Lúc ba giờ rưỡi sáng, trong bóng tối lạnh lẽo của một ngày sắp sửa bắt đầu, gia đình Tarnowski chìm trong không khí căng thẳng và gấp gáp. Ông Tadeusz không ngừng đi qua đi lại khắp ngôi nhà rộng lớn, nơi gia đình ông đã sinh sống qua nhiều thế hệ. Những bức tranh cổ treo trên tường, những món đồ nội thất được chạm khắc tinh xảo, tất cả đều mang đậm dấu ấn của một gia đình quý tộc Ba Lan xưa kia đầy kiêu hãnh. Nhưng giờ đây, tất cả đang trở thành gánh nặng, buộc họ phải lựa chọn giữa việc mang theo hay bỏ lại.

Ông Tadeusz thỉnh thoảng lại hối thúc mọi người, giọng nói trầm khàn vì tuổi tác nhưng không giấu nổi vẻ lo lắng:

- Nhanh lên nào, mọi người! Chúng ta không còn nhiều thời gian đâu! Trời sáng rồi thì mọi chuyện sẽ không còn kịp nữa. Ai mang túi tiền vàng ra xe đi! Còn nữa, cái tiệm giặt đó sao giờ vẫn chưa trả đồ? Ai đó ra ngoài xem ngay cho tôi!

Ông vừa nói vừa tất tả sắp xếp giấy tờ quan trọng, tiền bạc và những đồ trang sức gia truyền vào những chiếc vali da cũ kỹ. Bàn tay run rẩy của ông lật giở từng tờ giấy, ánh mắt liên tục liếc nhìn chiếc đồng hồ treo tường. Ông biết rõ tình hình, rằng cuộc nổi dậy sắp xảy ra sẽ kéo theo những tai họa khôn lường. Bởi lẽ, trong khoảng thời gian này, gia đình Tarnowski lại bị nhìn nhận như tay sai của người Đức, một cái cớ hoàn hảo để trở thành mục tiêu của sự trả thù.

Rồi như vừa nhớ ra gì đó, ông bước vội ra hành lang, chỉ tay vào Cecylia và ra lệnh: 

- Cecylia, con xong chưa? Lên phòng dọn đồ ngay đi, rồi sang nhà Simon xem tình hình thế nào. Đừng đứng đó nữa!

Cecylia đang lặng lẽ đứng nhìn mọi người tất bật, khẽ giật mình. Nhưng thay vì vâng lời, cô chỉ gật đầu qua loa, rồi nhanh chóng lảng sang phòng khách. Trong lòng cô ngổn ngang suy nghĩ. Dọn đồ để làm gì, khi chính cô đã quyết định sẽ ở lại Warszawa, bất chấp mọi nguy hiểm để tham gia vào cuộc chiến? Cô không thể nói ngay với cha đỡ đầu, vì biết chắc ông sẽ phản đối quyết liệt. 

Vừa đẩy cửa bước vào phòng khách, Cecylia chạm ngay ánh mắt nghiêm nghị của chị họ Maria của cô. Maria đang bận rộn xếp những chiếc bình cổ và những đồ trang trí quý giá vào thùng gỗ và thùng các tông. Ngay khi nhìn thấy Cecylia, Maria đã nhíu mày hỏi, giọng rõ ràng không mấy hài lòng: 

- Em vào đây làm gì? Sao không về phòng thu dọn đồ của mình đi?

Cecylia nhún vai, cố tỏ vẻ điềm nhiên.

- Em vào giúp chị một tay thôi mà.

- Vậy lát chị lên phòng giúp em dọn đồ nhé?

Cecylia lắc đầu, đáp nhanh: 

- Không cần đâu, chị Maria. Em tự làm được mà.

Khuôn mặt Maria lộ rõ vẻ hoang mang, đặt chiếc bình sứ xuống, hỏi thêm: 

- Sao thế? Em lúc nào chẳng cần cả tá người giúp dọn phòng. Nếu không làm ngay, sẽ không kịp đâu đấy.

Câu này của Maria khiến Cecylia có chút xấu hổ. Cô biết phòng mình vốn là nơi bừa bộn nhất trong nhà, vừa là phòng ngủ, vừa là kho quần áo khổng lồ. Những chiếc váy đắt tiền theo mốt, trang sức quý giá và cả những vật dụng cá nhân được bày biện khắp nơi, lúc nào cũng khiến các gia nhân ngán ngẩm mỗi khi phải dọn dẹp. Nhưng giờ đây, tất cả những thứ đó đều trở nên vô nghĩa với Cecylia. 

Cô cắn môi, rồi bất ngờ lên tiếng, giọng trầm hơn bình thường:

- Sẽ không muộn đâu, Maria ạ. Vì em không định đi cùng mọi người.

Maria ngẩng đầu lên, ánh mắt kinh ngạc: 

- Em nói gì cơ? Không đi cùng?

Cecylia gật đầu, vẻ mặt bình thản nhưng ánh mắt cương quyết.  

- Đúng vậy. Em sẽ ở lại Warszawa. Em đã quyết định rồi.

Maria đặt hẳn mọi thứ xuống bàn, bước tới gần em họ mình và nhẹ nhàng cảnh báo:

- Cecylia, em điên rồi sao? Cha đỡ đầu sẽ không bao giờ đồng ý đâu. Đây là việc vô cùng nguy hiểm! Em có biết mình đang nói gì không?

- Em biết rõ chứ, Maria. Em không thể bỏ đi như thế này, để lại tất cả những gì em đã cùng các đồng đội của mình xây dựng suốt thời gian qua. Em không thể làm ngơ khi thành phố này cần đến em.

Maria khẽ lắc đầu, không giấu nổi sự thất vọng.

- Em thực sự nghĩ rằng mình có thể làm thay đổi được gì sao? Một cô gái như em, giữa chiến trường đẫm máu này? Em sẽ tự hủy hoại bản thân, Cecylia ạ.

Nhưng Cecylia chỉ mỉm cười nhẹ, đôi mắt mở to đầy quả quyết.

- Nếu phải hủy hoại bản thân để bảo vệ điều mà em tin tưởng, thì em sẵn sàng.

Maria im lặng, đôi vai khẽ run lên. Cô biết rõ, khi Cecylia đã quyết định một việc gì đó, thì không ai có thể khuyên can được. Cô chỉ khẽ thở dài, rồi quay trở lại công việc của mình.

Căn phòng khách lại chìm vào im lặng, chỉ còn tiếng va chạm khe khẽ của những món đồ khi Maria tiếp tục công việc thu dọn của mình. Ánh sáng từ ngọn đèn tường hắt lên khuôn mặt Maria, làm lộ rõ vẻ căng thẳng nhưng vẫn nhẫn nại của chị. Maria đang bận rộn lau sạch những khung ảnh gia đình được đặt ngay ngắn trên lò sưởi giả. Mỗi khung ảnh dường như đều lưu giữ một phần ký ức, từ những buổi dạ tiệc xa hoa đến các buổi dã ngoại gia đình trong những ngày yên bình đã qua. Nhưng hôm nay, những khung ảnh ấy lại gợi lên một nỗi đau âm ỉ khi mọi người phải rời xa ngôi nhà này, mang theo nỗi lo sợ và bất định về tương lai. 

