Hỏi: Thế nào là sàn giao dịch TMĐT B2B?

Hỏi: Tại sao nên có sàn giao dịch điện tử?

Câu chuyện thành công của Alibaba.com

Hỏi: Những đặc điểm của sàn giao dịch là gì?

Hỏi: Hiện tại có các mô hình sàn giao dịch B2B nào đang được sử dụng?

Hỏi: Ảnh hưởng của các sàn giao dịch điện tử B2B đối với các bên tham gia vào giao dịch là như thế nào?

Hỏi: Các ví dụ về nhận thức, ứng dụng và lợi ích của sàn giao dich trên thế giới và tại Việt nam.

Câu chuyện thành công của VNemart.com

Các mô hình hoạt động B2B

________________________________________

Internet phát triển mạnh mẽ trong những năm giữa thập kỷ 90 là động lực cho các mô hình kinh doanh điện tử nở rộ. Khởi đầu là các trung tâm thông tin điện tử (Information Electronic Hub), nơi các ngành công nghiệp cung cấp thông tin thị trường như dự báo chiến lược phát triển, nghiên cứu, báo cáo hay các tạp chí chuyên ngành về kinh doanh thương mại. Tiếp theo là các dịch vụ kinh doanh tích hợp thêm như: sàn đấu giá điện tử hoặc sàn giao dịch (e-marketplace) hoạt động trên nền tảng Internet.

Quá trình bổ xung và tích hợp dịch vụ trên đã biến các trung tâm thông tin điện tử thành các trung tâm giao dịch hay sàn giao dịch TMĐT. Mô hình này hoạt động như điểm tiếp xúc cho các bên tham gia vào giao dịch hay cung cấp môi trường cho các giao dịch thương mại điện tử giữa thành viên của các ngành công nghiệp. Các trung tâm giao dịch hoạt động theo phương thức trên thường chỉ phục vụ cho một ngành công nghiệp riêng rẽ. Ví dụ điển hình cho các cổng giao dịch điển tử loại này là www.chemconnect.com. Trang web này chuyên cung cấp các dịch vụ và giao dịch cho các thành viên của ngành công nghiệp hóa chất. Sau đó các trung tâm giao dịch điện tử cung cấp các giao dịch và dịch vụ cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau đã ra đời. Ví dụ điển hình cho loại hình kinh doanh này là www.mro.com . Trang web này cung cấp các sản phẩm phần mềm và dịch vụ phục vụ cho cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, dựa trên các đặc thù riêng của từng ngành. Đây chính là cơ sở cho sự phát triển của các chợ ảo hay sàn giao dịch TMĐT hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau sau này.

Hỏi: Thế nào là sàn giao dịch TMĐT B2B?

Đáp: Về cơ bản, sàn giao dịch TMĐT B2B (B2B e-marketplace) là một website mà ở đó nhiều công ty có thể mua bán hàng hoá trên cơ sở sử dụng chung một nền tảng công nghệ. Sàn giao dịch B2B còn cung cấp những dịch vụ hỗ trợ như thanh toán hay vận chuyển, giao nhận để các công ty có thể hoàn thành giao dịch. Ngoài ra sàn giao dịch cũng có thể hỗ trợ cho cộng đồng doanh nghiệp như cung cấp những thông tin về các lĩnh vực ngành nghề, tạo các diễn đàn trực tuyến và cung cấp các bản nghiên cứu, đánh giá về nhu cầu của khách hàng cũng như các dự báo công nghiệp đối với các mặt hàng cụ thể.

Hỏi: Tại sao nên có sàn giao dịch điện tử?

Câu trả lời chính xác cho vấn đề này thuộc về lĩnh vực kinh doanh. Trong xu thế toàn cầu hóa thương mại, việc quy tụ, sáp nhập, liên kết lại với nhau để cùng phát triển là chuyện cần phải làm, do đó trong kinh doanh thương mại trên internet cũng như vậy. Một công ty nếu đứng độc lập để quảng bá, chào hàng, tìm kiếm đối tác, giao dịch trên Internet sẽ gặp khó khăn về kinh phí và chuyên môn. Sàn giao dịch TMĐT B2B là nơi quy tụ một cộng đồng các doanh nghiệp sẽ giúp mỗi công ty thuận lợi hơn khi triển khai TMĐT.

