi, Tôniô! Tôniô!...

- Thôi đừng nói nữa! - Anh khẩn khoản.

- Điều làm em kinh hoảng nhất là, - Cô nói rất nhỏ hình như hổ thẹn, - là em đã muốn ở lại, Tôniô ạ. Em muốn xem những cảnh đó.

Cô giấu mặt vào ngực anh:

- Tôniô, em thấp kém, xấu xa quá phải không, vì em đã có ý muốn như thế.

- Không, - anh khẽ nói. - Chính anh cũng đã bị cám dỗ. Cái kinh khủng của sự việc ấy là sức mê hoặc của nó, giống như loài rắn.

- Ôi! Vũng bùn đấy! Em không còn sạch sẽ nữa rồi. - Cô rền rĩ úp mặt vào hai bàn tay.

- Em nghĩ thế vì em sống nền nếp và trong sạch, - anh nói. - Em không biết cảnh tượng gì đang chờ mình, chỉ có thế thôi.

- Em nhớ lời đã hứa với anh và cảm thấy phải đi ngay lập tức, ngay lập tức. Nếu không em sẽ ở lại đến cùng, không tránh được.

- Về phần anh, anh rất sung sướng vì em đã về. Luxia ạ. Bây giờ thì em đã an toàn, việc em cần làm hơn cả là đi ngủ.

Anh bỗng ngẩng đầu lên. Từ sau khi bị bắt giam, anh luôn cảnh giác, anh nhận rõ trong đêm vắng một tiếng động bất thường theo gió vẳng vào cửa sổ mở. Đó là tạp âm của tiếng ngựa phi, tiếng kêu, tiếng khí giới chạm vào nhau và rõ ràng là từ phía nhà hầu tước Đơ Pooctalecta.

- Tôniô... Cái gì thế? - Luxia khẽ hỏi, mặt trắng nhợt như chiếc cổ áo trắng của cô.

- Không rõ.

Họ ra ngồi ở đi văng bên cửa sổ mở gần sát bên nhau và người họ chạm vào nhau. Bàn tay nhỏ bé của Luxia luồn vào tay Ăngtoan, anh thân thiết nắm chặt lấy làm cho cô yên tâm. Tiếng động lan rộng hơn. Thỉnh thoảng có bóng người chạy luồn qua hàng cây dọc phố và có tiếng súng nổ đằng xa.

Cô gái thì thầm:

- Em sợ lắm, Tôniô. Anh có cho rằng đấy là bọn vệ binh của Toà án Tôn giáo không?...

- Có thể lắm, - Tôniô trả lời và lắng tai nghe.

- Như vậy có nghĩa là họ sẽ phát hiện được những gì đã xảy ra. - Cô lại nói gần như hốt hoảng.

- Tạ ơn Chúa đã run rủi cho em vội vàng trở về! - Anh nói một cách sôi nổi. - Chỉ thêm vài phút nữa là sẽ quá chậm.

Cô ngồi sát lại bên anh:

- Tôniô, em sợ... sợ lắm!...

Chính anh cũng đang run lên vì lo âu. Nếu biết rõ Luxia có mặt ở buổi dạ tiệc và tiết mục tiếp theo, Toà án tôn giáo có bắt cô không? Và Giăng cũng tham dự ở đấy nữa...

- Nghe đây, Luxia... Nếu bất cứ ai hỏi chiều nay em đi đâu, em nghe rõ không, em hãy trả lời rằng đã dự tiệc ở nhà hầu tước, nhưng sau đó ra về ngay. Thời gian còn lại trong buổi ấy em ở nhà với anh, sau khi anh ở trường về.

Cô cười như ngây dại và bứt rứt:

- Một mình ở tầng dưới một ngôi nhà lớn, với một thanh niên đẹp trai, trong bóng tối, em sẽ bị mang tiếng!

- Bị mang tiếng còn hơn bị tra khảo, - anh lẩm bẩm qua kẽ răng. - Bây giờ thì xin em đừng quên câu chuyện vừa chuẩn bị.

Hai người ôm nhau ngồi trong bóng tối, họ tìm ở nhau điều làm dịu nỗi lo âu. Đầu Luxia ngả vào vai Ăngtoan, nghe cô thở sâu và đều đặn anh mới biết là cô đã ngủ. Anh nhẹ nhàng ngồi nhích ra, vòng tay đỡ cô tựa vào anh rồi anh cũng ngủ thiếp đi.

Mấy giờ sau anh giật mình thức dậy với cảm giác rất rõ rệt là có ai thì thầm gọi tên mình. Luxia vẫn tựa vào vòng tay anh ngủ ngon lành. Anh khẽ lay cho cô thức dậy.

- Tôniô!... Tôniô!... - có tiếng gọi khẽ.

- Đúng Giăng rồi! Tạ ơn Chúa! - Ăngtoan nói và thở dài nhẹ nhõm.

Rồi anh nói to:

- Giăng, chúng tôi ở đây.

Anh nghe tiếng chân bước lên bậc rồi Giăng đầu tóc bù xù, quần áo xộc xệch, rón rén vào trong phòng. Trông thấy áo trắng của Luxia sáng mờ mờ trong phòng, anh ầm ừ một cách vui vẻ:

- Ồ! Xin lỗi nhé, mình làm phiền các cậu...

Luxia ngồi thẳng lên bực tức nói:

- Anh ngốc vừa chứ! Tôi ngủ thiếp đi, có thế thôi. Đợi một chút tôi tìm cái gì thắp đèn.

- Không, không, trời ơi! Cẩn thận đấy! Nhất là không đèn đóm gì cả! Bọn vệ binh của Toà án Tôn giáo đang ở khắp nơi, khắp các xó xỉnh, hang hốc, đuổi theo chúng tôi như đuổi thú săn.

- Chúng đến nhà hầu tước Pooctalecta thật đấy à?

- Chao ôi! - Giăng lầm bầm. - Nhưng Luxia ở đấy cơ mà. Làm thế nào mà biến được như thế, cô bé? Còn tôi thì đã hai giờ đồng hồ lẻn từ sân sau nhà này đến sân sau khác qua khắp Mađơrit.

- Tôi đi rất sớm, trước khi vệ binh đến. - Luxia miễn cưỡng trả lời.

Giăng lại ầm ừ, cố ghìm sự hoan hỉ lại. Việc xảy ra không hề làm anh mất vui tính.

- Thật là hạnh phúc, Pooctalecta đã tỉnh táo tắt hết ngay ánh sáng. Vờ tưởng bọn phá rối là kẻ trộm, nên mình đã may mắn nện vỡ sọ hai ba tên vệ binh.

- Còn Lôđôvixi và bọn hắn? - Ăngtoan hỏi.

- Hắn đủ tài để gỡ rối! Mình chắc bọn hắn thoát hết.

- Giăng, Luxia đã ở đây với mình tối nay. Cô ấy về rất sớm, đừng quên điều đó nhé. Về cùng lúc mình ở trường Đại học về.

- Chà... mình nhớ lắm chứ, - Giăng nói và cười thầm. - Mà mình cũng ở đây kia mà. Và mình sẽ ở lại, vì đêm nay ngoài phố không yên ổn.

Phải rất lâu Ăngtoan mới ngủ lại được. Luxia đã tiếp cận với tai hoạ và rất gần mà cô không hề ngờ tới. Kẻ nào báo cho Toà án tôn giáo biết buổi họp ở nhà hầu tước Pooctalecta rất có thể là kẻ đã dự buổi họp mặt ấy, và nếu vậy thì hắn có toàn bộ danh sách người dự.

Nghĩ đến cái cơ thể cao và thon anh đã ôm trong tay có thể bị treo lên giá treo cổ, bị căng trên chiếc thang ghê gớm của hình phạt Pôtơrô hay tra tấn bằng nước, Ăngtoan rùng mình. Anh nhớ lại và thấy hiện ra trước mắt dáng đi khệnh khạng như vịt của những nguời ra khỏi ngục với các khớp xương sai lệch, tiếng cười điên dại của những kẻ khốn khổ đã bị mất trí vì quá đau đớn, sự lãnh đạm thụ động của những người mà tra khảo cũng không làm cho đau thêm được vì họ đã không còn tình cảm và cảm giác của con người.

Ăngtoan âm thầm thề rằng anh sẽ tự tay giết chết Luxia còn hơn trông thấy cô rơi vào nanh vuốt Toà án tôn giáo.

Buổi sáng hôm sau trời trong sáng, chim hót líu lo, các nỗi sợ trong đêm hình như là điều điên rồ vì ngày đẹp rạng rỡ. Ăngtoan bận rộn mãi đến quá chiều về việc chữa cho các bệnh nhân. Khi anh về đến nhà ông Belacmi thì đã gần đến giờ ăn tối.

Anh thấy Giăng và Luxia đứng dưới bậc thềm và nhìn nét mặt họ anh biết rằng mình không lo lắng hão.

- Cơlarit bị Toà án tôn giáo bắt tối qua rồi, - Giăng âm thầm nói.

Ăngtoan choáng váng không nói được. Hàng nghìn ảo ảnh ghê rợn dồn dập dưới mi mắt anh. Mãi anh mới nói được:

- Mình tưởng bọn họ trốn thoát kia mà!

- Đúng như thế, nhưng Cơlarit thì không thể trốn được, cô ta bị thôi miên.

- Tôi không hiểu tại sao bị thôi miên lại làm cho cô ấy không trốn được với những người khác? - Luxia nói.

Tôniô kiên nhẫn giải thích:

- Khi mê, cô ấy không biết những gì xảy ra xung quanh mình và có thể sau nhiều giờ vẫn chưa tỉnh, trừ khi Lôđôvixi chịu giải mê cho cô ấy.

- Lúc nãy hầu tước đã mang thư đến báo tin cho mình rằng cô ấy bị bắt, - Giăng nói. - Ông ta thấy cô ấy trong xưởng vẽ của mình và biết rằng mình muốn biết tin.

- Cô ấy hiện đang ở đâu?

Giăng nhún vai và cắn môi bực tức:

- Ở Cada Xăngta, hiển nhiên là như thế. nếu không ở đấy thì còn ở đâu nữa?

Ăngtôniô không phải vất vả cũng hình dung được sự vui thích của linh mục Inhaxiô và các đao phủ tay sai của ông ta khi tra khảo cái cơ thể xinh đẹp ấy. Viên pháp quan chắc đã biết Cơlarit quen Ăngtoan Xecvêtut truớc khi đến Mađơrit. Hắn sẽ không dừng lại trước khi moi được ở cô, do cô tự nói ra hay do bạo lực, những điều cô biết về người hắn ghét. Anh nhanh chóng quyết định nhưng còn mơ hồ về hình thức sẽ làm:

- Chúng mình phải giúp Cơlarit, Giăng ạ. Nhưng làm như thế nào đây?

Luxia hỏi:

- Tại sao các anh phải mạo hiểm để cứu cô ấy? Nhà ảo thuật kia dùng cô ấy thì phải tự hắn tìm cách làm cho cô ấy được tha chứ.

- Cô ấy là bạn chúng tôi, - Ăngtoan nói, với anh điều đó đã nói lên tất cả, nhưng hai má Luxia đỏ bừng và giọng cô gay gắt khi cô nhấn mạnh:

- Có lẽ còn hơn thế nữa ấy chứ?

- Nếu thế thì đã sao? - Tôniô thốt ra một cách phũ phàng. - Điều đó có liên quan gì đến vấn đề này?

Hai má Luxia đang đỏ bừng bỗng tái đi. Cô nói mãi mới ra lời:

- Vậy ra anh thú nhận rằng cô ta đã là tình nhân của anh?

- Tôi xin cô, Luxia! Đừng có lố lăng. Tôi giúp đỡ bất cứ ai trên thế giới này bị Toà án tôn giáo đánh bất công.

Luxia phản đối thêm một cách yếu ớt:

- Cô ta có thể phản bội các anh để cứu mình.

- Cơlarit sẽ không bao giờ làm thế, tôi hoàn toàn chắc chắn điều đó.

Lúc ấy Giăng nói xen vào và đứng về phía bạn:

- Đúng đấy, Tôniô ạ! Cơlarit sẽ không bao giờ phản bội bất cứ ai.

- Vậy thì các anh định gì? - Luxia khẩn khoản nói. Giọng cô bỗng rè đi và cô đưa hai tay ôm đầu, tâm trạng căng thẳng đến cùng cực. Ăngtoan đặt tay lên vai cô, một cử chỉ an ủi và thân thiết. Anh nói vẻ ân hận:

- Đừng khóc nữa. Anh rất tiếc đã nói với em nóng nảy như thế.

Cô né ra, ghê sợ tránh không cho bàn tay anh đụng vào người mình:

- Đừng chạm vào tôi, anh... anh... lang chạ!... - Cô kêu lên. - Ôi! Tôi ghét anh cay đắng! Tôi ghét anh!...

Cô vùng đứng lên và chạy lên cầu thang. Tôniô bối rối nhìn cô chạy trốn:

- Trời ơi! Tôi lại mắc thêm một tội gì nữa đây! Tôi chẳng làm điều gì ngoài việc xin lỗi...

Giăng nhún vai một cách độ lượng:

- Cậu là nhà giải phẫu học giỏi, Tôniô ạ. Nhưng về mặt hiểu biết một điều gì đó về phụ nữ thì cậu còn phải học nhiều!

- Mình cần gì điều đó! - Ăngtoan bực bội nói. - Chúng mình phải giải nhiều câu đố quan trọng hơn. Cậu có biết Lôđôvixi ở chỗ nào không?

- Không. Để làm gì?

- Chỉ có hắn mới cứu được Cơlarit nếu hắn thề trước Toà án tôn giáo và khẳng định rằng cô ấy không hề biết mọi sự diễn ra xung quanh khi cô ấy ở tình trạng xuất thần do bị thôi miên.

- Chà! Liệu họ có chấp nhận lời giải thích ấy không? - Giăng bĩu môi nói. Ăngtoan nói thêm:

- Giáo luật nói rất rõ điều này. Ai đã làm một việc gì thuộc tà giáo trong khi đang bị người khác mê hoặc, người đó không phải chịu tội về việc ấy.

- Nhưng thằng đểu cáng ấy sẽ làm cho cậu bị liên lụy về việc này, trừ khi cậu thuyết phục được hắn, một việc mình không thể tin được.

- Mình sẵn sàng mạo hiểm nếu có thể cứu được Cơlarit. Nhưng làm thế nào mà tóm được hắn bây giờ?

Câu hỏi ấy được trả lời không chậm. Trong khi mọi người ngủ yên trong nhà ông Belacmi, một mảnh giấy được đút qua dưới cửa vào buổi sáng, lúc Ăngtoan xuống tầng dưới, một người hầu đưa cho anh mảnh thư. Anh nơm nớp lo sợ lật đi lật lại tờ giấy dưới cặp mắt nghi ngờ của Luxia rồi quyết định mở ra. Mảnh giấy ấy viết thế này:

"Bác sĩ Xecvêtut.

Nếu ông muốn giúp người bị giam ở Cada Xăngta, ông cứ đến góc bắc rừng Prađô để gặp người ký tên. Đem một túi tiền đầy vì cần đến nó.

Taxsenxpielê"

Vẻ băn khoăn lộ rõ trên nét mặt Ăngtoan, Luxia quên giận tò mò hỏi:

- Có tin gì thế, Tôniô?

Anh đưa mảnh thư cho cô đọc, rồi cô hỏi:

- Anh có biết Taxsenxpielê là gì không?

- Tiếng Đức đấy, nghĩa là người làm ảo thuật.

- Giấy này từ chỗ ông Anhôlô đến?

- Còn nghi ngờ gì nữa.

- Nhưng anh không đi chứ, Tôniô? - Cô hồi hộp hỏi.

- Rất chắc chắn là phải đi.

- Có thể đây là cạm bẫy. Anh có nhớ anh đã nhận được một bức thư giả rồi không. Người ta có thể giết anh.

- Vì sao người ta lại muốn giết anh?

Cô nóng nảy đáp lại:

- Thế tại sao người ta lại không muốn. Nếu ông Anhôlô kia là người gửi thư này, ông ta biết anh sẽ mang tiền đến. Và ông ta cần tiền để trốn. Ông ta sẽ không hề có ý muốn hy sinh mình cho toà án tôn giáo để cứu... cứu đứa... cứu cô ta, anh hãy tin như thế. - Cô nói giọng run run.

Một tên đểu cáng toàn diện và đã được khẳng định như Lôđôvixi rất có thể làm những việc mà hắn cho là hợp lý ấy. Nhưng nếu còn một chút may mắn là tên pháp sư đó sẽ giúp Cơlarit mà anh không đến chỗ hẹn, người thiếu phụ ấy bị hành hình, và cái chết của cô sẽ đè nặng trên lương tâm anh. Vả lại, nếu hắn doạ nạt và định phản lại thì anh vẫn có thể bắt hắn rồi thảo luận để trao đổi với linh mục Inhaxiô.

Luxia năn nỉ:

- Tôniô, hãy hứa với em rằng anh không đi! Đó là một cái bẫy. Hắn biết anh dễ tin người và trông đợi ở chỗ ấy.

- Anh phải đi, Luxia ạ. Có thể Anhôlô thực sự muốn giúp đỡ.

- Vậy thì anh đi đi để cho họ giết anh! - Cô nổi giận kêu lên và ra khỏi phòng. - Anh ngốc lắm, đúng là như thế. Anh xứng đáng với cái số phận đang chờ đợi anh.

Ăngtoan ăn sáng xong rồi ra đi. Anh đã cân nhắc rằng nếu có bất thường, anh phải bắt Anhôlô và cần đến vũ khí. Anh không có một thứ gì, hơn nữa anh sử dụng rất tồi bất cứ loại vũ khí nào. Anh nhớ đến khẩu súng nhỏ đã giết Vanđê. Khẩu súng này đã giúp anh rất hiệu nghiệm lần đầu tiên, nếu có sự gì xảy ra chắc chắn nó sẽ hữu ích đối với anh.

Giăng không có nhà nhưng người hầu của Giăng đưa ngay khẩu súng cho anh không ngần ngại. Ăngtoan chuẩn bị như đã thấy bạn làm, anh nhồi thuốc súng và để cò súng ở tư thế sẵn sàng, có thể bắn ngay khi cần thiết.

Sau đó anh bỏ súng vào túi với một liều thuốc nạp nữa, rồi quên bẵng đi trong khi làm công việc hàng ngày.

Ăngtoan đến Prađô nửa giờ trước nửa đêm, khu rừng đẹp ở ven thành phố này là nơi những cặp tình nhân ưa hẹn hò nhau, cũng là chỗ dành cho các cuộc đấu kiếm buổi sáng giữa các nhà quý tộc trẻ tuổi đầy máu nóng.

Nhưng vào lúc nửa đêm, Prađô không có chuyện tình yêu hoặc những lời thách đố hăng hái. Khu rừng này chỉ còn là một nơi hẻo lánh, nguy hiểm, đầy bóng đen đáng nghi ngại, những tiếng thì thầm đe doạ trong bóng đêm, những xó tối mà kẻ vô lại nấp sau cây rình con mồi và đâm chém tuỳ tiện rồi lẩn vào trong đêm không sợ bị tóm cổ bao giờ.

Đêm chưa lạnh nhưng Ăngtoan rùng mình băn khoăn tự hỏi rằng anh có phải tên ngốc nhất đời như Luxia đã nói không, khi đem mình đến hứng lấy những phản ứng không lường trước được của Lôđôvixi.