Dù đang ở bên cạnh giúp đỡ chị họ mình, Cecylia dường như không thực sự tập trung vào công việc. Ánh mắt cô dừng lại nơi đôi tay Maria đang nhẹ nhàng lau từng khung ảnh bằng khăn lụa. Nhưng không phải những khung ảnh thu hút sự chú ý của Cecylia, mà chính là chiếc nhẫn bạc sáng lấp lánh trên ngón áp út của Maria. Đó là một chiếc nhẫn tinh xảo, với một viên đá nhỏ ở giữa được cắt gọt tỉ mỉ, loé sáng yếu ớt bởi đèn chùm trong căn phòng. 

Cecylia khẽ cau mày, cảm giác ngạc nhiên xen lẫn tò mò dấy lên trong lòng. Chưa bao giờ cô thấy Maria đeo chiếc nhẫn này trước đây. Cô tự hỏi:

"Maria đã đính hôn rồi sao? Nếu có, tại sao không ai trong gia đình biết?"

Những suy nghĩ trong đầu Cecylia trở nên hỗn loạn. Cô sực nhớ lại một lần, cách đây vài tuần, cô tình cờ bắt gặp Maria trong một tiệm sách nhỏ ở Śródmieście. Lúc đó, Maria không đi một mình. Chị đang trò chuyện với một người đàn ông trẻ tuổi ăn mặc khá giản dị nhưng gọn gàng, không phải kiểu quý ông sang trọng mà gia đình Tarnowski thường giao du. Maria cười rất nhiều, một nụ cười thoải mái và phóng khoáng mà Cecylia chưa từng thấy chị thể hiện trước đó. Không phải là sự quý phái thường ngày của một tiểu thư quý tộc, mà là một điều gì đó khác biệt, thậm chí có phần hoang đàng. Cô đã tự nhủ như vậy vào lúc đó, nhưng rồi không hỏi han gì thêm vì cho rằng đó chỉ là một lần gặp gỡ tình cờ. 

Tuy nhiên, giờ đây, khi thấy chiếc nhẫn bạc kia, những nghi vấn dồn nén trong lòng Cecylia lại trỗi dậy. Chiếc nhẫn ấy không chỉ đơn thuần là một món trang sức, nó như một lời tuyên bố ngầm, một sự gắn kết nào đó mà Maria đã lặng lẽ giấu kín khỏi gia đình. Cecylia cảm thấy mình không thể giữ im lặng lâu hơn được nữa. 

Về phần Maria, vốn đã quen với sự nhạy bén của Cecylia, nhanh chóng nhận ra ánh mắt dò xét mà cô em họ đang hướng về mình. Cảm giác khó chịu dâng lên, Maria khẽ nhíu mày, ngừng tay lau chiếc khung ảnh và quay sang nói với Cecylia bằng giọng có chút hờn trách: 

- Em nhìn gì mà chằm chằm vào chị thế? Có chuyện gì muốn nói à?

Cecylia giật mình khi bị phát hiện, nhưng không tỏ ra lúng túng. Cô mỉm cười, cố gắng giữ vẻ mặt bình thản, dù trong ánh mắt vẫn lộ rõ sự tò mò không giấu được: 

- Không có gì đâu, chị Maria. Em chỉ thấy chiếc nhẫn của chị đẹp quá thôi. Em chưa từng thấy chị đeo nó trước đây. Chị mới mua nó à?

Maria ngừng tay lại một chút, đôi mắt hơi lảng đi như đang cân nhắc điều gì đó. Sau vài giây, chị đáp ngắn gọn nhưng không giấu được chút bối rối: 

- Không. Chị được người khác tặng.

Nghe vậy, sự hiếu kỳ của Cecylia càng tăng lên. Cô khẽ nghiêng đầu, ánh mắt tinh anh bắt đầu truy tìm câu trả lời qua biểu cảm trên khuôn mặt Maria: 

- Vậy à? Người đó là ai thế? 

Maria dường như biết trước câu hỏi này sẽ đến. Chị đặt khung ảnh xuống bàn, quay lại nhìn Cecylia và đáp với giọng điệu nhẹ nhàng: 

- Anh ấy là Wojciech, một nhà văn kiêm nhà thẩm định nghệ thuật từng sống ở Viên.

Ngay khi cái tên Wojciech vừa thoát ra từ miệng Maria, Cecylia sửng sốt. Wojciech là một cái tên phổ biến, nhưng cách Maria nhắc đến tên anh ta với vẻ dịu dàng khác thường khiến Cecylia không thể bỏ qua. Một người đàn ông tặng nhẫn cho một người phụ nữ ư? Còn có thể là gì khác ngoài lời hứa hẹn gắn bó suốt đời? 

Cecylia không kiềm chế được sự tò mò. Cô hỏi tiếp, giọng pha chút dò xét nhưng vẫn giữ vẻ bình thản: 

- Anh ấy đã cầu hôn chị à? 

Maria hơi cúi mặt xuống, đôi má bất giác ửng hồng. Khuôn mặt chị dường như giãn ra khi nhớ lại khoảnh khắc ấy. Sau vài giây im lặng, chị khẽ gật đầu, nói bằng một nụ cười mơ màng đầy hồi tưởng: 

- Đúng vậy. Anh ấy đã cầu hôn chị tối qua, trong bí mật, với sự chứng kiến của chị họ Benedykta, thầy Kowalewski, bác gác cổng Daukszewicz, bà đầu bếp Adamska, dượng Bronisław và Fryderyk, bạn của anh ấy.

Cecylia nghe những cái tên ấy mà không khỏi ngạc nhiên. Những nhân vật mà Maria nhắc đến đều là những người thân cận trong gia đình và những người bạn gần gũi của Wojciech. Nhưng trong danh sách ấy lại thiếu đi một cái tên vô cùng quan trọng: ông bá tước Tadeusz Tarnowski - người đứng đầu gia đình và là cha đỡ đầu của Maria. 

Cecylia không thể giấu được sự khó hiểu. Cô hỏi tiếp, giọng nghiêm túc hơn: 

- Cha nghĩ sao về chuyện đó? Cha có đồng ý không?

Maria im lặng một chút, đôi tay lại tiếp tục bận rộn với công việc dọn dẹp. Chị vốn dĩ là người kín đáo, hiếm khi chia sẻ cảm xúc hay suy nghĩ riêng tư. Cecylia đã quen với điều đó và không hy vọng sẽ nhận được câu trả lời ngay. Nhưng trái ngược với dự đoán, Maria bất ngờ lên tiếng, giọng nói của chị vừa nhẹ nhàng vừa mang một chút buồn bã: 

- Không, Cecylia ạ. Cha đỡ đầu không biết chuyện đó. Nếu chị nói cho cha biết, thế nào ông ấy cũng phản đối bọn chị đến với nhau cho xem.

Câu trả lời của Maria khiến Cecylia sững người. Không giống với dáng vẻ điềm tĩnh thường ngày, lần này Maria dường như mất đi sự kiêu hãnh vốn có. Chị dừng hẳn việc thu dọn, đặt khung ảnh cuối cùng lên bàn một cách chậm rãi. Ánh mắt chị lảng đi, nhìn đâu đó xa xăm qua cửa sổ, nơi những tia sáng nhạt nhòa của bình minh dần ló dạng. Cuối cùng, Maria thở dài, ngồi xuống chiếc ghế sô pha lớn ở góc phòng. Chị tựa lưng vào ghế, đôi tay buông thõng trên đầu gối, và không còn vẻ năng nổ nào để tiếp tục công việc dọn dẹp nữa. 

Maria nói, giọng trầm xuống, như thể chị đang nói với chính mình hơn là với người đối diện.

- Chị yêu anh ấy nhiều lắm, Cecylia ạ. Wojciech là người đàn ông duy nhất mà chị cảm thấy tâm hồn anh ấy hoàn toàn đồng điệu với chị... Nhưng sự ngăn cấm của gia đình là một trong những thử thách không thể nào tránh khỏi.

