VỘI VÀNG _ Xuân Diệu_
Đề bài: Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau: “ Ta muốn ôm
                                                                      .......................ta muốn cắn vào ngươi”
MB:
Xuân Diệu là nhà thơ “ mới nhất trong các nhà thơ mới” (Hoài Thanh). Ông đã đem đến cho nền thơ ca đương thời một sức sống mới , một nguồn cảm xúc mới , thể hiện một quan niệm sống mới mẻ với những cách tân nghệ thuật đầy sáng tạo. “ Vội vàng ”là tác phẩm tiêu biểu , điển hình cho phong cách thơ độc đáo , cho châm ngôn sống của Xuân Diệu. Trong bài thơ “ vội vàng” ,9 dòng thơ cuối là lời tuyên ngôn về triết lý sống vội vàng, lòng ham sống đến cuồng nhiệt của nhà thơ ( đã để lại trong lòng độc giả bao ấn tượng khó phai) :
                                                 …….“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
TB:
1 . Chuyển ý
Xuân Diệu – nhà thơ của tình yêu , của mùa xuân và tuổi trẻ. Là 1 trí thức Tây học tiếp thu những ảnh hưởng , tư tưởng của văn học Pháp 1 cách có hệ thống và do xuất thân trong gia đình nhà Nho nên ông cx tiếp thu 1 cách tự nhiên ảnh hưởng của nền văn học truyền thống, bởi thế mà trong tư tưởng , thẩm mỹ của XD luôn có 2 yếu tố cổ điển và hiện đại. “ Vội vàng ” đc in trong tập “Thơ thơ” là 1 trong những bài thơ tiêu biểu nhất trong phong cách thơ XD trc CMT8. Bài thơ thể hiện quan niệm sống nhân văn cao đẹp : sống mãnh liệt , sống hết mình , quý trọng từng giây phút của cuộc đời nhất là nhx năm tháng tuổi trẻ , đồng thời khẳng định cái tôi trong quan hệ gắn bó với đời của nhà thơ. Nhan đề “ Vội vàng” với ý nghĩa tranh thủ tối đa thời gian để cho kịp , sống vội vàng ko có nghĩa là sống gấp hay sống ích kỷ mà là bt tận hưởng tất cả nhx giá trị  tốt đẹp , tận hiến cho nhx giá trị cuộc sống nơi trần thế. Nếu ở đoạn đầu XD phát hiện về 1 thiên đường trên mặt đất từ sự thức tỉnh về quy luật của thời gian tuyến tính thì đến đoạn thơ cuối này XD đã rõng rạc tuyên ngôn về triết lý sống vội vàng của mình. Lời tuyên ngôn ấy đã đc hiện thực hóa bằng hành động mạnh mẽ , bằng ham muốn mãnh liệt , bằng trạng thái cuồng si. Thi sĩ đã phát hiện ra cách chiến thắng thời gian bằng cường độ sống , khát vọng sống , sống tận hưởng tận hiến , sống cao độ bằng tất cả các giác quan, bùng cháy như ngọn lửa.
2 .Phân tích
Lđ1: (câu đầu )
Câu thơ mở đầu đoạn thơ cuối là ước muốn mãnh liệt :
                                                       “ Ta muốn ôm”
Mở đầu bài thơ XD viết là “ tôi muốn” nh đến cuối bài thơ cái “tôi” đã chuyển thành cái “ta”. Chữ “ta” này bao trùm cái tôi bé nhỏ của 1 cá nhân. Trc thiên nhiên vũ trụ rộng lớn bao la thi sĩ như mở rộng chiều kích của mình để thâu tóm , ôm trọn mọi vẻ đẹp của thiên đường trên mặt đất. Có phải vì thế mà câu thơ “ ta muốn ôm” chỉ có 3 chữ nh lại ở vị trí rất đặc biệt , nằm giữa dòng thơ. Nó đã tạo hình thật đẹp và ấn tượng về 1 cái tôi tham vọng đáng đứng giữa trời đất , dang rộng vòng tay , căng mọi giác quan , mở rộng lòng mình để ôm trọn mọi vẻ đẹp của thiên nhiên , của sự sống .
