Bạch Hầu

CÂU 1:TB DỊCH TỄ HỌC,TRIỆU CHỨNG,ĐIỀU TRỊ,PHÒNG BỆNH BẠCH HẦU

a)Dịch tễ học

-nguồn nhiễm

Người bệnh:lây mạnh nhất thời kỳ đầu

Người lành mang mầm bệnh:lây lan ít hơn nhưng lại kéo dài hơn

-đường lây

Chủ yếu qua đường hô hấp do các chất nhớt cổ họng chứa đầy vi khuẩn văng ra khi trẻ em khóc,ho,hắt xì…

-khối cảm thụ

Đa số trẻ dưới 15 tuổi,nhất là trẻ 1-9 tuổi,tỷ lệ mắc bệnh cao ở trẻ chưa chủng ngừa(nếu chủng thì 80% đc bảo vệ)

b)Triệu chứng

*ủ bệnh:2-5 ngày

*khởi phát

Sốt nhẹ,da xanh,biếng ăn,sổ mũi 1 hay 2 bên,nuốt đau,có thể có màng mỏng mờ trong họng

*Toàn phát

Khám họng:họng đỏ,màng giả thường ở 2 bên amydal,có khi lan rộng và bít kín vòm hầu.màng thường có màu trắng ngà hay trắng xám,dính chặt vào niêm mạc bên dưới,khi bóc dễ chảy máu,có xu hướng phát triển và lan rộng rất nhanh

Khi thấy màng giả pải điều trị ngay,không chờ kq xét nghiệm

Ngoài ra còn có hội chứng nhiễm độc:bn lừ đừ biếng ăn,sổ mũi,nổi hạch dưới hàm,mạch nhanh,thời kỳ này kéo dài 5-7 ngày

*Bạch hầu thanh quản

Thường do điều trị trễ,phát hiện trễ,qua 3 giai đoạn

-gđoạn khàn tiếng

Khàn tiếng,ho khan và khô trong vòng 48 giờ

-gđoạn khó thở

Ban đầu vào đêm sau tăng dần

Cơn ngẹt thở ngắn,tăng lên

Khó thở vào,chậm,rít lên,lõm xương úc và thượng đòn,liên sườn

Độ I:khó thở từng cơn,tăng khi bị kích thích

Độ II:khó thở liên tục,bứt rứt

Độ III:khó thở nhanh,nông,tím tái rồi chết

c)Điều trị

*Nguyên tắc

-trung hòa độc tố càng sớm càng tốt

-diệt vi khuẩn bằng kháng sinh

-chống tái phát

-chống bội nhiễm

-dinh dưỡng đầy đủ

-phát hiện và xử trí các biến chứng

*Điều trị đặc hiệu

Huyết thanh chống độc tố(SAD) dùng sớm,liều lượng 10.000-80.000 đv tiêm 2 lần,cách 30 phút,thay đổi tùy theo độ nặng nhẹ of bệnh

-kháng sinh:penicilin 50.000-100.000đv/kg/ngày

Erythromycin 50mg/kg/ngày

*Điều trị hỗ trợ

-nghỉ ngơi tuyệt đối,cần giữ theo dõi 55 ngày

-dinh dưỡng đầy đủ chế độ ăn nhẹ,dễ tiêu

-trợ hô hấp

-an thần

-trợ tim mạch

-corticoides cho những trường hợp bệnh nhân nặng

-với khó thở thanh quản,mở khí quản là bp an toàn và hữu hiệu

Thời gian đặt ống tốt nhất là 7-10 ngày

d)Dự phòng

*Điều trị người lành mang mầm bệnh

-penicilline G 300.000-600.000đv/ngày trong 10-20 ngày

Erthromycine 30-50mg/ngày trong 7 ngày

*với bn

Chỉ xuất viện khi đã sạch mầm bệnh

*với người tiếp xúc

-đã có miễn dịch:1 liều vacin DPT,phối hợp hoặc không với kháng sinh

-chưa có miễn  dịch:huyết thanh kháng bạch hầu(SAD),phối hợp hoặc kết hợp với kháng sinh,chủng ngừa