Ngồi đối diện Maria, Cecylia cảm thấy có chút lúng túng. Cô chưa từng thấy chị họ mình trong trạng thái này bao giờ. Maria, người phụ nữ kiêu kỳ, thanh lịch và luôn giữ khoảng cách với mọi người, giờ đây lại đang lộ ra sự yếu đuối và phiền muộn. Cecylia bất giác cảm nhận được một nỗi xót xa dâng lên trong lòng. Dù trước đây có không ưa gì chị họ, thì lúc này đây, khi thấy Maria như vậy, Cecylia cũng không thể ngó lơ. 

Cô ngồi xuống bên cạnh Maria, nhẹ nhàng đặt tay mình lên tay chị để an ủi. 

- Cha đỡ đầu sẽ không ngăn cấm tình yêu của chị đâu, Maria ạ. Cha rất quý chị mà. Với lại, Wojciech còn là một nhà văn ở Viên nữa. Một người giỏi như thế thì có lẽ sẽ dễ dàng lọt vào được mắt xanh của cha thôi. 

Maria khẽ lắc đầu, đôi môi nở một nụ cười nhạt đầy thất vọng. 

- Không đâu, Cecylia. Cha chắc chắn sẽ không chấp nhận Wojciech khi biết rằng anh ấy tuy là một nhà văn nhưng lại chưa có tác phẩm nào thành công cả.

Nghe vậy, Cecylia hơi nhíu mày và cảm thấy bối rối. Trong đầu cô lúc này xuất hiện vô số câu hỏi. Một người chưa có danh tiếng liệu có thể nuôi dưỡng tình yêu với một người như Maria - người luôn sống trong ánh hào quang của giới thượng lưu?

Với hy vọng tìm thấy một tia sáng nào đó trong câu chuyện, Cecylia hỏi tiếp:

- Thế thì... Wojciech, anh ấy có gốc gác quý tộc hoặc tư sản không?

Maria khẽ lắc đầu, giọng nói như đang cố kìm nén nỗi buồn: 

- Không. Anh ấy chỉ là con trai của một gia đình công chức mà thôi.

Câu trả lời của Maria khiến Cecylia lặng người. Cô cuối cùng đã hiểu rõ tình thế khó xử mà Maria đang đối mặt. Yêu một người không thuộc giới quý tộc là điều mà ông Tadeusz, cha đỡ đầu của cả hai chị em, khó lòng chấp nhận. Cecylia biết rõ tính cách bảo thủ của ông, đặc biệt là trong vấn đề hôn phối. Với ông, hôn nhân không chỉ là chuyện tình cảm cá nhân mà còn là trách nhiệm bảo vệ quyền lợi và địa vị của gia đình. 

Maria ngồi đó, ánh mắt vẫn đượm buồn, nhưng không hề có vẻ gì là hối hận về lựa chọn của mình. Chị nhìn Cecylia như chờ đợi một lời khuyên hoặc một sự đồng cảm từ em họ. 

Cecylia cúi mặt xuống, một phần không biết phải an ủi chị họ mình như thế nào, một phần lại nghĩ về hoàn cảnh của chính mình. Cô nhận ra mình may mắn hơn Maria rất nhiều. Simon, người mà Cecylia sắp kết hôn, không chỉ là một nhà quý tộc danh giá mà còn là người được ông Tadeusz hết mực tán thành. Trong suốt những năm đất nước bị chiếm đóng và cai trị bởi người Đức, điều duy nhất mà Cecylia cảm thấy khiến cha đỡ đầu hài lòng về mình chính là việc cô đã chấp nhận lời cầu hôn của Simon. 

Sau một khoảng lặng ngắn ngủi, Maria khẽ thở dài. Ánh mắt chị trở nên xa xăm, giọng buồn bã nhưng lại phảng phất một chút ngưỡng mộ khi nói với Cecylia: 

- Em thật may mắn, Cecylia ạ. Người em yêu và sắp cưới thuộc cùng giai cấp với chúng ta. Điều đó khiến cho Simon, dù có là một người phóng túng thế nào thì cậu ấy vẫn dễ dàng được lòng cha đỡ đầu, và quan trọng hơn, cậu ấy được ở bên em mà không cần đối mặt với những rào cản vô hình.

Những lời này của Maria như một lưỡi dao mỏng cắt nhẹ vào lòng tự tôn của Cecylia. Cô lập tức phản đối, giọng điệu có phần mạnh mẽ hơn thường lệ: 

- Đừng nghĩ như thế là may mắn, Maria ạ. Simon cũng đã phải trải qua không ít khó khăn để chứng minh tình cảm của anh ấy dành cho em là chân thành. Đối với cha, anh ấy không chỉ là một nhà quý tộc, mà là người đã nỗ lực để khiến cha tin rằng dù xuất thân thế nào, anh ấy cũng sẽ đem lại cho em một cuộc sống tốt đẹp sau này.

Cecylia nói xong liền nhận ra Maria đang khẽ nhíu mày, đôi môi mím chặt lại như đang cố giấu đi một suy nghĩ khó chịu. Ánh mắt chị dời khỏi Cecylia, hướng về một bức tranh cũ treo trên tường, dường như để tránh đối diện với cô. Hành động ấy khiến Cecylia tự hỏi liệu những lời nói của mình có khiến Maria cảm thấy xấu hổ, hoặc thậm chí là hối hận về lựa chọn của chị không? Cô nhớ lại lời kể trước đó của Maria về Wojciech, người đàn ông đã làm rung động trái tim một người vốn kiêu kỳ và khó gần như chị họ mình. Người đàn ông đó đã làm gì để có thể chạm đến trái tim chị ấy? Cecylia không ngừng thắc mắc như vậy. Tuy nhiên, trong lòng cô vẫn tồn tại một sự so sánh vô thức. Dù Maria có yêu Wojciech nhiều đến đâu, Cecylia vẫn tin rằng anh ta không thể sánh được với Simon, ít nhất là về lòng can đảm và ý chí. Simon đã dám đối mặt với ông Tadeusz để bảo vệ tình yêu của mình, điều mà Wojciech dường như chưa từng làm. Nếu Wojciech thực sự yêu Maria, anh ta lẽ ra nên dũng cảm hơn, mạnh mẽ hơn, Cecylia thầm kết luận như vậy. 

Sau một khoảng lặng ngắn ngủi, Maria khẽ cắn môi, rồi như lấy hết can đảm để nói ra điều gì đó: 

- Lẽ ra chị không nên ngăn cản anh ấy về gặp mặt gia đình mình... Nhưng giờ thì đã quá muộn rồi.

Lời thú nhận này của Maria khiến Cecylia bất giác quay đầu nhìn chị, đôi mắt mở to đầy kinh ngạc. 

- Anh ấy đã muốn như thế à?

Maria gật đầu chậm rãi, vẻ mặt tràn ngập nỗi tiếc nuối: 

- Đúng vậy. Wojciech đã muốn cầu hôn chị trước sự chứng kiến của cha đỡ đầu và các thành viên khác trong gia đình. Anh ấy nói rằng làm vậy sẽ chứng tỏ sự chân thành của mình và cho mọi người thấy tình yêu của bọn chị là nghiêm túc. Nhưng chị...

Maria dừng lại, cúi đầu, bàn tay nắm chặt vào nhau như đang cố kiểm soát cảm xúc. 

