Câu 1-Khái niÇm và phân lo¡i nÓi h¡i tàu thçy:

1. Ënh ngh)a nÓi h¡i.

NÓi h¡i tàu thu÷ là thi¿t bË sí dång nng l°ãng cça ch¥t Ñt (hoá nng cça d§u Ñt, than, cçi) bi¿n n°Ûc thành h¡i n°Ûc có áp su¥t và nhiÇt Ù cao, nh±m cung c¥p h¡i n°Ûc cho thi¿t bË Ùng lñc h¡i n°Ûc chính, cho các máy phå, thi¿t bË phå và nhu c§u sinh ho¡t cça thuyÁn viên trên tàu.

hinh 2-1:.S¡ Ó nguyên lý cça hÇ Ùng lñc h¡i n°Ûc

Trên s¡ Ó nguyên lý mÙt hÇ thÑng Ùng lñc h¡i n°Ûc bao gÓm các thi¿t bË c¡ b£n sau ây.

NÓi h¡i là thi¿t bË sinh h¡i, h¡i khi ra khÏi nÓi h¡i là h¡i bão hào ©m i vào bÙ ph­n quá nhiÇt à s¥y khô thành h¡i quá nhiÇt. Sau khi quá nhiÇt h¡i i vào tuabin à giãn nß sinh công. Quá trình giãn nß o¡n nhiÇt làm cho áp su¥t gi£m xuÑng, khi i ra khÏi tua bin h¡i i vào b§u ng°ng °ãc làm l¡nh và ng°ng thành n°Ûc. N°Ûc °ãc b¡m °a trß l¡i nÓi h¡i. B§u ng°ng °ãc làm mát b±ng n°Ûc biÃn. à c¥p n°Ûc vào nÓi h¡i b¡m c§n t¡o ra mÙt áp lñc à th¯ng lñc ©y do áp lñc cça n°Ûc trong nÓi h¡i và lñc c£n cça °Ýng Ñng c¥p n°Ûc.

II. Phân lo¡i nÓi h¡i tàu thçy

1. Phân lo¡i theo công dång: ng°Ýi ta chia ra

a) NÓi h¡i chính: Là nÓi h¡i cung c¥p h¡i n°Ûc cho thi¿t bË ©y tàu trong các máy h¡i n°Ûc chính, ho·c tua bin h¡i chính lai chân vËt và dùng cho các máy phå, thi¿t bË phå và các nhu c§u sinh ho¡t.

b) NÓi h¡i phå: H¡i cça nó sinh ra dùng cho các máy phå, thi¿t bË phå và nhu c§u sinh ho¡t

c) NÓi h¡i t­n dång (nÓi h¡i kinh t¿, nÓi h¡i khí x£) : Là nÓi h¡i t­n dång nhiÇt còn cao cça khí x£ cça dÙng c¡ diezel chính à s£n xu¥t h¡i. H¡i cça nó dùng cho viÇc hâm nóng d§u Ñt, d§u nhÝn và phåc vå sinh ho¡t.

2. Phân lo¡i theo cách quét khí lò và sñ chuyÃn Ùng cça n°Ûc theo bÁ m·t Ñt nóng

a) NÓi h¡i Ñng n°Ûc: Là nÓi h¡i h×n hãp n°Ûc và h¡i i trong Ñng, còn ngÍn lía và khói lò quét ngoài Ñng.

b) NÓi h¡i Ñng lía: Là nÓi h¡i ngÍn lía và khí lò quét trong Ñng còn h×n hãp n°Ûc và h¡i bao ngoài Ñng.

c) NÓi h¡i liên hãp: Là nÓi h¡i Ñng lía mà trong ó bÑ trí thêm mÙt sÑ Ñng n°Ûc

3. Phân lo¡i theo tu§n hoàn n°Ûc nÓi

a) NÓi h¡i tu§n hoàn tñ nhiên: Sñ tu§n hoàn cça n°Ûc và h¡i trong nÓi h¡i t¡o nên do sñ chênh lÇch vÁ m­t Ù và do sñ chênh lÇch nhiÇt Ù gây nên.

b) NÓi h¡i tu§n hoàn c°áng béc: Sñ tu§n hoàn cça h×n hãp n°Ûc và h¡i trong nÓi h¡i nhÝ tác dång cça ngo¡i lñc bên ngoài (b¡m tu§n hoàn).

4. Phân lo¡i theo áp su¥t nÓi h¡i

a) NÓi h¡i th¥p áp: Áp su¥t công tác PN- ( 2,2MPa

b) NÓi h¡i trung áp: PN = 2,2 ( 4,0MPa

c) NÓi h¡i cao áp: PN = 4,0 ( 6,4 Mpa

d) NÓi h¡i áp su¥t r¥t cao: PN > 6,4MPa

5. Phân theo cách bÑ trí Ñng t¡o thành bÁ m·t Ñt nóng.

a) NÓi h¡i n±m.

b) NÓi h¡i éng.

Ngoài ra tuó theo k¿t c¥u và ·c tính khác có thà phân lo¡i nÓi h¡i theo d¥u hiÇu khác.

Câu 2:Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça nÓi h¡i Ñng n°Ûc tu§n hoàn tñ nhiên:

NÓi h¡i Ñng n°Ûc chï D nghiêng.

hinh 2-6: S¡ Ó NHON chï D nghiêng.

1. ·c iÃm k¿t c¥u: KiÃu nÓi h¡i này có 2 b§u (1 b§u h¡i, 1 b§u n°Ûc) ngoài ra còn có b§u góp vào vách Ñng, chÉ có mÙt °Ýng khí lò, Ñng cça các cåm n°Ûc sôi dÑc nghiêng 35 ( 70o. Có vách Ñng 3 phía ho·c 4 phía.

BÙ s¥y h¡i kiÃu n±m (à có thà ·t giïa 2 cåm n°Ûc sôi ) có bÙ h§m n°Ûc ti¿t kiÇm và bÙ s°ßi không khí ti¿t kiÇm. Có khi b§u d°Ûi có ·t t¥m d«n à chia dòng n°Ûc cho cåm n°Ûc sôi và cåm vách Ñng.

- NÓi h¡i chÉ có 2 b§u, l¡i có vách Ñng nên gi£m °ãc diÇn tích các cåm Ñng n°Ûc sôi, nên gÍn nh¹, chiÁu ngang h¹p, r¥t tiÇn lãi bÑ trí hai nÓi h¡i trên tàu, giá thành ch¿ t¡o th¥p. BÙ s¥y h¡i n±m ngang có thà rút ra phía vách tr°Ûc nÓi h¡i à b£o d°áng.

- Ðng có góc vuông lÛn không c§n t¥m d«n khí v«n có thà £m b£o khí lò quét kh¯p m·t h¥p nhiÇt.

- Các Ñng to có góc nghiêng lÛn nên m¡ch tu§n hoàn t°¡ng Ñi b£o £m.

- Thành buÓng Ñt ít bË cháy bÏng vì có vách Ñng.

- Do v­y kiÃu nÓi h¡i này sí dång rÙng rãi trên tàu thu÷.

2. Nguyên lý ho¡t Ùng

- Khí cháy sinh ra trong buÓng Ñt quét qua các m·t h¥p nhiÇt cça cåm Ñng n°Ûc lên qua bÙ s¥y h¡i, qua cåm Ñng n°Ûc xuÑng, qua các bÙ ti¿t kiÇm rÓi i ra ngoài.

- KiÃu nÓi này có m¡ch tu§n hoàn cça n°Ûc nh° sau:

N°Ûc trong cåm n°Ûc sôi thé I (cåm Ñng lên) g§n buÓng Ñt h¡n h¥p °ãc nhiÁu nhiÇt c°Ýng Ù hoá h¡i lÛn, mÙt ph§n bÑc thành h¡i hình thành h×n hãp n°Ûc h¡i có t÷ trÍng nh¹, n°Ûc ß trong cåm n°Ûc sÑ II ( cåm Ñng xuÑng 9) h¥p °ãc ít nhiÇt nên n°Ûc trong các Ñng ¥y không bË bÑc h¡i. N°Ûc ¥y có t÷ trÍng lÛn h¡n të ó hình thành m¡ch tu§n hoàn nh° sau: N°Ûc të b§u 1 theo các Ñng 9 xuÑng vào b§u d°Ûi 7 ph§n theo các Ñng lên 3 trß vÁ b§u 1 ( 1( 9(7(3(1 ). MÙt ph§n i vào các Ñng n°Ûc ·t ß áy 6 rÓi i vào b§u góp cça vách Ñng 5, të b§u góp theo các Ñng 2 lên ß vách Ñng và trß vÁ b§u trên 1. (1(9(7( 6(5(2(1).

Câu 3:Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça nÓi h¡i Ñng lía:

1. S¡ Ó k¿t c¥u:

1. Thân nÓi. 5. Không gian n°Ûc. 9. HÙp lía.

2. Cåm Ñng lía. 6. N¯p hÙp lía. 10. BuÓng Ñt.

3. inh ch±ng dài. 7. Ñng thu÷. 11,13. Cía kiÃm tra.

4. Không gian h¡i. 8. inh ch±ng ng¯n. 12. M·t sàng tr°Ûc.

Hình 2-3. S¡ Ó nÓi h¡i Ñng lía ng°ãc chiÁu.

* B§u nÓi: Có d¡ng hình trå tròn °ãc ghép të 1, 2 ho·c 3 t¥m thép b±ng mÑi hàn ho·c inh tán. V­t liÇu là thép ( 20k, 25k ho·c T5K), ß trên b§u nÓi có khoét các cía hình elíp à thu­n tiÇn cho vÇ sinh, b£o d°áng và sía chïa.

* BuÓng Ñt: Có c¥u t¡o hình l°ãn sóng à tng bÁ m·t ti¿p xúc, tng Ù céng vïng và b£o £m có thà co dãn khi nhiÇt Ù thay Õi (có thà có 1, 2 ho·c nhiÁu buÓng Ñt).

* HÙp lía: Có d¡ng hình hÙp, ph§n Énh bË thu h¹p l¡i, sÑ hÙp lía t°¡ng éng vÛi sÑ buÓng Ñt. Ph§n trên Énh hÙp lía bÑ trí thanh gia c°Ýng b±ng mã Énh hÙp lía. MÙt m·t cça hÙp lía °ãc khoét các l× Ã l¯p các Ñng lía. Ba m·t còn l¡i cça hÙp lía liên k¿t vÛi n¯p sau cça b§u nÓi và các m·t khác b±ng các inh ch±ng ng¯n.

* Ðng lía: Có 2 lo¡i.

- Ðng lía th°Ýng: D«n khí lò të hÙp lía ¿n hÙp khúi và dùng à làm m·t h¥p nhiÇt. (chi¿m 80ï90% diÇn tích h¥p nhiÇt cça nÓi h¡i).

-Ðng lía ch±ng: Ngoài nhiÇm vå trên còn có tác dång ch±ng giï n¯p tr°Ûc nÓi h¡i vÛi thành hÙp lía. SÑ Ñng lía ch±ng b±ng 20 - 30% tÕng sÑ Ñng lía.

* inh ch±ng:

- inh ch±ng dài: Dùng à ch±ng giï ph§n không gian có Ñng lía vÛi n¯p sau cça nÓi và thân nÓi.

* HÙp khói: KhÛ lò i ra khÏi Ñng lía °ãc d«n vào hÙp khói tr°Ûc khi i quét qua bÙ s°ßi không khí, bÙ hâm n°Ûc ti¿t kiÇm và i ra Ñng khói.

Phía tr°Ûc hÙp khúi có cía hÙp khúi, qua nó có thà ti¿n hành lau chùi muÙi ho·c bËt bÏ nhïng Ñng lía bË nét vá.

* B§u khô h¡i: Làm tng chiÁu cao cça không gian h¡i trong thân nÓi, do ó buÙc các h¡t n°Ûc lÛn trong h¡i n°Ûc r¡i trß vÁ không gian n°Ûc, k¿t qu£ làm tng Ù khô cça h¡i, miÇng cça b§u khô h¡i °ãc khoét ß thân nÓi và °ãc hàn vào thân nÓi.

2. Nguyên lý ho¡t Ùng:

- Nhiên liÇu và không khí °ãc °a vào buÓng Ñt 10 thñc hiÇn quá trình cháy t¡o ra khí lò. Khí lò i vào hÙp lía 9 cháy nÑt ph§n nhiên liÇu ch°a kËp cháy trong buÓng Ñt và phân phÑi khí cháy cho các Ñng lía. Khí cháy ti¿p tåc i qua bÙ s¥y h¡i ( quá nhiÇt) rÓi i qua hÙp khói, qua bÙ hâm n°Ûc ti¿t kiÇm ,bÙ s°ßi không khí rÓi ra ngoài.

- N°Ûc trong b§u nÓi nh­n nhiÇt xung quanh buÓng Ñt, xung quanh hÙp lía và chç y¿u là ß các Ñng lía, hoá h¡i. H×n hãp n°Ûc và h¡i có t÷ trÍng bé h¡n so vÛi n°Ûc. Chính sñ chênh lÇch t÷ trÍng ó t¡o nên ving tu§n hoàn cça n°Ûc ß trong nÓi h¡i Ñng lía. Sñ tu§n hoàn cça n°Ûc h¡i theo chiÁu các mii tên trên hình v½.

- H¡i trích të nÓi thñc hiÇn qua b§u khô h¡i và qua bÙ s¥y h¡i thành h¡i quá nhiÇt rÓi tÛi các thi¿t bË tiêu thå h¡i.

- Chú ý mñc n°Ûc ph£i ng­p h¿t các Ñng à tránh cháy Ñng.

Câu 4-Khái niÇm và phân lo¡i tua bin tàu thçy:

I/Khái niÇm:

Tua bin t§u thçy là mÙt Ùng c¡ nhiÇt có cánh kiÃu rô to. Trong ó th¿ nng và Ùng nng cça dòng h¡i hay khí x£ Ùng c¡ diesel °ãc bi¿n Õi thành c¡ nng làm quay rô to. Lo¡i sí dång h¡i n°Ûc cça nÓi h¡i gÍi là tua bin h¡i, lo¡i sí dång khí x£ cça Ùng c¡ diesel gÍi là tua bin khí x£.

II. Phân lo¡i tua bin tàu thçy

1. Phân lo¡i theo chéc nng

- Tua bin chính: Ã quay tråc chân vËt bao gÓm hành trình ti¿n và tua bin lùi.

- Tua bin phå: Ã lai các máy phå nh° máy phát iÇn, b¡m các lo¡i ...

2. Phân lo¡i theo nguyên lý làm viÇc

- Tua bin xung kích: Lo¡i nhiÁu c¥p tÑc Ù nhiÁu c¥p áp lñc (dùng ß vùng cao áp).

- Tua bin ph£n kích: Lo¡i nhiÁu c¥p áp lñc (dùng ß vùng th¥p áp, trung áp).

- Tua bin h×n hãp xung kích - ph£n kích.

3. Phân lo¡i theo thông sÑ h¡i

- Tua bin cao áp: P-0 >35 Kg /cm2

to > 4000C

- Tua bin trung áp: 6 < P-0 < 35 Kg/cm2

to < 4000C

- Tua bin th¥p áp: P-0 < 6 Kg/cm2

4. Phân lo¡i theo áp su¥t b§u ng°ng

- B§u ng°ng áp su¥t d°.

- B§u ng°ng áp su¥t chân không.

5. Phân theo c¥u t¡o

- Tua bin nhiÁu thân: Thông th°Ýng lo¡i 2 thân.

- Tua bin mÙt thân: Có buÓng iÁu áp trung gian.

6. Phân theo ng°ng tå và Ñi áp.

- Tua bin ng°ng tå: H¡i n°Ûc °ãc giãn nß të p0 ¿n P th£i: 0,06 ( 0,04 Kg/cm2 °ãc làm ng°ng tå thành n°Ûc tu§n hoàn trß l¡i nÓi h¡i.

- Tua bin Ñi áp: H¡i th£i có Ïp su¥t lÛn h¡n áp su¥t khí quyÃn 1,5 -3 Kg/cm 2 không °a vào b§u ng°ng tå mà °a vào các thi¿t bË t­n dång nhiÇt (hâm n°Ûc, sinh ho¡t) rÓi th£i ra ngoài.

7. Phân theo kiÃu giãn h¡i.

- Tua bin h°Ûng tråc: (phÕ bi¿n)

- Tua bin h°Ûng tâm.

8. Phân theo sñ truyÁn Ùng trung gian.

- TruyÁn Ùng trñc ti¿p: Dùng à lai máy phát iÇn, máy phå.

- TruyÁn Ùng c¡ giÛi: Th°Ýng là bánh rng hai c¥p.

- TruyÁn Ùng iÇn.

- TruyÁn Ùng thu÷ lñc.

Câu 5:Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça tua bin h¡i tàu thçy:

I. Nguyên lý làm viÇc cça tua bin

hinh 3.1: Rô to tua bin

1. C¥u t¡o: Bao gÓm rô to là )a quay g¯n vÛi tråc quay. Trên toàn bÙ chu vi cça rô to có g¯n các cánh cong công tác là cánh Ùng. Ðng phun cÑ Ënh là bÙ ph­n phun h¡i.

2. Nguyên lý ho¡t Ùng:

- H¡i n°Ûc có áp su¥t và nhiÇt Ù cao khi qua Ñng phun s½ giãn nß làm áp su¥t và nhiÇt Ù gi£m, tÑc Ù l°u Ùng tng. (Th¿ nng ( Ùng nng(c¡ nng ).

- Dòng h¡i ra khÏi Ñng phun có tÑc Ù lÛn °ãc thÕi vào cánh công tác. Þ ây dòng h¡i Õi chiÁu chuyÃn Ùng cong theo lòng máng cça cánh công tác nên xu¥t hiÇn lñc ly tâm.

- Các ph§n tí h¡i va ­p vào lòng cánh công tác t¡o nên sñ chênh lÇch áp lñc giïa phía bång và phía l°ng cánh công tác làm cho rô to 2 quay kéo theo tråc 1 l¯p cÑ Ënh vÛi rô to s½ quay.

Nh° v­y trong tua bin h¡i có 2 quá trình bi¿n hoá nng l°ãng:

a) Khi qua Ñng phun, th¿ nng ban §u cça h¡i (áp nng + nhiÇt nng) bi¿n thành Ùng nng cça dòng h¡i b±ng quá trình giãn nß trong Ñng.

b) Khi qua rãnh cánh công tác Ùng nng cça dòng h¡i bi¿n thành công c¡ hÍc làm quay cánh công tác g¯n trên tråc.

Có mÙt bánh t)nh (trên ó g¯n các Ñng phun) vÛi mÙt bánh Ùng (là rô to trên ó g¯n các cánh công tác) gÍi là mÙt t§ng cça tua bin. Tua bin có thà có nhiÁu t§ng.

Câu 6:¯u nh°ãc iÃm cça Ùng c¡ Ñt trong:

a. ¯ u iÃm chç y¿u cça Ùng c¡ Ñt trong so vÛi các lo¡i Ùng c¡ nhiÇt khác là:

- HiÇu su¥t có ích cao: Ñi vÛi Ùng c¡ diesel hiÇn ¡i hiÇu su¥t có ích có thà ¡t 40 ( 45% trong khi ó hiÇu su¥t cça thi¿t bË Ùng lñc tua bin h¡i chÉ 22 ( 28%, cça thi¿t bË máy h¡i n°Ûc không quá 16%, cça thi¿t bË tua bin khí kho£ng 30%.

