Câu 6: Hãy phân tích quan điểm hệ thống - cấu trúc trong tiếp cận nghiên cứu khoa học

Trả lời:

Như ta đã biết không một SVHT nào tồn tại một cách độc lập, riêng lẻ mà là một bộ phận của toàn thể chứa đựng vật thể ấy. Quan điểm hệ thống - cấc trúc yêu cầu khi nghiên cứu phải xem xét các đối tượng 1 cách toàn diện nhiều mặt, nhiều mối quan hệ, trong trạng thái vận động và phát triển, trong những hoàn cảnh điều kiện cụ thể để tìm ra bản chất và các quy luật vận động của đối tượng.

Hệ thống là 1 tập hợp các yếu tố nhất định có mối quan hệ biện chứng với nhau tạo thành 1 chỉnh thể trọn vẹn, ổn định và có quy luật vận động tổng hợp. Trong thực tiễn, mọi SVHT đều là 1 chỉnh thể toàn vẹn thì bao giờ cũng là 1 hệ thống được cấu trúc bởi nhiều bộ phận, nhiều thành tố. Các bộ phận này có vị trí độc lập, có chức năng riêng và có những quy luật vận động riêng nhưng chúng lại có quan hệ biện chứng với nhau, theo mối quan hệ vật chất và mối quan hệ chức năng và vận động theo quy luật của toàn bộ hệ thống.

Một hệ thống bao giờ cũng có mlh với những hệ thống và đối tượng khác cùng nằm trong 1 môi trường nhất định. Môi trường chính là hệ thống lớn chứa các hệ thống nhỏ ta đang nghiên cứu và các đối tượng khác bên cạnh nó, tương tác với nó. Giữa mt và hệ thống có mlh 2 chiều: mt tác động và quy định hệ thống, hệ thống cải tạo mt.

Trong nghiên cứu khi thực hiện quan điểm hệ thống này cần lưu ý:

+Nghiên cứu các đối tượng phức tạp phải xem xét chúng 1 cách toàn diện, nhiều mặt, phải phân tích chúng ra thành các bộ phận để nghiên cứu chúng 1 cách sâu sắc, phải tìm ra được tính hệ thống của đối tượng.

+Phải nghiên cứu đầy đủ các mqh hữu cơ của các thành tố trong hệ thống để tìm ra quy luật phát triển nội tại từng bộ phận và của toàn bộ hệ thống.

+Nghiên cứu đối tượng trong mqh với mt, thấy được mqh chi phối giữa đối tượng và mt, thấy được tính quy định của mt và phát triển những điều kiện cần thiết cho sự phát triển thuận lợi của đối tượng.

+Kết quả nghiên cứu phải được trình bày rõ ràng, khúc triết, tạo thành 1 hệ thống chặt chẽ, có tính logic cao.

Như vậy, NCKH theo quan điểm hệ thống - cấu trúc cho ta tri thức đầy đủ toàn diện, khách quan về đối tượng, thấy được mqh của hệ thống với các SVHT khác, từ đó thấy được cái triệt để khách quan của các tri thức khoa học.