CHƯƠ

N

G2

NGUỒN

đ

IỆN

CẤPCHOC

Ô

NGT

R

ÌNH

2.1.Tổngquanvềcácloạing

u

ồnđi

ệ

ncấp

c

hocôngt

r

ình

-Nguồnđ

i

ệnlà

n

ơip

h

átrađiệnn

ă

ngđểc

u

ngcấpchop

h

ụtải.

-D

ư

ớigócđộcấpđi

ệ

ncôngtrìnhx

â

yd

ự

ng

th

ìnguồnđi

ệ

ncó3

l

oại:

+M

á

ybiếnáp(của

c

h

ủđầutưhoặc

c

ủangà

n

hđiện l

ự

c)

+M

á

yphátđiện(c

h

ủ

y

ếulà

m

á

y

p

hátđiệnc

h

ạ

ydầudiez

e

n)

+Cácbộl

ư

uđ

i

ệncôngsuấtlớn

(

UPS

=

Unint

e

rruptible

P

ower

S

y

s

t

e

m)

-Trong3l

o

ạingu

ồ

n

đ

iệntrên,

m

á

ybiếnáp

l

àloạingu

ồ

nđiệnp

h

ổbiếnnhất,

h

iệuquả

kinhtế,tinc

ậ

y

,chiphívậnhànht

h

ấp,kh

ô

ng

c

ầnbảod

ư

ỡng

,

…

-M

á

y phátđi

ệ

nch

ạ

y dầudiezentiêutốnrấtlớndầudiezen,vậnhànhph

ứ

ctạp,bảo d

ư

ỡngliêntụcng

a

y cảkhikhôngvậnhà

n

h.Dođónókhôngđ

ư

ợ

cdùngl

à

mngu

ồ

nđiện

c

ấp chocôngtrình

m

à

l

à

mnguồndựphò

n

g

khi

m

ấtđiệnl

ư

ới

(

Trừn

h

ữ

ng vùngkhôngthể

c

ấp điệnl

ư

ớinhưhảiđảo,vùngnúic

a

o,…).

Giáthà

n

h

m

á

yphátđ

i

ệnkháđắt(

v

ídụ

m

á

yphát550k

V

Ahã

n

gPerkins

củaAnhgiá

64.755U

S

Dvàocuối

2

008).Chỉnh

ữ

ngcơq

u

anquantrọng

m

ớiđầutưcácnguồndựphòng bằng

m

á

y

p

hátdiez

e

n

(

bệnhviện,kháchs

ạ

n

c

aocấp,

U

ỷbantỉn

h

,…)

-Cácbộl

ư

uđiệnU

P

Scôngsuấtlớnth

ự

cc

h

ấtlàhệthốngacq

u

y

c

ótrangbịbộch

u

y

ể

n nguồntừ

m

ộtchiềus

a

n

gxo

a

ychi

ề

u(gọilà bộnghịchl

ư

u).

UPScó

ư

uđ

i

ể

mlàđộ

t

inc

ậ

yrấtca

o

,khởiđộ

n

gng

a

yt

ứ

cthìkhix

ả

y

r

amấtđiện

,

… Nh

ư

ợcđi

ể

mcủa

U

PS

l

àgiárấtđắt,dung l

ư

ợ

n

gacq

u

ycóhạn,p

h

ải

c

óphòngch

ứ

a acq

u

y

lớnvàph

ả

iđầutưhệ

t

hốngthô

n

ggió.

UPScũngdùngl

à

m

n

guồndựphò

n

gkhimấtđiệnl

ư

ớinh

ư

nggiáthànhđắt

h

ơn

m

á

y phátđiệnnênth

ư

ờ

ng

s

ửdụngchonh

ữ

ng

n

ơiđặcbiệt

q

uantr

ọ

ngn

h

ưphòng

m

ổbệnhviệ

n

, tổng đài

v

iễnth

ô

ng,tr

ạ

m biếnáp110kV trởl

ê

n,phòng điềuh

à

nh sânb

a

y

,nhàlễnghiChính phủ,…

-Sơđồk

ế

tnốic

ủ

ang

u

ồnđiệncô

n

gtrình:

T

u

ỳvàotínhchất

q

u

a

ntrọngcủacôngtr

ì

nhhoặc

y

êucầucủachủđầutư

m

àvi

ệ

cchọn l

ự

acácsơđồ

k

ếtnối

n

guồncók

h

ácnhau.

Phụtảik

h

ôngqu

a

ntr

ọ

ngthìchỉđầutưngu

ồ

nđiệnlà

m

á

ybiếnáp

Phụtảiqu

a

ntrọngthì

đ

ầutưhệthống:

m

á

yb

i

ếnáp+

m

á

yphátđi

ệ

n

Phụtảiđặcbiệtquant

r

ọngthìđầutưhệ thống:

m

á

ybiếnáp +

m

á

y

p

hátđiện+UPShoặc hệthống:m

á

ybiếnáp +UPS

2.2.Nh

ữ

n

g

y

êucầucơ bảncủangu

ồ

nđiện

c

ấpchoc

ô

ngtrì

n

h

+Chấtl

ư

ợngđiện:đ

i

ệnáp(

5%điệnápd

a

nhđịnh),tầnsố(

0

,2

Hz).đ

â

y

l

àq

u

yđịnh bắtbuộctrongLuậtđ

i

ệnl

ự

cvàNghịđịnhsố105/2

0

05/Nđ

-

CP.Tấtcảcácđơnvị

c

ung

cấ

p điệnđềup

h

ảiđ

ả

mbảochấtl

ư

ợngđi

ệ

nn

ằ

mt

r

onggiớihạnchophép.

+Côngsuấtphảiđủl

ớ

n(P

nguồn

>>P

phụtải

).đ

â

ylàvấnđềrất

q

uantrọngkhiq

u

y

ết

địnhđầut

ư

.

