10 vụ phá sản lớn nhất nước Mỹ

Chiếm một nửa trong danh sách những vụ phá sản đình đám nhất chính là nạn nhân của cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay, mà gần đây là trường hợp của đại gia ngành xe hơi Mỹ General Motors.

1. Ngân hàng Lehman Brothers

Lehman Brothers nộp đơn xin bảo hộ theo Chương 11 vào ngày 15/9/2008. Trị giá vụ phá sản lên tới 691 tỷ USD. Ảnh: CNN

Đây là vụ phá sản lớn nhất trong cuộc khủng hoảng tài chính hiện tại và cũng là lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ. Từng là đại gia đầu tư tài chính Phố Wall, Lehman Brothers bị buộc phải nộp hồ sơ xin bảo hộ phá sản vào tháng 9 năm ngoái. Phần lớn tài sản của Lehman là bị Ngân hàng Barclays của Anh thôn tính, trong khi một số công ty nhỏ hơn tiếp tục hoạt động dưới danh nghĩa công ty độc lập hoặc bị xóa sổ. Vụ phá sản của Lehman Brothers đẩy 80 chi nhánh trên toàn thế giới của ngân hàng này lâm vào cảnh đóng cửa.

2. Washington Mutual

Ngày 26/9/2008, Washington Mutual đã đệ đơn xin bảo hộ phá sản, với trị giá tài sản 327 tỷ USD. Ảnh: CNN

Do tin đồn Washington Mutual sắp bị vỡ nợ, chỉ trong 10 ngày hàng loạt khách hàng đã ồ ạt đi rút 16 tỷ USD tiền gửi, đẩy ngân hàng này rơi vào thảm cảnh. Chính phủ Mỹ phải đóng Washington Mutual và quyết định bán nó cho JPMorgan Chase với giá 1,9 tỷ USD. Một ngày sau quyết định của chính phủ, Washington Mutual nộp đơn xin bảo hộ phá sản, đánh dấu vụ sụp đổ của ngân hàng lớn thứ 6 nước Mỹ, đồng thời là nhà cho vay lớn nhất. Tin bài liên quan:

> Lịch sử phát triển và sụp đổ thương hiệu General Motors

> Những thủ phạm của suy thoái kinh tế (1)

> Những thủ phạm của suy thoái kinh tế (2)

> Mười hai vụ phá sản lớn nhất lịch sử Mỹ

Hiện Washington Mutual đi kiện lại chính quyền Mỹ, cụ thể là FDIC - Cơ quan Bảo hiểm tiền gửi Liên bang. Washington Mutual cho rằng FDIC đã thiếu trách nhiệm khi ra lệnh phong tỏa tài sản và bán cho JP Morgan với cái giá "rẻ mạt". Trong đơn đệ trình lên tòa án liên bang, Washington Mutual đòi FDIC phải bồi thường thiệt hại 13 tỷ USD.

3. WorldCom

Ảnh minh họa CEO Bernie Ebbers đang nghe bản án 25 năm tù giam trong phiên xét xử vào năm 2005. Ảnh: janerosenbergart

Là công ty điện thoại viễn thông đường dài lớn thứ hai nước Mỹ sau AT&T, WorldCom nộp đơn phá sản vào ngày 21/7/2002 sau scandal gian lận kế toán trị giá 11 tỷ USD. Năm 2003, WorldCom đổi tên thành MCI, và hoàn tất thủ tục phá sản một năm sau đó. Vụ phá sản của WorldCom trị giá 103,9 tỷ USD.

Tới 2005, MCI bị Công ty viễn thông Verizon Communications thôn tính với cái giá 7,6 tỷ USD. Về thân phận cựu CEO Bernie Ebbers, ông bị tuyên án 25 năm tù giam với tội danh lừa đảo chứng khoán, gian lận sổ sách. Hiện ông này đang thi hành án tại nhà tù liên bang Oakdale thuộc Louisiana.

4. General Motors

William Durant, người khai sinh ra thương hiệu General Motor vào ngày 16/9/1908 và vợ. Ảnh: Hulton

Thành lập từ buổi bình minh của ngành công nghiệp xe hơi thế giới và suốt nhiều năm liền giữ vị trí nhà sản xuất hàng đầu, General đã có một sự nghiệp lẫy lừng cho đến 1/6 vừa qua. Đây là vụ phá sản lớn thứ 4 của Mỹ và lớn nhất trong ngành công nghiệp nước này, với trị giá 91 tỷ USD.

