Warszawa - Mokotów
Ngày 12 tháng Chín năm 1944

Đại đội Pająk đã tiến được đến phố Czerniaków thuộc quận Mokotów, nơi bầu không khí ngột ngạt của cái chết dường như tràn ngập mọi ngóc ngách. Những bước chân của họ đều đều nhưng đầy thận trọng, vừa di chuyển vừa dò xét từng góc phố, từng bóng cây và cả những ô cửa sổ lấp ló sau những bức tường loang lổ vết đạn. Tiếng ồn của các cuộc giao tranh không ngừng vọng lại từ phía xa như một lời nhắc nhở lạnh lùng rằng nguy hiểm đang rình rập ở khắp nơi. 

Bất thình lình, một tiếng còi cao vút vang lên. Giọng nói khàn khàn nhưng dứt khoát của viên chỉ huy ngay sau đó khiến mọi người thêm phần căng thẳng: 

- Nhớ để ý đến các ô cửa sổ, có thể có lính bắn tỉa Đức núp trong đó đấy! 

Ánh nắng gay gắt của buổi trưa đổ xuống con phố hẹp, khiến những chiếc bóng ngắn ngủi của các binh sĩ đổ dài trên mặt đường đầy những mảnh vỡ. Họ đi qua những dãy nhà xập xệ, nhiều căn chỉ còn lại khung cửa và những bức tường đổ nát, vương vãi gạch đá. Khói đen từ những đám cháy gần đó bao phủ bầu trời như một lớp sương mờ mịt, hòa lẫn với mùi hôi thối của xác chết chưa kịp chôn cất, mùi thuốc súng và cả mùi ẩm mốc từ những căn hầm bị ngập nước. 

Trên bậu cửa của vài căn nhà vẫn còn đứng vững, những người dân với khuôn mặt phờ phạc và đôi mắt vô hồn đứng nhìn đoàn quân đi qua. Sự phấn khích của những ngày đầu nổi dậy giờ đây đã bị thay thế hoàn toàn bằng sự sợ hãi và mệt mỏi. Những người đàn bà lặng lẽ bước ra, tay run run cầm những chiếc giỏ nhỏ đựng bánh mì cứng như đá, vài củ khoai tây sượng và thậm chí là những mẩu pho mát mốc, đưa cho các binh sĩ như một món quà tri ân giữa cảnh hoang tàn. Những lời cảm ơn được thì thầm qua đôi môi khô khốc, nhưng không ai nở nổi một nụ cười. 

Con đường phía trước không chỉ nhuốm đầy bụi và mảnh kính vỡ, mà còn là một bức tranh hỗn loạn của dòng người tháo chạy. Họ vội vã băng qua phố, đôi mắt ánh lên sự lo lắng và nghi hoặc, như thể không tin tưởng vào bất kỳ ai hoặc bất kỳ nơi nào có thể thực sự an toàn. Những người đàn ông gầy gò mặc áo sơ mi cũ nhàu, kéo lê những chiếc xe cút kít chất đầy đồ đạc - vali, chăn mền, nồi niêu và thậm chí cả những chiếc đồng hồ treo tường lớn. Một bà cụ với khuôn mặt đầy nếp nhăn và đôi mắt đỏ hoe, ôm chặt một cái đài phát thanh cũ, như thể đó là báu vật cuối cùng của cuộc đời bà. Một cậu bé chạy theo mẹ, tay ôm chặt một chiếc lồng chim bằng sắt, bên trong là chú chim sẻ nhỏ đang hốt hoảng nhảy loạn xạ. Có người còn vác trên vai những bức tranh sơn dầu lớn được bọc vải, hoặc khệ nệ ôm những chiếc bình sứ tinh xảo, những thứ mà họ cho rằng có thể mang lại một chút hy vọng sống sót sau cuộc chiến tàn khốc này. 

Giữa cảnh hỗn loạn ấy, thỉnh thoảng lại có những tiếng nổ lớn vang lên từ phía xa, khiến mặt đất rung chuyển và các ô cửa sổ còn sót lại rung bần bật. Tiếng khóc của trẻ con hòa lẫn với tiếng la hét của người lớn, tiếng rền rĩ của những con ngựa kéo xe bị thương và cả tiếng chó sủa hoảng loạn vang lên khắp nơi. Rồi đột nhiên, một người đàn ông trung niên mặc chiếc áo măng tô cũ sờn với đôi giày đã rách nát, đang chạy qua phố thì bất ngờ vấp phải một đống gạch vỡ nằm ngổn ngang trên đường. Ông ta ngã dúi dụi, hai tay cố giữ chặt chiếc hũ sứ có nắp đậy, nhưng không kịp. Chiếc hũ rơi xuống nền đường đầy bụi bẩn và vỡ tan tành, khiến tro trắng bên trong bay tán loạn trong gió. Người đàn ông thốt lên một tiếng kêu đau đớn như bị xé toạc bởi nỗi tuyệt vọng. Ông lao xuống, cố nhặt từng hạt tro rơi vãi, nhưng dòng người chạy qua như một cơn lũ, vô tình giẫm lên những gì còn sót lại. 

Ông ta ngẩng mặt lên, đôi mắt ngấn lệ nhìn những người xung quanh như van nài, nhưng không ai dừng lại. Trong bầu không khí khẩn trương của sự sống còn, không một ai có đủ thời gian hay tâm trí để quan tâm đến ông. Những giọt nước mắt rơi xuống khuôn mặt đẫm bụi của ông, hòa lẫn với mồ hôi và cả máu từ một vết xước trên trán. Tiếng gào của ông át cả tiếng pháo nổ xa xa, nhưng rồi cũng bị nhấn chìm bởi sự hỗn loạn của đám đông. 

Stefan đang đi gần đó, ngoái lại nhìn cảnh tượng ấy với lòng trĩu sự thương cảm. Anh dừng bước trong giây lát và nhìn theo người đàn ông tội nghiệp vẫn đang cố nhặt những mẩu tro nhỏ nhất trên nền đất. Cecylia đi ngay bên cạnh, chạm nhẹ vào cánh tay anh và khẽ nói:

- Người đàn ông đó là bá tước Łubieński. Ông ấy cũng là một trong những nhà quý tộc ủng hộ tổ chức, giống như Józef và Simon. 

Stefan gật đầu, mắt vẫn không rời khỏi bóng dáng đau khổ của người đàn ông. Anh hỏi lại, giọng thấp hẳn xuống: 

- Ông ta vừa làm rơi cái gì vậy? 

- Tro cốt của con trai ông ấy. Nhờ các mối quan hệ cá nhân nên mới chuộc được từ Danzig. 

- Thật khốn khổ. Một lần nữa lại mất đi con trai mình. 

Bầu không khí quanh họ dường như đặc quánh lại bởi nỗi bi thương không thể diễn tả thành lời. Một vài người lính trẻ trong đại đội Pająk cười cợt để cố xua đi nỗi sợ hãi trong lòng, nhưng những tiếng cười ấy nghe lạc lõng và đầy gượng gạo. Họ đi qua những con hẻm đầy xác chết, những mảnh thân người không còn nguyên vẹn và cả những mảnh vụn của cuộc sống từng rất đỗi bình yên - một con búp bê gãy tay, một chiếc ghế bập bênh, một quyển sách bị xé rách nát. 