K

hitínht

o

ánphảicó

h

ệsốdựp

h

òng

m

ởr

ộ

ngtro

n

gt

ư

ơ

nglai.

2.3.Máybiếná

p

:

MBAcô

n

gtrình                                

MBAtr

u

y

ề

ntải

2

20kV

-D

ư

ớigócđộhệthố

n

gđiệnthìM

B

Akhô

n

gphảilànguồnđiện

m

àlàthiếtbịtr

u

y

ề

ntải

điện.

MBAtăngáp:đi

ệ

náp đầuralớnhơnđ

ầ

uvào

MBAgi

ả

máp:đi

ệ

náp đầuranhỏhơnđ

ầ

uvào

-Nếuchỉxétd

ư

ớigócđộcấpđiện

c

ôngtrì

n

hthìMBA

c

hínhlà

n

g

u

ồnđiện    

m

ô

nhọc n

à

ychỉxétMBA

v

ới

t

ưcáchlànguồnđiện.

MBAcấpđiện

c

hocô

n

gtrìnhvà thuộc

l

oạig

i

ảm

á

p,vì nóth

ư

ờng

l

ấ

yđi

ệ

nởcấpcao

h

ơn

(22,35,15kV)để ch

u

y

ể

nthành

đ

iệnáp

c

ủa

t

hiếtbị(38

0

/220V

)

.

2.3.1Cấutạoc

h

ung

c

ủa

m

áybiếnápcấpđ

i

ệncôngt

r

ình:

Cuộnd

â

yhạáp

~

Cuộnd

â

y

c

aoáp

Lõithép

L

õi

t

h

é

p                                                         

C

uộnd

â

y

h

ạ

á

p

C

uộnd

â

y

ca

o

á

p

1)Lõith

é

p:

-Nhi

ệ

m vụ:dẫntừtr

ư

ờng(gọilà

m

ạ

c

ht

ừ

).Ởhìnhtrêntath

ấ

y

d

â

yđiệnph

í

asơcấp khôngliênhệgì

v

ớit

h

ứcấp,tạisaođi

ệ

nnă

n

g lạitr

u

y

ền đ

ư

ợc từsơcấpsang thứcấp?đólà nhờlõit

h

éptr

u

y

ề

nnă

n

gl

ư

ợngd

ư

ớid

ạ

ngtừt

r

ư

ờng.

-Vậtliệu:

t

héplá

k

ỹt

h

uậtđiện

é

pcách

đ

iệnvớinhau

-Lõithépđ

ứ

n

g(nơiq

u

ấnd

â

y

)gọilàtrụ,

p

hầnn

ằ

mnganggọilà gôn

g

.

2)Cuộndâ

y

:

-Nhi

ệ

mvụ:dẫn

đ

iện

-Vậtliệu:

đ

ồngtr

ò

n,

c

óbọccách

đ

iện

-Nếuquấn2cuộnd

â

yc

a

oápvàhạáptrêncùng1trụthìcuộnhạđặtbêntr

o

ng,cuộn caoápđặtb

ê

nngoàiđể tiếtki

ệ

m

d

â

yđồn

g

.

-Gi

ữ

acuộnd

â

ycaoápvàhạápc

á

ch

l

y

n

hauvềđiện.N

ă

ngl

ư

ợngđ

i

ệntr

u

y

ền từ

s

ơcấp sangthứcấp

k

hôngp

h

ảibằngđiện

m

àbằ

n

g

t

ừtr

ư

ờngcủalõi

t

hép.

3)Cách

đ

iện:

-Loạicáchđiệnbằngdầuch

u

y

êndụng(dầubiếnáp),v

ừ

alàmnhi

ệ

m vụcáchđiệnv

ừ

a làm

m

át.

đ

ặc

đi

ể

mlàrẻtiềnn

h

ư

ngdễch

á

y nổnênk

h

ônglắpđặtởcáctầngcao,tầngh

ầ

m

,khu v

ự

cdễch

á

ynổ

,

….

S

ứ22kV

vỏbọc

c

á

c

hđ

i

ệ

n

c

ủa

c

uộn

d

â

y

Vỏ

m

á

y

M

á

yb

i

ế

n

á

pd

ầ

u

Loại

m

á

yn

à

ycó thểl

ắ

pngoàitrờihoặctrongnhàđộclập,treotrêntrụđiệnhoặcđặttrên bệ.Theoq

u

y đ

ị

nhnếuđặttrongnhà

h

oặcđặttrênbệt

h

ìxungquanhnóphải

c

óhốg

o

m

d

ầ

u córảiđád

ă

mđểtrá

n

hch

á

ylanrộ

n

gkhisực

ố

.

Việcbảod

ư

ỡ

ng

m

á

y

b

iếnápth

ự

cchấtlàbảod

ư

ỡng đểd

ầ

utáisi

n

hvìnóh

a

ybịxu

ố

ng cấptrong

q

uátrìnhvậnhành.

-Loạicách điệnk

h

ô(

b

ằngnh

ự

aepo

x

y

)

:Loạin

à

ykháđắttiềnn

ê

nc

h

ỉdùngchocáctầ

n

g cao,tầng

h

ầ

m

,

n

ơidễ

c

h

á

ynổ,…

.

.