Mảnh thư nói: góc bắc rừng Prađô. Anh đến sớm nên đáng lẽ đi tắt qua bụi cây anh lại vòng đường ven rừng, cố đi vào những quãng trống có ánh trăng soi lờ mờ.

Trong khi đi, anh nới thắt lưng để dễ rút súng và lấy ngón tay cái thử sức căng của lò xo. Đến gần chỗ bức thư nói rõ, anh chậm bước lại, đưa mắt sục sạo các bóng tối dày đặc mắt người khó lòng nhìn rõ vào giờ này. Lúc này rừng ở giữa anh và thành phố, anh đang một mình ở cạnh rừng Prađô bên phía cánh đồng vắng vẻ và bỗng thấy lo sợ.

Bỗng một tiếng quen thuộc nói gần bên tai anh:

- Chào bác sĩ. Chắc ông nhận được thư của tôi rồi.

Ăngtôniô giật mình. Anh không nghe thấy mà hắn đang đứng cạnh anh. Nếu Lôđôvixi muốn thì hắn đã đâm cho anh một lưỡi dao vào giữa hai xương bả vai và anh đã chết mà không bao giờ biết tại sao.

- Ông đã thấy rõ đấy!

Tự nhiên anh tránh xa bóng người cao lớn đang đứng gần anh.

- Ông muốn nói gì với tôi?

- Ông có mang vàng đến như tôi nói không?

- Tất nhiên là có.

Ăngtôniô phác ra cử chỉ đưa tay gần dây lưng, anh không ưa sự quá chú ý đến vàng của anh. Nhưng anh sợ rúm người vì Anhôlô cười gằn:

- Ông định lấy súng phải không, đừng làm phiền nữa, tôi đã cầm đỡ ông rồi. Ông có hình dung được rằng tôi bỗng nghĩ ông có ý xấu muốn đưa tôi cho Toà án tôn giáo không?

- Đời nào!... - Ăngtoan vờ nổi giận nhưng thâm tâm anh nghĩ và ân hận. Luxia đã nói đúng, nếu anh thoát khỏi chuyện này một cách yên lành thì thật là may mắn.

Người pháp sư nói một cách châm biếm và hàm ý đe doạ:

- Tất nhiên tôi cũng tin ông. Hãy nói về việc của chúng ta đi. Cả hai chúng ta đều có tình cảm khá mạnh với cô Cơlarit. Nếu tôi không lầm thì cô ấy đã tặng ông... ta tạm gọi là ân huệ của cô ấy.

Ăngtôniô không biết bóng tối có đủ che giấu bộ mặt đỏ bừng của anh không? Anh im lặng. Lôđôvixi Anhôlô vẫn tiếp tục nói:

- Cô Cơlarit là tình nhân của tôi đã nhiều năm. Ông hiểu rằng tôi có đủ lý do để giết ông - nhất là thấy ông đến đây có đem theo vũ khí. Tóm lại là ông nợ tôi một mạng sống đấy, bác sĩ Xecvêtut ạ, - hắn kết luận một cách trắng trợn đến lạ lùng.

- Đủ rồi. Bây giờ chúng ta nói về Cơlarit - Ăngtoan sẵng giọng nói. - Ông rất có thể, nếu ông muốn, tránh cho cô ấy khỏi bị bắt, nếu ông chấm dứt tình trạng bị thôi miên cho cô ấy.

- Tôi không đủ thời gian, - viên pháp sư thở dài. - và rủi ro là không có ai ở đấy để chăm lo đến cô ấy như sự việc đã xảy ra trong một trường hợp khác, - hắn nói thêm.

- Vậy thì ít ra ông cũng có thể để làm chứng rằng ông đã buộc tội cô ấy đóng vai trò này trong buổi hành lễ đen, trong khi đang bị thôi miên, không biết gì cả. Đó chỉ là sự thực và công bằng.

- Chà, ông bạn ơi, để bản thân tôi bị tra tấn bằng garucha chăng? Tôi chắc ông hiểu rằng tôi rất kinh tởm giải pháp ấy! (garucha là một thứ ròng rọc, dụng cụ tra tấn mà pháp quan hay dùng). Có biện pháp khác nhưng biện pháp ấy đòi hỏi phải có sự hy sinh về phía ông.

Ăngtoan hứa ngay không lưỡng lự:

- Tôi sẽ làm tất cả những gì tôi có thể làm.

- Bác sĩ ạ, theo tôi biết thì ông là người giàu có. Đồng tiền được sử dụng một cách khoa học sẽ tạo điều kiện tốt để trốn thoát.

- Nhưng các nhân viên của Toà án tôn giáo ở khắp mọi nơi, - Ăngtoan thất vọng nói.

- Đúng như thế. Tuy vậy đối với một người gây ảo giác như tôi, làm cho người ta thấy bong bóng tưởng đèn lồng, không phải không có khả năng đảm bảo cho Cơlarit trốn thoát sang Pháp, nơi Toà án tôn giáo không có trọng lượng. Nhưng tôi phải có vàng, ông Xecvêtut ạ. - Rất nhiều vàng.

- Hầu hết tiền của tôi ở bên Pháp. Tôi chỉ có ở đây hơn ba trăm đuca, - Ăngtoan khẽ nói.

- Thật ư? - Lôđôvixi lầu bầu và nhăn mặt vì thất vọng. - Ít quá. Nhưng tôi cũng nhận và sẽ nghĩ xem tôi có thể làm như thế nào.

Ăngtoan cầm túi tiền giắt ở thắt lưng và bắt đầu tháo dây buộc nhưng anh bỗng nghi ngờ:

- Ai sẽ đảm bảo rằng ông không dùng số tiền này để trốn một mình, bỏ mặc Cơlarit chết khô trong ngục?

- Không có gì đảm bảo cả, tôi thừa nhận như thế.

Lôđôvixi cười, tiếng cười của hắn nghe rất khó chịu. Câu hắn trả lời tiếp càng khó chịu hơn nữa.

- Nhưng cũng không có gì đảm bảo với ông rằng dụng tâm của tôi là lương thiện khi ông đến nơi hẹn này. Tôi chẳng nắm ưu thế để cắt cổ ông được là gì?

- Đúng, - Ăngtoan thừa nhận và anh cởi túi tiền đưa cho Lôđôvixi:

- Ông có thể thông báo cho tôi mọi tin tức và quyết định về Cơlarit không?

- Tất nhiên! - Tên pháp sư nói và nhanh nhẹn đút tiền vào dây lưng. - Dù sao thì chúng ta chẳng là đồng hương là gì? - Sau lời châm biếm ấy hắn kêu lên:

- Chào bác sĩ nhé! - Và hình dáng cao lớn của hắn len lỏi giữa các khòm cây như hắn đang làm trò ảo thuật.

Ăngtoan bồn chồn lo lắng quay lại con đường đi về thành phố đang yên ngủ. Cần phải nhìn thẳng vào vấn đề, bản thân anh không thể làm được gì cả. Dù có nghi ngờ, anh cũng vẫn phải tin Lôđôvixi. Nhưng càng nghĩ đến giọng nói và dáng điệu của tên pháp sư, lòng tin tạm thời của anh càng tan biến.

Phải chăng đó là tiếng sột soạt của tay áo chạm vào thân áo khi giơ dao găm lên hay là thứ giác quan thứ sáu lạ lùng thỉnh thoảng bật ra để báo trước có nguy hiểm? Có một cái gì đó làm Ăngtoan quay lại khi anh mới đi ba bước cách chỗ Lôđôvixi biến vào trong đêm tối, cử động bất thình lình và không suy nghĩ ấy đã cứu sống anh. Lôđôvixi tay cầm dao găm đang chồm vào anh.

Khi mới lớn lên Ăngtoan được coi như một đô vật giỏi trong những cuộc đụng độ tay không mà người dân miền núi Bắc Ý rất thích. Đã lâu lắm rồi, bây giờ anh đã quên trò chơi ấy. Nhưng trước sự đe doạ, anh nhớ lại nó do bản năng. Trong khi tên kẻ cướp điên cuồng hạ thấp con dao xuống, anh nhảy sang một bên và nắm cánh tay hắn: ngón tay anh khép chiếc cổ tay cứng như thép, động tác ấy đủ làm lệch mũi dao và anh phản ứng bằng cách đưa hông bên phải ra hất vào người tên pháp sư, một cú đánh của người đô vật.

Hành động tự vệ bất thình lình của con mồi mà hắn cho rằng chắc chắn sẽ gục làm Anhôlô mất thăng bằng. Cái đẩy làm hắn đã văng vào thân cây. Ăngtoan trông thấy con dao găm bay khỏi tay hắn và cắm lút tận chuôi xuống đất mềm, anh vội cúi xuống cướp lấy. Nhưng Lôđôvixi vẫn chú ý. Hắn co chân đá thật mạnh vào háng của địch thủ. Vừa đau vừa nôn nao vì cú đá, Ăngtôniô ngã xuống đất, anh lăn đi để tránh đòn và tránh xa đôi chân đáng sợ của hắn. Anh vô cùng vui sướng khi tay đụng phải con dao cắm dưới đất. Các ngón tay anh nắm lấy chuôi dao đúng lúc Anhôlô nhảy vào anh, quyết định kết thúc câu chuyện. Đến lượt Ăngtôniô thu hết sức lực và tung hai chân lên để hất người tên pháp sư ra. Anhôlô ngã vào anh đúng lúc anh vừa rút được lưỡi dao ở dưới đất và giơ lên đón. Hắn hét lên tiếng kêu hấp hối, vũ khí rời khỏi tay Ăngtoan khi một luồng máu nóng tanh phát buồn nôn trào vào mặt, vào cổ anh và một khối nặng mềm nhũn như bông đổ xuống người anh.

Giật mình vì chiến thắng xen lẫn hoảng sợ, Ăngtoan hiểu việc gì đã xảy ra! Lôđôvixi trong cơn điên rồ đã ngã vào lưỡi dao và máu hắn đang đẫm người anh.

Ăngtoan gỡ mình ra một cách chậm chạp, vụng về và hoảng hốt rồi anh đứng lên. Hổn hển, loạng choạng, anh tựa vào một thân cây để thở, anh nhìn cái thi thể bất động dưới chân mình, cảm ơn trời đã che chở cho anh. Chế ngự lòng ghê tởm, anh cúi xuống tháo ở thắt lưng người chết chiếc túi đựng ba trăm đồng vàng của mình.

Nghe tiếng cành cây gãy anh định chạy trốn vào bóng cây. Song tiếng gọi lo lắng của Giăng đang dò dẫm tiến đến làm anh cười nhẹ nhõm.

- Tôniô! Tôniô!...

- Ở chỗ này, Giăng, mình đợi cậu đây...

Giăng hiện ra, thở dốc, kiếm tuốt trần cầm tay.

- Cậu chưa gặp Lôđôvixi à?

Để trả lời, Ăngtôniô chỉ vào đống đen sì nằm dưới ánh trăng.

- Chúa ơi!

Giăng hoảng hốt lùi lại và càng hốt khi anh nhìn thấy bạn người đầy máu:

- Tôniô! Trông cậu như anh đồ tể!

Nghe Ăngtoan kể lại anh kết luận một cách hùng hồn:

- Tạ ơn Chúa! Cậu đã giải thoát cho mọi người một con lợn, một con vật thối tha. Cậu lấy lại tiền chưa?

- Rồi, - Ăngtoan chỉ túi tiền.

- Vậy thì chuồn nhanh thôi. Nếu có kẻ nào nghe tiếng mình gọi cậu, tính mạng chúng ta sẽ không đáng giá một đồng xu.

Ăngtôniô nắm tay anh giữ lại:

- Còn tên kia? Chúng ta làm thế nào đây?

- Chúng ta ấy à? Không làm gì cả! Hắn là một con kền kền. Hãy để cho bọn kền kền chăm lo xác hắn.

Hai người đi rất nhanh, nhưng đến giữa rừng Prađô thì Ăngtoan dừng lại hỏi:

- Này, ai bảo cậu đến với mình?

- Tất nhiên không phải cậu rồi! Cô Luxia sáng suốt hơn cậu, cô ấy thấy rõ cạm bẫy và đã đến nói cho mình biết nỗi lo lắng của cô. Rồi tên người hầu nói cậu đến lấy súng. Thật không ngờ cậu ngốc đến nỗi rơi vào bẫy. Thế là mình đi theo cậu.

Ăngtoan ầm ừ, Giăng tiếp:

- Cậu có cần đến mình đâu, Tôniô! Cậu biết cách tự vệ không đến nỗi tồi: hai tên đểu cáng từ cõi sống sang cõi chết do bàn tay cậu trong vòng sáu tháng, thật là một việc cừ khôi!

Ăngtoan có thói quen đến nhà Vêdan ngay buổi sáng. Sau cuộc gặp gỡ khốc liệt với Lôđôvixi anh cũng không bỏ thói quen và hơi ngạc nhiên thấy ở đây có một giáo sĩ dòng Đôminích vóc người to lớn, xương xẩu, đang ngồi trong chiếc ghế bành rất êm bằng da trước mặt nhà cơ thể học. Khi anh ngạc nhiên dừng lại trên ngưỡng cửa, tu sĩ ngoảnh đầu lại và anh bắt gặp cái nhìn lạnh lẽo của linh mục Inhaxiô chiếu thẳng vào mặt anh.

- Chúng tôi đang đợi cậu, Tôniô, - Vêdan nói và đứng lên đón người đồng nghiệp trẻ tuổi của mình.

- Chào ông, - Giáo sĩ ôn tồn nói. - Chúa sẽ ở bên ông trong ngày đẹp đẽ này.

Ăngtoan đủ thời giờ để bình tĩnh lại. Anh nhẹ nhàng nói:

- Cảm ơn linh mục. Đúng là ngay hôm nay hứa hẹn sẽ rất đẹp.

Linh mục Inhaxiô ngọt ngào:

- Đúng, đối với người chính trực. Tôi sợ rằng không như thế đối với một tên tà giáo khốn khổ làm ảo thuật tên là Lôđôvixi Anhôlô.

Nói đến đấy ông ta liếc mắt nhìn Ăngtôniô một cách xoi mói, anh cố tỏ vẻ thản nhiên. Viên pháp quan nói tiếp:

- Thật là kì lạ! Bọn vệ binh trong thành phố tìm thấy hắn bị ám sát một cách bất ngờ trong rừng Prađô hôm qua. Họ biết Toà án tôn giáo đã có lệnh bắt hắn nên đã đem hắn đến chỗ tôi. Chết thẳng cẳng. Bị đâm chết (ông ta tặc lưỡi mấy tiếng như tỏ vẻ buồn rầu). Hơn nữa, chết mà không chuộc lại được quá khứ, vĩnh viễn bị đẩy vào hoả ngục. Nếu bắt được hắn sớm hơn, chúng tôi có thể làm cho hắn thú nhận lỗi lầm và trên cơ sở đấy đảm bảo chắc chắc sẽ cứu được linh hồn hắn.

Ông ta im lặng, Vêdan thấy Ăngtoan lặng lẽ một cách lạ lùng, ông hỏi:

- Có biết gì về kẻ giết người không?

- Lúc này thì nó còn thoát. - Linh mục Inhaxiô thú nhận rất buồn rầu. - Nhưng chúng tôi có mấy điểm ngờ, có thể nói là có mấy dấu vết, chắc rằng sẽ chóng bắt được thôi. - Ông ta thở dài, - May mắn mà chúng tôi đã cứu được một phụ nữ giúp việc hắn.

- Cứu được? - Ăngtoan thốt ra như một tiếng vang. - Cứu được ư? Tôi không hiểu.

Linh mục Inhaxiô ngọt ngào giải thích:

- Cứu được phần hồn cho cô ta, tất nhiên là như thế. Người đàn bà này lầm lạc đến nỗi đã làm tà thuật. Đối với cô ta tôi còn đôi chút hy vọng cứu khỏi vĩnh viễn rơi vào hoả ngục.

Ăngtoan lại lặng lẽ nhưng trong thâm tâm anh nghĩ một cách thất vọng: "Tội nghiệp cho Cơlarit!" và như trông thấy chiếc thòng lọng tròng vào cổ cô.

Vêdan nói:

- Linh mục Inhaxiô đang nói với tôi về người đàn bà này thì cậu vào. Hình như cô ta bị bắt trong lúc xuất thần do bị thôi miên và tình trạng bất tỉnh ấy đã kéo dài nhiều giờ.

- Tình trạng ấy sẽ tự kết thúc sau một giấc ngủ tự nhiên nếu không người giải cho sớm hơn.

Viên pháp quan khẽ nói:

- Tôi càng ngày càng thấy thích thú với cái uy lực lạ lùng là thôi miên đó. Tôi sẽ sung sướng nếu được thảo luận về nó kĩ hơn với thầy giáo Xecvêtut.

Trong giọng nói của ông ta có sự đe doạ ngầm.

Ăngtoan nghiêng đầu:

- Thưa linh mục, tôi lấy làm hân hạnh.

Rõ ràng là linh mục Inhaxiô mở căng hết buồm cho thuyền đi về một đích mà chỉ ông ta biết, Ăngtoan cảnh giác đề phòng. Tu sĩ nói tiếp:

- Hiếm khi Toà án tôn giáo phải làm một việc nặng nề là đưa một người đàn bà ra xử, chúng tôi biết rằng khi sự việc xảy ra sẽ có những người la ó chúng tôi. Trong trường hợp người đàn bà khốn khổ kia phải đưa ra xử, tôi nghĩ rằng chúng tôi cần có một thầy thuốc trong lúc ấy.

Sự đe doạ đã được nói rõ ra. Ăngtôniô đề phòng ngay. Người tu sĩ cuồng tín và gầy gò này còn định bày đặt ra trò gì quỷ quái hơn nữa đây! Hắn đoán rằng anh đã quen Cơlarit trước khi hai người đến Mađơrit và thu xếp đưa anh vào chứng kiến sự tra khảo. Nạn nhân hay nhân chứng, một trong hai người sẽ tự phản mình và như vậy Ăngtoan sẽ lại rơi vào tay Toà án tôn giáo. Và lần này thì kẻ nào quỷ quái lắm mới cướp được mồi của hắn.

Linh mục Inhaxiô ôn tồn giải thích tiếp:

- Bác sĩ Vêdan đồng ý với tôi rằng ông nên giúp đỡ chúng tôi trong trường hợp này.

Ăngtoan lúng túng từ chối:

- Bác sĩ Vêdan là thầy thuốc từng trải hơn tôi nhiều.

Nhưng người giáo sĩ dòng Đôminich điềm đạm sửa lại:

- Trong lĩnh vực thôi miên thì không đâu... Có phải ông cũng nghĩ như thế không bác sĩ Vêdan?

- Người đàn bà này bị bắt đi đang ngủ trong tình trạng xuất thần hoàn toàn. Tôi tin rằng anh hiểu nhiều hơn tôi, Tôniô ạ!

Ăngtoan sợ hãi. Anh không thể từ chối được nữa rồi.

Linh mục Inhaxiô đã vô cùng khéo léo đưa Vêdan đến chỗ gợi ý cho môn đồ của mình có mặt khi hỏi cung. Thế là lưới đã thít chặt vào anh rồi!