Stefan cảm thấy dạ dày mình quặn thắt trước những cảnh tượng đó, nhưng anh không dừng lại. Khi tiếng đạn súng trường bất ngờ vang lên gần đó, đại đội nhanh chóng tản ra, di chuyển thận trọng hơn. Họ chạy vào các tòa nhà còn đứng vững, leo lên các tầng cao để quan sát, trong khi những người lính khác tìm chỗ nấp sau các đống đổ nát. Mỗi người đều căng mắt nhìn qua những ô cửa không kính, sẵn sàng đối mặt với bất kỳ mối đe dọa nào đang chờ đợi họ phía trước.

Stefan nhập vào nhóm của anh họ Władysław - người đang dẫn đầu một đội gồm toàn những gương mặt thân quen. Họ di chuyển qua những dãy nhà đổ nát, vừa chạy vừa cúi thấp người để tránh bị phát hiện. Những viên gạch vụn dưới chân khiến mỗi bước đi trở nên khó khăn, và những tiếng sột soạt phát ra mỗi lần họ vô tình đạp phải đống kính vỡ hay tấm kim loại bị cong vênh. Cuối cùng, cả đội dừng lại sau một bức tường kiên cố được dựng lên từ đống gạch đá lớn chồng chất bên cạnh một chiếc xe điện khổng lồ bị lật ngược, giờ đây rỉ sét và đầy những vết cháy xém. 

Aleksander nhăn nhó xoa lưng và khẽ làu bàu: 

- Sao đi nãy giờ mà chẳng thấy bóng dáng kẻ địch nào hết vậy? Lưng của tôi sắp gãy rồi đây! 

Anh ta đưa tay chạm vào khẩu súng chống tăng to lớn đang đeo trên lưng như muốn nhấn mạnh sự nặng nề của nó. Nhưng trước khi anh kịp nói thêm, Władysław giơ tay ra hiệu im lặng. Cả nhóm lập tức nín thở, chỉ còn nghe thấy tiếng gió luồn qua các khe tường và tiếng cột điện bị gió đẩy kêu cót két. 

Một lúc sau, Władysław thì thầm, đôi mắt dán chặt vào dãy nhà đối diện: 

- Tôi đoán là bọn lính bắn tỉa Đức đang nấp trong đó. Chúng ta cần cẩn thận hơn. 

Józef quay sang hỏi, giọng thấp nhưng không giấu được vẻ tò mò: 

- Vậy bây giờ chúng ta làm gì đây? 

- Chúng ta ở lại đây quan sát một lúc. Khi những đội khác đến, chúng ta sẽ cùng họ tổng tấn công vào dãy nhà đó. 

- Nghe có vẻ dễ dàng nhỉ? Cứ như sắp chơi trò cướp cờ vậy. 

Aleksander đáp lại với vẻ đùa cợt:

- Được đấy. Cứ nghĩ vậy mà làm đi, biết đâu đỡ sợ hơn. 

Thời gian sau đó trôi qua chậm rãi đến mức mỗi phút giây đều như kéo dài mãi. Nhưng lạ thay, trong khoảnh khắc mà chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến cái chết, cả đội lại bắt đầu kể những câu chuyện vui, những mẩu chuyện nhỏ nhặt nhưng xua đi phần nào không khí căng thẳng. Lidia bông đùa về những lần săn bắn thất bại của Władysław Józef, trong khi Cecylia mở túi lấy ra những mẩu bánh mì khô cứng rồi chia cho mọi người, còn Aleksander thì lôi ra một chai rượu nhỏ và chuyền tay nhau một cách cẩn thận như thể đó là báu vật quý giá. Tiếng cười vang lên, tuy khẽ khàng nhưng đầy sung mãn như ngọn lửa ấm trong cơn bão lớn.

Một lúc sau, các tiểu đội khác cũng đã đến nơi, đi cùng họ là một nhóm nhỏ những người lính Nga. Bộ quân phục của họ, dù bám đầy bụi và rách nát, vẫn nổi bật với ngôi sao đỏ trên mũ - biểu tượng của Hồng quân Liên Xô. Sự xuất hiện của họ lập tức khiến không khí giữa những người lính Ba Lan xôn xao. 

Józef vốn là người có thiện cảm với người Nga và mong chờ sự hiện diện này nhất, không giấu nổi niềm phấn khích và lập tức thốt lên: 

- Hồng quân! Là Hồng quân kìa! 

Nhưng niềm vui của anh ta nhanh chóng bị dội gáo nước lạnh khi Władysław, với vẻ mặt cau có và giọng nói khô khốc, gạt phăng đi sự hào hứng: 

- Có vài người thôi mà sao mừng quắn đít lên thế? Bình tĩnh lại đi! 

Những người lính Nga ấy chỉ lác đác vài mươi người, ngay cả khi đếm qua cũng chỉ được chưa đầy hai tiểu đội. Họ đứng thành một nhóm rời rạc, dáng vẻ mệt mỏi và cạn kiệt sức lực, không giống hình ảnh một đội quân hùng mạnh mà những người Ba Lan đang mong đợi. Như bị vỡ mộng, Józef trưng ra một bộ mặt thất vọng thấy rõ. 

Aleksander luôn biết cách trấn an mọi người, mỉm cười và nhẹ nhàng nói:

- Có lẽ họ vẫn còn ở đâu đó quanh đây thôi. Chốc lát nữa sẽ đông hơn ấy mà. 

Nhưng lời trấn an của anh ta trở nên vô dụng gần như ngay lập tức khi một người lính Nga bước tới với dáng điệu nghiêm trọng. Anh ta nói bằng giọng hơi lơ lớ tiếng Ba Lan nhưng rõ ràng đủ để mọi người nghe được: 

- Rất tiếc, thưa các vị. Có thể chỉ có chúng tôi là Hồng quân duy nhất ở đây thôi. 

Không khí lập tức trở nên nặng nề. Józef trố mắt nhìn người lính Nga, giọng anh như nghẹn lại khi hỏi: 

- Vậy đồng đội của các anh, chỉ huy của các anh đâu hết rồi? 

Người lính Nga lắc đầu, khuôn mặt anh ta lộ rõ vẻ thất vọng không kém gì họ.

- Chúng tôi không bắt liên lạc được với họ. 

- Tại sao lại không được?

- Máy bay Đức đã đánh bom sập những cây cầu nối ở đây sang quận Praga rồi, cả hai bên đều không thể di chuyển qua lại được nữa. 

Những lời tiết lộ ấy như một quả bom nổ tung trong nhóm người Ba Lan. Tiếng xôn xao kinh ngạc bắt đầu nổi lên, rồi nhanh chóng chuyển thành những lời chửi rủa và trách móc. 

Một người lính Ba Lan hét lên, giọng đầy phẫn nộ:

- Người Nga các anh lúc nào cũng thế! Lúc cần thì không bao giờ đến kịp! Chúng tôi đang chết dần chết mòn ở đây, còn các anh thì ở đâu? 

