Câu 20: Hình thể ngoài của bán cầu đại não ( các khe, các rãnh , các thuỳ , các hồi và các trung tâm phân tích )

                                                           Bài làm

Mỗi bán cầu đại não có 3 mặt : ngoài, trong và dưới

1. Mặt ngoài :

a) Các khe

-  Có 3 khe chia mặt ngoài ra làm 5 thuỳ

+  Khe bên hay khe Sylvius : tách ra hai trẽ là trẽ ngang và trẽ thẳng

+  Khe trung tâm hay khe rolando

+  Khe đỉnh chẩm hay khe thẳng góc ngoài cách cực sau nhãn cầu khoảng 5cm

b) Các thuỳ

-  Thuỳ trán : ở trước khe rolando gồm 4 hồi

+  Hồi trán lên hay hồi trước trung tâm : đi dọc theo phía trước khe rolando, là trung khu phân tích vận động

+  Hồi trán trên

+  Hồi trán giữa 

+  Hồi trán dưới

-  Thuỳ đỉnh : Phần lớn ở mặt ngoài và phần giữa 3 khe, rãnh liên đỉnh hình chữ T chia thuỳ đỉnh thành 3 hồi

+  Hồi đỉnh lên hay hồi sau trung tâm : đi dọc phía sau khe rolando, hồi này là trung khu phân tích cảm giác

+  Hồi đỉnh trên

+  Hồi đỉnh dưới : có hai phần nhỏ

­         Tiểu thuỳ nếp cong ôm lấy đầu sau khe bên

­         Hồi góc ôm lấy đầu rãnh thái dương I

-  Thuỳ chẩm : Ở phía sau khe đỉnh chẩm , có 3 hồi

+  Hồi chẩm 1

+  Hồi chẩm 2

+  Hồi chẩm 3

-   Thuỳ thái dương : Ở sau khe Sylvius có 3 hồi

+  Hồi thái dương 1 là trung khu phân tích thính giác

+  Hồi thái dương 2

+  Hồi thái dương 3

-  Thuỳ đảo : Nằm sâu trong khe Sylvius

2. Mặt trong

a) Các khe

-   Khe dưới trán : Khe này đi từ trước ra sau, vòng quanh thể trai

-   Khe thẳng góc trong hay khe đỉnh chẩm : cách cực sau BCĐN 5cm

-   Khe cựa : Từ bờ sau của BCĐN đi tới lồi sau thể trai

b) Các thuỳ, các hồi

-   Thuỳ khuy ở giữa khe dưới trán và thể trai

-   Hồi trán : từ mặt ngoài lấn vào mặt trong

-   Tiểu thuỳ cạnh trung ương : Ở sau hồi trán trên, nối hai hồi trán lên và hồi đỉnh lên

-   Tiểu thuỳ vuông : Ở trước khe đỉnh chẩm và sau khe tiểu thuỳ cạnh trung ương

-   Hồi chêm : Ở mặt trong của bán cầu, là trung khu thị giác  

3. Mặt dưới

-   Hố Sylvius chia mặt này ra 2 phần

a)  Phần trước

- Phần trước hố là mặt dưới của thuỳ trán, có rãnh khứu, trong rãnh có hành khứu và dải khứu

- Mặt dưới bán cầu và ở trong rãnh khứu là hồi thẳng ( phần hồi trán trên ở mặt dưới bán cầu )

- Hồi ổ mắt gồm phần của hồi trán giữa và dưới ở mặt dưới bán cầu và ở ngoài rãnh khứu 

b) Phần sau

- Là mặt dưới của thuỳ thái dương và thuỳ chẩm, có rãnh thái dương chẩm trong và thái dương chẩm ngoài chia phần này ra làm 3 hồi

 + Phần ngoài cùng : có hồi thái dương 3 từ mặt ngoài lấn sang

 + Phần giữa : là hồi thoi gồm hồi thái dương 4 và hồi chẩm 4

 + Phần trong : gồm hồi thái dương và hồi chẩm 5, mỏm móc (đầu trước hồi thái dương 5 ) và sừng Amon là trung khu khứu giác.

­         Thuỳ trán nằm ở tầng trước nền sọ

­         Thuỳ thái dương nằm ở tầng giữa hộp sọ

­         Thuỳ đỉnh tương ứng với vùng xương đỉnh

­         Thuỳ chẩm ở tầng sau nền sọ đè nên tiểu não thương ứng với xương chẩm