Một lý do khác chính vì sự bùng nổ website trên thế giới và thông tin phong phú trên internet nhiều khi khiến người dùng thiếu kinh nghiệm đi lạc hàng giờ, hàng ngày liền mà không thể tìm thấy những gì cần tìm. Đây là một trong những nguyên nhân cho sự ra đời của các cổng thông tin điện tử và sàn giao dịch điện tử.

Trong thương mại truyền thống, các công ty phải thực hiện yêu cầu chào mua, chào bán trên tivi, báo đài, hoặc gửi fax cho các công ty khác. Chi phí lớn là một rào cản khi thực hiện các biện pháp marketing này. Sự phát triển của Internet đã giải quyết căn bản vấn đề này, tạo điều kiện cho các công ty nhỏ và vừa có thể góp mặt cùng với các "đại gia" trên thị trường. Câu chuyện về sự thành công của Alibaba.com dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiệu quả của sàn giao dịch điện tử.

Câu chuyện thành công của Alibaba.com

Được đánh giá như một địa chỉ "môi giới hôn nhân" trong lĩnh vực thương mại, mạng Alibaba.com là một trong những mạng thương mại điện tử lớn nhất thế giới hiện nay. "Aliaba thành công nhờ nối kết các công ty tiến tới các cuộc hôn nhân thương mại", theo như cách nhận xét của Stephen McKay, giám đốc thương mại điện tử, công ty tư vấn Adersen Cosulting ở Hồng Kông.

Lúc ban đầu Alibaba chỉ là công ty Internet nhỏ, trụ sở chính đặt tại Trung Quốc. Nhưng sau đó, trong khi các công ty dot.com vẫn lao đao và chưa tìm lối thoát cho mình trong cuộc khủng hoảng dot.com thì Alibaba đã nhanh chóng phát triển thành hệ thống mạng điện tử rất thành công. Alibaba.com kết nối hàng nghìn công ty nhỏ và vừa ở khắp mọi nơi trên thế giới, giúp họ bán được hàng hoá từ thiết bị công nghiệp nặng đến quần áo, giày dép thời trang, máy vi tính, thiết bị điện gia dụng, đồ chơi,...cho các tập đoàn lớn như Kmart, Toys "R" Us, Hoem Depot, Tandy Radio Shack hay Texas Instrument.

Giờ đây, với Alibaba.com, ngồi trong văn phòng của mình tại London, Paris hay NewYork, một giám đốc công ty đã đăng ký làm thành viên Alibaba.com có thể sử dụng máy vi tính truy nhập vào mạng Alibaba để thực hiện một cuộc "viếng thăm ảo" cơ sở sản xuất của nhiều công ty nhỏ và vừa rải rác khắp châu Á. Qua màn hình, vị giám đốc ấy có thể xem xét mẫu mã nhiều loại mặt hàng, giá cả, thủ tục thanh toán, xuất cảng và thời gian vận chuyển. Bớt tốn kém chi phí đi lại, ăn ở tại khách sạn và đỡ tốn công sức lẫn thời gian mà hiệu quả nhanh, đó là một trong những lợị thế mà Alibaba mang lại cho khách hàng của mình.

Với số vốn ban đầu chỉ vỏn vẹn 12 triệu USD và hệ thống được xây dựng trên database do Oracle thiết kế, phát triển và được truyền đi qua một server Sun Microsystem đặt tại Singapore, năm 2004 tổng doanh thu của Alibaba là 2,1 tỷ USD trong đó có 780 triệu USD đến từ nguồn Alibaba thương mại điện tử.

(Theo BwPortal.com/Tokyo Times)

Hỏi: Những đặc điểm của sàn giao dịch là gì?

Đáp: Về cơ bản, các đặc điểm chính của sàn giao dịch (e-marketplace) có thể được tóm lược lại bằng bốn ý chính dưới đây.

- Địa điểm để người mua và bán trên khắp thế giới gặp nhau

- Tập trung các mối quan hệ giữa cá nhân, tổ chức và chính phủ

- Là nền tảng cho các hoạt động thương mại, bản thân e-marketplace không mua bán hàng hoá, dịch vụ mà chỉ những người tham gia thực hiện các giao dịch tại đây

- Có ít nhất một trong các chức năng thương mại

Những đặc điểm trên cũng là những yếu tố chính để phân biệt sàn giao dịch với các website khác bổ xung thêm các yếu tố sau:

- Chỉ cung cấp thông tin thị trường hay cung cấp danh mục các công ty

- Là website của một công ty lập ra để bán các sản phẩm của công ty đó

- Chỉ cung cấp các giải pháp về Thương mại điện tử

Hỏi: Hiện tại có các mô hình sàn giao dịch B2B nào đang được sử dụng?