Một người lính Nga lập tức đáp trả, đôi mắt anh ta ánh lên sự giận dữ:

- Đừng đổ lỗi cho chúng tôi! Chính các anh đã tổ chức cuộc nổi dậy này một cách vội vàng, không có kế hoạch gì cả! Sao lại mong chúng tôi cứu vãn tất cả? 

Lời qua tiếng lại giữa hai bên ngày càng gay gắt. Những định kiến cũ từ các cuộc chiến tranh trước đây lại tràn về, biến cuộc gặp mặt thành một trận cãi vã đầy cay nghiệt. Người Ba Lan trách móc người Nga vì sự chậm trễ và thái độ hờ hững, trong khi người Nga đáp trả bằng việc chỉ trích sự thiếu tổ chức và kế hoạch của cuộc nổi dậy. 

Không khí trở nên căng thẳng đến nghẹt thở. Hai bên, dù cùng chung một dòng giống Slav và một kẻ thù chung, vẫn không thể xóa bỏ được rào cản lịch sử và sự nghi ngờ lẫn nhau. Một số người lính đã bắt đầu siết chặt tay súng và ánh mắt đầy vẻ phòng bị, như thể họ sắp phải chiến đấu với đồng minh của mình thay vì kẻ thù thực sự. 

Giữa lúc mọi chuyện như sắp vượt khỏi tầm kiểm soát, Józef bước lên đứng giữa hai bên. Anh ta giơ tay ra hiệu im lặng, rồi nói lớn: 

- Đừng cãi nhau nữa! Việc có hợp nhất được hay không để sau tính đi. Bây giờ, nếu không muốn chết dưới tay bọn Đức, thì chúng ta phải hợp sức chiến đấu và chiếm lấy khu nhà kia! 

Những lời của Józef như một hồi chuông cảnh tỉnh, khiến cả hai bên dịu lại. Một số người lính Ba Lan và Nga lặng lẽ gật đầu, hạ súng xuống và quay về thế phòng thủ. Các viên chỉ huy và sĩ quan của hai bên cũng buộc phải gạt bỏ những hiềm khích sang một bên, miễn cưỡng bắt tay vào việc lập kế hoạch phối hợp. 

Theo lệnh từ một trong những chỉ huy của đại đội, Władysław nhanh chóng trèo lên đống gạch đá, bàn ghế và những mảnh vụn được chồng lên làm chướng ngại vật tạm thời. Anh di chuyển một cách cẩn trọng, từng bước một để tránh làm rơi vỡ bất kỳ thứ gì có thể gây ra tiếng động. Ngay phía sau anh, người lính Nga mà mọi người mới làm quen cũng theo sát, ánh mắt cậu ta dò xét từng ngóc ngách của khu vực đổ nát xung quanh. 

- Anh dùng cái này sẽ tốt hơn đấy. 

Người lính Nga nói bằng giọng bình thản, đưa cho Władysław một cặp ống nhòm. Władysław thoáng ngạc nhiên, đôi lông mày nhíu lại trong giây lát. Có lẽ anh ta không ngờ rằng một người lính Nga trẻ tuổi lại có thể chu đáo đến vậy. Tuy nhiên, không muốn làm lỡ thời gian, anh cầm lấy cặp ống nhòm và đưa lên mắt. 

Qua lớp kính của ống nhòm, Władysław nhìn thấy rõ hơn khung cảnh của dãy nhà đối diện. Đó là một khu vực đã bị tàn phá bởi bom đạn, những bức tường sạm màu khói, cửa sổ vỡ nát, nhưng điều kỳ lạ là không có vẻ gì là đang có một đội quân địch sẵn sàng nghênh chiến. Thay vào đó, anh ta nhìn thấy một vài bóng người đang đi qua đi lại với dáng vẻ thảnh thơi, như thể không hề có cuộc chiến nào đang diễn ra. 

- Ồ, bọn Đức đó đang hát hò kìa, hẳn là đang chơi tango. 

Người lính Nga nghe vậy thì ngạc nhiên, một nụ cười nửa ngờ vực nở trên môi.

- Thật à? Anh không nhầm chứ? 

Władysław hạ ống nhòm xuống, nhưng ánh mắt vẫn dán về phía trước.

- Thật mà. Cậu không nghe thấy tiếng nhạc vọng lại từ đằng kia à? 

Người lính Nga làm vẻ như đang chăm chú lắng nghe, đôi tai hơi nghiêng về phía trước. Dưới chân họ, Stefan và những người lính khác cũng bắt đầu im lặng, cố gắng bắt lấy thứ âm thanh kỳ lạ mà Władysław vừa đề cập. 

Một lúc sau, người lính Nga gật đầu thừa nhận.

- Đúng là có nhạc tango thật này. 

Nghe cậu ta nói vậy, một vài người bên dưới phá lên cười, vừa ngạc nhiên vừa khó hiểu. Trong sự điêu tàn và chết chóc của chiến trường, ai mà ngờ được rằng họ lại có thể nghe thấy một giai điệu đẹp đẽ và lãng mạn như tango? 

- Giờ thì cậu chịu tin tôi chưa? Nhìn tôi cục mịch thế thôi, nhưng thật ra lại rất nhạy bén đấy nhé. 

Người lính Nga khẽ mỉm cười, gật đầu như muốn thừa nhận điều đó. Sau đó, Władysław trả lại cặp ống nhòm, tiện thể hỏi: 

- Cậu tên là gì thế? 

Người lính Nga nhìn thẳng vào mắt anh, trả lời bằng giọng tự tin: 

- Nikita Ivanovich Zhalnin. Còn anh? 

- Władysław Jozafat Romanowski. Mà cậu bao nhiêu tuổi thế?  

- Mười chín tuổi, thưa anh. 

- Ồ. Vậy là tôi sống lâu hơn anh tận mười một năm rồi. 

Stefan đứng phía dưới, quan sát cuộc trò chuyện trên cao mà không khỏi ngạc nhiên. Anh không thể hiểu nổi tại sao Władysław, một người luôn căm ghét sự hiện diện của người Nga trên đất Ba Lan, lại có thể dễ dàng trò chuyện và cười đùa với một người Nga như thế. Nhưng lương tâm Stefan lại thì thầm rằng, dù người Nga có từng là kẻ thù của Ba Lan, thì ít ra họ vẫn dễ cảm thông hơn người Đức. 

Một lát sau, Władysław và Nikita cùng nhau trèo xuống, biểu cảm của cả hai nghiêm nghị trở lại. Władysław nhanh chóng thông báo những gì họ vừa quan sát được: 

- Bên trong dãy nhà đối diện, quân Đức đang lơ là phòng thủ. Có vẻ như chúng đang nghĩ rằng chúng ta không dám tấn công. Đây là cơ hội tốt để thực hiện một cuộc đột kích bất ngờ và kết thúc nhanh chóng. 

