Câu 4: khái niệm tự phối? Cơ sở lí luận của tự phối?

1. khái niệm tự phối:

- Tự phối là sự thự thụ cưỡng bức các cây giao phấn bằng phấn hoa của chính bản thân nó.

- Khi tiến hành tự thụ ở các cây gao phấn thì sau mấy lần tự phối thì đời sau phân ly rất phức tạp. Ở mỗi dòng nếu tiếp tục tự phối đến độ đồng nhất tăng lên. Sau 5-7 đời liên tiếp tự phối sẽ tạo đc dòng thuần. Dòng này đồng nhất đglà dòng tự pối.

=> Vậy dòng tự phối là thế hệ các cây giao phấn tự thụ cưỡng bức nhiều đời và trở thành sinh dạng đồng nhất.

2. Cơ sở lí luận của tự phối:

- Khi tự phối thì sức sống, nsuất của cây giao phấn giảm. Vì có thể xem cây giao phấn như quần thể lai luôn ở trong tình trạng giao phấn, KG dị hợp thể

- Qua tự phối, các cây dị hợp giảm, các cây đồng hợp thể p/triển, các gen ẩn có hại có cơ hội biểu hiện ra làm xhiện các cây dị hình, thoái thác, a/h đến sức sống

Vd:

Số đời (X)

Kiểu gen

Thế hệ dị hợp (%)

0

1

2

3

4

5

Aa

AA     2Aa       aa

6AA     4Aa       6aa

28AA     8Aa      28 aa

120AA     16Aa       120aa

496AA     32Aa       496aa

100

50

25

12.5

6.25

3.125

- Sau 5 thế hệ tự pối, tỉ lệ dị hợp giảm rất nhanh từ 100% -> 3.125%. Sự giảm độ dị hợp, tăng độ đồng hợp thể biểu hiện wa:

+ Cá thể Fn đc tính:

Fn = (2n-1) (2n – 1)AA : 2n Aa : (2n-1) (2n – 1)aa

+ tỷ lệ KG:

(2n – 1)AA : 2 Aa : (2n – 1)aa

- Trong quá trình tự pối, tỷ lệ các cây dị hợp ngày càng giảm, tỷ lệ các cây đồng hợp trong quần thể tăng lên. Những gen ẩn có hại trc đây dưới dạng dị hợp thể Aa bị gen trội lẫn át. Bây giợ dưới dạng đồng hợp aa gây hại đ/v cây trồng. Điều này gthích vì sao tự pối thg làm xhiện trong quần thể các cây dị hình thoái hoá, nsuất và sức sống giảm sút. Tuy nhiên ko thể giảm mãi mà đến 1 lúc nào đó sẽ ổn định. Về chiều cao cây đời F5 ổn định. Nsuất đến F20 mới ổn định, vì lúc này tỉ lệ đồng hợp ko p/ly nữa.

- Khi tự pối đã tạo ra nhiều dòng thuần. Số lg dòng thuần pụ thuộc vào số lg KG dị hợp

         Trong tr/hợp cây dị hợp 1 cặp gen : có 2 dòng thuần

         Trong tr/hợp cây dị hợp 2 cặp gen : có 4 dòng thuần

         Trong tr/hợp cây dị hợp 3 cặp gen : có 8dòng thuần

         Trong tr/hợp cây dị hợp ncặp gen : có 2n dòng thuần