Câu 34. Kỹ thuật sản xuất cà chua thuần và hạt cà chua lai.

- Chọn hạt giống tốt, đúng giống, ko mang mầm mống sâu bệnh.

- Trồng cà chua chính vụ, chủ yếu là vụ đông

- Chế độ canh tác ưu tien các biện pháp chăm sóc.

- Cà chua là cây tự thụ phấn, vì vậy khoảng ko gian để cách ly giữa 2 giống tương đối gần khoảng 100m.

- Tiến hành chọn lọc cây giống tốt và loại bỏ các cây ko đạt tiêu chuẩn ngay từ giai đoạn cây con và trong suốt quá trình sinh trưởng phát triển của cây.

- Khi quả chin chọn những quả ở những cây khỏe ra hoa đậu quả tốt, ko bị sâu bệnh hại để làm giống. Thu khi quả ở giai đoạn chín mềm.

- Chọn những quả to cân đối, hình dạng mẫu mã đẹp, gần gốc những chùm thứ 2 và chùm thứ 3, quả ko bị biến dạng và sâu bệnh hại, vỏ quả cang, bong màu sắc tươi đẹp thu khi quả chin sinh lý hoàn toàn (chin mềm).

- Sauk hi thu về thì tách hạt, lên men hạt, đãi phơi khô đem bảo quản trồng trong vụ sau (hoặc dùng làm giống bán thị trường).

- Có thể tách hạt bằng phương pháp thủ công hoặc bằng máy tránh nhầm lẫn trong khi thu hoạch và công đoạn làm hạt. Trong quá trình nghiền quả và và tách hạt, các dụng cụ như: hệ thống sang, dụng cụ rửa hạt phải được rửa sạch sau khi hoàn thành công việc đối với mỗi giống.

- Lên men: sau khi tách hạt bằng phương pháp thủ công, các thùng vại, chứa dịch quả để ở nơi có nhiện độ ôn hào trong 2-3 ngày. Nhiệt độ thích hợp cho quá trình lên men từ 20-35oC. Ở những vùng và mùa vụ có nhiệt độ thấp thì thời gian lên men kéo dài khoảng 5 ngày. Trong quá trình lên men hàng ngày dùng que khuấy đảo 2-3 lần. Khi kiểm tra thấy chất keo bao quanh hạt đã bị phân giải, cũng là lúc hạt nổi lên trên, cần khẩn trương đãi, rửa sạch hạt rồi đem phơi.

- Bảo quản hạt giống: hạt giống được phơi trên các dụng cụ đựng trong quá trình phơi phải đảo hạt khi hạt khô (hạt có độ ẩm từ 10-12%) có mầu vàng nhạt, sang óng ánh bởi lớp long ngắn bao quanh hạt. Khi hạt khô hong cho nguội rồi đống gói.

* Sản xuất cà chua lai.

- Xác định tỷ lệ cây bố và cây mẹ: 1 cây bố có thể thụ phấn cho 4-5 cây mẹ. Trong sản xuất tùy thuộc vào tỷ lệ hoa cùng dòng bố mẹ mà xác định tỷ lệ cây bố mẹ. Khi trồng hàng bố ko cần cắm giàn sau thu có thể bỏ hàng bố, hàng mẹ nhất thiết pahir cám giàn. Tùy thuộc vào thời điểm nở hoa của bố mẹ mà xác định thời điểm tròng hàng bố, me. Thường người ta trồng hàng bố trước, chùm hoa thứ 2 của hàng bố thường cho chất lượng hạt phấn tốt hơn. Hàng bố thường trồng trước khoảng 1-2 tuần.

- Trồng trong điều kiện canh tác tối ưu.

- Giống mẹ thường trồng 2 hàng/luống khoảng cách là 70x50cm.

- Giống bố trồng luống đơn.

- Trồng xen kẽ hàng bố mẹ, cứ 2 luống mẹ trồng xen 1 luống bố.

- Làm giàn với dòng mẹ.

- Dòng bố thấp cây.

- Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng.

- Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cho thao tác lai, panh, hộp đựng phấn, kéo, bút chì, thẻ đeo ngày thụ phấn.

- Thao tác lai:

+ Khử đ ki lá đực: khử đực trước khi hoa nở 2-3 ngày, xác định bằng cách quan sát khi lá đài nở, tràng hoa bắt đàu nở thì gắp bao phấn tuy nhiên tránh làm tổn thương nhụy.

+ Đánh dấu hoa đã khử đực bằng cách cắt bỏ lá đài.

+ Tốt nhất bào sáng sớm khi bao phấn mở.

+ Gắp hạt phấn chấm lên đàu nhụy.

+ Sau khi lai, đeo thẻ ghi ngày tên.

+ Loại bỏ hoa và quả phát triển trên cây mẹ để tránh lẫn giống và tập trung dinh dưỡng vào hoa quả lai.

+ Khi quả chín hoàn toàn thu quả và tách hạt, lên men, phơi bảo bảo quản như đối với sản xuất hạt cà chua thuần.