Đáp: Hiện nay có ba mô hình sàn giao dịch B2B phổ biến là:

* Sàn giao dịch B2B của một công ty: là một sàn giao dịch B2B trực tuyến do một công ty điều hành. Đây có thể là sàn dành cho bên mua hoặc cho bên bán giao dịch với một công ty, trong đó:

Sàn giao dịch dành cho bên bán là nơi một công ty bán các sản phẩm tiêu chuẩn hoặc sản phẩm thiết kế riêng cho các công ty khác.

Sàn giao dịch cho bên mua là nơi một công ty mua hàng từ các nhà cung cấp.

* Sàn giao dịch chuyên ngành (ví dụ Boeing và Hàng không toàn cầu) là nơi các công ty lớn tạo ra một sàn giao dịch cho một ngành hàng nào đó để tạo lên một mạng lưới cung cấp.

* Sàn giao dịch B2B tự do: là một thị trường dành cho doanh nghiệp, thường do một đơn vị độc lập sở hữu và quản lý. Sàn giao dịch này bao gồm nhiều người mua và nhiều người bán.

Sàn giao dịch điện tử là hình thức kinh doanh hứa hẹn nhiều triển vọng, với phương thức giao dịch giống như thị trường chứng khoán NASDAQ hay CBOT. Sàn giao dịch điện tử là những nơi bạn có thể tiến hành việc thoả thuận giá cả, các điều kiện mua hàng, hoặc mua trước hàng mẫu (sample).

Dịch vụ của các sàn giao dịch TMĐT bao gồm: danh bạ các doanh nghiệp, các bộ catalogue sản phẩm trực tuyến, các dịch vụ thương mại và giao dịch. Do vậy các chức năng thường có của sàn giao dịch TMĐT là: đấu giá, catalogue, quảng cáo, đặt hàng trực tuyến, hỏi hàng, hỏi giá, danh bạ nhà cung cấp, tích hợp hệ thống và các dịch vụ mời thầu.

Catalog tự động hoá là hình thức phổ biến nhất của sàn giao dịch điện tử vì đây vừa là phương thức vừa hữu ích vừa mạo hiểm đối với khả năng thu lợi nhuận của các công ty tham gia. Từ góc độ của người mua, đây là một giải pháp tuyệt vời. Chỉ cần một vài cái nhấn chuột, người mua có thể tìm thấy danh sách nhiều nhà cung cấp để chọn lựa cho mình sản phẩm có mức giá thích hợp nhất cũng như những điều kiện thuận tiện nhất cho bất kỳ thứ gì mà họ cần mua. Trước đây, giá cả được ghi trong các catalog dày hàng nghìn trang, và việc so sánh giá cả của từng cửa hàng đã gây rất nhiều phiền toái cho khách hàng do tốn quá nhiều thời gian. Nhưng ngày nay, bạn có thể tìm kiếm được cùng một lúc hàng tá các nhà cung cấp ngay trong chốc lát thông qua các tiện ích được các sàn giao dịch điện tử cung cấp, tiết kiệm được thời gian và tối ưu hoá quá trình thu mua.

Câu chuyện về sự thành công của Grainger.com có trụ sở ở Lake Forest, Illinois, là một công ty chuyên về bảo trì, sửa chữa và cung cấp dịch vụ vận hành là một trong những ví dụ đáng quan tâm. Grainger.com là một nhà phân phối trực tuyến chuyên về những sản phẩm dùng cho bảo dưỡng, sửa chữa và vận hành (MRO). Mô hình kinh doanh của công ty vừa có những yếu tố của thương mại điện tử song phương vừa có những yếu tố của thương mại trên thị trường B2B. Trong một cuốn catalog dày tới 4.000 trang vốn được coi là cuốn "kinh thánh" của ngành MRO ở Mỹ, W.W.Grainger, công ty mẹ của Grainger.com đã liệt kê tới 80.000 sản phẩm. Tuy nhiên, trang Web Grainger.com hoạt động suốt 24/24 giờ lại trình bày được tới những 200.000 mặt hàng dưới dạng dễ tìm kiếm. 1/4 số đơn đặt hàng mà trang Web này nhận được là vào sau giờ làm việc thông thường. Một khách hàng có thể là một thợ bảo trì đang tìm kiếm gấp một bộ phụ tùng thay thế thông thường với giá rẻ nhất. Trên trang Grainger.com, người thợ máy đó có thể so sánh các đơn chào hàng, giá cả và thời hạn giao hàng của nhiều nhà cung cấp khác nhau; trang Web này có thể hoàn thành bất kỳ một đơn đặt hàng nào trong vòng 24 giờ nhờ có cơ sở hạ tầng sẵn có của công ty mẹ.