Lđ2: ( 7 câu sau )
Lần theo bước chân “ vội vàng” ta bước vào 1 thế giới đầy ắp nhx hình ảnh sinh động đẹp đẽ :
“Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;”
  Điệp ngữ “ ta muốn”  vang lên năm lần thật rõ ràng , đanh gọn đã khẳng định chắc nịch ước muốn cháy bỏng , mãnh liệt của nhà thơ và mỗi lần vang lên nó lại gần với 1 trạng thái mạnh mẽ hơn. Từ “ôm” đến “riết” đến “say” đến “thâu” và cao trào là “cắn”. Qua nhx hành động càng ngày càng tăng tiến về cường độ ấy cảm xúc của nhà thơ đã được thể hiện thật tinh tế. Các điệp từ , điệp ngữ, điệp cấu trúc câu kết hợp với các động từ mạnh đã tạo lên làn sóng ngôn từ đan xen nhau cộng hưởng với nhau theo chiều tăng tiến càng lúc càng dâng lên đến cao trào. Cách tổ chức ngôn từ như thế đã thể hiện tinh tế khát vọng mãnh liệt và trạng thái cuồng si của cái tôi XD.
Điều thú vị là bổ ngữ của các động từ chỉ trạng thái đắm say là các hình ảnh thiên nhiên , sự sống mang vẻ đẹp thanh tân rât tương ứng với hình ảnh thiên nhiên đầu bài thơ. Đó là sự sống “mới bắt đầu mơn mởn”, “mây đưa và gió lượn”, là “non nước, và cây , và cỏ dại”, là “cánh bướm với tình yêu”. Đó còn là “mùi thơm”, “ánh sáng”, “thời tươi” và “xuân hồng”. Đoạn thơ đầy ắp hình ảnh thiên nhiên và hình ảnh nào cũng tràn đầy nhựa sống , tính tứ và quyến rũ. Nhà thơ đã khơi dậy vẻ thanh tân, gợi tình trong mỗi sự vật. Thi sĩ nhìn thiên nhiên ko chỉ bằng cái nhìn thưởng thức mà còn bằng cái nhìn luyến ái và khao khát chiếm hữu
Đặc biệt liên từ “và” vốn ít xuất hiện trong thơ ca trước đó đc XD sử dụng hết sức độc đáo : “Và non nước, và cây , và cỏ dại” đã đem đến cho câu thơ sự mới mẻ và hiện đại. Nhx chữ “và” tưởng chừng như thừa thãi này lại tạo lên giọng điệu liệt kê, thể hiện 1 cách trực tiếp tươi sống cảm xúc ham hố, tham lam đang trào lên mãnh liệt trong lồng ngực yêu đời của thi sĩ. XD tham lam muốn thâu tóm mọi vẻ đẹp của trần gian , của thiên đường trên mặt đất.Nhà thơ khao khát hưởng thụ thiên nhiên , sự sống , hưởng thụ hết vẻ đẹp của thời tươi và trạng thái của sự hưởng thụ phải là cực điểm “ cho chếnh choáng”, “cho đã đầy”, “cho no nê”. Những tính từ chỉ mức độ càng ngày càng tăng tiên : “chếnh choáng” , “đã đầy” , “no nê” thể hiện tinh tế trạng thái đắm đuối , cuồng si và khát khao tận hưởng cuộc sống đến khôn cùng , khôn thỏa của cái “tôi” XD.