Ư

uđ

i

ể

m

c

ủanólà

k

hông phảib

ả

od

ư

ỡng,d

ù

ng đ

ư

ợct

r

ên

tầngcaocủatoàn

h

à

n

h

ư

ngnh

ự

aepo

x

yh

a

ybị n

ứ

tkhin

h

iệtđộc

a

o.đểtránh

h

iệnt

ư

ợng

n

à

y

, tấtcả các

m

á

ybiếnáp khôđềutrangbị ítnhất3quạtgiókhởiđộngtựđộngkhinhiệtđộv

ư

ợt quágiátrị

đ

ặttr

ư

ớc.

vỏbọc

c

á

c

hđ

i

ệ

n

c

ủa

c

uộn

d

â

y

L

õi

t

h

é

p

M

á

ybiến

á

pkhô

-Loại

c

áchđ

i

ệnb

ằ

ngdầus

i

lion:loại

n

à

y

r

ấtđắt

n

h

ư

ngc

h

ống

đ

ư

ợcch

á

ynổ,c

h

u

y

ên dùngcho

n

hàcaot

ầ

ng,tầngh

ầ

m

,

…t

u

y

n

hiênch

ư

aphổbiên

t

rênthị

t

r

ư

ờng.

4)Cácbộphậnkhác

-Thùngch

ứ

a

r

uột

m

á

y(d

â

yđồng

+

lõithé

p

),t

r

ongch

ứ

adầu

b

iếnthế.

-Sứcáchđiện:dẫnđầud

â

y

m

á

yra ngoài

đ

ể

đ

ấunốivớil

ư

ớiđiện

-Cánhtảnnhiệt:

M

á

ybiếnáp lớnthìbộ

p

hận n

à

ychết

ạ

oriêngbiệt, MBAcấpđiệnc

ô

ng trìnhthì

b

ộphận

n

à

ylà 1phầncủathùng

c

h

ứ

aruột

m

á

y

b

iếnáp

-Cácthiếtbị bảovệ:bìnhdầuphụđể chodầugiãnnở,rơlehơi,rơle

á

p l

ự

cđể khôngc

h

o ápl

ự

ctrongt

h

ùngch

ứ

aquácao,có thểl

à

m

v

ỡ

m

á

y

-Cácthiếtbịphụ

k

hác:bánhxe,

q

uạtgió,hạthút

ẩ

m

,…

2.3.2.Mộtsốk

h

áini

ệ

mvàkýhiệucủaM

B

A:

-Phíasơcấp:Phía

n

ốivớingu

ồ

nđiện

-Phíathứ

c

ấp:

Ph

í

an

ố

ivớiphụtải

-Phíacaoáp:

Ph

í

anốivớiđiện

á

pcao

-Phíahạ

á

p:

phíanốivớiđiện

á

pthấp

Với

m

á

ybiếnápc

ấ

pđ

i

ệncôngtrì

n

hthì:

phíacaoáp=phía

s

ơ

c

ấp

Phíahạáp=phíathứ

c

ấp

-W

1

,

W

2

:sốvò

n

gd

â

ycủacuộnd

â

ysơc

ấ

p

v

àthứcấp

-U

1

,U

2

:

đ

iện

áp sơ

c

ấpvàthứcấp

-TỉsốbiếnápK     U

1

/

U

2    

W

1

/

W

2

=

c

onst

+NếuK>

1

:

m

á

y

g

i

ả

m

á

p;K<1:

m

á

y

t

ăngáp

+Vớicô

n

gtrình

x

âd

ự

ngluôncó K>1.

-I

1

,I

2

:

D

òngđiệnsơ cấpvàthứcấp

-Tỉsốbiếndòngđiện:I

1

/I

2     

1/K

-Sốcuộnd

â

y

:Mộtsố

m

á

y biếnáptr

o

nghệthốngđiện(từ110kVtrởlên)cóthểcó3 cuộnd

â

y

:caoáp

(

W

1

),trungáp

(

W

2

)

,hạ

á

p(W

3

).Vớic

ô

ngtrì

n

hx

â

yd

ự

ngth

ư

ờngd

ù

ng loại2cuộnd

â

y

.

-A,B,C, NlàkýhiệuphaA,B, Cvàc

ự

ctr

u

ngtínhcủaphíacaoáp

-a,b,c,nlà kýhi

ệ

up

h

aA,B,C vàc

ự

ctrungtínhcủap

h

íahạáp

Làkýhiệum

á

ybi

ế

náp trênsơđồđiện

Làkýhiệum

á

ybi

ế

náp trên

m

ặtb

ằ

ng

2.3.3.N

g

uyênlý

l

àm

v

iệccủa

m

áybiếnáp

Cuộn sơcấp

W

1

đ

ư

ợcnốivớinguồnđiệncóđiệnáp

U

1

.Cu

ộ

n d

â

y

W

1

tạothànhmạch vòngkínnênsẽcód

ò

ngđiệnI

1

ch

ạ

y qua.

N

goàirado

W

1

quấnt

h

ànhhìnhlòxonênd

ò

ng điệnI

1

sinhratừtr

ư

ờngtronglòngcácvòngd

â

y n

à

y

.Lõith

é

pđặttronglòngcáccuộnd

â

y nênnóbịnhi

ễ

m từdocuộnd

â

y

W

1

sinhra.độlớntừtr

ư

ờng

m

à

l

õithépbịnhi

ễ

m gọilàtừ thông

Lõithépcũngx

u

y

ê

n

q

uavòngd

â

y

W

2

nên

t

ừthông   

cũngx

u

y

ênquanó.Theođị

n

h luậtc

ả

m

ứ

ng

đ

iệnt

ừ

,

t

ừthông   

sẽc

ả

m

ứ

ng

m

ộ

tđi

ệ

nápe

2

t

r

ong

c

uộnd

â

y W

2

.điệnápe

2

đ

ư

ợccoilànguồnđiệndo

m

á

ybiếnápcu

n

gcấpđếnphụtảinh

ư

ngcóđiệnápđãbiếnđổi e

2 

U

1

.

NếucuộnW

2

hởmạ

c

h(tr

ư

ờngh

ợ

pkhô

n

g

c

óphụtải)

t

hìkh

ô

ngcódòngđiệnch

ạ

y q

u

a (nh

ư

ng điệnápe

2

vẫntồntại).Nếu

c

uộn

W

2

nốikín

m

ạch(cóphụ

t

ải)thìe

2

coinhưngu

ồ

n điệncấpchophụtảiv

ớ

idòngđiệnI

2

.