- Chị đã từ chối đề nghị đó của anh ấy. Chị sợ rằng cha sẽ tức giận. Chị lo rằng ông ấy sẽ không chỉ từ chối lời cầu hôn mà còn khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn, có lẽ sẽ cấm bọn chị gặp nhau mãi mãi.

Nói đến đây, Maria ngẩng đầu lên, đôi mắt lóe lên tia nhìn khác lạ, cùng với một nụ cười kỳ lạ hiện trên khuôn mặt chị. Đó không phải là nụ cười mà Cecylia thường thấy - dịu dàng, nhã nhặn hay đôi khi có chút mỉa mai, mà là một nụ cười tinh quái, pha chút thách thức, như thể chị vừa nghĩ đến điều gì đó táo bạo hoặc thậm chí điên rồ. 

Cuối cùng, Maria cất giọng, thấp nhưng rõ ràng, như đang tự nói với mình, nhưng cũng là để chia sẻ với Cecylia: 

- Sau đó, Wojciech nói với chị rằng anh ấy sẽ tham gia vào cuộc nổi dậy này. Anh ấy bảo rằng muốn trở thành một phần trong lực lượng giải phóng, rằng khi đất nước có được hòa bình và tự do, anh ấy sẽ quay về ra mắt gia đình chúng ta với tư cách là một anh hùng chiến tranh.

Chị dừng lại, ánh mắt đượm buồn pha chút tự hào: 

- Anh ấy tin rằng, bằng cách ấy, anh ấy có thể thay đổi cái nhìn của cha đỡ đầu về mình, rằng danh phận của anh ấy sẽ giúp gia đình ta có được sự an toàn và tôn trọng từ mọi người, nhất là khi nhà Tarnowski đang bị nhiều kẻ chỉ trích vì bị cho là thân Đức trong thời kỳ chiếm đóng.

Nghe những lời này, Cecylia không thể ngăn mình cảm thấy một chút mỉa mai. Cô thầm nghĩ:

"Anh ta thật ngây thơ và tự đắc. Nếu anh ta nghĩ rằng chỉ cần danh phận 'anh hùng chiến tranh' là đủ để lấy được thiện cảm của nhà Tarnowski, thì anh ta thực sự quá ảo tưởng."

Cecylia chợt nhớ đến mạng lưới các mối quan hệ họ hàng và ngoại giao mà gia đình Tarnowski đã khéo léo duy trì trong suốt thời kỳ chiến tranh, thậm chí vượt qua cả biên giới. Dù bị một số người ghét bỏ vì sự giàu có và thân Đức, gia đình cô vẫn nhận được sự ủng hộ từ những nhân vật quan trọng trong xã hội. Cuộc sống yên ổn sau chiến tranh không phải điều mà gia đình Tarnowski cần đến một người như anh ta để bảo đảm, Cecylia kết luận lạnh lùng trong lòng. 

Nhưng rồi, một cảm giác khác, khoan dung hơn len lỏi trong tâm trí Cecylia. Wojciech đã quyết định ở lại Warszawa để chiến đấu, một hành động thể hiện sự dũng cảm và lòng yêu nước. Điều đó khiến Cecylia, dù không thích anh ta, cũng không thể phủ nhận rằng anh ta có phẩm chất đáng tôn trọng. Cecylia nghĩ thầm:

"Có lẽ, anh ta cũng không quá tệ."

Cô quay sang nhìn Maria bằng ánh mắt mềm mỏng hơn. Nắm lấy bàn tay chị họ mình và nói bằng giọng trấn an: 

- Hãy yên tâm, Maria. Sau khi cuộc chiến giành thắng lợi và đất nước được tự do, em sẽ giúp chị thuyết phục cha. Nếu anh ấy thực sự trở thành một anh hùng chiến tranh, thì em tin rằng cha sẽ cân nhắc và cho phép hai người đến với nhau.

Maria mỉm cười, một nụ cười mà Cecylia chưa từng thấy trước đây. Nó không chỉ mang vẻ duyên dáng tự nhiên mà còn chân thành hơn bao giờ hết. Maria cúi đầu nhẹ nhàng, như một cách thể hiện lòng biết ơn sâu sắc.

- Cảm ơn em, Cecylia. Chỉ cần em thật lòng ủng hộ chị thế này, dù mọi chuyện có thành công hay không, chị cũng đã thấy mãn nguyện rồi.

Những lời này khiến lòng Cecylia chùng xuống. Một cảm giác hối hận lướt qua cô. Từ trước đến giờ, cô không nghĩ mình có thể thực sự giúp được người khác trong vấn đề này. Cô tự hỏi:

"Liệu mình có thực sự thuyết phục được cha không?"

Cô biết rõ tính cách của ông Tadeusz - nghiêm khắc, bảo thủ và có cái nhìn không khoan nhượng với những ai không đáp ứng được tiêu chuẩn của ông. Từ những ngày đầu tiên Simon bước chân vào gia đình này, Cecylia đã chứng kiến Simon phải chịu áp lực như thế nào để giành được lòng tin của ông. Cecylia thầm nghĩ:

"Wojciech không có xuất thân quý tộc, không tài sản, chỉ có trái tim và lý tưởng. Liệu cha đỡ đầu có chấp nhận điều đó?" 

Cecylia thoáng rùng mình. Cô bắt đầu cảm thấy việc mình hứa giúp Maria có thể đã quá vội vàng. Nhưng giờ thì quá muộn để rút lại lời nói. Cecylia không muốn phá vỡ tia hy vọng vừa nhen nhóm trong lòng Maria, nhất là khi lần đầu tiên cô thấy chị họ mình biểu lộ sự yếu đuối và chân thành đến thế. 

- Maria, chị không cần phải lo lắng nhiều quá. Hãy để em lo liệu. Dù cha có nghiêm khắc đến đâu, thì em vẫn tin rằng mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi.

Maria mỉm cười lần nữa, nhưng trong đôi mắt ấy vẫn ánh lên nỗi lo âu. Cả hai chị em cùng chìm vào im lặng, mỗi người đều đắm chìm trong suy nghĩ riêng. Cecylia cảm thấy áp lực đè nặng lên vai mình, nhưng cô cũng biết, dù thế nào đi nữa, cô không thể quay lưng lại với Maria vào lúc này. Cô tự nhủ:

"Mình đã hứa rồi, phải làm được..."

---

Những thứ còn lại trong phòng khách giờ đây đã được dọn trống trơn, bụi bặm đã bị xóa sạch và mọi góc nhỏ đều sáng bóng dưới ánh sáng vàng ấm áp của ngọn đèn treo tường. Trong không gian trống trải ấy, Cecylia và Maria lặng lẽ hoàn thành công việc mà không trao đổi thêm lời nào. Có lẽ, cả hai đều chìm đắm trong những suy nghĩ riêng tư, để mặc thời gian trôi qua trong sự im lặng đầy ý nhị. 

Khi không còn việc gì để làm ở phòng khách nữa, Cecylia quyết định đi loanh quanh ngôi nhà lớn để tìm kiếm việc gì đó giúp ích. Cô không muốn đứng yên, vì như vậy chỉ khiến đầu óc cô càng thêm rối bời bởi những cảm xúc mâu thuẫn về những câu chuyện vừa qua. Bước chậm rãi dọc hành lang dài, nơi những bức chân dung cổ xưa của gia tộc Tarnowski vẫn treo lặng lẽ như những người canh gác câm lặng, Cecylia bất chợt nhận ra bóng dáng quen thuộc của bà vú Jadwiga Błądzińska. 