Những lời này của anh ta lập tức khiến không khí trong nhóm sôi sục. Các binh sĩ bắt đầu chuẩn bị vũ khí, kiểm tra lại trang bị, trong khi các sĩ quan nhanh chóng bàn bạc về chiến thuật tấn công. Tuy nhiên, đâu đó trong ánh mắt của mỗi người vẫn còn đôi chút do dự. Tango - một giai điệu tưởng như chỉ dành cho thời bình, giờ đây lại trở thành nhạc nền cho một trận chiến sắp nổ ra.

Władysław vỗ vai Stefan. Anh ta nói với vẻ dí dỏm có phần nghiêm trọng: 

- Sẵn sàng để chết chưa nào, chú em? 

Stefan không ngần ngại, đáp lại chắc nịch: 

- Không bao giờ! Em nhất định sẽ sống sót sau cuộc tấn công này! 

- Rồi sẽ có lúc chú nghĩ đến điều đó thôi. Nhưng mà này, chiến tranh không phải chỉ cần sự cứng đầu đâu. 

Mặc dù lời nói nghe có vẻ đe dọa, nhưng ngay sau đó, Władysław lại kiên nhẫn hướng dẫn Stefan cách tự bảo vệ bản thân giữa chiến trường. Những lời nói của anh ta vừa mang tính trách nhiệm của một người anh, vừa giống như một người lính từng trải đang truyền đạt kinh nghiệm sinh tồn cho một tân binh. 

- Cầu Chúa ban phước cho thị giác và thính giác của chú được bình thường, Stefan ạ, vì hai thứ giác quan đó là trang bị quan trọng để nhận biết nguy hiểm trên chiến trường mà thằng lính mới nào cũng phải biết sử dụng. 

Stefan lắng nghe một cách nghiêm túc. Đối với anh, lời giải thích của Władysław mang ý nghĩa nhiều hơn chỉ là những chỉ dẫn thông thường. Là một người nhạy cảm với môi trường xung quanh, Stefan luôn tự hào về khả năng cảm thụ tinh tế của mình, nhưng ngay lúc này, giữa bầu không khí đặc quánh mùi chết chóc, anh không dám tự tin rằng điều đó đủ để bảo vệ mạng sống của mình. 

Władysław nói tiếp, giọng đều đều nhưng ẩn chứa sự khẩn trương:

- Tiếp đến là chú phải biết dùng các giác quan để phân biệt đâu là những thứ vô hại hay nguy hiểm. Mấy cái vật có hình thù tròn nhẵn trông như quả bóng treo trên cây thông Noel mà tối màu ấy, chú phải dè chừng với nó vì có thể đó là lựu đạn đấy. 

Stefan khẽ gật đầu, cố ghi nhớ. 

- Cả những vật hình trụ cũng vậy, chú cũng phải quan sát kỹ xem nó có gắn gì trên đỉnh không. Nếu có thì nó chắc chắn là lựu đạn luôn. Và nhớ nhé, đừng đội cái mũ ca lô này nữa, lấy mũ sắt đội vào. 

Nói rồi, Władysław rút từ quân trang một chiếc mũ sắt nặng nề, trên đó quấn một dải băng sọc trắng đỏ. Anh đặt nó lên đầu Stefan, chỉnh lại quai đeo cẩn thận. 

- Đấy, giờ hộp sọ của chú được bảo vệ rồi. Vậy nên đừng để nó bay đi đâu mất. 

Stefan khẽ bật cười, dù trong lòng vẫn nặng trĩu. Chiếc mũ sắt dù nặng, gây khó chịu trên cổ và làm mồ hôi chảy ròng ròng xuống trán, nhưng mang lại cảm giác yên tâm hơn bất cứ thứ gì khác anh đang có trên người. 

Rồi, thời khắc ấy cũng đến. Thành phố như chết lặng, chỉ còn lại âm thanh của những điệu Tango từ xa và tiếng động cơ máy bay ù ù trên bầu trời. Dường như ngay cả những bức tường đổ nát cũng đang run rẩy dưới áp lực của sự sống còn. 

Stefan nhìn quanh, những khuôn mặt của đồng đội tái mét dưới ánh nắng gay gắt và khói lửa. Một vài người thì thầm cầu nguyện, tay lần tràng hạt. Một số khác cắn chặt môi, cố gắng kiềm chế nỗi sợ hãi. Stefan không thể không nghĩ đến lời Władysław vừa nói:

"Rồi sẽ có lúc chú nghĩ đến việc sẵn sàng chết thôi."

Nhưng trong lòng anh, hy vọng sống sót vẫn còn mạnh mẽ hơn bất cứ điều gì khác. 

Đột nhiên, ánh sáng lóe lên cùng một tiếng nổ chát chúa xé toạc không khí. Lửa tóe lên từ mọi phía, khói đen cuồn cuộn bốc cao như những con rồng uốn lượn, lựu đạn nổ tung, tiếng súng tiểu liên nổ từng tràng dài không dứt. Những tiếng hét thất thanh vang lên như những tiếng gào của thú hoang bị thương, hòa lẫn với âm thanh đanh thép của đạn pháo. Trong khoảnh khắc kinh hoàng đó, Stefan cảm giác như thế giới đang sụp đổ ngay trước mắt mình. Anh không còn phân biệt được đâu là những loạt súng liên hồi của Quân đội Bản quốc với tiếng phản công dồn dập từ hỏa lực quân Đức. Cả chiến trường như một cơn ác mộng hỗn loạn, nơi không ai biết mình sẽ sống hay chết trong tích tắc tiếp theo. 

Władysław hét lên ngay bên cạnh, giọng đầy gấp gáp:

- Còn đứng đó làm gì thế? Sợ rồi à?

Stefan quay lại, nhận ra mình và anh họ là hai người duy nhất còn bám trụ phía sau thành luỹ. Những người khác, cả đám phụ nữ lẫn Hồng quân đều đã biến mất trong màn khói mịt mù và làn mưa đạn ngoài kia. 

- Ra khỏi đây mau lên! 

Władysław kéo mạnh Stefan, buộc anh phải leo lên khỏi đống gạch đá và bàn ghế. Khi bước ra và đối mặt với cuộc giao tranh đang diễn ra, Stefan sững sờ. Mọi giác quan của anh bị nhấn chìm bởi cảnh tượng trước mắt. Đây không còn là một trận chiến, mà giống như một cơn cuồng phong chết chóc, một trò chơi man rợ không có luật lệ. Những viên đạn lao đi như tia chớp, tiếng rít của chúng chói tai và đáng sợ, nhắm thẳng vào bất kỳ ai không kịp tránh. Những thi thể nằm la liệt trên mặt đất, máu chảy lênh láng, nhuộm đỏ cả những viên gạch vỡ. Từ khắp nơi, tiếng kêu cứu vang lên thảm thiết, nhưng nhanh chóng bị át đi bởi tiếng nổ của lựu đạn và tiếng súng liên thanh. 

Stefan không thể không cảm thấy kinh hãi. Đây là chiến tranh - một nơi mà mạng sống con người bị coi nhẹ hơn cả một cái bóng thoáng qua. 

Giọng Władysław lại vang lên, lấn át những tiếng ồn khác:

- Quẹo phải! Chạy sang đây mau lên!

