1.Kết quả và ý nghĩa:

-  Thắng lợi của cách  mạng tháng Tám đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp trong gần 1 thế kỷ, lật nhào chế độ quân chủ hàng mấy ngàn năm và  ách  thống  trị  của  phát  xít  Nhật,  lập nên nước  Việt  Nam  Dân  chủ  cộng hòa,  nhà  nước dân chủ  nhân dân đầu tiên  ở Đông Nam Á. Nhân dân Việt Nam  từ  thân  phận  nô  lệ  trở  thành người  dân  của nước độc  lập  tự  do,  làm chủ vận mệnh của mình.

-  Thắng lợi của cách mạng tháng Tám đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của lịch  sử  dân  tộc  Việt Nam, đưa dân tộc ta bước  vào  1  kỷ  nguyên  mới:  Kỷ nguyên độc lập tự do và chủ nghĩa xã hội.

-  Với thắng lợi của cách mạng tháng Tám, Đảng và nhân dân ta đã góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, cung cấp thêm nhiều kinh nghiệm quý báu cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc và giành quyền làm chủ.

-  Cách  mạng  tháng  Tám  thắng  lợi đã  cổ  vũ mạnh  mẽ  nhân dân các nước thuộc địa  và  nửa  thuộc địa đấu  tranh  chống  chủ  nghĩa đế  quốc,  thực  dân giành độc lập tự do. Đánh giá ý nghĩa của  cách  mạng  tháng  Tám,  Chủ  tịch  Hồ  Chí  Minh  chỉ  rõ: “Chẳng  những  giai  cấp lao động  và  nhân  dân  Việt  Nam  ta  có  thể  tự  hào,  mà  giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng của các dân tộc thuộc địa và nửa thuộc địa, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc”.

2.  Nguyên nhân thắng lợi:

-  Cách  mạng  tháng  Tám  nổ  ra  trong  bối  cảnh  quốc  tế  rất  thuận  lợi:  Kẻ  thù trực tiếp của nhân dân ta là phát xít Nhật bị Liên Xô và các lực lượng dân chủ thế giới đánh bại. Bọn Nhật ở Đông Dương và tay sai tan rã. Đảng ta chớp  thời cơ đó phát động  toàn  dân  nổi  dậy  tổng  khởi  nghĩa giành  thắng lợi nhanh chóng.

-  Cách mạng thángTám là kết quả tổng hợp của 15 năm đấu tranh gian khổ của toàn dân ta dưới  sự lãnh  đạo của Đảng, đã  được rèn luyện qua  3 cao trào cách mạng rộng  lớn: Cao  trào 1930  – 1931, cao trào 1936  – 1939  và cao trào giải phóng dân tộc 1939  –  1945.  Quần chúng cách  mạng được Đảng tổ chức, lãnh đạo và rèn luyện bằng thực tiễn đấu tranh đã trở thành lực lượng chính trị hùng hậu có lực lượng vũ trang nhân dân làm nòng cốt.

-  Cách mạng tháng Tám thành công là do Đảng đã chuẩn bị được lực lượng vĩ đại của toàn dân đoàn kết trong Mặt trận Việt Minh, dựa trên cơ sở liên minh công nông, dưới sự lãnh đạo của Đảng.

-  Đảng là người  tổ  chức  và  lãnh  đạo  cuộc  cách  mạng tháng Tám. Đảng  có đường lối cách mạng đúng đắn, dày dạn kinh  nghiệm đấu tranh, đoàn kết thống nhất, nắm đúng thời cơ, chỉ đạo kiên quyết, khôn khéo, biết tạo nên sức  mạnh  tổng  hợp để  áp đảo  kẻ  thù  và  quyết  tâm  lãnh  đạo  quần  chúng khởi  nghĩa giành  chính  quyền.  Sự  lãnh  đạo  của Đảng  là  nhân  tố  chủ  yếu nhất, quyết định thắng lợi của cách mạng tháng Tám 1945.

 3. Bài học kinh nghiệm:

Một  là,  giương cao ngọn  cờ  độc  lập  dân  tộc,  kết  hợp  đúng đắn  2  nhiệm  vụ chống đế quốc và chống phong kiến. Trong  cách  mạng  dân  tộc  dân  chủ, Đảng ta đã  xác  định  nhiệm  vụ  chống đế quốc  và  nhiệm  vụ  chống  phong  kiến  không  thể  tách  rời  nhau.  Trải  qua  3  cao  trào cách mạng, Đảng nhận thức sâu sắc hợn về mối quan hệ giữa 2 nhiệm vụ đó và xác định:  Tuy  2  nhiệm  vụ  không  tách  rời nhau nhưng nhiệm  vụ  chống đế  quốc  là  chủ yếu  nhất,  nhiệm  vụ  chống  phong  kiến  phải  phục  tùng  nhiệm  vụ  chống đế  quốc  và phải  thực  hiện  từng bước  với  những  khẩu  hiệu  cụ  thể  như: giảm  tô,  giảm  tức,  chia ruộng đất công, chia ruộng đất của bọn phản động cho nông dân nghèo, tiến tới cải cách ruộng đất. Khi chiến tranh thế giới thứ II nổ ra, Đảng chủ trương chĩa mũi nhọn của cách mạng vào đế quốc, phát xít Nhật – Pháp và bè lũ tay sai nhằm tập trung giải quyết yêu cầu chủ yếu, cấp bách của cách mạng là giải phóng dân tộc. Thắng lợi của Cách  mạng  tháng  Tám  là  thắng  lợi  của  sự  kết  hợp đúng đắn  2  nhiệm  vụ  chống đế quốc và chống phong kiến.