Bà Jadwiga đang vội vã đi vào phòng giặt là ở cuối hành lang, dáng người to lớn và hơi khom xuống theo tuổi tác. Bà mang theo một giỏ quần áo lớn trên tay, trông như đang chuẩn bị thu dọn đồ đạc cho một chuyến đi xa, có lẽ là liên quan đến cuộc chạy trốn mà gia đình Tarnowski đang âm thầm chuẩn bị. Tò mò và cảm thấy có trách nhiệm, Cecylia quyết định theo bà vào phòng giặt là để giúp đỡ. 

Bà Jadwiga là một người phụ nữ mà Cecylia luôn kính trọng và yêu quý. Trong ký ức tuổi thơ của Cecylia, bà vú già này luôn xuất hiện như một hình bóng ân cần, dịu dàng nhưng nghiêm khắc, người không chỉ chăm sóc cô mà còn dạy cô cách đối nhân xử thế. Đối với Cecylia, bà không chỉ là một gia nhân trung thành mà còn như một người thân ruột thịt, một phần quan trọng trong gia đình Tarnowski mà cô không bao giờ quên. 

Khi bước vào căn phòng giặt là nhỏ bé, Cecylia khựng lại. Trước mắt cô, bà Jadwiga đang đứng trước những giỏ đồ lớn, bàn tay thô ráp phân loại từng món quần áo với những động tác nhanh nhẹn nhưng dường như thiếu đi sự cẩn thận thường thấy. Cái dáng người to béo nhưng giờ đây như co rúm lại vì một sức nặng vô hình nào đó, và điều khiến Cecylia bất ngờ nhất chính là đôi vai bà đang run nhẹ, cùng những tiếng nấc nghẹn ngào thoát ra từ cổ họng bà. 

Cecylia cảm thấy như có điều gì đó bóp nghẹt trái tim mình. Trong ký ức của cô, bà Jadwiga luôn là một người phụ nữ mạnh mẽ, một chỗ dựa vững chãi không chỉ cho cô mà còn cho cả gia đình Tarnowski. Nhưng giờ đây, bóng dáng quen thuộc ấy lại đang run rẩy trong sự cô đơn và đau khổ, khiến Cecylia không thể đứng yên. 

- Vú Jadwiga?

Cô nhẹ nhàng gọi tên bà vú, nhưng bà không đáp lại. Bà vẫn tiếp tục công việc của mình, đôi môi mím chặt, gương mặt cúi xuống như thể cố gắng trốn tránh mọi thứ xung quanh. Cecylia bước lại gần hơn, nhưng bà vẫn không quay lại. Có lẽ, đôi tai của bà đã không còn nghe rõ như trước nữa. 

Cecylia nhẹ nhàng đặt bàn tay mình lên vai bà vú già. Sự động chạm bất ngờ này khiến bà giật mình, đôi vai run lên một chút trước khi bà quay lại. Đôi mắt bà đỏ hoe và sưng mọng nhìn thẳng vào Cecylia, trong đó chứa đựng sự mệt mỏi, buồn bã nhưng cũng đầy yêu thương. Nhận ra cô gái trẻ đứng trước mặt mình, bà Jadwiga vội vàng đưa tay lên lau những giọt nước mắt còn sót lại trên gò má nhăn nheo, cố gắng lấy lại vẻ hiền hậu thường ngày. 

- Con vào đây làm gì vậy đứa trẻ đáng yêu của ta? Hẳn là con đã thu dọn xong đồ đạc trên lầu rồi nhỉ?

Bà vú bất giác dùng lại lối xưng hô cũ và thân mật năm xưa, như quên bẵng đi rằng kể từ khi Cecylia tốt nghiệp trung học và đính hôn với Simon, bà luôn gọi cô bằng những danh xưng kính cẩn như "nữ bá tước" hoặc "bà chủ trẻ". Sự vô thức ấy khiến Cecylia bất ngờ, nhưng cũng làm lòng cô chùng xuống, như thể khoảng cách giữa hai người đã biến mất, trả họ về lại những ngày cũ đầy thân thương. 

Nhìn mái tóc hoa râm rối bù của bà Jadwiga, Cecylia liền cúi xuống, nhẹ nhàng vén những cọng tóc che khuất mắt và trán của bà. Đôi bàn tay trẻ trung và mềm mại của cô chạm vào mái tóc khô cứng, từng sợi tóc bạc như minh chứng cho tuổi tác và những tháng ngày hy sinh của bà. Cecylia mỉm cười và nói với bà bằng giọng trìu mến:

- Con đến để giúp vú thu xếp mọi thứ nhanh hơn đấy mà. Có việc gì cần con giúp thì vú cứ bảo con làm ngay, đừng ngại nhé. 

Bà vú ngước lên nhìn Cecylia, đôi mắt vẫn còn ngân ngấn nước, nhưng nét mặt hiền hậu của bà bỗng thoáng qua vẻ bối rối. Bà thều thào, giọng nói run rẩy và ngập ngừng như chợt nhớ ra mình đã lỡ lời: 

- Không... không được đâu, thưa bà... Tôi, tôi có thể tự làm được... Chỉ còn mấy chiếc khăn mùi soa và găng tay thôi, tôi sẽ là và xếp chúng xong ngay. Bà cứ ra ngoài xe đợi trước đi ạ. 

Cecylia không đáp, cô chỉ khẽ lắc đầu, ánh mắt nhìn bà vú đầy yêu thương. Nhưng bà Jadwiga vẫn cúi đầu tiếp tục công việc, đôi bàn tay run rẩy của bà nâng niu từng chiếc khăn mùi soa, những chiếc găng tay và cả những tấm tạp dề cũ kỹ. Động tác của bà toát lên vẻ chăm chút và tỉ mỉ, nhưng lại không giấu nổi sự bất lực của một người già đang oằn mình trước sức nặng của những biến cố. 

Căn phòng giặt là nhỏ bé trở nên yên tĩnh đến kỳ lạ, chỉ còn tiếng hơi thở gấp gáp của bà Jadwiga và tiếng vải xào xạc. Cecylia định lên tiếng trấn an bà thì bất ngờ, bà vú ngã khuỵu xuống sàn, hai bàn tay ôm lấy khuôn mặt mình. Bà thốt lên một cách đau đớn, như thể những cảm xúc dồn nén bấy lâu nay không thể giữ lại được nữa: 

- Ôi, Chúa ơi! Con trai tôi! 

Tiếng khóc của bà vang lên giữa căn phòng, mang theo nỗi uất nghẹn của một người mẹ. Cecylia sững người, trong giây lát không biết nên phản ứng thế nào. Cô chợt nhớ đến câu chuyện mà cha đỡ đầu đã kể lại vài ngày trước: con trai của bà vú - người bạn thuở nhỏ của Cecylia đã viết thư thông báo rằng anh ta sẽ tham gia cuộc nổi dậy chống quân Đức. Anh ta nói đó là cách duy nhất để chuộc lại những lỗi lầm của mình, nhưng điều này chỉ khiến bà Jadwiga rơi vào nỗi đau khổ không dứt. 