Tính tới thời điểm nộp đơn xin bảo hộ phá sản, tổng tài sản của GM là 91 tỷ USD, trong khi số nợ lên tới 172,81 tỷ. Chính phủ Mỹ sẽ tiếp tục bơm tiền cho GM và chuyển 50 tỷ USD tiền nợ thành 60% cổ phần tại hãng xe mới hình thành sau phá sản. Sau khi tái cấu trúc, GM sẽ có quy mô nhỏ hơn nhiều, nhưng những nhãn hiệu nổi tiếng như Chevy, Cadillac, Buick và GMC vẫn được giữ lại. GM đang lên kế hoạch bán chi nhánh Opel tại Đức cho một nhà sản xuất phụ tùng ôtô từ Canada. Những chi nhánh hoạt động kém hiệu quả khác sẽ bị bán đi hoặc xóa sổ. Theo như thỏa thuận. chính phủ Mỹ nắm gần 72,5% và Hiệp hội Công đoàn ngành ôtô Mỹ nắm 17,5% cổ phần của công ty mới.

5. Enron

Scandal là thủ phạm đã nhấn chìm công ty năng lượng, điện năng và khí gaz tự nhiên lớn nhất nước Mỹ vào 12/2/2001. Vụ phá sản phức tạp trị giá 65,5 try USD của Enron kéo dài tới 3 năm trời, thu hút sự quan tâm lớn nhất của dư luận từ trước đến nay. Nhiều lãnh đạo của Enron sau đó bị kết tội gian lận kế toán và chứng khoán.

Enron phá sản cũng làm liên lụy tới công ty kế toán Arthur Andersen, khiến hãng này phải đóng cửa sau đó. Không những thế, giới chuyên gia tin rằng Enron chính là "nguồn cảm hứng" để Tổng thống George Bush ban hành đạo luật Sarbanes-Oxley vào năm 2002, thiết lập nhiều tiêu chuẩn và giới hạn cho các công ty công. Gần đây giới phân tích cho rằng Đạo luật Sarbanes-Oxley đã cản trở tính cạnh tranh trên trường quốc tế của các doanh nghiệp Mỹ.

6. Conseco

Tính đến ngày 17/12/2002 khi nộp đơn xin phá sản, Conseco có trị giá 61 tỷ USD. Ảnh: CNN

Sau nhiều năm èo uột dưới đường lối lãnh đạo kém cỏi, công ty tài chính và bảo hiểm Conseco phải gánh khoản nợ khổng lồ lên tới 8 tỷ USD và bị buộc phải nộp hồ sơn xin phá sản vào tháng 12/2002. Sau khi tái cơ cấu, Conseco thành công trong việc giảm số nợ xuống còn 1,4 tỷ USD và dần phục hồi nhờ việc bán các món tài sản. Hiện nay, Conseco hoạt động kinh doanh nhờ bán bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe cho hơn 4 triệu khách hàng.

Chính quyền bắt đầu để mắt đến hoạt động kinh doanh hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của Conseco sau khi một số sai sót trong hệ thống. Gần đây, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Timothy Geithner cho rằng dịch vụ chứng khoán phái sinh OTC nên được giao dịch tại sàn và chính quyền phải kiểm soát được hoạt động của giới đầu tư tham gia mua bán.

7. Chrysler

Trụ sở chính của Chrysler tại Detroit, Mỹ. Vụ phá sản của Chrysler có trị giá 39 tỷ USD. Ảnh: CNN

Khi Tổng thống Mỹ Barack Obama buộc Chrysler nộp đơn xin phá sản hồi tháng 4, đối thủ của Chrysler là GM vẫn đang vật lộn với những đòi hỏi của chính phủ Mỹ để được nhận tiền cứu trợ. Sau khi tái cơ cấu, nhà sản xuất xe hơi đang thiết lập mối hợp tác với hãng xe Fiat đến từ Italy. Hiệp hội Công đoàn ngành ô tô Mỹ (UAW) sẽ nắm quyền kiểm soát lương hưu của hãng, trong khi chính quyền Mỹ có nhiệm vụ bơm 12 tỷ USD cho Chrysler. Lật lại lịch sử, số phận của Chrysler cũng khá lận đận. Hai năm trước đây, Chrysler bị bán cho hãng chứng khoán tư nhân Cerberus Capital Management sau gần một thập kỷ nằm dưới quyền sở hữu của đại gia xe hơi người Đức Daimler-Benz. Năm 1979, Chrysler suýt nữa bị phá sản, nếu không nhờ vào 1,5 tỷ USD do chính phủ Mỹ cho vay.

