Chương VII

Câu 4: Trình bày phương thức vận hành hồ chứa sử dụng đường cong tiêu chuẩn

a)Khái niệm đường cong tiêu chuẩn:

Đường cong tiêu chuẩn là biểu đồ chỉ rõ dung tích cần thiết cần phải được duy trìtrong hồ chứa một cách chính xác nhất cho các giai đoạn khác nhau trong năm đểhồ chứa có thể đáp ứng một cách tốt nhất các yêu cầu sử dụng nước khác nhau..

Đường cong tiêu chuẩn được xây dựng dựa vào nghiên cứu dòng chảy hiện tại ởlưu vực và các dòng chảy mới phát sinh.

Dựa vào đường cong tiêu chuẩn hồ chứa sẽ đáp ứng một cách tốt nhất các mục tiêu của nó nếu dung tích của hồ được duy trì theo đúng như đường cong tiêu

chuẩn.

Lượng nước tháo của hồ sẽ căn cứ vào lượng nước đến, yêu cầu nước và so sánh với đường cong tiêu chuẩn để tính toán.

b)Xây dựng đường cong tiêu chuẩn:

- Cơ sở xây dựng:

Dựa vào khả năng điều tiết của hồ chứa và các mục tiêu cần được đáp ứng:

+ Hồ chứa điều tiết theo năm hoặc là hồ chứa điều tiết nhiều năm.

+ Dung tích chứa của hồ chứa điều tiết năm được sử dụng để trữ nước trong mùa lũ và cấp nước cho mùa kiệt, trong khi dung tích của hồ chứa điều tiết nhiều năm  được sử dụng để trữ nước trong giai đoạn thừa nước để sử dụng trong các giai đoạn thiếu nước, các giai đoạn này có thể xảy ra sau nhiều năm.

+ Đường cong tiêu chuẩn được xây dựng cho năm bất lợi, nếu hồ chứa này có thể đáp

ứng các yêu cầu trong năm đó thì nó hoàn toàn có thể phục vụ tốt trong tất cả các năm khác

- Cách xây dựng:

Dòng chảy của một con sông trongthời kỳ khô kiệt nhất được ghi lại và

lượng nước yêu cầu được đồ thị hóa rong hình11.2 (a) Giả sử rằng hồ chứa đầy vào thời điểm A. Từ thờiđiểm A đến thời điểm B, yêu cầu nước vượt quá dòng chảy đến tự nhiên và do đó hồ chứa sẽ tháo cạn nước vào thời điểm B

Vẽ đường cộng dồn lượng nước đến hồ chứa, tại điểm B do hồ chứa đã

tháo cạn nước nên tổng lượng nước đến đã được sử dụng hết Từ điểm B ta vẽ ngược lại được đường cộng dòn lượng nước yêu cầu

của hồ chứa.

Sự chênh lệch giữa tổng lượng nước đến và tổng lượng nước yêu cầu

chính là dung tích cần có của hồ tại thời điểm đó

Ta được đường cong tiêu chuẩn11.2c

c)Áp dụng đường cong tiêu chuẩn trong vận hành:

Nếu mực nước ở bất cứ thời điểm nào lớn hơn mực nước được quy định bởi đường cong tiêu chuẩn ở thời điểm đó ( ví dụ như là đủ nước) lượng nước tháo ra là để đáp ứng toàn  bộ các nhu cầu sử dụng.

Nếu dung tích hiện có thực tế nằm ở vùng lân cận do đường cong tiêu chuẩn đưa ra ,lượng  nước cung cấp nên hạn chế để dung tích chứa không tụt giảm tới mức thấp hơn mức đường cong tiêu chuẩn quy định.

Nếu vì một vài lý do nào đó, mực nước trong hồ thấp hơn nhiểu so với đường cong tiêu chuẩn, lượng nước tháo có thể bị giảm bớt nhằm mục đich trở lại cao độ trên đường cong

tiêu chuẩn nhanh nhất có thể.

Để tăng cường tính linh hoạt trong việc vận hành, các đường cong tiêu chuẩn khác nhau

có thể được xác định trong các điều kiện. Chẳng hạn, có 3 đường cong tiêu chuẩn khác

nhau:

- Dùng cho các năm thông thường trong đó dòng chảy đến hồ gần bằng dòng chảy

trung bình (chênh lệch không quá 20%),

- Dùng cho năm kiệt (dòng chảy đến nhỏ hơn 80% dòng chảy trung bình),

- Đường thứ 3 dùng cho năm lũ (dòng chảy đến lớn hơn 120% dòng chảy trung bình).

Đường cong tiêu chuẩn này có thể được biểu diễn dưới dạng bảng hoặc đồ thị và đưa ra

mực nước hồ chứa mong muốn như là một hàm số của dòng chảy đến được mong đợi..

d)Khái niệm phân vùng dung tích trữ:

toàn bộ dung tích trữ của hồ có thể phân chia trên lý thuyết thành một số khu vực bằng

việc vẽ các mặt phẳng nằm ngang tưởng tượng ở các cao trình khác nhau. Kích thước của các khu vực này không cố định và có thể thay đổi theo thời gian

Theo lý thuyết toàn bộ dung tích trữ của hồ có thể phân chia thành một số khu vực bằng

việc vẽ các mặt phẳng nằm ngang tưởng tượng ở các cao trình khác nhau. Kích thước của

các khu vực này không cố định và có thể thay đổi theo thời gian như hình 7.4.

Trong thực tế việc vận hành hồ chứa, người quản lý mong muốn duy trì mực nước hồ

chứa trong các khu quy định. Việc phân chia một hồ chứa thành một số khu vực và điều

chỉnh tiêu chuẩn duy trì mức độ trữ trong một khoảng cụ thể được dựa vào giả thiết trong

một thời điểm cụ thể, khu vực trữ lý tưởng hiện có cho hồ chứa và hiệu quả có thể đạt tối

đa bằng việc giữ trữ trong khu vực này.

Khái niệm này đôi khi giống với một đường cong tiêu chuẩn với lợi ích tăng thêm trong

việc tiếp cận này là tăng cường tính linh hoạt cho người đưa ra quyết định mà người đó có

thể hướng mức độ trữ nước trong khu vực cụ thể để tối đa hóa lợi ích thu được