- Lần hỏi cung tiếp sẽ vào ngay chiều hôm nay. Chúng tôi trông đợi sự có mặt của ông. - Tu sĩ dòng Đôminich nói và đứng dậy.

- Tôi sẽ đến. - Ăngtoan trả lời cố làm cho giọng nói rắn rỏi.

Khi viên pháp quan đã đi khỏi, Vêdan tư lự nhận xét:

- Thật lạ lùng, tôi nhớ rằng chưa bao giờ người ta mời thầy thuốc đến dự lúc tra khảo.

- Thầy đừng lầm. Sự thay đổi tập tục này dành riêng cho tôi, - Ăngtoan cay đắng nói.

- Như thế là thế nào? - Vêdan ngạc nhiên.

Lần này Ăngtoan kể hết mọi quan hệ của anh ở Vơnidơ với Cơlarit và Anhôlô. Vêdan vừa nghe anh vừa đưa các ngón tay trầm ngâm chải bộ râu bạc trắng rất đẹp. Ông thốt lên:

- Trời ơi! Bây giờ tôi mới bắt đầu hiểu, mọi việc sáng tỏ dần. Sự sủng ái của Hoàng hậu đối với cậu, việc cậu cứu sống Đôn Pêđrô, lần đầu tiên cậu ra trước Toà án tôn giáo, ý đồ làm cậu liên lụy lần thứ hai. Cậu bị người ta căm ghét biết chừng nào!

Ông đi đi lại lại một cách bối rối:

- Và tất cả đều phù hợp với các sự kiện của Hà Lan vì chắc chắn là Hoàng thượng sắp sửa đổi lại đường lối của Người tại đấy. Cậu có biết Ngài đã dự định thay công tước Đơ Anbơ bằng Đôn Pêđrô Grigianva không?

Ăngtoan ngạc nhiên kêu lên:

- Như vậy sẽ là sự lật đổ hoàn toàn các dự định của Ngài ở Hà Lan, nếu ngài từ bỏ các cuộc thanh trừng về tôn giáo ở đấy.

- Đúng rồi. Và đấy là dấu hiệu chiến thắng của Hoàng hậu Tây Ban Nha và Catơrin Đơ Mêđixi ở Pháp, - Vêdan nói tiếp. - Chỉ còn là vấn đề thời gian. Các phương pháp của công tước Đơ Anbơ chống người Phlamăng làm nhục nền văn minh của chúng ta. Cậu đã thấy rõ các mối liên quan, mọi sự bổ sung cho nhau và toàn bộ kế hoạch được phác thảo thế nào chưa?

- Tôi thấy rõ lắm, nhưng tôi không tin rằng giám mục thình Tôleđơ thừa nhận sự thất bại ấy mà không đấu tranh.

- Có lẽ ông ta là một nhà ngoại giao quá tinh vi để không thừa nhận điều không tránh được? Biết đâu đấy, Ăngtoan! Dù sao thì tối hôm nay ông ấy mời dạ tiệc và tôi được nghe từ nơi đáng tin cậy là Đôn Pêđrô Grigianva được mời dự dạ tiệc ấy.

Khi Ăngtoan vào phòng xử án, mặt tái xanh, linh mục Inhaxiô Môlina ngước mắt lên, trước lúc ấy ông ta vẫn nhìn xuống ngón tay như thường lệ.

- Bác sĩ chịu phiền đến đây là rất tốt. Mời ông ngồi lại ở đầu bàn.

Ăngtoan quỳ trước thánh giá một lúc rồi đến chỗ ngồi. Linh mục Inhaxiô nói:

- Người nữ tội phạm khốn cùng ta sắp hỏi cung đã được nói một lần. Khốn thay, thị bướng bỉnh không chịu khai tên các tội phạm khác.

Ăngtoan nói:

- Nếu bị bắt trong lúc đang bị thôi miên, người ấy sẽ khó lòng khai được bất cứ điều gì. Người ấy không biết, không ý thức được những gì đã xảy ra, đã nói hay làm trong lúc họ ngủ.

Viên pháp quan đồng ý:

- Có thể như thế. Nhưng thị đã tham gia chiều buổi hành lễ khác tương tự. Không còn nghi ngờ gì nữa. Và thị phải biết rõ mình bị thôi miên để phục vụ những mục đích kinh khủng như thế nào.

Ông ta quay về phía đội vệ binh và quát:

- Cho bị cáo vào.

Trông thấy Ăngtoan, Cơlarit hơi dừng lại, rồi không hề tỏ một dấu hiệu quen biết nào, cô tiến đến chỗ bàn các vị quan toà ngồi, người cô vươn thẳng và đẹp. Hai má cô như đá hoa cương và mạch máu cổ phập phồng nhanh chứng tỏ tim cô đập dồn...

Người thư ký toà bắt đầu đọc cáo trạng:

"Cơlarit Xtơrôđi, tù nhân của Toà án thiêng liêng, bị buộc tội theo tà giáo, làm phép phù thủy và yêu thuật, và đã phối hợp với tên phù thủy Lôđôvixi để làm những việc nói trên..."

Linh mục Inhaxiô nhẹ nhàng nói:

- Này cô, hôm qua cô đã thú tội có tham gia công việc tà giáo vì đã cầu quỷ Xatăng trong buổi lễ gọi là Buổi hành lễ đen. Cô cứ yên tâm là việc thú nhận tội lỗi nghiêm trọng ấy đã làm cho linh hồn cô bớt hẳn nặng nề. Nhưng không thể chỉ đền tội bằng lời thú tội. Cần phải nói rõ tên của những người đưa cô vào các việc làm như vậy để họ cũng có thể được cứu thoát khỏi hoả ngục.

Cơlarit ngẩng đầu lên:

- Tôi xin nhận về phần tôi gánh nặng của tội lỗi, thưa đấng linh mục rất thánh.

Giọng nói của linh mục Inhaxiô biến đổi, nhẹ nhàng và thân thiết hơn nữa, Ăngtôniô nhìn ông ta rất đỗi ngạc nhiên.

- Cô cố tình im lặng thật là dại dột trong khi chúng tôi đã biết mọi chi tiết của vấn đề. Những người khác đã nói tên họ rồi.

Ông ta nói dối? Ăngtôniô sợ hãi tự hỏi mình. Cũng có thể có những người khác trong đoàn bị rơi vào tay Toà giáo. Nhưng anh cũng biết rằng phương pháp thông dụng của các Pháp quan là lấy dối trá để biết sự thật. Những câu nói dối của họ đã chẳng được giải tội trước là gì? - Vì nói dối đây là nhằn mục đích lôi kéo các linh hồn tà giáo ra khỏi sự đau khổ vĩnh viễn đang chờ đợi họ.

- Cô gái thân mến ơi, cô vẫn không chịu nói tên những người cùng làm với cô và cũng mắc tội tà giáo như cô hay sao?

- Tôi không còn gì để nói nữa, - Cơlarit khẽ nói.

Giọng linh mục Inhaxiô đầy đe doạ:

- Cô hãy nhìn xuống cuối phòng xem những dụng cụ sẽ dùng theo luật thánh cho phép để giáo dục những kẻ bướng bỉnh không chịu thú nhận tình thế điên rồ của chúng. Tình thế ấy không thể đứng vững được, hãy nghĩ mà xem. Vì rằng, dù ý tôi không hề muốn bắt cô chịu đau đớn, nhưng tôi sẽ không có quyền lựa chọn nếu cô còn thách thức chúng tôi hơn nữa. Hãy nhìn các dụng cụ kia đi và nói lên xem cô còn cố tình từ chối một cách khờ dại hay không?

Nhìn gần, các công cụ của Toà án tôn giáo đơn giản một cách quỷ quái. Cũng quỷ quái như uy lực của chúng có thể bóp vỡ sức kháng cự và ý chí của con người. Thứ đơn giản nhất là cái ròng rọc - Chỉ là một chiếc thừng lồng vào chiếc bánh xe có rãnh, buộc trên trần nhà, giống như mọi cái ròng rọc ở các cối xay hay ở nơi khác. Nhưng công dụng của nó đặc biệt phù hợp với nhu cầu của các Pháp quan. Cạnh đấy là chiếc giá, sử dụng như chiếc giường của Prôquyxtơ để bẻ gãy hay làm trật khớp xương tay chân. Ở một bên, để riêng, và trông rất rõ là thứ công cụ các pháp quan Tây Ban Nha rất ưa dùng từ thời Toócơmađa, đó là excalera, chiếc thang dùng trong hình phạt pôtơrô, nghĩa là "tra tấn bằng nước". Trong những hình phạt mà trí tuệ xấu xa của Toà giáo bày vẽ ra, không có thứ gì kinh khủng bằng hình phạt phối hợp vừa trói chặt vừa làm cho nghẹt thở.

Những cách tra tấn khác tuy không đẹp mắt nhưng không kém phần hiệu nghiệm, thí dụ như bôi mỡ vào gan bàn chân của nạn nhân rồi giơ vào lò hay giơ lên trên một ngọn lửa nào đó. Có những người thích lấy kìm nhổ các móng tay móng chân. Cũng có những người ưa dùng cách treo cổ nhưng phải cắt thừng đúng trước lúc chết ngạt, vì nếu để chết thì sẽ chấm dứt mọi sáng tạo khi tra khảo.

Cơlarit nói:

- Còn có điều gì mà thú nhận nữa, tôi đã thú hết với ngài rồi.

Linh mục Inhaxiô nắm chặt hai nắm tay, mắt tóe lửa.

- Tra bằng nước, - ông ta nói nhưng không cao giọng.

Một người lủn củn, to bè, đang đợi bên các dụng cụ tra tấn tiến đến gần người thiếu phụ.

- Giơ tay lên, - hắn ra lệnh.

Cô muốn làm theo nhưng không thể nhấc tay lên được. Tên kia lập tức nắm hai cổ tay cô kéo mạnh hai cánh tay lên, cô thét lên vì đau đớn. Tay bám chặt vào chiếc ghế tựa đang ngồi, Ăngtôniô hiểu rằng đây không phải là lần thứ nhất Cơlarit gặp gỡ thứ dụng cụ ghê rợn ấy, cô đã trải qua chiếc ròng rọc rồi vì không gì làm bật rời khớp vai bằng thứ dụng cụ đơn giản này. Nếu tên đao phủ quặt hai cổ tay của nạn nhân ra sau lưng và buộc dây ròng rọc vào đấy, hắn chỉ việc kéo đầu kia của sợi dây để lôi hai cánh tay lên, nhưng lôi ngược từ đằng sau lên. Hắn kéo thêm nữa ư? Hai chân sẽ bổng lên trên mặt đất, cổ tay và vai sẽ chịu đựng toàn bộ trọng lượng cơ thể, các cơ, các dây chằng, gân, sẽ bị xé rách. Tiến hành một cách tinh vi hơn nữa thì khi cơ thể được đưa lên một độ cao nhất định sẽ cho rơi xuống rất đột ngột để rồi đứng hẳn trước khi chạm đất, như vậy chắc chắn khớp vai sẽ bật ra và có thể cả khớp khuỷu tay nữa.

- Người đàn bà này đã bị tra tấn một lần rồi. - Ăngtoan càu nhàu.

Viên pháp quan nhã nhặn trả lời:

- Cô ta bị hỏi cung từ hôm qua, hôm nay tiếp tục.

Tuy luật của Toà giáo quy định dứt khoát là cấm đưa nạn nhân ra tra tấn nhiều lần nhưng thường các pháp quan hay cho tạm ngừng cuộc hỏi cung để rồi sẽ cho tiếp tục một ngày khác, tức là họ đã vi phạm những đạo luật ngặt nghèo đó. Kinh nghiệm đã cho họ thấy rằng khi cảnh hấp hối tàn ác không chiến thắng được sự kháng cự của bị cáo thì việc lắp đi lắp lại những cực hình đó trên những miếng thịt đã bị nghiền nát và những chân tay đã gần trật khớp, và nỗi lo âu thấy cực hình còn tiếp diễn mãi hết ngày này sang ngày khác, hầu như chắc chắn sẽ đánh gục những tâm hồn cứng rắn nhất và moi từ miệng họ đủ mọi lời thú tội.

Chỉ bằng một động tác, tên đao phủ giật chiếc áo thảm hại ra khỏi người Cơlarit để cô trần truồng. Ăngtoan cảm thấy bừng bừng tức giận nhưng bất lực khi trông thấy cái cơ thể xinh đẹp không sức chống đỡ kia bị phơi ra một cách trắng trợn trước những con mắt phàm tục của bọn vệ binh và cả các quan toà; anh cảm thấy tất cả bọn họ đều thích thú hau háu nhìn. Người thư ký toà bứt rứt liếm cặp môi khô. Rõ ràng là các vị ủy viên của Toà thánh không mấy khi được thoả mắt như vậy dù rằng sự tra khảo đã để lại dấu vết. Hai vai Cơlarit bầm đen có những vệt tím và vàng đang sưng lên vì tra tấn bằng ròng rọc.

Tên đao phủ ra hiệu, hai tên phụ việc đem ra giữa phòng một thứ công cụ kì lạ, một loại thanh ngắn có lắp báng xe, khi quay có thể chạm từng đầu thang xuống đất tuỳ theo ý muốn. Đó là escalera. Hình dáng nó quen thuộc hàng ngày tưởng như vô hại đã đánh lừa người ta một cách quỷ quái. Vì đó chính là chiếc thang của hình phạt tra tấn bằng nước mà các pháp quan Tây Ban Nha đánh giá rất tốt và là một trong những thứ ghê rợn mà ác thần đã sáng tạo ra.

Những bàn tay tàn bạo dằn Cơlarit xuống, lưng sát vào thang, chân tay bị buộc vào các bậc thang gỗ, chỗ trên khuỷu tay và trên đầu gối, dây buộc lỏng hơn. Chiếc thang hơi nghiêng để đầu người thiếu phụ thấp hơn chân, một miếng da vòng qua trán cô buộc vào bậc thang trên chặt cứng để đầu không thể cử động được.

- Cơlarit Xtơrôđi, - linh mục Inhaxiô quát, - cô đã chịu khai tên đồng phạm chưa?

- Tôi đã thú thực tất cả những gì tôi phải thú, - cô trả lời tiếng nhỏ nhưng rõ ràng.

- Bắt đầu đi.

Tiếng ông ta rít lên như tiếng rít của roi quất khi ra lệnh, nhưng lại ngọt ngào, ân cần khi nói với Ăngtoan:

- Đến gần đi, bác sĩ! Có lẽ ông muốn nhìn thật gần, cảnh tượng này không phải không lý thú về mặt y học.

Kinh tởm và uất hận nhưng bất lực, Ăngtoan làm theo, Cơlarit nhìn thẳng lên trần nhà, mặt cô trăng như đá hoa cương và lúc ấy các nét mặt cũng bất động như vậy; hai môi cô tái xám trừ chỗ răng đang cắn vào đến chảy máu.

Tên đao phủ lấy một dụng cụ kỳ quặc bằng kim loại, một thứ phễu ngắn và rộng phía dưới có móc và có dây buộc. Hắn lấy sức mở miệng cô ra, đưa một móc vào mặt trong răng hàm phía dưới, dưới lưỡi và đưa móc kia vào mặt trong răng hàm trên; hai chiếc móc căng ra hết sức và miệng cũng phải há ra, căng đến mức gần bật khớp hàm. Tên đao phủ buộc dây da vào hai bậc thang. Do đọc sách nên Ăngtoan nhận ra vật kia đó là cái boxteđô, một thứ dụng cụ để bịt miệng, một dụng cụ khác như những chiếc cặp quần áo nhưng công dụng không hiền lành như thế - kẹp vào hai lỗ mũi Cơlarit khá chặt để cô chỉ có thể thở bằng mồm. Từ chiếc hòm dụng cụ, tên đao phủ rút ra một dải vải dài buộc hờ lên cái boxteđô, miếng vải ấy gọi là tôca, một thứ có vẻ vô hại nhất trong các dụng cụ kia nhưng lại có hiệu quả rất quỷ quái.

- Các miếng xiết, - tên đao phủ ra lệnh.

Mấy tên phụ việc luồn vào nút thừng trên đầu gối và khuỷu tay những miếng gỗ nhỏ rồi vặn, vặn cả chiếc dây và thít chặt nút lại. Chúng cứ vặn mãi cho đến khi da gần đứt dưới sức dây thắt. Khi mọi thứ đã để đúng vị trí một cách tỉ mỉ quỷ quái, linh mục Inhaxiô ra hiệu cho tên đao phủ. Hắn cầm bình nước rót từ từ lên miếng vải đặt chùng trên miệng phễu. Ăngtoan hiểu ngay vẻ đơn giản nhưng lại rất tàn ác của phương pháp này khi anh thấy miếng vải trĩu xuống dưới sức nặng của nước, lún sâu vào phễu và từ đó vào mồm rồi vào họng nạn nhân. Khi miếng vải đẫm nước, nước sẽ chảy xuống, vừa bị nghẹn, vừa bị ngạt, người khốn khổ ấy không biết thở bằng cách nào đành phải cố nuốt nước để cho không khí thoát vào trong họng nhưng chỉ làm cho miếng vải vào sâu hơn.

- Xiết chặt thêm, - tên đao phủ nói. Những tên phụ việc làm theo, Ăngtôniô trông thấy dây lằn vào da, làm tắc các mạch máu nhỏ ở bên ngoài, máu không lưu thông được làm da thịt phồng lên. Cố vặn mình để thoát khỏi những dây buộc đang hành hạ tay, chân, Cơlarit chỉ làm cho nước chảy nhiều hơn vào miếng tôca và làm cho khó thở thêm.

Sức cô đuối dần, mặt cô xám lại, dấu hiệu của tình trạng bắt đầu ngạt thở.

Linh mục Inhaxiô mỉm một nụ cười nhân từ:

- Bác sĩ thấy đấy, dụng cụ để tra tấn bằng nước là một thứ có hiệu nghiệm lớn.

- Thật vô nhân đạo một cách kinh khủng, - Ăngtoan khẽ nói, giọng khàn lại.

- Phải dùng những phương pháp cơ bản nếu muốn lôi được những linh hồn ấy ra khỏi hoả ngục, chắc ông cũng hiểu như thế.

Ăngtoan đăm đăm nhìn viên pháp quan. Ngọn lửa lạnh lùng cháy trong đáy những hốc mắt trũng trông thật ma quái, anh cảm thấy choáng váng cả người. Linh mục Inhaxiô thích thú vô cùng với cảnh hấp hối ấy, thích thú vì sự đồi bại của các giác quan làm cho cảm thấy vui khi trông thấy sự đau khổ - thứ Schadenfreude ấy của người Đức, Ăngtoan đã đọc và nghe nói đến nhiều nhưng chưa có dịp quan sát. Sự đồi bại này là đặc điểm chung của đa số pháp quan bấy giờ. Đúng lúc người bị cực hình sắp ngạt thở, tên đao phủ lấy miếng vải ra. Gần như vô thức, cô cố nuốt nước ứ trong cổ họng và người giật lên, run run khi hít không khí vào. Linh mục Inhaxiô cúi xuống cô ôn tồn nhắc lại:

- Thú tội đi cô. Thú tội đi. Nói tên những người liên quan và bọn đồng lõa đi, cô sẽ thoát cảnh hấp hối như thế này.

Nhưng Cơlarit với một sức mạnh của ý chí - mà Ăngtoan thầm nghĩ là anh không thể có - đã trả lời:

- Không còn gì để thú nhận cả.