8. Thornburg Mortgage

Nhà cho vay thế chấp kiêm bất động sản khổng lồ từ thành phố Santa Fe (New Mexico) đã bị giáng một đòn mạnh sau cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn . Nhằm tránh thảm họa sụp đổ, công ty đã tạm ngừng nhận khoản vay mới, đồng thời tăng huy động vốn thông qua việc phát hành chứng khoán. Năm 2008, mọi việc có vẻ đã dễ thở hơn khi các chủ nợ đồng ý cho Thornburg thêm thời gian khi công ty đang bận rộn huy động vốn. Tuy nhiên, đến 1/5 năm nay, những nỗ lực của Thornburg đã dừng lại khi công ty tuyên bố họ sẽ nộp đơn theo Chương 11 và bán tất cả số tài sản còn lại trị giá 36,5 tỷ USD.

9. Pacific Gas and Electric

Sau khi chính quyền bang California bãi bỏ nhiều quy định trên thị trường năng lượng, hàng loạt vụ khủng hoảng thuộc ngành này đã liên tục xảy ra trong hai năm 2001 và 2002. Đây là thời kỳ khó khăn cho Pacific Gas & Electric (PG&E), nhà cung cấp năng lương cho hộ gia đình và doanh nghiệp chính tại miền nam California. Với năng suất hoạt động có hạn và giá cả sản xuất điện năng cao, PG&E phải nộp đơn xin bảo hộ phá sản vào tháng 6/4/2001.

Thống đốc bang Caliifornia lúc đó, ông Gray Davis đã dùng ngân sách của bang để cứu nhà sản xuất điiện năng, gây ra một cuộc tranh cãi lớn mà kết cục tiếp theo là ông này phải ra đi. PG&E, với trị giá tài sản 36 tỷ USD, hoàn tất thủ tục phá sản vào tháng 4/2004 sau khi trả khoản nợ 10,2 tỷ USD cho các chủ nợ. Ngày nay, PG&E chủ yếu bán gaz tự nhiên và điện năng cho 15 triệu khách hàng.

10. Texaco

Năm 1984, Công ty Pennzoil gần như đã hoàn tất thủ tục mua lại Công ty dầu mỏ Getty Oil. Tuy nhiên, Texaco đã "thọc gậy bánh xe", phá hỏng thương vụ kinh doanh này bằng cách chào giá mua cao hơn. Pennzoil đâm đơn kiện Texaco và tòa án phán quyết Penzoil được bồi thưởng 10 tỷ USD. Tuy nhiên, khoản tiền này nằm ngoài khả năng của Texaco, đẩy công ty đến kết cục phải nộp đơn xin phá sản vào 12/4/1987.

Hệ lụy của vụ việc này chưa dừng lại ở đó. Hàng loạt cổ đông của Texaco đã kiện chính công ty của họ vì cho rằng việc mua lại Getty Oil là hoàn toàn ngớ ngẩn. Sau một thời gian Texaco mới thuyết phục được Penzoil giảm số tiền bồi thường xuống còn 3 tỷ USD. Texaco hoàn tất thủ tục phá sản vào năm 1988 và bị Chevron mua lại với giá 39 tỷ USD.

......................

Vàng sơ chế ở nước ngoài được phép chuyển về Việt Nam

Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã đồng ý chủ trương cấp giấy chứng nhận cho các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư vàng ở nước ngoài được phép chuyển vàng đã qua sơ chế về trong nước.

Vàng sơ chế ở nước ngoài được phép chuyển về Việt Nam. Ảnh: Hoàng Hà.

Phó thủ tướng giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật về đầu tư ra nước ngoài, quản lý ngoại hối... tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động chuyển vàng khai thác về nước của các doanh nghiệp Việt Nam.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có trách nhiệm chủ trì thống nhất với Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan liên quan xem xét xử lý cụ thể đối với từng doanh nghiệp.

