Bài 13. Xây dựng một Mail Server

13.1. Giao thức SMTP, POP3, IMAP

SMTP (tiếng Anh: Simple Mail Transfer Protocol - giao thức truyền tải thư tín

đơn giản) là một chuẩn truyền tải thư điện tử qua mạng Internet. SMTP được

định nghĩa trong bản RFC 821 (STD 10) và được chỉnh lý bằng bản RFC 1123

(STD 3). Giao thức hiện dùng được là ESMTP (extended SMTP - SMTP mở

rộng), được định nghĩa trong bản RFC 2821.

Lịch sử

SMTP là một giao thức dùng nền văn bản và tương đối đơn giản. Trước khi một

thông điệp được gửi, người ta có thể định vị một hoặc nhiều địa chỉ nhận cho

thông điệp - những địa chỉ này thường được kiểm tra về sự tồn tại trung thực của

chúng) . Việc kiểm thử một trình chủ SMTP là một việc tương đối dễ dàng, dùng

chương trình ứng dụng "telnet" (xem dưới đây).

SMTP dùng cổng 25 của giao thức TCP. Để xác định trình chủ SMTP của một

tên miền nào đấy (domain name), người ta dùng một mẫu tin MX (Mail

eXchange - Trao đổi thư) của DNS (Domain Name System - Hệ thống tên miền).

SMTP bắt đầu được sử dụng rộng rãi vào những năm đầu thập niên kỷ 1980. Tại

thời điểm đó, SMTP chỉ là một phần mềm bổ sung của bộ trình ứng dụng đồng

giao thức UUCP (Unix to Unix CoPy - Sao chép từ máy Unix sang máy Unix)

nhưng tiện lợi hơn trong việc truyền tải thư điện tử giữa các máy vi tính - những

máy này thỉnh thoảng mới lại được kết nối với nhau một lần, để truyền thông dữ liệu. Thực ra, SMTP sẽ làm việc tốt hơn nếu các máy gửi và máy nhận được kết

nối liên tục.

Sendmail là một trong những phần mềm đặc vụ truyền tải thư tín (mail transfer

agent) đầu tiên (nếu không phải là cái trước tiên nhất) thực thi giao thức SMTP.

Tính đến năm 2001, người ta đã thấy có ít nhất là 50 chương trình ứng dụng thực

thi giao thức SMTP, bao gồm cả trình khách (phần mềm dùng để gửi thông điệp)

và trình chủ (phần mềm dùng để nhận thông điệp). Một số trình chủ SMTP nổi

tiếng có thể liệt kê bao gồm: exim, Postfix, qmail, và Microsoft Exchange

Server.

Do thiết kế của giao thức dùng dạng thức văn bản thường của bộ mã ASCII, khi

bản thiết kế được khởi công, chức năng của SMTP giải quyết tập tin có dạng

thức nhi phân rất kém. Những tiêu chuẩn như MIME đã được xây dựng để mã

hóa những tập tin nhị phân, cho phép chúng được truyền tải dùng giao thức

SMTP. Hiện nay, phần lớn các trình chủ SMTP hỗ trở phần mở rộng

8BITMIME của SMTP, cho phép các tập tin ở dạng thức nhị phân được truyền

thông qua đường dây, dễ như việc truyền tải văn bản thường vậy.

SMTP là một giao thức "đẩy" thông điệp và không cho phép ai "rút" thông điệp

từ máy chủ ở xa, theo yêu cầu của mình, một cách tùy tiện. Để lấy được thông

điệp, một trình khách thư điện tử phải dùng POP3 (Post Office Protocol - Giao

thức bưu điện tử) hoặc IMAP (Internet Message Access Protocol - Giao thức

truy cập thông điệp Internet). Chúng ta còn có thể dùng phần mềm ETRN

(Extended Turn) để khởi động một trình chủ SMTP phân phát thông điệp mà nó

đang lưu trữ.

POP3

Post Office Protocol phiên bản 3 (POP3) là một giao thức tầng ứng dụng, dùng

để lấy thư điện tử từ server mail, thông qua kết nối TCP/IP. POP3 và IMAP4

(Internet Message Access Protocol) là 2 chuẩn giao thức Internet thông dụng

nhất dùng để lấy nhận email. Hầu như các máy tính hiện nay đều hỗ trợ cả 2 giao

thức

Trước POP3, đã có 2 phiên bản là POP1 và POP2. Khi POP3 ra đời, đã ngay lập

tức thay thế hoàn toàn các phiên bản cũ. Vì vậy, ngày nay, nhắc đến POP thì

thường là ám chỉ POP3.