Hơn nữa, giống như bất kỳ một nhà phân phối nào khác, Grainger giúp người mua và người bán không phải mất công tự so sánh và sắp xếp và những đơn đặt hàng từ nhiều nhà cung cấp khác nhau. Với tổng doanh thu năm 1999 tăng 17% so với năm trước đó, danh tiếng của W.W.Grainger đã nổi như cồn. Để đưa ra giá cả thấp nhưng đồng thời cũng cung cấp được dịch vụ với chất lượng cao, các nhà phân phối trực tuyến có thể kết hợp nhiều đặc trưng của 2 mô hình khác với nhau. Mặc dù chuyên về lĩnh vực phục vụ những khách hàng mà đơn đặt hàng có tầm vóc quá nhỏ so với mối quan hệ song phương đã được thiết lập, những người bán hàng có thể thực hiện công việc của mình một cách rất tiết kiệm bởi lợi nhuận của họ được tạo ra từ những món tiền lãi trên các dịch vụ mà họ thực hiện. Trong khu vực này, những nhà phân phối trực tuyến không phải lo ngại gì về sự cạnh tranh từ thị trường B2B, nơi mà hoạt động phụ thuộc vào việc thu một số lượng rất lớn những khoản phí giao dịch nhỏ lẻ.

(Theo www.chungta.com )

Hỏi: Ảnh hưởng của các sàn giao dịch điện tử B2B đối với các bên tham gia vào giao dịch là như thế nào?

Đáp: Sàn giao dịch điện tử sẽ rất tốt khi bạn là người mua, còn nếu bạn là người bán, thị trường này có thể là một nơi ẩn chứa sự cạnh tranh rất mạnh. Bởi vì ở đó việc tìm ra các thương vụ tốt hơn hoặc thay đổi nhà cung cấp là quá dễ dàng, vì thế sự trung thành của khách hàng cũng rất khó kiểm soát. Thị trường kinh doanh điện tử đã tạo ra một sân chơi nơi các nhà cung cấp nhỏ có thể cạnh tranh tốt với những công ty lớn. Tuy nhiên, không phải mọi người bán đều muốn có sự bình đẳng của sân chơi. Tham gia vào sân chơi này, các nhà cung cấp nhỏ có thể có thể tăng được số lượng sản phẩm nhưng điều đó cũng có nghĩa là họ phải cạnh tranh khốc liệt về mặt giá cả. Vì danh mục mặt hàng của các công ty đều có tính khả thi như nhau, nên giá cả có xu hướng bị đẩy xuống mức thấp nhất. Chính vì thế, lợi nhuận ròng thường thấp và các nhà cung cấp nhỏ vẫn không thể tồn tại được. Thị trường kinh doanh điện tử buộc bạn phải cạnh tranh và cạnh tranh một cách có hiệu quả để phát triển.

Theo báo cáo của Hãng nghiên cứu Forrester Research: "Mạng kinh doanh điện tử sẽ cuốn trôi những người chơi không có khả năng và loại bỏ họ, chẳng hạn những nhà đại lý không có khả năng phản hồi thông tin của khách hàng ngược trở lại cho nhà sản xuất. Để phát triển, các công ty sẽ cần phải xuất sắc để đạt được mục tiêu kinh doanh cốt lõi và hoạt động kinh doanh phải luôn đạt hiệu quả cao". Hiện nay, thị trường điện tử đang tạo ra một rào cản ngày càng lớn, buộc chất lượng kinh doanh phải ngày càng được cải thiện nếu không bạn phải chịu thất bại một cách nhanh chóng. Ảnh hưởng của mô hình kinh doanh B2B tới thị trường nói chung sẽ được trình bày k‎ỹ hơn ở phần sau của chương sách này.

