Câu 2: Khái niệm khẩu phần ăn?

Khẩu phần ăn là toàn bộ lượng lương thực thực phẩm tính bằng gam cung cấp cho từng người trong một ngày. Một khẩu phần ăn cân đối bao gồm cân đối về mặt số lượng và chất lượng.

 Số lượng: hay là năng lượng khẩu phần ăn, là năng lượng do 3 chất G, L, P sinh ra. Ekhẩu phần ăn = EP + EG + EL. Tính nhu cầu cung cấp năng lượng cả ngày cho cơ thể cần căn cứ vào tiêu hao năng lượng cho các hoạt động:

• Năng lượng cung cấp cho chuyển hóa cơ bản: đó là nhiệt lượng cần thiết tối thiểu để duy trì các chức phận sống cơ bản của hệ tuần hoàn, hô hấp, nội tiết. Chiếm khoảng 60-65%.

• Năng lượng của tiêu hóa thức ăn: khoảng 10%.

• Năng lượng cho lao động và hoạt động hằng ngày: 25-30%.

 Chất lượng: nếu coi Ekhẩu phần ăn = 100% thì năng lượng các chất phải nằm trong khoảng nhất định: EP=12-14%, EL=15-20%, EG=60-65%.

• Protid: có 2 nguồn cung cấp là động vật và thực vật, đặc biệt quan tâm tới nguồn động vật vì protid động vật chứa nhiều acid amin không thể thay thể được và khả năng hấp thu protid động vật của cơ thể người cao hơn nhiều so với khả năng hấp thu protid thực vật.

• Lipid: cần chú ý đến lipid thực vật vì đây là nguồn cung cấp các acid béo không no có nhiều liên kết đôi có vai trò quan trọng trong dinh dưỡng.

• Glucid: cần quan tâm đến tỉ lệ tinh bột và chất xơ, vitamin B1.

• Các chất không sinh năng lượng cũng cần được bổ sung cân đối trong khẩu phần ăn..

Một khẩu phần ăn hợp lý thể hiện ở số lượng bữa ăn, khoảng cách giữa các bữa và cách bố trí sắp xếp. Chia số bữa ăn và giá trị năng lượng của chúng tùy theo nhu cầu của tuổi, lao động, tình trạng sinh lý và điều kiện sống. (VD trẻ em, người lớn...). Khoảng cách giữa các bữa ăn không nên quá ngắn dưới 4h và quá dài trên 7h, bố trí số bữa và khoảng cách giữa các bữa là cực kì quan trọng đối với người làm ca kíp, được bổ sung năng lượng kịp thời.

Cần sắp xếp các bữa ăn, nhất là bữa ăn chính, cần có tính đa dạng về giá trị dinh dưỡng, cung cấp nguồn protid giá trị cao, khoáng chất và vitamin (nhất là VitC). Thay đổi thường xuyên để món ăn đa dạng vào tạo cảm giác ngon miệng.