2.3.4Máybiếnáp

m

ộtpha:

-Loạim

á

y

n

à

yd

ù

ngđểcungcấpđiện

c

hophụtải1p

h

a.Vídụ

c

ấpđiệnt

ừ

ngp

h

aAN

hoặcBN

h

oặcCN.

-M

á

ycót

h

ểcó1sức

a

oáphoặc2sứcaoáp

-Cóthểlắp3M

B

A1phavào3

p

hađểt

ạ

ot

h

ànhtổ

m

á

ybiếnáp 3

p

ha.

M

á

y

biến

á

p 1 pha                             

Tr

ạ

mbiến

á

p1phatr

e

otrêncột

-Loại

m

á

yn

à

ychủ

y

ếudùngởvùngnôngthônđểcungcấpchocáccụmdâncưthư

thớt,côngsuấtbé <75

k

VA.

-Cáccông

t

rĩnh

â

yd

ự

nglớnkh

ô

ngdù

n

gloạin

à

y

2.3.5.Máybiến

á

pbapha:

-để cungc

ấ

pđiện

c

hophụtải3

p

hakhi

c

ôngsuất>75k

V

A

-Cấutạocũngg

ồ

m lõithép,d

â

yqu

ấ

n,vỏ

m

á

y

,

…

n

h

ư

ng tấtcả3phađềuđặttrongcùng

m

ộ

tvỏth

ù

ng.

-Lõithép

c

hỉkhác

l

à

c

ó3trụhoặc5trụ

đ

ểq

u

ấn3pha.

a)Dâyquấnvàtổđấudâ

y

:

*Phíasơ cấpcó3cu

ộ

nd

â

y

W

1

riêngđ

ư

ợc

k

ýhiệubằngcácchữh

o

a:AN,B

N

,CN

*Phíathứcấpcũngcó 3cuộnd

â

y

W

2

ri

ê

ng

k

ýhiệubằngcácchữt

h

ư

ờng:an,

b

n,cn

Docó

m

ỗiphíacó3

c

uộnd

â

yn

ê

ncóthể

t

ạora2kiểuđ

ấ

ud

â

yh

ìn

hsaoh

a

yh

ì

nht

a

m giácở

m

ỗiphíanhư

hì

nhvẽd

ư

ớiđ

â

y

:

K

i

ể

us

a

o

(

Y

)                           

K

i

ể

u

t

a

m

g

i

á

c(

)

A        B      

C

N        N        

N

A             B              

C

N             N              

N

A              B             

C

N          

N           

N

C

á

ck

i

ể

uđ

ấ

ud

â

y3p

h

a

s

ơ

cấ

p

K

i

ể

us

a

o

(

y

)                        

K

i

ể

u

t

a

m

g

i

á

c(

)

a      b      

c

n      

n       n

a              b             

c

a b         

c

n           

n            

n

n           

n         

n

C

á

ck

i

ể

uđ

ấ

ud

â

y3p

h

a

t

hứ

cấ

p

Mộttổ

h

ợpcụthểcá

c

hnốid

â

ygi

ữ

asơcấpvàthứcấpg

ọ

ilàtổđ

ấ

ydây,tro

n

gđó

c

uộn d

â

y

n

ốit

a

mgiácđ

ư

ợckýhiệulà     hoặcchữcáiD(theotiếng

H

yLạplàDelta),cuộnd

â

y nốihìnhs

a

oký

h

iệulàY.L

ư

uýchữ

h

oaD,Ydùngc

h

ophíasơc

ấ

p,chữth

ư

ờngd,yd

ùn

g chophíathức

ấ

p.

Cótấtcả4loạitổ đấud

â

ylà

D

y

,Dd,Yd,

Y

y

.

Vídụ:    y

hoặc

D

y

)

:là kýhiệup

h

íasơc

ấ

pn

ố

it

a

mgiác,phíathứcấpnốihình

s

ao.

b)Góclệ

c

hpha:

Ng

ư

ờita nhậnth

ấ

yvới

m

ỗitổđ

ấ

ud

â

y

,điện

á

pthứcấpbị lệchpha

s

ovớisơ cấpmột

g

óc bằngbội

s

ốcủa30

0

,t

ứ

clàn

30

0

,trongđón=1

12.

đ

ể

 biểuthịgóclệchđ

ơ

ngiản,ng

ư

ờitadùng

k

imđồng

h

ồchỉg

ó

clệ

c

hn

à

y

,ví

d

ụ:

n=1

30

0

ứ

ngvới

1giờđồ

n

ghồ

n=2

60

0

ứ

ngvới

2giờđồ

n

ghồ

n=11

330

0

ứ

ngvới

11giờđ

ồ

nghồ

Nhưv

ậ

y đểbiểuthịđ

ầ

yđủtổđấud

â

y vàgóclệchphagi

ữ

asơcấpvớithứcấpng

ư

ờita ghith

ê

m

v

àotổđ

ấ

ud

â

y

g

óclệch

p

han

à

y

.

Vídụ:

D

y

-11

c

óngh

ĩ

acuộn

s

ơcấp

n

ốit

a

mgiác,thứcấpnốis

a

o,

l

ệchphagi

ữ

asơcấp vàthứcấplà1

1

x30

0

=

3

30

0

.

đ

ặc

đi

ể

m tổđấud

â

y

:Kiểu Ddvà

Y

ychỉ

c

ó

l

ệchphachẵn(12,2,

4,

…);ki

ể

u

D

y

,Ydchỉ

cólệchpha

l

ẻ(1,3, 5

,

…).

Cáctr

ạ

mb

i

ếnápcấp

đ

iệnchocô

n

gtrìnhx

â

yd

ự

ngchủ

y

ếudùng

D

y-11.