Hỏi: Các ví dụ về nhận thức, ứng dụng và lợi ích của sàn giao dich trên thế giới và tại Việt nam.

Đáp: Với một số các công ty tại việt nam, các sàn giao dịch như Alibaba.com, EC21.com hay Globalsources.com là những địa chỉ quen thuộc để chào bán hay tìm mua sản phẩm.

Tại Việt nam các sàn giao dịch hoạt động có hiệu quả có thể kể đến www.ecvn.gov.vn hay www.vnemart.com .

Câu chuyện thành công của VNemart.com

Nhằm giúp các doanh nghiệp có cơ hội giao thương trên mạng, ngày 23/4/2003, Sàn Giao Dịch TMĐT VNemart tại địa chỉ http://www.vnemart.com/ của Viện Tin Học Doanh Nghiệp thuộc Phòng Thương Mại và Công Nghiệp Việt Nam (VCCI) đã ra đời. 6 tháng sau khi khai trương, VSDC đã nâng cấp "chợ" và mở rộng thêm 8 ngành hàng nữa là dệt may, da giày, nông sản, thủy sản, điện tử và cơ khí, thực phẩm chế biến, hóa chất và nhựa, vật liệu xây dựng. Số lượng doanh nghiệp tham gia chợ cũng tăng vọt, từ 27 doanh nghiệp ban đầu lên gần 600 thành viên (trong đó có gần 100 doanh nghiệp nước ngoài). Cấu trúc nội dung VNemart có những phong phú riêng nhưng những vấn đề cơ bản đều giống nhau. Các thông tin chào mua, chào bán được cấu trúc theo nhóm hàng (trên cơ sở bảng mã HS - Harmonize System), sắp xếp theo thời gian, theo các thứ tự ưu tiên khác nhau, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm và lựa chọn của khách hàng. Hiện tại sàn giao dịch VNemart đã được nâng cấp và mở rộng thêm đến 30 ngành hàng lớn và hàng trăm ngày hàng nhỏ với tổng số thành viên tham gia đã lên tới hơn 5500 trong đó thành viên Việt nam chiếm hơn 40%.

Không chỉ giao dịch thương mại thuần túy, VNemart cũng cung cấp thông tin thương mại qua 40.000 trang thông tin về mô hình kinh doanh, đầu tư, pháp lý Việt Nam; CSDL luật thương mại Việt Nam và quốc tế; hồ sơ các thị trường lớn như Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc, EU, ASEAN. Đồng thời, VNemart cũng có thông tin về thị trường Việt Nam cho các doanh nghiệp nước ngoài (buying from Vietnam) giới thiệu đất nước, con người, các quy định về thuế, hải quan, ngân hàng, đặc điểm văn hóa của người Việt..., giúp khách hàng nước ngoài hiểu rõ hơn về kinh tế và con người Việt Nam.

Năm 2006, VNemart đã tung ra các dịch vụ mới nhằm hỗ trợ thành viên mạnh mẽ hơn. Dịch vụ PRO cung cấp cho thành viên một website với tính năng đầy đủ như website độc lập. Website tích hợp trên sàn giao dịch VNemart này còn có nhiều tiện ích thương mại điện tử để thành viên quảng bá, giao dịch với đối tác.

Dịch vụ GOLD hỗ trợ thêm cho các thành viên trong việc quảng bá quốc tế, xây dựng và cập nhật website gian hàng và giao dịch với khách hàng. Thành viên không cần có nhân sự làm thương mại điện tử sẽ được gói dịch vụ GOLD của VNemart hỗ trợ toàn bộ.

Ngoài ra các dịch vụ PRO và GOLD đều xác thực tư cách hoạt động cho thành viên, giúp tăng tính tin cậy khi giao dịch TMĐT.

Thông qua sàn giao dịch VNemart, rất nhiều các công ty trong nước hiện tại như NIC,. Ltd hay Tân Hồng Phát Co.,Ltd etc đã ký kết và giành được nhiều hợp đồng xuất khẩu có giá trị với một số các đối tác nước ngoài. Những thành công đó phần nào đã nói lên giá trị của các sàn giao dịch đối với các thành viên nói của chúng nói riêng và cho nền kinh tế nói chung.