Chiếc mũ sắt nặng trịch trên đầu Stefan khiến anh phải căng tai ra mới nghe rõ lời chỉ huy. Anh cố gắng di chuyển, đôi chân run rẩy vì sợ hãi. Ngay trước mặt anh, một người lính trẻ vừa ngã gục, mắt vẫn mở trừng trừng. Stefan nén cảm giác buồn nôn đang dâng lên để tiếp tục lao về phía ngôi nhà gần đó, nơi mặt tiền đã bị phá hủy nhưng may mắn vẫn còn nguyên phần tường phía sau. 

Stefan nhảy vào bên trong cùng với một nhóm nhỏ đồng đội. Trong căn nhà đổ nát, họ trông giống những con búp bê bị quăng quật, cố gắng tìm một chỗ trốn an toàn. Władysław lại hét lớn:

- Vào tư thế bắn! Bắn đi!

Anh ta nép sát vào bức tường, yên vị dưới khung cửa sổ và cầm chắc khẩu súng như một viên thư ký lành nghề đang chăm chú gõ máy chữ. Nhưng ở đây, mỗi phát đạn anh ta bắn ra là một án tử cho kẻ địch. 

Dù hoảng loạn, Stefan cũng cố gắng làm theo. Tay anh run lên khi giương khẩu súng, mồ hôi chảy ròng ròng trên trán. Anh nhắm mắt một lát, hít sâu để trấn tĩnh, rồi ló ra khỏi chỗ nấp và bóp cò. 

Ở bên ngoài, mọi thứ vẫn chìm trong hỗn loạn. Những bóng người ngã xuống liên tục. Khói và bụi mịt mù che khuất tầm nhìn, khiến việc nhắm bắn trở nên vô cùng khó khăn. Quân Đức với hỏa lực mạnh mẽ, đang giành ưu thế. Những khẩu súng máy của họ nhả đạn không ngừng, xé nát những mảng tường và cơ thể của những người lính đang cố xông lên. 

Stefan nghe thấy tiếng hét thất thanh ngay gần mình, anh ngoảnh lại thì thấy một đồng đội vừa bị mảnh đạn găm trúng vai, máu phun ra như suối. Anh không kịp suy nghĩ, lao đến kéo người đó vào chỗ nấp, mặc cho viên đạn khác suýt sượt qua má. 

Władysław hỏi lớn, vẫn giữ giọng điệu nửa đùa cợt nửa nghiêm túc:

- Stefan! Nãy giờ chú có bắn được tên địch nào không vậy?

Stefan cố trả lời giữa hơi thở hổn hển: 

- Làm sao em biết được? Khói bốc lên che hết tầm nhìn rồi! 

Władysław cười lớn, nhưng không ai có thời gian để giải thích hay cười đùa thêm. Đúng lúc này, Józef không biết từ đâu xuất hiện, khuôn mặt đẫm mồ hôi và dính bụi, hét lớn để át đi tiếng súng đạn: 

- Nếu cứ tiếp tục thế này, phe ta sẽ tổn thất nặng mất! Phải thay đổi kế hoạch ngay! 

Stefan vừa hổn hển thở vừa quay lại nhìn Józef, trong khi Władysław vẫn đang chăm chú quan sát bên ngoài qua khung cửa sổ. Ngay khi nghe thấy lời của Józef, Władysław buông khẩu súng liên thanh ra, nhường lại vị trí cho người lính khác tiếp tục xả đạn. Anh ta cúi người, nhanh chóng bò về phía nhóm người đang tụ lại ở góc nhà và hỏi lớn:

- Các anh có ý gì hay không? 

Józef vừa thở dốc vừa cố nén sự căng thẳng, trả lời ngay: 

- Có đấy! Chúng ta sẽ lẻn vào chỗ cố thủ của bọn chúng rồi tấn công bất ngờ! 

- Bằng cách nào? Đội mũ tàng hình của Hades hay mang giày có cánh của Hermes chưa chắc đã né được mấy phát đạn của bọn chúng đâu! 

Józef nhíu mày trước lời châm biếm của Władysław, nhưng anh ta vẫn kiên nhẫn giải thích. Với giọng nói trầm nhưng dứt khoát, Józef phác thảo kế hoạch một cách cặn kẽ. Anh ta chỉ vào sơ đồ chiến trường được vẽ tạm trên nền đất đầy bụi: 

- Một số người sẽ mang lựu đạn, lợi dụng đống đổ nát, khói và bụi từ trận chiến để lẻn sang các nhà bên cạnh. Chúng ta sẽ tìm cách tiếp cận và đột kích từ phía sau, tạo ra sự hỗn loạn bên trong hàng ngũ của bọn chúng. Những người còn lại sẽ tận dụng cơ hội tấn công trực diện, dồn toàn bộ lực lượng để đánh úp khi quân địch chưa kịp phản ứng. 

Władysław gật đầu, dường như đã bị thuyết phục bởi sự tỉ mỉ và hợp lý của kế hoạch. Nhưng đúng lúc này, một tiếng "hự" đầy đau đớn vang lên từ phía cửa sổ. Tất cả mọi người đồng loạt quay đầu lại. Người xạ thủ đang điều khiển khẩu súng liên thanh đổ gục xuống sàn. Máu phun ra từ cổ anh ta như một đài phun nước đỏ thẫm, bắn tung tóe lên bức tường đã đầy vết đạn. 

Một vài người lính trẻ hét lên kinh hãi, nhưng Władysław nhanh chóng chặn lại bằng giọng chỉ huy đầy uy lực: 

- Bình tĩnh! Không được hoảng loạn! 

Anh ta nhanh chóng ra lệnh cho một người khác thay thế vị trí của người xấu số, rồi quay sang nhóm đồng đội. 

- Nghe đây, cả đội theo tôi! Chúng ta phải kết thúc trận chiến này ngay lập tức! 

Không ai dám chần chừ. Từng người cúi thấp người và lẻn ra khỏi căn nhà đổ nát như những con mèo hoang đang săn mồi trong màn đêm. Làn khói bụi cay nồng xộc thẳng vào mũi khiến Stefan ho sặc sụa, nhưng anh vẫn cố gắng bám sát nhóm để không bị tụt lại phía sau. 

Dù không ưa Józef, nhưng Stefan vẫn cảm thấy may mắn khi được chiến đấu cùng anh ta. Trong tư thế điềm tĩnh nhưng cương nghị của Józef, có một điều gì đó khiến Stefan và những người khác cảm thấy an tâm. Dù xung quanh là tiếng súng đạn gào rú như những cơn thịnh nộ của quỷ dữ, Józef vẫn tiến lên không chút do dự. 

Các mệnh lệnh và lời nhắc nhở được truyền từ người này sang người khác, tạo thành một chuỗi liên kết trong nhóm. "Sang trái! Nấp vào đằng kia! Di chuyển nhanh lên!" Stefan cảm thấy như mình đang lạc trong một mê cung khói bụi, nơi mọi lối đi đều dẫn đến nguy hiểm chết người. 