2.3.6.L

ự

a

c

họn

m

áybiếnápcấpđiện

c

hoc

ô

ngtrình:

Việcl

ự

achọnm

á

ybi

ế

nápphảic

ă

ncứtrên

c

ácthôngsố sau:

-điện ápđ

ị

nh

m

ứ

cU

1

đm

phù

h

ợpvớil

ư

ớiđ

i

ện

-điện áp

U

2

đ

m

h

ù

h

ợpvới

p

hụtải

-Dungl

ư

ợngđịnh

m

ứ

c

:S

đ

m

(k

V

A)>cô

n

gs

u

ấtphụtảit

i

êuthụ.

Trong

t

h

ự

ctếnên

c

h

ọ

ncôngsuất

m

á

y biếnáptheothangcô

n

gsu

ấ

tcó

s

ẵnc

ủ

anhàchế tạog

ồ

m

:50

,

75,100,150,180,2

5

0,320,

40

0,560,630

,

750,1

0

00,

1

250,…k

V

A.đ

â

ylà

d

ải côngsuấtđãđ

ư

ợcc

hu

ẩnhoánêncácnhà

s

ả

nxuấtchếtạohà

n

gl

o

ạt,đặthàngrấtdễvàgiá

thànhrẻ.T

u

yn

h

iênn

ế

ucó

y

êucầuđặthàngcôngsuấtkhác

v

vớid

ả

itrên,nhàsản

x

uấtv

ẫ

n chếtạođ

ư

ợc

n

h

ư

ng

m

ấ

tthờigia

n

,giáth

à

nh

đ

ắthơnnh

i

ều.

-độ đ

ầ

ytảiphảiđ

ạ

t8

0

%đểhệsố côngs

u

ất

c

os   cao.

-Chọntổđấud

â

y

p

hùhợp.Vớihệth

ố

ngc

ấ

pđiệncôngtrình

x

â

yd

ự

ngth

ư

ờngchọntổ đấud

â

y

D

y

-11,t

r

ongđóphíathứcấp(0,4

k

V)nốisaok

è

mth

e

o

d

â

y tr

u

ngtínhđểcóthểsử dụngđ

ư

ợcđi

ệ

nápp

h

a.

-Nếuchọn2

m

á

ybi

ế

nápvận

h

ànhs

o

ngs

o

ngnênc

h

ọn02m

á

y

c

ócácthô

n

gsốg

i

ống nhauhoàntoàn.Tr

ư

ờn

ghợp

m

uốnvậnh

à

nhsongsong2

m

á

y

c

ó

S

đm

k

hácnhauthìt

h

a

m khảoth

ê

mtàiliệu.

2.4.Máyphátđ

i

ệnd

i

ezen

M

á

y

p

hátđiệnđiezen

l

àthiếtbịdùngbiếnđ

ổ

inhiệtnăngthànhđiệnnăngnhờquátrình

đốtch

á

yn

h

iênliệuđi

e

zen.

Tronghệthố

n

gđiện

q

uốcgia,chủngloạim

á

y

p

hátđiệnrất

đ

ad

ạ

ng,phongp

h

ú(th

u

ỷ điện, nhiệtđiệnt

h

an,

k

hí,điệng

i

ó,điện

m

ặt

t

rời,…)

v

ớidải

c

ông s

u

ấtrấtrộng(từvàiW

đ

ến hàngtr

ă

mnghìn

k

W

).Thịtr

ư

ờngcócácloại

m

á

y p

h

átđiện3pha(côngsuấtlớn),

m

á

y ph

á

t điện1pha

(

côngs

u

ất

b

éhơn,dù

n

gcho

g

iađì

n

h).

Hệthốngcấpđiệncôngtrìnhth

ư

ờngsửdụng

m

á

yphátđiệnxo

a

y

c

hiềudùngnhiênliệu diezenhoặcxăng

v

ới

c

ôngsuất<1000k

V

A

M

á

yphát

d

iezend

ù

ng

l

àmnguồndựphòng

đ

ể cấpđiệnc

ô

ngtrìnhdonh

ữ

nglýdo

s

au:

+Dầudiezenrẻhơnso vớixăng,vốnđ

ầ

utư

b

anđầuthấphơn

U

PS,pin

m

ặtt

r

ời,…

+Kếtcấun

h

ỏgọn,cô

n

gsuấtlớ

n

.

+Cókếtcấuchốngru

n

g,cơcấu

g

i

ả

mtha

n

h

h

oànchỉnh

+Cóthiếtbịtựđ

ộ

ngđiềuchỉnhđiện

á

p,tầnsố(t

ứ

clàc

h

ấtl

ư

ợngđiệnnăngđ

ả

m b

ả

o). Khôngcầnng

ư

ờitr

ự

c

t

h

ư

ờngx

u

y

ên.

+Khởiđộngnhanh.

N

ếukếthợpbộATS(tựđộngđóng

n

guồndựphòng)thìv

i

ệckhởi

động

m

á

yphátho

à

nt

o

àntựđộngkhiđiệnl

ư

ớ

imấtđiện.

