Câu 4 : Hình thức nhà nước? Các yếu tố cấu thành hình thức nhà nước? Liên hệ với nhà nước ta hiện nay?

Trả lời:

- Khái niệm: Hình thức nhà nước là cách thức và những phương pháp để tổ chức quyền lực nhà nước.

- Các yếu tố hình thành hình thức nhà nước :

Bao gồm 3 yếu tố: hình thức chính thể, hình thức cấu trúc nhà nước, chế độ chính trị

* Hình thức chính thể: là cách tổ chức và trình tự để lập ra cơ quan quyền lực tối cao của nhà nước và xác lập những mối quan hệ qua lại giữa các cơ quan đó, nó lại được chia thành 2 loại:

+ Quân chủ: là 1 hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước tập trong toàn bộ hay 1 phần trong tay người đứng đầu theo nguyên tắc kế thừa: người thừa kế nắm toàn bộ quyền lực nhà nước gọi là quân chủ tuyệt đối. Nắm 1 phần gọi là quân chủ hạn chế.

+ Cộng hoà : là hình thức chính thể trong đó quyền lực tối cao của nhà nước thuộc về 1 cơ quan được bầu ra trong thời kì nhất định có 2 loại: cộng hoà dân chủ: quyền bầu cử đc quy định đối với tầng lớp nhân dân lao động. Cộng hoà quý tộc: Quyền bầu cử đc quy định với mọi tầng lớp quý tộc.Trên thế giới gần như ko còn.

* Hình thức cấu trúc nhà nước: Là việc cấu tạo nhà nước thành đơn vị hành chính, lãnh thổ và xác lập mọi quan hệ qua lại giữa các cơ quan nhà nước, giữa trung ương với địa phương. Có 2 loại: Nhà nước đơn nhất: có chủ quyền quốc gia chung,có 1 hệ thống cơ quan quyền lực và quản lý thống nhất từ trung ương đến địa phương. Do có 1 hệ thống pháp luật các đơn vị hành chính được chia thành tỉnh, huyện, xã hoặc thành phố, quận phường. Nhà nước liên bang: Được cấu tạo từ 2 nhà nước thành viên trở lên. Do đó có chủ quyền quốc gia chung của toàn liên bang đồng thời có chủ quyền quốc gia riêng của mỗi bang thành viên. Có 2 hệ thống cơ quan quyền lực và quản lý. Do đó có 2 hệ thống pháp luật.

Chế độ chính trị:

Là tất cả những phương pháp và thủ đoạn mà NN sử dụng để thực hiện quyền lực NN.

+Có nhiều pp và thủ đoạn khác nhau mà NN sử dụng, nhưng tự chung lại có 2 pp:

- PP dân chủ là pp khi thực hiện phù hợp ý chí, mục đích, nguyện vọng của đại đa số trong XH.

- PP phản dân chủ là pp khi thực hiện đi ngược lại nguyện vọng của đại đa số trong XH.

+Tương ứng có 2 chế độ: chế độ dân chủ và chế độ phản dân chủ.

+Chế độ chính trị phụ thuộc bản chất, nhiệm vụ, mục tiêu của NN và các đk về KT, chính trị - XH, tương quan lực lượng trong XH trong từng thời kỳ khác nhau.

Hình thức NN VN hiện nay:

Về mặt chính thể là NN chính thể cộng hòa dân chủ với đặc trưng cơ bản là nhân dân. Có cấu trúc NN đơn nhất và trong chế độ chính trị thì NN luôn sử dụng phương pháp dân chủ để thực hiện quyền lực NN.