- N¿u hai Ùng c¡ Ñt trong và Ñt ngoài cùng công su¥t thì Ùng c¡ Ñt trong gÍn và nh¹ h¡n nhiÁu (vì không c§n các thi¿t bË phå khác nh° Ùng c¡ Ñt ngoài, nh° nÓi h¡i, buÓng cháy, máy nén, thi¿t bË ng°ng h¡i ...).

- Tính c¡ Ùng cao: Khßi Ùng nhanh và luôn luôn ß tr¡ng thái sµn sàng khßi Ùng. Có thà iÁu chÉnh kËp thÝi công su¥t theo phå t£i.

- DÅ tñ Ùng hoá và iÁu khiÃn të xa.

- Ít gây nguy hiÃm khi v­n hành (ít có kh£ nng gây ho£ ho¡n và nÕ vá thi¿t bË).

- NhiÇt Ù xung quanh t°¡ng Ñi th¥p t¡o iÁu kiÇn tÑt cho thã máy làm viÇc.

- Không tÑn nhiên liÇu khi ngëng Ùng c¡.

- Không c§n nhiÁu ng°Ýi v­n hành b£o d°áng.

b. Nh°ãc iÃm:

- Kh£ nng quá t£i kém (th°Ýng không quá 10% vÁ công su¥t, 3% vÁ vòng quay trong thÝi gian mÙt giÝ).

- Không Õn Ënh khi làm viÇc ß tÑc Ù th¥p.

- R¥t khó khßi Ùng khi ã có t£i.

- Công su¥t lÛn nh¥t cça thi¿t bË không cao l¯m (công su¥t cça Ùng c¡ Ñt trong không v°ãt quá 40 ( 45 ngàn mã lñc ho·c 30 ( 37 ngàn KW).

- Yêu c§u nhiên liÇu dùng cho Ùng c¡ Ñt trong t°¡ng Ñi kh¯t khe và ¯t tiÁn.

- C¥u t¡o cça Ùng c¡ Ñt trong t°¡ng Ñi phéc t¡p, yêu c§u chính xác cao.

- Ùng c¡ làm viÇc khá Ón, nh¥t là Ùng c¡ cao tÑc.

- Yêu c§u thã máy ph£i có trình Ù kù thu­t cao.

Câu 7:Phân lo¡i Ùng c¡ Ñt trong:

Ùng c¡ Ñt trong có thà phân theo các ·c tr°ng c¡ b£n sau ây:

1. Theo cách thñc hiÇn chu trình công tác.

* Ùng c¡ 4 kó: Là Ùng c¡ trong ó chu trình công tác °ãc hoàn thành trong 4 thÝi gian hành trình cça piston, ho·c là hai vòng quay cça tråc khu÷u.

* Ùng c¡ 2 kó: Là Ùng c¡ trong ó chu trình công tác °ãc hoàn thành trong hai thÝi gian hành trình cça piston, ho·c là mÙt vòng quay tråc khu÷u.

2. Theo nhiên liÇu dùng cho Ùng c¡:

* Ùng c¡ ch¡y b±ng nhiên liÇu lÏng lo¡i nh¹ (xng, cÓn, benzen, d§u ho£ ...) và ch¡y b±ng nhiên liÇu lÏng lo¡i n·ng (d§u mazút, d§u diesel).

* Ùng c¡ ch¡y b±ng nhiên liÇu khí (khí thiên nhiên, khí nén, khí thà lÏng, khí lò ga).

* Ùng c¡ ch¡y b±ng nhiên liÇu khí lÏng (trong ó nhiên liÇu chính là khí, nhiên liÇu làm mÓi là lÏng) - Ùng c¡ gazo diesel.

* Ùng c¡ ch¡y b±ng nhiÁu lo¡i nhiên liÇu: téc là Ùng c¡ có thà ch¡y b±ng nhiÁu lo¡i nhiên liÇu lÏng khác nhau të nh¹ ¿n n·ng.

3. Theo ph°¡ng pháp hình thành khí h×n hãp

* Ùng c¡ hình thành khí h×n hãp bên ngoài: Là lo¡i Ùng c¡ mà h×n hãp cháy cça nó (gÓm h¡i cça nhiên liÇu lÏng nh¹ vÛi không khí, ho·c khí ga vÛi không khí) °ãc hình thành bên ngoài xilanh Ùng c¡. Ví då: Ùng c¡ xng và Ùng c¡ ga Ñt cháy b±ng tia lía iÇn, Ùng c¡ phun xng ß thÝi kó n¡p.

* Ùng c¡ hình thành khí h×n hãp bên trong: Là Ùng c¡ trong ó không khí và nhiên liÇu °ãc °a riêng vào xilanh, còn khí h×n hãp công tác (h×n hãp giïa không khí mÛi và nhiên liÇu và mÙt ít s£n ph©m cháy cça chu trình tr°Ûc còn sót l¡i) °ãc hình thành ß bên trong xi lanh Ùng c¡ do phun nhiên liÇu d°Ûi d¡ng s°¡ng mù vào trong xilanh ß áp su¥t cao.

Bao gÓm: Ùng c¡ diesel, Ùng c¡ phun nhiên liÇu trñc ti¿p vào xilanh, Ùng c¡ có c§u giï nhiÇt.

Ùng c¡ diesel l¡i °ãc chia ra m¥y lo¡i sau ây:

- Ùng c¡ có mÙt buÓng cháy (hay là Ùng c¡ buÓng cháy thÑng nh¥t) là lo¡i Ùng c¡ trong ó thà tích buÓng cháy là mÙt thà thÑng nh¥t, và quá trình t¡o thành khí h×n hãp, cing nh° quá trình cháy cça nhiên liÇu Áu °ãc ti¿n hành trong ó.

- Ùng c¡ có buÓng cháy dñ bË: Thà tích buÓng cháy °ãc chia làm hai ph§n gÓm buÓng cháy chính và buÓng cháy dñ bË. Quá trình hình thành khí h×n hãp ß buÓng cháy chính là nhÝ có sñ chênh lÇch áp su¥t giïa buÓng cháy chính và buÓng cháy dñ bË do có mÙt bÙ ph­n nhiên liÇu °ãc cháy tr°Ûc trong buÓng cháy dñ bË.

- Ùng c¡ có buÓng cháy xoáy lÑc: Thà tích buÓng cháy cing °ãc chia làm hai ph§n gÓm buÓng cháy chính và buÓng cháy xoáy lÑc. Quá trình hình thành khí h×n hãp trong Ùng c¡ là do t¡o ra °ãc nhïng dòng không khí xoáy trong buÓng xoáy lÑc, n¡i phun nhiên liÇu vào. Óng thÝi quá trình hình thành khí h×n hãp và quá trình cháy cça nhiên liÇu vÁ c¡ b£n x©y ra ß ngay trong buÓng cháy xoáy lÑc ó.

4. Theo ph°¡ng pháp Ñt cháy khí h×n hãp công tác

* Ùng c¡ Ñt cháy c°áng béc: Ùng c¡ trong ó khí h×n hãp công tác °ãc Ñt cháy b±ng mÙt nguÓn lía bên ngoài (tia lía iÇn) t¡i mÙt thÝi iÃm nh¥t Ënh.

GÓm : Ùng c¡ xng, Ùng c¡ ga.

* Ùng c¡ có c§u giï nhiÇt (Ùng c¡ s¡mi diesel): Ùng c¡ trong ó khí h×n hãp công tác °ãc Ñt nóng cháy nhÝ séc nóng cça vách buÓng cháy ho·c mÙt v­t mÓi lía ·c biÇt.

* Ùng c¡ tñ cháy: Ùng c¡ trong ó nhiên liÇu °ãc °a vào xilanh ß cuÑi quá trình nén, tñ bÑc cháy trong không khí nóng - Ùng c¡ diesel.

Trong thñc t¿ hiÇn nay chÉ áp dång diesel làm Ùng c¡ tàu thu÷.

* Ùng c¡ Ñt cháy h×n hãp: (Ùng c¡ gazo diesel) trong ó nhiên liÇu lÏng tñ cháy làm mÓi à Ñt cháy c°áng béc h×n hãp khí (khí ga + không khí).

5. Theo d¡ng cça chu trình công tác

* Ùng c¡ làm viÇc theo chu trình ³ng tích: Trong ó quá trình cháy cça nhiên liÇu ti¿n hành ß thà tích không Õi. Các Ùng c¡ này có t÷ sÑ nén th¥p ( ( = 6(12) và dùng ph°¡ng pháp Ñt chát c°áng béc (Ùng c¡ xng và Ùng c¡ ga).

* Ùng c¡ làm viÇc theo chu trình ³ng áp: trong ó nhiên liÇu cháy ß áp su¥t không Õi. Lo¡i Ùng c¡ này có t÷ sÑ nén cao ((=12(14) dùng ph°¡ng pháp phun nhiên liÇu b±ng không khí nén vào trong xilanh Ùng c¡ và tñ bÑc cháy (Ùng c¡ diesel phun nhiên liÇu b±ng không khí nén, lo¡i này hiÇn nay không dùng nïa).

* Ùng c¡ làm viÇc theo chu trình h×n hãp: Trong ó nhiên liÇu có mÙt bÙ ph­n cháy ³ng tích, mÙt bÙ ph­n cháy ³ng áp.Lo¡i Ùng c¡ này có t÷ sÑ nén r¥t cao (12-19) dùng ph°¡ng pháp phun nhiên liÇu lÏng trñc ti¿p vào xilanh Ùng c¡ và tñ bÑc cháy (Ùng c¡ diesel).

6. Dña vào ph°¡ng pháp n¡p

* Ùng c¡ không tng áp: Ùng c¡ trong ó viÇc n¡p không khí ho·c h×n hãp cháy vào xilanh do sñ chênh lÇch áp su¥t trong xilanh và môi tr°Ýng bên ngoài.

* Ùng c¡ tng áp: Ùng c¡ trong ó viÇc n¡p không khí ho·c h×n hãp cháy vào xilanh ti¿n hành ß áp su¥t cao h¡n áp su¥t khí trÝi bên ngoài, do °ãc nén tr°Ûc bßi mÙt máy nén, do ó có thà nâng cao °ãc công su¥t Ùng c¡ nhÝ viÇc tng l°ãng khí n¡p mÛi vào xilanh.

7. Theo tÑc Ù cça Ùng c¡

TÑc Ù cça Ùng c¡ °ãc xÏc Ënh theo tÑc Ù trung bánh cça piston:

EMBED Equation.3

S Hành tránh cça piston (m)

n Ving quay cça Ùng c¡ (v/phút)

* Ùng c¡ th¥p tÑc: Cm<6,5(m/s)

* Ùng c¡ trung tÑc 6,5( Cm (8(m/s)

* Ùng c¡ cao tÑc: Cm>8(m/s)

Theo sÑ quay cça tråc khu÷u, ng°Ýi ta chia thành:

- Ùng c¡ có vòng quay nhÏ 100 ( n < 250 (v/ph)

- Ùng c¡ có vòng quay trung bình: 250( n <750 (v/ph)

- Ùng c¡ có vòng quay cao : 750( n <1500 (v/ph)

- Ùng c¡ có vòng quay r¥t cao: n (1500 (v/ph)

8. Theo kh£ nng thay Õi chiÁu quay tråc khu÷u

Quy °Ûc nhìn të phía bánh à, Ñi vÛi Ùng c¡ lai chân vËt tàu thu÷ nhìn të phía §u tñ do.

* Ùng c¡ chÉ quay mÙt chiÁu nh¥t Ënh.

- Ùng c¡ quay ph£i: Tråc khu÷u quay cùng chiÁu kim Óng hÓ.

- Ùng c¡ quay trái: Tråc khu÷u quay ng°ãc chiÁu kim Óng hÓ.

* Ùng c¡ có thà £o chiÁu quay: Tråc khu÷u cça Ùng c¡ có thà thay Õi °ãc chiÁu quay nhÝ c¡ c¥u thay Õi chiÁu ·c biÇt.

9. Dña theo ph°¡ng théc tác dång lên Énh piston

* Ùng c¡ tác dång ¡n: Trong ó chu trình công tác chÉ thñc hiÇn ß không gian phía trên cça Énh piston.

* Ùng c¡ tác dång kép: Trong ó chu trình công tác °ãc thñc hiÇn ß c£ không gian phía trên và không gian phía d°Ûi cça piston.

10. Theo c¥u t¡o cça Ùng c¡

a) Theo sÑ xilanh:

* Ùng c¡ 1 xilanh

* Ùng c¡ có nhiÁu xilanh

b) Theo cách phân bÑ xilanh

* Ùng c¡ trong ó xilanh °ãc bÑ trí th³ng éng (¡i a sÑ Ùng c¡)

* Ùng c¡ trong ó xilanh °ãc bÑ trí n±m ngang (ít g·p).

* Ùng c¡ phân bÑ xilanh theo mÙt hàng dÍc (mÙt dãy) téc là lo¡i Ùng c¡ mà các tråc tâm cça xilanh song song vÛi nhau và cùng n±m trong mÙt m·t ph³ng.

* Ùng c¡ phân bÑ xilanh theo hai hàng dÍc song song ho·c theo mÙt góc nào ó (Ùng c¡ hình chï V)

* Ùng c¡ phân bÑ xilanh theo nhiÁu hàng vÛi nhïng góc Ù khác nhau: Ùng c¡ hình chï X, H, hình sao.

* Ùng c¡ có piston nÑi Énh: Ùng c¡ có mÙt dãy vÛi 2 tråc khu÷u (trên và d°Ûi) nÑi vÛi nhau b±ng mÙt hÇ truyÁn lñc bánh rng. Ùng c¡ hai dãy, Ùng c¡ hình chï V, ho·c các Ùng c¡ vÛi các xilanh phân bÑ theo hình tam giác có 3 tråc khu÷u, theo té giác có 4 tråc khu÷u, theo låc giác có 6 tråc khu÷u.

c) Theo hÇ truyÁn Ùng (ph°¡ng pháp nÑi thanh truyÁn vÛi piston)

* Ùng c¡ piston liên k¿t trñc ti¿p vÛi thanh truyÁn qua chÑt piston. Trong tr°Ýng hãp này ph§n trên cça piston giï vai trò d«n h°Ûng.

* Ùng c¡ trong ó piston liên k¿t vÛi thanh truyÁn thông qua cán piston. Khi ó vai trò d«n h°Ûng là guÑc tr°ãt ·t song song vÛi tråc piston (¡i bÙ ph­n các Ùng c¡ th¥p tÑc vÛi công su¥t xilanh trên 450 mã lñc).

Câu 8:V½ s¡ Ó và trình bày nguyên lý làm viÇc cça Ùng c¡ diezen 4 kì:

I. S¡ Ó và nguyên lý ho¡t Ùng theo chu trình lý thuy¿t

Ùng c¡ diesel 4 kó là lo¡i Ùng c¡ diesel hoàn thành mÙt chu trình công tác ph£i dùng 4 hành trình piston t°¡ng éng vÛi hai vòng quay téc 720o góc quay tråc khu÷u.

Chu trình công tác cça Ùng c¡ diesel 4 kó gÓm 4 quá trình: n¡p, nén, nÕ (cháy giãn nß) sinh công, x£.

1) Quá trình n¡p khí

Piston i të CT xuÑng CD. Xupáp hút mß, xupáp x£ óng. Thà tích trong xilanh (phía trên piston) tng lên làm áp su¥t trong xilanh gi£m xuÑng.

NhÝ sñ chênh lÇch áp su¥t mà không khí të bên ngoài °ãc hút vào xilanh (thông qua b§u lÍc khí, Ñng hút và miÇng xilanh). Khi piston xuÑng ¿n iÃm ch¿t d°Ûi thì xupáp hút óng l¡i hoàn toàn k¿t thúc quá trình n¡p khí.

2) Quá trình nén khÛ

Các xupáp hút và xupáp x£ Áu óng kín. Piston i të CD lên CT. Không khí trong xilanh bË nén l¡i r¥t nhanh do thà tích cça xilanh gi£m d§n (khi piston i të CD lên CT thì thà tích trong xilanh chÉ b±ng 1/15 - 1/22 thà tích ban §u) nên áp su¥t và nhiÇt Ù khí nén tng lên r¥t cao. CuÑi quá trình nén, áp su¥t khí nén có thà lên tÛi 40 - 50Kg/cm2 kèm theo viÇc tng nhiÇt Ù không khí lên tÛi 500-7000c, cao h¡n nhiÁu so vÛi nhiÇt Ù tñ cháy cça nhiên liÇu. Quá trình nén không khí °ãc biÃu thË trên Ó théc b±ng °Ýng ac.

VÁ m·t lý thuy¿t thì khi piston lên ¿n CT, nhiên liÇu s½ °ãc phun vào buÓng Ñt d°Ûi d¡ng s°¡ng mù k¿t thúc quá trình nén khí.

ViÇc n¡p không khí vào xilanh biÃu diÅn trên Ó théc chÉ thË b±ng °Ýng ba.

Hành trình này cça piston gÍi là thì hút.

3) Quá trình cháy giãn nß sinh công (kó nÕ)

Các xupáp v«n óng kín. Piston ß iÃm ch¿t trên, nhiên liÇu phun vào buÓng Ñt g·p khí nén có nhiÇt Ù cao s½ tñ bÑc cháy. Quá trình cháy kho£ng 40% nhiên liÇu g§n nh° là quá trình ³ng tích và °ãc biÃu diÅn b±ng °Ýng cz'. SÑ 60% nhiên liÇu còn l¡i cháy ß trong iÁu kiÇn g§n nh° là ³ng áp (°Ýng z'z). NhiÇt Ù và áp su¥t trong buÓng cháy tng lên mãnh liÇt (áp su¥t có thà lên tÛi 60 - 120 KG/cm2, nhiÇt Ù lên tÛi 1500 - 2000oC) khÛ chÏy giãn nß r¥t m¡nh ©y piston i xuÑng thông qua c¡ c¥u biên làm quay tråc khu÷u. Quá trình cháy và giãn nß k¿t thúc °ãc biÃu thË b±ng °Ýng (z'ze) iÃm e éng vÛi lúc piston ß CD.

Hình 4-6. Ó thË chÉ thË lý thuy¿t cça Ùng c¡ diesel 4 kó

4) Quá trình th£i khí (kó x£)

Xupáp x£ mß, xupáp hút óng. Piston i të CD lên CT. Khi piston ß CD xupáp x£ b¯t §u mß, khí th£i trong xilanh tñ x£ ra ngoài, sau ó piston i lên ti¿p tåc ©y khí th£i ra. Khi piston lên ¿n iÃm ch¿t trên thì xupáp x£ óng l¡i, xupáp hút l¡i mß ra, không khí l¡i °ãc n¡p vào xilanh à b¯t §u mÙt chu trình mÛi. Quá trình th£i khí °ãc biÃu diÅn b±ng °Ýng eb trên Ó théc.

Các chu trình ho¡t Ùng ti¿p diÅn liên tåc khi¿n cho Ùng c¡ ho¡t Ùng liên tåc.

5) Các nh­n xét vÁ chu trình lý thuy¿t:

Trong 4 hành trình cça piston chÉ có mÙt hành trình sinh công, các quá trình còn l¡i iÁu tiêu tÑn công và làm nhiÇm vå phåc vå cho quá trình sinh công. Sñ quay tråc Ùng c¡ trong thÝi gian cça ba hành trình còn l¡i x£y ra nhÝ dñ trï nng l°ãng mà bánh à ã tích luù °ãc trong thÝi gian hành trình công tác cça piston ho·c nhÝ công cça các xilanh khác.

à khßi Ùng Ùng c¡, §u tiên c§n nhÝ nng l°ãng bên ngoài quay nó (b±ng không khí nén hay là b±ng Ùng c¡ iÇn), và chÉ sau khi nén không khí trong xilanh và cung c¥p nhiên liÇu có thà nh­n °ãc sñ bÑc cháy, sau ó Ùng c¡ mÛi b¯t §u tñ ho¡t Ùng.

M×i quá trình (hút, nén, nÕ, x£) Áu °ãc thñc hiÇn trong mÙt hành trình cça piston t°¡ng éng b±ng 180o góc quay cça tråc khu÷u. Các xupáp Áu b¯t §u mß ho·c óng kín úng khi piston ß vË trí iÃm ch¿t do ó ch°a t­n dång °ãc tính l°u Ùng cça ch¥t khí. K¿t qu£ là n¡p không §y và th£i không s¡ch khí, £nh h°ßng tÛi quá trình cháy cça nhiên liÇu nên hiÇu su¥t Ùng c¡ gi£m.

N¿u nhiên liÇu °ãc phun vào buÓng Ñt úng lúc piston ß CT thì s½ không tÑt vì: Thñc t¿ sau khi tñ phun vào buÓng Ñt, nhiên liÇu không l­p téc bÑc cháy ngay mà c§n ph£i có mÙt thÝi gian à chu©n bË cháy (gÓm thÝi gian à nhiên liÇu hoà trÙn vÛi khí nén trong buÓng Ñt, thÝi gian nhiên liÇu bÑc h¡i và h¥p thå nhiÇt trong buÓng Ñt à nâng nhiÇt Ù cça nó lên tÛi nhiÇt Ù tñ bÑc cháy). GÍi là thÝi gian trì hoãn sñ cháy (i.

Nh° v­y n¿u nhiên liÇu phun úng khi piston ß CT thì khi nhiên liÇu chu©n bË xong à b¯t §u cháy piston ã i xuÑng mÙt o¡n khá xa (làm thà tích trong xilanh tng lên, áp su¥t và nhiÇt Ù h×n hãp gi£m) £nh h°ßng trñc ti¿p tÛi ch¥t l°ãng cháy nhiên liÇu. Do v­y công sinh ra cça quá trình giãn nß s½ gi£m làm công su¥t Ùng c¡ gi£m.

M·t khác à phun h¿t mÙt l°ãng nhiên liÇu vào buÓng Ñt c§n ph£i có mÙt thÝi gian nh¥t Ënh, nh° v­y sÑ nhiên liÇu phun vào sau s½ cháy không tÑt, ho·c ch°a kËp cháy ã bË th£i ra ngoài. Vì th¿ hiÇu su¥t Ùng c¡ gi£m.

II. Sñ iÁu chÉnh cho Ùng c¡ diesel 4 kó làm viÇc theo chu trình thñc t¿:

Qua phân tích nh°ãc iÃm cça chu trình lý thuy¿t và qua kh£o sát thñc t¿ cho th¥y: ThÝi iÃm óng mß các xupáp và thÝi iÃm phun nhiên liÇu có £nh h°ßng r¥t lÛn ¿n công su¥t cça Ùng c¡. Vì v­y c§n ph£i xác Ënh các thÝi iÃm ó nh° th¿ nào à £m b£o có công su¥t và hiÇu su¥t Ùng c¡ °ãc lÛn nh¥t.

N¿u Ùng c¡ ho¡t Ùng theo chu trình lí thuy¿t s½ không tho£ mãn yêu c§u trên, th­m chí có thà Ùng c¡ không ho¡t Ùng °ãc. Vì v­y ph£i iÁu chÉnh l¡i cách phân phÑi khí và thÝi iÃm phun nhiên liÇu. Các quá trình ho¡t Ùng thñc t¿ cça Ùng c¡ theo góc quay tråc khu÷u có thà trình bày trên gi£n Ó tròn d¡ng xo¯n Ñc.

1) Þ quá trình n¡p khí:

Xupáp hút mß tr°Ûc khi piston ¿n iÃm ch¿t trên mÙt góc (1. Góc (1 gÍi là góc mß sÛm xupáp hút (éng vÛi o¡n d1b trên Ó théc chÉ thË).

Giá trË góc (1: 18 - 30o làm nh° v­y à khi piston tÛi iÃm ch¿t trên téc là lúc b¯t §u n¡p thì xupáp hút ã °ãc mß t°¡ng Ñi lÛn do ó gi£m séc c£n, b£o £m n¡p °ãc không khí nhiÁu h¡n.

Óng thÝi xupáp n¡p cing óng muÙn h¡n so vÛi iÃm ch¿t d°Ûi mÙt góc góc (2 (éng o¡n ad2).

Th°Ýng (2 = 18 - 450 gÍi là góc óng muÙn xupáp n¡p. Làm nh° v­y là Ã lãi dång mÙt cách có hiÇu qu£ sñ chênh lÇch áp su¥t và quán tính cça không khí l°u Ùng trong Ñng n¡p, Ã tng thêm l°ãng khí n¡p vào xilanh.

Nh° v­y quá trình n¡p thñc t¿ cça Ùng c¡ không ph£i b±ng 180o mà b±ng 180o + (1+ (2 góc quay tråc khu÷u. Téc thÝi gian thñc t¿ cça quá trình n¡p lÛn h¡n thÝi gian cça hành trình n¡p .

2) Þ quá trình th£i khí: Xupáp x£ ã °ãc mß sÛm h¡n tr°Ûc khi piston ¿n iÃm ch¿t d°Ûi mÙt góc (3 = 35 ï 45o gÍi là góc mß sÛm xupáp x£ (éng vÛi o¡n e'e). Mß sÛm xupáp x£ Ã gi£m áp su¥t trong xilanh ß giai o¡n th£i khí do ó gi£m °ãc công tiêu hao piston ©y khí th£i ra ngoài, m·t khác nhÝ ó l°ãng khí sót trong xilanh cing gi£m do ó tng l°ãng khí n¡p mÛi cho xilanh.

Óng thÝi à th£i s¡ch h¡n s£n ph©m cháy, xupáp x£ °ãc óng muÙn h¡n so vÛi iÃm ch¿t trên mÙt góc (4 = 18 ï 25o gÍi là góc óng muÙn xupáp x£ (éng vÛi o¡n br trên Ó théc). Nh° v­y quá trình th£i cça Ùng c¡ kéo dài 180o + (3 + (4.

Do ß cuÑi quá trình th£i xupáp x£ óng muÙn và xupáp hút mß sÛm nên có mÙt thÝi gian c£ hai xupáp Áu mß trên Ó théc chÉ thË công (Ó thË công) o¡n d1r gÍi là thÝi kì trùng iÇp: góc (1 + (4 gÍi là góc trùng iÇp cça các xupáp.

3) ThÝi iÃm phun nhiên liÇu:

Þ cuÑi quá trình nén, nhiên liÇu °ãc phun vào buÓng Ñt nhÝ vòi phun l¯p trên n¯p xilanh sÛm h¡n tr°Ûc khi piston lên tÛi iÃm ch¿t trên. Måc ích phun sÛm nhiên liÇu là Ã nhiên liÇu có thÝi gian chu©n bË cháy, khi nhiên liÇu ç iÁu kiÇn cháy là lúc piston b¯t §u i xuÑng.

Góc phun sÛm ph£i tính toán sao cho quá trình x©y ra mãnh liÇt nh¥t khi piston ß vË trí t°¡ng éng 5 ï 10o góc quay tråc khu÷u sau CT, khi ó khí cháy s½ thñc hiÇn mÙt công lÛn nh¥t.

TrË sÑ góc phun sÛm: ( = 10 ï 30o tr°Ûc CT theo góc quay tråc khu÷u (éng vÛi o¡n c'c) và phå thuÙc tÑc Ù quay cça Ùng c¡.

Câu 9:v½ s¡ Ó và trình bày nguyên lý làm viÇc cça Ùng c¡ diezen 2 kì quét th³ng:

II. S¡ Ó c¥u t¡o và nguyên lý ho¡t Ùng cça Ùng c¡ diesel 2 kó quét th³ng

1. ·c iÃm c¥u t¡o: Có xupáp x£, bÑ trí trên n¯p xilanh °ãc iÁu khiÃn b±ng mÙt c¡ c¥u phân phÑi trích të tråc khu÷u. Các cía n¡p °ãc bÑ trí xung quanh trên thành xilanh, h°Ûng vát lên trên à t¡o h°Ûng i cça dòng khí th³ng të CD lên CT. ViÇc óng mß các cía n¡p do piston £m nhiÇm. Có b¡m quét khí t°¡ng tñ kiÃu quét vòng.

Hình 4-10. S¡ Ó nguyên lý ho¡t Ùng cça Ùng c¡ Diesel 2 kó quét th³ng

2. Nguyên lý ho¡t Ùng:

- Hành trình thé nh¥t: Piston i të CD lên CT, các cía n¡p và xupáp x£ Áu mß, hành trình này làm các nhiÇm vå quét khí, n¡p khí, nén khí và phun nhiên liÇu nh° ß Ùng c¡ quét vòng. ChÉ khác Ùng c¡ quét vòng ß ch× giai o¡n lÍt khí (x£ khí sót) ß Ùng c¡ này có thà iÁu chÉnh °ãc (r¥t nhÏ ho·c b±ng không, th­m chí có thà cho xupáp x£ óng tr°Ûc khi óng cía n¡p).

- Hành trình thé 2: Làm các nhiÇm vå giãn nß sinh công, x£ tñ do, quét khí t°¡ng tñ Ùng c¡ quét vòng, ngh)a là sau giai o¡n sinh công thì xupáp x£ °ãc mß tr°Ûc, các cía n¡p mß sau.

Hình 4-11. Ó thË phân phÑi khí Ùng c¡ Diesel 2 kó quét th³ng

Câu 10:V½ s¡ Ó và trình bày nguyên lý làm viÇc cça Ùng c¡ diesel 2 kì quét vòng:

I. S¡ Ó c¥u t¡o và nguyên lý ho¡t Ùng cça Ùng c¡ 2 kó quét vòng

Hình 4-8. S¡ Ó nguyên lý ho¡t Ùng cça Ùng c¡ 2 kó quét vòng

Hình 4-9. Ó thË chÉ thË lý thuy¿t cça Ùng c¡ 2 kó

* ·c iÃm c¥u t¡o:

- Không có xupáp.

- Các cía n¡p và các cía x£ °ãc bÑ trí xung quanh trên thành xilanh vÁ hai phía Ñi diÇn nhau. Mép trên cça cía x£ cao h¡n mép trên cça cía n¡p. Các cía n¡p có h°Ûng vát lên phía trên à t¡o h°Ûng i cça dòng khí n¡p lùa lên phía trên sát n¯p xilanh (hoàn thiÇn viÇc làm s¡ch phía trên xilanh).

- ViÇc óng mß các cía khí do piston £m nhiÇm, piston th°Ýng làm có Énh lÓi.

- Có l¯p mÙt b¡m hút ·c biÇt (b¡m quét khí) Ã n¡p không khí vào buÓng chéa d°Ûi áp su¥t 1,15 - 1,25 bar khi làm viÇc không tng áp hay là d°Ûi áp su¥t 1,4 - 1,8 bar khi làm viÇc có tng áp.

Khi làm viÇc không tng áp dùng b¡m piston hay b¡m rôto làm b¡m quét khí (trích công su¥t të Ùng c¡ Ã lai b¡m quét khí). Khi làm viÇc có tng áp dùng b¡m tuabin.

Chu trình công tác °ãc thñc hiÇn trong 2 hành trình piston:

1. Hành trình thé nh¥t:

Piston i të iÃm ch¿t d°Ûi lên iÃm ch¿t trên.

- Cho r±ng t¡i thÝi iÃm §u piston n±m ß iÃm ch¿t d°Ûi, lúc ó các cía n¡p và th£i Áu mß. Lúc này khí n¡p °ãc b¡m quét khí thÕi vào xilanh (vÛi áp su¥t 1,15 ï1,2 bar). Do có áp su¥t lÛn h¡n áp su¥t khí th£i trong xilanh nên khí n¡p s½ ©y khí th£i qua cía th£i ra ngoài. Giai o¡n này gÍi là giai o¡n quét khí ho·c là giai o¡n thay khí vì nó vëa th£i khí ci vëa n¡p khí mÛi.

- Piston i të CD lên, các cía n¡p và th£i d§n d§n Áu óng l¡i. Piston i lên mÙt o¡n thì óng kín cía n¡p tr°Ûc (°Ýng bk trên Ó théc chÉ thË).

- Khi cía n¡p ã óng, khí n¡p ã ngëng không vào xilanh nïa, nh°ng vì cía th£i v«n còn mß nên khí th£i v«n ti¿p tåc qua cía th£i ra ngoài. Giai o¡n này còn gÍi là giai o¡n x£ khí sót. Trong giai o¡n này có mÙt ph§n khí n¡p cing bË lÍt qua cía th£i ra ngoài nên còn gÍi là giai o¡n lÍt khí. Khi piston i lên óng kín c£ các cía th£i thì k¿t thúc giai o¡n lÍt khí (°Ýng ka trên Ó théc chÉ thË).

- Piston ti¿p tåc i lên iÃm ch¿t trên, giai o¡n này làm nhiÇm vå nén khí, quá trình x£y ra t°¡ng tñ nh° trong Ùng c¡ 4 kó (°Ýng ac trên Ó théc chÉ thË). Áp su¥t và nhiÇt Ù khí nén tng lên r¥t nhanh. Khi piston ¿n g§n iÃm ch¿t trên thì nhiên liÇu °ãc phun vào xilanh d°Ûi d¡ng s°¡ng mù qua vòi phun.

2. Hành trình thé hai:

- Nhiên liÇu phun vào xilanh g·p khí nén có nhiÇt Ù cao s½ tñ bÑc cháy. MÙt ph§n nhiên liÇu cháy ß thà tích không Õi theo °Ýng (cz'), ph§n còn l¡i cháy theo áp su¥t không Õi (theo °Ýng z'z) ti¿p ó diÅn ra quá trình giãn nß s£n ph©m cháy (°Ýng ze). S£n ph©m cháy giãn nß r¥t m¡nh ©y piston i xuÑng làm quay tråc khu÷u thñc hiÇn giai o¡n sinh công.

- Khi piston i xuÑng °ãc mÙt o¡n thì mß cía th£i tr°Ûc b±ng mép cça chúng (t¡i iÃm e). Khí th£i trong xilanh s½ tñ do x£ ra ngoài làm áp su¥t trong xilanh gi£m xuÑng g§n b±ng áp su¥t bên ngoài. Giai o¡n này gÍi là giai o¡n x£ tñ do. (giai o¡n x£ tñ do r¥t c§n thi¿t, ph£i tính toán sao cho ç thÝi gian à h¡ áp su¥t trong xilanh xuÑng th¥p h¡n áp su¥t khí n¡p tr°Ûc khi piston b¯t §u mß các cía n¡p). Giai o¡n này biÃu thË b±ng °Ýng ek.

- Piston i xuÑng mÙt o¡n nïa thì mß các cía n¡p (éng vÛi iÃm k) khí n¡p l¡i °ãc thÕi vào xilanh lùa khí th£i ra thñc hiÇn ©y c°áng béc khí th£i và thay khí mÛi chu©n bË cho quá trình sau.

3. Nh­n xét: -Trong hai hành trình cça piston có mÙt hành trình sinh công.

- M×i hành trình cça piston không làm riêng mÙt nhiÇm vå nh° ß Ùng c¡ bÑn kó mà làm nhiÁu nhiÇm vå.

Hành trình 1: Làm các nhiÇm vå x£, n¡p, nén.

Hành trình 2: làm các nhiÇm vå sinh công, x£, n¡p.

Trong hành trình 1, giai o¡n x£ khí sót (lÍt khí) là không có lãi vì nó làm tÕn th¥t mÙt ph§n khí n¡p. Giai o¡n này càng nhÏ càng tÑt nh°ng l¡i phå thuÙc vào giai o¡n x£ tñ do cça hành trình 2.

Câu 11:Trình bày nhiÇm vå và yêu c§u cça:hÇ thÑng làm mát,hÇ thÑng nhiên liÇu,hÇ thÑng bôi tr¡n,hÇ thÑng khßi Ùng-£o chiÁu,hÇ thÑng tng áp cho Ùng c¡ diesel.

I. NhiÇm vå cça hÇ thÑng làm mát

HÇ thÑng làm mát có nhiÇm vå mang mÙt ph§n nhiÇt të các chi ti¿t cça Ùng c¡ (ví då: S¡ mi xilanh, n¯p xilanh, Énh piston...) bË nóng lên trong quá trình làm viÇc do ti¿p xúc vÛi khí cháy ho·c do ma sát. Ngoài ra còn có nhiÇm vå làm mát cho khí tng áp, d§u bôi tr¡n.

à làm mát xilanh và n¯p xilanh ng°Ýi ta th°Ýng dùng n°Ûc ngÍt hay n°Ûc biÃn.

à làm Énh piston, th°Ýng dùng d§u bôi tr¡n hay n°Ûc ngÍt làm mát riêng. Công ch¥t làm mát có thà là n°Ûc ngÍt hay d§u diesel nh¹.

III. Các chi ti¿t chÛnh cça hÇ thÑng làm mát

1. B¡m n°Ûc làm mát

- B¡m piston: Dùng cho các Ùng c¡ công su¥t nhÏ (l°u l°ãng không Áu).

- B¡m li tâm: Dùng cho các Ùng c¡ công su¥t lÛn.

Các b¡m có thà truyÁn Ùng trñc ti¿p (do Ùng c¡ lai) ho·c truyÁn Ùng Ùc l­p. Ùng c¡ cá lÛn ng°Ýi ta dùng 2 b¡m có thà thay th¿ cho nhau.

2. Sinh hàn n°Ûc ngÍt

- C¥u t¡o nh° sinh hàn d§u nhÝn d¡ng Ñng. N°Ûc ngÍt c§n làm mát i bên ngoài Ñng, n°Ûc m·n i bên trong các Ñng.

-D¡ng t¥m nh° ß sinh hàn d§u nhÝn.

3. Van tñ Ùng iÁu ti¿t nhiÇt Ù

Công dång cça van: Tñ Ùng iÁu ti¿t l°ãng n°Ûc (sau khi làm mát Ùng c¡ xong) ph£i i qua b§u làm mát nhiÁu hay ít qua ó iÁu chÉnh °ãc nhiÇt Ù tr°Ûc khi vào làm mát cho Ùng c¡ .

Hình 5-15: K¿t c¥u van tñ Ùng iÁu ti¿t nhiÇt Ù

C¥u t¡o: Trong hÙp co giãn có chéa ch¥t dÅ bay h¡i vÛi nhiÇt Ù (ête, cÓn...) nên khi nhiÇt Ù thay Õi thì hÙp co giãn khác nhau.

* Lo¡i van khÑng ch¿ không triÇt Ã.

- N°Ûc sau khi làm mát cho Ùng c¡ °ãc d«n tÛi van. N¿u nhiÇt Ù n°Ûc ra khÏi Ùng c¡ cao,nó °a tín hiÇu tÛi van iÁu ti¿t làm cho màng x¿p i lên mß to °Ýng n°Ûc vào sinh hàn ß hánh trÏi, ho·c óng bÛt °Ýng n°Ûc không qua sinh hàn ß hánh ph£i.

NhiÇm vå và yêu c§u Ñi vÛi hÇ thÑng cung c¥p nhiên liÇu.

HÇ thÑng nhiên liÇu có nhiÇm vå cung c¥p ç mÙt l°ãng nhiên liÇu nh¥t Ënh ,trong mÙt kho£ng thÝi gian nh¥t Ënh, vào buÓng Ñi cça Ùng c¡ t¡i úng các thÝi iÃm quy Ënh, d°Ûi d¡ng s°¡ng mù t¡o iÁu kiÇn cho nhiên liÇu hoà trÙn tÑt nh¥t vÛi khí nén trong xi lanh.

1. VÁ Ënh l°ãng

Ch¥t l°ãng ho¡t Ùng cça hÇ thÑng nhiên liÇu có £nh h°ßng trñc ti¿p tÛi công su¥t và hiÇu su¥t Ùng c¡. Vì v­y hÇ thÑng nhiên liÇu ph£i £m b£o các yêu c§u c¡ b£n sau ây:

- L°ãng nhiên liÇu c¥p vào ph£i ç và chính xác theo yêu c§u cça m×i chu trình và có thà iÁu chÉnh °ãc theo yêu c§u cça phå t£i.

- L°ãng nhiên liÇu phun vào các xilanh ph£i Óng Áu (sñ chênh lÇch không v°ãt quá 5% khi à tay ga vÁ vË trí c¥p nhiên liÇu lÛn nh¥t). N¿u c¥p không Áu thì Ùng c¡ s½ ho¡t Ùng không Áu, rung Ùng m¡nh £nh h°ßng ¿n Ù bÁn cça Ùng c¡.

2. VÁ Ënh thÝi

- ThÝi iÃm phun nhiên liÇu vào xilanh ph£i úng thÝi iÃm quy Ënh, không sÛm quá, không muÙn quá.

N¿u phun sÛm quá, do lúc ó áp lñc khí nén và nhiÇt Ù còn th¥p nên nhiên liÇu bÑc h¡i ch­m, mÙt ph§n bám vào Énh piston và thành vách xilanh s½ khó cháy gây lãng phí nhiên liÇu và sinh khói en. MÙt ph§n nhiên liÇu cháy tr°Ûc iÃm ch¿t trên s½ gây ph£n áp làm Ùng c¡ ch¡y rung ho·c s½ không ho¡t Ùng °ãc.

N¿u phun muÙn quá, nhiên liÇu không ç thÝi gian cháy, áp lñc sinh ra s½ gi£m làm gi£m công su¥t Ùng c¡, nhiên liÇu cháy không h¿t gây lãng phí, Ùng c¡ th£i khói en.

- ThÝi gian phun nhiên liÇu càng ng¯n càng tÑt, (thông th°Ýng thÝi gian phun chi¿m kho£ng 25-300 góc quay tråc khu÷u).

3. VÁ Ënh áp

Áp su¥t nhiên liÇu phun vào buÓng Ñt ph£i úng quy Ënh, ph£i ç lÛn à t¡o s°¡ng tÑt và có séc xuyên tÑt, t¡o iÁu kiÇn hoà trÙn tÑt vÛi khí nén trong xilanh.

Tuy nhiên áp su¥t phun cing không yêu c§u quá lÛn vì g·p khó khn trong ch¿ t¡o b¡m cao áp, gi£m tuÕi thÍ các chi ti¿t trong hÇ thÑng.

4. Tr¡ng thái phun

- Nhiên liÇu ph£i °ãc phun ß tr¡ng thái t¡i s°¡ng (càng t¡i s°¡ng càng tÑt) hình dáng tia nhiên liÇu ph£i phù hãp vÛi buÓng Ñt t°¡ng Ñi Óng Áu, hoà trÙn tÑt vÛi khí nén.

- Quá trình phun ph£i dét khoát, không bË nhÏ giÍt lúc b¯t §u và lúc k¿t thóc phun. Ph£i £m b£o làm viÇc Õn Ënh ß tÑc Ù quay tÑi thiÃu ã quy Ënh.

NhiÇm vå và yêu c§u Ñi vÛi hÇ thÑng bôi tr¡n

1. NhiÇm vå.

NhiÇm vå quan trÍng nh¥t cça hÇ thÑng bôi tr¡n Ùng c¡ là, cung c¥p liên tåc d§u nhÝn cho các bÁ m·t ti¿p xúc cça các chi ti¿t có chuyÃn Ùng t°¡ng Ñi vÛi nhau trong Ùng c¡ nh°: CÕ tråc, cÕ biên, chÑt piston, s¡mi xylanh, con tr°ãt, chÑt ngang cça c¡ c¥u con tr°ãt, và các bÙ ph­n khác nh° gÑi tråc cam, gÑi òn gánh supáp, các bánh rng truyÁn Ùng... Måc ích t¡o ra nêm d§u à gi£m trß lñc ma sát.

Ngoài tác dång gi£m ma sát bôi tr¡n còn có tác dång:

- T©y ría các bÁ m·t ti¿p xúc (d§u bôi tr¡n s½ °a các h¡t, phoi kim lo¡i bË mài mòn ra khÏi bÁ m·t ti¿p xúc).

- Làm mát các bÁ m·t ma sát: D§u nhÝn s½ mang nhiÇt ß các bÁ m·t ma sát i ra ngoài nh£ nhiÇt cho n°Ûc làm mát trong b§u làm mát d§u.

- Bao kín khe hß nhÏ (giïa piston vÛi xilanh, giïa tråc vÛi phÛt ch¯n...) do có màng d§u bôi tr¡n Çm giïa chung.

- Ngoài ra d§u nhÝn còn dùng làm mát cho Énh piston, làm môi ch¥t cho các hÇ thÑng iÁu khiÃn, £o chiÁu.

- D§u bôi tr¡n cin bao phç cÏc chi ti¿t à chÑng oxyhóa các chi ti¿t.

2. Yêu c§u:

- Trong hÇ thÑng có nhiÁu Ùng c¡ thì m×i Ùng c¡ ph£i có mÙt hÇ thÑng bôi tr¡n Ùc l­p và giïa chúng có sñ liên hÇ h× trã nhau.

- D§u nhÝn ph£i °ãc i ¿n t¥t c£ các vË trí c§n bôi tr¡n, l°u l°ãng và áp su¥t d§u bôi tr¡n ph£i phù hãp vÛi tëng vË trí bôi tr¡n.

- HÇ thÑng d§u nhÝn ph£i ¡n gi£n, làm viÇc tin c­y £m b£o su¥t tiêu hao d§u nhÝn là nhÏ nh¥t.

NhiÇm vå, các ph-°¡ng pháp £o chiÁu, yêu c§u khi £o chiÁu

à thay Õi chiÁu chuyÃn Ùng cça tàu (ti¿n, lùi ho·c ng°ãc l¡i) có thà thñc hiÇn các biÇn pháp sau:

- £o chiÁu quay tråc khu÷u b±ng hÇ thÑng £o chiÁu bÑ trí ngay trên Ùng c¡.

- £o chiÁu quay cça chân vËt b±ng khÛp nÑi ly hãp £o chiÁu bÑ trí giïa Ùng c¡ và chân vËt. Theo cách này cho phép Ùng c¡ luôn làm viÇc theo mÙt chiÁu quay nh¥t Ënh và do ó có thà dùng Ùng c¡ không tñ £o chiÁu làm Ùng c¡ chính lai chân vËt.

- Dùng chân vËt bi¿n b°Ûc: Cho phép Ùng c¡ t­n dång h¿t công su¥t trong iÁu kiÇn thu­n lãi.

GiÛi h¡n trong ph¡m vi nhïng thi¿t bË £o chiÁu trñc ti¿p cho Ùng c¡: Lúc ó £o chiÁu Ùng c¡ t°¡ng éng vÛi tråc khu÷u cça Ùng c¡ ph£i quay theo chiÁu ng°ãc l¡i vÛi chiÁu quay cça ch¿ Ù công tác tr°Ûc ó. Ã thñc hiÇn iÁu này, thi¿t bË phân phÑi khí ph£i iÁu khiÃn viÇc mß van khßi Ùng cça xi lanh ang ß kó nén, lúc ó khí khßi Ùng s½ ©y piston chuyÃn Ùng theo chiÁu ng°ãc l¡i. Tuó theo c¥u t¡o cça thi¿t bË phân phÑi khí khßi Ùng mà c¡ c¥u £o chiÁu có nguyên lý làm viÇc khác nhau.

+ Ñi vÛi thi¿t bË phân phÑi khí khßi Ùng ki»u van tr°ãt h°Ûng tâm, dùng ph°¡ng pháp dËch tråc phân phÑi à £o chiÁu Ùng c¡.

+ Ñi vÛi thi¿t bË phân phÑi kiÃu t¥m tr°ãt d¡ng )a, dùng ph°¡ng pháp quay t°¡ng Ñi tråc phân phÑi mÙt góc nh¥t Ënh so vÛi tråc khu÷u.

Các thi¿t bË chính dùng hÇ thÑng £o chiÁu gÓm: Thi¿t bË b£o vÇ và Ùng c¡ xec vô dùng à dËch tråc phân phÑi (hay xoay tråc phân phÑi) Ùng c¡ xec vô là Ùng c¡ trã Ùng.

Khi £o chiÁu Ùng c¡ ph£i tuân theo thé tñ nghiêm ng·t các thao tác vÛi nhïng quy Ënh sau:

- Khi k¿t thúc £o chiÁu thì mÛi khßi Ùng Ùng c¡. ChÉ khßi Ùng Ùng c¡ khi tråc phân phÑi khí ã chuyÃn hoàn toàn sang vË trí ti¿n ho·c lùi.

- Sau khi Ùng c¡ quay ¿n vòng quay khßi Ùng d°Ûi tác dång cça không khí nén, b¯t §u cung c¥p nhiên liÇu, ph£i ình chÉ ngay viÇc cung c¥p khí nén.

- Không °ãc £o chiÁu Ùng c¡ khi nó ang làm viÇc, ph£i dëng Ùng c¡, sau ó ti¿n hành £o chiÁu rÓi mÛi khßi Ùng l¡i.

- Khi tàu man¡: các Ùng tác £o chiÁu, khßi Ùng ph£i °ãc thñc hiÇn an toàn trong thÝi gian ng¯n nh¥t.

- Yêu c§u các tay iÁu khiÃn ph£i °ãc dËch chuyÃn dÅ dàng, cho phép thao tác thu­n lãi nh¹ nhàng. C§n ph£i có các thi¿t bË b£o vÇ Ã h¡n ch¿ th¥p nh¥t nhïng thao tác sai.

B¡m cao áp

NhiÇm vå cça BCA là cung c¥p cho vòi phun mÙt l°ãng nhiên liÇu chính xác, có áp su¥t cao, t¡i úng các thÝi iÃm quy Ënh. BCA là mÙt thi¿t bË quan trÍng trong hÇ thÑng nhiên liÇu nó £m nh­n c§n thi¿t các yêu c§u c¡ b£n cça hÇ thÑng nhiên liÇu: Ënh l°ãng, Ënh thÝi, và mÙt ph§n Ënh áp.

Ùng c¡ diesel tàu thu÷ luôn làm viÇc vÛi các ch¿ Ù phå t£i khác nhau. Khi phå t£i thay Õi yêu c§u l°ãng nhiên liÇu c¥p cho chu trình cing ph£i thay Õi. à iÁu chÉnh l°ãng nhiên liÇu c¥p cho chu trình có thà sí dång các ph°¡ng pháp sau:

- Thay Õi hành trình có ích cça piston BCA giï nguyên hành trình toàn bÙ.

- Thay Õi hành trình toàn bÙ cça piston BCA nh°ng x£ bÛt mÙt ph§n nhiên liÇu do b¡m t¡o ra.

- iÁu^'ŽÊ

n

'

¶

LNŒèîz�0š Ü ‚ˆ¨\z,LÆJ<rHŒšœØÚÞà ,òäÔǺ­ÔǣǣÇÔÇÔÇÔÇÔÇ£ÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔÇÔǣǕÇ...Ç•Ç j£ðhw;Whpt¼CJOJQJhw;Whpt¼CJH*OJQJhpt¼CJOJQJh¦Lü6�CJOJQJ]�h¦Lü5�6�CJOJQJhw;Whpt¼CJOJQJhw;Whpt¼6�CJOJQJ]�hZfuhTB5�>*CJaJhZfuhpt¼5�>*CJaJ.'ŽÊ

p

$

NŒèt*Ü ‚V&Æ6HŒð>ŠÚýôëÞÕÕÌôÕÕÕôÕÕÕôÕÕôÕÕÕÕ„‚'„‚gdpt¼„‚'„‚gdpt¼

Æ[ „'„gd¦Lü„'„gd):[„‚'„‚gdpt¼,.<>fjvxÄÈÚF<>ì"$,djª¬Ô

'%ðãÕãÕãðãÕãÂ㱜ŒŒãrbUÂãðãGãhw;Whpt¼CJH*OJQJh¦Lühpt¼CJOJQJhw;Whpt¼6�CJOJQJ]�h¦Lü6�CJOJQJ]�hpt¼5�CJOJQJ\�hw;Whpt¼5�CJOJQJ\�(hZfuhpt¼5�>*CJOJQJ\�]�aJ!hZfuhpt¼5�CJOJQJ\�]�$hw;Whpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hw;Whpt¼CJH*OJQJhw;Whpt¼CJOJQJ j¸ðhw;Whpt¼CJOJQJÚJjŒ<>ì,¬V â!à# $.%"%&8&z'à'¨,ª,0-T-ööööööíáööÔÔÔÇÇöÔÔÔÔÔö

„‚¤ ¤'„‚gdZfu

„‚¤ ¤'„‚gdpt¼

$„‚'„‚a$gd¦Lü„'„gdpt¼„‚'„‚gdpt¼'%"%&8&@&B&H&J&T+V+Z+\+^+'+b+d+ˆ,Š,Œ,Ž,�,',-,˜,š,œ,ž, ,ª,0-T-ê.ì.ò.J/L/<<<öéÖéÌéÌé¼é¼é¼é¼é¼é¼é¼é¼é¼é¼ÌªÖšéŠš}éhÖ(jhw;Whpt¼OJQJUmHnHuh¦Lühpt¼CJOJQJjhpt¼CJUmHnHuhw;Whpt¼6�CJOJQJ]�"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJ j®ðhw;Whpt¼CJOJQJhpt¼CJOJQJ$hw;Whpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hw;Whpt¼CJOJQJhZfuCJOJQJ&T-®-

.v.ì.L/1h2ì45&6N7l7,8J9*:<B<è>^AJB¾BC6CññññäÛÒÒÛÒÒÒÒÒÒÒÛÉÒÒÒÇÇ„'„gd±¥„‚'„‚gdpt¼„'„gdpt¼

Æø„'„gd¦Lü

Æ~ '„‚'„‚gdpt¼<<><B<¾BC6CòCôCBEDEtEvEÂEF*GzGILItIvIŽI�IÌIÎIàIâIJJ$J(J8J:JðÝðŸ©Ÿ©Ÿ�|o|o|oaoSoaoSoaoaoSh

õhpt¼CJH*OJQJh

õhpt¼CJH*OJQJh

õhpt¼CJOJQJ$h

õhpt¼5�6�CJOJQJ\�]�h

õhpt¼5�CJOJQJ\�hpt¼CJOJQJhn?fhpt¼CJOJQJh±¥hpt¼5�"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJhw;Whpt¼CJOJQJ$hw;Whpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hw;Whpt¼5�CJOJQJ\� 6CvEÂEFžF*GzGH¶HILI'IæI<J"JÜJäJ,K\KœKÊK*LŒLÒLâMýææææææææÓææææææææææææææ$ „Üÿdð¤x ¤x]„Üÿa$gdpt¼$ „Üÿ„Œdð¤x ¤x]„Üÿ'„Œa$gdpt¼:J€J‚JŽJ�JÂJÄJØJÚJÜJ,KœKÊKŒLÒL0M2MVMXMnMpM|N‚NXO-OPTPXP�Q'Q"R&R(RdRhRóåó×óåó×óÄóÄóÄóåó'ó×ó×óÄóĤóšˆxkxbhpt¼5�CJ\�hn?fhpt¼CJOJQJhn?fhpt¼5�CJOJQJ\�"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJhpt¼CJOJQJh

õhpt¼6�CJOJQJ]� j¸ðh

õhpt¼CJOJQJ$h

õhpt¼5�6�CJOJQJ\�]�h

õhpt¼CJH*OJQJh

õhpt¼CJH*OJQJh

õhpt¼CJOJQJ"âMXO-OØOPXPÒP:QbQ'Q"RhR˜RöS,TZU²V*X¦XèèèèèèèèèÕ¾®èèèèèè „Üÿdð¤x ¤x]„Üÿgd¦Lü$ „Üÿ„šdð¤x ¤x]„Üÿ'„ša$gdpt¼$ „Üÿdð¤x ¤x]„Üÿa$gd±¥$ „Üÿ„Œdð¤x ¤x]„Üÿ'„Œa$gdpt¼hRjRpRtRvR-R˜R¸RÖRSSFSHSRSTSôS,T\TšT,U.UBUDUàUâUèUìUxVzVÐVÒVnZpZxZzZŠZŒZžZ Zà[öéÙÌÙ¿¬¢•¢•¢•¢•¬•¢•...•...•¢•t•¢•t•¢•¢•¢•¢• hn?fhpt¼CJOJQJmH*sH* j®ðhn?fhpt¼CJOJQJhn?fhpt¼CJOJQJhpt¼CJOJQJ$hn?fhpt¼5�6�CJOJQJ\�]�h¦Lühpt¼CJOJQJhpt¼6�CJOJQJ]�hn?fhpt¼6�CJOJQJ]�h¦Lü6�CJOJQJ]�h¦LüCJOJQJ'¦X¸YœZà[6\Ø\¾^p'zaÆahbcVc®cÌc-dîd4eJfêfììÕµ¨¨¨¨¨¨¨¨µ¨¨¨¨¨

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼$ „Üÿdð¤x ¤x]„Üÿa$gd±¥$ „Üÿ„Œdð¤x ¤x]„Üÿ'„Œa$gdpt¼$ „Üÿ„Œdð]„Üÿ'„Œa$gdpt¼à[6\Ø\†]ˆ] ^^za|aÆaÌa®cÌcîc,dúeüe,f.f€gægîgHhLh'h iˆi-j'j¾klÒo*pÆ}*~¶ƒîÞÑÁÑÁÑ»®¤®"®¤®„®„®w¤w¤îjZjZjZjZjZjh•>�hpt¼6�CJOJQJ]�h•>�hpt¼CJOJQJh½R÷hpt¼CJOJQJ j¸ðh'\'hpt¼CJOJQJh'\'hpt¼5�CJOJQJ\�hpt¼CJOJQJh'\'hpt¼CJOJQJ

hpt¼CJ j¸ðh¸dKhpt¼CJOJQJh¸dKhpt¼CJOJQJh¸dKhpt¼5�CJOJQJ\�"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJ#êf€gègJhLh'h iji-j¾kl$mÔmÐnÒo*pxr:uüubv@x®zÆ}*~' òòòòòòåòòåòòòòÜòòòòòòòåòò¤ ¤gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼ ö€ ‚Ž‚¶ƒþƒÌ...<ˆNŠPŠ†Š¸‹È�þ�†ŽºŽüŽD�ˆ�Ô��t�ä�T'¾'.'Ž'òòòòåòòòååòòåòòòòòòòòòòòòå

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼¶ƒþƒ....0...8...:...ĆƆ̆ΆNŠ†ŠÈ�þ�†ŽˆŽŠŽªŽ¬Ž®Ž°Žr�t�¸�º�¾�Â�Ä�þ��Â�Ä�2'4'š'ðãÓãÃãÓãÃãðãðã®�ã‰v�ãhãXãhXãhãXãXã j£ðh•>�hpt¼CJOJQJh•>�hpt¼CJH*OJQJ%jh•>�hpt¼CJEHèÿOJQJU'j]žRN

h•>�hpt¼CJOJQJUV!jh•>�hpt¼CJOJQJU(jh•>�hpt¼OJQJUmHnHu j¸ðh•>�hpt¼CJOJQJ jeðh•>�hpt¼CJOJQJh•>�hpt¼CJOJQJh•>�hpt¼6�CJOJQJ]�"š'œ'' '.'Ž'„•æ•¼-ö-˜v˜®˜ÊžHŸB¡D¡¢

¢š¢(¤*¤$¥N¥(¨V¨« «€«‚«p¬t¬~­ ®®ðãÓãÃãÃãóã³ã³ã­ã£'ãƒãpãpãƒãƒãÃãeWh•>�hpt¼6�OJQJ]� h•>�hpt¼OJQJ$h•>�hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�h•>�hpt¼CJH*OJQJ"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJhpt¼CJOJQJ

hpt¼CJh•>�hpt¼5�CJOJQJ\�h•>�hpt¼6�CJOJQJ]� j³ðh•>�hpt¼CJOJQJh•>�hpt¼CJOJQJ j£ðh•>�hpt¼CJOJQJ"Ž'F"-""Œ"„•æ•º-¼-ö-˜B˜v˜®˜8™¬™Üš¢›nœÊžLŸZ

¢š¢

£V¤òòòòòåòòåØòòØòòòòòòØòòòåò

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼V¤$¥N¥r¦(¨V¨x¬~­®p®r®Ê®¬³®³$'*'h'f·¸X¸»òåòòÔòòòòåËòò»®®òòòò

„¤ ¤'„gdpt¼$„¤ ¤'„a$gdpt¼¤ ¤gdpt¼

Æ „¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼ ®®®p®r®ì±î±*²,²ª³¬³®³$'¬¶®¶D·H·b·f·¸T¸à½â½VÃXÃõíõàÓÅÓÅÓ»Ó«Ó¥˜ˆ˜¥{h{Z{J jtðhx#†hpt¼CJOJQJhx#†hpt¼CJH*OJQJ$hx#†hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hx#†hpt¼CJOJQJh^ohpt¼6�CJOJQJ]�h^ohpt¼CJOJQJ

hpt¼CJh•>�hpt¼6�CJOJQJ]�hpt¼CJOJQJh•>�hpt¼CJH*OJQJh•>�hpt¼CJOJQJh> hpt¼CJOJQJ hpt¼OJQJ h•>�hpt¼OJQJ» ½À^ÃüÅ°ÇHȤÊ"ÍRÍfÎâÏšÐDÒ¶Ó¬Ö‚ØNÚŠÚ¶Ü$Þ ß"ßòòòòòéòòÜÌÌÌÌÌ¿òòòÌÌÌò

„¤ ¤'„gdpt¼„d𤠤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gd±¥¤ ¤gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼XÃZÃ"ÍRÍÆÍÈÍÌÍÖÍØÍÚÍ2Î4Î~΀΂΄ΆÎ"Î-ÎtÐvÐxÐ'Ð"ШЪЮÐÀÐÂоÒÀÒØÒÚÒàÒâÒäÒèÒêÒìÒîÒ¶Ó¸Ó¾ÓÂÓæÓzÔ|Ô~Ô'Ô"Ôt×v×x׌׎×è×ñäÑäÁñäÁñäñäÁñäñä³äÁñäñäÁñä³ä³ä³äÁñäÁñ³ä£ÑŒÑäÁñä³äÁñä³ä,hx#†hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�mH*sH*hx#†hpt¼6�CJOJQJ]�hx#†hpt¼CJH*OJQJ jjðhx#†hpt¼CJOJQJ$hx#†hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hx#†hpt¼CJOJQJhx#†hpt¼CJH*OJQJ7è×ì×hØjØpØrØtØzØ|Ø~ذٲÙôÙöÙúÙþÙÚÚNچچ݈ÝNÞPÞdÞfÞ ß"ßÈß'àˆàôâöâˆã'ãðãÕãÅ·ãÅ·ã·ãÅ·ãÅ·ã¤ãÕã"ãÕãŠxkXkXkX$h0!hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�h0!hpt¼CJOJQJ"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJhpt¼CJOJQJ jµðhx#†hpt¼CJOJQJ$hx#†hpt¼5�6�CJOJQJ\�]�hx#†hpt¼CJH*OJQJ jjðhx#†hpt¼CJOJQJhx#†hpt¼CJH*OJQJhx#†hpt¼CJOJQJhx#†hpt¼6�CJOJQJ]�""ßÈß'àöâˆã¸ãœæ

èŠèŒè2é¸é6ê¢êÊêîêòéòÝÐòòÃòò¶­ "†

„¤ ¤'„gdÞ8¤

„¤ ¤'„gdÞ8¤

„¤ ¤'„gd¦Lü

ÆÁgdÞ8¤

„¤ ¤'„gdÞ8¤

„¤ ¤'„gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼

$¤ ¤a$gd¦Lü¤ ¤gdpt¼

„¤ ¤'„gdpt¼'ãŠèŒè0é2é¸é4ê6ê8êrê ê¢ê$ñPñnûœûj‚„ ZóæÔµ¥•...rirVrVrV¥rHÔh0!hÞ8¤6�CJOJQJ$h0!hÞ8¤5�6�CJOJQJ\�]�h¦LühÞ8¤CJh0!hÞ8¤CJOJQJ

hÞ8¤CJjhÞ8¤CJUmHnHuh0!hÞ8¤6�OJQJ]�aJh0!hÞ8¤6�CJOJQJ]�hx#†hÞ8¤CJOJQJ"hZfuhpt¼5�>*CJOJQJaJ"hZfuhÞ8¤5�>*CJOJQJaJhZfuhpt¼CJOJQJh0!hpt¼CJOJQJîê>íÜí\ïªð$ñTñ¶ñ²ôÜõùnûœûhþèjÌ&Œ \žòòòåòòòòòòòåòòòòòòòòåØØ

„¤ ¤'„gd7V˜

„¤ ¤'„gdÞ8¤

„¤ ¤'„gdÞ8¤Z\œž\

¶

Þ

ì @‚„öøX¤¦.PŒ¬ð!ò! "<"îÞ˾ޫ¾«¾«›¾�›«›¾ƒuhUhUhGhUh

|ÜhÞ8¤CJH*OJQJ$h

|ÜhÞ8¤5�6�CJOJQJ\�]�h

|ÜhÞ8¤CJOJQJhþ+ohÞ8¤>*CJOJQJhÞ8¤CJOJQJh\ nhÞ8¤6�CJOJQJh\ nhÞ8¤6�CJOJQJ]�$h\ nhÞ8¤5�6�CJOJQJ\�]�h\ nhÞ8¤CJOJQJ%h7V˜hÞ8¤5�6�>*CJOJQJaJh\ nhÞ8¤5�CJOJQJ\�"hZfuh7V˜5�>*CJOJQJaJž¸

T

\

¶

Þ

n

Ò

ì ú@„öZ\j'¦ëëë×ëÇÇÇëëëëë·§§ÇÇ„d𤠤'„gdÞ8¤„d𤠤'„gd¦Lü„d𤠤'„gdÞ8¤„dð¤' ¤'XD(YD('„gdÞ8¤„dð¤' ¤'XD(YD('„gdÞ8¤¦.P¨®Œ¬tà-2! "<"~#Œ$²$&@'ž'ìÜÜÌÌÌÜÌÌÌÌÜÌ̼Ų̈„dð¤' ¤'XD(YD('„gdÞ8¤„d𤠤'„gdÞ8¤„d𤠤'„gdÞ8¤„d𤠤'„gdÞ8¤$„d𤠤'„a$gdÞ8¤<"Œ$°$²$<'@'B'œ'ž'¸'z/"/^2'2Ú2dDfD~DJŠÒŠóàÐóÆе࢕¢•‹wj'L?=?Uh

|Üh«F§CJOJQJ'h«F§h«F§5�6�>*CJOJQJ\�]�hÉ=·CJOJQJhT="hÉ=·CJOJQJ'hÉ=·hÉ=·5�6�>*CJOJQJ\�]�hþ+oCJOJQJh

|Ühþ+oCJOJQJ$h

|Ühþ+o5�6�CJOJQJ\�]�!hþ+ohÞ8¤5�>*CJOJQJ\�hÞ8¤CJOJQJh

|ÜhÞ8¤5�CJOJQJ\�$h

|ÜhÞ8¤5�6�CJOJQJ\�]�h

|ÜhÞ8¤CJOJQJ ž'¸'Þ*H+&,2-.î.z/"/-0 1'2Ú2¦3B446ð6Ð:Ð;ä<<>ö>@HAëëëëëëëëëëëëàÑÑÑÑÑÑÑÑÑÑÑ $„dð'„a$gdÉ=·

$dða$gdÉ=·„dð¤' ¤'XD(YD('„gdþ+oHA<B CfD~DÂF¤H:IôIÒŠz‹Œ¾Œ(�Æ�²ŽÞ�F�

'0'ðððÜÜÜÜÜÜѽ½½½½½½½½„dð¤' ¤'XD(YD('„gdHmj

$dða$gd«F§„dð¤' ¤'XD(YD('„gd«F§ $„dð'„a$gdÉ=· chÉnh quá trình cung c¥p nhiên liÇu cho BCA ví då dùng thi¿t bË cung c¥p Ënh l°ãng nhiên liÇu cho BCA.

Câu 12:Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng khßi Ùng b±ng khí nén:

2. HÇ thÑng khßi Ùng b±ng không khí nén c¥p vào buÓng Ñt Ùng c¡

HÇ thÑng bao gÓm: Máy nén, bình chéa không khí áp su¥t cao, van khßi Ùng ·t trên n¯p xilanh.

Quá trình °a khí nén vào xilanh có thà theo 2 cách:

- L§n l°ãt °a khí nén vào tr°Ûc, c¥p nhiên liÇu sau (Ùng c¡ công su¥t nhÏ).

- Óng thÝi °a khí nén và nhiên liÇu vào trong xilanh cùng mÙt lúc (phÕ bi¿n ß các Ùng c¡ có công su¥t lÛn và vëa).

HÇ thÑng khßi Ùng b±ng không khí nén cça Ùng c¡ diesel tàu thu÷ °ãc chia làm 2 lo¡i: HÇ thÑng khßi Ùng trñc ti¿p và hÇ thÑng khßi Ùng gián ti¿p.

a. HÇ thÑng khßi Ùng trñc ti¿p b±ng không khí nén.

Th°Ýng sí dång cho Ùng c¡ cao tÑc, công su¥t nhÏ. ·c iÃm là dùng cam khÑng ch¿ °Ýng gió chính.

* S¡ Ó hÇ thÑng.

Hình 5-16: Hê thÑng khßi Ùng trñc ti¿p

* Nguyên lý làm viÇc:

- Tr°Ûc khi khßi Ùng ph£i kiÃm tra áp lñc chai gió (2).

- Khi mß van (3) khí nén të bình (2) vào hÙp van khßi Ùng (4). Khi ta ¥n tay khßi Ùng gió vào )a chia gió (6) là hÙp van phân phÑi. Khí nén të bÙ ph­n phân phÑi l§n l°ãt vào các xilanh theo thé tñ nÕ cça Ùng c¡, qua các supáp khßi Ùng tác Ùng lên piston làm quay tråc khu÷u. TÑc Ù tråc khu÷u tng d§n và ¿n khi tñ làm viÇc °ãc thì ngëng ¥n tay (5) cho ho¡t Ùng b±ng nhiên liÇu. Khoá van (3) l¡i, khí nén theo °Ýng (7) ra ngoài b£o £m an toàn.

Áp lñc ß chai gió (2) thi¿u thì dùng máy nén (1) bÕ sung ¡t ¿n áp lñc yêu c§u.

)a chia gió (bÙ ph­n phân phÑi khí khßi Ùng) iÁu khiÃn b±ng tråc phân phÑi.

b. HÇ thÑng khßi Ùng gián ti¿p b±ng khí nén.

Hình 5-17: Hê thÑng khßi Ùng gián ti¿p

* Nguyên lý ho¡t Ùng:

Khi mß van (3), khí nén të chai gió (2) vào hÙp (4) theo °Ýng (T) lên hÙp van (5) theo °Ýng (H) vào ph§n trên hÙp van khßi Ùng chính (4) t¡o nên sñ cân b±ng áp su¥t nên hÙp van khßi Ùng óng ch·t .Khí ¥n tay khßi Ùng (6) xuÑng, mß thông °Ýng (H) và (C) nên khí nén trên hÙp (4) theo °Ýng (C) ra ngoài t¡o nên sñ chênh lÇch áp su¥t, do ó hÙp (4) mß khí nén ra và °ãc chia làm 2 °Ýng. °Ýng gió chính và °Ýng gió tÛi )a chia gió.

- Ph§n lÛn khí nén chç y¿u theo °Ýng (8) ¿n chÝ sµn ß các supáp khßi Ùng ó là °Ýng gió chính à khßi Ùng.

- Ph§n kia vào )a chia gió (10) sau ó vào ph§n trÝn cça supáp khßi Ùng theo thé tñ nÕ cça Ùng c¡, nhÝ tråc phân phÑi tác Ùng vào )a chia gió à thông °Ýng gió phå tÛi tëng supáp khßi Ùng. Mß supáp khßi Ùng cho °Ýng gió chính vào xilanh à khßi Ùng Ùng c¡.

- Khi khßi Ùng xong, ngëng ¥n tay khßi Ùng, khoá van (3) và n¡p bÕ sung nhÝ máy nén khí.

HÇ thÑng khßi Ùng gián ti¿p °ãc sí dång ph§n lÛn cho Ùng c¡ diesel lai chân vËt.

Câu 13:V½ s¡ Ó và trình bày nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng làm mát kín, làm mát hß.¯u nh°ãc iÃm:

1. HÇ thÑng làm mát hß (1 vòng)

HÇ thÑng này dùng n°Ûc ngoài m¡n tàu à làm mát trñc ti¿p cho Ùng c¡ sau ó l¡i x£ ra ngoài m¡n. HÇ thÑng làm mát hß th°Ýng dùng cho Ùng c¡ công su¥t nhÏ.

* Nguyên lý làm viÇc:

N°Ûc ngoài m¡n tàu qua van thông biÃn, qua b§u lÍc ¿n b¡m °a i làm mát cho d§u ß sinh hàn d§u và sau ó i làm mát cho các bÙ ph­n trong Ùng c¡, sau ó x£ ra ngoài m¡n tàu. Ã tránh n°Ûc vào làm mát cho Ùng c¡ quá l¡nh, ng°Ýi ta nÑi giïa °Ýng ra và °Ýng vào cça n°Ûc làm mát b±ng mÙt °Ýng Ñng trên ó bÑ trí van iÁu ti¿t nhiÇt Ù.

* S¡ Ó hÇ thÑng.

Hình 5-13: HÇ thÑng làm mát hß

¯u iÃm: C¥u t¡o ¡n gi£n, giá thành r».

Nh°ãc iÃm: Có nhiÁu nh°ãc iÃm lÛn chính nh° sau:

- NhiÇt Ù n°Ûc làm mát ra khÏi Ùng c¡ không °ãc v°ãt quá 50 - 550C Ã trÏnh t¡o ra hiÇn t°ãng k¿t tça muÑi làm gi£m kh£ nng trao Õi nhiÇt cça hÇ thÑng, ngoài ra l°ãng muÑi óng c·n (tích tå) trên °Ýng Ñng làm t¯c Ñng. NhiÇt Ù n°Ûc ngoài tàu thay Õi r¥t lÛn (të 5 - 300C) tuó thuÙc vào vùng ho¡t Ùng cça tàu và thÝi ti¿t d«n ¿n nhiÇt Ù cça các vách làm mát cing thay Õi làm cho éng su¥t nhiÇt cça các chi ti¿t tng lên. Ngoài ra khi nhiÇt Ù th¥p có kh£ nng ng°ng tå h¡i n°Ûc k¿t hãp vÛi s£n ph©m cháy t¡o thành các lo¡i axít làm tng méc Ù n mòn s¡mi xilanh.

- Dù ã lÍc qua b§u lÍc nh°ng n°Ûc v«n bË b©n (do bùn, cát...) nên các khoang làm mát xilanh và n¯p xilanh bË b©n r¥t nhanh, gây nên nhïng iÃm nóng cåc bÙ d«n ¿n viÇc t¡o ra các v¿t nét trên nhïng bÁ m·t ó.

2. HÇ thÑng làm mát kín (2 vòng)

HÇ thÑng này gÓm 2 vòng tu§n hoàn.

- Vòng tu§n hoàn n°Ûc ngÍt: Làm mát trñc ti¿p cho Ùng c¡, máy nén tng áp, tua bin khí x£... và nó tu§n hoàn trong mÙt chu trình kín.

- Vòng tu§n hoàn n°Ûc m·n: Dùng n°Ûc ngoài m¡n tàu làm mát cho d§u nhÝn, n°Ûc ngÍt, không khí tng áp rÓi x£ ra ngoài m¡n tàu.

Hình 5.14: HÇ thÑng làm mát kín

* Nguyên lý làm viÇc.

+ Vòng tu§n hoàn hß: N°Ûc të ngoài m¡n tàu qua van thông biÃn, qua phin lÍc nhÝ b¡m qua sinh hàn d§u nhÝn, sinh hàn n°Ûc ngÍt Óng thÝi qua làm mát cho sinh hàn khÛ tng áp rÓi ra ngoài.

+ Vòng tu§n hoàn kín: N°Ûc ngÍt sau khi ß Ùng c¡ ra qua sinh hàn n°Ûc ngÍt °ãc b¡m hút °a vào Ùng c¡. MÙt ph§n n°Ûc nóng ra khÏi Ùng c¡ °ãc °a vào két dãn nß Ã thoát h¡i, thoát khí (tránh tích h¡i trong khoang n°Ûc). Sau ó l¡i vÁ tr°Ûc b¡m. L°ãng n°Ûc hao håt °ãc bÕ sung qua két dãn nß.

Các van iÁu ti¿t nhiÇt Ù duy trì nhiÇt Ù c§n thi¿t cho hÇ thÑng .

Tr°Ûc khi khßi Ùng Ùng c¡ c§n hâm Ùng c¡ ta mß h¡i hâm vào b§u hâm, sau ó ch¡y b¡m n°Ûc ngÍt.

NhiÇt Ù n°Ûc ngÍt ra khÏi Ùng c¡ kho£ng 65- 800C, còn hiÇu sÑ nhiÇt Ù n°Ûc ngÍt ß cía ra và vào Ùng c¡ kho£ng "T = 8 ÷ 10oc.

* ¯u iÃm: KhÑng ch¿ °ãc ch¥t l°ãng n°Ûc làm mát nên hÇ thÑng °Ýng Ñng, các khoang chéa n°Ûc làm mát s¡ch. M·t khác £m b£o nhiÇt Ù n°Ûc vào Ùng c¡ không th¥p quá nên gi£m °ãc éng su¥t nhiÇt.

* Nh°ãc iÃm: HÇ thÑng cÓng kÁnh, ph£i mang theo n°Ûc ngÍt.

Câu 15:V½ s¡ Ó và trình bày nguyên lý làm viÇc cça hÙ thÑng bôi tr¡n các te °Ût,các te khô:

a. HÇ thÑng bôi tr¡n các te °Ût.

+ S¡ Ó hÇ thÑng:

Hình 5-9: HÇ thÑng bôi tr¡n các te °Ût.

+ Nguyên lý làm viÇc:

D§u nhÝn chéa trong các te cça Ùng c¡ °ãc b¡m hút qua l°Ûi lÍc thô ¿n phin lÍc tinh. Tr°Ûc khi ¿n b§u làm mát (sinh hàn) d§u qua van iÁu ti¿t nhiÇt Ù b±ng tay hay tñ Ùng van này có tác dång c£m éng nhiÇt Ù cça d§u à iÁu chÉnh l°ãng d§u qua sinh hàn nhiÁu hay ít nh±m duy trì nhiÇt Ù cça d§u nhÝn Õn Ënh tr°Ûc khi vào Ùng c¡ (khi nhiÇt Ù th¥p cho i t¯t không qua sinh hàn). HÇ thÑng còn °ãc bÑ trí van iÁu chÉnh áp su¥t. B±ng cách iÁu chÉnh séc cng lò xo cça van này ta có thà iÁu chÉnh áp su¥t trong hÇ thÑng. Còn à iÁu chÉnh áp lñc d§u trên °Ýng Ñng chính có thà dùng van d§u hÓi .

à cung c¥p d§u bôi tr¡n tr°Ûc khi khßi Ùng ho·c trong tr°Ýng hãp Ùng c¡ làm viÇc vÛi sÑ vòng nhÏ, c§n tng thêm áp lñc d§u ¿n giá trË Ënh méc, dùng b¡m Ùc l­p (b¡m này °ãc truyÁn Ùng b±ng iÇn ß Ùng c¡ tàu thu÷ cá lÛn, b±ng tay ß Ùng c¡ cá nhÏ).Toàn bÙ d§u nhÝn sau khi bôi tr¡n xong Áu r¡i xuÑng các te (các te làm nhiÇm vå chéa d§u nên gÍi là các te °Ût).

HÇ thÑng bôi tr¡n các te °Ût c¥u t¡o ¡n gi£n nh°ng tính tin c­y, an toàn trong khai thác không °ãc b£o £m. Vì l°ãng d§u chéa trong các te không nhiÁu, vòng tu§n hoàn lÛn, d§u chóng b©n. Khi tàu nghiêng l¯c trong sóng miÇng hút d§u có thà bË nhô lên khÏi m·t thoáng cça d§u, làm cho viÇc cung c¥p d§u bË gián o¡n, gây m¥t áp lñc.

b. HÇ thÑng bôi tr¡n các te khô:

D§u chéa ngoài các te l°u l°ãng b¡m hút > l°u l°ãng b¡m °a i bôi tr¡n.

+ S¡ Ó hÇ thÑng:

Hình 5-10: HÇ thÑng bôi tr¡n các te khô.

+ NguyÝn lý làm viÇc:

- M¡ch bôi tr¡n.

HÝ.thÑng này bao gÓm két tu§n hoàn °ãc bÑ trí d°Ûi các te, chéa d§u të các te ch£y xuÑng. D§u nhÝn të két °ãc b¡m bánh rng hút °a qua l°Ûi lÍc, qua phin lÍc tÛi sinh hàn vào °Ýng Ñng chính d«n i bôi tr¡n máy chính. Tr°Ûc khi ¿n sinh hàn d§u qua van iÁu ti¿t nhiÇt Ù Ã iÁu chÉnh l°ãng d§u nhÝn qua sinh hàn nhiÁu hay ít nh±m duy trì nhiÇt Ù thích hãp tr°Ûc khi vào bôi tr¡n, van an toàn V-2 dùng à iÁu chÉnh áp lñc d§u bôi tr¡n (b±ng cách thay Õi séc cng lò xo). Van d§u hÓi V-3 iÁu chÉnh áp lñc d§u trong °Ýng Ñng chính.

- M¡ch lÍc d§u.

Ngoài ra còn mÙt hÇ thÑng khác không m¯c nÑi ti¿p vÛi hÇ thÑng trên, d§u nhÝn të két tu§n hoàn °ãc b¡m bánh rng hút qua b§u hâm à vào máy lÍc d§u phân ly, ß ây n°Ûc và t¡p ch¥t °ãc tách ra cho vÁ két d§u b©n (không v½ trên hình), còn d§u s¡ch °ãc b¡m ©y hÓi vÁ két tu§n hoàn. Hai b¡m hút và ©y th°Ýng l¯p ngay trong máy lÍc.

L°ãng d§u chéa trong két tu§n hoàn phå thuÙc vào công su¥t Ùng c¡ và kiÃu lo¡i Ùng c¡. N¿u Ùng c¡ có công su¥t trung bình trß xuÑng và Ùng c¡ khång có patanh bàn tr°ãt, ng°Ýi ta dùng mÙt lo¡i d§u bôi tr¡n chung cho c£ các Õ á và s¡mi xilanh. N¿u Ùng c¡ patanh bàn tr°ãt và Ùng c¡ có công su¥t lÛn, dùng d§u bôi tr¡n xilanh riêng, hÇ thÑng bôi tr¡n riêng cho s¡ mi xilanh b±ng b¡m riêng, cÏc b¡m này °a d§u xilanh ¿n bôi tr¡n thành vách s¡ mi xilanh.

¯u iÃm: ThÝi gian sí dång d§u nhÝn dài h¡n, an toàn tránh °ãc nÕ h¡i d§u trong các te. (ph§n bên trong các te ng°Ýi ta l¯p các van an toàn à x£ bÛt h¡i d§u n¿u áp su¥t cao).

Câu 16:Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng nhiên liÇu nh¹, nhiên liÇu n·ng:

a. HÇ thÑng nhiÝn liÇu trñc ti¿p

.+ S¡ Ó hÇ thÑng.

Hình 5-2: S¡ Ó hÇ thÑng nhiên liÇu nh¹

+ NguyÝn lý làm viÇc:

HÇ thÑng nhiên liÇu nh¹ sí dång cho các Ùng c¡ trung tÑc và cao tÑc công su¥t nhÏ. Trong Ùng c¡ công su¥t lÛn nó tÓn t¡i song song vÛi hÇ thÑng nhiên liÇu n·ng. Nhiên liÇu të két chéa °ãc b¡m chuyÃn vào két l¯ng qua hÙp van. T¡i két l¯ng các t¡p ch¥t b©n và n°Ûc °ãc l¯ng xuÑng và x£ ra ngoài qua các van x£, sau ó °ãc b¡m chuyÃn lên két trñc nh­t qua phin lÍc. Nhiên liÇu °ãc b¡m c¥p d§u b¡m tÛi b¡m cao áp và °ãc °a ¿n vòi phun, phun vào xilanh Ùng c¡. (n¿u ch¥t l°ãng d§u không tÑt có thà bÑ trí thêm máy lÍc ly tâm tr°Ûc khi °a tÛi két trñc nh­t). Trong mÙt sÑ hÇ thÑng khÏc nhiÝn liÇu të kÙt trñc nh­t tÛi BCA nhÝ chiÁu cao trÍng lñc.

b. HÇ thÑng nhiên liÇu n·ng.

Th°Ýng °ãc dùng cho các Ùng c¡ diesel trung tÑc, th¥p tÑc cÑng su¥t lÛn. ·c iÃm cça hÇ thÑng này là sí dång lo¡i nhiên liÇu có t÷ trÍng cao (trên 0,92g/cm3) nhiÇt Ù Ùng ·c và Ù nhÛt cao (trên 30cst ß 500C). Các thành ph§n t¡p ch¥t b©n nh° n°Ûc, l°u huónh, cÑc lÛn. Vì v­y trong hÇ thÑng này c§n thi¿t ph£i tr¡ng bË các thi¿t bË hâm trong két chéa tr°Ûc máy lÍc ly tâm, tr°Ûc BCA. Các °Ýng Ñng d«n nhiên liÇu Áu ph£i bÍc cách nhiÇt. Ñi vÛi hÇ thÑng nhiên liÇu này nh¥t thi¿t ph£i bÑ trí các máy lÍc ly tâm à lo¡i bÛt t¡p ch¥t b©n và n°Ûc ra khÏi nhiên liÇu. Ngoài ra khi Ùng c¡ sí dång hÇ thÑng nhiên liÇu n·ng thì c§n thi¿t ph£i bÑ trí thêm mÙt hÇ thÑng nhiên liÇu nh¹ à phåc vå Ùng c¡ khi tàu khßi Ùng, man¡ ho·c ch©n bË ra vào c£ng .

+ S¡ Ó hÇ thÑng.

Hình 5-3: S¡ Ó hÇ thÑng nhiên liÇu n·ng

+ Nguyên lý làm viÇc:

- Nhiên liÇu të két chéa d°Ûi h§m tàu °ãc b¡m chuyÃn d§u hút qua b§u lÍc tÛi két l¯ng FO. T¡i két l¯ng các t¡p ch¥t b©n và n°Ûc °ãc l¯ng xuÑng và x£ ra ngoài qua các van x£, ß két l¯ng nhiên liÇu có thà hâm s¡ bÙ Ã viÇc l¯ng tÑt h¡n.

Nhiên liÇu të két l¯ng qua hÙp van V-4 ti¿p tåc ¿n b§u hâm cça mÏy lÍc nhÝ b¡m chuyÃn rÓi ¿n máy lÍc ly tâm qua van V-6. Sau khi qua máy lÍc à tách bÏ n°Ûc c·n b©n nhiên liÇu °ãc °a vÁ két trñc nh­t FO qua van V-7. Të két trñc nh­t, nhiên liÇu ch£y vÁ két hoà trÙn qua van 3 ng£, qua phin lÍc rÓi °ãc b¡m c¥p d§u ©y qua b§u lÍc ti¿p tåc °ãc hõm t¡i b§u hâm à £m b£o Ù nhÛt 2,5 - 40BY cça nhiên liÇu úng giá trË quy Ënh tr°Ûc BCA. Sau ó theo °Ýng Ñng cao áp qua vòi phun °a vào xilanh Ùng c¡.

- HÇ thÑng nhiÝn liÇu nh¹. GÓm két trñc nh­t DO l¯p song song vÛi két trñc nh­t FO. Tr°Ûc khi tàu man¡ ho·c iÁu Ùng të 20 ï 30 phót c§n chuyÃn viÇc sí dång hÇ thÑng nhiên liÇu n·ng sang hÇ thÑng nhiên liÇu nh¹ b±ng van chuyÃn 3 ng£ V-G có tác dång làm nhiÇt Ù cça nhiên liÇu thay Õi të të khi chuyÃn të nhiên liÇu n·ng sang nhiên liÇu nh¹ và ng°ãc l¡i à tránh hiÇn t°ãng k¹t piston plunger cça BCA. Chú ý viÇc óng mß các van c§n të të.

Câu 17:B¡m thà tích là gì?Trình bày c¥u t¡o và nguyên lý làm viÇc cça b¡m Pistong mÙt c¥p,°u nh°ãc iÃm,éng dung:

- B¡m thà tích : Là b¡m ho¡t Ùng theo nguyên lý cça máy thu÷ lñc thà tích.

1. S¡ Ó và nguyên lý làm viÇc cça b¡m piston mÙt hiÇu lñc(mÙt c¥p).

Khi piston (4) sang ph£i, thà tích buÓng làm viÇc tng lên, áp su¥t ß ây gi£m nên ch¥t lÏng të Ñng hút (7) qua van mÙt chiÁu (8) vào xi lanh (3).

Khi piston (4) sang trái, d°Ûi áp lñc cça piston, ch¥t lÏng trong xilanh bË nén qua van mÙt chiÁu (9) vào Ñng §y (1). èng vÛi m×i vòng quay cça tråc Ùng c¡ thì lo¡i b¡m piston ¡n (mÙt c¥p) này hút mÙt l§n và ©y mÙt l§n.

Hình 7-3. B¡m piston mÙt hiÇu lñc

N¿u ban §u ch°a có ch¥t lÏng, mà chÉ có không khí trong khoang công tác cça b¡m thì ch¥t khí cing °ãc hút và ©y ra, cho ¿n khi l°ãng khí trong hÇ thÑng hút gi£m i ¿n mÙt áp su¥t thích hãp, lúc ó ch¥t lÏng °ãc hút và iÁn §y, chi¿m ch× ph§n chân không, sau ó là quá trình b¡m ch¥t lÏng diÅn ra.

¯u:

B¡m piston có kh£ nng tñ hót (không c§n mÓi), có kh£ nng làm viÇc vÛi cÙt áp cao trong khi l°u l°ãng không Õi.

Nh°ãc: MÙt sÑ tråc tr·c ß b¡m piston và nguyÝn nhõn

a) N¿u b¡m không c¥p °ãc ch¥t lÏng có thà vì:

- Van hút ch°a mß.

- L°Ûi lÍc hút quá b©n.

- Có v­t c£n trong Ñng hút.

- Van hút bË kênh ho·c treo.

g) B¡m làm viÇc vÛi s£n l°ãng kém

- Các van mß ch°a h¿t.

- Tình tr¡ng các van kém.

- T¯c l°Ûi lÍc ho·c Ñng hút.

- Rò lÍt nhiÁu không khí vào b¡m.

- Xéc mng kém, rò lÍt ch¥t lÏng nhiÁu.

- H° hÏng các lò xo cça cÏc van hót, ©y.

- HÓi ch¥t lÏng vÁ b¡m qua van an toàn.

- Piston quá mòn.

- Không £m b£o ç vòng quay.

- Các chi ti¿t cça b¡m l¯p ·t không úng kù thu­t.

c) B¡m làm viÇc vÛi công su¥t cao h¡n bình th°Ýng

- Thi¿u bôi tr¡n trong hÇ truyÁn Ùng.

- Vòng quay cça b¡m quá cao.

- L¯p ráp hÙp gi£m tÑc không úng qui cách.

- K¹t các chi ti¿t Ùng.

- Các bulông ép thi¿t bË làm kín quá cng.

- Ô á l¯p ráp không úng kù thu­t.

- T¯c ngh½n Ñng ©y.

èng dång:

B¡m piston là b¡m mà chúng ho¡t Ùng theo nguyên lý cça máy thu÷ lñc thà tích, trong ó c¡ nng cça Ùng c¡ kéo b¡m °ãc bi¿n thành nng l°ãng cça dòng ch¥t lÏng °ãc b¡m và thñc hiÇn nhÝ piston chuyÃn Ùng tËnh ti¿n qua l¡i nén trñc ti¿p lên ch¥t lÏng trong xilanh.

Câu 18: Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça b¡m bánh rng. ¯u nh°ãc iÃm

B¡m bánh rng

1. S¡ Ó c¥u t¡o và nguyên lý ho¡t Ùng

Hình 7-5. S¡ Ó c¥u t¡o b¡m bánh rng n khÛp ngoài.

B¡m bánh rng 1 chiÁu.

B¡m bánh rng ho¡t Ùng °ãc nhÝ mÙt c·p bánh rng ho·c nhiÁu bánh rng n khÛp vÛi nhau ·t trong vÏ b¡m. MÙt trong các bánh rng ó °ãc d«n Ùng të Ùng c¡ lai và gÍi là bánh chç Ùng.

- Khi Ùng c¡ lai ho¡t Ùng, bánh chç Ùng quay, d«n bánh bË Ùng quay ng°ãc chiÁu vÛi nó. Ch¥t lÏng të khoang hót °ãc các rãnh rng cça hai bánh rng mang sang khoang ©y.

- T¡i khoang ©y , do các bánh rng vào khÛp, các §u rng khÛp vào các rãnh rng nên chèn ch¥t lÏng ra làm áp su¥t tng lên, ch¥t lÏng (d§u) ra khÏi b¡m theo °Ýng ©y.

- T¡i khoang hót ch¥t lÏng (d§u) luôn bË các bánh rng mang i nên l°ãng ch¥t lÏng gi£m, các rng ra khÛp nên thà tích các rónh rng tng áp su¥t gi£m, ch¥t lÏng s½ °ãc hút vào khoang theo °Ýng hút.

- Khi áp su¥t trên °Ýng ©y lÛn h¡n Ënh méc thì van s½ mß cho 1 ph§n ch¥t lÏng x£ vÁ phía tr°Ûc b¡m à gi£m bÛt áp su¥t. VÛi k¿t c¥u cça b¡m hình 7-5 thì chiÁu quay thay Õi cía hút và cía ©y không Õi nhÝ có hai c·p van hút và ©y.

Hình 7-6. B¡m bánh rng nghiêng

Hình 7-6. B¡m bánh rng n khÛp trong

B¡m bánh n khÛp trong vÁ nguyên lý ho¡t Ùng giÑng b¡m bánh rng n khÛp ngoài

ChÉ vÁ kích th°Ûc nhÏ gÍn h¡n b¡m bánh rng n khÛp ngoài,vì mÙt bánh rng nm trong mÙt bánh rng khác.

2. MÙt sÑ ·c iÃm cça b¡m bánh rng

- B¡m có thà làm viÇc vÛi ving quay cao n = 10000 - 20000v/ph.

- B¡m bánh rng chÉ thích hãp vÛi lo¡i ch¥t lÏng có Ù nhÛt vëa ph£i và tính bôi tr¡n tÑt. Thñc t¿ chÉ thích hãp vÛi viÇc b¡m d§u nh¥t là d§u nhÝn.

- B¡m bánh rng có k¿t c¥u ¡n gi£n, kích th°Ûc gÍn nên bÁn và chËu t£i tÑt.

- Có kh£ nng t¡o °ãc áp su¥t kh£ cao (tÛi 2ï30 Kg/cm2).

- Có s£n l°ãng Áu h¡n nhiÁu so vÛi b¡m piston.

- Làm viÇc tin c­y, tuÕi thÍ cao.

- Do khe hß giïa ph§n Ùng và ph§n t)nh khá bé và do lai truyÁn b±ng rng nên r¥t nh¡y c£m vÛi các v­t b©n do v­y ph£i chú ý ¿n phin lÍc và lo¡i ch¥t lÏng °ãc b¡m.

- B¡m không iÁu chÉnh °ãc l°u l°ãng và áp su¥t khi ving quay khång Õi.

Câu 19: Trình bày c¥u t¡o và nguyên lí làm viÇc cça b¡m cánh g¡t, °u nh°ãc iÃm.

B¡m cánh g¡t

1. S¡ Ó c¥u t¡o và nguyên lý ho¡t Ùng

* S¡ Ó c¥u t¡o:

Hình 7-8. B¡m cánh g¡t

* Nguyên lý ho¡t Ùng:

- Khi rôto quay, các rãnh có chéa cánh g¡t trên thân rôto quay theo.

- Do viÇc ·t lÇch tâm rôto trong vÏ bao và cánh g¡t luôn tó sát vào vÏ nên giïa các c·p cánh vÛi vÏ t¡o thành các khoang công tác có sñ bi¿n Õi vÁ thà tích.

- VÛi chiÁu quay nh° hình v½, thà tích bi¿n Õi të 0 (iÃm trÝn cùng) và có giá trË max t¡i iÃm d°Ûi cùng. T¡o nên vùng hút và n¡p ch¥t lÏng t¡o nên khoang hút(nía bên trái).

- Þ nía vòng tròn bên ph£i, là vùng có thà tích nhÏ d§n t¡o nên khoang ©y nén ép ch¥t lÏng ra ngoài. Ch¥t lÏng °ãc v­n chuyÃn mÙt cách liên tåc khi rôto quay.

à tng hiÇu qu£ thì ng°Ýi ta dùng nhiÁu cánh g¡t cho b¡m.

2. ·c iÃm cça b¡m cánh g¡t

- Do ·c iÃm k¿t c¥u mà òi hÏi ch¥t lÏng ph£i s¡ch và tính bôi tr¡n tÑt do v­y lo¡i b¡m này r¥t phù hãp vÛi d§u nhÝn, d§u Ñt.

- S£n l°ãng cça b¡m khá Áu và ho¡t Ùng °ãc vÛi sÑ vùng quay cao (2000-3000v/ph).

- Áp su¥t công tác ¡t tÛi 20-100 atm.

- C¥u t¡o phéc t¡p h¡n b¡m bánh rng.

- NhiÁu chi ti¿t ti¿p xúc vÛi nhau nên ma sát c¡ khí cao.

- ¯u iÃm c¡ b£n cça b¡m cánh g¡t là có thà iÁu chÉnh °ãc l°u l°ãng khi ving quay khång Õi, b±ng cách thay Õi Ù lÇch tâm e cça roto và vÏ.

- Th°Ýng sí dång trong các hÇ thÑng truyÁn Ùng thu÷ lñc ·c biÇt là hÇ thÑng c©u và óng mß h§m hàng, do viÇc dÅ iÁu chÉnh s£n l°ãng và £o chiÁu có thà áp dång iÁu khiÃn tñ Ùng và të xa khi là Ùng c¡ thu÷ lñc.

Câu 20: Trình bày c¥u t¡o và nguyên lí làm viÇc b¡m piston 2 hiÇu lñc.

B¡m piston hai hiÇu lñc

Hình 7-4. B¡m piston hai hiÇu lñc

B¡m piston 1 c¥p có l°u l°ãng không Áu. Ã ¡t °ãc Ù Óng Áu lÛn h¡n vÁ l°u l°ãng, ng°Ýi ta sí dång b¡m piston có hai, ba ho·c nhiÁu hiÇu lñc tuy nhiên k¿t c¥u phéc t¡p và cÓng kÁnh h¡n.

Nguyên lý ho¡t Ùng: Gi£ sí khi piston chuyÃn Ùng sang ph£i, thà tích buÓng b¡m bên ph£i gi£m làm áp su¥t tng van ©y 6 bên ph£i mß, ch¥t lÏng °ãc ©y ra cía ©y. Óng thÝi thà tích bên trái buÓng b¡m tng làm áp su¥t gi£m và van hút 7 bên trái mß ch¥t lÏng °ãc hút vào bên trái buÓng b¡m. Khi piston chuyÃn Ùng vÁ bên trái thì quá trình diÅn ra ng°ãc l¡i.

B¡m piston 2 hiÇu lñc gÓm mÙt xilanh cùng 2 khoang công tác °ãc phân chia bßi piston. Piston làm viÇc c£ hai phía, có 2 van hút và 2 van ©y. Trong mÙt chu kó làm viÇc cça b¡m có 2 quá trình hút và 2 quá trình ©y.

Câu 21: Trình bày k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça b¡m li tâm. ¯u nh°ãc iÃm, éng dång

B¡m ly tâm

B¡m ly tâm là b¡m cánh d«n, ho¡t Ùng theo nguyên lý cça máy thu÷ lñc cánh d«n. C¡ c¥u truyÁn và d«n nng l°ãng Ùng c¡ chính là hÇ thÑng bánh cánh công tác.

Hình 7-1: K¿t c¥u b¡m ly tâm mÙt c¥p

1. S¡ Ó và nguyên lý làm viÇc

Hình 7-2:.S¡ Ó c¥u t¡o b¡m ly tâm

MiÇng hút ß trung tâm b¡m, còn miÇng thoát theo ph°¡ng ti¿p tuy¿n. VÏ b¡m làm d¡ng xoáy Ñc t¡o ra khe hß vÛi cánh b¡m tng d§n vÁ phía miÇng thoát. Cánh b¡m có nhiÁu lo¡i (lo¡i cánh th³ng, lo¡i cánh cong, cánh hút 1 m·t, cánh hút 2 m·t...).

Tr°Ûc khi b¡m làm viÇc c§n ph£i làm cho thân b¡m (trong ó có bánh công tác) và Ñng hút °ãc iÁn §y ch¥t lÏng - gÍi là mÓi b¡m.

Khi Ùng c¡ lai tråc b¡m quay, làm bánh công tác quay, các ph§n tí ch¥t lÏng ß trong bánh công tác do tác dång cça lñc ly tâm bË dÓn të trong ra ngoài, chuyÃn Ùng theo các máng d«n và i vào Ñng ©y (quá trình ©y).

Óng thÝi ß lÑi vào cça bánh công tác t¡o nên mÙt vùng có áp su¥t chân không, và d°Ûi tác dång cça áp su¥t trong bà chéa lÛn h¡n áp su¥t ß lÑi vào cça b¡m, ch¥t lÏng ß bà hút liên tåc °ãc °a vào b¡m theo °Ýng Ñng hút (quá trình hút).

Quá trình hút và ©y cça b¡m là quá trình liên tåc t¡o nên dòng ch£y liên tåc trong b¡m.

EMBED Equation.3

Vì không khí có tính chËu nén do ó p chÉ ç à b¡m ch¥t lÏng, còn không ç lñc à hút và b¡m ch¥t khí do v­y ph£i mÓi b¡m.

iÃm ·c tr°ng cça b¡m ly tâm là m×i mÙt ph§n tí công ch¥t thu °ãc nng l°ãng nh° nhau të cánh b¡m công tác, iÁu ó có ngh)a là công ch¥t °ãc tng Áu nng l°ãng cça mình khi qua các cánh b¡m.

N¿u công ch¥t i qua tu§n tñ mÙt sÑ cánh công tác trên cùng mÙt b¡m (các cánh m¯c nÑi ti¿p) thì nng l°ãng công ch¥t thu °ãc t÷ lÇ vÛi sÑ l§n cánh. Nhïng b¡m lo¡i này °ãc gÍi là b¡m ly tâm nhiÁu c¥p.

N¿u công ch¥t °ãc tách ra và qua song song lo¡t cánh thì cÙt áp cça công ch¥t sau b¡m nh° nhau nh°ng l°u l°ãng g¥p ôi. Lo¡i b¡m này là b¡m ly tâm mÙt c¥p l°u l°ãng lÛn.

2. éng dång cça b¡m ly tâm

B¡m ly tâm b¡m °ãc nhiÁu lo¡i ch¥t lÏng, ít nh­y c£m vÛi ch¥t lÏng có chéa h¡t r¯n, k¿t c¥u nhÏ gÍn, ch¯c ch¯n làm viÇc tin c­y, l°u l°ãng Áu.

B¡m ly tâm có s£n l°ãng lÛn, song cÙt áp không lÛn l¯m nên thñc t¿ trên tàu thu÷ chúng °ãc sí dång h§u h¿t trong các hÇ thÑng làm mát, n°Ûc sinh ho¡t, hÇ thÑng céu ho£ và hÇ thÑng ballast.

3. Nhïng l°u ý khi khai thác b¡m ly tâm

- Sí dång b¡m ph£i tuân thç tài liÇu kù thu­t h°Ûng d«n cça nhà ch¿ t¡o.

- Tr°Ûc khi khßi Ùng b¡m c§n mÓi b¡m cho §y và x£ khÛ trong b¡m mÙt cách triÇt Ã. Ã kh³ng Ënh r±ng b¡m làm viÇc vÛi s£n l°ãng §y ç, c§n quan sát áp k¿ l¯p ·t trên b¡m.

- NhiÇt Ù Õ á b¡m không v°ãt quá 70 - 800c.

- Khi b¡m làm viÇc mà xu¥t hiÇn mÙt sÑ tråc tr·c thì c§n ph£i xem xét và tìm nguyên nhân kh¯c phåc ngay.

- ViÇc iÁu chÉnh s£n l°ãng b¡m c§n chú ý tÛi tình tr¡ng °Ýng Ñng, tình tr¡ng khÛ trong hÇ thÑnh b¡m n¿u iÁu chÉnh van hút.

4. Các tråc tr·c th°Ýng x©y ra Ñi vÛi b¡m ly tâm:

a) Sau khi khßi Ùng b¡m không c¥p °ãc ch¥t lÏng.

Nguyên nhân có thà là:

- Không mÓi triÇt Ã.

- Hút l«n không khí.

- Van ©y v«n còn óng.

- Ù cao ·t b¡m quá lÛn.

- Cánh b¡m bË t¯c ho·c phin lÍc quá b©n.

- B¡m quay không úng chiÁu.

- V­n tÑc quá nhÏ.

b) B¡m ho¡t Ùng vÛi l°u l°ãng không ç:

- Do l«n không khí vào b¡m.

- Ñng hút bË b©n nhiÁu.

- Cánh công tác bË t¯c ho·c phin lÍc b©n.

c) B¡m sí dång công su¥t lÛn h¡n bình th°Ýng.

- Làm viÇc vÛi quá méc vÁ s£n l°ãng.

- V­n tÑc b¡m quá lÛn.

- B¡m l¯p ·t không chính xác.

- Ma sát c¡ khí các chi ti¿t trong b¡m.

d). Ô á, vòng bi quá nóng.

- B¡m l¯p ·t không tÑt.

- Bôi tr¡n kém.

- B¡c ho·c Õ bi quá ch·t.

- Không làm mát Õ á tÑt.

e) B¡m làm viÇc rung Ùng.

- B¡m l¯p ·t sai qui cách.

- M¥t cân b±ng Ùng cça bánh cánh.

- BË t¯c bánh cánh.

- Bánh cánh quá mòn.

- Bánh cánh bË bám b©n quá nhiÁu.

- Tråc b¡m bË cong vênh.

g) B¡m làm viÇc có ti¿ng Ón không bình th°Ýng.

- S£n l°ãng quá cao ho·c quá th¥p so vÛi Ënh méc.

- B¡m l«n không khí.

- B¡m l¯p ·t sai qui cách.

- B¡m làm viÇc trong vùng xâm thñc.

Câu 22: Trình bày c¥u t¡o và nguyên lí làm viÇc cça máy nén khí d¡ng piston.

2. Máy nén khí piston mÙt c¥p

Trong MNK piston mÙt c¥p, ch¥t môi giÛi chÉ °ãc nén mÙt l§n rÓi ©y vào bình chéa.

Các bÙ ph­n chç y¿u cça máy nén piston 1 c¥p gÓm có:

1. Chai gió. 5. Piston.

2. Van x£. 6. Xilanh.

3. Van n¡p. 7. Bàn tr°ãt.

4. B§u lÍc gió.

Hình 7-9:.Máy nén gió piston mÙt c¥p

Khi piston chuyÃn Ùng të trái sang ph£i (të CT ¿n CD) van n¡p mß khi ¿n 4, van x£ óng, áp su¥t trong xilanh gi£m xuÑng(t¡o thành chân không) và °a không khí ngoài trÝi vào xi lanh qua van hút (clape hút3). Trên Ó thË quá trình n¡p là 4-1, áp su¥t lúc n¡p không thay Õi là p1.

Ti¿p theo là quá trình nén khí, piston chuyÃn Ùng të ph£i sang trái (CD ¿n CT). Trong quá trình này hai van n¡p và th£i Áu óng.

Nén khí có thà ti¿n hành theo quá trình ³ng nhiÇt, quá trình a bi¿n ho·c quá trình o£n nhiÇt áp su¥t tng të Pa ¿n P1

Sau ó là quá trình th£i khí (p1 = const) van x£ mß và van n¡p óng kín. Khí th£i sau khi nén °ãc d«n qua °Ýng Ñng và n¡p vào chai giú 1 (thñc ch¥t là bình Õn áp °Ýng 2-3 trên Ó thË).

Trên chu trình lý thuy¿t, nén o¡n nhiÇt công trên hao nhiÁu nh¥t, nén ³ng nhiÇt công hao ít nh¥t. Nh°ng nén ³ng nhiÇt r¥t khó khn vÁ ch¿ t¡o nên trong thñc t¿ th°Ýng °ãc nén theo quá trình a bi¿n.

3. Máy nén khí piston nhiÁu c¥p

a. Lý do ph£i dùng MNK nhiÁu c¥p

Trong thñc t¿ c§n khí nén vÛi áp su¥t cao và trung bình, nh°ng MNK mÙt c¥p khó có thà duy trì vÛi áp su¥t cao bßi các lý do sau:

- N¿u dùng MNK mÙt c¥p à nén khí tÛi áp su¥t cao thì nhiÇt Ù cuÑi quá trình nén r¥t lÛn, và d«n tÛi ôxy hoá d§u tñ nhiên trên thành xilanh, piston.... d«n tÛi k¹t các chi ti¿t chuyÃn Ùng và các van (clape) hút, x£.

- Khi áp su¥t cao, hiÇu su¥t máy nén gi£m nhiÁu.

- Nng l°ãng dùng à nén khí trong MNK 1 c¥p tng lên r¥t nhiÁu so vÛi dùng MNK nhiÁu c¥p do v­y trên tàu thu÷ sí dång các lo¡i MNK nhiÁu c¥p.

-Trong máy nén khí nhiÁu c¥p thì khí nén sau khi ra khÏi m×i c¥p s½ °ãc làm mát à tng hiÇu qu£ cça máy nén.

b. S¡ Ó k¿t c¥u cça máy nén khí hai c¥p

Hình 7-10: K¿t c¥u máy nén khí hai c¥p

Hình 7-11: S¡ Ó máy nén khí hai c¥p

Nguyên lý ho¡t Ùng: VÛi k¿t c¥u cça máy nén hình 7-11 Có piston b­c gÓm hai kích th°Ûc khác nhau °ãc lai truyÁn chuyÃn Ùng tËnh ti¿n trong mÙt xi lanh. Chúng k¿t hãp vÛi nhau t¡o thành hai khoang công tác có thà tích khác nhau. Ch¥t khí °ãc n¡p vào c¥p I qua °Ýng hút c¥p I qua van n¡p c¥p I, sau ó nén qua cía ©y c¥p I, qua b§u làm mát trung gian. Ti¿p tåc °ãc n¡p hút qua van hút c¥p II, vào c¥p II có thà tích nhÏ h¡n và °ãc nén l§n hai và ©y qua van ©y c¥p II tÛi chai gió.

Câu 23: Trình bày c¥u t¡o và nguyên lí làm viÇc cça máy lÍc li tâm.

3. Máy lÍc d§u ly tâm

Thñc hiÇn viÇc phân ly ly tâm nhiên liÇu và d§u nhÝn trên tàu thu÷, ng°Ýi ta th°Ýng sí dång các lo¡i máy phân ly ly tâm sau ây:

- Máy phân ly d¡ng trÑng (hình Ñng).

- Máy phân ly d¡ng )a (hình nón).

a. Máy lÍc d§u d¡ng hình Ñng

Hình 7-12: S¡ Ó máy lÍc ly tâm hình Ñng

S¡ Ó máy lÍc ly tâm d¡ng trÑng (b§u lÍc hình Ñng) °ãc thà hiÇn trên hình v½. Chi ti¿t c¡ b£n cça máy là mÙt Ñng quay hình trå. Ch¥t lÏng °ãc c¥p liên tåc vào trÑng hình Ñng qua l× tâm ß bên d°Ûi trÑng quay bao l¥y thành trÑng và do tác dång cça lñc ly tâm s½ t¡o trên thành trÑng mÙt lÛp có bÁ m·t parabôlôit ß trong. Do giá trË cça lñc ly tâm trong b§u lÍc này th°Ýng lÛn h¡n trÍng lñc kho£ng 12000- 60000 l§n nên trong thñc t¿ có thà coi dòng ch¥t lÏng bao quanh thành trÑng có d¡ng m·t trå. Các c·n b©n trong ch¥t lÏng d°Ûi tác dång cça lñc ly tâm vng ra ngo¡i vi và l¯ng lên thành trÑng, khi dëng máy lÍc thì ta vÇ sinh à l¥y chúng ra .

Còn các pha cça ch¥t lÏng là d§u s¡ch và n°Ûc liên tåc °ãc d«n qua các l× phía trên cça trÑng. Máy lÍc ly tâm d¡ng trÑng có hiÇu éng ly tâm lÛn và °ãc sí dång à phân tách theo hai pha "r¯n - lÏng"; "lÏng n·ng- lÏng nh¹" ho·c ba pha"r¯n - lÏng n·ng - lÏng nh¹".

SÑ vòng quay cça lo¡i máy này kho£ng 10000 -20000 v/ph nh°ng diÇn tích l¯ng ly tâm nhÏ do c¥u t¡o kích th°Ûc h¡n ch¿. M·t nïa do thà tích buÓng chéa bùn c·n nhÏ không thà làm vÇ sinh trÑng n¿u không dëng trÑng l¡i, nên kiÃu d¡ng trÑng này h¡n ch¿ kh£ nng sí dång cça nó. KiÃu máy ly tâm d¡ng trÑng °ãc dùng à làm s¡ch các ch¥t lÏng ít cáu c·n vì không c§n ph£i tháo ra làm vÇ sinh b§u lÍc sau m×i ca.

b. Máy lÍc d§u d¡ng )a

Hình 7-13: Máy lÍc d§u d¡ng )a

HiÇn nay vÁ c¡ b£n, viÇc làm s¡ch nhiên liÇu ho·c d§u nhÝn trên các Ùi t§u, ng°Ýi ta sí dång các máy lÍc ly tâm d¡ng )a. C¥u t¡o máy lÍc ly tâm kiÃu )a khá phéc t¡p h¡n kiÃu trÑng và sÑ vòng quay cça b§u vào kho£ng 4000-10000 v/phút. Song diÇn tích l¯ng g·n ly tâm kiÃu )a lÛn h¡n nhiÁu so vÛi kiÃu trÑng. M·t khác, trong tr°Ýng hãp phân ly hai pha "r¯n -lÏng" hay ba pha "r¯n - lÏng n·ng - lÏng nh¹" chéa nhiÁu c·n b©n, máy lÍc ly tâm d¡ng )a có thà x£ c·n b±ng nhiÁu ph°¡ng pháp: X£ c·n b±ng tay, b±ng tñ Ùng Ënh kó, hay kiÃu trÑng x£ liên tåc theo kiÃu vòi phun lúc b§u lÍc làm viÇc. iÁu này r¥t °u viÇt cho viÇc sí dång làm s¡ch d§u cung c¥p cho hÇ Ùng lñc tàu thu÷ theo yêu c§u cça viÇc sí dång nhiên liÇu và d§u nhÝn trên tàu thu÷ hiÇn nay.

BÙ )a có d¡ng hình chóp cåt °ãc l¯p vào bên trong trÑng lÍc vÛi måc Ûch tng hiÇu qu£ phân ly. D§u b©n phân ly °ãc c¥p të trên xuÑng theo °Ýng phía trong Ñng trung tâm, chia qua l× nhÏ ß nón áy và ch£y vào kho£ng không gian giïa các )a.

Ngay t¡i khu vñc hàng l× khoan trên )a, ph§n lÛn l°ãng n°Ûc l«n trong d§u b©n ã bË phân ly ra và ch£y ra phía chu vi ngoài chÓng )a rÓi lên phía trên )a, phân chia ()a Énh) và qua cía vành iÁu chÉnh (ho·c vít iÁu chÉnh) i ra ngoài. Các h¡t r¯n bË giï l¡i và °ãc phân tách trong kho£ng không gian giïa các khe )a.

D§u ã °ãc lÍc s¡ch s½ °ãc l¥y ra ngoài të ng£ ra cça d§u s¡ch ß chu vi phía trong )a.Các t¡p ch¥t b©n s½ °ãc dÓn ra phía ngoài cùng cça trÑng máy lÍc và chúng °ãc x£ ra ngoài b±ng ph°¡ng pháp tñ Ùng ho·c b±ng tay mà không c§n ph£i dëng máy lÍc.

- TÑc Ù quay cça roto máy lÍc kho£ng 4000 -10000 v/ph.

- S£n l°ãng kho£ng 1500 -5000 l/h.

- Sau khi lÍc, hàm l°ãng n°Ûc trong d§u không quá 0,2%, t¡p ch¥t c¡ hÍc không quá 0,06%.

Câu 24: Trình bày nhiÇm vå và yêu c§u, nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng tÝi neo.

1. Các yêu c§u Ñi vÛi mÙt sÑ chi ti¿t hÇ thÑng neo tÝi

- Có kh£ nng th£ neo vÛi Ù dài xích neo thích hãp.

- MÙt §u cuÑi cça xích neo ph£i °ãc cÑ Ënh ch·t vÛi tàu (trong h§m xích neo).

- Có kh£ nng nhÕ mÏ neo rÝi khÏi áy biÃn áy sông.

- Treo mÏ neo n¡i thu­n tiÇn tr¯c ch¯n. Xích neo luôn sµn sàng trong h§m xích.

- Có kh£ nng c¯t bÏ xích neo vÛi thÝi gian ng¯n nh¥t.

- Ph£i có thi¿t bË hãm phanh à khÑng ch¿ tÑc Ù th£ neo.

- Ù dài dây xích neo, tÑc Ù th£ và kéo neo ph£i theo úng qui ph¡m qui Ënh.

2. HÇ thÑng truyÁn Ùng tÝi - neo

* Ùng c¡ lai: Có thà là Ùng c¡ iÇn, Ùng c¡ Diesel, Ùng c¡ thu÷ lñc.

* BÙ gi£m tÑc: Th°Ýng là bÙ truyÁn Ùng bánh rng.

* MÏ neo: Tuó thuÙc vào Ù lÛn cça tàu, Ëa bàn n¡i ho¡t Ùng, tr¡ng thái áy biÃn n¡i th£ neo mà có k¿t c¥u khác nhau.

* Xích neo: Phå thuÙc vào trÍng t£i nên chúng có kích th°Ûc và Ù bÁn phù hãp.

* Ñng d«n dây xích và mÏ neo: °ãc bÑ trí ß phía mii và lái cça tàu cho thu­n tiÇn viÇc th£ và kéo neo.

Hình 9-2: TruyÁn Ùng tÝi neo

Ùng c¡ lai 8 thông qua khÛp nÑi và nhóm bi¿n tÑc c¡ khí bánh rng, làm tråc quay ra có trË sÑ mô men lÛn và gi£m tÑc Ù quay. Ti¿p ó truyÁn Ùng này s½ ti¿p nh­n ß trÑng qu¥n dây ho·c trÑng xích neo 5 do sñ iÁu khiÃn cça tay ly hãp 6. TrÑng phanh 4 có nhiÇm vå h¡n ch¿ tÑc Ù khi c§n thi¿t. Thi¿t bË neo dùng à cÑ Ënh tàu nhÝ mÏ neo bám vào áy biÃn, áy sông n¡i tàu chÝ ãi.

Thi¿t bË tÝi dùng à kéo, buÙc tàu cÑ Ënh vào c§u c£ng ho·c vào tàu khác khi c§n thi¿t. Þ trên tàu, thông th°Ýng thi¿t bË tÝi °ãc bÑ trí chung vÛi máy neo à tiÇn sí dång và ti¿t kiÇm trang thi¿t bË.

3. HÇ thÑng tÝi- neo thu÷ lñc

a. S¡ Ó hÇ thÑng

Hình 9- 3: S¡ Ó hÇ thÑng tÝi- neo thu÷ lñc

b. Nguyên lý ho¡t Ùng theo s¡ Ó ã cho:

Khi khßi Ùng hÇ thÑng tÝi neo thì b¡m 5 s½ hút d§u të két ©y qua P sang T tÛi phin lÍc vÁ két. Khi ta th£ neo thì van tr°ãt iÁu khiÃn dËch chuyÃn sang trái làm cía P thông vÛi L và cía I thông vÛi T. Khi này d§u të P c¥p tÛi L qua van mÙt chiÁu lên Ùng c¡ thçy lñc làm Ùng c¡ quay theo chiÁu th£ neo, d§u ra khÏi Ùng c¡ trß vÁ cía I tÛi T vÁ két. Khi ta kéo neo thì van tr°ãt dËch chuyÃn sang ph£i làm cho P thông vÛi I và L thông vÛi T, lúc này d§u të P qua I mÙt nhánh lên Ùng c¡, mÙt nhánh tÛi van tràn cân b±ng mß thông van tràn và d§u të Ùng c¡ s½ qua van tràn cân b±ng vÁ két, Óng thÝi Ùng c¡ quay theo chiÁu kéo neo.

Câu 25: V½ s¡ Ó và trình bày nguyên lí làm viÇc cça mÙt hÇ thÑng l¡nh tàu thçy c¡ b£n (sí dång công ch¥t Freon).

Các thi¿t bË làm l¡nh có nhiÇm vå l¥y nhiÇt liên tåc cça môi tr°Ýng c§n làm l¡nh có nhiÇt Ù th¥p h¡n nhiÇt Ù môi tr°Ýng rÓi nh£ ra môi tr°Ýng. Theo Ënh lu­t nhiÇt ông II: "nhiÇt l°ãng không thà të nó truyÁn të v­t có nhiÇt Ù th¥p sang v­t có nhiÇt Ù cao"

Nguyên lý làm viÇc cça thi¿t bË l¡nh chÉ có thà ¡t °ãc n¿u ta °a thêm công bên ngoài vào chu trình.

Chu trình lý thuy¿t c¡ sß cça máy l¡nh là chu trình Cacnô ng°ãc chiÁu gÓm hai quá trình ³ng nhiÇt và hai quá trình o¡n nhiÇt xen k½ nhau, ti¿n hành ng°ãc chiÁu kim Óng hÓ.

- Quá trình 1 (2: là quá trình nén o¡n nhiÇt trong máy nén (công ch¥t nén o¡n nhiÇt trong máy nén tiêu tÑn công L1).

- Quá trình 2 (3: Là quá trình nh£ nhiÇt ³ng nhiÇt (công ch¥t °ãc ng°ng tå trong bình ng°ng, nh£ nhiÇt l°ãng qk).

- Quá trình 3 (4: Là quá trình giãn nß o¡n nhiÇt. (công ch¥t thñc hiÇn giãn nß o¡n nhiÇt trong máy giãn nß ho·c van ti¿t l°u à sinh công l-2).

- Quá trình 4 (1: Là quá trình thu nhiÇt ³ng nhiÇt (công ch¥t thu nhiÇt l°ãng cça các Ñi t°ãng làm l¡nh qo).

10-2. Máy l¡nh tàu thu÷ dùng chu trình h¡i

ây là chu trình làm l¡nh mà trong ó hiÇu qu£ làm l¡nh °ãc t¡o ra nhÝ bay h¡i công ch¥t ß nhiÇt Ù th¥p. Trong chu trình h¡i ¡n gi£n có 4 thi¿t bË chính là máy nÙn (MN) bình ng°ng (BN), van ti¿t l°u (VTL) ho·c máy giãn nß, và dàn bay h¡i(DBH). BÑn thi¿t bË này °ãc nÑi vÛi nhau b±ng hÇ thÑng Ñng hãp lý kín hoàn toàn. Trong hÇ thÑng kín này ñ¡c n¡p công ch¥t l¡nh là các ch¥t lÏng sôi ß nhiÇt Ù th¥p nh° amôniac

( NH3) Freon -22, ho·c Freon- 12.

1. S¡ Ó hÇ thÑng

Hình 10-1: S¡ Ó hÇ thÑng l¡nh dùng chu trình h¡i

2. Nguyên lý ho¡t Ùng:

Máy nén 1 nén công ch¥t d°Ûi d¡ng thà khí të buÓng l¡nh ra và ©y chúng tÛi b§u ng°ng 2 à cÑng ch¥t nh£ nhiÇt cho n°Ûc làm mát (th°Ýng dùng n°Ûc biÃn ho·c n°Ûc muÑi) và ng°ng tå chuyên sang d¡ng thà lÏng. Công ch¥t chuyÃn tÛi van ti¿t l°u 3 (ho·c máy giãn nß). Þ ó tr¡ng thái lÏng vÛi áp su¥t cao chuyÃn d§n sang tr¡ng thái khí áp su¥t th¥p h¡n, thà tích nhiÁu h¡n, nhiÇt Ù th¥p h¡n. Công ch¥t ß d¡ng này tÛi dàn bay h¡i à làm l¡nh các khoang l¡nh c§n thi¿t. T¡i các khoang l¡nh công ch¥t thu nhiÇt l°ãng cça thñc ph©m.

Sau khi ra khÏi dàn bay h¡i nhiÇt Ù cça công ch¥t tng và l¡i °ãc máy nén hút t¡o thành ving kÛn. §u c£m éng 10 c£m éng nhiÇt Ù công ch¥t ra khÏi dàn bay h¡i à óng mß van ti¿t l°u 3. Phin lÍc ©m 9 có tác dång hút n°Ûc l«n trong công ch¥t.

M×i máy nén mÙt c¥p th°Ýng làm viÇc vÛi t÷ sÑ nén<7. Tr°Ýng hãp c§n làm l¡nh ß nhiÇt Ù th¥p, trong khi nhiÇt Ù môi tr°Ýng bên ngoài h§u nh° không Õi n¿u dùng máy nén mÙt c¥p s½ gây tÕn th¥t nng l°ãng lÛn. Trong tr°Ýng hãp này ng°Ýi ta chuyÃnt sang dùng máy nén hai hay nhiÁu c¥p, k¿t hãp làm mát trung gian sau m×i c¥p nén à gi£m sñ tiÝu tÑn công nén th°Ýng tính toán sao cho nhiÇt Ù vào ra các c¥p Áu b±ng nhau, t÷ sÑ nén trong m×i c¥p b±ng nhau: Chu trình nhiÁu c¥p nén có thà dùng mÙt c·p ti¿u l°u ho·c 2 hay nhiÁu c¥p ti¿t l°u, k¿t hãp vÛi làm mÏt cång ch¥t tr°Ûc ti¿t l°u s½ gi£m °ãc tÕn th¥t công thu­n nghËch trong quá trình ti¿t l°u.

- Khi c§n làm l¡nh ß nhiÇt Ù th¥p ng°Ýi ta dñng chu trình ghép, téc là ghép nhÏ chu trình mÙt t§ng l¡i vÛi nhau thành chu trình ghép có tính nÑi ti¿p cho buÓng l¡nh cça chu trình kia (có nhiÇt Ù th¥p h¡n). Công ch¥t trong m×i chu trình Ùc l­p khác nhau, phù hãp vÛi iÁu kiÇn công tác trong tëng giÛi h¡n riêng. ViÇc ghép các chu trình nh° trên nâng cao méc Ù hoàn h£o cça chu trình mÙt t§ng, làm viÇc cùng giÛi h¡n nhiÇt Ù.

Các chu trình làm l¡nh nói chung a d¡ng, trên ây chÉ nêu chu trình h¡i kiÃu ¡n gi£n nh¥t. Các lo¡i khác có thà xem các tài liÇu vÁ máy l¡nh

Câu 26: Trình bày nhiÇm vå, yêu c§u, k¿t c¥u và nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng ballast.

I. NhiÇm vå:

1. Nâng cao tính Õn Ënh cho con tàu £m b£o cho con tàu luôn cân b±ng (không bË lÇch, bË nghiêng).

2. Nâng cao hiÇu su¥t Ñi vÛi hÇ lñc ©y.

HÇ thÑng ballast dùng khi tàu x¿p hàng không Áu. Khi tàu không chß hàng (tàu ch¡y ballast) ho·c khi có ngo¡i lñc tác dång lên tàu sóng, gió ..

3. ViÇc iÁu hành ho¡t Ùng cça hÇ thÑng ballast °ãc thñc hiÇn theo lÇnh cça s) quan boong, thông th°Ýng là ¡i phó (Chief Officer) khi ã nghiên céu tính Õn Ënh cça tàu trong iÁu kiÇn khai thác thñc t¿. Sau khi nh­n °ãc lÇnh b¡m n°Ûc ballast vào các kÙt d±n ho·c hút khô mÙt vài két n°Ûc d±n t°¡ng éng thì s) quan máy s½ thñc hiÇn các thao tác c§n thi¿t.

1. S¡ Ó hÇ thÑng

HÇ thÑng ballast gÓm các thi¿t bË chính nh°: các két chéa n°Ûc d±n, các b¡m, hÇ thÑng °Ýng Ñng và các van.

Hình 8-1: S¡ Ó hÇ thÑng ballast

* Các két ballast (các két chéa n°Ûc d±n) là nhïng két chéa n°Ûc dùng à cân b±ng tàu. Chúng °ãc bÑ trí Áu d°Ûi áy tàu të mii ¿n uôi tàu và ß m×i két Áu trang bË Ñng o và Ñng thông h¡i.

* B¡m ballast dùng à hút n°Ûc d±n tàu të ngoài vào làm §y các két ballast, rút n°Ûc ra khÏi các két ho·c chuyÃn n°Ûc d±n të két này sang két khác. Th°Ýng dùng b¡m ly tâm à có l°u l°ãng lÛn.

* HÇ thÑng °Ýng Ñng và các van dùng à nÑi các két vÛi b¡m, nÑi b¡m thông ra biÃn.

Tuy nhiên các tàu không ph£i bÑ trí hoàn toàn giÑng nhau. MÙt vài tàu có trang bË các két ballast ho·c két d§u là các két áy ôi (trë mÙt ho·c hai két ß m¡n ph£i và m¡n trái dùng à chéa n°Ûc ngÍt là không ph£i áy ôi), vài tàu thì chÉ có 2 ho·c 3 két áy ôi, nhïng tàu khác có mÙt két ho·c h¡n ß d°Ûi th¥p nïa làm két áy (deep tank). T¥t c£ các tàu Áu ph£i có két ballast ß phía mii tàu và phía lái tàu (forpeak tank và afpeak tank).

Thông th°Ýng thì b¡m ballast và b¡m la canh (hút khô) có thà dùng thay th¿ cho nhau °ãc. Ngoài ra mÙt sÑ tàu khi b¡m cça hÇ thÑng n°Ûc biÃn làm mát máy chính bË tråc tr·c có thà dùng b¡m ballast à thay th¿.

Các hÙp van cça hÇ thÑng ballast và b¡m ballast thông th°Ýng °ãc bÑ trí ß ngay trong buÓng máy. Các van trong hÇ thÑng ballast th°Ýng là van ch·n bình th°Ýng (khi mß thì van °ãc nâng lên).

2. Nguyên lý làm viÇc cça hÇ thÑng

* °a n°Ûc vào d±n tàu: Ch³ng h¡n b¡m n°Ûc vào à d±n két mii thì ta mß cÏc van sau (van thông biÃn, van giïa cça hÙp van hót b¡m,van giïa và van mii cça hÙp van ©y b¡m, van két mii cça hÙp van ballast). Cin cÏc van khác Áu óng sau ó ch¡y b¡m ballast thá n°Ûc biÃn s½ °ãc hút vào két mii. Sau khi ó d±n ç thá ta dëng b¡m và óng các van l¡i.

* Hút n°Ûc ra të các két ballast .Gi£ sí hút n°Ûc të két sÑ 1 trái thì ta mß cÏc van sau (van giïa cça hÙp van hót b¡m,van giïa cça hÙp van ©y b¡m, van sÑ 1 trái cça hÙp van ballast, van thoát m¡n). Cin cÏc van khÏc Áu óng sau ó ch¡y b¡m ballast thá n°Ûc s½ °ãc hút të két sÑ 1 trái ra ngoài. Sau khi ó hót ç thá ta dëng b¡m và óng các van l¡i.

* VÛi các két khác cing t°¡ng tñ.

* Trong hÇ thÑng ta có thà hút n°Ûc të két này sang két kia và ng°ãc l¡i.

Trong thñc t¿ khai thác các b¡m ballast nên chú ý ¿n kh£ nng "mÓi b¡m". NhiÁu tr°Ýng hãp khi b¡m hút n°Ûc të các két ballast ©y ra ngoài mà mñc n°Ûc trong két không h¡, th­m chí có khi mñc n°Ûc l¡i dâng cao. Nguyên nhân có thà do thñc hiÇn thao tác b¡m không tÑt nên n°Ûc biÃn të bên ngoài vÛi mñc n°Ûc cao h¡n s½ tràn vào hÇ thÑng. Thông th°Ýng khi hút ballast, ta b¡m hút n°Ûc biÃn qua van thông biÃn rÕi x£ ra m¡n tàu. Sau khi b¡m ã ho¡t Ùng Õn Ënh, ta óng d§n d§n van thông biÃn và mß d§n van hút ballast. ViÇc theo dõi áp su¥t ©y và hút cça b¡m s½ duy trá ch¿ Ù làm viÇc tÑt cça b¡m.

* Do tính ch¥t quan trÍng cça hÇ thÑng ballast nên viÇc iÁu Ùng các công viÇc Ñi vÛi hÇ thÑng °ãc chÉ ¡o të thuyÁn phó nh¥t và trñc ti¿p s) quan máy £m nh­n thi hành.

Câu 27: Trình bày nhiÇm vå, yêu c§u cça hÇ thÑng máy lái.

I. Khái niÇm chung và phân lo¡i

Thi¿t bË lái tàu thu÷ dùng à quay tråc bánh lái và bánh lái tÛi mÙt góc nào ó theo yêu c§u iÁu khiÃn tàu vÛi h°Ûng i qui Ënh úng nh° theo yêu c§u.

Thi¿t bË lái gÓm các bÙ ph­n chính sau:

- Bánh lái: Nh­n áp lñc cça dòng n°Ûc và làm thay Õi h°Ûng chuyÃn Ùng cça tàu.

- TruyÃn Ùng lái: Là c¡ c¥u liên hÇ giïa bánh lái vÛi máy lái và truyÁn mômen c§n thi¿t à quay bánh lái.

- Máy lái: Là cåm nng l°ãng £m b£o sñ làm viÇc cça bÙ truyÃn Ùng lái.

- BÙ truyÁn Ùng të xa: Ã liên hÇ giïa máy lái vÛi buÓng lái.

Theo c¥u t¡o và nguyên lý ho¡t Ùng có các d¡ng thi¿t bË lái sau:

* Thi¿t bË lái c¡.

* Thi¿t bË lái h¡i n°Ûc.

* Thi¿t bË lái iÇn.

* Thi¿t bË lái iÇn - thu÷ lñc.

Trong nhïng nm g§m ây h§u nh° trên các tàu v­n t£i biÃn có trÍng t£i vëa và lÛn, ng°Ýi ta l¯p các máy lái iÇn thu÷ lñc có hiÇu su¥t cao h¡n so vÛi các lo¡i máy khác, ho¡t Ùng tin c­y, an toàn, kích th°Ûc nh¹ gÍn, khÑi l°ãng bé.

II. Các yêu c§u chung vÛi thi¿t bË lái

Cn cé vào các iÁu kho£n cça SOLAS 74 và nhïng quy ph¡m óng tàu khác, các yêu c§u chung c¡ b£n ôí vÛi thi¿t bË lái có thà tóm t¯t nh° sau:

1. M×i tàu ph£i có mÙt máy lái chính và mÙt máy lái sñ cÑ °ãc bÑ trí sao cho khi tråc tr·c máy lái thá cú thà chuyÃn sang lÏi sñ cÑ °ãc. Thi¿t bË lái dñ trï có thà là thi¿t bË lái thé hai trên nhïng tàu lÛn ho·c là máy lái quay tay trên các tàu nhÏ, và ph£i l¯p ·t ra sao à cho khi có mÙt h° hÏng ß hÇ thÑng Ñng ho·c t¡i cåm nng l°ãng thì v«n có kh£ nng lái tàu.

2. Khi ß tÑc Ù khai thác bÙ truyÃn Ùng chính c§n chuyÃn bánh lái të 350 m¡n trái qua 350 m¡n ph£i và ng°ãc l¡i, thÝi gian chuyÃn bánh lái të 350 m¡n kia c§n ít h¡n 28 giây, c¥u t¡o cça bánh lái c§n tính toán tÛi hành trình lùi cñc ¡i.

7

c khu÷u(v/ph)

0

Cía ©y

Cía hút