Cuối cùng, sau những bước chạy cuống cuồng và vài lần suýt bị đạn găm trúng, nhóm của họ cũng tiếp cận được dãy nhà nơi quân Đức đang cố thủ. Họ lặng lẽ bò sát đất, tận dụng những mảnh tường đổ nát để che chắn. Quân Đức dường như chưa phát hiện ra sự hiện diện của họ. Tiếng súng vẫn vang lên đều đều, nhưng không một kẻ địch nào quay đầu lại nhìn.   

Biệt đội chỉ gồm tám người, một con số quá nhỏ bé so với nhiệm vụ khổng lồ trước mắt. Trước khi hành động, họ tranh thủ nhìn nhau lần cuối, ánh mắt lộ rõ vẻ cương quyết nhưng cũng không giấu nổi nỗi sợ sệt. Họ biết rằng từng giây trôi qua đều là một cuộc đấu trí với tử thần. Nếu không hoàn thành nhiệm vụ nhanh gọn, tất cả sẽ phải bỏ mạng một cách uổng phí.

Józef bình tĩnh nhìn quanh và ra lệnh dứt khoát: 

- Bây giờ chúng ta sẽ chia nhau ra để bao vây căn nhà này. 

Władysław lau mồ hôi trên trán, hỏi nhanh: 

- Vậy ai là người ném lựu đạn? 

Không một chút do dự, Józef đáp:

- Để tôi ném cho. 

Stefan cảm thấy một sự nhẹ nhõm bất ngờ trào dâng trong lòng. Dù không nói ra, anh vẫn thầm cảm ơn vì trách nhiệm nguy hiểm này được giao cho Józef, người luôn giữ được sự bình tĩnh và chính xác. Trong tay anh ta, quả lựu đạn dường như trở thành một thứ vũ khí có chủ đích rõ ràng, chứ không phải chỉ là một công cụ giết người bừa bãi. 

Józef cầm quả lựu đạn chặt trong tay, bước từng bước chậm rãi nhưng chắc chắn lên cầu thang gỗ ọp ẹp. Mỗi bước chân của anh ta khiến cả đội như ngừng thở. Stefan chỉ dám liếc nhìn bóng lưng của Józef, lòng thầm cầu nguyện. 

Khi đến được vị trí thích hợp, Józef dừng lại, hít một hơi thật sâu. Anh ta kéo chốt lựu đạn, lắng nghe tiếng "cạch" của cơ chế kích hoạt, rồi không chần chừ, ném mạnh quả lựu đạn vào trong gian phòng. 

Một giây. Hai giây. Ba giây. 

BÙM!

Tiếng nổ chát chúa vang lên, làm rung chuyển cả khu nhà. Khói bụi dày đặc bốc lên, lấp đầy không gian, hòa quyện với tiếng gào thét đầy đau đớn từ bên trong. Mọi người trong đội không cần chờ thêm tín hiệu nào khác. Như một phản xạ tự nhiên, tất cả lao lên cầu thang, súng trong tay sẵn sàng khai hỏa. 

Stefan cũng lao lên cùng đồng đội, nhưng đôi chân anh như nặng hơn cả chì. Trái tim đập thình thịch trong lồng ngực và từng hơi thở như bị bóp nghẹt bởi bầu không khí đầy khói. Khi lên đến tầng trên, anh gần như phải cố gắng lắm mới không ngã khuỵu vì cảnh tượng trước mắt. 

Gian phòng giờ đây là một mớ hỗn độn khủng khiếp. Xác quân Đức nằm la liệt khắp nơi, một số đã bị xé toạc bởi vụ nổ, máu và mảnh thịt văng tung tóe lên tường và sàn nhà. Tiếng kêu thét tắt lịm từ những kẻ địch còn sống sót, những tên bị thương quằn quại, cố lê mình ra khỏi tầm bắn nhưng vô ích. 

Władysław không chần chừ, xả đạn ngay khi thấy bóng dáng kẻ thù. Các thành viên trong đội làm theo, súng nổ dồn dập, âm thanh vang vọng như những tiếng gầm rú của địa ngục. Một vài lính Đức kịp rút súng phản công, nhưng sức kháng cự yếu ớt của họ không thể chống lại sự tàn bạo của biệt đội nhỏ bé này. 

Stefan siết chặt cò súng, bắn một loạt vào một góc phòng đầy bóng người. Anh không biết mình đã giết ai, không rõ mình đã gây ra bao nhiêu tổn thương, nhưng anh không dừng lại. Sự hỗn loạn gần như khát máu đã cuốn anh đi, làm mờ đi ranh giới giữa bản năng sinh tồn và lương tâm trong anh. 

Khi khói bụi bắt đầu tan dần, sự tĩnh lặng kỳ quái bao trùm lên căn phòng. Những tiếng súng ngừng lại, chỉ còn lại tiếng thở hổn hển của cả đội. Xác kẻ địch hiện ra rõ ràng hơn trong làn khói mờ, nằm bất động trên những vũng máu đỏ thẫm. 

Stefan đứng thẫn thờ, đôi tay run rẩy vẫn cầm chặt khẩu súng. Trong lòng anh, một cảm giác lạ lẫm trào dâng. Đó không hẳn là niềm vui chiến thắng, mà là sự nhẹ nhõm khi biết mình còn sống sót qua trận chiến này. 

Khuôn mặt Władysław nhễ nhại mồ hôi và đầy vết bụi bẩn, quay lại nhìn mọi người. Anh ta không nói gì, nhưng ánh mắt cương nghị của anh đủ để truyền đạt rằng trận chiến này vẫn chưa kết thúc. 

Ngay lúc đó, từ phía bên ngoài, những người đồng đội khác đã ùa vào căn nhà. Họ như một binh đoàn kiến lửa, nhanh chóng di chuyển qua từng phòng, từng hành lang, rồi tràn sang các dãy nhà khác thông qua những lỗ hổng trên tường. Từng loạt súng và tiếng nổ lựu đạn lại vang lên, phá tan bầu không khí vừa mới yên tĩnh. 

---

Khi cuộc giao tranh qua đi, bầu không khí trở nên nặng nề một cách kỳ lạ. Thay vì những tiếng súng đinh tai nhức óc, giờ đây chỉ còn lại tiếng thở dốc của những người sống sót và tiếng rên rỉ đau đớn phát ra từ một vài kẻ bị thương đang hấp hối. Căn nhà từng là nơi trú ẩn kiên cố của quân Đức, giờ đây chỉ còn là một đống đổ nát. Tường loang lổ những vết đạn, các cánh cửa bị phá tung hoặc bật khỏi bản lề, sàn nhà đầy những mảnh gỗ vỡ và mảnh kim loại, xen lẫn là máu đỏ sẫm thấm đẫm vào từng khe nứt. 