- Đặt vải vào! - Linh mục Inhaxiô ra lệnh.

Ăngtoan nắm tay chặt đến nỗi các móng tay xuyên vào da thịt. Sự việc khủng khiếp lại bắt đầu. Trong khi anh nhìn Cơlarit cố giẫy giụa để thở mà không được anh nhớ lại rằng chỉ một tí nữa là số phận này sẽ rơi vào Luxia trong buổi dạ tiệc ở nhà hầu tước Pooctalecta. Ôi! Chúng sẽ nhìn ngắm một cách ngon lành cái thân hình thon cao tươi trẻ ấy, bọn ma quỷ mặc áo đen và trắng này!

Cảnh chống chọi khủng khiếp vì thiếu không khí lại tái diễn trong cổ họng Cơlarit, các miếng xiết chặt tay chân hơn bao giờ hết: chỉ riêng sự đau đớn do các miếng xiết này gây ra cũng đã không thể chịu đựng được và chỉ có thể áp dụng vào một cơ thể đã bị trói chặt cứng. Nhưng, bỗng nhiên cơ thể ấy không chống cự nữa, duỗi ra, mềm nhũn trên thang trong khi nước chảy vào họng òng ọc mà không hề có phản ứng chống lại.

Ăngtoan kêu lên:

- Cô ta ngất rồi. Nhanh lên, không cô ấy chết ngạt.

Nhưng tên đao phủ đã ở tình trạng báo động, hắn lường trước được sự kiên này và đã lôi miếng vải từ trên miệng ra, lấy chiếc kẹp ở mũi, đẩy chiếc thang cho nghiêng phía đầu xuống thấp, gần thẳng đứng. Nước từ trong họng chảy ra, cả từ trong phổi nữa, một lúc sau Cơlarit ho rồi bắt đầu thở một cách đau đớn.

Ăngtoan nổi giận hét vào linh mục Inhaxiô:

- Lần này là đủ rồi đấy? Trừ phi ông muốn giết cô ta?

Viên pháp quan nói:

- Chúng tôi sắp dừng đây, ngày mai lại tiếp tục.

- Ngày mai ư? - Giọng Ăngtoan đầy khủng khiếp và không tin. - Ngày mai không thể tiếp tục được nữa đâu.

- Chúng tôi không có quyền lựa chọn, ông ạ. Linh hồn bất diệt của cô ta đang bị nguy hiểm.

- Nhưng luật đạo cấm không cho lấy cung đến lần thứ hai.

- Vì vậy chúng tôi chỉ tạm dừng, - Linh mục Inhaxiô gay gắt nói. - Việc hỏi cung chưa kết thúc khi bị cáo chưa thú hết mọi lỗi của mình và khai tên những kẻ đồng phạm hay kẻ lôi kéo. Mở trói cho thị và đưa về ngục đi, còn ông, bác sĩ ạ, ông có thể đi theo và làm những gì cần thiết cho thị tỉnh lại không?

Ăngtoan giận điên lên chỉ trả lời bằng một cái gật đầu khẽ. Nếu anh tự cho phép nói ra những lời đang ghìm lại thì một trận nguyền rủa sẽ rơi xuống con kền kền mặc áo vải dày đang ở trước mặt anh kia. Nhưng anh cũng khá đủ sáng suốt để chơi cái trò giống như linh mục Inhaxiô, rõ ràng là hắn đang rình anh hở cơ.

Bọn vệ binh đặt cô gái khốn khổ lên tấm vải hẹp làm giường nằm trong căn ngục tối rồi đi ra, chỉ còn tên giữ khóa đứng đấy, người lắc lư trên đôi chân khoèo.

- Mấy phút nữa anh sẽ trở lại, tôi sắp cứu chữa cho cô ấy.

Tên ấy lưỡng lự, Ăngtoan lấy ở túi ra một đồng tiền vàng ném cho hắn:

- Đừng trở lại trước nửa giờ.

Tên coi ngục sáng mắt lên khi thấy vàng.

- Thưa ông tôi hiểu, hắn nói và đút lút đồng vàng một cách thành thạo rồi biến mất.

Lúc này Cơlarit thở đều hơn và điềm đạm hơn. Chân tay cô đã trở lại màu sắc của cuộc sống nhưng những vết rách do những miếng xiết hằn thành vòng đỏ thẫm trên da. Ăngtoan lấy trong hòm thuốc một lọ dầu tinh sừng hươu để dưới lỗ mũi cô. Hơi hắn làm cô ho lên và mở mắt.

- Tôniô!

Cô cố nhổm người dậy định níu lấy anh.

- Tôniô! Xong rồi à?

- Xong rồi. Cơlarit thân yêu. Em ngất đi đấy.

- Nhìn ra hành lang, Tôniô, xem có ai nghe không?

Nhìn qua song cửa, anh yên tâm rằng hành lang vắng tanh.

- Không có ai cả, - anh nói.

Và anh bắt đầu xoa bóp chân tay cho cô một cách nhẹ nhàng để máu lưu thông lại ở những chỗ bị xiết chặt.

- Hắn nhằm vào anh đấy, Tôniô ạ! - Cô nói khẽ bên má anh. - Hắn đoán em có thể biết một điều gì, một chi tiết nào về cuộc sống của anh ở Ý mà hắn có thể sử dụng để chống anh, hắn cố bắt em thề rằng anh vừa là nhà thôi miên vừa là người tà giáo.

Thế đấy, Ăngtoan và Vêdan đã không nhầm. Qua Cơlarit, chúng nhắm vào Ăngtoan. Và các tội chúng buộc cho anh sẽ nặng nề đến nỗi lần này Vua cũng không dám phản đối việc của Toà thánh.

- Tôniô! - Cơlarit nói nhỏ và hai mắt mờ đi vì đau đớn của cô bỗng lộ vẻ kinh hoảng, - anh nói em bị ngất đi à? Như vậy có nghĩa là họ vẫn có thể trói em lên thang?

Ăngtoan lẩm bẩm:

- Anh sẽ không cho họ làm như thế. Anh không muốn em phải đau đớn hơn nữa cho các tội lỗi của anh.

- Không, Tôniô ạ. Không nên lý luận như thế, - cô run run nói. - Về phần em, ngay khi họ bắt được em, em đã biết rằng không gì cứu được em nữa. Bây giờ càng hơn bao giờ hết. Tên tu sĩ đã tuyên án em: cho chết treo nếu kí nhận những lời nói dối của hắn, thiêu trên giàn lửa nếu không chịu kí.

- Ít ra anh cũng có thể tránh giàn lửa cho em, Cơlarixia của anh. Anh sẽ bảo với hắn những điều hắn muốn biết, - Ăngtoan nói.

Cô năn nỉ:

- Không được, Tôniô ơi. Em có tội, em phải đền tội là công bằng. Hãy làm thế nào để sự chịu đựng của em không uổng phí. Anh còn có thể đóng góp với nhân loại!

Cô đặt lòng bàn tay mình lên tay Ăngtoan, anh vuốt ve tay cô một cách âu yếm và tuyệt vọng.

- Hãy hứa với em đi, Tôniô.

- Hứa điều gì, Cơlarit thân yêu?

- Hãy hứa trước đã, Tôniô. Anh hãy làm điều đó vì em, nếu anh có đôi chút thân thiết với em, - cô khẩn khoản.

Ăngtoan tìm trong chiếc hòm nhỏ. Anh không bao giờ đem theo thuốc độc. Vậy thì phải dùng một thứ thuốc thông dụng cho nặng liều và thứ duy nhất phù hợp trong hòm thuốc của anh là tinh chất của cây thuốc phiện công dụng rất mạnh hay dùng để làm dịu đau. Ăngtoan nắm trong lòng bàn tay chiếc lọ nhỏ đựng một liều thuốc ngủ để cho Cơlarit đi vào một giấc ngủ không dậy nữa để cô thoát khỏi những tên đao phủ hành hạ cô. Tuy vậy anh vẫn lưỡng lự. Dù sao đây cũng là việc giết người, anh phạm vào nó vì lý do gì cũng vậy. Và giết người thì không bao giờ vô tội.

Tiếng chân của tên giữ khóa đã vang trong hành lang. Bằng một cử động rất nhanh nhưng phải cố gắng gượng vì rất đau đớn, Cơlarit giằng lấy chiếc lọ ở tay Ăngtoan giấu vào chăn rồi ngã xuống chỗ nằm với một tiếng rên rỉ.

- Chúa sẽ ban phúc cho anh, Tôniô của em. - Cô thì thầm.

- Thưa ông, nửa giờ đã qua, - tên coi ngục đứng trên ngưỡng cửa.

Ăngtoan đóng hòm thuốc lại.

- Vĩnh biệt Cơlarixia. Cơlarixia thân yêu và dũng cảm! - Anh nói và xúc động tận đáy lòng.

- Vĩnh biệt Tôniô! Chúa sẽ ban phúc lành cho anh vì lòng tốt của anh! - Cô khẽ nói lần cuối cùng.

Cô nhìn theo anh cho đến khi anh đi khuất trong bóng tối lạnh lẽo ngoài hành lang.

Khi ra khỏi Cada Xăngta, Ăngtôniô thở một hơi dài và căm hờn nhìn khối đá xám nặng nề đang yên ngủ, anh nặng nề cất bước đi về nhà ông Belacmi.

Chuông mười hai giờ đêm sắp điểm khi anh nhìn thấy nhà ông Belacmi đang sáng trưng. Anh rảo bước. Ban đêm vào giờ này mà đèn thắp sáng như ban ngày không phải là điềm lành. Sức khỏe ông Belacmi xấu đi nên đã bỏ hết mọi cuộc chiêu đãi. Bệnh ông tái phát lại chăng... Anh không cần lấy chìa khóa mở cửa, cửa tự mở ra trước mặt anh, và Luxia tiến ra, giậm chân vì bực bội:

- Đây rồi! Em tưởng anh không bao giờ về nữa!

- Có việc gì thế? - Anh lo lắng hỏi. - Chú em phải không?

- Không. Hầu tước Grigianva... Ông ấy đau nặng...

- Ông ấy ở đây à? Có thể thế được à? - Ăngtoan hoảng hốt.

- Than ôi! Đúng thế, ông ấy đến đây đã một giờ rồi, đến tìm anh... ôi, Tôniô, chắc ông ấy đau ghê gớm, mọi người tìm anh ở đâu cũng không thấy, đã tìm khắp Mađơrit. Anh ở đâu vậy?

- Ở Cada Xăngta.

- Hả! - Cặp mắt đẹp của cô đăm đăm nhìn anh. Rồi cô hỏi gấp:

- Họ đã bắt anh sao?

- Không, - anh mệt mỏi nói - Linh mục Inhaxiô đem Cơlarit ra hỏi cung, hắn đòi anh phải dự.

Luxia bối rối chắp hai bàn tay vào nhau và nói rất sẽ:

- Tôniô, cô ta có... có nói đến... Buổi hành lễ đen không?

- Không. Em yên tâm. Cơlarit Xtơrôdi không phải là người phản bội. Bây giờ thì hãy cho anh biết Đôn Pêđrô ở đâu?

- Trong phòng anh, Tôniô. Ông ấy ngất trên bậc thềm.

Đôn Pêđrô Grigianva đúng là đang nằm gập đôi người trên giường, mặt xám như tro, hai tay ôm bụng. Ông thở hổn hển:

- Nhanh lên bác sĩ, chắc tôi bị đầu độc...

Ăngtôniô cầm cổ tay ông: mạch rất yếu và nhanh, qua khám nghiệm chắc chắn là dạ dày đang bị kích thích cao độ, bị kích thích như vậy chỉ do thuốc độc.

Anh bảo Luxia:

- Cô cho đem nước nóng lên đây. Cho cao cải vào nước và đem mấy cái thau nữa.

- Ông định làm gì thế? - Hầu tước hỏi giọng yếu ớt.

- Rửa dạ dày cho ông. Ông ăn phải thuốc độc khoảng bao lâu rồi?

- Lâu rồi đấy. Trong dạ tiệc của Giám mục thành Tôledơ, không nghi ngờ gì nữa. - Đôn Pêđrô nói khẽ. - Tôi chỉ ăn một chút kem vào cuối bữa. Không ăn gì khác nữa.

Ăngtoan nhớ rằng Vêdan đã nói đến bữa tiệc của Đôn Điêgô Expinôda mời Grigianva dự để tỏ thái độ làm lành. Nhưng ông tổng trưởng có dám đầu độc người mà Hoàng đế của mình đã chọn để thay công tước Đơ Anbơ khét tiếng ở Hà Lan không?

- Có lẽ là tai nạn ngẫu nhiên, - anh nói như trả lời những nghi ngờ của chính mình.

- Không phải ngẫu nhiên đâu, - hầu tước Grigianva âm thầm trả lời và một cơn đau làm nét mặt ông nhăn lại - Còn cách nào đơn giản hơn, nơi nào đáng lựa chọn hơn để thoát khỏi tôi? Ai dám ngờ ngài tổng trưởng - giám mục đầu độc?

Ăngtoan đề nghị:

- Xin ông bình tĩnh. Đừng nói và đừng lăn lộn.

- Trái lại, tôi phải nói, - hầu tước trả lời - trong trường hợp tôi không thoát khỏi cuộc mưu sát này, tôi muốn ông hứa sẽ mổ tử thi để nói lớn lên nguyên nhân gì làm tôi chết, để không một ai không biết điều đó.

- Tôi không có cơ sở để làm việc đó, - Ăngtoan nói giọng an ủi. - Ông sẽ mau khỏi thôi.

Nhưng lòng anh đầy ngờ vực, vì dấu hiệu của thần chết đã hiện trên mặt Đôn Pêđrô.

Hầu tước nhắm mắt lại một lúc, Ăngtoan tưởng ông bất tỉnh nhưng ông đã trấn tĩnh được và nói, thì thầm thì đúng hơn:

- Tôi là chiến sĩ, bác sĩ ạ, tôi không sợ chết khi giờ đã điểm. Nhưng tôi muốn kẻ giết người phải bị trừng phạt, nếu ông thấy có thuốc độc trong thân thể tôi xin ông báo ngay để Đức vua biết.

Thuốc được đem đến nhưng Ăngtoan không thể cho uống được vì Đôn Pêđrô đã gần mê đi. Anh quyết định trong hoàn cảnh như thế này, với một nhân vật quan trọng như Đôn Pêđrô đang hấp hối trong nhà mình, anh cho rằng cần thận trọng và khôn ngoan dựa vào hậu thuẫn là sự từng trải và quyền thế của ông thầy Vêdan. Thầy thuốc riêng của Vua.

Anđrê Vêdan đến ngay cùng với người giúp việc là Đơ Ônít, ông và Ăngtoan cùng khám lại bệnh nhân toàn diện. Khám xong trán ông nhăn lại lo âu và ông thọc cả bàn tay vào để chải râu.

- Không còn nghi ngờ chút nào nữa, cậu ạ. Đúng là trường hợp bị đầu độc rất rõ ràng. - Ông nói.

- Thầy xem còn làm gì được nữa không?

Vêdan vuốt bộ râu và ngẫm nghĩ:

- Nước thổ phục linh có thể chữa được, - ông nói. - Dù sao thì đấy cũng là nguồn hy vọng duy nhất của chúng ta.

- Thầy bảo chúng ta lấy đâu ra thì giờ để sắc nước ấy... Không thể làm được đâu, anh phản đối.

- Xem nào! Vêdan nói - Sáng hôm nay tôi vừa chữa cho một viên chức mắc bệnh đậu mùa. Trong phòng làm việc của tôi còn một số lượng nước thuốc quá đủ. Anh nhớ tôi để ở chỗ nào chứ, phải không? - ông hỏi Đơ Ônít.

- Thưa thầy, hình như ở trên tầng để rễ khô.

- Đúng rồi. Chạy về phòng tôi lấy lọ ấy, đừng dừng lại dọc đường cũng như đừng để mất thì giờ nhé.

Khi Đơ Ônít đi rồi, Ăngtoan nói cho Vêdan biết những nghi ngờ của Đôn Pêđrô. Anh cũng bắt đầu đồng ý với những nghi ngờ ấy.

- Lạy Đức Mẹ! Họ liều lĩnh không ít, nhưng những miếng như thế này lại dễ thành công hơn, - người thầy thuốc mãi mới nói được. - Mọi dự định của Vua thế là tan tành. Công tước Đơ Anbơ và đường lối của ông ta sẽ thắng nếu chúng mình không cứu được Đôn Pêđrô, mà này, tên ngốc kia làm gì không biết? Đáng lẽ hắn phải đem thuốc về lâu rồi mới phải.

Ông cúi xuống người bệnh và lo lắng khám lại:

- Nếu quân súc sinh ấy đến chậm, chúng ta cũng không có khả năng dùng thuốc ấy nữa: tim Đôn Pêđrô bắt đầu suy.

Phải đến nửa giờ nữa người học việc mới đến, hắn thở dốc và hốt hoảng, cầm chiếc lọ trong tay.

- Tại sao anh đến chậm như thế? Anh không biết là rất cấp thiết à? - Ông mắng và giằng lấy cái chai.

- Tôi... tôi tìm mãi mới thấy, thưa thầy.

Vêdan lấy một chiếc cốc sắt rót nước trong lọ ra và đến gần người bệnh hy vọng có thể rót thuốc vào miệng, dù đang trong trạng thái mê man, Đôn Pêđrô sẽ nuốt một cách tự nhiên.

- Ồ! Nhưng cái gì thế này? - ông bỗng thốt lên và đưa cốc lên mũi.

- Anh không đem nước thổ phục linh cho tôi.

- Chính là cái lọ thầy đã bảo lấy. - Đơ Ônit cãi, nhưng da mặt hắn vốn nâu bỗng tái đi rất rõ.

- Đồ khốn! Đúng lọ, nhưng nước ở trong không phải.

Vêdan giận dữ quay phắt lại phía hắn.

- Việc làm điên rồ này là thế nào? Anh không biết rằng anh đã đem độc dược đến à?

Ông đưa chiếc cốc cho Ăngtoan.

- Cậu ngửi xem...

Mùi hắc của thứ rễ độc xốc vào mũi Ăngtoan, anh hoảng sợ. Thuốc ở cốc có thể giết được ít nhất sáu người. Thế mà họ đang định đổ hết vào họng một người sắp chết.

Ônít vừa ấp úng nói vừa bẻ khúc tay một cách bối rối.

- Thưa thầy, tôi lấy chiếc lọ thầy bảo... không phải lỗi tại tôi...

- Không phải lỗi tại anh à, đồ sâu bọ! - Vêdan quát và giơ nắm tay về phía tên thanh niên còi cọc đang co dúm vì sợ hãi - Không phải lỗi tại anh à? Ta cho rằng chính anh định đầu độc hầu tước.

Bỗng nhiên ông buông thõng tay xuống, bỏ mặc Đơ Ônít và quay lại giường:

- Đôn Pêđrô! - Ông gọi.

Nhưng Ăngtoan đang cúi xuống và khẽ nói một cách nghiêm trọng.

- Đôn Pêđrô đã tắt thở!...

Ở dưới mấy ngón tay anh mạch ông đập như tiếng tim đập cuối cùng của một con chim nhỏ vừa chết, rồi dừng hẳn.