2.4.1.C

ấ

utạo

m

áyphátđiệndi

e

zen:

M

á

yphát

đ

iện3

p

hac

ô

ngsuấtl

ớ

nch

ạ

y

d

ầu                       

M

á

yphát

đ

iện1

p

ha

c

h

ạ

yxăng

Mộtsố

m

á

yphátđiện

t

rongcôngnghiệp

v

àd

â

ndụng

Tủđ

i

ề

ukh

i

ể

n

đ

ộng

c

ơ d

i

e

z

e

n

Hộpđ

ấ

ud

â

y

cấ

pđ

i

ệ

n

c

ho phụ

t

ả

i

L

à

m

m

á

t

động

c

ơ

đ

ộng

c

ơ khởiđộng

(

đ

/

c

ơ

l

a

i

)

M

á

yp

h

á

tđ

i

ệ

n

P

h

ầ

nph

á

tđ

i

ệ

n

P

h

ầ

nđộng

c

ơ đ

i

e

z

e

n

đ

ế

m

á

y

Cácbộph

ậ

nchínhcủa

m

á

yphát

đ

iệnđiez

e

n

Têngọi

m

á

y

p

hátđiệnđiezen th

ự

crakh

ô

ng

đ

ầ

y

đ

ủ

m

àphảigọichí

n

hxáclàhệđộ

n

gcơ điezen

-

m

á

y phátđi

ệ

n,trongđóđộngcơđiez

e

nhoạtđộngnhờnhiênliệuch

ạ

ydầu,trụcc

ủ

a nókéoro

t

ocủam

á

y

p

hátđiện

q

u

a

y

,từđós

i

nhrađiện.T

u

y

n

hiên

t

rongth

ự

ctế

n

g

ư

ờita

c

hỉ gọitắtlà máyphátđi

ệ

nđiezen

ậ

ycấutạocủa

m

á

yphátdi

e

z

e

ng

ồ

m2

b

ộphận

c

hín

h

:

+độngcơ

d

iezen:đ

ộ

ngcơ4thì,6xilanh,

t

ốcđộ1500

v

òng/p

h

út.Khởiđộngđộng

c

ơ

bằngbằngđộng

c

ơlai

m

ộ

tchiềuvớing

u

ồnc

ấ

pkhởiđ

ộ

nglàac

q

u

y

2

4V.

+Phần

m

á

yphát:

l

oại

m

á

yphát

đ

ồngbộba

p

hakhông

c

hổitha

n

.

Má

yphátg

ồ

m2ph

ầ

n:

*Roto

(

phần

q

u

a

y

):

n

ốitrụcq

u

a

yv

ớ

iđộngcơdiezen.Rotolàn

a

mch

â

m

đ

iện1chiều

đ

ư

ợckíchtừbằngT

h

y

r

istor.

*Statolà nơiqu

ấ

nd

â

y

,c

ả

m

ứ

ngđiệntừrotođểcấpđiện

c

hophụtảibênngoài

Mặtcắtđộ

n

gcơđ

i

ện

Statođộngcơđi

ệ

n

Rotođộngcơđi

ệ

n

Cấutạocơbảncủabộphậnphát

đ

iệntro

n

ghệ độngcơ

đ

iezen-m

á

yphátđiện

điezenqu

a

ythìtrụccơcủa

m

á

yph

á

tcũngbị

q

u

a

ytheo.

2.4.2.N

g

uyênlý

l

àm

v

iệccủa

m

áyphátdiez

e

n

M

á

yphát

x

o

a

ychi

ề

u1pha          

M

á

yphát

x

o

a

ychi

ề

u3pha

-Nhấnnútkhởi

đ

ộng,độngcơ

d

iezennổ,trụcqu

a

ycủa

n

ókéotr

ụ

c

r

otoqu

a

yt

h

a

y

.

-Rotođ

ư

ợckí

c

htừt

h

ôngquaacq

u

yhoặck

í

chtừtựđộngbằngT

h

y

r

i

stor    

rotobiến thành

m

ộtn

a

mch

â

m

q

u

a

y

.

-Từtr

ư

ờng

r

oto

q

u

a

ycắtqua

d

â

yqu

ấ

n các

p

hađặtt

r

ong s

t

ato (

A

N,BN,

C

N)   

t

ạos

ứ

c điệnđ

ộ

ngc

ả

m

ứ

nglànguồn

đ

iện

á

pđểcungcấp

c

ho

p

hụtả

i

.N

ế

u

c

áccuộnd

â

yn

à

ynối

v

ới phụtảithìcódòngđi

ệ

ncungcấpđếnphụtảivànăngl

ư

ợngđiệns

in

hracông.

-Với

m

á

yphátđiện

x

o

a

y chiều3phathì

A

N,BN,CNđặtlệch

nh

au120

0

t

rong

k

hông giannêncács

ứ

cđiện

đ

ộngtrong3cuộn

d

â

y

n

à

y

c

ũngcó

l

ệchnh

a

u

1

/3chu

k

ỳ

.

2.4.3.Kýhiệu

m

áyphátđiệndi

e

zentr

ê

nsơ đồđiện

MF

đ

-30

0k

W

-38

0

/22

0

V

Phíad

ư

ới

m

á

yphát

đ

i

ệ

nphải ghi2thô

n

gsốq

u

antr

ọ

ng nhhấtlàcô

n

gsuấtvà

đ

iệnáp

2.4.4.L

ự

a

c

họn

m

áyphátđiện:

Trongg

i

aiđo

ạ

n thi

ế

t

k

ế,việcq

u

y

ếtđịnhcó

đ

ầutư

m

á

yphátđiệnh

a

ykhông phảicăncứ vàotínhchấtcủahộ

ti

êuthụ.Trongth

ự

ctế

c

hỉnh

ữ

ngphụtải

q

uantrọngmớit

r

ang

b

ị

m

á

y phátđiệnl

à

m nguồn

đ

iệndựphòng. Ngoài

r

aởnh

ữ

ngvùngxaxôihẻolánhcáchxang

u

ồn điện,cáchảiđ

ả

okhô

n

g thểkéođiệnl

ư

ớithìbắtbuộcphảisửdụng

m

á

y phátđi

ệ

nđiezen

đ

ể cungcấpđiện.Vídụ

đ

ảoCùLaoCh

à

m (tỉnhQuảngN

a

m

),đảoPhúQuý

(

tỉnhKiênGian

g

) đềuđ

ư

ợcc

ấ

pđiệntừ

m

á

yphátđiezen.Cũngcó

m

ộtsố tr

ư

ờ

ngh

ợ

pviệcđầutư

m

á

y

p

hát

đ

iện th

ự

chiệntheo

y

ê

ucầuriêngcủac

h

ủđầutưvà dochủđầutưcấpkinhphí.