Stefan được lệnh lục soát các phòng trong nhà để tìm kiếm những kẻ địch còn sống sót. Anh hít một hơi thật sâu trước khi mở cánh cửa đầu tiên. Căn phòng tối om, chỉ có ánh sáng yếu ớt từ những lỗ thủng trên tường lọt vào. Mùi khét lẹt của thuốc súng và máu xộc thẳng vào mũi anh, khiến dạ dày anh quặn thắt. Trong góc phòng, xác một tên lính Đức nằm bất động, miệng vẫn há to như đang kêu lên lời kinh hãi trước cái chết bất ngờ. Anh bước qua xác hắn. Những bước chân tiếp theo của anh vang lên rõ mồn một trên sàn nhà đầy những mảnh vỡ và máu, như thể không gian đang nuốt chửng mọi âm thanh khác. Anh mở từng chiếc tủ lớn, từng chiếc rương, cố gắng kiểm tra mọi nơi có thể ẩn nấp. Đến khi anh phá tung một cánh cửa xiêu vẹo khác, một dáng người đột ngột lao ra từ bóng tối, tiếng la cầu xin vang lên: 

- Làm ơn đừng bắn tôi! Tôi không có vũ khí! 

Stefan giật mình, suýt nữa bóp cò súng. Trước mặt anh là một người đàn ông tóc vàng, mắt xanh, mặc quân phục Đức nhưng lại nói tiếng Ba Lan. Anh ta trông thật thảm hại: gương mặt tái nhợt, hốc hác, đôi mắt thâm quầng vì thiếu ngủ và trên đầu còn có một vết thương đang rỉ máu. 

Stefan nhấc súng lên, nhắm vào anh ta theo phản xạ. Nhưng khi nhìn kỹ hơn, anh nhận ra người đàn ông không hề có ý định chống trả. Đôi tay run rẩy của anh ta giơ cao, ánh mắt đầy sợ hãi. Trước hình ảnh đó, một cảm giác thương hại lẫn lộn trỗi dậy trong lòng Stefan. 

Anh chưa kịp quyết định thì Cecylia bước vào, ánh mắt lo lắng nhìn người lính. Cô thốt lên: 

- Đừng làm hại anh ấy, Stefan! 

Dù ngạc nhiên, Stefan vẫn cố giữ vẻ điềm tĩnh và nói: 

- Bình tĩnh đi, Cecylia. Tôi sẽ không bắn anh ta đâu. 

- Anh lại đây đi. 

Cecylia ra hiệu cho người lính Đức lại gần mình. Nhưng khi anh ta nhích người, Stefan nhận ra chân của anh ta cũng đang bị thương nặng, từng giọt máu đỏ thẫm chảy dài xuống sàn nhà. Anh liền tiến đến đỡ anh ta ngồi xuống một góc phòng, tránh xa xác chết và mảnh vỡ. 

Cecylia nhanh chóng lấy dụng cụ y tế từ túi ra và bắt đầu sơ cứu. Cô vừa làm vừa hỏi, giọng đầy nghi ngờ: 

- Anh đang làm gì ở đây thế? Tại sao anh lại mặc quân phục Đức? 

Người lính dựa lưng vào chiếc bàn bị lật ngang, yếu ớt trả lời: 

- Tôi được thừa hưởng quốc tịch Đức từ cha tôi, thưa bà. Khi cuộc nổi dậy này nổ ra, tôi được chính quyền động viên tham gia để dập tắt nó. 

Ánh mắt Cecylia thoáng hiện lên sự thất vọng, nhưng cô nhanh chóng che giấu cảm xúc đó. Stefan vẫn còn bối rối, hỏi cô: 

- Chị có quen anh ta à? 

Cecylia gật đầu, tay không ngừng băng bó vết thương, rồi đáp: 

- Anh ấy là con trai của vú nuôi tôi, nên tôi và anh ấy biết nhau từ nhỏ. 

Stefan sững sờ trước câu trả lời, lòng dấy lên nhiều cảm xúc trái ngược. Cảnh tượng xung quanh anh vẫn còn hỗn độn: xác chết, máu me và tiếng rên rỉ mơ hồ của những kẻ hấp hối. Nhưng giữa tất cả những điều đó, Cecylia lại hành động như thể người lính này không phải kẻ thù. 

Cecylia ngước lên nhìn Stefan, ánh mắt đầy trầm tư khi cô bắt đầu kể về người lính Đức đang ngồi im lặng, cố giữ cho mình tỉnh táo. Cô chậm rãi nói, như thể từng từ ngữ đều gợi lên ký ức xa xôi: 

- Anh ấy tên là Antoni Schümann-Błądziński, bạn chơi của tôi thời thơ ấu. Chúng tôi từng chạy nhảy trong khu vườn của điền trang, cùng leo lên những ngọn cây cao nhất và hái những trái táo đầu mùa. Antoni là người vừa mang dòng máu Đức từ cha lại vừa thừa hưởng gốc gác Ba Lan từ mẹ. 

Stefan chăm chú lắng nghe, trong khi ánh mắt len lén nhìn Antoni. Người lính Đức này dường như chẳng còn chút gì của kẻ thù nguy hiểm mà anh vừa đọ súng cách đây ít giờ. Bộ quân phục lấm lem máu và bụi, cơ thể anh ta gầy gò và yếu ớt như một tàn dư bị bỏ quên giữa cơn bão chiến tranh. 

Cecylia chăm sóc Antoni với một sự dịu dàng đầy cảm thông, giống như cách một người em gái lo lắng cho anh trai mình. Những cử chỉ của cô nhẹ nhàng, đôi tay thành thục băng bó vết thương trên đầu Antoni. Thế nhưng, trong lòng Stefan, một ý nghĩ mâu thuẫn xuất hiện. Anh tự hỏi tại sao Cecylia lại có thể đối xử tốt với một kẻ từng đứng trong hàng ngũ quân thù như thế? Lẽ ra thì cô nên căm ghét anh ta mới phải, giống như cách loài người ghê tởm loài rắn độc từ xa xưa, vì dòng giống của nó đã khiến tổ tiên loài người chống lại lệnh Chúa và phạm tội bất tuân. Nhưng khi nhìn vào ánh mắt của Cecylia, Stefan nhận ra rằng lòng căm hận hay tinh thần bài Đức không còn tồn tại trong cô nữa. Thay vào đó là một sự bình thản gần như dịu hiền, như thể những năm tháng xa cách và cuộc gặp gỡ bất ngờ này đã xóa nhòa mọi ranh giới giữa bạn và thù. 

Antoni khẽ cất tiếng, giọng anh ta yếu ớt nhưng đầy chân thành: 

- Bà thật tốt quá, Cecylia. Tôi cảm thấy bản thân thật hổ thẹn và nhỏ bé trước sự bao dung của bà. 

Cecylia ngẩng lên nhìn anh ta, dịu dàng nói: 

- Đừng tỏ ra yếu đuối như thế, Antoni ạ. Em biết tính ưa mạo hiểm của anh từ nhỏ. Nhưng tại sao anh lại ở đây? 

Antoni nhắm mắt, hít một hơi sâu, rồi từ từ trả lời: 

- Tôi đã phạm sai lầm vì sự mặc cả, thưa bà. Tôi sẵn sàng thỏa hiệp với người Đức để mình có được một cuộc sống yên ổn và đảm bảo sự an toàn cho mẹ tôi. Nhưng bây giờ tôi đã thực sự hối hận. Lẽ ra tôi nên nhiệt tình hơn ngay từ đầu để không phải nhận kết cục thảm như vậy… 

Cecylia thở dài, nụ cười thoáng qua trên đôi môi nhợt nhạt của cô. Cô đặt tay lên vai Antoni như muốn an ủi anh ta.