Ăngtoan thong thả nhắc lại:

- Ông ấy đã chết! Xin Chúa thu nhận linh hồn của ông ấy. Chúng ta không thể làm gì cho ông được nữa rồi.

- Như vậy là ta sẽ không bao giờ biết rõ ông ấy có bị đầu độc hay không. - Vêdan lẩm bẩm một cách nặng nề.

Ăngtoan hăng hái thốt lên:

- Biết chứ, thưa thầy! Sự thực sẽ sáng tỏ. Đôn Pêđrô đã bắt tôi hứa trước khi thầy đến là nếu ông ấy chết sẽ tiến hành khám nghiệm post mortem(4) để nêu rõ chứng cứ ông đã bị đầu độc. Do chính giám mục thành Tôledơ.

Ônít cố ghìm tiếng kêu định thốt ra khỏi miệng một cách tự nhiên nhưng Vêdan không nghe tiếng. Hai mắt sáng lên, ông chăm chú nhìn Ăngtoan:

- Tốt lắm, cậu ạ!

Trong lúc phấn khích, ông trở lại cách nói quen thuộc:

- Chúng ta sẽ tiến hành không chậm trễ cuộc khám nghiệm post mortem. Nếu chúng ta tìm ra chứng cớ muốn tìm thì quân giết người hãy coi chừng!

- Nhưng có giấy phép đâu? - Ônít lắp bắp. - Mổ xác người không có phép là bất hợp pháp!

- Im đi! - Vêdan ra lệnh - Hầu tước không những cho phép mà còn cố tình yêu cầu bác sĩ Xecvêtut mổ tử thi ông. Đi lấy dụng cụ nhanh lên, Ăngtoan.

Khi anh từ phòng làm việc trở lại với hộp dung cụ, anh gặp Luxia và nói với cô một cách đơn giản:

- Đôn Pêđrô chết rồi, em ạ.

- Cầu Chúa cho ông ấy được ở bên Người, - cô nói và làm dấu. Rồi cô nín thở hỏi rất nhỏ:

- Bị đầu độc, như ông ấy đã nói, phải không?

- Không còn nghi ngờ gì nữa

Cô đưa tay chỉ hộp đồ mổ:

- Vậy thì anh lấy thứ ấy làm gì?

- Ông ấy bắt tôi hứa sẽ mổ tử thi nếu ông ấy chết.

- Ôi! - Cô buồn rầu kêu lên - Làm như thế có ích gì nhỉ?

Ăngtoan rầu rĩ nói:

- Để thấy được sự thực. Chúng ta có thể chứng minh rằng ông ấy bị Đôn Điêgô Expinoda đầu độc, hay ít ra là do lệnh của ông ta.

Luxia rùng mình, cô hốt hoảng nhìn quanh rồi khẩn khoản:

- Đừng nói to! Tôniô, Tôniô đừng dính líu đến những việc ấy nữa. Họ quá mạnh, quá quyền thế để thách thức họ mà không bị trừng phạt. Anh hãy xem họ đã làm gì Cơlarit Xtơrôdi...

Ăngtoan cố mỉm cười:

- Lần này thì chúng tôi không mạo hiểm gì cả, Luxia ạ. Chỉ thêm một cuộc phẫu thuật, có gì đâu. Thầy Vêdan và tôi đã mổ hàng trăm lần rồi. Chúng tôi có thể làm cho kẻ giết Đôn Pêđrô phải chịu tội. Công lý sẽ được thực hiện!

- Trời ơi, phải cẩn thận đấy, - cô năn nỉ. - Em sợ lắm, Tôniô.

- Đừng làm khổ mình, Luxia. Chúng ta sắp an toàn ở Pari rồi. - Ăngtoan gần như vui vẻ nói.

Khi anh trở lại phòng người chết, Vêdan đã thắp nhiều ngọn nến xung quanh tử thi và Ônít đã lẻn đi đâu không biết. Ăngđrê Vêdan quay lại phía học trò, nét mặt ông cao quý và nghiêm trọng:

- Để mình mổ, cậu đồng ý không?

- Thưa thầy được. Kinh nghiệm và tài năng của thầy hơn tôi nhiều.

Thế là Vêdan bỏ áo sơ mi ra, mở hộp đồ và cẩn thận chọn dao mổ rất sắc. Trong khi Ăngtoan giơ đèn soi cao trên thi thể để khi mổ không bóng che, nguời thầy mổ bụng bằng một động tác chính xác, ông hy vọng tìm được ở đây bằng chứng của tội ác. Một làn máu đen tràn ngay lên chỗ vừa rạch.

- Ruột non bị thủng chứ? - Ăngtoan hỏi và cúi gần để theo dõi cho rõ.

- Có lẽ thế. Hay ít ra cũng bị tổn thương nặng, mình sẽ xem dạ dày. -

Thọc tay vào ổ bụng, ông lôi bộ phận muốn khám nghiệm ra ngoài.

- Đây rồi! - Ông thốt lên. - Nhìn xem này!

Dạ dày bị thương tổn rõ ràng đủ để cung cấp bằng chứng thuyết phục nhất: lốm đốm từng chỗ có những vết sẫm thể hiện rõ những chỗ thuốc độc ăn vào màng.

- Dạ dày gần như rỗng không, - Vêdan nhận xét.

- Đúng. Ông ấy nói chỉ ăn có một chút kem.

- Chính vì thế nên thuốc độc tác động rất nhanh. Người nào suy tính trước tội ác này chắc giả định trước rằng trong dạ dày có các thức ăn khác để làm chậm tác dụng của thuốc độc và làm cho nguyên nhân cái chết không rõ ràng. Bây giờ mình sẽ khám nghiệm tim. Rồi chúng mình sẽ lấy dạ dày ra đem đến Hoàng thượng xem, coi như chứng cớ.

Trong các dụng cụ có một chiếc kìm nặng dùng để cắt răng, trong tay nhà cơ thể học, chiếc kìm ấy cắt các xương sườn như kéo cắt các nhánh cây. Vêdan mở ở lồng ngực một thứ cửa sổ qua đó trông rõ các bộ phận bên trong.

Đã mấy lần Ăngtoan có vẻ lơ đãng. Bỗng anh đặt đèn xuống và đi ra cửa.

- Cậu đi đâu thế? - Vêdan hỏi trong khi ông đang kéo một xương sườn để tách rời các cơ ông vừa rạch.

- Hình như có tiếng ồn ào trong nhà. Quá ồn ào nữa. À mà thầy bảo Ônít đi đâu nhỉ? - anh nói thêm vì vừa nhận ra sự vắng mặt của người giúp việc.

- Không bảo đi đâu cả!

Vêdan khẽ cười.

- Thằng ấy nhát gan lắm, chắc nó không thể có ý muốn dự một cảnh tượng đẫm máu như thế này.

Ăngtoan lại lắng tai, mọi giác quan đều nghe ngóng. Không thể nhầm được, những bước chân nặng nề đang đến gần. Vêdan thốt ra một tiếng kêu hài lòng, ông nâng mảng sườn giống như cánh cửa của chỗ ông vừa mở ở lồng ngực người chết.

- Trông này, Tôniô. Tim hoàn toàn bình thường, cái chết do thuốc độc gây ra.

Cửa mở toang ép Ăngtoan sát vào tường, phòng đầy người mang vũ khí, dưới ánh đèn nến, Ăngtoan nhận ra những mũ sắt bóng và giáo dài của vệ binh Toà án tôn giáo, Vêdan ngừng nói, ngẩng đầu lên, sửng sốt nhìn những kẻ đến phá rối và cau mày lại. Rồi một nhân vật còi cọc luồn như con giun lên hàng đầu và Ăngtoan nghe tiếng Ônít kêu to:

- Các ông trông kìa. Tôi có nói dối đâu. Tim vẫn còn đập.

Căn phòng lặng lẽ như tờ trong một giây, rồi tiếng Vêdan gầm lên như một con bò rừng đang cơn giận dữ.

- Đồ dối trá! Mày là tên nói dối ngu đần! Người này chết đã một giờ rồi!

Nhưng Ônit ra rả nói không kịp thở và chỉ cho tên đội thấy thi thể của Đôn Grigianva. Viên sĩ quan rõ ràng còn lưỡng lự, tên kia tiếp tục la ó, giậm chân và chỉ tay vào chỗ mở ở ngực. Có lẽ một tia sáng chợt lóe lên trong đầu óc ngu đần của tên lính vì đến lượt hắn kêu lên:

- Đức Mẹ ơi! Hắn nói đúng. Các ông đã mổ một người sống!

Vêdan buông rơi dao mổ, hai bàn tay đãm máu của ông nắm lấy tên học nghề vừa lắc vừa thét:

- Mày nói dối! Đồ chó khốn nạn! Người này chết trước khi mày ra khỏi đây, mày biết rất rõ!

Nhưng viên sĩ quan biết hắn phải làm gì. Hắn nắm cánh tay Vêdan và lôi Ônit ra, tên này đang sợ run lên.

- Im ngay! - hắn nói. - Theo lệnh của Toà án tôn giáo, tôi bắt ông.

Trong lúc lâm nguy, Ăngtoan lấy lại sáng suốt. Anh vừa quát lên ra vẻ ghê tởm vừa đưa mắt khinh bỉ nhìn Đơ Ônit:

- Tên khốn nạn này nói dối. Sự thực đúng như bác sĩ Vêdan đã nói. Hầu tước Grigianva chết đã một giờ rồi. Chúng tôi xin thề.

- Im đi! - Viên sĩ quan nói cộc lốc, - Chính mắt tôi trông thấy tim còn đập.

- Tôi cũng vậy! Tôi cũng vậy! - Đơ Ônít sủa.

Vêdan nhìn nó:

- Quân Giuđa! Vậy ra mày ăn lương của Toà án tôn giáo và rình mò ta chưa đủ, mày còn nói dối.

Ông nhổ về phía nó:

- Quân Giuđa!

Đơ Ônít vươn thân hình bé choắt lên ra vẻ kiêu hãnh:

- Tôi tôn sùng Toà giáo. Tôi sẽ vui sướng khi thấy ông bị thiêu như kẻ tà giáo!

- Thôi! Lau máu ở tay đi, đồ quỷ dữ, rồi đi với chúng tôi, - viên sĩ quan nói to. - Cả ông nữa, hắn bảo Ăngtoan.

- Bác sĩ Xecvêtut chỉ quan sát, - Vêdan phản đối. - Bắt ông ấy là điều nhục nhã!

Viên đội lấy mu bàn tay đeo găng sắt đánh vào mặt nhà cơ thể học mạnh đến nỗi ông ngã quỵ xuống.

- Đồ tà giáo! - tên ấy nói.

Vêdan thong thả đứng lên lấy tay chùi máu chảy ở chỗ má bị thương. Trông thấy ông đã bị bọn vệ binh giữ chặt, Đơ Ônit đến gần và nhổ vào mặt ông.

Trước khi bọn vệ binh kịp giữ anh lại, Ăngtoan bừng bừng nổi giận đã chồm lên đưa nắm tay giáng thẳng vào bộ mặt tối tăm của tên học nghề, dù hậu quả của hành động này có thế nào, anh vẫn cảm thấy vô cùng vui sướng khi thấy hai mắt của tên mật thám đê tiện đừ ra và người nó sụp xuống, thành một đống trên mặt đất.

Hai tên vệ binh đẩy mạnh anh ra khỏi phòng. Khi anh loạng choạng bước xuống bậc, anh trông thấy Luxia qua chỗ cửa phòng cô hé mở đang nhìn anh, cô là hình ảnh sống của lo buồn. Nhưng anh không quay đầu lại phía cô mà đặt ngón tay lên môi một cách tự nhiên để báo cho cô đừng làm ai để ý đến. ơn Chúa! Ít ra cô cũng không bị dính dáng đến việc này.

Mấy phút sau, cánh cửa nặng nề của Cada Xăngta đóng lại sau hai người tù. Lần này thì Ăngtoan biết chắc một cách tuyệt vọng rằng cánh cửa ấy chỉ mở trước mặt anh vào ngày anh bước qua nó để đi đến giàn thiêu.

Mấy giờ sau lúc bị bắt, Ăngtoan được đưa đến phòng xử án của Cada Xăngta - lần này thì anh bị xích. Anh ngạc nhiên thấy bị đưa ra buộc tội quá nhanh vì các pháp quan có thói quen để cho nạn nhân suy ngẫm tội lỗi của họ một thời gian và trông vào sự giam kín, đói, khát, chuột bọ để làm suy yếu ý chí và bẻ gãy sức kháng cự của họ.

Khi vào phòng, anh đưa mắt nhìn quanh và giật nẩy mình vì ngạc nhiên vô kể, anh thấy Cơlarit Xtơrôdi bị căng trên giá khảo đả, cô chưa uống thuốc phiện anh để lại cho cô hôm qua hay sao? Bọn cai ngục đã phát hiện và lấy mất của cô chăng?

Rồi anh hiểu rằng có thể cô chờ đợi trước khi uống thuốc ngủ, bám vào một hy vọng mỏng manh là sẽ có sự gì xảy ra có thể cứu được cô.

Không có sự gì xảy ra cả, thật tội nghiệp! Nhưng cô có uống thuốc phiện được kịp thời không?

- Nữ tù nhân Cơlarit Xtơrôdi ở trong trạng thái mê mẩn, - linh mục Inhaxiô vắn tắt nói với anh. - Tôi nghĩ rằng trạng thái này liên quan đến cái thứ thôi miên mà ông thành thạo, ông hãy làm cho cô ấy ra khỏi trạng thái này thật nhanh lên.

Ăngtoan đến gần chiếc giá, Cơlarit đã bị buộc chặt chân vào các bánh xe răng cưa để tạo lực của công cụ ấy. Chúng buộc chặt đến nỗi những vòng dây da cứa đứt vào da thịt nhưng Cơlarit không tỏ dấu hiệu gì về ý thức và cảm giác.

- Thị không nói, - tên đao phủ lẩm bẩm, - nhưng vẫn thở và tim vẫn đập.

- Cô ta ở trong trạng thái này đã bao lâu?

- Chúng tôi thấy thị như vậy từ trong ngục và đem thị đến đây nguyên như vậy.

Ăngtoan vạch mi mắt cô: đồng tử co hẹp và hơi thở chậm đi là những dấu hiệu anh dễ nhận thấy, anh biết rằng cô đã ở phía bên kia nơi mà sự đồi bại của con người có quyền hành hạ cô.

- Làm cho thị hết mê đi? - Linh mục Inhaxiô càu nhàu. Ăngtoan kiêu hãnh nhìn thẳng vào mặt ông ta:

- Tôi không thể làm cho cô ấy tỉnh được.

- Ông nói dối! Chính ông đã đưa thị vào trạng thái bị thôi miên từ hôm qua khi ông theo thị vào ngục. Tên coi ngục nói ông đã ở trong đó với thị nửa giờ.

- Tôi không thể làm gì cho cô ấy được, - Ăngtoan nhắc lại.

- Ông từ chối không tuân theo lời tôi?

- Tôi không từ chối lời ông. Nhưng việc này vượt ra ngoài khả năng của tôi.

- Tra ròng rọc! - Linh mục Inhaxiô quát. - Để xem thứ đó có quyết định được không.

Mồ hôi lạnh toát chảy ròng ròng trên mặt Ăngtoan. Bây giờ anh không thể làm gì cho Cơlarit được nữa dù họ có tra khảo anh đến chết, anh cương quyết phản đối:

- Ông biết đấy, luật thánh cấm hỏi cung khi không có tội.

Linh mục Inhaxiô trả lời vắn tắt. Ông ta chỉ nhắc lại:

- Tra ròng rọc.

Tên đao phủ mỉm cười độc ác và nắm hai cổ tay Ăngtoan lôi ra góc phòng để các dụng cụ tra tấn. Hắn tháo xích tay rất nhanh, trói quặt hai tay anh ra sau lưng và buộc đầu dây vào dây ròng rọc, rồi hắn kéo đầu kia sợi dây cho đến khi hai cánh tay Ăngtoan gần thẳng đứng ở sau lưng. Sự đau đớn kinh khủng làm nét mặt anh co rúm lại.

- Thế nào, bác sĩ, ông vẫn bướng bỉnh chứ?

- Tôi không thể làm cho cô ấy tỉnh lại được, - anh phản đối.

Tên đao phủ đu hẳn người lên đầu dây kia của ròng rọc, Ăngtoan bị nhấc lên khỏi mặt đất bằng hai cánh tay quặt ngược cho đến khi mũi chân anh không chấm đất. Thân thể anh bị treo lủng lẳng từ từ quay tròn, hai vai và các bắp tay anh đau như bị lưỡi dao nhọn xuyên vào làm anh thét lên. Anh đu đưa như thế đến một phút và người nôn nao. Anh cố làm cho hai vai giảm bớt đau bằng cách dùng cổ tay đu người lên nhưng các cơ chỉ chịu đựng nổi sự cố gắng ấy trong mấy giây và trọng lượng cơ thể lại rơi hoàn toàn xuống vai đe doạ làm bật khớp, và rơi xuống cánh tay, anh cho rằng cơ ở cánh tay anh sắp bị rách.

- Bây giờ thế nào, bác sĩ?

Vẫn giọng nói ngọt ngào ma quái của linh mục Inhaxiô, vẫn niềm vui tồi tệ trong đáy đôi mắt lạnh lẽo của ông ta.

- Tôi không thể làm gì được... Tôi thề rằng tôi nói thật.

Viên thư ký toà đứng gần Cơlarit đã một lúc cố nhìn cho no mắt cái cơ thể hoàn hảo này, bỗng hắn hoảng sợ kêu lên:

- Thưa Đức cha! Người đàn bà này chết rồi.

- Chết à?

Tiếng linh mục Inhaxiô gầm gừ - như con thú rừng bị cướp mất mồi.

- Chết à? Không thể được. Thị không thể chết được!

Tên đao phủ bỏ Ăngtoan chạy lại chỗ Cơlarit. Hắn vội vàng nới các bánh xe răng cưa đang căng ra làm giật tay chân, Ăngtoan rơi xuống đất cảm thấy xây xẩm muốn ngất đi vì đau đớn và buồn nôn. Trong lúc quá đau đớn ấy anh vẫn hiểu tại sao tên đao phủ và mấy tên phụ tá lại sốt sắng cởi Cơlarit ra khỏi giá. Luật của Toà án tôn giáo quy định về cái chết của bị cáo khi đang bị tra khảo rất nghiêm và chặt chẽ. Tất cả những người liên quan đến việc hỏi cung đều bị quy tội, nhưng theo pháp luật, người pháp quan chủ trì trong buổi hỏi cung ấy là người có tội nhất. Phạm vào tội ấy chỉ có thể đền tội bằng cách chịu một hình phạt nghiêm khắc mà Toà án không bao giờ nhân nhượng. Vì vậy, các pháp quan vô cùng chú ý không để nạn nhân chết như vậy, nhưng lần này linh mục Inhaxiô đã phạm sai lầm nghiêm trọng. Tưởng rằng tình trạng mê mẩn của Cơlarit là một biểu hiện mới của thôi miên, ông ta đã đưa cô ra tiếp tục lấy cung khi cô đã gần chết vì uống liều thuốc cực mạnh.

