Câu 4: Trên cơ sở cấu trúc của hệ sinh thái trình bày hướng điều chỉnh hoạt động của hệ thống?

1. Cấu trúc của HST.

     Các đơn vị cấu trúc của HST: Môi trường (E), Vật sx (P), Vật tiêu thụ (C), Vật phân huỷ (D), sơ đồ cấu trúc:

        Vai trò của các thành phần:

- Môi trường (E): Đ/v SV là nơi ở, nguồn cung cấp các nguyên liệu cơ bản cho sv trong QT sống, là nơi lưu trữ tất cả các sv thải trong môi trường sống, là nơi xử lí all các chất thải của sv ở trong MT sống.

- SV sản xuất (P): Tổng hợp nên các chất hữu cơ cơ bản ban đầu của HST, từ đó tạo nên nsuất sơ cấp của HST, là mắt xích qtrọng trong chuỗi dinh dưỡng và chu kì tuần hoàn vật chất của HST

+ Tạo đk không gian, sinh tồn cho các loài thuộc HST, kogian sống chất lượng của ko gian sống.

+ Nhờ qtrình trao đổi vật chất trong pức hệ không khí, đất, nước và thực vật. Thành pần của các hợp pần môi trường ít bị biến đổi.

- SV tiêu thụ (C): Tiêu thụ các sp của svsx tạo năng suất thứ cấp cho HST

+ Tham gia vào 1 trong các mắt xích của chuỗi dinh dưỡng và trong chu trình tuần hoàn vật chất của HST.

+ Thông qua các hoạt động sống của động vật góp pần cải tạo tính chất vật lí, hoá học, cơ học của các thành phần MT, đặc biệt là MT đất.

- SV Pân huỷ (D): Khép kín chu trình tuần hoàn vật chất, chuyển hoá các hợp chất hữư cơ để trả lại cho tự nhiên, từ đó giữ gìn chất lượng của môi trường sống.

- Dòng năng lượng và vật chất trong các HST:

+ Dòng năg lượng và tính chất của dòng năg lượng: Dòng NL bắt đầu từ mặt trời, chuyển đổi qua hoạt động chức năng của sv theo 1 chiều ko quay vòng trở lại, NL hữu hiệu nạp vào với bức xạ mặt trời thì giảm dần. Vậy vật chất hoạt động trong chu trình đc hoàn nguyên còn NL hữu hiệu nạp vào với bức xạ Mtrời thì giảm dần qua những mức tiêu thụ.

+ Dòng vật chất vận động trong chu trình đc hoàn nguyên từ nguồn vật chất vô cơ ban đầu (CO2 + H2O) qua các đối tượng sv, cuối cùng trở lại nguồn theo quá trình chu chuyển của chuỗi thức ăn.

- Tất cả các HST trong từ nhiên có cấu trúc và pương thức ptriển riêng của mình, pụ thuộc vào cường độ trao đổi vật chất và Nlượng giữa 4 thành pần cấu thành HST. Những biến đổi diễn ra nhanh hay chậm pụ thuộc vào HST.

Vd: HST hồ lúc hồ còn sâu ta gặp đầy đủ các loại như thân cỏ, cá, côn trùng, các thực vật thuỷ sinh. HST hồ dần lắng đọng, mưa gió rửa trôi, đưa từ xung quanh tới, hồ nông dần và thành pần loài cũng tăng lên cho đến khi ko đgl hồ.

2. Các hướng điều chỉnh HST.

- Điều chỉnh tương quan giữa các quần thể.

- Điều chỉnh tương quan giữa các thành pần vô sinh, hữu sinh của HST.

+ Mức độ cá thể: Thay đổi hình thái đặc điểm, sinh lí, cấu trúc.

+ Mức độ qthể: Thay đổi về tốc độ sinh sản, hiệu quả sinh sản, tỉ lệ tử vong, mật độ, tỉ lệ đực cái, pân bố tốc độ sinh trưởng, kiểu sinh trưởng.

+ Mức độ quần xã: Điều chỉnh tương quan giữa các loài sống chung về tính đa dạng của HST, pân bố ko gian của QX. Mối qh dinh dưỡng giữa các loài sống chung HST.

+ Mức độ HST: Điều chỉnh các yếu tố MT vật lí theo hướng có lợi cho sinh trưởng và ptriển sv.