ĐỀ CƯƠNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

Câu 2: trình bày nội dung về vấn đề dân tộc và thuộc địa:

a)     Thực chất của vấn đề dân tộc và thuộc địa

-         Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân:

+  Hồ Chí Minh không bàn về vấn đề dân tộc nói chung mà bàn về vấn đề dân tộc thuộc địa. Xuất phát từ nhu cầu khách quan của dân tộc Việt Nam, đặc điểm của thời đại Người vạch ra thực chất vấn đề ở dân tộc thuộc địa là vấn đề đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân, xóa bỏ ách thống trị, áp bức bóc lột của nước ngoài, giải phóng dân tộc, giành độc lập, thực hiện quyền dân tộc tự quyết, thành lập nhà nước, dân tộc độc lập.

+ Chủ tịch Hồ Chí Minh lên án mãnh mẹ chế độ cai trị hà khắc, sự bóc lột tàn bạo của thực dân Pháp ở Đông Dương trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, giáo dục. Người chỉ rỏ sự đối kháng giữa các dân tộc bị áp bức với chủ nghĩa đế quốc thực dân là mâu thuẩn chủ yếu ở các dân tộc thuộc địa.

-         Lựa chọn con đường pháp triển cho dân tộc

+ Từ thực tiển phong trào cứu nước của ông cha và lịch sử nhân loại, Hồ Chí Minh khẳng định phương hướng phát triển của dân tộc trong bối cảnh thời đại mới là chủ nghĩa xã hội. Triết lý này được định hình một cách rõ ràng  bằng nền tảng của xã hội khách quan và đúng đắn đó là muốn giải phóng hoàn toàn và triệt để thì phải đi theo con đường cách mạng vô sản.

+ Người cho rằng từ một nước thuộc địa đi lên chủ nghĩa xã hội phải trải qua nhiều giai đoạn, chiến lược khác nhau. Trong cương lĩnh chính trị đầu tiên của đảng cộng sản người viết: “Làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội cộng sản “

b)    Độc lập dân tộc nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc

-         Cách tiếp cận từ quyền con người

+  Hồ Chí Minh đã hiểu và tiếp nhận những nhân tố về quyền con người được nêu trong tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ năm 1776 và tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền 1791 của cách mạng pháp . Từ  đó người khẳng định đó là những lẽ phải không ai có thể chối cải được.

Từ quyền con người Hồ Chí Minh đã khái quát và nâng cao thành quyền dân tộc. Hồ Chí Minh xác lập quyền dân tộc trong tuyên  ngôn độc lập 1945 “tất cả dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do”. Hồ Chí Minh đặt quyền con người vào trong quyền dân tộc, và chỉ có giải phóng dân tộc mới tạo điều kiện thuận lợi để giải phóng con người.

-         Nội dung của độc lập dân tộc

+ Độc lập dân tộc là làm cho dân tộc đó thoát khỏi tình trạng áp bức bóc lột và bị nô dịch bởi các thế lực ngoại xâm. Độc lập dân tộc phải là nền độc lập tự do thực sự hoàn toàn chứ không phải là thứ độc lập giả hiệu. Độc lập dân tộc là việc thực hiện và đảm bảo chủ quyền của quốc gia dân tộc, quyền tự quyết của dân tộc về con đường sống và con đường phát triển của dân tộc mình không bị sự áp đặt của bất cứ thế lực ngoại xâm nào.

          Năm 1919 Người gửi tới hội nghị Vécxây bản yêu sách gồm tám điểm, đòi các quyền tự do, dân chủ cho nhân dân Việt Nam.

          Năm 1930 Người soạn thảo Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng , một cương lĩnh giải phóng dân tộc đúng đắn và sáng tạo, mà tư tưởng cốt lõi là độc lập, tự do cho dân tộc.

          Tháng 5-1941 Hồ Chí Minh chủ trì hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành trung ương Đảng, viết thư kinh cáo đồng bảo chỉ rõ: “trong lúc này quyền lợi giải phóng dân tộc cao hơn hết thảy”.

          Tháng 8-1945 Hồ Chí Minh đúc kết ý chí đấu tranh cho độc lập, tự do  của nhân dân ta trong câu nói bất hủ: “Dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy trường sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”

          Độc lập tự do là mục tiêu chiến đấu là nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của dân tộc Việt Nam trong thế kỹ 20, một tư tưởng lớn trong thời đại gải phóng dân tộc “không có gì quý hơn độc lập tự do” là khẩu hiệu hành động của dân tộc Việt Nam đồng thời cũng là nguồn cổ vũ các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới đang đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân vì thế Hồ Chí Minh không chỉ là anh hùng giải phóng dân tộc của Việt Nam mà còn là người khởi xướng cuộc đấu tranh giải phóng của các dân tộc thuộc địa trong thế kỷ 20.

c)     Chủ nghĩa dân tộc – động lực lớn của đất nước

Chủ nghĩa dân tộc mà Hồ Chí Minh đề cập ở đây là chủ nghia dân tộc chân chính nó hoàn toàn khác và xa với chủ nghĩa dân tộc cực đoan vị kỹ và hẹp hòi, chủ nghĩa dân tộc sôvanh . Chủ nghĩa dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh là chủ nghĩa yêu nước. Với niềm tin ở truyền thống yêu nước ở nhân dân ta, người khẳng định “ địch chiếm trời, địch chiếm đất nhưng không sao chiếm được lòng nồng nàn yêu nước của chúng ta”.

Câu 3: