Câu 8: Trang 88

Trình bày về các kiểu định nghĩa thường dùng?

·        Định nghĩa qua loại gần nhất và khác biệt chủng: là kiểu định nghĩa trong đó phải chỉ ra khái niệm loại gần nhất chứa khái niệm cần định nghĩa, rồi sau đó vạch ra những dấu hiệu khác biệt của khái niệm cần định nghĩa so với khái niệm đó.

Nhưng có những khái niệm cần định nghĩa đã là rộn nhất khiến không thể tìm được khái niệm loại của nó, hoặc không tìm được thuộc tính khác biệt đặc thù của đối tượng mà khái niệm cần định nghĩa phản ánh. Trong các trường họp đó cần có những kiểu định nghĩa khác phù hợp hơn.

·        Định nghĩa theo quan hệ: là kiểu định nghĩa trong đó người ta chỉ ra một khái niệm đối lập với khái niệm cần định nghĩa và nêu rõ mối quan hệ giữa các đối tượng mà hai khái niệm đó phản ánh (định nghĩa “vật chất” của V. I. Lênin). Kiểu định nghĩa này thường được dùng khi cần định nghĩa những khái niệm có ngoại diên rộng nhất – các phạm trù.

·        Định nghĩa nguồn gốc: là kiểu định nghĩa trong đó người ta vạch ra nguồn gốc hoặc phương thức tạo ra đối tượng mà khái niệm cần định nghĩa phản ánh. Kiểu định nghĩa này có tác dụng làm rõ nguồn gốc phát sinh của đối tượng. Tuy nhiên, trong thực tế thì không phải bất cứ đối tượng nào cũng có thể chỉ rõ được xuất xứ, nguồn gốc và cách thức sinh thành, vì thế kiểu định nghĩa này hay dùng trong khoa học tự nhiên và kĩ thuật.

Ngoài 3 kiểu định nghĩa cơ bản trên còn có các kiểu định nghĩa sau:

+ Mô tả: là cách liệt kê các dấu hiệu khác biệt bên ngoài của đối tượng nhằm phân biệt nó với các đối tượng khác.

+ So sánh: là dấu hiệu của khái niệm được nêu ra bằng cách so sánh với các dấu hiệu tương tự ở khái niệm khác đã biết.