Cecylia lập tức quỳ xuống cạnh bà vú, đôi tay mềm mại vòng qua ôm lấy đôi vai run rẩy của bà. Dáng người mảnh mai của cô trông thật lạc lõng bên thân hình to lớn của bà vú, nhưng trong vòng tay ấy lại tràn đầy sự ấm áp và an ủi chân thành. Ánh mắt Cecylia đầy thương cảm, đôi môi mấp máy như muốn nói gì đó, nhưng cô chọn cách im lặng, để vòng tay mình nói lên tất cả. Sau một lúc, cô nhẹ nhàng đỡ bà đứng dậy. Những bước đi chậm rãi, cẩn thận của cô tựa như sợ làm tổn thương thêm trái tim đã nặng trĩu của bà vú. Cô dìu bà ngồi xuống chiếc ghế gần đó, rồi quỳ xuống bên cạnh và nắm lấy bàn tay bà. Những ngón tay gầy guộc của bà vú lạnh ngắt, nhưng Cecylia vẫn kiên nhẫn vuốt ve an ủi.

Bà vú vùi mặt trong chiếc khăn tay, tiếng thút thít khe khẽ nghe như một khúc nhạc buồn đang vang lên trong căn phòng tĩnh lặng. Một lúc lâu sau, khi đã lấy lại được bình tĩnh, bà ngẩng đầu lên, đôi mắt đỏ hoe ngấn lệ nhìn Cecylia với ánh mắt chứa đầy sự đau khổ và hy vọng. Giọng bà run run như sợ rằng câu hỏi mình sắp thốt ra sẽ nhận lại một câu trả lời không mong muốn:

- Bà chủ trẻ của tôi... liệu tôi có thể được gặp lại con trai của mình không?

Cecylia siết nhẹ đôi tay bà vú. Cô trả lời bà bằng giọng dịu dàng nhưng chắc nịch:

- Có chứ, thưa vú! Nhất định vú sẽ được gặp lại anh ấy mà. Chúng ta sẽ cùng làm mọi thứ có thể để điều đó xảy ra. Giờ thì hãy cho con biết, con có thể giúp được gì không?

Bà vú nhìn cô một lúc, đôi môi mấp máy như muốn nói gì nhưng rồi lại thôi. Cuối cùng, bà khẽ thở dài, lắc đầu một cách mệt mỏi, rồi lẩm bẩm:

- Chúa lòng lành...

Rõ ràng bà không còn đủ sức để nghĩ tới bất cứ công việc gì nữa, thậm chí cũng chẳng muốn ra lệnh cho ai làm thay mình. Thấy vậy, Cecylia không nỡ để bà phải bận tâm thêm. Cô chủ động bắt tay vào việc, âm thầm thu xếp những vật dụng mà cô cho là cần thiết. Đôi bàn tay cô thoăn thoắt, ánh mắt cẩn trọng rà soát từng chi tiết như để chắc chắn không bỏ sót thứ gì.

Nhưng trong khi Cecylia đang mải làm việc, bà vú bỗng ngước lên và nói, không còn vẻ mệt mỏi như trước mà thay vào đó là một sự khẩn cầu tha thiết:

- Bà chủ trẻ... bà có thể cầu nguyện cho con trai tôi được không, thưa bà?

Cecylia dừng tay lại ngay lập tức và quay về phía bà vú. Cô không muốn nghe thêm lời rầu rĩ đầy tuyệt vọng của bà già đáng thương này nữa. Cô gật đầu.

- Con sẽ cầu nguyện, thưa vú. Con sẽ cầu nguyện với Chúa Jesus, với Đức Mẹ Đồng Trinh, Thánh Cả Joseph và Thánh Anthony. Con sẽ xin các Ngài che chở và phù hộ cho anh ấy. Con hứa đấy!

Cecylia hiểu rằng việc bà Jadwiga nhờ mình cầu nguyện không phải chỉ là một lời đề nghị đơn thuần. Đó là lời khẩn cầu từ một tâm hồn đau khổ đang bám víu lấy chút ánh sáng cuối cùng của đức tin để vượt qua những ngày tháng đen tối. Cecylia biết, bà Jadwiga đặt hy vọng vào cô vì nghĩ rằng, với nền giáo dục Công giáo từ thời còn theo học trường dòng, cô sẽ là người thích hợp để nói lên những lời cầu nguyện chân thành nhất. Nhưng có lẽ, bà Jadwiga không hề biết rằng đức tin của Cecylia đã từ lâu trở nên mong manh, thậm chí dường như đã tan biến hoàn toàn.

Kể từ ngày cha và anh trai cô lần lượt ra đi trong chiến tranh, Cecylia đã không còn tin vào Chúa hay những lời cầu nguyện nữa. Những năm tháng chiến tranh khốc liệt đã bào mòn tâm hồn cô, để lại trong đó những câu hỏi cay đắng mà cô không bao giờ tìm được lời đáp. Nếu Chúa thực sự tồn tại, nếu Ngài là Đấng toàn năng, thì tại sao Ngài lại dung túng cho kẻ bạo ngược, cho những kẻ phản bội và bất lương, mà lại để mặc những người công chính và trung thành phải chịu đọa đày? Tại sao sự đau khổ lại chỉ giáng xuống đầu những con người lương thiện, trong khi kẻ ác được thịnh vượng? Mỗi lần nghĩ đến điều đó, trái tim cô lại nhói đau, xen lẫn sự phẫn nộ lặng lẽ mà cô không thể chia sẻ cùng ai.

Tuy nhiên, ngay lúc này đây, trong căn phòng nhỏ tràn ngập sự bất an và tuyệt vọng, Cecylia biết rằng điều bà Jadwiga cần không phải là câu trả lời cho những câu hỏi ấy, mà là niềm an ủi từ đức tin, dù chỉ là một tia sáng nhỏ nhoi. Cô cúi đầu, tay siết nhẹ chuỗi Mân Côi cũ kỹ mà cô luôn mang bên mình, nhưng đã lâu không dùng đến. Cô từng nghĩ mình không còn đủ sức để cầu nguyện nữa, nhưng vì bà Jadwiga, vì những người mà cô yêu thương, và vì Simon - người cũng đã trao gửi niềm tin của mình nơi Chúa, cô quyết định thử một lần nữa tìm lại đức tin đã mất, hoặc ít nhất là tạo ra nó.

Cô thầm nghĩ, nếu phải chiến đấu trong một thế giới đầy rẫy biến loạn và tăm tối, cô cần một người bạn tinh thần để soi sáng đường đi. Người bạn ấy có thể là Chúa Jesus, Chúa Thánh Thần, Đức Mẹ Đồng Trinh, hay một vị Thánh quan thầy nào đó mà bản thân cô cảm thấy gắn bó. Một đức tin chân chính sẽ trở thành tấm khiên bảo vệ tâm hồn cô trước những bất trắc của số phận.

Cecylia nhẹ nhàng nắm lấy tay bà Jadwiga, đỡ bà quỳ xuống sàn nhà. Bà Jadwiga run rẩy, nhưng ánh mắt bà lóe lên một tia sáng nhỏ nhoi của sự an ủi khi thấy Cecylia quỳ xuống bên cạnh. Hai người cùng nhau chắp tay trước ngực, đọc chậm rãi từng lời trong kinh Lạy Cha. Mỗi lời kinh như được kéo dài ra bởi sự thành kính, sự thống thiết và cả những nỗi lòng chất chứa trong từng lời cầu xin:

"Lạy Cha chúng con ở trên trời, chúng con nguyện danh Cha cả sáng..."

Lời kinh đều đều vang lên trong bầu không khí tĩnh lặng của căn phòng, mang theo những niềm hy vọng và cả những nỗi đau. Khi đọc xong kinh Lạy Cha, họ lần chuỗi mân côi. Cecylia cảm nhận từng hạt chuỗi lạnh ngắt lăn qua kẽ tay mình như một sự nhắc nhở về con đường thánh giá mà cô đang cố gắng tìm lại.

