Câu 8: Trình bày nội dung ý nghĩa phương pháp luận của nguyên lí về sự phát triển 

Nguyên lý về sự phát triển :

          a. Khái niệm phát triển: Phát triển là gì ? Nó khác vận động thế nào?

          Vận động: Là một  phạm trù chỉ sự biến đổi nói chung, dù tính khuynh hướng và kết quả như thế nào đi nữa, là sự vận động không ngừng, tiến tới hay thục lùi.

          Phát triển: Là  biến đổi, vận động theo khuynh hướng tiến lên: cái mới ra đời thay thế cái cũ, sự vận động đi lên có thể diễn ra theo chiều hướng từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ chưa hoàn thiện đến hoàn thiện.

Trong tự nhiên: Phát triển các sinh vật, loài vật ngày càng hoàn thiện hơn

Xã hội loài người: Từ công xã nguyên thủy đến cộng sản chủ nghĩa.

Tư duy : Khả năng nhận thức ngày càng sâu sắc.

          b. Nội dung của nguyên lý về sự phát triển:

          Phép siêu hình : Cho mọi sự vật không có sự vận động phát triển, nếu có là vận động tuần hoàn khép kín lắp đi lắp lại, như trăng tròn rồi khuyết rồi lại tròn, hay nước đầy rồi vơi rồi lại đầy... không có sự phát triển đi lên. Phát triển chỉ tăng lên về lượng không có sự biến đổi về chất.

          Phép biện chứng: Cho rằng mọi sự vật và hiện tượng trên thế giới đều có sự liên hệ, vận động và phát triển, sự phát triển là khuynh hướng chung, sự phát triển nầy có tính khách quan, có tính phổ biến.

Tính khách quan: Sự phát triển nầy là do nguyên nhân nội tại bên trong sự vật, không do bên ngoài tác động (siêu hình cho là có lực đẩy từ bên ngoài, là thượng đế )

Phổ biến: Diễn ra trong tất cả các mặt: Tự nhiên, xã hội, tư duy

Ngoài ra còn mang tính kế thừa của sự phát  triển, là quá trình lọc bỏ  (Chọn lọc, loại bỏ): Chọn lọc tinh hoa cái cũ, loại bỏ cái tiêu cực làm cho sự phát triển ngày một tiến lên.

Nó còn bao hàm tính lắp lại nhưng trên cơ sở  cao hơn, khuynh hướng chung là tiến lên vô tận theo đường xoắn trôn ốc (luôn có sự quay lại cái cũ ).  Siêu hình cho là lắp lại theo hình tròn, tuần hoàn.

          c. Ý nghĩa phương pháp luận:

          Nguyên lý về sự phát triển giúp chúng ta nhận thức được rằng muốn thực sự nắm được bản chất sự vật và hiện tượng, nắm được khuynh hướng vận động của chúng phải có quan điểm phát triển, khắc phục tư tưởng bảo thủ, trí tuệ.

          Quan điểm phát triển là gì ? Quan điểm phát triển yêu cầu chúng ta khi phân tích một sự vật, một hiện tượng phải đặt nó trong sự vận động, phải phát hiện được xu hướng biến đổi chuyển hóa của chúng, tức là phải thấy được khuynh hướng phát triển trong tương lai, quan điểm nầy cũng đòi hỏi chúng ta thấy được tính quanh co, phức tạp của quá trình phát triển, nhưng sự quanh co phức tạp đó  chỉ có tính chất tạm thời, khuynh hướng chung của sự  vật vẫn là tiến lên, cái mới sẽ chiến thắng cái cũ, cái tiến bộ sẽ chiến thắng cái lạc hậu.

          Trong đường lối của  Đảng ta, mặc dù các nước XHCN Liên xô, Đông Âu sụp đổ nhưng Đảng ta vẫn kiên trì con đường đi lên CNXH, thực hiện theo nguyên lý phát triển.Vì Đảng ta thấy được khuynh hướng là tiến lên, cái gì tiến bộ, hợp quy luật là chiến thắng, tồn tại và phát triển.

          Còn chế độ tư bản không thể hòa hợp được giữa lực lượng sản xuất và mâu thuẩn trong xã hội... đến lúc nào đó nhường chỗ cho xã hội mới tiến bộ hơn là xã hội chủ nghĩa.

          Do đó Đảng ta quyết lựa chọn con đường đi lên CNXH ở nước ta là đúng đắn mặc dù con đường đi còn nhiều khó khăn, gian nan.