Nếu tên đao phủ tháo được thân thể người thiếu phụ ra khỏi giá trước khi xác định rằng cô đã chết, họ có thể tuyên bố cô không chết khi đang bị tra tấn, như vậy linh mục Inhaxiô sẽ thoát khỏi khiển trách, Ăngtoan nghĩ rằng anh chỉ còn có thể làm cho Cơlarit một điều mà thôi, đó là làm thế nào để linh mục Inhaxiô phải đền tội vì cái chết của cô.

Trong sự hỗn độn tiếp theo tiếng kêu của người thư ký toà, Ăngtoan bị bọn đao phủ bỏ quên cố kéo theo anh chiếc thừng dài buộc ở cổ tay anh tiến đến gần chiếc giá. Hai bàn tay anh bị trói không cho phép anh tìm mạch nhưng anh cúi nhanh xuống và áp má vào ngực để trần của cô, tin chắc rằng nếu Cơlarit còn sống, tai nghe thành thạo của anh sẽ cảm thấy sự phập phồng của da thịt dù yếu đến đâu, và sẽ nghe tiếng tim đập, dù rất sẽ.

Nhưng da thịt cô bất động, tim câm lặng: Cơlarit đã chết một cách yên ổn không hề biết cô lại bị tra khảo, đúng như cô đã ước muốn.

Linh mục Inhaxiô là người đầu tiên đoán được mục đích của Ăngtoan, ông ta hét lên:

- Giữ hắn lại: giữ ngay lập tức!

Nhưng trước khi bọn vệ binh kịp lôi anh ra khỏi giá, anh đã đứng thẳng lên và tuyên bố một cách trang trọng làm cho cả bọn đứng sững:

- Trên danh dự thầy thuốc, tôi tuyên bố và thề rằng người đàn bà này bị chết trên giá trong khi cô ta bị khảo cung.

Trong một lúc, sự lặng lẽ nặng nề bao trùm lên họ như một tấm màn sờ thấy được, rồi linh mục Inhaxiô sủa lên như mụ hàng cá:

- Tên giết người tà giáo! Mi nói dối!...

Ăngtoan điềm đạm nói:

- Tôi là thầy thuốc, là thành viên của Trường học y khoa ở Mađơrit và nhân danh danh hiệu ấy tôi xin thề. Trước người thư ký toà nghe tôi nói và ghi lai lời tôi, tôi xin thề một cách trọng thể và khẳng định rằng người đàn bà này đã bị tra khảo hai lần, đã chết trên giá trong khi bị khảo cung.

Linh mục Inhaxiô tức giận tái mặt, run từ đầu đến chân Ăngtoan tập trung sức lực để chờ ông ta chồm vào người và các món nhọn của ông ta cào rách mặt anh. Nhưng bỗng nhiên cơn điên rồ của viên pháp quan nhường chỗ cho vẻ quỷ quyệt nghi ngờ, hắn nói:

- Bác sĩ ạ, tối hôm qua ông ở cạnh thị, ông có cho thị uống thứ gì để tự huỷ hoại không?

Ăngtoan đã đề phòng âm mưu này, anh lạnh lùng trả lời:

- Ông đừng có chối tội lỗi nữa, linh mục Inhaxiô ạ, đừng đổ tội cho người khác. Tôi kêu gọi tất cả mọi người có mặt ở đây làm chứng điều này. Theo luật Thánh, rất cụ thể và rõ ràng, ông phải đền tội về cái chết của người phụ nữ này.

Tội nhẹ nhất đối với một pháp quan trong trường hợp như thế này là đi đến một nơi yên tĩnh để sám hối. Nếu sự can thiệp của anh làm cho linh mục Inhaxiô phải rời Mađơrit chỉ một thời gian cũng đã là niềm vui sướng cho nhiều kẻ khốn khổ, trong đó có bản thân anh.

- Chúng tôi sẽ lục soát ngục ngay lập tức. Nhất định ở đây còn dấu vết thứ thuốc ông đã cho thị uống. Ông sẽ đi theo chúng tôi, bác sĩ ạ.

Đến căn hầm tối Cơlarit bị giam, linh mục Inhaxiô hỏi người giữ khoá:

- Có tìm được gì trong căn hầm giam thị Cơlarit không?

- Thưa Đức Cha không, - tên đó run rẩy nói. - Từ khi ông bác sĩ đây xa cô ta tối hôm qua, tôi không vào đây. Tôi chỉ mở cửa sáng nay lúc đưa tù nhân đi.

- Mở hầm ra ngay.

Cuộc tìm kiếm rất dễ dàng.

Trong căn ngục trống rỗng này chỉ có tấm ván hẹp vừa làm ghế ngồi vừa làm giường nằm và mảnh chăn rách ném ở đấy. Tối hôm qua Cơlarit đã giấu lọ thuốc phiện trong mảnh chăn này để người coi ngục không trông thấy. Tim Ăngtoan đập mạnh trong ngực khi linh mục Inhaxiô tự tay giật mảnh giẻ đó lên. Chắc Cơlarit đã tìm cách vứt chiếc lọ đó.

Nhưng vứt như thế nào nhỉ?

Mắt Ăngtoan bỗng phát hiện ra ở góc hầm sát đất cái lỗ để thỉnh thoảng giội ngước cho phân tù nhân trôi ra ngoài. Tia sáng sớm mai duy nhất lọt vào chiếc cửa sổ nhỏ trên cao và có song, rọi vào góc này, Ăngtoan thoáng thấy có cái gì sáng. Sau khi uống thuốc, Cơlarit đã đút lọ vào chiếc cống hẹp này và trước sau gì rồi linh mục Inhaxiô cũng trông thấy.

Trong khi bọn cai ngục bới từng tí rác trên mặt đất, Ăngtoan rất thong thả men theo tường đến chỗ lỗ thoát nước. Dùng đầu ngón chân mò mẫm qua lần da giày mềm, anh cảm thấy thành lọ rất nhẵn và chân anh ấn xuống rất nhanh.

Mấy giây chờ đợi vô cùng lo lắng, có tiếng thủy tinh vỡ rất khẽ và dấu vết chiếc lọ nhỏ biến vào trong cống chảy dưới tường, đưa rác rưởi của Cada Xăngta ra xa.

Linh mục Inhaxiô như con chó săn đang rình mồi ngẩng đầu lên sủa:

- Cái gì thế?

Không ai trả lời, mấy phút sau căn ngục đã được lục soát từng ly từng tý, cuộc tìm kiếm không kết quả ấy chấm dứt. Linh mục Inhaxiô thầm tức giận đến điên người, ông ta hiểu rằng đã đến lúc phải trả giá cho cái chết ấy.

- Đưa hắn về ngục, - ông ta nói.

Rồi ngẩng cao đầu đi ra.

Ngồi trong ngục, úp mặt vào hai tay, Ăngtoan thấy mình cũng không phấn khởi bao nhiêu khi nghĩ rằng anh lại một lần nữa chiến thắng linh mục Inhaxiô. Cơlarit đã chết. Ăngđrê Vêdan bị cầm tù. Luxia và Giăng còn được tự do bao lâu nữa? Ai ngăn cấm được việc bỏ tù họ vì một sự tố cáo dối trá nào đó?

Chưa bao giờ tình hình nguy hiểm, có thể nói là thất vọng như thế, trong khi tự do như gần kề một bên: chỉ cầm mấy tuần nữa thôi là Luxia, ông Belacmi, Giăng và cả anh nữa, đã thoát ra ngoài vòng tác hại của Toà án tôn giáo.

Trong tai hoạ này chỉ còn một tia an ủi: anh nghĩ rằng ông Belacmi được những sự kiện này thông báo sẽ không xao nhãng việc đưa Luxia ra khỏi nơi nguy hiểm bằng cách đi Pháp ngay không chậm trễ.

Trừ khi Toà án tôn giáo nhanh hơn nữa.

Ngày qua ngày, đêm qua đêm, tuần lễ này qua tuần lễ khác. Không có gì phân biệt ngày này với ngày khác, ngày với đêm của nó, trừ ánh sáng yếu ớt từ khuôn cửa trên mái rọi xuống, lúc hiện ra, lúc biến đi.

Nhưng ít ra cũng có một người trên thế giới này đã tìm được cách làm cho thời gian ở Cada Xăngta của anh bớt khủng khiếp. Ăngtoan đoán biết Hoàng hậu đã có dụng tâm ấy. Phòng giam của anh thuộc nhóm khác các căn ngục nhỏ, không ở dưới hầm mà ở tầng cao hơn nên ít chuột hơn ở tầng ngang mặt cống. Thức ăn cũng vậy, tuy không đủ nhưng dễ chịu hơn nhiều.

Nhờ có tiền nên Ăngtoan đã moi được ở tên coi ngục một số tin tức xảy ra ở Cada Xăngta. Vì vậy, anh biết rằng Ăngđrê Vêdan được vị pháp quan mới thay linh mục Inhaxiô khi ông ta rút lui để sám hối xét xử về tội tà giáo và tội giết người: Do việc ông đã mổ Đôn Pêđrô Grigianva khi tim vẫn đập và có người làm chứng ấy. Sự buộc tội ấy còn căn cứ vào một số lời nói có tính chất tà giáo do người học nghề trước đây của ông là Đơ Ônít kể lại.

Chứng cớ có thể thanh minh cho Vêdan đã mất hết khi Đôn Raphaen Grigianva nhân danh cháu và người thừa kế mội tài sản đã đòi thi thể Đôn Pêđrô và chôn cất một cách vội vàng đến thô bỉ.

Nghe nói viên pháp quan mới không đến nỗi tàn nhẫn với Ăngđrê Vêdan như linh mục Inhaxiô và cuối cùng đã buộc tội đi đày chứ không phải là tử hình. Người ta xì xào quyền thế của Vua đã tác động đến người đã lâu năm là thầy thuốc sủng ái của Ngài nên mới có bản án nhân từ ấy.

Ăngtoan lại hy vọng. Vì anh không phải chống cự với lòng căm ghét độc địa của linh mục Inhaxiô và anh sẽ trực diện với một pháp quan mới khoan dung hơn, anh có thể may mắn chứng minh được sự vô tội của mình hay tồi hơn thì cũng có thể bị một hình phạt nhẹ hơn.

Cho nên khi bị đưa ra khỏi ngục để đến trước các quan toà, anh bước vào phòng xử án với một cảm giác an toàn rất ngây thơ.

Gian phòng chẳng có gì thay đổi, vẫn âm u, đe doạ như trước và vẫn như trước với những dụng cụ ma quái ở một đầu phòng để nhắc đến uy lực của Toà giáo.

Nhưng ở sau bàn lần này chỉ có một quan toà ngồi, một quan toà tầm vóc cao và y phục biểu hiện ông ta là một giáo sĩ dòng Đôminich cao cấp. Hai tay ông ta ôm đầu như khi diễn thuyết và thân người cao, gầy của ông ta gợi trong ý nghĩ của người tù một cảm giác khó chịu, cảm giác khi đứng trước một nhân vật biết mình và đáng lo ngại.

Viên pháp quan bỗng ngẩng đầu lên và phải mất một lúc Ăngtoan thấy như cả gian phòng xử án quay tròn trước mắt anh. Có phải đây là cơn mơ hoảng khủng khiếp nhất của anh không? Anh cố kiểm tra lại các giác quan đang lộn xộn của mình, không chịu tin điều mắt mình đã trông rõ và không có thể nghi ngờ gì nữa. Thì ra anh đã nhìn thấy linh mục Phêlíp Xăngtốt. Ngồi sau bàn chính là linh mục Phêlíp Xăngtốt, thần Nêmêđit của anh ở Pađu. Chính là ông ta!

Tiếng của tu viện trưởng phá vỡ sự im lặng, một thứ tiếng không thể quên được:

- Chào bác sĩ Xecvêtut, chắc rằng anh ngạc nhiên lắm vì đã gặp ở Mađơrit một người bạn Ý.

Ăngtoan muốn nói nhưng giọng anh đã phản lại anh và anh chỉ khàn khàn:

- Tại sao lại như thế được?

Linh mục Phêlíp Xăngtôt tỳ khuỷu tay lên bàn và chắp các đầu ngón tay lại với nhau rồi ôn tồn trả lời:

- Việc xảy ra như thế này, vị pháp quan ở Mađơrit, linh mục Inhaxiô Môlina và tôi là bạn cũ rất thân thiết. Tất nhiên khi tôi được ông Poocđia báo tin là ông đã rời nước Ý đi Tây Ban Nha, tôi thông báo cho linh mục Inhaxiô những điều tôi biết về anh. Và không ít đâu, bác sĩ Xecvêtut ạ! Cách đây mấy tháng, đến lượt ông ấy báo cho tôi biết rằng anh lại làm thêm một số hành động tà giáo, điều đó không làm tôi ngạc nhiên. Ngay sau khi sức khỏe tôi cho phép, tôi nghĩ rằng cần gặp anh ở Mađơrit để cứu giúp linh hồn anh, nhưng khi tôi đến đây thì linh mục Inhaxiô vắng mặt. Tôi được chọn để thay vị trí của pháp quan ở Mađơrit cho đến khi ông ấy trở về, đây là một vinh dự lớn và đó chính là lý do làm cho chúng ta gặp lại nhau ở đây.

Ăngtoan trả lời:

- Vậy thì ông đã biết rõ việc Toà thánh đã xử cho tôi trắng án.

- Nhờ vào mưu kế hoặc trò ảo thuật nào đó thôi. Nhưng trò vè hay sự lừa dối không có tác dụng với tôi đâu, bác sĩ Xecvêtut ạ, vì tôi không phải là không có một vài kinh nghiệm.

Ăngtoan nhớ lại đã nghe nói rằng linh mục Phêlíp Xăngtốt làm được nhiều điều kỳ lạ trong thời ông ta và vì ông ta quá sốt sắng trong việc kết tội người tà giáo nên đã bị chuyển sang nhiệm vụ khác.

Tu sĩ nói tiếp:

- Hơn nữa, bức tranh anh lấy cắp của tôi...

- Tôi đã trả bức tranh ấy cho cô Belacmi, vì đó là của cô ấy, - Ăngtôniô nhắc lại.

- Thật ư?

Người tu sĩ dòng Đôminích nhướng lông mày:

- Câu chuyện này nếu nên thơ chính do đã được bịa đặt đủ mọi khía cạnh! Anh chiếm nó cho người yêu của anh chứ gì?Vậy nhiệm vụ của tôi càng rõ ràng hơn.

- Nhiệm vụ gì?

- Nhiệm vụ làm cho anh thú nhận các tội đã phạm, theo dõi cho các tội ấy bị trừng phạt và trừng phạt thích đáng.

- Tôi không hề mắc một tội nào như ông nói, - Ăngtôniô lẩm bẩm. - Ông tấn công tôi, tôi phải tự vệ.

- Tôi nhớ rõ rằng anh tấn công tôi trước, lúc ở Pađu, - đến lượt tu sĩ sửa lại, - để ngăn không cho tôi gọi người đến cứu. Và chỉ như thế cũng đủ để cho anh chịu cùng một số phận với người anh tà giáo của anh. Luật của Thánh đường không thương xót những kẻ mắc tội phạm đến người phụng sự Chúa.

Tu sĩ nói đúng. Cuộc chống cự của họ không có ai làm chứng, nhưng dù Ăngtoan nói hay làm gì thì lời nói của một linh mục vẫn có trọng lượng hơn lời anh. Nhưng anh vẫn trả lời:

- Luật đòi hỏi có nhiều nhân chứng.

- Ồ! Không bao giờ, nếu bị cáo tự thú nhận tội lỗi! Tôi đã tự ý thảo trước bản thú tội của anh, chỉ cần anh chịu khó ký nhận vào đây.

- Tôi sẽ không ký! Không bao giờ! - Ăngtoan tuyên bố. - Ông không có bằng chứng.

- Từ từ nào, bác sĩ, - Xăngtốt điềm tĩnh nói. - Ít ra cũng để cho tôi đọc cho anh nghe bản thú tội ấy: rất ngắn nhưng cũng rất có ý nghĩa giáo dục:

"Tôi, Ăngtôniô Xecvêtut, thầy thuốc ở Pađu, nước Ý và Mađơrit, nước Tây Ban Nha, thú nhận rằng ngày 15 tháng 8 năm 1563 theo Thhiên Chúa, ở tại Pađu tuy không bị khiêu khích, tôi đã xâm phạm đến thân thể tu viện trưởng Phêlíp Xăngtốt ở tu viện dòng Đôminich với dụng tâm giết ông ta. Nếu tu viện trưởng không chống lại để tự vệ tôi đã kết thúc tính mạng ông, nhưng việc xâm phạm của tôi đã thất bại, tôi trốn khỏi tu viện, bỏ mặc tu viện trưởng bị trọng thương. Tôi tự giác thú nhận tội của tôi về vấn đề nói trên, không bị sức ép hay sự bó buộc nào mà tôi yêu cầu trừng phạt tội lỗi của tôi theo luật của Nhà thờ rất thánh đã quy định"

Xăngtốt đặt tờ giấy xuống và không cao giọng:

- Và anh đã biết rõ hình phạt đó là gì, tôi chắc chắn thế?

Ăngtoan gật đầu.

Hình phạt ấy là chết trên giàn thiêu, không được hưởng cả sự khoan dung của chiếc dây thòng lọng.

- Anh đã sẵn sàng để ký chưa?

- Không, - người tù lầm lỳ nói. - Đó là điều dối trá kinh tởm chưa từng thấy.

Xăngtốt mỉm cười một cách độ lượng như đối với đứa trẻ trái tính:

- Tôi cũng biết trước phần nào sự bướng bỉnh của anh, bác sĩ ạ.

Ông ta quay về phía tên đao phủ đang đứng đợi và ra lệnh:

- Đưa nữ tù nhân ra.

Cửa mở ra và một phụ nữ bị đẩy mạnh vào, cô mặc chiếc áo vải thô của các nữ tù ở Cada Xăngta, Ăngtoan hiểu ngay tại sao linh mục Phêlíp Xăngtốt lại tự tin đến thế, chắc chắn đến thế rằng ông ta sẽ bắt được tù nhân làm theo ý muốn, vì chính Luxia đang đứng đấy, tái xanh, kiêu hãnh, đầu ngẩng cao, vô cùng lộng lẫy dù dưới bộ y phục ghê tởm ấy.

- Anh muốn điều gì, bác sĩ? Ký bản thú tội? Hay trông thấy cô bé xinh đẹp này bị bóp vụn trên giá tra tấn?

Ăngtôniô nhìn linh mục Phêlíp Xăngtốt, ngay lúc này anh cũng chưa thể tin được rằng sự tàn ác như vậy, sự khinh thường tất cả những gì đại diện cho Chúa và người con duy nhất của Người, lại có thể tồn tại dưới bộ quần áo của người thờ Chúa. Trong mắt Xăngtốt không có tình thương một cách quỷ quái trước sự kinh hoảng và đau khổ của con người, giống như anh đã trông thấy vẻ ấy sáng lên trong mắt linh mục Inhaxiô Môlina. Lần này thì thế là xong. Không còn gì hy vọng cho Luxia và cả cho anh, không có một chút xót thương nào ở những con quỷ mặc áo vải len thô ấy.

- Cô Belacmi vô tội, - Ăngtoan nói giọng khàn khàn. - Ông buộc tội cô ấy vì lẽ gì?

- Chúng ta sẽ xem xét, - Linh mục Xăngtốt nói chỉ có thể chắc chắn sau khi khảo cung cô ta.