Sau đó, Cecylia nhắm mắt lại và tự mình thầm nguyện:

"Lạy Mẹ Maria, xin hãy cầu bầu cùng Thiên Chúa cho con vững lòng và không nhát đảm. Con không chắc mình sẽ giữ vững lòng tin ở Mẹ cho đến khi khởi sự được hoàn thành, nhưng con cần Mẹ ở bên trong thời khắc này. Xin hãy hướng dẫn chúng con biết việc phải làm, và đừng để chúng con phạm phải điều lầm lạc. Hồng ân của Con Trai Mẹ sẽ là ánh sáng lớn nhất dẫn dắt chúng con, bởi cuộc chiến vì tự do của chúng con đang ở rất gần rồi."

Lời nguyện cầu của cô, dù xuất phát từ một tâm hồn đầy nghi hoặc, lại chứa đựng sự quyết tâm mãnh liệt. Cô cầu nguyện không chỉ cho Simon, cho bà Jadwiga, mà còn cho tất cả những người đang can đảm đứng lên chiến đấu bảo vệ quê hương mình.

Họ đọc thêm mười lần kinh Kính Mừng. Bà Jadwiga cảm thấy lòng mình dần lắng lại, những cơn lo âu đã dịu đi phần nào. Khi hai người đứng dậy, bà vú mỉm cười yếu ớt, nắm lấy tay Cecylia và nói bằng giọng nghẹn ngào:

- Cảm ơn bà chủ trẻ, cảm ơn vì đã cùng tôi cầu nguyện.

Cecylia không đáp, chỉ nắm nhẹ tay bà. Trong lòng cô, một tia sáng nhỏ nhoi đang len lỏi, như thể đức tin đang cố gắng quay trở lại nơi mà nó từng thuộc về.

---

Cecylia và bà vú Jadwiga tình cờ gặp ông Tadeusz ở cầu thang ngoài hành lang, khi ông đang bước lên từ tầng dưới. Dáng vẻ ông có phần mệt mỏi, nhưng ánh mắt ông sáng lên khi nhìn thấy Cecylia. Đôi mắt ấy gợi lại trong tâm trí cô ký ức về cái đêm tranh cãi cuối cùng của họ, khi ông cố gắng thuyết phục cô đi theo con đường an toàn, còn cô thì bướng bỉnh khẳng định những gì mình tin là đúng. Nhưng hôm nay, ánh nhìn của ông lại không hề sắc lạnh hay nghiêm khắc, mà thay vào đó là sự trầm tĩnh và trìu mến.

Ông liếc sang bà Jadwiga, người vẫn còn đang bối rối khi nhìn thấy ông, rồi nói với bà bằng giọng điềm đạm:

- Jadwiga, chị mau mặc áo khoác vào rồi ra xe đợi đi. Tôi đã thu xếp xong mọi thứ rồi.

Bà vú lập tức vâng lời, lấy chiếc áo măng tô dài đang khoác trên tay mà mặc vào, rồi buộc thêm chiếc khăn trên đầu. Nhưng trước khi đi, bà còn ngoái lại nhìn Cecylia một cách đầy lưu luyến, như muốn nói gì đó nhưng rồi lại thôi. Cuối cùng, bà khẽ cúi đầu với ông Tadeusz, rồi bước ra ngoài, để lại hành lang vắng lặng chỉ còn lại hai cha con.

Cecylia và ông Tadeusz nhìn nhau, không ai nói gì, chỉ im lặng như đang thử thách sự kiên nhẫn của đối phương. Ánh sáng từ đèn hành lang hắt xuống khuôn mặt cả hai, làm nổi bật những đường nét quen thuộc - sự cương nghị của ông Tadeusz và nét duyên dáng nhưng kiên định của Cecylia. Cuối cùng, ông Tadeusz là người phá vỡ sự im lặng, bởi ông nhận ra Cecylia vẫn đang ấp úng, như chưa biết phải bắt đầu từ đâu.

- Con có gì muốn nói với cha à?

Cecylia giật mình, nhưng trước khi cô kịp mở lời, ông Tadeusz đã khẽ nhếch môi cười, nụ cười hiếm hoi mà cô luôn trân trọng:

- Có phải con muốn ở lại để vào đội dân quân không?

Câu hỏi ấy, cùng với sự chính xác đáng kinh ngạc của nó, khiến Cecylia bất giác mở to mắt. Một lần nữa, ông Tadeusz lại đoán trúng những gì cô đang nghĩ, những điều cô chưa từng tiết lộ với bất kỳ ai. Làm sao ông có thể biết được? Có phải ai đó đã nói cho ông biết? Nghĩ đến đây, cô lập tức nghĩ đến Simon, chỉ có anh mới có thể làm điều đó.

Như đọc được suy nghĩ của cô, ông Tadeusz bình thản giải thích, ánh mắt ông vẫn không rời khỏi gương mặt đầy băn khoăn của con gái đỡ đầu:

- Simon đang đợi con ở ngoài. Cậu ấy nói rằng con sẽ tham gia nổi dậy, nên đến đây để đón con đi đến khu nhà máy tập trung.

Cecylia hỏi, trong giọng cô pha chút ngạc nhiên và bối rối.

- Simon đã nói gì với cha sao?

- Ồ, cậu ấy có nói gì đâu.

Ông Tadeusz cười nhẹ, thái độ của ông dường như thản nhiên đến kỳ lạ. Thông thường, khi nhắc đến những cuộc nổi dậy, ông luôn phản ứng một cách gay gắt và dữ dội phản đối. Chỉ vài ngày trước thôi, ông còn thẳng thắn tuyên bố rằng những phong trào này chẳng khác gì tự sát, là quyết định ngu ngốc và liều lĩnh của Quân đội Bản quốc. Vậy mà hôm nay, khi đối mặt với ý định của Cecylia, ông lại không tỏ vẻ phản đối hay nổi giận. Sự thay đổi ấy khiến cô bất giác mỉm cười, lòng trào dâng một cảm giác kỳ lạ, có lẽ là chút hy vọng mong manh.

Cecylia khẽ hỏi, ánh mắt cô đầy vẻ mong đợi:

- Cha đồng ý cho con tham gia chứ ạ?

Ông Tadeusz hơi ngập ngừng, đôi mắt ông nhìn xoáy vào gương mặt trẻ trung của cô. Thay vì trả lời trực tiếp, ông thở dài, lảng tránh câu hỏi:

- Simon đang đợi con bên ngoài. Cậu ấy đã chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ rồi.

Dứt lời, ông quay người, bước xuống cầu thang. Giọng nói của ông vọng lại khi ông khuất dạng, pha lẫn một chút nghiêm khắc quen thuộc khi quở trách ai đó:

- Cô thợ giặt đâu rồi? Mang mấy tấm ga giường đến trễ như thế thì còn làm ăn được gì nữa?

Cecylia đứng yên lặng nhìn theo bóng ông khuất dần, lòng ngổn ngang trăm mối. Dù ông Tadeusz không thẳng thắn chấp thuận, nhưng sự thản nhiên và nụ cười của ông là tất cả những gì cô cần để biết rằng ông đã ngầm đồng ý. Cô nhắm mắt lại, hít một hơi thật sâu, rồi quay bước đi về phía cổng, nơi Simon đang đợi cô.