Hai là, toàn dân nổi dậy trên nền tảng liên minh công – nông. Cách mạng tháng Tám thắng lợi là nhờ cuộc đấu tranh yêu nước anh hùng của hơn 20 triệu người Việt Nam. Nhưng cuộc nổi dậy của toàn dân chỉ có thể thực hiện được khi có đạo  quân  chủ  lực  là  giai  cấp  công  nhân  và  giai  cấp nông dân dưới  sự lãnh  đạo  của Đảng. Đão  quân  chủ  lực này được  xây  dựng,  củng  cố  qua  3  cao  trào cách mạng và lớn mạnh vượt bậc trong Tổng khởi nghĩa. Dựa trên đạo quân chủ lực làm  nền  tảng, Đảng  xây  dựng được  khối đại đoàn kết  dân  tộc, động  viên  toàn  dân tổng khởi nghĩa giành thắng lợi.

Ba là, lợi dụng mâu thuẫn trong hàng ngũ kẻ thù. Đảng đã  lợi  dụng  mâu  thuẫn  giữa  chủ  nghĩa đế  quốc  và  chủ  nghĩa phát xít, mâu  thuẫn  giữa  chủ  nghĩa đế  quốc  và  1  bộ  phận  thế  lực địa  chủ  phong  kiến,  mâu thuẫn trong hàng ngũ ngụy quyền tay sai của Pháp và của Nhật, cô lập cao độ kẻ thù chính là bọn đế quốc, phát xít, bọn tay sai phản động; tranh thủ hoặc trung lập những phần  tử  lừng  chừng.  Nhờ  vậy,  Cách  mạng tháng Tám giành được  thắng  lợi  nhanh gọn, ít đổ máu.

Bốn là, kiên quyết dùng bạo lực cách mạng và biết sử dụng bạo lực cách mạng một  cách  thích  hợp để  đập  tan  bộ  máy nhà nước  cũ, lập  ra  bộ  máy nhà nước  của nhân dân. Trong  cách  mạng  tháng  Tám,  bạo  lực  của  cách  mạng  là  sự  kết  hợp  chặt  chẽ giữa lực lượng chính trị với lực lượng vũ trang; kết hợp nổi dậy của quần chúng với tiến công của lực lượng vũ trang cách mạng ở cả nông thôn và thành thị, trong đó vai trò  quyết định  là  các  cuộc  tổng  khởi  nghĩa ở  Hà  Nội,  Huế,  Sài  Gòn.  Cách  mạng tháng Tám là kết quả của sự kết hợp tất cả các hình thức đấu tranh kinh tế và chính trị,  hợp  pháp  và  không  hợp  pháp  của  quần  chúng,  từ  thấp đến  cao,  từ  một  số  địa phương lan rộng khắp cả nước, từ khởi nghĩa từng phần tiến lên tổng khởi nghĩa, đập tan bộ máy nhà nước của giai cấp thống trị, lập ra bộ máy nhà nước của nhân dân.

Năm là, nắm vững nghệ thuật khởi nghĩa, nghệ thuật chọn đúng thời cơ. Đảng coi khởi nghĩa là một nghệ thuật, vừa vận dụng nguyên lý của chủ nghĩa Mác  –  Lênin  và  kinh  nghiệm  của  cách  mạng  thế  giới,  vừa  tổng  kết  những  kinh nghiệm của các cuộc khởi nghĩa ở nước ta.  Cách  mạng tháng  Tám  thắng  lợi chứng tỏ Đảng đã chọn đúng thời cơ. Đó là lúc bọn cầm quyền phát xít ở Đông Dương hoang mang đến cực độ sau khi Nhật đầu hàng;  nhân  dân  ta  không  thể  sống như trước được  nữa. Đảng đã  chuẩn  bị  sẵn  sàng các mặt về chủ trương, lực lượng và tập dượt qua cao trào chống Nhật cứu nước. Đó là  những điều kiện chủ quan cho tổng khởi  nghĩa giành chính quyền  trong cả  nước giành thắng lợi.

Sáu  là,  xây  dựng  một Đảng  Mác  –  Lênin đủ  sức  lãnh  đạo  tổng  khởi  nghĩa giành chính quyền. Đảng ta ngay từ đầu đã xác định đúng đường lối, chiến lược và sách lược cách mạng, đồng thời không ngừng bổ sung, phát triển đường lối trong từng thời kỳ cách mạng. Điều đó đòi hỏi Đảng phải biết vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào hoàn cảnh cụ thể của nước ta, kịp thời tổng kết kinh nghiệm thực tiễn cách mạng. Đảng  rất  coi  trọng  việc  quán  triệt đường  lối,  chủ  trương  trong đảng  viên  và quần  chúng  cách  mạng,  không  ngừng đấu  tranh  khắc  phục  những khuynh hướng lệch  lạc, Đảng chăm lo công tác tổ  chức,  cán  bộ,  giáo  dục  rèn  luyện  cán  bộ, đảng viên  về  ý chí bất khuất, phẩm chất chính trị và đạo đức cách  mạng. Đảng biết phát huy triệt để vai trò của mặt trận Việt Minh với hàng triệu hội viên và thông qua Mặt trận để lãnh đạo nhân dân đấu tranh.