Câu 4: chức năng loại trừ KN của miễn dịch tế bào?

Trả lời:

Vai trò của Th:

Hỗ trợ tb B: với các KN phụ thuộc tuyến ức, tb B phải được sự hỗ trợ của Th mới sản xuất được kháng thể. Dưới tác động của IL do Th hoạt hóa tiết ra: IL-4, IL-5…tb lympho B trở thành tương bào, sinh ra kháng thể dịch thể đặc hiệu với KN đã được nhận biết trước đó. Chính xác Th nhận biết được KN nào thì chỉ có khả năng hoạt hóa dòng  tương ứng để sản xuất ra KT đặc hiệu cho Kn đó.

Các cytokin do Th tiết ra không những tác dụng lên tb B mà còn tác động lên chính Th, giúp Th phát triển, tác động lên Tc giúp Tc hoạt hóa… như vậy, mặc dù Th không tác động trực tiếp trong việc loại trừ KN nhưng có vai trò chỉ huy đáp ứng miễn dịch gồm cả MD tế bào lẫn MD dịch thể đặc biệt đối với KN phụ thuộc tuyến ức.

Vai trò của Tc:

Sự hoạt hóa của Tc thể hiện bằng cách tiết ra các độc tố đối với tb, có tên chung là cytokin. Cơ chế diệt tb đích của Tc:

Diệt trực tiếp bới TNF. Thoạt đầu TNF có khả năng gây hoại tử tb ung thư, trên thực tế thì TNF còn có nhiều tác dụng khác như diệt tb mang KN.

Diệt trực tiếp nhờ chất tiết của Tc là perforin, có vai trò như C9 của bổ thể tạo nên nhưng lỗ thủng ở màng tb đích, khiến tương chất thoát ra, muối và nước đi vào làm vỡ tế bào.

Diệt phụ thuộc kháng thế. Tc có thụ thể với Fc nên nhận biết được tb đích nếu nó có KT đặc hiệu kết hợp trước đó. Hiệu quả hơn 2 cách trên.

Diệt tb đích thông qua việc gắn với CD95 Fas- Fas L để hoạt hóa quá trình chết theo chương trình đồng thời khởi động quá trình chết của tế bào.

Vai trò của Tdth:

Tham gia vào phản ứng quá mẫn muộn, có vai trò tạo ra ổ viêm. Dưới tác dụng của chemokin, các tb viêm sẽ tập trung đến ổ viêm nhằm khu trú KN lại và loại trừ KN tại chỗ. Vì có pt CD4 trên bề mặt nên Tdth cũng có khả năng nhận biết KN ngoại lai được trình diện bằng MHC lớp II và cytokin IL-2 do Th tiết ra. Các cytokin do Tdth hoạt hóa tiết ra là các MIF và MAF. Cả 2 yếu tố này đều có vai trò loại trừ KN một cách có hiệu quả bằng cách tập trung ĐTB, ức chế di tản của chúng và hoạt hóa cúng, làm tiết ra các chất gây viêm…

Vai trò của các tb diệt khác:

NK: có thụ thể với Fc của Ig. Cơ chế tiêu diệt tb đích tương tự như Tc.

LAK: là tb NK được hoạt hóa bởi một số lymphokin như IL-2, IFN…có khả năng diệt tb đích mạnh mẽ hơn tb NK và tb K.

K : tb này được phủ kháng thể do số lượng thụ thể Fc của chúng rất lớn, nên chúng có khả năng diệt tb đích rất hiệu quả, cơ chế diệt giống Tc đề là ADCC.