---

Cecylia bước ra cổng, nơi mọi người đang tập trung quanh chiếc xe tải lớn và một chiếc ô tô đỗ gần đó. Cô thấy Simon, với sự nhiệt tình thường thấy, đang giúp những người hầu chuyển các vật nặng lên xe tải. Bà vú Jadwiga đang dắt Jan ra phía ô tô. Jan trông vẫn còn ngái ngủ, đầu nghiêng tựa vào người bà vú, tay dụi mắt như muốn chống lại cơn mệt mỏi. Cecylia bước tới, mở cửa xe giúp bà vú và Jan vào trong. Khi cửa xe đóng lại, cô quay sang chị họ Maria và hỏi, giọng khẽ khàng và lo lắng:

- Nó có biết em sẽ ở lại không, chị Maria?

Maria đang chỉnh lại chiếc khăn trùm đầu, dừng tay và đáp:

- Đừng lo, chị đã nhờ bà Jadwiga nói với nó rằng em sẽ đi bằng xe taxi với Simon để rời khỏi đây rồi.

- Nó có tin không?

- Còn ham ngủ như vậy thì nó nào có quan tâm. Lát nữa dậy, nếu cần thì chị sẽ nói lại.

Cecylia gật đầu, cảm thấy nhẹ nhõm hơn. Cô nắm tay chị họ.

- Cảm ơn chị.

Maria mỉm cười với vẻ cảm thông.

- Em hãy cẩn thận nhé, Cecylia. Đừng làm gì khiến bản thân mình hối tiếc.

Cecylia không trả lời, nhưng ánh mắt kiên định của cô đã nói lên tất cả.

Ánh nắng đầu ngày dần trải dài trên các con đường lát đá, chiếu sáng những hàng cây và mái nhà còn im lìm trong giấc ngủ. Không gian tĩnh lặng đột ngột bị xé toạc bởi tiếng động cơ ầm ĩ trên bầu trời. Cecylia ngước lên, nhìn thấy những chiếc máy bay lượn vòng trên nền trời còn chưa sáng rõ.

Maria hỏi, ánh mắt nhìn lên trời đầy lo lắng:

- Đó là máy bay đồng minh hay máy bay địch?

Ngay khi câu hỏi vừa dứt, những tờ giấy trắng như tuyết bắt đầu rơi từ trên cao và tràn ngập không gian. Cecylia nhặt một tờ giấy dưới mặt đường lên, lướt nhìn nội dung. Đó là lời đe dọa từ chính quyền phát xít, yêu cầu dân quân Warszawa chấm dứt cuộc nổi dậy, nếu không sẽ bị đàn áp thẳng tay.

Cô xé tờ giấy làm đôi, ném xuống đất, rồi nói với vẻ khinh miệt và quả quyết:

- Chúng ta đã chuẩn bị suốt bao nhiêu tháng ngày chỉ để chờ tới hôm nay. Dù họ viết gì thì cũng vô ích.

Simon vừa đặt xong hành lý lên xe tải, liền bước lại gần Cecylia. Anh thấy cô đứng yên, mắt dõi theo những chiếc máy bay trên bầu trời. Anh hỏi, giọng dịu dàng nhưng không giấu được sự lo lắng.

- Em ổn không, em yêu?

Cecylia quay lại, nở một nụ cười tự tin.

- Em ổn, Simon. Em đang nóng lòng muốn tận mắt chứng kiến cuộc chiến này nổ ra.

Simon nhíu mày, vẻ mặt anh trở nên nghiêm nghị.

- Em không sợ sao? Không sợ rằng mình sẽ gặp nguy hiểm à?

Cecylia đáp ngay, không chút do dự:

- Một người dũng cảm sẽ không sợ chết. Em tin là mình cũng vậy.

Nghe cô nhắc đến từ "chết", Simon khẽ cau mày. Anh biết cô đang rất quyết tâm, nhưng chính sự quyết tâm ấy lại khiến anh lo lắng hơn.

Maria, bà Jadwiga và Jan đã ngồi vào trong xe từ lâu. Trong nhà, ông Tadeusz vẫn còn bận rộn thu xếp những món đồ cuối cùng. Một lát sau, ông xuất hiện ở ngưỡng cửa, tay xách hai chiếc vali lớn - những kỷ vật quý giá nhất của gia đình Tarnowski mà Cecylia đã yêu cầu ông mang theo. Cô biết rằng, trong những chiếc vali ấy là những bức ảnh, tài liệu và vật phẩm đã gắn bó với gia đình qua nhiều thế hệ, chứa đựng cả ký ức và niềm tự hào không thể thay thế.

Ông Tadeusz bước đến bên xe, cẩn thận đặt hai chiếc vali vào tay Maria đang ngồi chờ sẵn. Ông vỗ nhẹ lên vai chị như muốn nhắn nhủ điều gì đó, nhưng rồi chỉ im lặng, ánh mắt lướt qua tất cả mọi người như muốn ghi nhớ khoảnh khắc này mãi mãi.

Sau đó, ông chậm rãi tiến về phía Cecylia và Simon, mỗi bước chân của ông như nặng hơn bởi những điều ông chưa kịp nói. Đứng trước mặt Cecylia, ông nhìn cô một hồi lâu, đôi mắt ánh lên nỗi lo lắng xen lẫn yêu thương. Ông nắm lấy tay cô, giọng trầm ấm nhưng khàn đặc vì xúc động:

- Hãy tự chăm sóc bản thân mình thật tốt nhé, Cecylia.

Cecylia khẽ siết tay cha đỡ đầu, đôi mắt cô nhìn ông cũng ngập tràn sự xót xa.

- Con hứa, cha à. Cha cũng phải giữ gìn sức khỏe, và... đừng lo cho con quá.

Ông Tadeusz gật đầu, ánh mắt rời khỏi Cecylia để hướng về Simon. Ông đặt tay lên vai Simon như đặt tất cả niềm tin và trách nhiệm lên anh:

- Cả con nữa, Simon. Cha không cần con hứa bất cứ điều gì. Cha chỉ cần biết rằng con sẽ làm tất cả để bảo vệ Cecylia.

Simon không chút do dự, nhìn thẳng vào mắt ông và đáp với vẻ chắc nịch:

- Con sẽ chăm sóc và bảo vệ cô ấy bằng tất cả những gì con có. Con hứa với cha, không phải vì nghĩa vụ mà vì tình yêu của con dành cho cô ấy.

Lời hứa chân thành ấy khiến ông Tadeusz mỉm cười, ánh mắt dịu đi, như thể ông vừa trút được một phần gánh nặng trong lòng. Ông không xem Simon là một người con rể tương lai phải gánh vác những trách nhiệm hiển nhiên, mà là một người con trai mà ông hoàn toàn tin tưởng.

Ông quay lại phía Cecylia, dang rộng vòng tay ôm lấy cô thật chặt. Cái ôm của ông đầy day dứt như muốn níu giữ chút thời gian ít ỏi còn lại.

- Hãy sống kiên cường, con gái của cha. Cha tự hào về con.

Cecylia gật đầu, giọng cô nghẹn ngào:

- Con cũng tự hào về cha... và gia đình chúng ta. Con sẽ không để cha thất vọng.

Rời khỏi vòng tay cô, ông Tadeusz bước vào trong xe, quay đầu nhìn lại một lần cuối. Ông vẫy tay tạm biệt, nhưng nét mặt ông không giấu được sự sầu muộn. Cecylia và Simon đứng lặng yên, dõi theo ông với ánh mắt trống rỗng.

Tiếng động cơ xe vang lên, những bánh xe bắt đầu lăn chậm, rồi nhanh dần, cuốn theo cả một phần tuổi thơ và ký ức của Cecylia. Cô nhìn theo cho đến khi chiếc xe hoàn toàn khuất dạng trên con đường trải dài dưới ánh nắng đầu ngày.