Phó thủ tướng cũng lưu ý doanh nghiệp không được chuyển ngoại tệ ra nước ngoài để phục vụ mục đích chuyển vàng về Việt Nam theo chủ trương này.

...................

Shop thời trang đẩy giá thuê mặt bằng

Sức mua giảm, nhưng giá nhiều mặt bằng từ khu vực trung tâm TP HCM cho đến các tuyến đường bị kẹt xe, đào lô cốt, ngập nước... vẫn cứ thế rủ nhau tăng đều đều, từ 10 cho tới 100% mỗi năm.

Việc buôn bán ế ẩm không hề ảnh hưởng đến doanh thu cho thuê mặt bằng của các chủ sở hữu. Ngay cả ở các trung tâm thương mại, các quầy chia doanh thu với trung tâm thương mại Diamond, Parkson vẫn chịu mức tăng từ 15 đến trên 32%.

Sự tụ tập của một ngành hàng nào đó tạo nên phường buôn bán góp phần đáng kể vào việc thay đổi giá thuê mặt bằng. Rõ nhất là đoạn Cách Mạng Tháng Tám đối diện câu lạc bộ Lan Anh. Giá mặt bằng nơi đây đã tăng gấp đôi trong vòng hai năm qua, cùng với sự khuếch trương thương hiệu thời trang PNJ, Việt Thy, Hạnh Hoa. Giá cho thuê từ mức dưới 5 triệu đồng một tháng, vọt lên khoảng trên dưới gần 20 triệu đồng (hơn 1.000 USD) cho mỗi mặt bằng chuẩn.

Các ngôi nhà mặt tiền đường Nguyễn Đình Chiểu đoạn từ Cao Thắng đến Lý Thái Tổ cũng tăng giá tỷ lệ thuận theo sự sầm uất của các shop giày và các shop quần áo thời trang trẻ. Khu vực Nguyễn Trãi, quận 5 đang có giá thuê mặt bằng tăng gần 50% trong vòng sáu tháng qua do số lượng shop chuyên doanh hàng thời trang trẻ và thời trang tuổi teen ngày càng nhiều, cộng thêm chợ thời trang đường phố vào ban đêm kéo thêm sự đông đúc cho khu vực.

Đường Đồng Khởi có giá thuê mặt bằng cao nhất TP HCM. Ảnh: SGTT

Bốn shop thời trang mới khai trương trong tháng 4 và 5 đã đưa con đường Đồng Khởi trở thành mặt bằng có giá cho thuê đắt nhất Sài Gòn với sự hiện diện của những shop có thương hiệu quốc tế như Louis Vuitton, Versace, Milano, Lacoste, Espirit, Omega... Và ở đó, có tiền chưa chắc đã tìm được chỗ. Mức giá tham khảo mà giới cò mặt bằng cho biết, một shop đường Đồng Khởi có bề ngang rộng 4m, chiều sâu từ 8 - 10m giá bình quân 4.000 USD/tháng. Chiều ngang mặt tiền chỉ cần nhích thêm 1-2m thì giá tăng gấp đôi. Những mặt tiền rộng từ 6m trở lên giá có thể tăng theo cấp số nhân tuỳ thương lượng.

Hầu hết các mặt tiền đường phố hiện nay đều lấy bề ngang khoảng 4-4,2m và sâu 8-10m làm chuẩn. Theo đó, giá mặt bằng chuẩn đường Lê Thánh Tôn, quận 1 đang ở khoảng 2.800-3.000 USD, đường Hai Bà Trưng và Nguyễn Trãi, quận 1 giá tương đương nhau từ 2.000 đến 2.500 USD.

Ông Bùi Văn Hùng, chuyên môi giới, kinh doanh mặt bằng cho thuê nói: trong nhiều lý do để mặt tiền nơi này mắc hơn nơi khác, bốn tuyến đường có mặt bằng cho thuê mắc nhất Sài Gòn kể trên đều chưa thoả mãn. Nhưng nó nằm trong ngoại lệ - đó là khu trung tâm thành phố, là nơi người dân nhiều thế hệ đã quen mua sắm và giới kinh doanh lẫn người mua sắm đều coi đó là nơi thể hiện đẳng cấp bán và mua hàng.

............