Lđ3: (câu cuối cùng )
Cảm xúc thơ vừa nhịp nhàng theo điệp ngữ “ta muốn” vừa dồn dập dâng cao căng lên như dây đàn :
   “- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Dấu gạch đầu dòng ở trc câu thơ kết hợp với tiếng gọi “hỡi” nồng nàn , thiết tha , cháy bỏng. Người đọc có cảm giác XD nói vs mùa xuậ mà như đang trò chuyện với ng tình. Hình ảnh “ xuân hồng” với vẻ đẹp thanh tân , căng tràn sức sống, tình tứ , quyến rũ như đô má hồng của ng thiếu nữ , với XD, con người mới là chuẩn mực của cái đẹp nên mùa xuân giống như ng thiếu nữ căng tràn sự sống. Chính bởi vì thế nhà thơ muốn “cắn” vào nó cho thỏa mãn đam mê. Hành động này là đỉnh điểm của khát vọng tạn hưởng, tận hiến , có  tình cảm trần tục , nồng nàn và cuồng nhiệt. XD đã từng khẳng định rằng mình chính là : “kẻ đưa răng bấu mặt trời, kẻ uống tình yêu đến dập cả môi” nên ông mới chọn cách thể hiện tình yêu với cuộc sống nồng nhiệt và si mê như vậy: “kẻ ngoặm sự sống làm mềm đói khát”. Đến đây người đọc nhận ra XD đúng như nhà phê bình Hoài Thanh đã nhận xét : “XD là nguồn sống dào dạt chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này , khi vui cũng như khi buồn, người đều nồng nàn tha thiết .
3 . Khái quát
Đoạn thơ là lời giục gãi hãy sống mãnh liệt sống hết mình , hãy quý trọng từng giây của cuộc đời nhất là nhx năm tháng tuổi trẻ . Ẩn sau lời kêu gọi ấy là 1 hồn thơ yêu đời và ham sống đến cuồng nhiệt.
Tuy nhiên sống vội vàng không phải là sự hưởng thụ thuần tuý mà phải dựa trên cái đẹp của tình yêu, tuổi trẻ và sự giới hạn của kiếp người trong cuộc đời. Đây là quan điểm mới mẻ đầy tính nhân văn giữa một giai đoạn thơ mới đang ru mình vào tháp ngà nghệ thuật.
- Bài thơ “Vội vàng” vừa tiêu biểu cho ý thức cá nhân của cái tôi thơ mới vừa mang đậm bản sắc riêng của hồn thơ Xuân Diệu. Niềm khao khát sống mãnh liệt, sống hết mình của Xuân Diệu được thể hiện sáng tạo, mới lạ và hiện đại. Hình ảnh thơ vừa gần gũi vừa quen thuộc mà vẫn tươi mới giàu sức sống, đầy quyến rũ, tình tứ rất táo bạo và tràn trề cảm giác. Cách sử dụng từ độc đáo, các động từ mạnh và các danh từ chỉ vẻ thanh tân tươi trẻ kết hợp với các tính từ, điệp từ, điệp ngữ đã tạo ra nhịp điệu dồn dập sôi nổi say mê cho bài thơ.
KB:
Có thể nói 9 dòng thơ cuối bài thơ “vội vàng” đã thể hiện bút pháp sôi nổi táo bạo của XD. Từ sự sáng tạo mới lạ độc đáo về ngôn từ và hình ảnh mang tính hiện đại ,biểu đạt bằng lời thơ có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa mạch cảm xúc , mạch lí luận vs 1 giọng điệu say mê sôi nổi thi sĩ đã khẳng định niềm khai khát sông mãnh liệt , sống hết mình. Qua đó người đọc nhận ra 1 tình yêu thiên nhiên , yêu cuộc sống đắm say , tha thiết với cuộc sống trần thế và 1 cái tôi XD nhìn đời bằng cặp mắt “xanh non biếc dờn” và ông cũng chính là thi sĩ có quan điểm thẩm mĩ mới mẻ đáng trân trọng
- Đoạn thơ nói riêng và bài thơ “Vội vàng” nói chung đã khẳng định Xuân Diệu là một nhà thơ xuất sắc và cái tôi Xuân Diệu là cái tôi điển hình của phong trào thơ Mới.