8-1 Khái niệm chung

Cầu trục điện có kết cấu đa dạng được sử dụng rộng rãi trong tất cả các

lĩnh vực khác nhau. Trong các xí nghiệp luyện kim, trong các xí nghiệp công

nghiệp thường lắp đặt các loại cầu trục để vận chuyển nguyên vật liệu, thành

phẩm và bán thành phẩm. Trong các xí nghiệp tuyển than, tuyển quặng, trên

các bãi chứa than của các nhà máy nhiệt điện thường lắp đặt cầu trục xếp dỡ

(cầu trục vận chuyển). Trên các công trường xây dựng dân dụng và công

nghiệp thường lắp đặt các loại cổng trục và cần cẩu tháp v.v…

Ngoài các loại cầu trục lắp đặt cố định trên còn sử dụng cần cẩu di động như: cần cẩu ô tô, cần cẩu bánh xích, cần cẩu nổi v.v…Ta chỉ nghiên cứu cần cẩu đặc trưng nhất đó là cần trục, có cấu tạo như hình 8-1

Cầu trục gồm có gầm cầu di chuyển trên đường ray lắp đặt dọc theo chiều

dài của nhà xưởng, cơ cấu nâng hạ hàng lắp trên xe con di chuyển dọc theo

dầm cầu (theo chiều ngang của nhà xưởng) cơ cấu bốc hàng của cầu trục có

thể dùng móc (đối với những cầu trục công suất lớn có hai móc hàng, cơ cấu móc hàng chính có tải trọng lớn và cơ cấu móc phụ có tải trọng bé) hoặc dùng gầu ngoạm.

Trong mỗi cầu trục có ba hệ truyền động chính: di chuyển xe cầu, di chuyển xe con (xe trục) và nâng - hạ hàng.

Trên cầu trục được trang bị 4 động cơ truyền động: hai động cơ di chuyển

xe cầu 7 và 16, động cơ nâng hạ hàng 12 và động cơ di chuyển xe con 10.

Phanh hãm điện từ 6, 11, 14, 18 lắp hợp bộ với động cơ truyền động. Điều

khiển các động cơ truyền động bằng các bộ khống chế 3 trong cabin điều

khiển. Hộp điện trở 8 dùng để khởi động và điều chỉnh tốc độ các động cơ

được lắp đặt trên dầm cầu. Bảng bảo vệ 2 để bảo vệ quá tải, bảo vệ điện áp

thấp, bảo vệ điện áp không được lắp đặt trong cabin điều khiển. Để hạn chế

hành trình di chuyển của các cơ cấu dùng các công tắc hành trình 4 và 5 cho

cơ cấu di chuyển xe cầu; 9 và 17 cho cơ cấu di chuyển xe con và 13 cho cơ

cấu nâng - hạ hàng.

Cung cấp điện cho cầu trục bằng hệ thống tiếp điện chinh 1 gồm hai bộ phận: bộ cấp điện là ba thanh thép góc lắp trên các giá đỡ bằng sứ cách điện lắp dọc theo nhà xưởng và bộ phận tiếp điện lắp trên cầu trục. Để cấp điện cho thiết bị điện lắp trên cơ cấu xe con dùng bộ tiếp điện phụ 15 lắp dọc theo chiều dọc của dầm cầu.

Động cơ truyền động các cơ cấu của cầu trục làm việc trong điều kiện rất nặng nề, môi trường làm việc khắc nghiệt nơi có nhiệt độ cao, nhiều bụi, độ ẩm cao và nhiều loại khí, hơi, chất gây cháy, nổ. Chế độ làm việc của các động cơ là chế độ làm việc ngắn hạn lặp lại với tần số đóng cắt lớn, mở máy, hãm dừng liên tục. Do những đặc điểm đặc thù trên, ngành công nghiệp chế tạo máy sản xuất loại động cơ chuyên dùng cho cầu trục. Các loại động cơ đó là: động cơ không đồng bộ ba pha roto lồng sóc, roto dây quấn, đông cơ điện một chiều kích từ song song hoặc nối tiếp.

Những đặc điểm khác biệt của động cơ cầu trục so với các loại động cơ dùng chung là:

-  Độ chụi nhiệt của các lớp cách điện cao (F và H)

-  Mômen quán tính bé để giảm thiểu tổn hao năng lượng trong chế độ

     quá độ

-  Từ thông lớn để nâng cao khả năng quá tải của động cơ.

                     Có khả năng chụi quá tải cao (