Việcchọnm

á

yphátđ

i

ệnchocôngtrìnhc

ầ

n

c

ăncứvàocác

y

ế

utốs

a

u:

-điệnáp định

m

ứ

ccủa

m

á

yphátU

đ

m

phảip

h

ùhợpvớiphụtải.Th

ô

ngth

ư

ờnggiátrị n

à

y là380/22

0

V(điệnáp

d

â

y

/

điệnáp

p

ha).

-Côngsuấtđị

n

h

m

ứ

cS

đ

m

(kVA)>

p

hụtải

ư

utiên.Thôngth

ư

ờ

ng

p

hụtảicôngtrìnhr

ấ

t lớn,đ

ư

ợctínhtoánđểsửdụngđiệnl

ư

ới.M

á

y phátđiệndựph

ò

ng

t

h

ư

ờngđ

ư

ợctínhtoán

s

ao chođáp

ứ

ng

m

ộtphầnnhỏt

ổ

ngp

h

ụtảicủacôngtrì

n

hđểđ

ả

m

b

ảovốnđ

ầ

utư

h

ợplý.P

h

ần phụtảin

à

ylàphụ

t

ải

c

họnlọc.

-Tầnsốđ

ị

nh

m

ứ

c:5

0

Hz.

-Nếuhộ

t

iêuthụcóp

h

ụtảiquantrọng,

c

hỉc

h

o

m

ấtđiện<15sthì

p

hảitrang

b

ịbộk

h

ởi động tựđộng,bộtựđ

i

ềuchỉnhđiệnápvàt

ầ

nsố.Cáctr

ư

ờ

ng

h

ợp

kh

ác chođóngnguồn bằ

n

g t

a

y

(

m

ất5-

1

0phút

)

.

2.5.Bộl

ư

uđiệnUPS

(

Uninterr

u

ptiblePo

w

e

rSuppl

y

):

UPSlàthiết bịcó

t

hể

c

ungcấpt

ạ

mthờiđiệnnăngnh

ằ

m

d

u

ytrìsự

h

oạtđộng củathiết bị điệnkhiđiệnl

ư

ớigặpsựcố(

m

ấtđi

ệ

n,sụtg

i

ảm đ

i

ệnápquáthấp,

s

ựcốkhác...) trong

m

ột khoảngt

h

ờigianvới

c

ôngsuấtg

i

ớihạntheokhảnăngc

ủ

anó.

ỞViệtN

a

m

,

U

PS

th

ư

ờng quenđ

ư

ợcgọi

l

àcáil

ư

uđ

i

ệnh

a

ybộl

ư

uđiện,

c

ụcl

ư

u điện...Các

l

oạiU

P

St

h

ôngdụnghiệnn

a

yth

ư

ờngbaog

ồ

mhailoại

c

hínhtheong

u

y

ênlýl

à

m việccủach

ú

ng:U

P

So

ff

linevàUPSonl

i

ne.

2.5.1.Cácthànhphần UPS:

TủUPS

Phòngac

q

u

y22

0

V

Bìnhacq

u

y

2V-200Ah

2.5.2.Cácthôngsố

U

PS

-Dungl

ượ

ngUPS:

c

h

ínhlàdungl

ư

ợ

ngcủahệthốngac

q

u

y

, đuợc

t

ínhbằngAh

(A

m

pe giờ),t

ứ

clàtí

c

hsốd

òn

gđiệnph

ó

ngravà thờigianphó

n

gđiện

c

ho

p

hụtải

-Dòngđiệnphó

n

g antoàn:

TínhbằngA.

D

òngphóng antoànlà

d

òngphóng trong8h. Riêngacq

u

ydùngchoUPScót

h

ểphóngan

t

oàn4h.

-

đ

iện

ápcủa

m

ỗib

ì

nhacqu

y

:

làđiệnáptrên2đầuc

ự

ccủabình.đểnângcaodung l

ư

ợngacq

u

yng

ư

ờita

c

hiathànhnhiềubình

a

cq

u

y

v

ớiđiệnáp2V/1bìnhsauđónốitiếpv

ớ

i nhauđểđ

ư

ợcđiệnáp

l

ớnhơn.

-

đ

iện

ápraUP

S

:

Làđiệnápxo

a

ychiềuđầuracấpcho

p

hụtải

(

22

0

V)

-

đ

iện

ápvàoU

P

S:

Làđiệnáp1

c

hiềucủahệ thốngacq

u

y

.

-Công

s

uấtU

P

S:

Là

c

ôngsuấtt

ố

iđabộch

u

y

ểnnguồn

d

onhàc

h

ết

ạ

oq

u

yđịn

h

.

-Công

s

uấthệ

t

hốngacqu

y

:    

P=U

U

P

S      

D

òngđiện

p

hóngra tải.

-Hiệus

u

ấtbộ

n

ghịchl

ư

u:

Hiệu

s

uấtđạt

k

h

o

ảng80%

2.5.3.N

g

uyênlý

l

àm

v

iệccủaU

P

S:

a)Loại

U

PSng

o

ạitu

y

ến(off-lin

e

):

TêngọiUPSo

ff

-line cónghĩalàbìnhth

ư

ờnghệthống

UPSkhôngnốiđếnphụtải,nó làmviệcđ

ộ

clậpvà

c

hỉnhậnđiệntừl

ư

ớ

iđiệnđểnạpđ

ầ

y

c

hohệ

t

hố

n

gacq

u

y

.

LoạiUPSn

à

yg

ồ

m2

đ

ư

ờngđiện:01đ

ư

ờng

c

ấpchophụtải,01đ

ư

ờ

ngcấpđến

a

cq

u

y

.