- Em sẽ không oán trách anh đâu, Antoni ạ. Anh luôn là một người công chính trong lòng em. Đối với em, anh mãi là người anh trai thuở nhỏ của mình. 

Antoni không nói gì, chỉ cúi đầu, và một giọt nước mắt lăn dài trên má anh ta. Cảnh tượng ấy khiến Stefan không khỏi cảm thấy trái tim mình chùng xuống. Những lời ngắn ngủi mà Cecylia nói đã khắc họa một phần cuộc đời của Antoni - một cuộc đời chật vật, bị xâu xé giữa lòng trung thành, nỗi sợ hãi và sự hối hận. 

Antoni khẽ hỏi, giọng anh ta run run: 

- Mẹ của tôi, bà ấy sao rồi? 

Cecylia gật đầu, cô trả lời bằng giọng chắc nịch nhưng nhẹ nhàng: 

- Bà ấy đã di tản cùng cha đỡ đầu của em rồi. Anh đừng lo, họ an toàn cả. 

Antoni thở phào nhẹ nhõm, nụ cười mệt mỏi hiện lên trên gương mặt anh. Anh thì thầm: 

- Như thế thì tốt quá. Tôi đã không sai khi nhờ ngài bá tước cưu mang bà ấy. 

Giọng nói khàn đặc và trầm thấp của Antoni vang lên như một bản nhạc buồn, gợi lên trong Stefan một cảm giác lạ lùng. Trong khoảnh khắc ấy, anh nhớ đến mẹ mình, một người đàn bà mà anh chưa bao giờ được gặp. Mẹ anh đã mất khi sinh ra anh, và trong suốt những năm tháng lớn lên, Stefan chỉ biết đến bà qua những lời kể của cha và anh trai. Một ý nghĩ thoáng qua trong tâm trí anh:

"Nếu mẹ mình còn sống, liệu bà có ủng hộ mình hay chống lại những lựa chọn trong cuộc đời? Bà có yêu mình dù mình không theo đuổi những gì bà mong muốn?"

Nhưng rồi anh lắc đầu, gạt bỏ suy nghĩ đó. Bà đã yên nghỉ ở nơi nào đó cùng với gia đình mình. Những gì đã qua không thể thay đổi. Giờ đây, nhìn cảnh Cecylia và Antoni trò chuyện, Stefan chợt hiểu rằng chiến tranh không chỉ cướp đi mạng sống, mà còn xé nát những mối quan hệ, những ký ức đẹp đẽ và cả những niềm tin...

Pằng!

Một tiếng súng đột ngột vang lên sau lưng, khiến Stefan giật bắn mình, âm thanh chát chúa xé toạc bầu không khí vốn đã nặng nề. Cảm giác kinh hãi bao trùm lấy anh khi anh quay lại, cảnh tượng trước mắt khiến anh như hóa đá. Antoni - người lính Đức vừa phút trước còn nói chuyện với họ, giờ đã ngã gục xuống sàn. Một lỗ đạn in trên trán, máu tuôn ra thành dòng, loang lổ trên nền gạch lạnh lẽo. Đôi mắt anh ta mở hờ và trống rỗng, như thể chính linh hồn cũng không kịp hiểu chuyện gì đã xảy ra. Cecylia thét lên:

- Antoni! Không!

Cô ôm lấy Antoni, đôi tay run rẩy nâng đầu anh lên, nhưng hơi ấm từ cơ thể anh đã tan biến chỉ trong tích tắc. Cô quỳ sụp xuống và bật khóc, nước mắt lăn dài trên gương mặt, tiếng nấc nghẹn ngào không thể kiềm chế được. Cảnh tượng ấy khiến anh sôi trào giận dữ. 

Anh xoay người lại, ánh mắt dữ dội quét qua căn phòng. Aleksander sừng sững ở ngưỡng cửa, tay vẫn còn nắm chặt khẩu súng, vẻ mặt anh trai anh vừa hoang mang, vừa lạnh lùng. 

Stefan gào lên, giọng đầy sự căm phẫn:

- Đồ khốn! Ai cho phép anh giết anh ta hả?

Aleksander nhíu mày, khuôn mặt dài và xám xịt như của một kẻ không hiểu chuyện. Anh ta buông khẩu súng xuống, ngập ngừng hỏi: 

- Có chuyện gì thế? Sao em lại tức giận vậy? 

Stefan cảm thấy lồng ngực mình như muốn nổ tung. Trong khoảnh khắc, anh ước gì Aleksander không phải anh trai mình. Nếu không, anh đã lao tới và đấm thẳng vào mặt anh ta, thậm chí giết chết anh ta vì hành động tàn nhẫn này. 

Aleksander lúng túng chuyển ánh nhìn về phía Cecylia, dường như hoàn toàn không nhận thức được sự nghiêm trọng trong việc mình vừa làm. Anh ta hỏi bằng giọng nhẹ nhàng:

- Cecylia, cô không sao chứ?

Stefan siết chặt nắm tay, gằn giọng nói:

- Chị Cecylia đang chữa trị cho người lính đó vì anh ta đã đầu hàng. Anh thì sao? Lại vô cớ giết chết anh ta!

Aleksander sững lại, ánh mắt nhìn em trai mình đầy bối rối. Anh ta lắp bắp nói: 

- Anh… Anh chỉ làm theo lệnh thôi. Anh không biết là trong đây có người chịu đầu hàng... Thật mà! 

Stefan quát lớn, giọng đanh thép như sấm rền, át đi lời biện hộ của Aleksander:

- Vô nhân đạo! Anh có biết làm thế là vô nhân đạo lắm không? Người ta đã đầu hàng, anh không còn quyền gì để lấy mạng sống của họ cả!

Aleksander cúi đầu, mặt tái mét như kẻ vừa nhận ra tội lỗi của mình. Anh ta mở miệng định nói gì đó, nhưng rồi lại im bặt, bởi chẳng lời nào có thể biện minh cho hành động sát nhân của mình. 

Stefan không thèm nhìn anh trai nữa. Anh quay sang và lại gần Cecylia, cúi xuống và khẽ chạm vào vai cô. Cơ thể cô run rẩy như chiếc lá trong gió, bàn tay vẫn đặt trên gương mặt bất động của Antoni. Cô không nói gì, chỉ khóc, tiếng khóc trầm và đứt quãng, như thể nỗi đau đã rút cạn cả hơi sức. 

Cô khẽ vuốt đôi mắt Antoni để anh được yên nghỉ.

- Antoni… tại sao anh lại ra đi như vậy? 

Cô khóc vì đã được gặp lại người bạn thời thơ ấu, chỉ để rồi chứng kiến cái chết đột ngột của anh. Cô khóc vì anh đã lầm lỡ, phản bội tổ quốc để rồi gánh chịu kết cục bi thảm. Nhưng hơn tất cả, cô khóc vì anh không còn cơ hội nào để chuộc lại lỗi lầm của mình.