Tiếng ông ta vang lên trong phòng:

- Vệ binh, lột quần áo và treo vào ròng rọc.

Trước khi Ăngtoan kịp phản đối, trước khi chấm dứt câu nói, tên đao phủ to lù lù đã nắm áo Luxia giật một cái lôi tuột ra. Cô gái đứng sừng sững như một pho tượng đá hoa cương mất một lúc, chết lặng vì kinh hoàng và hổ thẹn, rồi bằng một cử chỉ thanh khiết một tay cô che vú, tay kia che phía dưới.

Ở đầu phòng đằng kia, viên thư ký toà bật ra một tiếng thở dài run run. Nhưng cái thu hút mắt nhìn chăm chú của Ăngtoan không phải thân hình thon thon của Luxia để lộ ra như thế mà là trong tình trạng khoả thân và cố che thân mình cho khỏi bị nhìn thấy, cô cũng duyên dáng và có điệu bộ như Thần vệ nữ của Bôtixeli. Đường nét hoàn hảo, đường cong trẻ trung nhẹ nhàng, không thiếu nét nào, kể cả những nét toàn mỹ và bộ tóc vàng rực cũng giống nhau như ảo ảnh, thật thế, cô là Thần vệ nữ trong tranh.

Trông thấy cô lộ tấm thân mỹ lệ như vậy, Ăngtoan đột ngột hiểu rõ anh đã mù quáng quá lâu và đã ngu ngốc. Không, không phải Thần vệ nữ trong tranh mà anh yêu một cách mê say từ lâu, chính Luxia, chính cô gái đã ngủ trong cánh tay anh gần suốt cái đêm vừa đau khổ vừa tuyệt vời mà Cơlarit Xtơrôdi bị bắt, chính cô gái đã dám xuống hầm sâu ở Cada Xăngta để giúp đỡ anh, cô gái luôn trung thành ở bên anh trong mọi lúc gay go thời gian anh ở Mađơrit.

Người nghệ sĩ trong anh mê bức tranh từ trước khi gặp Luxia, Thần vệ nữ sống. Rồi trong một thời gian anh không tách rời được nghệ sĩ và con người. Bây giờ thì anh đã biết rõ rằng từ khi gặp nhau lần đầu ở tu viện Pađu, con người đã yêu Luxia, anh kêu lên sửng sốt trong khi đang say sưa vì điều phát hiện được:

- Luxia! Không phải Thần vệ nữ trong tranh đâu... chính là em... đã từ lâu rồi.

Nghe những tiếng ấy và giọng thốt ra, màu đỏ hổ thẹn biến dần trên khuôn mặt mê hồn; Luxia kiêu hãnh ngẩng cao đầu, hai mắt cô sáng rực khi gặp mắt Ăngtôniô. Họ thú nhận tình yêu trong lúc bất hạnh này, tình yêu ấy vừa nở ra đã sắp bị kết tội.

Linh mục Phêlíp Xăngtốt cúi về phía trước:

- Đức bà Maria! Đúng thế thực... cô ta đúng thực là Thần vệ nữ.

Và ông ta cười, tiếng cười lạnh thấu xương.

Một cơn giận, cơn thịnh nộ chưa từng thấy bừng lên trong Ăngtoan, làm anh nhào về phía trước, mặc kệ những xích sắt nặng trĩu dưới chân và sát đến bàn của viên pháp quan làm đổ cây thập tự bạc trong cơn nóng này. Nếu không bị xích tay, anh đã bóp cổ linh mục Phêlíp Xăngtốt. Trong giây lát, bọn vệ binh đã đẩy anh ra nhưng anh vẫn thét lên tức giận và khinh bỉ:

- Ông không có một chút hổ thẹn nào cả sao? Ông không còn một chút nhân phẩm, một dấu vết nhân đạo nào hay sao?

Xăngtốt lau mắt: ông ta đã cười thoải mái và ở thế mạnh đến nỗi có thể cho phép mình khoan dung đôi chút với người tù khốn khổ ấy?

- Bác sĩ tha lỗi cho tôi nhé, anh không thấy rằng chuyện này có vẻ như được trích đoạn từ một câu chuyện anh hùng ca! Hay ít nhất cũng từ một bi kịch Hy lạp?... Cô Luxia Belacmi là Thần vệ nữ của Bôtixeli. Ông bác Mariô của cô - Xin chúa gìn giữ linh hồn ông - kể rằng Ximôneta Vexpucxi, em của Amerigô, làm mẫu cho bức tranh này, và cô cháu gái ở Phlôrăngxơ lại chính là hình ảnh ấy. Phải... đúng thế... đây là một bi kịch hoàn hảo!... Anh suýt giết chết tôi để lấy lại Thần vệ nữ rất quý báu của anh và sau đó anh phát hiện người anh yêu chính là người phụ nữ, người thực mà tranh đã thể hiện... và như trong các bi kịch Hy Lạp xây dựng giỏi, thấy để mà mất cô ta!

Những lời ấy rơi xuống như tiếng chuông báo tử. Như một quyết định của số mệnh. Ăngtoan chỉ tìm thấy Luxia để mất cô. Ít ra anh cũng phải cứu cho cô sống chứ? Nhưng phải chơi cao tay mới được, anh nói:

- Được, tôi sẽ ký vào bản thú tội ấy dù nó sai từ đầu đến cuối, nếu ông thề rằng Luxia sẽ được tha và được tự do rời khỏi Tây Ban Nha không bị ai làm hại.

- Thật là một cử chỉ hào hiệp, linh mục Phêlíp Xăngtốt nói. - Nhưng vô ích, vì anh làm gì có quyền đưa ra điều kiện mặc cả như vậy!

- Tôi có đủ quyền, linh mục Phêlíp Xăngtốt ạ. - Ăngtoan trả lời thật điềm nhiên. - Ông không phải không biết hơn tôi rằng ông không thể buộc tôi vào tội chết vì những bằng chứng nhẹ hơn những bằng chứng đã buộc tội bác sĩ Vêdan, và ông chỉ bị phạt tội đi đày. Ông càng không phải không biết rằng những sự kiện cũ không có nhân chứng. Rốt cuộc là ông biết rằng ông mong muốn cái chết của tôi trên hết moi sự, chết trên giàn thiêu. Và ông chỉ có thể đưa tôi đến chỗ đó nếu tôi ký tờ thú tội này. Được thôi! Tôi nhận cái chết ấy vì thế tôi sẽ ký tờ thú nhận kia nhưng cái giá tôi đòi hỏi là sự tự do tức khắc và sự an toàn của cô Luxia Belacmi.

- Tôi nhận giá của anh. Sẽ như thế! - Linh mục Phêlíp Xăngtốt nói. Ông ta cầm chiếc bút lông ngỗng trong quả tròn pha lê đưa cho Ăngtoan cùng một lúc ông ta đẩy gần anh bản thú nhận.

- Không. Tôniô! Không! Đừng ký!

Ăngtôniô nghe tiếng kêu xé lòng của Luxia trong khi anh kiên quyết ký án tử hình của mình - trở thành chứng chỉ của sự sống của Luxia.

Nhưng khi anh đặt bút xuống và đưa mắt tìm Luxia thì bọn vệ binh đã đẩy cô ra khỏi phòng.

Khi Ăngtoan về phòng giam, anh cảm thấy thật thanh thản và hiểu rằng cái chết không hề đáng sợ khi nó đã thành sự khẳng định và mọi hy vọng đều không còn nữa.

Thanh thản như vậy do anh biết Luxia vĩnh viễn thoát khỏi móng vuốt của Toà án tôn giáo. Và cũng do số phận mình đã được quyết định, anh sẽ không phải quay lại cái phòng xử án khủng khiếp của Toà án thiêng liêng ở ngay giữa Cada Xăngta.

Tuy nhiên, dù đã chịu đựng, anh vẫn trải qua những giờ đen tổi, bị hành hạ, khi nghĩ đến và luyến tiếc cuộc sống đáng lẽ có thể có của anh với Luxia ở nước Anh, lúc hai người đều biết rằng họ yêu nhau. Anh đã vô tư một cách rồ dại biết chừng nào khi anh đi bên cạnh hạnh phúc! Gần Luxia, cô sẽ giúp đỡ và khuyến khích anh bằng trí thông minh và tình yêu của cô, anh sẽ tìm ra biết bao nhiêu điều mới, bao nhiêu kinh nghiệm làm giảm bớt nỗi đau khổ cho con người.

Nhưng anh xua đuổi những ý nghĩ ấy đi và lúc này chỉ mong sao cái chết khoan dung đừng đến chậm. Ngày qua ngày, Ăngtoan tự hỏi mình tại sao họ chậm đem anh ra hành hình chắc rằng tên tà giáo hiếm có này được dành lại cho lễ hoả thiêu sắp tới có thể để đón mứng ngày trở về của linh mục Inhaxiô.

Mười ngày đã qua từ khi Ăngtoan ký bản thú tội thì có người đến thăm anh. Có lẽ đêm xuống đã lâu, vì phòng giam tối om, khi anh nghe bước chân trên sàn hành lang tiến đến gần. Rồi ánh sáng đèn lồng nhảy nhót trên tường và anh trông thấy một tu sĩ dòng Đôminich mũ sụp tận mắt. Chỉ đến lúc người của nhà thờ ấy quay ngoắt lại và đến trước song cửa Ăngtoan mới nhìn rõ bộ mặt ở trước mắt mình và ghìm không nổi một tiếng thốt lên:

- Giăng!

- Cẩn thận! - Giăng thì thầm. - Không được to tiếng hơn nói thầm.

- Cậu làm thế nào đến được đây, với bộ áo này?

- Tưới vàng lên người những thằng gác, - Giăng trả lời vắn tắt.

Anh đến gần hơn và Ăngtoan phải áp tai sát song sắt mới nghe rõ tiếng anh.

- Tôniô, nghe mình nói cho rõ. Mình chuẩn bị cho cậu vượt ngục.

- Vô ích. Giăng ạ, và không được đâu. Mình ra lệnh cho cậu dừng ngay việc điên rồ ấy lại. Cậu cũng muốn lên giàn thiêu à?

- Thế cậu có muốn lên đấy không? - Giăng lẩm bẩm. - Dư luận công chúng quả quyết rằng cậu sẽ bị thiêu trong lò hoả thiêu tổ chức vào tuần tới để chào mừng tên linh mục Inhaxiô trở về.

- Mình đã đoán trước được, Giăng ạ. Hắn không thể vắng mặt trong ngày hội này, nhưng mình cần gì khi mình biết Luxia đã được an toàn.

- Luxia ấy à? Ngược lại cậu không biết rằng cô ấy vẫn ở Cada Xăngta sao?

Ăngtôniô bíu chặt song cửa:

- Cậu nhầm đấy, Giăng ạ! Không thể như thế được! Linh mục Phêlíp Xăngtốt đã thề là sẽ để cô ấy tự do ngay sau khi mình ký bản thú tội.

- Hắn giả vờ để cậu bằng lòng ký! Mình vừa nói chuyện với Luxia cũng qua song sắt cửa, cách đây chỉ mấy phút.

- Nhưng Xăngtốt đã hứa, - Ăngtôniô bướng bỉnh nhắc lại.

- Tôniô của mình, đối với một số sự việc cậu ngốc không chịu được! Cậu biết đấy, không thể tin được lời người nào đã dính đến Toà án tôn giáo, dù ở gần hay ở xa. Còn ông Belacmi, ông già tội nghiệp đã chết ngay sau hôm cháu gái bị bắt.

- Xin Chúa thương xót linh hồn ông ấy! - Tôniô thì thầm một cách kính cẩn vì anh yêu mến sâu sắc con người rất tốt này.

- Luxia là người thừa kế duy nhất của ông. Còn cả một gia sản trong tài sản nhà Belacmi ở Mađơrit, cậu tưởng Toà giáo để lọt miếng mồi béo bở ấy à! Luxia sẽ ở tù, nếu không xấu hơn nữa, và tài sản của cô sẽ bị Toà giáo tịch thu. Ôi! Đây không phải lần đầu tiên, cũng không phải lần cuối cùng một bị cáo bị kết án không phải vì có tội mà vì có của.

Tất cả sự lặng lẽ chịu đựng Ăngtoan đã sống hơn một tuần lễ bị quét sạch bằng luồng gió phẫn nộ và giận dữ. Sẽ không có chỗ cho lòng tốt, sự thành thật và tình yêu trong một xã hội mà những nhân vật như vậy nấp dưới danh Chúa để hưởng quyền hành lớn đến thế. Muốn ra sao cũng được, phải trốn khỏi Cada Xăngta.

- Cậu có kế hoạch để vượt ngục chưa? - Anh nóng nảy hỏi.

- Hoàng hậu đã cho mình số lượng vàng cần thiết để mua bọn gác và bọn cai ngục. Nếu chúng mình thoát được Cada Xăngta và Mađơrít, bà sẽ cấp cho ngựa khoẻ và lấy cho một giấy thông hành để vượt biên giới sang nước Pháp.

- Thoát khỏi đây, - Ăngtoan cười tuyệt vọng - Nhưng... làm thế nào chứ?

- Đúng là không dễ dàng, - Giăng thừa nhận. - Nhưng một số sự việc diễn ra thuận lợi cho chúng ta. Nhiều giáo sĩ dòng Đôminich mới đến Cada Xăngta, mình biết rất rõ, bọn gác cửa ngoài còn lâu mới biết họ. Còn bọn giữ khoá và bọn gác, mình mua được chúng rồi. Bằng số vàng ngang trọng lượng của chúng. Mình chắc sẽ làm cậu thoát khỏi đây dưới bộ áo dòng Đôminich, nhưng không thể làm như thế với Luxia, cô ấy nhỏ quá.

- Vậy thì phải tìm cách khác chứ.

Giăng lo âu và cau có trả lời:

- Điều khốn kiếp là khi chết rồi ra khỏi đây đơn giản và dễ dàng hơn còn sống nhiều. Chỉ đi đến chỗ cậu, mình đã gặp hai quan tài.

- Giăng!

Tiếng Ăngtoan lại có những âm rung quen thuộc khi anh phấn khởi.

- Giải pháp của ta đây rồi! Chúng ta đưa, hay nói đúng hơn là khiêng Luxia trong quan tài.

- Mình đồng ý, nhưng làm thế nào?

- Cậu có thể đưa được một quan tài rỗng vào Cada Xăngta không?

- Được, - Giăng nói, - Điều đó làm được, dễ dàng nữa. Họ sẽ mang vào bằng cửa sau, mình cũng vào cửa ấy.

- Vậy là cậu có thể làm việc ấy, - Ăngtoan thì thầm, hướng về niềm hy vọng bất ngờ này. - Mà cậu phải làm việc ấy.

- Được. Nhưng nếu một tên gác ở ngoài muốn biết có đúng mình mang xác ra không thì sao?

- Hình dáng bên ngoài của Luxia sẽ giống hệt xác chết, mình sẽ thôi miên cô ấy.

- Cũng như Cơlarit đã bị Anhôlô biến thành đá?

Sự phấn khởi của Ăngtoan đã lây lan. Đến lượt Giăng run lên vì hy vọng.

- Được, có thể làm như thế được đấy, Tôniô ạ.

- Phải làm cho được ấy chứ, Ăngtoan lo âu. Nếu không thành công... - Rồi anh đổi giọng, kết thúc một cách nhanh nhẹn và quả quyết:

- Cậu đừng mất thì giờ khi chuẩn bị. Bao giờ chúng mình sẽ tiến hành?

- Tối mai, - hoạ sĩ nói rất nhanh. - Tên Inhaxiô thèm khát xác chết có thể về sớm hơn người ta chờ hắn. Mình sẽ thuê làm quan tài ngay sáng mai.

Lời hứa thật ma quái - nhưng nó đã làm cho cả hai vô cùng hài lòng.

Ngày hôm sau dài vô tận đối với Ăngtoan. Rồi đêm đến, cùng đến với đêm là giờ vượt ngục, Ăngtoan bỗng cảm thấy lo lắng xen lẫn quả quyết.

Rất nhiều sự việc có thể làm cho kế hoạch của họ thất bại, tốt hơn là hãy nghĩ đến nó không sợ hãi và không cho phép mình tuyệt vọng.

Nếu thắng lợi thì phần thưởng sẽ lớn biết chừng nào: rời xa những bức tường đáng nguyền rủa này, ở trong một xứ sở tự do, sống một cuộc sống mới với Luxia ở bên mình!

Vào khoảng hai giờ trước nửa đêm anh đoán chừng như vậy, có tiếng chân đi và anh thấy trên tường trước mặt có ánh sáng mờ mờ tiến đến gần. Anh chồm ra cửa thì Giăng đã mở khoá, trong khi người tù vội vã cởi áo quần rách mướp và nhanh chóng mặc chiếc áo len thô Giăng đem vào, Giăng thì thầm với anh một cách ngắn gọn chương trình hành động để họ trở lại với tự do.

- Cho đến bây giờ mọi sự đều rất tuyệt. Quan tài đã ở phòng giam Luxia và người hầu của mình ở đấy với cô ấy.

- Có thể tin được hắn không?

- Phải tin thôi chúng mình không có quyền lựa chọn. Vả lại anh hắn đã bị Toà giáo hành hình. Hơn nữa, hắn biết rằng khi chúng mình đặt chân vào nước Pháp thì hắn sẽ thành người giàu có.

- Không gặp trở ngại khi đem quan tài vào chứ?

Trong khi nói, Tôniô kéo sụp mũ chiếc áo đen xuống trán để giấu mặt trong bóng tối.

- Tên gác cửa cho mình vào không hỏi một câu. Hắn đợi ở lối ra. Phải làm nhanh, Tôniô, rất nhanh.

Họ đi theo các hành lang tối tăm, giống hệt những người dòng Đôminich mặc áo trắng hay những hạ sĩ quan áo đen đi lại không ngớt ở những chỗ này. Tuy vậy nỗi lo sợ canh cánh trong lòng làm cho họ luôn chú ý từng tý một và thận trọng giữ dáng điệu ôn hoà, từ tốn như những người đang đi nghĩa vụ từ thiện ở nơi ấy.

Luxia đang ngồi trong phòng giam trên tấm ván hẹp vừa làm ghế vừa làm giường, cô kinh hoàng nhìn chiếc quan tài rỗng để ở trên mặt đất đầy rác rưởi. Người hầu của Giăng, một tên cao lớn, linh lợi, mặc giống như Ăngtoan và chuôi dao găm thò ra ở đây buộc ngang lưng.

Tôniô vừa đẩy chiếc mũ ra thì Luxia đã nức nở trong tay anh.

- Em tưởng anh chết rồi, Tôniô.

- Qua khỏi rồi, em yêu của anh! - (tiếng ấy thốt ra rất tự nhiên). Mọi sự đã qua rồi, đừng khóc nữa. Chúng mình phải làm nhanh. Thời gian có hạn và phải rất khẽ.

Luxia ngẩng đầu lên chùi nước mắt, nhếch một nụ cười can đảm và ấp úng:

- Em... em đã sẵn sàng.

- Em biết kế hoạch của chúng tôi rồi chứ?

- Rồi.

Cô đưa mắt nhìn chiếc hòm dài, rùng mình và can đảm đồng ý.

- Em... em không... sợ... khi chúng mình ở bên nhau.

- Chúng mình sẽ vĩnh viễn ở bên nhau. - Ăngtoan âu yếm hứa. - Bây giờ em nằm lên ghế và làm đúng như anh nói, dù sao cũng đừng cưỡng lại nhé.