BộnạpAC/

D

Ccóch

ứ

c năng ch

u

y

ển

d

òng đ

i

ệnxo

a

ychiều

A

Ccủa

l

ư

ớiđiệnthànhd

ò

ng

điện

m

ột

c

hiềuDCđể nạpvàoac

q

u

y(vì

d

òngđiệnacq

u

ylàdòngđi

ệ

n

m

ộtchi

ề

u).

Bộnghịch l

ư

uDC/ACcóch

ứ

cnăngch

u

y

ểndòngđiện

m

ộtchiềut

h

ànhdòngđiệnxo

a

y chiều.

Ng

u

y

ênlý l

à

mviệcc

ủ

aUPSo

ff

-linenhưsau:

:-Khicóđiện,phụt

ả

inhậnđiệntừl

ư

ớiđ

i

ện,acq

u

yđ

ư

ợcnạp

đ

iện,bộnghịchl

ư

u

DC/AC

k

hôngl

à

mvi

ệ

c.

-Khi

m

ấtđiệnl

ư

ới(

h

oặcl

ư

ớiđi

ệ

nkhô

n

g

ổ

nđịnh,

c

hậpc

h

ờn),

b

ộnghịchl

ư

uDC/

A

C

hoạtđộng

c

ấpđiệnchophụtảitừacq

u

y

.

đ

ặc

đi

ể

mcủaUPSo

ff

-line làcóthờigianch

u

y

ển nguồnkhip

h

ụtảibị

m

ấtđi

ệ

nl

ư

ới nh

ư

ngthời

g

iann

à

y

r

ấtbé.Do

đ

ónók

h

ôngdùngđ

ư

ợc

v

ớicáct

h

i

ế

tbịcóđộ

n

h

ạ

y caonhư

m

á

ychủl

ư

udữd

i

ệu,

t

hiếtbịviễnthông

,

….

đ

ang

có

điệnl

ư

ới

B

ộn

ạ

p

A

C/

D

C

~

đ

i

ệ

n

cấ

p

c

hophụ

t

ả

i

A

c

q

u

yđ

a

n

g n

ạ

pđ

i

ệ

n

B

ộ

n

g

h

ị

c

h

l

ưuD

C/

AC

~

Phụtải

điện

Mấtđiện l

ư

ới

B

ộn

ạ

p

M

ấ

tđ

i

ệ

n

cấ

p

c

hophụ

t

ả

i

B

ộ

n

g

h

ị

c

h

Phụtải

A

C/

D

C

A

c

q

u

yđ

a

n

g

l

ưuD

C/

AC

điện

~

x

ảđ

i

ệ

n                    

~

b)Loại

U

PStr

ự

c

t

u

y

ến(on-lin

e

):

TêngọiUPSo

n

-line

c

ó nghĩalà bìnhth

ư

ờ

n

ghệ thốngUPS

n

ốitr

ự

ctiếpđếnphụtải.P

h

ụ

tảinhậnđi

ệ

ntừbộn

gh

ịchl

ư

uDC/

A

Cchứk

h

ôngnốitr

ự

cti

ế

pvớil

ư

ớiđiện

LoạiUPSn

à

ychỉcó01đ

ư

ờngđiệnchínhcấpđếnbộchỉnhl

ư

uAC/DC, từđ

â

yrẽthà

n

h

02nhánh,trong

đ

ó01nhánhnạpvàoacq

u

y

v

ànhánhcònlạinốiđ

ế

nbộnghị

c

hl

ư

uDC

/

A

C

đểcấpcho

p

hụtải.

Ngoàiracòncón

m

ộtđ

ư

ờngd

â

yphụnốitừnguồnđiệnđếncô

n

gtắcgầnphụtải(thể hiệnbằngđ

ư

ờngnétđ

ứ

ttrênh

ì

nhvẽ).đ

ư

ờngn

à

ylàđ

ư

ờ

ngđi

ệ

ndựphò

n

g,khihệ

th

ống UPS bịsựcốcầnph

ả

is

ử

ach

ữ

a hoặc th

a

ythếthìng

ư

ờitach

u

y

ển

c

ô

ng tắcsang nhậnđiện

t

ừ đ

ư

ờngdựphòngn

à

y

.

BộnạpAC/

D

Ccóch

ứ

c năng ch

u

y

ển

d

òng đ

i

ệnxo

a

ychiều

A

Ccủa

l

ư

ớiđiệnthànhd

ò

ng

điện

m

ột

c

hiềuD

C

.

Bộnghịch l

ư

uDC/ACcóch

ứ

cnăngch

u

y

ểndòngđiện

m

ộtchiềut

h

ànhdòngđiệnxo

a

y chiều.

C

ông

t

ắ

c

P

hụ

t

ả

i

N

g

uồnđ

i

ệ

n

x

o

a

y

c

h

i

ề

u

C

h

ỉ

nh

l

ưuA

C/

DC

N

g

h

ị

c

h

l

ưuD

C/

AC

A

c

qu

y

đ

ặc

đi

ể

mcủa

U

PSo

n

-linelàkhi

m

ấtđiện

l

ư

ớithình

ữ

ngng

ư

ời

l

àm

v

iệckhô

n

gnhận biếtđ

ư

ợcvìđiệnluônđ

ư

ợccungcấpliêntụ

c

.Loạin

à

y

r

ấtđắttiềnvàđ

ư

ợcsửdụngchocác phụtảiđi

ệ

ncóđộnh

ạ

ycaonhưtrungt

â

mvi

ễ

nthông,t

i

nhọc

,

…

2.5.4.CácđặcđiểmcủaUPS:

-Loạion-l

i

neđắt

h

ơn

t

iềnhơnl

o

ạio

ff

-line

-Acq

u

yp

h

ảiđặtt

r

ongphòngriê

n

gvàcó

h

ệt