*chích ngừa DPT theo lịch

CÂU 2:LẬP KHCS BN BẠCH HẦU

1.nhận định

1.1 tình trạng hô hấp

-quan sát da,móng tay,chân

-đếm nhịp thở,kiểu thở

-tình trạng tăng tiết

-nếu bn suy hô hấp cần tìm mọi bp dẫn lưu hô hấp thông khí,cho thở oxy

1.2 Tình trạng tuần hoàn

-mạch-HA,cần theo dõi 15p/1lần, 30 phút/1 lần, 1 giờ/1 lần;3 giờ/1 lần

1.3 Tình trạng thần kinh

-khàn giọng khi nói,khóc khi tắt tiếng

-ho khan

-nóng sốt

-các dấu hiệu khác

1.4 Tình trạng chung

-đo nhiệt độ

-đo lượng nước tiểu 24h

-theo dõi ý thức,vận động,bứt rứt,vật vã

-xem bệnh án để biết

+thể bạch hầu

+chỉ định thuốc

+xét nghiệm

+các yêu cầu theo dõi khác

+yêu cầu dinh dưỡng

2.Lập KHCS

-CS cơ bản

-bảo đảm thông khí

-theo dõi dấu hiệu sinh tồn

-theo dõi và ngăn ngừa các biến chứng

-thực hiện y lệnh of bác sỹ

-giáo dục sức khỏe

3.Thực hiện KHCS

3.1 Chăm sóc cơ bản

-cho bn nghỉ ngơi

Vì nghỉ ngơi rất quan trọng,nhất là có biến chứng viêm cơ tim.nghỉ ngơi tuyệt đối và cách ly trên 2-3 tuần

-ăn uống và vệ sinh cá nhân

+vệ sinh răng miệng với nước muối,vệ sinh sau khi ăn và trước khi ngủ

+vệ sinh mắt,mũi,tai

+vệ sinh da và xoay trở người phòng loét

+tẩy uế các chất bài tiết of bệnh nhân đúng cách

+nuôi dưỡng

Cho ăn thức ăn sệt ở bn liệt vòm hầu để tránh sặc.nặng hoặc có biến chứng liệt vòm hầu,cho ăn qua thông dạ dày

Bảo đảm ăn đủ năng lượng

3.2 Bảo đảm thông khí

-đặt bn nằm nghiêng,an toàn

-khó thở cho nằm đầu cao,cho thở oxy

3.3 Theo dõi dấu hiệu sinh tồn

-tùy tình trạng bn mà bác sỹ ra chỉ định theo dõi

-theo dõi mạch,HA,nhiệt độ,nhịp thở 30p,1 giờ,3 giờ/lần

3.4 Theo dõi và ngừa biến chứng

-biến chứng tim mạch

-biến chứng TK

-biến chứng thận

3.5 Thực hiện y lệnh của bác sỹ

-truyền dịch qua đường TM,thuốc nâng HA…theo chỉ định of bác sỹ

Trung hòa động tố bạch hầu bằng SAD

Chú ý đến số lượng,loại dịch,thuốc,tốc độ truyền…

-nếu có suy hô hấp thì hỗ trợ hô hấp

+thở oxy

+mở khí quản cho thở máy

+khi có tăng tiết đờm dãi thì hút đúng kỹ thuật

3.6 Giáo dục sk

-ngay khi bệnh nhân mới vào,phải hướng dẫn nội quy khoa phòng cho bn và gia đình of bệnh nhân.cách ly trẻ bị bệnh tại viện.hướng dẫn người nhà of bệnh nhân biết theo dõi sát bệnh nhân để phát hiện dấu hiệu bất thường báo ngay cho cán bộ y tế để xử lý kịp thời

-hướng dẫn biện pháp phòng bệnh

-tiêu chuẩn ra viện:cấy dịch họng 2 lần âm tính

4.Đánh giá

BN bạch hầu đến sớm trước 48h và chưa có biến chứng nếu được CS tốt triệu chứng lâm sàng sẽ giảm và ổn định sau 1 tuần