- Em hứa.

Bằng hai tiếng, Ăngtôniô ra lệnh cho tên người hầu giơ đèn cao lên phía trên người cô đủ để cô dễ dàng nhìn thấy ngọn lửa nhỏ. Không đủ thời gian để kiếm hay tạo ra một luồng sáng khác, phải dùng đèn.

- Hãy nhìn vào ngọn đèn, Luxia yêu quý. Nhìn hết sức chăm chú và tuyệt đối không nghĩ đến cái gì khác điều anh sẽ nói với em.

Cô ngoan ngoãn nhìn chiếc bấc đang cháy và ngọn lửa hình quả lê. Chưa bao giờ, kể cả trong những lúc gay go anh phải làm cho linh mục Inhaxiô tự mê hoặc mình, Ăngtoan lại nhiệt thành thực hành nhiệm vụ như vậy. Hai mắt đăm đăm nhìn vào mắt cô gái, anh bắt đầu dùng giọng nói đều đều mà anh biết chắc rằng hiệu quả sẽ làm cho người bị thôi miên ngủ nhanh chóng. Không bao lâu hai mi mắt Luxia khép lại và đầu cô nghiêng về một bên cho đến lúc má chạm vào đống giẻ bẩn thỉu trên tấm ván.

- Em có nghe rõ anh nói không, Luxia?

Cô trả lời giọng buồn ngủ:

- Có, Tôniô.

- Em phải làm theo lời anh nói nhé, em yêu quý. Thân thể em sẽ cứng đờ, các cơ bắp sẽ dần dần cứng lai, đừng cưỡng lại nhé. Em sắp sửa không động đậy được... và em sẽ cứng như đá hoa cương cho đến khi anh giải thoát cho em...

- Vâng. Tôniô...

Anh sờ cánh tay cô và xác nhận tay đã cứng như anh ra lệnh, anh đưa hai bàn tay vuốt dọc theo thân hình đẹp đẽ, trẻ trung, truyền sức điện vào từng nét cong dịu dàng, từng đường tròn êm ái và truyền qua chiếc áo thô rách dưới cô đang mặc. Anh cảm thấy da thịt mềm mại của cô cứng lại trong khi máu như rút khỏi mặt và cô thở rất khẽ hình như cô đã thực sự biến thành một cái xác đẹp mê hồn, giống đến nỗi Ăngtoan rùng mình sợ hãi. Hay là điềm gở?

Anh trấn tĩnh bảo Giăng và người đầy tớ:

- Có thể đặt cô ấy vào quan tài được rồi.

Khi đặt cô vào trong chiếc hòm gỗ xù xì, người cô không hề mềm. Giăng đóng nắp chỉ để hở các mộng đủ đảm bảo không khí cho người nằm trong nếu kế hoạch của họ thực hiện được dễ dàng, cô sẽ không phải ở lâu trong ấy.

Ăngtoan và người đầy tớ gần cùng tầm vóc, hai người ghé vai khiêng quan tài, Giăng đi trước họ, vẻ trịnh trọng đúng như những người đang làm việc ấy.

- Chúng mình phải đi qua đội gác không bị trở ngại, - anh thì thầm. - Bọn chúng rất biết rằng các pháp quan không ưa xác chết trong Cada Xăngta và càng không ưa các đám ma bị bên ngoài trông thấy.

Nhưng hoàn cảnh rất đáng để dù những người âm mưu có lá bài tốt đến mấy đi nữa. Họ lặng lẽ đi qua nhà tù với những bước đi đều đặn và Ăngtoan thầm có ý nghĩ biết ơn Hoàng hậu. Tiền bà đưa cho Giăng đã được phân phối rất khoa học, vì cho đến lúc ấy mọi sự đều dễ dàng một cách lạ lùng.

Giăng dừng lại nghỉ một chút, đợi những người khiêng quan tài theo kịp anh. Sắp đến lối ra rồi vì lúc này trong bóng tối của hành lang đã lập loè ánh sáng yếu ớt của những chiếc đèn để trong các hốc tường.

- Kéo mũ thấp xuống! - Giăng khẽ ra lệnh, hai hàm răng khít chặt, - và để mình tôi nói với bọn gác. Họ tiếp tục tiến bước không bao lâu đã nhìn thấy cửa ra vào. Nghĩ đến mình sắp được tự do, tim Ăngtoan đập dồn như trống trận.

- Đứng lại! - Giăng bỗng lẩm bẩm.

Anh đẩy họ không nương nhẹ vào bóng tối và ra hiệu cho họ kéo mũ xuống. Cánh cửa nặng nề vừa mở ra, hai người đàn ông bước vào đẩy cửa khép lại, một người mặc áo giáo sĩ dòng Đôminich, người kia mặc áo nhung đen. Ăngtoan kinh hoảng nhìn thấy hai người anh sợ hơn hết trên trái đất: đó là linh mục Phêlíp Xăngtốt và Acmăng Đơ Quanđra đang tiến đến gần. Không có gì lọt qua được mắt linh mục Phêlíp Xăngtốt. Ông ta đến gần nhóm người hỏi cộc lốc:

- Các thầy làm gì ở đây trong giờ này?

Giăng khôn ngoan đứng trong bóng tối trả lời:

- Chúng tôi đem xác của một người đàn bà tội lỗi khốn khổ ra ngoài, thưa Đức Cha.

Phêlíp Xăngtốt hỏi:

- Thầy là ai? Hình như ta không biết thầy.

- Phrây Lui Xăngsê, thưa Đức Cha. Tôi mới ở Bacxơlon đến.

Lời giải thích hình như đã làm Phêlíp Xăngtốt hài lòng vì như Giăng đã nói, có nhiều người mới đến Cada Xăngta. Tuy vậy linh mục Phêlíp Xăngtốt vẫn đến gần quan tài. Ăngtoan tựa thành gỗ sát má, như thế cùng với chiếc mũ che, anh ẩn mặt khá tốt và cảm thấy yên tâm.

- Đặt quan tài xuống đất, - Phêlíp ra lệnh. - Ta muốn xem mụ tà giáo này...

Giăng cúi xuống làm như cố sức nhấc nắp ra và anh thong thả mở đủ để che kín mặt Luxia.

- Xin Đức Cha nhìn xem, - anh nói rất trơn tru. - Thây dã cứng hoàn toàn.

Tu sĩ sờ vào quần áo Luxia, một cách tự nhiên, một nếp áo bỗng tuốt ra lộ rõ đường nét đều đặn của bắp chân và xương đầu gối nhỏ nhắn.

- Lạy Đức Mẹ Maria! - Linh mục Phêlíp thốt lên. - Con gái à?

Ông ta mở rộng nắp quan tài mà Giăng chỉ hé ra một cách keo kiệt, cúi xuống nhìn mặt và càu nhàu:

- Thị Belacmi! Tại sao lại thể nhỉ?

Ăngtoan kinh hoàng mắt nhìn chăm chú vào quan tài, anh không trông thấy Acmăng Đơ Quanđra lặng lẽ lẻn đến gần. Chỉ một động tác, một bàn tay đã giật mũ anh ra đằng sau.

- À! - Quanđra thốt lên. - Thì ra bác sĩ Xecvêtut! Cùng lúc ấy hắn rút ngay con dao ra:

- Hãy coi đây!

Tiếng nói im bặt, chết lặng trong miệng vì Ăngtoan đã tấn công bất thình lình

Quanđra choáng váng lăn xuống đất kéo theo Ăngtoan, hai người vật lộn một lúc. Ăngtoan quỳ gối lên ngực địch thủ, giằng dao vứt ra xa và lấy hết sức nắm đầu Quanđra nện mạnh xuống gạch cho đến lúc vị quý tộc Tây Ban Nha mềm nhũn người, lăn xuống, bất động.

- Kết thúc hắn đi Tôniô, - Giăng thì thầm một cách hung bạo. - Mình sẽ thu xếp con quỷ này.

Nhưng Ăngtoan kinh tởm không muốn đâm lưỡi dao vào cái cơ thể nằm vật dưới chân anh. Quanđra đã chẳng cứu anh thoát khỏi bọn cùng đinh muốn ném đá vào anh là gì! Anh chỉ lấy mũi dao rạch chiếc áo chẽn bằng nhung lấy mảnh dài để bịt miệng và trói hắn lại.

- Cậu làm cái quỷ gì thế? - Giăng càu nhàu đứng lên và phủi áo.

- Hắn đã cứu sống mình khi bọn ăn mày hành hung, Giăng ạ. Mình không giết hắn được.

- Cậu ngốc quá, Tôniô. Thôi bây giờ hãy giấu hai con quỷ ấy đi rồi chuồn.

- Linh mục Phêlíp Xăngtốt đã... - Ăngtôniô đánh liều hỏi.

Giăng cười khẩy không lấy gì làm vui vẻ.

- Mình đã chấp thuận cho hắn cái chết khoan dung mà hắn đã chấp thuận cho bao nhiêu người khốn khổ. Dây thòng lọng và siết chặt. Bằng dây áo của chính hắn.

Người đầy tớ nấp một chỗ, hai hàm răng va vào nhau lập cập trong lúc náo động, hắn đậy nắp quan tài trong khi Luxia đang ngủ ngon lành khi Giăng kéo hai thi thể vào một căn ngục trống, đóng cửa lại rồi cả bọn tiếp tục đi ra. Chưa đến một phút họ đã đi qua đường hầm. Tên gác tất nhiên không phản đối việc các thầy dòng nhà Chúa có quyền đem một xác chết khốn khổ của kẻ tội lỗi ra ngoài Cada Xăngta: đây là việc quá thường xuyên, có gì mà nghi ngờ. Vả lại vị pháp quan chẳng vừa vào là gì và tất nhiên đã gặp họ.

Trong một phố hẻm tối tăm song song với tường Cada Xăngta, Giăng đã để một con ngựa và chiếc xe nhỏ, ở đấy họ đặt quan tài lên xe. Cả bọn lên đường, người đầy tớ dắt ngựa vẫn sợ run người lên, hai người bạn đi bên cạnh.

- Cầu Chúa cho cậu buộc chặt miệng Quanđra. Lòng tốt ngu dại của cậu sẽ làm cho cậu có ngày mất mạng, Tôniô ạ. Nếu tên Quanđra ấy không được tìm thấy trước sáng mai chúng ta sẽ đi hơn được một đoạn đường và nếu phóng ngựa như bay là ta có thể chấp mọi truy nã.

- Cậu có giấy thông hành chưa?

- Giấy ở cùng với ngựa trạm, ngoài thành phố.

Giăng khôn ngoan rời Mađơrit bằng một cửa thành phố ít quan trọng. Khi họ đến gần, người vệ binh giơ đèn lên nhìn và hỏi:

- Tại sao các thầy ra ngoài thành phố vào giờ này?

- Vì chúng tôi đem thi thể một người đàn bà tội nghiệp muốn được chôn ở trong làng bà ta, nhưng bà ấy chết bệnh dịch hạch, chúng tôi chỉ có thể mang đi ban đêm...

- Bệnh dịch hạch à?

Người vệ binh vội lùi lại, làm dấu rồi tránh sang một bên.

- Lạy Chúa! Các thầy đi đi! Đi nhanh lên?

Ăngtoan thở phào ra một hơi dài nhẹ nhõm và Giăng đưa cỗ xe ra khỏi đường cái rẽ vào bụi cây. Năm con ngựa khỏe mạnh đang giậm chân, một người bồi ngựa nắm cương mặc sắc phục của Hoàng hậu.

Giăng hất mũ xuống vai:

- Anh có mang quần áo đến không?

- Thưa ông có. Ở đằng kia, gần cái cây. Có quần áo cho ba người lớn và một cậu bé.

- Giấy thông hành đâu?

Người kia đưa ra một tờ giấy đóng ấn của Vua.

- Cảm ơn. Bây giờ anh có thể về và nói với Hoàng hậu rằng mọi sự đều tốt đẹp.

Anh giơ cho người ấy một túi tiền nhỏ phồng căng.

- Chúc các ông bình yên, - người ấy nói và nhảy lên ngựa phi nước đại ra đường cái.

- Nhanh lên, Tôniô! Cho Luxia tỉnh lại, ra khỏi quan tài và mặc quần áo. Cậu cũng vậy. Giuyăng và mình bắt đầu ngay đây. Đừng để mất một phút nào.

Ăngtoan mở nắp quan tài và lo sợ nhìn Luxia hoàn toàn bất động, anh tưởng như cô sắp chết. Nhưng ngón tay anh đã tìm ra mạch đang đập đều đặn, rõ và êm.

- Luxia! - Anh khẽ gọi sát vào tai cô - Luxia! Em có nghe tiếng anh không?

- Có, Tôniô.

- Khi anh gọi tên em, em tỉnh lại nhé. Em có hiểu anh nói gì không?

- Em hiểu, Tôniô.

- Luxia! Em tỉnh lại đi! - Anh nói tiếp.

Luxia mở mắt nhìn quanh sợ hãi, rồi nhìn thấy Tôniô đang cúi gần mình cô mỉm cười mệt mỏi:

- Chúng mình ở chỗ nào đây, Tôniô? Có phải đây là giấc mơ không?

- Không đâu, Luxia, em yêu của anh. Đây là sự thực, sự thực tuyệt vời. Chúng mình thoát rồi. Thoát rồi, em yêu quý!

Và anh bồng cô lên tay rồi đặt cô đứng xuống đất.

- Em không nhớ gì hết à?

- Không nhớ gì hết sau lúc em ngủ thiếp đi trong ngục.

- Em yêu quý, một hôm em đã thách anh thôi miên được em. Em còn nhớ không?

- Em nhớ chứ, Tôniô. Em nhớ tất cả những gì liên quan đến chúng mình.

- Em có nhớ rằng em đã đặt cuộc không? Và em thua rồi đấy, Luxia.

- Em vui lòng trả, Tôniô ạ, - cô sốt sắng nói.

Cánh tay Ăngtoan siết lấy cô và họ đứng lặng trong giây phút quý báu, môi kề môi, lạc vào giấc mơ hạnh phúc đầu tiên, thực sự của họ. Rồi chiếc miệng xinh đẹp với lên gần tai người bác sĩ trẻ tuổi để thì thầm:

- Đã lâu lắm, lâu lắm rồi, Tôniô của em, em mơ được trả món đặt cuộc này!

- Ôi! Thưa ông bà, ông bà sẽ tiếp tục câu chuyện này vào lúc khác, được không, - Giăng ngắt quãng câu chuyện tình yêu ấy. - Bây giờ thì phải nhanh chóng lên. Chúng ta phải sang nước Pháp thật nhanh. Chưa hết nguy hiểm đâu.

Và không bao lâu trong bụi cây chỉ còn lại chiếc xe trống rỗng và một con ngựa tháo khỏi xe đưng đứng gặm cỏ và suy tư như một triết gia.

Khi chiếc xe trạm lên đến đỉnh đồi, người đánh xe dừng lại một lát cho ngựa thở.

Qua chặng đường dài vượt biển Măngsơ, Ăngtoan mệt mỏi thiu thiu ngủ trên đệm xe. Anh tỉnh giấc nhìn qua cửa xe:

- Luxia! Nhanh lên. Trông kìa!...

Tuy đang ngái ngủ, cô cũng theo lời anh, rồi cô giụi mắt như đứa trẻ đang kinh ngạc. Dưới chân họ, dòng nước bạc của con sông nhỏ, các mái nhọn và các gác chuông vươn lên ở bờ bên kia hợp thành một cảnh tượng đẹp đẽ, êm đềm dưới ánh trời chiều.

- Anh đánh xe! Sông này là sông gì?

- Chúng tôi gọi là sông Cam, thưa ông.

- Còn thành phố này?

Người đánh xe nhổ từ trên cao xuống đất. Nhưng giọng anh ta bao hàm niềm kính trọng và kiêu hãnh khi anh ta trả lời:

- Cambritgiơ, thưa ông.

- Cambritgiơ! Ăngtoan vui vẻ nhắc lại.

Trường Đại học Cambritgiơ, ở nước Anh. Nơi có trường Gôngvin và Caiơt. Đúng, tất cả đều như Ăngtoan đã tưởng tượng, một nơi của cảnh đẹp, của hoà bình và tự do, nơi có cuộc sống tốt lành.

- Em nhìn xem con sông trong biết chừng nào, Luxia! Đó là điềm sung sướng, - anh nói tiếp.

- Điềm à? - Luxia hỏi và cau lông mày lại cố hiểu ý anh.

- Đúng, em nhìn xem, Luxia, con sông này không giống sông Bakigơlion. Em có nhớ nó đen sì, bùn lầy và xấu xí không?

- Con sông Bakigơlion ở Pađu? Có, em nhớ rồi. Con sông nhỏ thật kinh khủng!...

Chiếc xe lại tiếp tục đi trong tiếng roi quất vun vút.

Ăngtoan quàng tay qua vai Luxia và cô nép vào anh.

- Dù sao thì nó cũng không đến nỗi kinh khủng như vậy, con sông Bakigơlion ấy mà, - Ăngtoan nói và mỉm cười mơ màng. - Nó chẳng là một phần của Pađu là gì, của Pađu, nơi anh đã tìm thấy bức tranh....nơi anh đã tìm thấy em, em yêu của anh...

Tay anh ôm cô chặt hơn nữa và cô khẽ thở dài vì hạnh phúc.

"Trên đường nghiên cứu khoa học của tôi, tôi thường bất chấp nguy hiểm đe doạ cuộc đời mình..."

Bài ca của bánh xe hoà theo bài ca bằng lời:

"Tôi đã không hề hổ thẹn khi học tập những điều hữu ích đối với tôi, học tập cả ở miệng những người lang thang, những người thợ cao và những tên đao phủ..."

Ăngtoan cũng vậy, anh đã học được biết bao nhiêu điều từ miệng những người lang thang. Những người thợ cạo và cả những tên đao phủ, và anh hiểu rằng nhờ sự giáo huấn của họ anh đã trở thành người tốt hơn, chắc chắn hơn, toàn diện hơn...

"Vì chúng ta biết rằng một người đang yêu sẽ đi một chặng đường dài để gặp được người mình yêu..."

Ôi! Chặng đường dài anh đã trải qua! Một nửa châu Âu thực thế! Nhưng người phụ nữ anh yêu đang ở đây, ở gần anh, trong cánh tay anh, anh còn đòi hỏi gì hơn nữa?

"Còn hơn thế biết bao nhiêu, người yêu sự uyên bác muốn đi tìm người tình tuyệt vời ấy của mình!".

Và phía trước họ, có Cambritgiơ và cuộc sống mới mà bác sĩ Giôn Caiơt dành cho họ một chặng khác trên con đường anh sẽ tiếp tục đi để theo đuổi sự uyên bác.

Nhưng ngày hôm nay, với niềm phấn khởi vô biên, Ăngtoan đã hiểu rằng việc tìm kiếm này là một trong những điều không bao giờ kết thúc, và dù có tìm kiếm say mê đến mấy, một con người cũng không thể đạt được sự uyên bác đầy đủ...Người tình tuyệt vời ấy!

Chú thích phần V:

(1) Về tuần hoàn máu qua phổi

(2) Danh dự và lợi lộc không ở cùng một chỗ với nhau

(3) Ai có nhiều giữ được ít

(4) Post mortem: sau khi chết