Thiết kế của POP3 hỗ trợ chức năng cho người dùng có kết nối internet không

thường trực (như kết nối dial-up), cho phép người dùng kết nối với server, tải

mail về, sau đó có thể xem, thao tác với mail offline. Mặc dù trong giao thức hỗ

trợ leave mail on server (để nguyên mail trên server), nhưng hầu hết người dùng

đều thực hiện mặc định, tức là: kết nối, tải mail về, xóa mail trên server rồi ngắt

kết nối.

IMAP

Internet Message Access Protocol (IMAP) cung cấp lệnh để phần mềm thư điện

tử trên máy khách và máy chủ dùng trong trao đổi thông tin. Đó là phương pháp

để người dùng cuối truy cập thông điệp thư điện tử hay bảng tin điện tử từ máy

chủ về thư trong môi trường cộng tác. Nó cho phép chương trình thư điện tử

dùng cho máy khách - như Netscape Mail, Eudora của Qualcomm, Lotus Notes

hay Microsoft Outlook - lấy thông điệp từ xa trên máy chủ một cách dễ dàng như

trên đĩa cứng cục bộ.

Chuẩn về thư điện tử được ủng hộ

IMAP là cơ chế cho phép lấy thông tin về thư điện tử của bạn, hay chính các

thông điệp từ mail server của môi trường cộng tác.

Giao thức thư điện tử này cho phép người dùng kết nối bằng đường điện thoại

vào máy chủ Internet từ xa, xem xét phần tiêu đề và người gửi của thư điện tử

trước khi tải những thư này về máy chủ của mình.

Với IMAP người dùng có thể truy cập các thông điệp như chúng được lưu trữ

cục bộ trong khi thực tế lại là thao tác trên máy chủ cách xa hàng ki lô mét.

Với khả năng truy cập từ xa này, IMAP dễ được người dùng cộng tác chấp nhận

vì họ coi trọng khả năng làm việc lưu động.

Khả năng truy cập là chìa khóa

Người dùng thường xuyên đi lại muốn lưu thông điệp của họ trên máy chủ để

đến bất kỳ đầu cuối nào cũng có thể đọc và làm việc được. IMAP cho phép thực

hiện điều đó.

IMAP khác với giao thức truy cập thư điện tử Post Office Protocol (POP). POP

lưu trữ toàn bộ thông điệp trên máy chủ. Người dùng kết nối bằng đường điện

thoại vào máy chủ và POP sẽ đưa các thông điệp vào in-box của người dùng, sau

đó xóa thư trên máy chủ. Hai giao thức này đã được dùng từ hơn 10 năm nay.

Theo một nhà phân tích thì khác biệt chính giữa POP (phiên bản hiện hành 3.0) và IMAP (phiên bản hiện hành 4.0) là POP3 cho người dùng ít quyền điều khiển

hơn trên thông điệp.

IMAP mang lại cho người dùng một phương thức lưu trữ thư điện tử thông minh

và nhờ đó có thể xem những thông điệp này trước khi tải chúng xuống, bao gồm

cả việc có tải xuống những file đính kèm thư hay không. Người dùng cũng có thể

áp dụng các bộ lọc và cơ chế tìm kiếm trên máy chủ và có thể lấy thư từ bất kỳ

máy nào, bất cứ ở đâu.

Tuy nhiên, các nhà sản xuất đã thông dịch các đặc tả mơ hồ của IMAP 4 theo

nhiều cách khác nhau và điều đó dẫn đến sự không nhất quán trong chương trình

thư dành cho máy khách và máy chủ, chẳng hạn người dùng có thể sẽ không đọc

được file đính kèm trong Netscape Mail bằng chương trình Eudora Pro. Tuy

nhiên, theo dự đoán những vấn đề này sẽ nhanh chóng được giải quyết trong thời

gian tới.

13.2. Triển khai Mail Server cho doanh nghiệp

Có nhiều Mail Server để triển khai một hệ thống Mail cho doanh nghiệp. Trong

phần này tôi xin giới thiệu Mdaemon là một mail Server dễ triển khai và có đầy

đủ các tính năng thông dụng phục vụ cho một doanh nghiệp.